หนังสือราชการ6ชนิด

1หนังสือภายนอก คือ หนงั สือติดต่อราชการที่เป็นแบบพิธี โดยใชก้ ระดาษ ตราครุฑ เป็นหนงั สือติดต่อ

ระหวา่ งส่วนราชการ หรือส่วนราชการมีถึงหน่วยงานอ่นื ใดซ่ึงมใิ ช่ ส่วนราชการหรือท่ีมถี ึงบุคคลภายนอก

2หนังสือภายใน คือ หนงั สือติดต่อราชการท่ีเป็นแบบพิธนี อ้ ยกวา่ หนงั สือ ภายนอก เป็นหนงั สือติดต่อ

ภายในกระทรวง ทบวง กรมหรือจงั หวดั เดียวกนั ใชก้ ระดาษบนั ทึก ขอ้ ความ (การใชห้ นงั สือภายใน ส่วน
ราชการมกั นิยมใชเ้ ฉพาะเรื่องตดิ ต่อภายในกรมเดียวกนั เป็นส่วนใหญ่

3หนังสือประทับตรา คือ หนงั สือที่ใชป้ ระทบั ตราแทนการลงช่ือของหวั หนา้ ส่วนราชการระดบั กรมข้ึน

ไป โดยใหห้ วั หนา้ ส่วนราชการระดบั กองหรือผทู้ ี่ไดร้ ับมอบหมายจาก หวั หนา้ ส่วนราชการระดบั กรมข้ึนไป
เป็นผรู้ ับผดิ ชอบลงช่ือยอ่ กากบั ตรา หนงั สือประทบั ตราใหใ้ ชไ้ ดท้ ้งั ระหวา่ งส่วนราชการกบั ส่วนราชการ
และระหว่างส่วนราชการกบั บุคคลภายนอกเฉพาะกรณีที่ไมใ่ ช่เรื่องสาคญั มากมีหนงั สือไปต่างกรมแมอ้ ยใู่ น
กระทรวงเดียวกนั มกั นิยมใชห้ นงั สือราชการ ภายนอก)

4หนังสือสั่งการ มี 3 ชนิด ไดแ้ ก่ คาสง่ั ระเบียบ และขอ้ บงั คบั

• คาสง่ั คือ บรรดาขอ้ ความที่ผบู้ งั คบั บญั ชาสง่ั การใหป้ ฏิบตั ิโดยชอบดว้ ยกฎหมาย ใหใ้ ชก้ ระดาษตราครุฑ

• ระเบียบ คือ บรรดาขอ้ ความที่ผมู้ อี านาจหนา้ ที่ไดว้ างไวโ้ ดยอาศยั อานาจของกฎหมายหรือไมก่ ็ได้ เพื่อถือ
เป็นหลกั ปฏิบตั ิงานเป็นการประจา ใหใ้ ชก้ ระดาษตราครุฑ

• ขอ้ บงั คบั คือ บรรดาขอ้ ความที่ผมู้ ีอานาจหนา้ ท่กี าหนดใหใ้ ช้ โดยอาศยั อานาจของกฎหมายท่ีบญั ญตั ิให้
กระทาได้ ในกระดาษตราครุฑ

5หนังสือประชาสัมพนั ธ์ มี 3 ชนิด ไดแ้ ก่ ประกาศ แถลงการณ์ และข่าว

• ประกาศ คือ บรรดาขอ้ ความท่ีทางราชการประกาศ หรือช้ีแจงใหท้ ราบ หรือแนะแนวทางปฏบิ ตั ิ ใหใ้ ช้
กระดาษตราครุฑ

• แถลงการณ์ คือบรรดาขอ้ ความท่ีทางราชการแถลงเพือ่ ทาความ เขา้ ใจในกิจการของทางราชการ หรือ
เหตุการณ์ หรือกรณีใด ๆ ใหท้ ราบชดั เจนโดยทวั่ กนั ใหใ้ ชก้ ระดาษครุฑ

• ข่าว คือ บรรดาขอ้ ความที่ทางราชการเห็นสมควรเผยแพร่ใหท้ ราบ

6หนังสือทเี่ จ้าหน้าทที่ าขนึ้ หรือรับไว้เป็ นหลกั ฐานในราชการ คือ หนงั สือท่ีเจา้ หนา้ ที่ทาข้ึนนอกจากท่ี

กลา่ วแลว้ ขา้ งตน้ หรือหนงั สือท่ีหน่วยงานอน่ื ใดซ่ึงมใิ ช่ส่วนราชการหรือบุคคลภายนอกมีมาถงึ ส่วนราชการ
และส่วนราชการรับไวเ้ ป็นหลกั ฐานของทางราชการ มี 4 ชนิด คือ หนงั สือรับรอง รายงานการประชุม
บนั ทึกและหนงั สืออ่นื

• หนงั สือรับรอง คือ หนงั สือท่ีส่วนราชการออกใหเ้ พื่อรับรองแก่บุคคล นิติบุคคล หรือหน่วยงานเพอ่ื
วตั ถปุ ระสงคอ์ ยา่ งหน่ึงอยา่ งใดใหป้ รากฏแก่บุคคลโดยทว่ั ไป ไมจ่ าเพาะเจาะจง ใหใ้ ชก้ ระดาษครุฑ

• รายงานการประชุม คือ การบนั ทึกความคิดเห็นของผมู้ าประชุม ผเู้ ขา้ ร่วมประชุมและมติของท่ีประชุมไว้
เป็นหลกั ฐาน

• บนั ทึก คือ ขอ้ ความซ่ึงผใู้ ตบ้ งั คบั บญั ชาเสนอต่อผบู้ งั คบั บญั ชา หรือผบู้ งั คบั บญั ชาสงั่ การแก่
ผใู้ ตบ้ งั คบั บญั ชา หรือขอ้ ความที่เจา้ หนา้ ท่ี หรือหน่วยงานระดบั ต่ากว่า ส่วนราชการระดับกรมติดต่อกนั ใน
การปฏบิ ตั ิราชการ โดยปกติใหใ้ ชก้ ระดาษบนั ทึกขอ้ ความ

• หนงั สืออ่นื คือ หนงั สือหรือเอกสารอ่นื ใดท่ีเกิดข้นึ เนื่องจากการปฏิบตั ิงานของเจา้ หนา้ ที่เพื่อเป็นหลกั ฐาน
ในทางราชการ ซ่ึงรวมถึงภาพถา่ ย ฟิ ลม์ แถบบนั ทกึ เสียง แถบบนั ทึกภาพดว้ ย หรือหนงั สือของ
บุคคลภายนอกที่ยนื่ ต่อเจา้ หนา้ ท่ี และเจา้ หนา้ ที่ไดร้ ับเขา้ ทะเบียนรับหนงั สือของทางราชการแลว้ มรี ูปแบบ
ตามท่ีกระทรวง ทบวง กรมจะกาหนดข้นึ ใชต้ ามความเหมาะสม เวน้ แต่มีแบบตามกฎหมายเฉพาะเรื่องใหท้ า
ตามแบบ เช่น โฉนด แผนท่ี แบบ แผนผงั สญั ญา คาร้อง เป็นตน้