ชุดการสอน เรื่อง ที่ตั้งและสภาพภูมิศาสตร์ ที่มีผลต่อพัฒนาการของทวีปเอเชีย

2. ศิลปะและนวตั กรรม

ในสมัยราชวงศ์ชาง เทคนิคการผลิตภาชนะสำริดมีความเจริญก้าวหน้ากว่าอารยธรรมอ่ืนใน
สมัยเดียวกัน ชาวจีนนิยมหล่อสำริดมาเป็นภาชนะต่าง ๆ ระฆัง เครื่องประดับ รวมถึงอาวธุ ภาชนะมีเน้ือหนา
แข็งแรง มีรูปแบบที่หลากหลาย และมีการตกแต่งภาชนะด้วยลายนูนต่าง ๆ ทั้งลายตัวอักษร ลายเรขาคณิต
และลายรปู สัตวต์ า่ ง ๆ มีความประณีตงดงาม

วิทยาการที่สำคัญอีกอย่างของราชวงศ์ชาง คือ ความก้าวหน้าในความรู้ทางดาราศาสตร์ ชาวจีนใน
สมยั น้ันสามารถผลิตปฏิทนิ ในระบบจนั ทรคติ

ในสมัยราชวงศ์โจว ช่างชาวจีนนิยมแกะสลักอักษรบันทึกเรื่องราวในบนภาชนะสำริด ทำให้ลดความ
สวยงามลง ต่อมาในยุคแตกแยก ได้มีการนำเหล็กมาใช้แทนท่ี ซึ่งมีความแข็งแรงคงทนกว่า ส่วนศิลปะ
การแกะสลกั หยกในสมยั นีถ้ อื ได้วา่ มีความเจรญิ อยา่ งยิง่

ในสมัยราชวงศ์ฉนิ เทคโนโลยใี นการก่อสรา้ งมคี วามเจริญอยา่ งมาก เห็นได้จากการกอ่ สร้างพระราชวัง
ขนาดใหญ่ รวมถึงการสร้างสุสานของจักรพรรดิจิ๋นซีอย่างใหญ่โตมโหฬาร ภายในสุสานได้มีการฝังรูปปั้นทหาร
ที่การแต่งกายและใบหนา้ ตา่ งกันและมา้ ศกึ ประมาณ ๖,๐๐๐ ชิ้น

ในสมัยราชวงศ์ฮ่ัน ได้มีการประดิษฐ์คิดค้นส่ิงใหม่ ๆ ข้ึนมากมาย แสดงให้เห็นถึงความก้าวหน้าทาง
เทคโนโลยีรวมถึงภูมิปัญญาของชาวจีนในสมัยน้ัน เช่น การประดิษฐ์กระดาษ เครื่องมือวัดตำแหน่งดวงดาว
เคร่ืองมือตรวจจับแผ่นดินไหว และนาฬิกาน้ำ ชาวจีนสมัยน้ันสามารถคำนวณได้ว่า ๑ ปีมี ๓๖๕ วัน รวมถึง
คำนวณการเกิดแผ่นดินไหว และการเกดิ จันทรุปราคาไดอ้ ีกด้วย

(เคร่อื งมอื ตรวจจบั แผน่ ดนิ ไหว)
ทม่ี า: https://mgronline.com/china/detail/9510000058642
3. ตวั อกั ษรและวรรณกรรม
อักษรจีนพัฒนามาจากการวาดภาพเพ่ือบันทึกเรื่องราวของมนุษย์ในสมัยโบราณ กลายเป็นต้นกำเนิด
ของอักษรภาพ ต่อมาอักษรภาพค่อย ๆ ถูกปรับให้เขียนง่ายข้ึน และเป็นระบบมากขึ้น จนกลายเป็นตัวอักษร
จนี อยา่ งทีเ่ รารู้จกั กนั ในทุกวันน้ี
เม่อื จีนเข้าสยู่ ุคแห่งความแตกแยกแตล่ ะแควน้ ต่างใช้ตวั อักษรที่แตกตา่ งกัน จนเมื่อจกั รพรรดิจน๋ิ ซรี วม
ประเทศจีนได้ พระองค์จึงได้ปรับตัวอักษรจีนให้เป็นรูปแบบเดียวกันทั่วอาณาจักร และกลายเป็นพ้ืนฐานการ
พฒั นารูปแบบอกั ษรจนี ในเวลาต่อมา

(ตารางแสดงการพฒั นาของตัวอักษรจนี )
ท่มี า: http://www.sana-anong.com/v4/dragon_city_detail.php?id=34&page=5

อกั ษรกระดองเต่า

อกั ษรจนี ทเ่ี กา่ แก่ทส่ี ุดคอื อกั ษรกระดองเต่า ชาวจนี ในสมยั ราชวงศช์ างและ
ราชวงศโ์ จวนยิ มสลกั คาทานายบนกระดองเต่าหรอื กระดกู สตั ว์ ตอ่ มาในปลายสมยั
ราชวงศช์ าง ชาวจนี เรม่ิ สลกั ตวั อกั ษรลงบนภาชนะหรอื ระฆงั ทท่ี าจากทองสารดิ ดว้ ย
เราจงึ เรยี กอกั ษรประเภทน้วี า่ อกั ษรทองสารดิ ความแตกตา่ งระหวา่ งอกั ษรกระดอง
เต่าและอกั ษรทองสารดิ นอกจากเร่อื งของวสั ดทุ น่ี ามาใชท้ าจารกึ แลว้ อกั ษรทองสารดิ
ยงั มคี วามเป็นระบบมากกวา่ และมคี วามซบั ซอ้ นน้อยกวา่ ทาใหเ้ ขยี นไดง้ า่ ยขน้ึ อกั ษร
ทถ่ี กู จารกึ บนภาชนะทองสารดิ ทม่ี คี วามยาวทส่ี ุดปรากฏบนภาชนะทองสารดิ สามขา
ในสมยั พระเจา้ โจวลห่ี วาง (ราว ๘๕๗ - ๘๔๒ ปีกอ่ นครสิ ตศ์ กั ราช) มตี วั อกั ษรทงั้ สน้ิ ๔๙๗ ตวั อกั ษร
ทม่ี าภาพ: http://www.sana-anong.com/v4/dragon_city_detail.php?id=34&page=5

การท่ีมนุษย์เรมิ่ รู้จกั บันทึกเรื่องราวเปน็ ลายลักษณ์อกั ษรนน้ั เป็นเหตใุ หเ้ กดิ ผลงานทางวรรณกรรมขึน้
ในหนา้ ประวัติศาสตร์ ในประวัติศาสตรจ์ นี วรรณกรรมชุดแรกทีม่ ีชือ่ เสยี งคอื “อจู่ ิง” แปลวา่
“คมั ภีรท์ ้ัง ๕” จดั ทำโดยขงจื้อ ไดแ้ ก่

3.1 ซือจิง เป็นหนังสือที่ขงจื้อรวบรวมบทกลอนท่ีมาจากแคว้นต่าง ๆ ในสมัยน้ัน มีทั้งบทกลอน
พน้ื บ้านและบทกวจี ากราชสำนัก

3.2 ซูจิง เป็นหนังสือท่ีขงจ้ือรวบรวมคำประกาศ เอกสารทางราชการ และสุนทรพจน์ นับต้ังแต่สมัย
โบราณกาลจนถงึ ยคุ ราชวงศโ์ จวตอนต้น

3.3 อจ้ี งิ เปน็ ตำราทำนายโชคชะตา เครื่องเดมิ มอี ยแู่ ล้วและขงจือ้ นำมาเขยี นใหม่
3.4 หลีจ่ ้ี เปน็ หนังสือเก่ียวกับจารตี ขนบธรรมเนยี ม และความประพฤติอนั ดีท่คี วรพึงปฏบิ ตั ิ
3.5 ชุนชิว เช่ือกันว่าขงจ้ือเป็นผู้เรียบเรียงผลงานช้ินนี้ด้วยตัวเอง เป็นการบันทึกเหตุการณ์ทางสำคัญ
ทางประวัตศิ าสตร์ของแควน้ หลอู่ ยา่ งยอ่ ๆ ตัง้ แต่ ๗๒๒ - ๔๘๑ ปีกอ่ นครสิ ตศ์ กั ราช
วรรณกรรมชุดน้ีเรื่องแสดงให้เห็นว่า การเขียนร้อยแก้วและการประพันธ์ร้อยกรองเป็นส่ิงที่มีมาช้า
นานแลว้ แลว้ เปน็ รากฐานสำคัญในการพฒั นาการเขยี นวรรณกรรมประเภทตา่ ง ๆ ของจนี ในเวลาต่อมา

4. การค้า

ในสมยั โบราณชาวจีนจะทำเกษตรกรรมเป็นหลกั แตก่ ารรูจ้ ักแลกเปลี่ยนสินคา้ เพอ่ื การคา้ ขายต้องมีมา
นานแล้ว ในสมัยราชวงศ์ชาง ชาวจีนเร่ิมรู้จักใช้เปลือกหอยหรือหอยเบ้ียเป็นส่ือกลางในการซื้อขาย ต่อมาใน
สมัยราชวงศโ์ จวจึงไดเ้ ปล่ียนมาใช้เงนิ ตราแทน

หลังจากที่จกั รพรรดิจ๋ินซีสามารถรวบรวมแผ่นดินให้เป็นหน่งึ เดียวกันไดส้ ำเรจ็ พระองค์ก็ได้มีรับส่ังให้
ยกเลิกระบบเงินตรา แล้วมาตราช่ัง ตวง วัด ของแคว้นต่าง ๆ โดยให้ใช้ตามแบบอย่างท่ีแคว้นฉินเคยใช้อยู่
แต่เดิม ทำให้เป็นแบบเดียวกันท่ัวประเทศ รวมถึงขนาดของรถม้าและถนนด้วย ทำให้มีการติดต่อค้าขายกัน
สะดวกขนึ้

ในสมัยราชวงศ์ฮั่นได้เร่ิมมีการติดต่อค้าขายกับดินแดนทางตะวันตกท้ังทางบกและทางทะเล โดยทาง
บกได้บุกเบิกเส้นทางสายไหมขึ้น โดยมีจุดเริ่มต้นที่เมืองฉางอาน (คือเมืองซีอานในปัจจุบัน) เมืองหลวงของ
ประเทศจีนในขณะนั้น ดินแดนเอเชียตะวันตกเฉียงใต้ และไปสิ้นสุดท่ีอาณาเขตของจักรวรรดิโรมัน มา ๆ
เส้นทางน้ีนอกจากจะเป็นเส้นทางการค้าแล้ว ยังเป็นเส้นทางการแลกเปล่ียนทางวัฒนธรรมดว้ ย สวนทางทะเล
น้ันมีการเดินเรือจากประเทศจีน ผ่านมหาสมุทรอินเดีย ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน จนถึงจักรวรรดิโรมัน สินค้าที่
พ่อค้าชาวจีนมักจะนำไปขายยังดินแดนทางตะวันตกคือ ผ้าไหมและเคร่ืองลายคราม ส่วนสินค้าที่พ่อค้าจาก
ดินแดนตะวันตกนำมาขายให้ชาวจนี คือ งาชา้ งและมา้ พนั ธ์ุดี

(แผนทีแ่ สดงเสน้ ทางสายไหมจากจนี ผา่ นอัฟกานิสถาน อหิ ร่าน เอเชียไมเนอร์ ไปยังจักรวรรดิโรมัน)
ท่มี า: http://systemacai.blogspot.com/2013/09/blog-post.html

บรรณานกุ รม
ไพฑรู ย์ มีกุศล และคณะ. (๒๕๕๙). ประวัตศิ าสตร์ ม.๒. กรงุ เทพฯ: สำนักพมิ พว์ ัฒนาพานชิ .

ครปู รยี านุช ไพทลู ย์







ทวปี เอเชยี เป็นทวปี ท่ีกว้างใ
หลากหลาย พื้นทใ่ี นทวปี เอเช

ได

- เอเชยี ต
- เอเช

- เอเชียตะว
- เอเชีย

- เอเชยี ตะวัน

ใหญ่และมสี ภาพภมู ศิ าสตรท์ ี่
ชียแบ่งออกได้เป็น 5 ภูมิภาค
ดแ้ ก่

ตะวนั ออก
ชยี ใต้
วันตกเฉยี งใต้
ยกลาง
นออกเฉยี งใต้