ม.ปลาย พว32024 วัสดุศาสตร์ 3

90

10. การเรียนรูตามอัธยาศัย (non-formal learning)
เมื่อผสู อนไดด าํ เนนิ การ 9 ขอขา งตน แลว อาจมองออกนอกสถานศึกษา สราง

นิสัยการเรียนรูตลอดชีวิต ใหเปนวัฒนธรรมของชุมชน รวมกันสรางแหลงเรียนรูดานสะเต็มใน
ทอ งถนิ่ เชน เขา คายวิทยาศาสตรท่ีศูนยวิทยาศาสตรเพื่อการศึกษา หรือประยุกตความรูสะเต็ม
เพื่อสนับสนุนแหลงเรียนรูวิถีชุมชน เชน สงเสริมใหนักเรียนใชเทคโนโลยีที่เหมาะสมนําเสนอ
ขอมูลภูมิศาสตร ประวัติศาสตร และวัฒนธรรมในชุมชนสรางหอเกียรติยศสะเต็มของหมูบาน
เพ่ือนําเสนอเร่ืองราวการใชความรูสะเต็มในการพัฒนาอาชีพและพัฒนาคุณภาพชีวิต เชน
ผลงานดานการเกษตร ดานสาธารณสุข ดานการพัฒนาผลิตภัณฑ หรือดานการประยุกตใช
เทคโนโลยี เปนตน

การสงเสริมการจัดการเรียนรูตามแนวทางสะเต็มศึกษาสําหรับการประดิษฐ
วัสดุใชแลว เปนความพยายามจากหลากหลายภาคสวนในการขับเคลื่อนการจัดการศึกษา ให
พรอมสําหรับการดํารงชีวิต ดวยความรูความเขาใจในความงามและคุณคาของธรรมชาติ ดวย
ความสามารถในการสรางสรรคว ิธีการแกป ญหาสง่ิ แวดลอมอยางเปนระบบดว ยกระบวนคดิ
เชิงวศิ วกรรม และการใชศักยภาพของเทคโนโลยสี ื่อสารและทํางานรว มกบั ผอู ื่นอยา งสรางสรรค

91

เร่ืองที่ 3 การประดษิ ฐว ัสดุใชแ ลว

3.1 ส่งิ ประดิษฐจ ากวสั ดใุ ชแลวประเภทอิเล็กทรอนกิ ส
สิ่งประดิษฐจากวัสดุใชแลวประเภทอิเล็กทรอนิกส เปนการนําขยะที่เปน

เคร่ืองใชอิเล็กทรอนิกสที่ท้ิงแลว เชนเครื่องคอมพิวเตอรและวัสดุคอมพิวเตอรเกามาดัดแปลง
เปน ของใช ไดแก CD/DVD มาทําเปนของใชจกุ จิกนารักสําหรับวางตกแตงเพิ่มความสวยงามของ
สถานที่ตาง ๆ การนําแผนซีดีมาประดิษฐเปนนาฬิกา ที่รองแกว เครื่องประดับ ชั้นวางของ
จุกจิก และอ่ืน ๆ การนําแปนพิมพคอมพิวเตอร (คียบอรด) เอาเฉพาะตัวอักษรมาเขียนสี
ตัวอักษรใหชัดแลวนํามาติดรอยเรียงกันทําเปนพวงกุญแจ การนําหลอดไฟนีออนกลมมาทํา
ความสะอาดเอาไสห ลอดออกแลวนํามาเปนแจกันปลูกตนไมประดับภายในอาคาร โทรทัศนเกา
นาํ มาทําเปนทีน่ อนสตั วเ ลี้ยง หรือตูปลา เปนตน ซ่ึงจะเปนการปองกันขยะอิเล็กทรอนิกส ไมให
เกิดผลกระทบตอ ส่งิ แวดลอ ม และลดความเสี่ยงและผลกระทบจากปริมาณขยะ นอกจากนี้แลว
ยังเปน การสรา งงานสรางรายไดใหกบั ผทู ี่คิดคน ประดษิ ฐสงิ่ ของตา ง ๆ ออกจําหนายอกี ดวย

ภาพที่ 5.1 เศษวัสดุอเิ ล็กทรอนกิ สท ีถ่ ูกนํามาประดิษฐเปนของใชต าง ๆ

ทมี่ า : http://www.manager.co.th

ภาพที่ 5.2 ภาพท่ี 5.3 จอคอมพวิ เตอร ภาพท่ี 5.4
หลอดไฟประดิษฐเ ปนแจกนั ประดษิ ฐเปน ที่นอนสัตวเล้ียง ตูป ลาจากโทรทัศนเ กา
ทีม่ า : http://www.manager.co.th ทม่ี า : http://www.creativemove.com
ท่ีมา : http://www.homedd4u.com

92

ขอควรระวังในสง่ิ ประดิษฐจากวัสดุใชแ ลว ประเภทอิเล็กทรอนิกส
ขยะอิเล็กทรอนิกส สวนใหญมีสารอันตรายที่มีผลกระทบตอส่ิงแวดลอมและ
สุขภาพ ไดแก สารตะก่ัว สารปรอท คลอรีน แคดเมียม โบรมีน ซึ่งจะทําใหเกิดอันตรายตอ
รางกาย ดงั นั้น กอ นการประดษิ ฐควรศกึ ษาหาขอมูลและวิธีการทําทถี่ ูกตองเพ่ือปองกันอันตราย
ท่ีอาจเกดิ จากสารพิษ
3.2 ส่ิงประดษิ ฐจากวสั ดใุ ชแลวประเภทเศษเหลก็

สง่ิ ประดิษฐจ ากวสั ดุใชแลวประเภทเศษเหล็ก เปนการนําเศษเหล็กช้ินเล็กช้ิน
นอยมาปะติดปะตอกันเกิดเปนรูปรางใหม อาจเปนของใชหรืองานศิลปะ งานประติมากรรม
แลวแตผูประดิษฐจะคิดคนหรือสรางสรรค นําเศษเหล็กเหลาน้ันมาออกแบบ แลวเช่ือมตอกัน
เปนรูปรางตามที่ออกแบบไว หรือตามประโยชนที่ตองการใชสอย ตัวอยางเชน การนําทอ
นํ้าประปาที่เปนทอเหล็กมาทําเปนขาตั้งของโคมไฟ การทําเศษเหล็กหลายรูปแบบมาเช่ือมตอ
กันเปนรูปรางงานประติมากรรม เชน หุนยนต สัตวตาง ๆ เปนตน นําเศษเหล็กมาทําเปน
เฟอรน ิเจอรรูปแบบตาง ๆ

ภาพท่ี 5.5 เศษเหลก็ ทอประปานํามาประดษิ ฐเปน ขาตงั้ โคมไฟ

ที่มา : http://www.houzzmate.com

ภาพที่ 5.6 เศษเหล็กหลายประเภทนํามาประดษิ ฐเปน งานปติมากรรม

ทม่ี า : http://www.nana108.com

93

ภาพท่ี 5.7 เศษเหล็กประดษิ ฐเปน หุนยนตส รางงานสรา งอาชีพใหแ กผ ปู ระดษิ ฐ
แหลง ผลติ หุน เหล็กยักษส ง ออก บานหนุ เหลก็ จังหวัดอา งทอง

ท่มี า : http://www.thailovetrip.com

ภาพท่ี 5.8 เศษเหล็กประดิษฐเปน โตะเกาอี้

ทม่ี า : http://www.manager.co.th

ขอควรระวัง ในการประดิษฐเศษเหล็กนั้น ผูประดิษฐควรมีความรูเร่ือง
การเช่ือมเหล็ก และควรรูจักการปองกันเศษเหล็กหรือไฟจากการเชื่อมเหล็กเขาตา ควรระวัง
ไมใหเ ศษเหลก็ บาดมอื หรอื สวนตา ง ๆ ของรา งกายซ่งึ อาจกอ ใหเกิดโรคบาดทะยัก

94

3.3 สงิ่ ประดิษฐจากวสั ดใุ ชแลวประเภทยางรถยนต
ส่งิ ประดษิ ฐจากวสั ดุใชแ ลวประเภทยางรถยนต เปนการนํายางรถยนตเกา

โดยเฉพาะยางนอกนํามาดัดแปลงตกแตงเปนขาวของเครื่องใชและงานศิลปะตาง ๆ เชน ที่นอน
สัตวเล้ียง บอเลี้ยงปลา เฟอรนิเจอร กระถางตนไม รูปสัตวสําหรับตกแตงสวนหรือบานเรือน
ถงั ขยะ และอีกมาก ซึง่ จะทาํ ใหป ระหยดั คาใชจ า ยและยงั ชว ยใหผทู ี่คดิ คนประดษิ ฐสามารถ
มรี ายไดจ ากการจําหนายผลติ ภัณฑจ ากยางรถยนตอ ีกดวย

ภาพที่ 5.9 ภาพท่ี 5.10
ยางรถยนตประดิษฐเปน ท่ีนอนสตั วเ ล้ียง ยางรถยนตประดษิ ฐเปนกระถางตน ไม

ที่มา : https://www.iurban.in.th

ภาพที่ 5.11 ภาพที่ 5.12 ภาพที่ 5.13
ยางรถยนตป ระดิษฐเ ปน ยางรถยนตประดษิ ฐ ยางรถยนตประดษิ ฐ
เปน สนามเด็กเลน เปนกรอบกระจก
เฟอรน ิเจอร
ท่ีมา : http://www.banidea.com

95

3.4 สิ่งประดษิ ฐจากวัสดใุ ชแ ลว ประเภทอลมู ิเนยี ม
สิ่งประดิษฐจากวัสดุใชแลวประเภทอลูมิเนียม เปนการนําเอาขยะที่เปน

กระปองอลูมิเนียม หรือฝาเปดกระปอง นํามาประดิษฐดัดแปลงใชประโยชน และจําหนายเปน
รายได ไดแก นํามาประดิษฐเปนโคมไฟ ที่เก็บของรูปแบบตาง ๆ เคสโทรศัพทมือถือ กระเปา
กระถางปลกู ตน ไม เปนตน

ภาพท่ี 5.14 กระปอ งประดิษฐเปนกระถางตนไม ภาพท่ี 5.15 ท่ีเก็บของจากกระปอ งเกา

ทม่ี า : http://www.banidea.com

ภาพที่ 5.16 ฝาเปดกระปองประดิษฐเปนโคมไฟ ภาพที่ 5.17 ฝาเปดกระปองประดิษฐเปน
ทมี่ า : http://www.banidea.com เคร่ืองประดับ

ทม่ี า : http://women.kapook.com

ขอควรระวัง
ในการนาํ เศษอลูมิเนยี มหรือกระปอง หรือฝาเปดกระปอ ง มาทาํ งานประดิษฐนัน้

ควรระมดั ระวงั ไมใหบาดมือ หรอื เศษผงของอลมู ิเนยี มเขาตา ซ่งึ จะเปน อันตรายตอสขุ ภาพ

96

3.5 สิง่ ประดิษฐจากวสั ดใุ ชแ ลว ประเภทขวดน้าํ พลาสตกิ
สิ่งประดิษฐจากวัสดุใชแลวประเภทขวดนํ้าพลาสติก ขวดน้ําพลาสติกมี

หลายประเภทเชนขวดนํ้าดื่มแบบออนใส และแบบขาวขุน ขวดบรรจุภัณฑพลาสติกแข็ง
สามารถนํากลับมาสรางสรรรคเปนงานประดิษฐที่ใชประโยชนไดจริงอีกคร้ัง และสามารถสราง
งาน สรางอาชีพใหแกผ ูค ิดคนประดษิ ฐไดอ กี ทางหนงึ่ ดวย ตัวอยาง เชน การนํามาประดิษฐเปน
กระถางตนไม โคมไฟ มานบังตา โรงเรือนเพาะปลูก โตะ เกาอ้ี ช้ันเก็บของ และอ่ืน ๆ อีก
มาก

ภาพท่ี 5.18 ขวดพลาสติกประดิษฐเปน มานบังตา โคมไฟ และโรงเรอื นเพาะชํา

ภาพที่ 5-19 ขวดพลาสตกิ ประดษิ ฐเปน ร้วั บาน และลิน้ ชักเก็บของในบา น

ที่มา : http://www.nonvisual.com

ภาพที่ 5.20
บา นทีต่ กแตงดว ยฝาขวดนาํ้ ดืม่ พลาสติก

ที่มา : http://www.bareo-isyss.com

97

3.6 สง่ิ ประดิษฐจ ากวสั ดใุ ชแ ลวประเภทเศษผา
ส่ิงประดิษฐจากวัสดุใชแลวประเภทเศษผา เปนการนําเศษผาที่เหลือจากการ

ตัดเย็บเส้ือผา หรือเสื้อผาเกาท่ีไมใชมาดัดแปลงเปนของใชตาง ๆ เชน พรมเช็ดเทา ผารองครก
ผา หม ตกุ ตา ของท่ีระลึก เบาะรองนัง่ เปน ตน

ภาพที่ 5.21 เบาะรองน่งั จากเศษผา ภาพที่ 5.22 กระถางตนไมจากเศษผา

ทีม่ า : http://p-dit.com

ภาพท่ี 5.23 พรมเช็ดเทาจากเสอ้ื ผาเกา ภาพที่ 5.24 หมอนองิ จากกางเกงยีนสเกา

ท่ีมา : http://home.kapook.com

ภาพท่ี 5.25 พวงกญุ แจจากเศษผา ภาพที่ 5.26 ตกุ ตาจากเศษผา

ท่ีมา : https://sites.google.com ท่ีมา : http://www.ladysquare.com

98

3.7 ส่ิงประดษิ ฐจ ากวสั ดใุ ชแลว ประเภทเศษไม
ส่ิงประดิษฐจากวสั ดุใชแลว ประเภทเศษไม เปนการนําเอาเศษไมท่ีเหลือใช

จากงานกอสราง หรือจากลังไมเกา หรือจากจุกเครื่อมด่ืม มาประดิษฐดวยความคิดสรางสรรค
ประดิษฐเปน ของใชใหม ๆ เชน โตะ เกา อ้จี ากเศษไมเ กา กรอบรูปหรือกรอบกระจก ช้ันวางของ
ตกุ ตา เปนตน

ภาพที่ 5.27 เศษไมป ระดษิ ฐ

เปน เครื่องใชป ระดบั ตกแตง บาน

ทีม่ า : http://www.diy-knight.com

3.8 สิ่งประดิษฐจ ากวัสดใุ ชแ ลว ประเภทกระดาษ
สิง่ ประดิษฐจากวสั ดใุ ชแลว ประเภทกระดาษ เปนการนํากระดาษประเภท

ตาง ๆ เชน กระดาษเอกสาร การดาษหนังสือพิมพ กระดาษนิตยสาร กระดาษรังไข กระดาษ
กลอ งบรรจภุ ัณฑ นํามาประดิษฐดัดแปลงเปน ของใชใหมเ พ่มิ มลู คา เปนของใชใหมใ นครวั เรือน
ลดรายจา ยและยงั เปน สินคาสรา งรายไดสรา งอาชีพได เชน ทาํ เปเปอรมาเชร  ทาํ ดอกไม
สารเปน ตะกรา โคมไฟ กรอบรปู โตะ เกาอี้ และเคร่ืองประดบั เปนตน

ภาพที่ 5.28 กระดาษประเภทตา ง ๆ ประดิษฐเปน ของใชในบา นและสนิ คา เพอื่ จําหนาย

ท่มี า : https://www.iurban.in.th

99

ภาพที่ 5.29 งานประดิษฐเปเปอรมาเชจ ากกระดาษ

ที่มา : http://www.kruwichan.com

3.9 สิ่งประดษิ ฐจ ากวสั ดุใชแลว ประเภทถุงพลาสตกิ
ส่ิงประดิษฐจากวัสดุใชแลวประเภทถุงพลาสติก เปนการนําถุงพลาสติกท่ีใชบรรจุ

สิง่ ของจากหา งรานตางหรือรานคาตาง ๆ มาทําความสะอาดใหแหง หรือที่ชาวบานเรียกกันวา
ถุงกอบแก็บ หรือกอบแกบ นํามาตัดแลวมัดตอกันยาวเปนเสนเชือก แลวนํามาถักเปนส่ิงของ
เครื่องใช ไดแก ท่ีนอนฟูก กระเปา ที่รองจาน ที่รองแกว ไมแขวนเส้ือ ถุงเทา ท่ีใชของจุกจิก
ตามแตความคิดสรา งสรรคข องผปู ระดิษฐ

ภาพท่ี 5.30 ถุงพลาสตกิ ท่ีนํามาประดษิ ฐเปน ที่รองภาชนะ และใสของจกุ จิก

ที่มา : http://joobbox.exteen.com

100

ภาพที่ 5.31 ฟกู ทถี่ ักจากถุงพลาสติก ภาพท่ี 5.32 รองเทาทถ่ี ักจากถงุ พลาติก

ท่ีมา : http://www.posttoday.com ที่มา : http://www.jeab.com

ภาพที่ 5.33 กระเปาท่ถี ักจากถงุ พลาสตกิ ภาพที่ 5.34 ดอกไมป ระดษิ ฐจ ากถุงพลาสตกิ

ท่มี า : http://p-dit.com ท่มี า : http://www.jeab.com

3.10 สิ่งประดษิ ฐจากวสั ดุใชแ ลว ประเภทขวดแกว
การประดิษฐขวดแกว เปนการนําขวดแกวเคร่ืองดื่ม หรือเครื่องปรุงตาง

ๆ นํากลับมาใชใหมโดยอาจจะประดิษฐเปล่ียนรูปราง หรืออาจคงรูปรางเดิมไวแตนําไปใช
ประโยชนแบบใหม เชน การนําประดิษฐเปนงานศิลปะตาง ๆ การนํามาทําเปนโคมไฟ การ
นําไปทาํ เปนกาํ แพงร้ัวสวนหรือรั้วบา น การนําไปประกอบตกแตงฝาผนังบานเพ่ือเพ่ิมแสงสวาง
แทนบลอ็ กแกวในการกอสรา งบานเรอื น และอ่ืน ๆ อกี มาก

101

ภาพที่ 8.35 งานศิลปะจากขวดแกว ภาพที่ 8.36 โคมไฟจากขวดแกว

ทีม่ า : http://www.greenintrend.com ทม่ี า : https://pinperty.com

ภาพที่ 8.37 ขวดแกว ใชป ระดับตกแตงผนงั ภาพที่ 8.38 ร้ัวสวนจากขวดแกว
บานเพม่ิ แสงสวางแทนบล็อกแกว
ท่มี า : https://benefitsofbeingfit.
ทม่ี า : http://www.designrulz.com wordpress.com

จากตัวอยางขางตน ยังมีขยะอีกหลายประเภทท่ีสามารถนํามาประดิษฐได เชน
โฟมจากหอบรรจุภณั ฑ หรอื โฟมบรรจอุ าหาร เปนตน ซึง่ สามารถศึกษาเพิ่มเตมิ ไดจากหนงั สอื
ทีม่ ีจาํ หนายตามรานขายหนงั สอื และจากเว็บไซตตา ง ๆ จะเห็นไดวาการคัดแยกขยะมีประโยชน
และความจําเปนอยางมากในการลดปริมาณขยะ นอกจากจะขายเปนเศษขยะไดแลว ยังนํามา
ดัดแปลงตกแตง เปนขาวของเครื่องใช หรือสินคาใหม ลดรายจาย เพิ่มรายไดใหกับครอบครัว
และหากรวมกลมุ กันทําก็จะเพมิ่ รายไดใหกบั ชุมชนดว ย

102

กิจกรรมทา ยหนวยที่ 5
หลงั จากทผ่ี ูเรยี นศึกษาเอกสารชุดการเรียนหนว ยท่ี 5 จบแลว ใหศ ึกษาคน ควา
เพิ่มเตมิ จากแหลง เรยี นรูต าง ๆ แลวทํากจิ กรรมการเรียนหนวยที่ 5 ในสมุดบนั ทกึ กจิ กรรม
การเรียนรู แลวจดั สง ตามท่คี รผู สู อนกาํ หนด

103

หนวยที่ 6 เทคโนโลยกี ารกําจัดวสั ดุ

สาระสาํ คัญ
1. การเผาเศษวัสดุเหลอื ท้งิ เปนการจดั การเศษวสั ดุเหลอื ทิ้ง เปนวิธีท่ไี ดรับความนยิ ม

สามารถกําจัดของเสียท่มี าจากการรักษาพยาบาลและของเสียท่ีมพี ิษได ดีกวา การกําจัดเศษวัสดุ
เหลอื ท้ิงโดยวิธฝี งกลบและอาจนาํ สวนทีเ่ หลือน้ไี ปใชประโยชนไ ด ผลกระทบทางระบบนิเวศนก น็ อ ย
กวา

2. ความจําเปนท่จี ะตอ งแสวงหาแหลง พลังงานหมนุ เวยี นทดแทนพลงั งานเช้ือเพลิง
ฟอสซลิ ซึ่งนบั วนั จะมปี ริมาณลดนอ ยลงและมรี าคาสูงข้นึ เศษวัสดเุ หลอื ทงิ้ เปนอีก ทางเลอื กหน่ึง
ดา นการผลติ พลังงาน เพราะเศษวสั ดเุ หลือท้ิง มศี กั ยภาพทส่ี ามารถนาํ มาใชเพอ่ื ผลิตพลังงานได
ทงั้ นี้ เนื่องจากมปี ริมาณมาก และไมต อ งซอ้ื หาแตใ นปจจุบันมีการนําเศษวสั ดุเหลอื ท้ิงมาผลิต เปน
พลงั งานนอยมากเมอื่ เทยี บกบั พลังงานทดแทนดา นอ่ืน ๆ

ตวั ช้วี ดั 1. อธิบายเทคโนโลยีการกําจัดเศษวัสดุเหลือท้ิงดวยการเผาได
2. นาํ ความรูเรื่องเทคโนโลยีการกําจัดเศษวัสดุเหลือทิ้งดวยการเผาไปใชได
3. อธบิ ายการผลติ พลงั งานจากเศษวสั ดเุ หลือท้งิ ได
4. นาํ ความรเู รื่องการผลิตพลังงานจากเศษวสั ดุเหลือท้งิ ไปใชได

ขอบขา ยเน้ือหา
1. เทคโนโลยกี ารกําจดั เศษวัสดเุ หลือทงิ้ ดว ยการเผา
2. การผลิตพลงั งานจากเศษวสั ดุเหลอื ทง้ิ

104

หนวยที่ 6
เทคโนโลยีการกาํ จดั วัสดุ
เร่ืองท่ี 1 เทคโนโลยกี ารกําจัดเศษวัสดเุ หลอื ทงิ้ ดว ยการเผา

1. เทคโนโลยีเตาเผาที่ใชกันอยปู ัจจุบัน
เทคโนโลยีเตาเผา หรือ Incineration คือ การเผาไหมมูลฝอยกับอากาศเพื่อ

เกิดปฏิกริ ิยาการเผาไหม ที่ใหค วามรอ นและอณุ หภูมเิ พือ่ ทําลายมวลและปรมิ าตรของมลู ฝอย
การเผาไหมเ กดิ ขึน้ ในเตาเผาที่ไดมกี าร ออกแบบเปน พิเศษเพื่อใหเขากับลกั ษณะสมบตั ขิ องขยะ
มูลฝอย คือ อัตราความช้ืนสูง และมีคาความรอนท่ีแปร ผันได การเผาไหมจะตองมีการควบคุมท่ีดี
เพ่ือจะปองกนั ไมใ หเกิดมลพิษและการรบกวนตอสภาพแวดลอม เชน กาซพษิ เขมา กล่ิน เปนตน
กา ซซ่ึงเกิดจากการเผาไหมจะไดรับการกาํ จัดเขมาและอนภุ าคตามทีก่ ฎหมาย ควบคมุ กอ นที่
ปลอยออกสูบรรยากาศ ข้ีเถาซ่ึงเหลือจากการเผาไหม ซึ่งมีปริมาตรประมาณรอยละ 10 และ
น้ําหนกั ประมาณรอยละ 25 ถงึ 30 ของขยะทสี่ ง เขาเตาเผา สามารถนํ้าไปฝงกลบหรือใชเ ปนวสั ดุ
ปูพ้นื สําหรับ การสรางถนน สวนข้ีเถาที่มีสวนประกอบของโลหะ อาจถูกนํากลับมาใชใหมได
นอกจากน้ันในบางพื้นที่ที่มี ปริมาณขยะมลู ฝอยอยูมาก สามารถที่จะน้ําพลังงานความรอนท่ีไดจาก
การเผาไหมม าใชในการผลติ ไอนา้ํ หรอื ทาํ นํ้ารอน หรือผลติ กระแสไฟฟาได

หัวใจของโรงเผามูลฝอยคือระบบกานเผาไหมซ ึ่งสามารถแบง ออกเปน 2 ประเภท คอื
1. ระบบการเผาไหมมวล (Mass Burn System) ซึง่ หมายถงึ การเผาทําลายมูลฝอยใน
สภาพทร่ี บั เขา มาโดยไมตอ งมี กระบวนการจดั การเบื้องตนกอน
2. ระบบที่มีการจัดการเบ้ืองตน (Burning of Preheated and Homogenized
Waste) หมายถึง ระบบการเผาไหมมวลเปน การเผาไหมมูลฝอยท่ีมีองคประกอบท่ีหลากหลายโดย
ไมตอ งมีการจัดการเบ้อื งตน กอ น
จากการศึกษารวบรวมขอมูลเกี่ยวกับเทคโนโลยีเตาเผามูลฝอยระบบการเผาไหมมวลท่ี
มีอยูใน ปจจุบัน พบวา เตาเผาระบบการเผาไหมมวลที่นิยมใชกันอยูในปจจุบันสามารถจําแนก
ออกเปน 2 ประเภท หลัก ๆ คอื เตาเผาแบบตะกรับเคล่ือนที่ (Moving Grate) ซ่ึงเปนเทคโนโลยี
ท่ีใชกันแพรหลายและไดรับการ ทดสอบแลว มีสมรรถนะทางเทคนิคท่ียอมรับไดและสามารถ
รองรับการเผาทําลายขยะมูลฝอยท่ีมีองคประกอบ และคาความรอนที่หลากหลาย และเตาเผา
แบบหมนุ (Rotary Kiln) ซึง่ เปน ระบบทีไ่ ดร บั ความนิยมรองลงมา

105

ระบบทม่ี กี ารจัดการมูลฝอยเบ้ืองตนกอนทาํ การเผาตองมรี ะบบเพอื่ การลดขนาด การบด
ตดั และการ คดั แยก หรือในบางคร้ังอาจมรี ะบบการผลติ เช้ือเพลิงจากมลู ฝอย (Refuse-Derived
Fuel : RDF) ซงึ่ ทําใหม ี ความยงุ ยากในการปฏบิ ัติงานมากขน้ึ ดังนั้นระบบดงั กลาวจึงมีการใชงาน
อยใู นวงจาํ กดั

ระบบที่มกี ารจัดการมลู ฝอยเบ้อื งตนกอ นทาํ การเผาในทางทฤษฎอี าจจัดใหเ ตาเผาแบบ
ฟลอู ิดไดซเ บด (Fluidized Bed) จดั อยใู นพวกเดยี วกันดวย อยางไรก็ตาม เทคโนโลยีฟลอู ดิ ไดซเบด
จดั วา เทคโนโลยีที่ใหมอยู และมกี ารใชงานเพื่อการเผาทําลายขยะมูลฝอยในวงจาํ กัด โดยทวั่ ไปใช
ในการกาํ จดั เศษวสั ดอุ ตุ สาหกรรมอตุ สาหกรรม (มตี ัวอยางการใชง านในประเทศญ่ปี ุน) นอกจากน้มี ี
เทคโนโลยไี พโรไลซิส-กา ซซิฟิเคชั่นอีกดวย โดยรายละเอยี ดของเตาเผาแตละเทคโนโลยี ท้งั ทาง
ดา นเทคนิควิศวกรรมการจัดการสง่ิ แวดลอ มการบริหารจัดการโรงแรม รายละเอียดคาใชจาย
ในการดาํ เนนิ งานและการบํารงุ รกั ษา จะไดก ลาวถึงตอไป

1.1 ประเภทของเทคโนโลยแี ละหลกั การทํางานของเทคโนโลยี
เตาเผามลู ฝอยแบบการเผาไหมมวลเปน ระบบที่ใชกันอยางแพรห ลาย ซ่งึ

ประกอบดวยตะกรบั ทส่ี ามารถเคลอ่ื นท่ีไดแ ละมี การเผาไหมบนตะกรับนี้ โดยขยะเผา ไหม ตะกรับ
จะเคลื่อนทแี่ ละลําเลยี งมลู ฝอยจากจุดเริม่ ตน ถงึ จุดสุดทา ย

ภาพที่ 6.1 เตาเผาแบบตะกรับเคลอ่ื นที่

ทม่ี า : http://bangkokgreencity.bangkok.go.th

106

ภาพที่ 6.2 ภาพถา ยแสดงใหเหน็ ตะกรบั ทอี่ ยดู านในของเตาเผามูลฝอย

ทมี่ า : http://bangkokgreencity.bangkok.go.th

กามปูของเครนเหนือเตา จะทําหนาที่จับมูลฝอยเพื่อปอนลงไปในชองปอนกอนท่ีจะ
หลนเขาไป ในหองเผาไหมของเตาเผาดวยแรงโนมถวง เมื่อมูลฝอยตกลงไปวางบนตะกรับ ความ
รอนในเตาเผาจะทําใหมูล ฝอยแหงกอนท่ีจะเกดิ การเผาไหมดวยอุณหภูมิสูงกับอากาศที่ใชในการ
เผาไหม ขี้เถา (รวมท้ังสวนประกอบของ มูลฝอยสวนที่ไมสามารถเผาไหมได ) จะหลุดออกจาก
ตะกรับในลกั ษณะของเถาลอย ลงสูหลุมถายขเ้ี ถา

ตะกรบั จะทําหนาท่ีเปน เสมือนพ้นื ผิวดานลางของเตา การเคลอ่ื นทีข่ องตะกรับหาก
ไดร ับการ ออกแบบ อยา งถูกตอ งจะทาํ ใหมูลฝอยมีการขนยา ยและผสมผสานกันอยา งมี
ประสทิ ธภิ าพและทาํ ใหอากาศทใ่ี ชในการ เผาไหมสามารถแทรกซมึ ไปถว่ั ถึงพ้ืนผวิ ของมูลฝอย
ตะกรับอาจถูกจัดแบง ใหเปน ท่ียอยเฉพาะ ซ่งึ ทาํ ใหสามารถ ปรบั ปริมาณอากาศเพอ่ื ใชใ นการเผา
ไหมไ ดอยางอิสระและทาํ ใหสามารถเผาไหมไดแ มมูลฝอยทมี่ คี าความรอนตาํ่

107

ภาพท่ี 6.3 สวนประกอบของตะกรับท่ชี วยใหมลู ฝอยเกิดการเคลอ่ื นที่

ท่ีมา : http://bangkokgreencity.bangkok.go.th

อากาศทีใ่ ชในการเผาไหมแบงออกเปนอากาศปฐมภูมิ (Primary Air) ซึง่ เปา ดานลาง
ของผิวตะกรับ โดยทาํ หนาท่ี ชวยใหเ กิดการเผาไหมในภาคของแขง็ และระบายความรอนใหกับ
ตะกรับ อากาศทตุ ยิ ภมู ิ (Secondary Air) จะจายเขา บริเวณดา นบนของหองเผาไหมและทาํ หนาท่ี
เผาไหมกา ซที่ระเหยข้นึ มาจากมูล ฝอยทีว่ างบนตะกรับเพ่ือใหเ กิดการเผาไหมท่สี มบรู ณ

ตะกรบั ทใี่ ชกบั ระบบเตาเผามลู ฝอยมีหลายแบบเชนกัน เคลื่อนไปดา นหนา
(Forward Movement), เคลือ่ นไปดานหลงั (Backward Movement), เคล่ือนทแ่ี ยกตวั
(Double Movement Rocking) และ ลกู กลง้ิ (Roller) เปน ตน

รูปท่ี 6.4 อากาศท่ใี ชใ นการเผาไหมท ีจ่ า ยเขา ตามสว นตาง ๆ ของหองเผาไหม

ทม่ี า : http://bangkokgreencity.bangkok.go.th

108

ผนงั ของหองเผาไหมใ นเตาเผามูลฝอยมักเปนแบบบดุ ว ยอิฐทนไฟ (Refractory Wall)
หรือแบบผนังนํ้า (Water Wall) สําหรับแบบหลงั นส้ี วนมากจะปฏิบัตงิ านโดยใชอากาศสว นเกิน
ในปรมิ าณตํา่ ซงึ่ ชวยใหลด ปรมิ าตรของหอ งเผาไหมและลดขนาดของอุปกรณควบคุมมลพษิ
อากาศ

ตารางที่ 6.1 ขอไดเปรียบและขอ เสียเปรียบของเตาเผาแบบตะกรับเคลอื่ นท่ี

ขอไดเปรียบ ขอเสียเปรยี บ

1. ไมตองการคัดแยกหรือบดตัดมลู ฝอยกอน 1. เงินลงทุนและบำรงุ รักษา
2. เปนเทคโนโลยีทม่ี ใี ชกนั อยา งแพรหลายและไดรับ คอนขางสงู
การทดสอบแลวสำหรับการเผาทำลายมูลฝอยและ
มสี มรรถนะตรงตามวตั ถปุ ระสงค
3. สามารถจัดการกับมูลฝอยทม่ี อี งคป ระกอบและ
คาความรอ นที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลาไดเ ปน อยางดี
4. สามารถใหคาประสิทธิภาพเชิงความรอ นไดส ูงถงึ
รอยละ 85
5. เตาเผาแตล ะเตาสามารถกอสรา งใหม ี
ความสามารถในการเผาทำลายไดถ ึง
1,200 ตนั ตอวัน (50 ตันตอช่วั โมง)

109

เตาเผาแบบหมนุ (Rotary Kiln)
ระบบเตาเผาแบบหมนุ เปนการเผาไหม มวลของมูลฝอยโดยใชห อ งเผาไหม

ทรงกระบอกซงึ่ สามารถ หมนุ ไดร อบแกน มลู ฝอยจะเคล่ือนตวั ไปตามผนงั ของเตาเผ า
ทรงกระบอกตามการหมุน ของเตาเผาซึง่ ทํามมุ เอยี งกับแนวระดับ

รปู ที่ 6.5 ระบบเตาเผาแบบหมนุ

ท่มี า : http://bangkokgreencity.bangkok.go.th

เตาเผาแบบหมุนสวนใหญจะเปนแบบผนังอฐิ ทนไฟ แตก็มีบางท่ีเปนผนังถํ้า
ทรงกระบอกอาจมีขนาด เสนผานศูนยกลางต้ังแต 1 ถึง 5 เมตร และยาวตั้งแต 8 ถึง 20 เมตร
ความสามารถในการเผาทําลายมูลฝอย มีต้ังแต 2.4 ตันตอวัน (0.1 ตันตอชั่วโมง) จนถึง
ประมาณ 480 ตันตอชั่วโมง (20 ตันตอ ช่วั โมง)

อตั ราสวนอากาศสวนเกินที่จะใชม ปี รมิ าณท่ีมากกวาแบบทใี่ ชก บั เตาเผาแบบตะกรับ
และอาจจะมากกวาที่ใชก บั เตาเผาแบบฟลูอดิ ไดซเ บดดว ยสิง่ ท่ตี ามมากค็ ือ เตาเผาแบบหมนุ
มปี ระสิทธิภาพพลังงานที่ ต่ํากวาเลก็ นอ ย แตก ย็ ังมคี ามากกวารอยละ 80

เนื่องจากวาเวลาที่ใชในการเผาไหม (Retention Time) ของกา ซไอเสยี คอนขางสัน้
เกนิ ไปสาํ หรับการทาํ ปฏิกิรยิ าการเผาไหมใ นเตาเผาแบบหมุน ดงั น้นั เตาทรงกระบอกจึงมกั มี
สว นตอทที่ ําเปนหองเผาไหมหลัง (After-Burning Chamber) และหมักรวมอยูใ นสว นของหมอ
นํ้าดวย

110

ภาพท่ี 6.6 ระบบเตาเผาแบบหมุนที่ติดต้ังใชง านจริง

ที่มา : http://bangkokgreencity.bangkok.go.th

ตารางท่ี 6.2 ขอไดเปรยี บและขอ เสยี เปรียบของเตาเผาแบบหมุน

ขอไดเ ปรียบ ขอเสียเปรยี บ

1. ไมตองการการคัดแยกหรือบดตดั มลู ฝอยกอน 1. เปนเทคโนโลยีทีม่ กี ารใชใ นการเผาทําลาย
มูลฝอยคอนขางนอย

2. สามารถใหค า ประสทิ ธิภาพเชิงความรอนสงู ถึง 2. เงนิ ลงทนุ และบํารุงรักษาคอนขางสูง
รอ ยละ 80

3. สามารถจดั การกับมูลฝอยทีม่ อี งคประกอบ 3. ความสามรถในการเผาทําลายสูงสดุ ตอ
และคา ความรอนทีเ่ ปล่ียนแปลงตลอดเวลาได หนึง่ เตาประมาณ 480 ตันตอ วัน
เปน อยา งดี (20 ตันตอช่ัวโมง)

111

เตาเผาแบบฟลูอดิ ไดซเบด (Fluidized Bed)
เตาเผาแบบฟลูอิดไดซเบด ทํางานโดยอาศัยหลักการที่อนุภาคของแขง็ ท่ีรวมตัว

เปน Bed ในเตาเผา ผสมเขากับมลู ฝอยที่ทําหนาท่ีเปน เชื้อเพลิงสําหรับการเผาไหมถกู ทําให
ลอยตัวขึ้น อนั เน่ืองมาจากอากาศท่ีเปา เขาดานขา งทําใหมันมีพฤติกรรมเหมือนกบั การไหล
เตาเผาโดยท่ัวไปจะมีรปู รา งเปนทรงกระบอกต้ัง และวัสดุท่ีทําผนังหองเผาไหม มักทํามาจาก
ทรายซิลิกา หินปนู หรือวัสดเุ ซรามกิ ส

การใชงานเตาเผาแบบฟลูอิดไดซเบดอยูในขั้นเริ่มตนเน่ืองจากมีการพัฒนา
เทคโนโลยีเตาเผาอยูอยาง สม่ําเสมอ โดยเตาเผามีขอ ไดเปรียบที่สามารถลดปริมาณสาร
อนั ตรายไดในผนังหองเผาไหม และมปี ระสิทธิภาพเชิงความรอนสูง สามารถใชไดกับเชื้อเพลิง
หลากหลายประเภท

ขอเสียเปรยี บหลักของเตาเผาแบบนีอ้ ยูทตี่ องการกระบวนการในการจดั การ
มูลฝอยเบื้องตนกอนที่จะสามารถปอนขอมูลเขาสูเตาเผาได เพ่ือใหมูลฝอยมีขนาด คาความ
รอน ปริมาณข้ีเถาท่ีอยูขางในและอื่น ๆ เพื่อใหตรงตอขอกําหนดในการปฏิบัติงานของ
เตาเผา และเนื่องจากมูลฝอย มีลักษณะสมบัติท่ีหลากหลาย จึงทําใหเกิดความยากลําบาก
ในการทําใหไดเ ช้ือเพลงิ ทตี่ รงตามความตองการ

ภาพที่ 6.7 เตาเผาแบบฟลอู ดิ ไดซเ บด

ที่มา : http://bangkokgreencity.bangkok.go.th

112

ตารางที่ 6. 3 ขอ ไดเ ปรยี บและขอเสียเปรียบหลกั ของเตาเผาแบบฟลูอดิ ไดซเบด

ขอไดเปรียบ ขอเสียเปรียบ
1. เงนิ ลงทุนและคาใชจายในการบํารุงรักษา 1. ณ ปจ จุบันยงั จัดวาเปนเทคโนโลยีท่ียงั
คอ นขา งตํา่ เนอื่ งจากออกแบบทคี่ อ นขา งงาย ตอ งการการทดสอบอยสู าํ หรับเผาทําลายมูลฝอย
2ช. ชคอ นขา งมีขอจํากัดดานขนาดและ
2. สามารถใหคาประสิทธิภาพเชิงความรอนได องคป ระกอบของมลู ฝอย โดยทว่ั ไปตองมี
สูงถงึ รอ ยละ 90 กระบวนการในการจดั การมลู ฝอยกอนสง เขา
3. สามารถใชใ นการเผาทําลายเชื้อเพลงิ ที่ เตาเผา
หลากหลายประเภทและสามารถรบั รองไดทัง้
และกากของแข็ง เหลวโดยเผาทาํ ลายรวมกนั
หรือแยกจากกนั

เตาเผาแบบไพโรไลซสิ - กา ซซิฟเิ คชนั (Pyrolysis and Gasification)
กระบวนการผลิตกาซเชื้อเพลิงจากมลู ฝอยชุมชน (MSW Gasification) เปน

กระบวนการทําใหมูลฝอยเปนกาซโดยการทํา ปฏิกิริยาสันดาปแบบไมสมบูรณ (Partial
Combustion) กลา วคอื สารอินทรยี ใ นมูล ฝอยจะทําปฏกิ ิริยากับอากาศหรือออกซิเจนปริมาณ
จํากดั ทําใหเกิดกา ซ ซึ่งมีองคประกอบหลกั ไดแก คารบอนมอนอกไซด ไฮโดรเจนและมีเทน
เรียกวา Producer gas ในกรณที ี่ใชอากาศเปนกาซทําปฏิกิริยากาซ เช้ือเพลิงที่ไดจะมคี าความ
รอนตํ่าประมาณ 3 - 5 เมกะจูลตอลูกบาศกเมตร แตถาใชออกซเิ จนเปนกาซทําปฏิกิริยากาซ
เช้ือเพลิง ท่ีไดจะมีคาความรอนสูงกวาคือ ประมาณ 15 - 20 เมกะจูลตอลูกบาศกเมตร
กระบวนการผลิตกาซเชื้อเพลิงจากเช้ือเพลิงแข็งประกอบไปดวยกระบวนการสลายตัว
(Decomposition) และกระบวนการกล่นั สลาย (Devolatilization) ของโมเลกุลสารอินทรีย ใน
มูลฝอยชุมชน ที่อณุ หภูมิสูงประมาณ 1,200 - 1,400 องศาเซลเซียส ในบรรยากาศที่ควบคุม
ปริมาณออกซิเจ น เพ่ือผลิตสาระเหย และถานชาร (Char) ในข้ันตอนของกระบวนการกล่ัน
สลายทเ่ี รยี กวาไพโรไลซสิ (Pyrolysis) มลู ฝอยจะสลายตวั ดว ย ความรอนเกิดเปนสาระเหย เชน
มเี ทน และสวนที่เหลือยังคงสภาพของแข็งอยูเรียกวา ถานชาร สารระเหยจะทําปฏิกิริยาตอกบั
อากาศ ออกซเิ จน หรือไอน้ํา ไดเปนกา ซเช้ือเพลิง

113

ปฏิกิริยาท่ีเกิดข้ึนในกระบวนการแปรสภาพเปนแกส (Gasification Process)
จะเปน ตวั กาํ หนดองคประกอบของกา ซเชื้อเพลิง ซ่ึงปจจัยหลักทกี่ ําหนดเกิดปฏิกิริยาดังกลาว
คือ อณุ หภูมิ ภายในเครื่องปฏิกรณ เชน ถาอุณหภูมิตํ่าเกินไป จะทําใหโมเลกุลขนาดกลางไม
เกดิ สันดาป และจะหลดุ ออกไปเกดิ การควบแนน เปน นาํ้ มนั ทาร

ภาพท่ี 6.8 กระบวนการไพโรไลซิส ของบริษัท Compact Power®

ทีม่ า : http://bangkokgreencity.bangkok.go.th

เคร่อื งปฏิกรณผ ลติ กา ซเชื้อเพลิง (Gasifier) สามารถแบงออกไดเปน 4 ชนดิ
ไดแก

1. ระบบผลิตกาซเชือ้ เพลิงแบบไหลขึ้น (Updraft Gasifier)
2. ระบบผลิตกา ซเชอื้ เพลิงแบบไหลลง (Downdraft Gasifier)
3. ระบบผลิตกาซเช้ือเพลิงแบบไหลขวาง (Cross-Current Gasifier)
4. ระบบผลติ กา ซเชอื้ เพลิงแบบปอ นเชื้อเพลิงตอ เน่ือง (Fluid Bed Gasifier)
โดยมีรายละเอียดดังตอไปนี้

114

1) เคร่ืองปฏิกรณแ บบระบบผลิตกาซเชอ้ื เพลิงแบบไหลขน้ึ (Updraft Gasifier)

เคร่ืองปฏิกรณแบบนี้เปนแบบท่ีใชเร่ิมแรกและเปนแบบท่ีงายท่ีสุด เช้ือเพลิง
จะถูกปอนเขาทางสวนบนของเคร่ืองและอากาศจะถูกสงผานตะแกรงเขามาทางดานลาง
บริเวณเหนือตะแกรงขึ้นไปมีการเผาไหมของเชื้อเพลิงข้ึน ซ่ึงเรียกบริเวณน้ีวา สวนเผาไหม
(Combustion Zone) เมื่ออากาศผานเขาไปบริเวณสวนเผาไหม(Combustion Zone) จะ
เกิดปฏิกิริยาข้ึนไดกาซคารบอนไดออกไซดและนํ้า กาซรอนที่ผานมาสวนเผาไหม
(Combustion Zone) จะมีอุณหภูมิสูงและจะถูกสงผานไปยังสวนปฏิกิริยาเกิดกาซ
(Reduction Zone) ซ่ึงเปนโซนท่ีมีปริมาณ
คารบ อนมากเพียงพอท่ีจะกอ ใหเกดิ ปฏกิ ริ ิยากับ
กาซคารบอนไดออกไซดและนํ้า เกิดเปนกาซ
คารบอนมอนอกไซดและไฮโดรเจน หลังจากนั้น
กาซที่จะไหลเขาสูบริเวณที่มีอุณหภูมิต่ํากวาในชั้น
ของเชือ้ เพลิง และกลัน่ สลายในชว งอณุ หภมู ิ
200 - 500 องศาเซลเซียส หลังจากนั้นกาซก็จะ
ไหลเขาสูชั้นของเช้ือเพลิงท่ีชื้น เน่ืองจากกาซยังคง
มีอุณหภูมิสูงอยู จึงไประเหยน้ําท่ีอยูในเช้ือเพลิง
เหลา นัน้ ทาํ ใหกาซท่ีออกจากเคร่อื งปฏกิ รณม ี

ภาพที่ 6.9 ระบบผลติ กาซเชือ้ เพลงิ แบบไหล

อุณหภมู ิต่ําลง สารระเหยและนํา้ มนั ทาร ขน้ึ (Updraft Gasifier)

ทม่ี า : http://bangkokgreencity.bangkok.go.th
ที่เกิดขึ้นในชวงการกลั่นสลายจะติดออกไปกับกาซ
เช้ือเพลิงที่เกิดขึ้น ดังนั้นกาซเช้ือเพลิงที่ไดจากเครื่องปฏิกรณแบบผลิตกาซเชื้อเพลิงแบบไหล
ข้ึน (Updraft Gasifier) จะมีปริมาณของนํ้ามันทารมาก บางครั้งอาจมีมากถึงรอยละ 20 ของ
นํา้ มนั ทารท ีไ่ ดจากการไพโรไลซสิ

115

gasifier) 2) เครือ่ งปฏกิ รณแ บบระบบผลติ กาซเช้อื เพลงิ แบบไหลลง (Downdraft

เคร่ืองปฏิกรณแบบระบบผลิตกาซเชื้อเพลิงนี้ ออกแบบมาเพื่อขจัดน้ํามันทาร
ในกาซเช้ือเพลิง โดยเฉพาะ อากาศจะถูกดูดผานจากดานลาง ผานกลุมของหัวฉีดซึ่ง เรียกวา
Tuyers บริเวณหัวฉีดจะเปนบริเวณของโซนสวนเผาไหม (Combustion) กาซที่ไดจากโซน
สวนเผาไหม (Combustion) จะถูกลดขนาดลงในขณะท่ีไหลงลงสูดานลางและผานช้ันของ
คารบอนทีร่ อ นซึง่ อยูเหนอื ตะแกรงเล็กนอยขณะเดยี วกันในชัน้ ของเชื้อเพลงิ ทอี่ ยูท างดานบน
ของโซนสวนการเผาไหม จะมีปริมาณออกซิเจนนอยมากทําใหเกิดการกลั่นสลายและน้ํามัน
ทารท ่เี กิดจากการกลั่นสลาย จะไหลผานช้ันของคารบอนท่ีรอน ทําใหนํ้ามันทารเกิดการแตก
ตวั เปนกา ซ ซึง่ การแตกตัวนีจ้ ะเกดิ ทอ่ี ณุ หภมู ิ คงที่ในชวงระหวาง 800–1,000 องศาเซลเซียส
ถาอุณหภูมิสูงกวา 1,000 องศาเซลเซียส ปฏิกิริยาดูดความรอนจะทําใหกาซท่ีไดมี
อุณหภูมิต่ําลง แตถาอุณหภูมิตํ่ากวาชวงอุณหภูมิดังกลาว ปฏิกิริยาคายความรอนจะ ทําให
กาซท่ีไดมีอุณหภูมิสูงขึ้น กาซที่ผานโซนสวนเผาไหม (Combustion) จะมีสวนประกอบของ
นํา้ มันทารล ดลงเหลือนอยกวารอ ยละ 10
ของนํา้ มันทารท ี่ไดจ ากระบบผลิตกาซเชื้อเพลงิ
แบบไหลขน้ึ (Updraft gasifier) และกา ซเชอื้
เพลิงท่ีไดจ ะสะอาดกวา การผลติ กา ซเชือ้ เพลงิ
โดยเครื่องปฏิกรณแบบระบบผลติ กา ซเชอื้ เพลงิ
แบบไหลลง (Downdraft gasifier) นี้งา ย และ
มคี วามนาเชือ่ ถือสาํ หรับเช้อื เพลิงท่มี แี หง
(มคี วามชื้นต่ํากวารอยละ 30) เน่ืองจากวา
กา ซเชื้อเพลิงทไี่ ดมปี ริมาณนา้ํ มนั ทารตํ่า ดังน้นั
เคร่อื งปฏกิ รณแ บบระบบผลติ กาซเชอื้ เพลิง
แบบไหลลง (Downdraft gasifier) จงึ เหมาะ
กับเครอ่ื งกาํ เนิดไฟฟา ขนาดเล็กทมี่ เี ครอื่ งยนต รปู ที่ 6.10 ระบบผลติ กา ซเชื้อเพลงิ
แบบไหลลง (Downdraft gasifier)
สนั ดาปภายในทีม่ ีขนาดกาํ ลงั การผลิตไมเ กนิ ทีม่ า : http://biofuelsacademy.org

500 กโิ ลกรัมตอช่ัวโมง(kgh-1 ) หรือ 500 กโิ ลวัตต

116

3) เครอ่ื งปฏิกรณแ กส ซฟิ ายเออรแบบไหลขวาง (cross draft gasifier)
เครื่องปฏกิ รณแ กส ซฟิ ายเออรแบบไหลขวางนมี้ หี ลักการทาํ งานคือใหอากาศ

เขาทางดา นขา งของเตาและกาซออกทางตรงขาม อากาศจะถูกดดู ผานหวั ฉดี อยใู นแนวราบเขต
เผาไหมจะอยถู ดั จากหัวฉีดออกไป และตอ จากน้ันจะเขาเขตรีดกั ชั่น ความรอ นจะไหลออกสู
ภายนอก โดยผานตะแกรงซึ่งอยรู อบๆเขตการเผาไหม และเขตรีดักช่ันจะเปนบริเวณเขตกล่ัน
สลายนา้ํ มันดนิ (ทาร) ท่ีจะเกดิ จากเขตกลั่นสลายนีจ้ ะฝุนเขตรดี ักช่ันกอน ทาํ ใหน า้ํ มันดินเกิด
แตกสลายกอนออกสูภายนอก

รูปท่ี 6.11 เครอ่ื ง ปฏกิ รณแ กสซฟิ าย
เออรแบบไหลขวาง (cross draft gasifier)

ท่ีมา : http://www.fao.org

4) เคร่ืองปฏิกรณแ บบระบบผลิตกา ซเชื้อเพลิงแบบปอ นเช้อื เพลิงตอเนื่อง
(Fluid Bed Gasifier)

การทํางานของเครื่องปฏิกรณท่ีกลาวมาขา งตนเปน การทํางานของ
กระบวนการในระบบซึ่งจะขึ้นอยูกับ ปฏิกิริยาเคมีและสภาพทางฟิสิกสของเชื้อเพลิง โดยจะ
เกิดปญหาของขยะหลอมเหลว ท่ีเกิดข้ึนมากเกินไป จ่ึงกอใหเกิด การอดุ ตันในเครื่องปฏิกรณ
บอยครั้ง เพ่ือแกปญหาดังกลาว จึงไดมีการพัฒนาเครื่องปฏิกรณแบบ ระบบผลิตกาซ
เช้ือเพลิงแบบปอนเชื้อเพลิงตอเนื่องข้ึน เคร่ืองปฏิกรณแบบนี้ อากาศจะไหลผานช้ันของ
เช้ือเพลิง เมื่อเราเพิ่มความเร็วของอากาศท่ีไหล ผานสูงจนกระท่ังทําใหเชื้อเพลิงท่ีวางอยูเร่ิม
ลอยตัวข้ึนมีลักษณะคลายของไหล ภายในเคร่ืองปฏิกรณ จะใสวัสดุเฉ่ือย (Inert Material)
ซง่ึ อาจเปน ทราย อลูมินา หรอื ออกไซด ของโลหะที่ทนความรอนสูงและไมเกดิ การหลอม

117

รวมตัว โดยมีแผนที่เจาะรมู ารองรบั ตัวกลางเหลา นี้ทตี่ อนลางของเครื่องปฏิกรณ แผนท่ีเจาะรู
นีจ้ ะชว ยทําใหเกิดการกระจายตวั แบบฟลอู ดิ ไดเซชนั อยา งทัว่ ถึงของผนังหองเผาไหม โดยการ
ผานอากาศหรือออกซิเจนเขาสูตอนลางของแผนรองรับ ซ่ึงความเร็วของอากาศหรือ
ออกซเิ จนทีผ่ า นเขาไปตองมีคาที่เหมาะ สม ทําใหตัวกลาง มีสภาพแขวนลอย (Suspension)
โดยปกติเชื้อเพลิงจะถูกเปล่ียนใหเปนกาซเชื้อเพลิงภายในผนังหองเผาไหม อยางไรก็ตาม
ปฏกิ ริ ยิ า Gasification อาจเกิดขึ้นที่สวนท่ีเปนท่ีวางเหนือผนังหองเผาไหม โดยเปนปฏิกิริยา
ของอนุภาคเชื้อเพลิงเล็ก ๆ ที่ปลิวหลุดออกมาจากผนังหองเผาไหม หรือเปนปฏิกิริยาการ
สลายตัวดวยความรอนของนํ้ามันทาร กาซเช้ือเพลิงท่ีได จากเคร่ืองปฏิกรณแบบระบบผลิต
กาซเชื้อเพลิงแบบปอนเช้ือเพลิงตอเน่ืองจะมีปริมาณน้ํามันทารอยูระหวางกาซเช้ือเพลิงที่ได
จากเคร่ืองปฏิกรณแบบระบบผลิตกาซเชอ้ื เพลิงแบบไหลขึ้นและแบบระบบผลิตกาซเช้ือเพลิง
แบบไหลลง

เครอ่ื งปฏกิ รณแ บบระบบผลติ กา ซเชื้อเพลงิ แบบปอนเช้ือเพลิงตอเน่ือง มี ขอดี คือ
มกี ารผสมทีป่ นปว นมาก ทาํ ใหอตั ราการถา ยเทความรอนและการถายเทมวลมีคาสูง มีการผสม
ที่ดขี องวสั ดกุ อ นนํามาปอ นเขา เตา ทาํ ใหอัตราการเกดิ ปฏกิ ิรยิ าสงู และสามารถควบคุมอณุ หภูมิ
ในเครื่องปฏิกรณไดคอนขางงาย ขอเสีย ของเคร่ืองปฏิกรณแบบนี้คือกาซเช้ือเพลิงท่ีไดจะมี
ปริมาณเถาและฝุนถานชารออกมาดวย เนื่องจากความเร็วของอากาศภายในเคร่ืองปฏิกรณ
มีคาสูง จงึ ตองนําระบบหมนุ วนอากาศมาใชก ับระบบดวย

ภาพที่ 6.12 ระบบผลติ กาซเชอ้ื เพลิงแบบปอ นเช้อื เพลงิ ตอเน่ือง (Fluid Bed Gasifier)

ทมี่ า : https://www.andritz.com

118

1.2 การนําพลังงานที่ไดไปใช
ประโยชนหลักท่ีไดรับจากการเผาไหมมูลฝอยในเตาเผา ไดแก การนํ้าเอา

พลังงานที่มีอยูในมูลฝอยกลับมาใชประโยชนใหม โดยการเผาทําลายขยะมูลฝอยในเตาเผา
สามารถลดปริมาณการปลดปลอยกา ซมี แทนจากหลุมฝง กลบและสามารถใชท ดแทนเชอื้ เพลิง
ฟอสสิลได นอกจากนีย้ ังเปน การลดการปลดปลอ ยกาซ เรือนกระจกโดยรวมดวย

กาซรอ นท่เี กิดจากการเผาไหมในเตาเผาจะมีพลังงานที่เกิดจากการเผาไหม
อยใู นตวั ดวยมันจะถกู ทาํ ใหเย็นตัวลงในหมอน้ํากอนท่ีไหลเขาสูอุปกรณควบคุมมลพิษอากาศ
ชนิดของหมอนํ้าที่ติดต้ังข้ึนอยูกับวา ตองการพลังงานในรูปของนํ้ารอนเพื่อใชกับระบบนํ้า
รอน หรือไอนาํ้ เพื่อใชใ นกระบวนการอุตสาหกรรมหรอื เพอ่ื การผลิตกระแสไฟฟา

การนา้ํ พลงั งานขัน้ สุดทา ยไปใชงานก็ขึน้ อยตู ลาดพลังงาน ณ โรงเผามูล
ฝอยดวยวาเปนอยางไร ซึง่ อาจขึน้ อยูกบั สิง่ ตอไปนี้

- โครงขายระบบพลังงาน เชน มีโครงขา ยสายไฟฟา หรอื มโี ครงขายระบบ
นํ้ารอ นหรอื ไอนาํ้

- รูปแบบการใชพ ลังงานตลอดทั้งป ตองระลึกวา โรงงานเตาเผาขยะมูล
ฝอยชุมชนมกั มกี ารผลิต พลงั งานที่คอ นขางจะไมคงท่ี

- ราคาของแหลงพลังงานอืน่ ๆ และขอ ตกลงการซ้ือพลังงานกบั ผใู ช
พลงั งาน

119

เรื่องที่ 2 การผลิตพลงั งานจากเศษวสั ดุเหลอื ท้ิง

2.1 การผลติ พลงั งานโดยการหมักใชกาซชีวภาพ
ในสภาวะท่ีประเทศไทยมีความจําเปนท่ีจะตองแสวงหาแหลงพลังงาน

หมุนเวียนทดแทนพลังงานเชื้อเพลิงฟอสซิลซึ่งนับวันจะมี ปริมาณลดนอยลงและมีราคาสูงข้ึน
เศษวัสดุเปนอีก ทางเลือกหน่ึงดานการผลิตพลังงาน เพราะเศษวัสดุ มีศักยภาพท่ีสามารถ
นํามาใชเพื่อผลิตพลังงานได ท้ังน้ี เนื่องจากมีปริมาณมาก และไมตองซื้อหาแตในปจจุบันมีการ
นําเศษวัสดมุ าผลติ เปน พลังงานนอยมากเมื่อเทยี บกบั พลังงานทดแทนดานอ่นื ๆ

ในสภาวะที่ประเทศไทย มีความจําเปนที่จะตองแสวงหาแหลงพลังงาน
หมุนเวียน ทดแทนพลังงานเชื้อเพลิงฟอสซิลซ่ึงนับวันจะมีปริมาณลดนอยลงและมีราคาสูงขึ้น
เศษวัสดเุ ปน อกี ทางเลอื กหนึง่ ดา นการผลติ พลงั งาน เพราะเศษวัสดุมีศักยภาพท่ีสามารถนํามาใช
เพื่อผลติ พลังงานไดท ้งั นี้เน่ืองจากมีปริมาณมากและไมตองซื้อหาแตในปจจุบันมีการนําเศษวัสดุ
มาผลิตเปนพลังงานนอยมากเมื่อเทียบกับพลังงานทดแทนดานอ่ืนๆการยอยสลายแบบไมใช
ออกซิเจน (Anaerobic Digestion) เปนกระบวนการหมักของเสียในสภาวะท่ีไรออกซิเจน
เพ่ือใหจ ุลินทรียย อ ยสลายสารอนิ ทรยี ใ หกลายเปน กา ซชวี ภาพ สําหรับใชผลิตพลังงานไฟฟาหรือ
ความรอนและสุดทายยังสามารถปรับสภาพดินใหสามารถนําไปใชในการเพาะปลูกพืชไดอยาง
ปลอดภัย ระบบยอย สลายแบบไมใชออกซิเจนสามารถแบงไดเปน 2 ประเภทหลัก ๆ ตาม
ความเขมขน ของ สารอนิ ทรียท ่ีปอ งเขาสถู งั หมัก ไดแก การหมักแบบแหง (Dry Digestion) ซึ่งมี
ความเขม ขน ของสารอินทรยี ประมาณรอยละ 20–40 และการหมักแบบเปยก (Wet Digestion)
ซ่ึงมคี วามเขม ขนของสารอนิ ทรียน อ ยกวา รอ ยละ 20 นอกจากน้ียงั สามารถแบง ระบบหมัก ตาม
อุณหภูมิระดับกลาง (Mesospheric Digestion Process)และระบบหมักที่อุณหภูมิสูง
(Hemophilic Digestion Process)

ปริมาณและคณุ ภาพของกา ซชวี ภาพจากระบบยอยสลายแบบไมใชออกซิเจนขึ้นอยู
กบั ลกั ษณะของเศษวัสดุเปน หลกั นอกจากนั้นยงั ขน้ึ อยูกบั การควบคุมระบบและสภาพแวดลอม
ของการหมัก ไดแก ปริมาณแบคทีเรียปริมาณสารอินทรียอุณหภูมิระยะเวลาการหมักการผสม
คลุกเคลาและปริมาณสารยับย้ังแบคทีเรีย กาซชีวภาพท่ีผลิตไดสามารถนําไปใชในการผลิต
พลังงานไดหลายรูปแบบเชนผลิตไฟฟา โดยใชเ ครื่องยนตก า ซหรือใช เปน เชอ้ื เพลงิ สาํ หรับ
หมอ น้าํ เพอื่ ผลิตนํา้ รอนหรอื ไอนํ้า

120

รปู ท่ี 6.13 การผลติ พลังงานโดยใชก าซชีวภาพจากหลมุ ฝงกลบเศษวสั ดุ

ท่ีมา : http://s2.thingpic.com

เปนการพฒั นาและปรบั ปรงุ ระบบฝงกลบเศษวสั ดเุ พ่ือลดการปลอ ยกา ซชีวภาพออก
และนํา กา ซชีวภาพท่ีไดจากหลุมฝงกลบเศษวัสดุมาใชพลังงานทดแทนกาซชีวภาพท่ีไดสามารถ
นําไป ใชป ระโยชนเ ปน เชื้อเพลิงพลงั งานไดหลายทางเชนเดยี วกบั กา ซชวี ภาพที่ไดจากระบบยอย
สลายแบบไมใชอ อกซิเจน แตอ าจมีความจําเปน ตอ งปรับปรุงคุณภาพกาซกอนนําไปใช เชน การ
กําจัดน้ําคารบอนไดออกไซด และสารกัดกรอนตาง ๆ ทั้งนี้ขึ้นอยูกับขอกําหนด คุณภาพ กาซ
สําหรับการใชประโยชนในแตละรูปแบบ การผลิตเชื้อเพลิงเศษวัสดุ (Refuse Derived Fuel :
RDF) เทคโนโลยผี ลิตเชอ้ื เพลงิ จากเศษวัสดุ เปน การนาํ เศษวัสดมุ าผา นกระบวนการจดั การ
ตา ง ๆ ไดแก การคัดแยกดวยมือหรือเครื่องจักรการลดขนาดการผสมการทําใหแหงการอัดแทง
การบรรจุแลการเก็บ เพ่ือปรับปรุงคุณสมบัติ ทางกายภาพและเคมีใหกลายเปนเช้ือเพลิงเศษ
วัสดุที่มีคาความรอนสูงสามารถนําไปใชเปนเชื้อเพลิงเพื่อผลิตพลังงาน อีกทั้งยังสะดวกตอการ
จดั เก็บและขนสง

การผลิตกาซเช้ือเพลิง (Gasification) การผลิตกาซเช้ือเพลิงจากเศษวัสดุในชุมชน
(MSW Gasification) เปนกระบวนการทําใหเศษวัสดุกลายเปน กาซโดยทําปฏิกิริยาสันดาป
แบบไมสมบูรณ (Partial Combustion) กลาวคือ สารอินทรียในเศษวัสดุจะทําปฏิกิริยากับ
อากาศหรือ ออกซิเจนในปริมาณจํากดั และทาํ ใหเ กิดกา ซซึ่งมอี งคประกอบหลักคือคารบอนมอน
ออกไซคไฮโดรเจนและมีเทน ท้ังน้ี องคประกอบของกาซเช้ือเพลิงจะข้ึนอยูกับชนิดของเคร่ือง
ปฏกิ รณ (Gasifier) สภาวะความดนั อณุ หภูมิและคณุ สมบัติของกา ซเชื้อเพลิงแขง็ กา ซเชอ้ื เพลงิ ท่ี

121

ผลิตไดสามารถใชงานไดหลายรูปแบบเชนเปนกาซเชื้อเพลิงสําหรับผลิตไฟฟาการใหความรอน
โดยตรง หรือใชเปนเช้ือเพลิงสําหรับยานพาหนะทั้งนี้ การใชงานจะตอง คํานึงถึงคุณภาพของ
กาซเช้ือเพลิงโดยอาจจําเปนตองทําความสะอาดกาซเช้ือเพลิง โดยการกําจัดกาซท่ีเปนกรด
สารประกอบของโลหะอัลคาไลน น้ํามันทารและฝุนละออง เพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพของระบบ
ลดปญ หาการเสียหายของอุปกรณแ ละปองกนั ปญหามลพิษท่เี กิดขน้ึ

ศักยภาพสําหรับปริมาณเศษวัสดุที่เกิดข้ึนในประเทศไทยมียอดรวมประมาณ
41,991 ตันตอวันเปนเศษวัสดุที่เกิดขึ้นในกรุงเทพฯ ถึง 9,400 ตันตอวันซ่ึงจํานวนเศษวัสดุ
ทเ่ี กดิ ข้ึนสามารถนํามาผลิตเปนพลงั งานไดอยางมากมายแตสาเหตุท่ีการใชพลังงานจากเศษวัสดุ
ยังมีนอย เนื่องมาจากการขาดความพรอมในหลายดานท้ังงบประมาณเคร่ืองมืออุปกรณ
บคุ ลากรหรอื แมแตส ถานที่ดังนนั้ การนําพลังงานจากเศษวสั ดมุ า ใชในประเทศไทยจึง ตองอาศัย
ระยะเวลาในการพฒั นา อีกระยะหนง่ึ จงึ จะ สามารถนาํ พลังงานดงั กลา วมาใชไ ดอยา ง
เต็มประสทิ ธภิ าพ

เศษวัสดุเปนสิ่งที่เกิดขึ้นจากของเหลือใชในกิจวัตรประจําวันของมนุษยกอนจะถูก
ท้ิงออกมาสูส่ิงแวดลอมเศษวัสดุเหลาน้ี หากไมไดรับการกําจัดอยางถูกวิธีจะสงผลกระทบกับ
สงิ่ แวดลอ มและสขุ ภาพอนามยั ของมนษุ ยก ารนําเศษวัสดมุ าผลิตพลงั งาน เปน อกี วธิ หี นึ่ง
ท่ีสามารถชวยกําจัดเศษวัสดุที่เกิดข้ึนไดอีกท้ังวิธีดังกลาวยังทําใหไดประโยชนจากเศษวัสดุ
กลับมาในรูปของ พลังงานจากเศษวัสดุซึ่งจะทําใหประเทศมีแหลงพลังงานเพ่ิมขึ้นแตการใช
พลังงานอยา งคมุ คา ที่สุดยังคงเปนสงิ่ สําคัญ ตอการอนรุ กั ษพ ลังงานในยุควิกฤตพลังงานเชนนี้

การผลิตเชือ้ เพลิงจากเศษวัสดุ
จุดเริ่มตนของมาใชเชื้อเพลิงเศษวัสดุจะเริ่มจากการใชเศษวัสดุเหลือท้ิงที่เก็บ
รวบรวม ไดไปใชในการเผาไหมโดยตรง ซ่ึงมักกอใหเกิดความยุงยากในการใชงาน เน่ืองจาก
ความไมแนน อนและไมส มํา่ เสมอในองคป ระกอบตาง ๆ (Non-homogeneousness)
ทปี่ ระกอบกันขึ้นเปนเศษวัสดุเหลือท้ิง ซ่ึงเปล่ียนแปลงไปตามชุมชนและตามฤดูกาล อีกทั้งเศษ
วัสดุเหลือทิ้งเหลานี้มีคาความรอนตํ่า มีปริมาณเถาและความช้ืนสูง ส่ิงเหลาน้ีกอความยุงยาก
ใหกับผูออกแบบโรงเผาและผูปฏิบัติ และยังควบคุมการเกิดผลกระทบตอส่ิงแวดลอมไดยาก
การแปรรูปเศษวัสดุเหลือท้ิงโดยผานกระบวนการจัดการตางๆ เพื่อปรับปรุงคุณสมบัติทาง
กายภาพและคุณสมบัติทางเคมีของเศษวัสดุเหลือท้ิงเพ่ือทําใหกลายเปนเชื้อเพลิงเศษวัสดุ
(Refuse Derived Fuel, RDF) จะสามารถแกปญหาดังกลาวมาขางตนได ซึ่งเชื้อเพลิงที่ไดน้ัน
สามารถนาํ ไปใชเ ปนเชอ้ื เพลงิ เพื่อผลติ พลังงานได

122

เชอ้ื เพลิงเศษวัสดุ (RDF) เปน การปรับปรุงและแปลงสภาพของเศษวัสดุเหลือทิ้ง ให
เปนเช้ือเพลงิ แขง็ ท่ีมคี ุณสมบัติในดานคาความรอน (Heating Value) ความช้ืนต่ํา มีขนาดและ
ความหนาแนน เหมาะสมในการขนยาย หรือการเผา และมีองคประกอบทัง้ ทางเคมีและกายภาพ
สมา่ํ เสมอ คุณลักษณะทว่ั ไปของเชือ้ เพลงิ เศษวัสดปุ ระกอบดวย

ปลอดเช้อื โรคจากการอบดวยความรอ น ลดความเส่ียงตอการสมั ผัสเชื้อโรค
ไมม ีกล่นิ มขี นาดเหมาะสมตอการปอ นเตาเผา-หมอไอนํา้ (เสนผา นศูนยก ลาง 15-30 มิลลิเมตร
ความยาว 30 - 150 มิลลิเมตร) มคี วามหนาแนน มากกวาเศษวัสดุเหลอื ทิง้ และชีวมวลทว่ั ไป
(450 - 600 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร) เหมาะสมตอการจัดเก็บ และขนสง มีคา ความรอ นสูง
เทยี บเทากับชวี มวล (ประมาณ 13 - 18 เมกะจูลตอลกู บาศกเมตร) และมคี วามชนื้ ตาํ่
(ประมาณรอ ยละ 5 - 10) ลดปญหามลภาวะจากการเผาไหม เชน ไนโตรเจนออกไซค และ
ไดออกซนิ และฟรู าน

หลักการทาํ งานของเทคโนโลยนี ี้ เริม่ จากการคดั แยกเศษวัสดุท่ีไมสามารถเผาไหมได
(โลหะ แกว เศษหิน) เศษวสั ดุอันตราย และเศษวัสดุรีไซเคิลออกจาก มีเหลือเพียงเศษวัสดุท่ีเผา
ไดประกอบดวย เศษวัสดอุ นิ ทรีย ไม ผา ยาง หนัง ใสจุดนี้อาจจะมีการแยกซากเศษวัสดุอินทรีย
ซึ่งไดแก เศษอาหาร เศษผักผลไมอ อก เพ่อื นาํ ไปหมักผลิตกาซชีวภาพตอ ไป เศษวสั ดทุ ่ีเผาได
อนื่ ๆ จะถูกสง เขาเครอื่ งสับ - ยอ ยเพอ่ื ลดขนาด และเขาเตาอบเพอ่ื ลดความชื้นเศษวัสดุ
เศษวัสดุแหงจะมีใหน า้ํ หนกั ลดลงเกอื บรอ ยละ 50 (สําหรบั ความชืน้ เหลอื ไมเกินรอ ยละ 15)
ในขั้นตอนสุดทา ยเศษวัสดจุ ะถกู สงไปเขาเครื่องอัดเม็ด เพ่ือทําใหไดเช้ือเพลิงเศษวัสดุอัดเม็ดที่มี
ขนาดและความหนาแนนเหมาะสมในข้ันตอนของการอัดเม็ด อาจมีการเติมหินปูน (CaO) เขา
ไป เพ่อื ควบคมุ และลดปรมิ าณกา ซพษิ ที่เกดิ ขน้ึ จากการเผาไหม เชื้อเพลิงเศษวัสดุจะเปนไปตาม
มาตรฐาน ASTM E-75 ในตอนนี้เช้ือเพลิงจากเศษวัสดุก็พรอมท่ีจะเผาแลวนําความรอนท่ีไดไป
ตม นํ้าเพื่อผลิตกระแสไฟฟา ตอไป

123

กาซชีวภาพ
กาซชวี ภาพกาซที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติจากการหมักยอยสลายของสารอินทรีย

ภายใตสภาวะท่ีปราศจากออกซิเจน (anaerobic digestion) กาซชีวภาพโดยทั่วไปจะ
ประกอบดวยแกสมีเทน(CH4) ประมาณรอยละ 50 - 70 และกาซคารบอนไดออกไซด (CO2)
ประมาณรอยละ 30 - 40 สวนที่เหลือเปนแกสชนิดอื่น ๆ เชน ไฮโดเจน (H2) ออกซิเจน (O2)
ไฮโดรเจนซัลไฟด (H2S) ไนโตรเจน (N) และไอน้ํา แตเม่ือเรากลาวถึงกาซชีวภาพเรามักจะ
หมายถึง กาซมีเทน โดยหลักการ กาซมีเทนจะเกิดการหมัก (fermentation) ของสารอินทรีย
โดยกระบวนการน้ีสามารถเกิดขึ้นไดในหลุมเศษวัสดุ กองมูลสัตว และกนบอแหลงนํ้านิ่ง
กลาวคอื เมอ่ื ไหรก ต็ าม ที่มีสารอินทรียหมกั รวมกันเปน เวลานานก็อาจเกิดกา ซชีวภาพ

กาซชีวภาพทแ่ี ตกตา งกนั จะมีสัดสว นของกาซมเี ทนและกาซอืน่ ๆ ที่แตกตาง
กัน ซึ่งกจ็ ะมวี ิธีการผลิตและวตั ถทุ ีน่ าํ มาผลิตทีแ่ ตกตา งกนั โรงผลติ แกสชวี ภาพโดยทว่ั ไปจะใช
มลู สุกร นํ้าเสยี จากโรงงานแปงมัน โรงงานปาลม โรงหมกั เบียร โรงกลั่นสุรา และโรงงานแปรรปู
อาหาร รวมทั้งนาํ้ เสยี จากฟารมเลี้ยงสัตว การนาํ กาซชีวภาพไปใชจําเปนตองมีการปรบั ปรงุ ซง่ึ
สรุปเปน สามขอดังน้ี

การปรบั ปรุงคณุ ภาพกาซชวี ภาพ (Gas Purification) กอนการนาํ ไปใชง าน
มขี ั้นตอนดังนี้

1. การดกั นํ้าในทอสง กา ซชีวภาพ
ปกติแลวกาซชีวภาพที่ผลิตไดมักจะมีความชื้นสูงเกือบถึงจุดอ่ิมตัว เมื่อกาซ

ชีวภาพไหลผานทอสงกาซท่ีฝงอยูในดินที่มีอุณหภูมิต่ํามักจะทํา ใหความชื้น(ไอน้ํา) ในกาซ
ชีวภาพกลน่ั ตวั เปน หยดนาํ้ และสะสมจนเกดิ เปนอปุ สรรคในการสง กา ซไปตามทอ ได ดังน้ันตองมี
การติดตัง้ ชดุ ดักนํ้ากอ นนาํ กาซชวี ภาพไปใชง าน

2. ปรับลดปรมิ าณกาซคารบอนไดออกไซด (CO2)
การปรบั ลดปริมาณกาซคารบ อนไดออกไซด (CO2) จากกา ซชีวภาพนี้

จะปฏิบัตกิ ็ตอเม่ือมคี วามจาํ เปน เชน ในกรณีทก่ี า ซชีวภาพทไี่ ดม ีสัดสวนของกา ซมีเทน (CH4)
ตํ่ามากจนอยูในระดับทีจ่ ุดไฟติดยาก คือประมาณเปอรเซ็นต CH4 นอ ยกวา 45 เปอรเซ็นต
แตในระบบผลติ กา ซชีวภาพสาํ หรบั ฟารมสกุ รน้ันไมม ีปญหาในเร่อื งน้ี ดงั นั้นการลดปริมาณ
กาซคารบอนไดออกไซด (CO2) จึงไมจ าํ เปน

124

3. การปรับลดกา ซไฮโดรเจนซลั ไฟด (H2S)
การปรบั ลดกา ซไฮโดรเจนซลั ไฟด (H2S) ทป่ี นเปอ นในกา ซชีวภาพนั้น

มีคณุ สมบตั เิ ปน กา ซพิษและเมือ่ สมั ผัสกับน้าํ หรอื ไอนาํ้ จะเปลยี่ นสภาพเปนกรดซลั ฟูริค (H2SO4)
ซึง่ เปน สาเหตขุ องฝนกรดหรือไอกรดทส่ี ามารถกัดกรอนโลหะและวัสดุอุปกรณได ดังน้ันการลด
ปริมาณกาซไฮโดรเจนซัลไฟด (H2S) ในกาซชีวภาพกอนการนําไปใชประโยชนน้ันจะเปนผลดี
ตอ ส่งิ แวดลอมโดยท่วั ไป และจะชวยยดื อายุการใชงานของอปุ กรณใชกาซดวย

การผลติ พลงั งานไฟฟาจาก กา ซชีวภาพสามารถกระทําไดดว ยวธิ หี ลัก ๆ 3 วธิ ี
กลาวคือ

3.1 ระบบกงั หันไอนํ้า
3.2 ระบบกงั หนั กา ซเดนิ คกู บั ระบบกังหันไอนาํ้
3.3 ระบบเครอ่ื งยนตกาซสันดาปภายใน
1. การผลติ พลงั งานไฟฟาดวยระบบกงั หันไอนํ้า

วิธีนี้เปนวิธีที่ใชกันทั่วไป โดยระบบกังหันไอนํ้าแตละระบบจะตางกันตรง
ชนิดเช้ือเพลิงท่ีนํามาเผาใหความรอนแกหมอน้ําเทาน้ัน ระบบนี้เปนการนํากาซชีวภาพมาเผา
เพอื่ ตมนา้ํ ในหมอ นํา้ โดยตรงใหกลายเปนไอนํา้ จากนัน้ ใชไอนาํ้ ไปหมุนกังหันไอนํ้าท่ีตอกับเครื่อง
กําเนิดไฟฟาอีกทอดหน่ึง อุปกรณหลักประกอบดวย เตาเผากาซชีวภาพ หมอน้ํา (boiler)
ระบบจายนํ้าและบําบดั นํา้ เคร่อื งควบแนน (condenser) หอหลอ เย็น (cooling tower) กงั หัน
ไอนํ้า (turbine) และเคร่อื งกําเนิดไฟฟา ซึง่ ประกอบดวยอุปกรณส ําคัญทีซ่ ับซอนหลายชนิด

2. การผลิตพลงั งานไฟฟาดวยระบบกงั หนั กาซเดนิ คูกบั ระบบกงั หนั ไอนํา้
วิธีน้ีนาจะมีประสิทธิภาพดีท่ีสุด หลักการทํางานก็คือ ใชระบบกังหันกาซ

ชนิดเดียวกับท่ีใชในเคร่ืองบินไอพน โดยอัดอากาศผานเคร่ืองอัดความดันสูง แลวนําอากาศ
ความดันสูงที่ไดมาเผารวมกับกาซชีวภาพในหองเผาไหม ซึ่งทําใหกาซท่ีเผาไหมแลวเกิดการ
ขยายตัวทันที กลายเปน พลงั งานไปหมนุ เครอ่ื งกาํ เนดิ ไฟฟา

เนือ่ งจากกาซเสีย (กา ซผสมท่ปี ลอ ยทิ้ง) มีอณุ หภูมิสงู ถึง 450 - 550 องศาเซลเซียส
ดงั น้นั จงึ สามารถนําไปใชใ หความรอ นแกห มอ นํ้า เพื่อไปหมุนกงั หนั ไอนํ้าท่ีใชขับเคล่ือนเครอื่ ง
กําเนิดไฟฟา ไดอ ีกทอดหนึง่ ระบบนี้ใหประสทิ ธภิ าพโดยรวมประมาณรอยละ 30

125

3. การผลิตพลงั งานไฟฟาดว ยระบบเครื่องยนตก า ซสนั ดาปภายใน
เคร่ืองยนตสันดาปภายในเครื่องแรกที่ใชกาซเปนเช้ือเพลิง ผลิตข้ึนในป ค.ศ.

1876 ที่ประเทศเยอรมันนี ตอมาอีก 10 ป เครื่องยนตสันดาปภายใน 4 จังหวะท่ีใชนํ้ามันเปน
เช้ือเพลิงไดถือกําเนิดขึ้นที่เยอรมันเชนกัน สําหรับเคร่ืองยนตสันดาปภายในท่ีใชกาซธรรมชาติ
และใชกาซชีวภาพนั้น การทํางานของเคร่ืองยนตจะมีลักษณะเหมือนกับการทํางานของ
เครอื่ งยนตในรถยนตท ่ีใชน าํ้ มันเบนซนิ ซง่ึ ตอ งมกี ารจดุ ระเบิดโดยใชหัวเทียน แตมีสวนประกอบ
หรือชิ้นสวนตาง ๆ เหมือนกับเครื่องยนตดีเซลมากกวา โดยกาซที่เผาไหมในกระบอกสูบของ
เคร่ืองยนตกาซสันดาปภายในที่จุดศูนยกลาง อาจมีอุณหภูมิสูงถึง 1,400 องศา ทําให
ประสิทธภิ าพของการผลติ ไฟฟาดวยระบบนส้ี งู กวาระบบทใี่ ชกังหนั กา ซ เดินคกู ับระบบกงั หัน
ไอน้าํ โดยมีคา อยทู ่ีรอ ยละ 32 - 40 และคา เฉลี่ยท่วั ไปจะอยทู ีร่ อยละ 35

6.14 การผลติ พลงั งานไฟฟาดวยระบบเครือ่ งยนตกาซสันดาปภายใน ภาพที่

ท่ีมา : http://www.thaiwaste.com

126

กจิ กรรมทายหนว ยการเรยี นที่ 6

หลังจากที่ผูเรียนศึกษาเอกสารชุดการเรียนหนวยท่ี 6 จบแลว ขอใหศึกษา
คนควาเพ่ิมเติมจากแหลงเรียนรูตาง ๆ แลวทํากิจกรรมการเรียนรูหนวยท่ี 6 ในสมุดบันทึก
กิจกรรมการเรียนรู แลว จดั สงตามทผ่ี ูส อนกาํ หนด

แนะนาํ แหลงเรียนรูบ นอินเทอรเนต็
เตาเผาขยะลดมลพิษ_เทคโนโลยีลานนา เชียงใหม
https://www.youtube.com/watch?v=oBSNhNpSdmQ
โครงการเตาเผาขยะในชุมชนไรมลพษิ ไมใชเ ชอ้ื เพลงิ
https://www.youtube.com/watch?v=K0gOe1z7_tI
เตาเผาขยะผลติ ไฟฟาเทศบาลนครภูเกต็
https://www.youtube.com/watch?v=K0gOe1z7_tI
วิชาการ.คอม
http://www.vcharkarn.com/varticle/42732

127

บรรณานุกรม

กรมควบคมุ มลพษิ . (2553). คมู ือประชาชนการคัดแยกขยะมูลฝอยอยา งถูกวิธีและเพิ่ม
มลู คา . กรงุ เทพมหานคร : บรษิ ัท ฮีซ จาํ กัด.

สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี. (2554). หนังสือเรียนสาระการเรียนรู
พื้นฐานสารและสมบตั ิของสาร (พมิ พค ร้งั ท่ี 3). กรุงเทพ : โรงพิมพค ุรุสภาลาดพราว.

สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี. (2556). หนงั สอื เรยี นสาระการเรยี นรู
พนื้ ฐานเคมี (พมิ พครั้งที่ 6). กรุงเทพ : โรงพมิ พค รุ ุสภาลาดพราว.

สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี. (2556). หนังสือเรียนสาระการเรยี นรู
พ้ืนฐานและเพิ่มเตมิ เคมี (พมิ พครงั้ ท่ี 4). กรงุ เทพ : โรงพมิ พค ุรสุ ภาลาดพรา ว.

สาํ นกั งานเขตพ้นื ทก่ี ารศึกษาประถมศกึ ษาสงิ หบ รุ ี. (2559). คูมือการสรางวินัยสกู ารจดั การ
ขยะแบบครบวงจร (เอกวชิ าการลําดบั ท่ี 6/2559). สิงหบ ุรี:สํานกั งานเขตพ้ืนท่ี
การศกึ ษาประถมศึกษาสิงหบ รุ .ี

สํานกั งานทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ มจงั หวดั ขอนแกน. (ม.ป.ป.). คมู ือดาํ เนินการตงั้
ศนู ยเ รียนรูการจัดการขยะชุมชนและศูนยร ีไซเคลิ . ขอนแกน : ม.ป.ท.

สาํ นักงานสิง่ แวดลอ มภาคท่ี 14.(2554). คูมือการลด คัดแยก และใช ประโยชนข ยะมลู ฝอย
ชมุ ชน.สรุ าษฎรธานี : ม.ป.ท.

128

แหลง อา งองิ ออนไลน
นาว26. ขยะลนเมอื ง...ปญหาใหญมลพษิ ป 59. เขาถงึ ไดจาก :

http://www.now26.tv/view/66104. (วนั ที่คน ขอมลู : 8 กมุ ภาพนั ธ 2560).
พรทพิ ย ศิรภิ ัทราชัย. วารสารนักบรหิ าร STEM Education กบั การพฒั นาทกั ษะในศตวรรษ

ท่ี 21(2556). เขาถึงไดจาก : http://www.scipnru.com/
materials/newsystem/materials.pdf. (วันทีค่ น ขอมลู : 13 กมุ ภาพันธ 2560).
รกั ษพล ธนานวุ งศ. Executive Journal ปท ี่ 33 ฉบับที่ 2 เมษายน - มถิ นุ ายน 2556.
รายงานสรปุ การประชมุ เชิงปฏิบตั กิ าร STEM Education. เขา ถึงไดจ าก:
http://www.slideshare.net/ focusphysics/stem-workshop-. (วนั ท่ีคนขอ มูล :
14 กมุ ภาพันธ 2560).
วชิ าการ.คอม. การผลิตไฟฟา จากขยะ. เขา ถึงไดจาก : http://www.vcharkarn.com/
varticle/42732. (วนั ทคี่ นขอมูล : 10 กุมภาพนั ธ 2560)
หองสมุดวัสดุเพอื่ การออกแบบศนู ยส รา งสรรคง านออกแบบ. วสั ดุมาแรงในป 2556 และใน
อนาคต. เขา ถึงไดจ าก : http://th.materialconnexion.com/admin/mainmenu.
(วันท่ีคนขอมลู : 8 กมุ ภาพันธ 2560).
อภสิ ิทธิ์ ธงไชย และคณะ. สรปุ การบรรยายพิเศษเรื่อง Science, Technology,
Engineering, and Mathematics Education: Preparing students for the
21st Century. เขา ถงึ ไดจ าก : http://designtechnology.ipst.ac.th/
uploads/STEMeducation.pdf. (วนั ท่คี น ขอ มลู : 14 กุมภาพันธ 2560).
เอไอดเี อ. การจัดทาํ คารบ อนฟตุ พร้นิ ทข องผลิตภณั ฑ (Carbon Footprint Calculation).
เขาถึงไดจาก : http://www.aida-2010.com/carbon-footprint.php. (วันที่คน
ขอมลู : 8 กุมภาพันธ 2560).
โฮมโปร. 6 สัญลักษณ รักษโ ลกกบั โฮมโปร. เขาถึงไดจาก :
https://www.homepro.co.th/news/pr/927?lang=en. (วนั ที่คน ขอมลู :
10 กุมภาพันธ 2560).
Janjarus Srisomboon. วัสดศุ าสตรแ ละเทคโนโลย.ี เขาถึงไดจ าก :
https://preat55janjarus.wordpress.com/2013/01/23/. (วนั ท่ีคน ขอ มลู :
7 กุมภาพนั ธ 2560).

129

ท่มี าภาพประกอบชดุ วชิ า

หนว ยที่ 1 หลกั วสั ดศุ าสตร

ภาพที่ ชื่อภาพ ท่ีมา
1.1 วัสดปุ ระเภทโลหะ http://www.fsocial789013.blogspot.c

1.2 พอลเิ มอรธรรมชาติ om/p/blog-page_41.html

1.3 พอลิเมอรส งั เคราะห http://www.newsplus.co.th/images/2
1.4 โมเลกุลของโฮโมพอลเิ มอร 016/02/93877/เสนใยที่ปน เปน
1.5 โมเลกลุ ของโคพอลิเมอร ดาย.jpg
1.7 เสนใย
1.8 พลาสตกิ http://www.vcharkarn.com/uploads/
43/44020.jpg
1.10 วสั ดุประเภทวสั ดเุ ซรามกิ ส
ในชีวิตประจาํ วัน https://th.wikipedia.org/wiki/พอลเิ มอร
https://th.wikipedia.org/wiki/พอลิเมอร
http://santext.igetweb.com/article/ar

t_42078094.jpg

http://www.kanchanapisek.or.th/
kp6/sub/book/book.php?book
=28&chap=8&page=t28-8-
infodetail06.html

http://www.thaiceramicsociety.com/
ts_waste.php

http://www.hong-pak.com/
www.php?web=SORWASANA&
lang=th&p=roomdetail&rid=10
37%20target=_blank%3E

130

หนวยที่ 2 การใชป ระโยชนและผลกระทบจากวสั ดุ

ภาพที่ ชอื่ ภาพ ท่มี า

2.1 ผลิตภัณฑท่ที ําจากพอลิเอทลิ นี http://www.gacner.com/products/
pd001_plastic6.jpg

2.2 ผลิตภัณฑท ท่ี ําจากพอลิโพรไพ http://kanchanapisek.or.th/kp6/pict
ลีน ures28/l28-249.jpg
2.3 พอลสิ ไตรีน http://kanchanapisek.or.th/kp6/pict
ures28/l28-251.jpg
2.4 พอลิเททระฟลอู อโรเอทลิ ีน http://kanchanapisek.or.th/kp6/pict
ures28/l28-253.jpg
2.5 ผลิตภัณฑเซรามกิ ส มี http://fieldtrip.ipst.ac.th/backend/
หลากหลายรปู แบบ และสีสัน images/resources/hongtai/
content_pic/contents04_03.
jpg

131

หนว ยที่ 3 การคัดแยกและการรไี ซเคิล ที่มา
http://www.promma.ac.th/main/ch
ภาพท่ี ชือ่ ภาพ
3.1 ภาพถงั ขยะประเภทตา ง ๆ emistry/boonrawd_site/plasti
c_waste.htm

3.2 การรณรงคลดใชถงุ พลาสติก http://www.bloggang.com/m/viewd
ของหนว ยงานตาง ๆ iary.php?id=shabu&group=1&
month=11-2012&date=14

3.4 เกา อจ้ี ากขวดนา้ํ http://www.oknation.net/blog/hom
e/blog_data/912/23912/imag
es/rcjpg

3.5 พรมเชด็ เทาจากเศษผา https://www.l3nr.org/posts/559460

3.6 กระถางตนไมจ ากรองเทาเกา http://www.thaitambon.com/produ
ct/1412814174

3.7 ตุก ตาตกแตง สวนจากยาง http://www.jeab.com/home-
รถยนตเ กา living/how-to/25-reuse-
old-tires-ideas/attachment/
reuse-old-tires-2

3.8 การรไี ซเคลิ หรอื การแปรรูปเศษ https://www.dekd.com/activity/280
วัสดุนํากลับมาใชใหม 28/

3.9 ปา ยประชาสมั พนั ธกิจกรรม http://www.siamgoodlife.com/inde
3R ของกรมควบคุมมลพษิ x.php?route=product/produc
t&product_id=1927

132

ภาพท่ี ช่ือภาพ ท่ีมา
3.10 ตวั อยา งโลหะประเภท http://www.thaiceramicsociety.com
เหลก็ หลอ เหลก็ หนา และ /ts_waste.php
เหลก็ บาง
3.11 อะลมู ิเนยี มหนา และ http://images.recyclechina.com/im
อะลูมิเนยี มบาง g/products/2012/7/3/134124
6610734839.jpg
3.12 ดึงแยกฝากระปองเครื่องดื่ม http://nwnt.prd.go.th/centerweb/
ออกแลว ทุบใหแบน news/NewsDetail?NT01_New
sID=TNSOC5812140010034.
jpg
3.13 ตัวอยา งโลหะประเภท http://www.in.all.biz/img/in/catalog
ทองเหลือง ทองแดง และ /376264.jpeg
สแตนเลสท่ีนาํ มารไี ซเคิลได
3.14 สัญลกั ษณร ีไซเคลิ กระปอง https://img.kapook.com/u/surauch/
โลหะและอะลมู เิ นยี ม movie2/page_68.jpg
3.15 ตวั อยา งพอลเิ มอรป ระเภท https://www.easypacelearning.com
เทอรโมเซตติ้ง /design/images/carparts.jpg
3.16 ตวั อยางพอลิเมอรป ระเภท https://sites.google.com/site/mypo
เทอรโ มพอลิเมอร t24/_/rsrc/1395645629601/6-
wasdu-chang/untitled
3232.png
3.17 ซายแกวดนี ํารยี สู ขวาแกวแตก http://pkrugreenlife.net23.net/img/
เขา กระบวนการรไี ซเคลิ re11.jpg
3.18 สญั ลักษณรีไซเคิลแกว https://home.kapook.com/view743
26.html

133

หนวยท่ี 4 แนวโนม การใชวัสดุในอนาคต

ภาพท่ี ชอ่ื ภาพ ท่มี า
4.1 Micro lattice โลหะเบาสุด https://www.electricallab.gr/images/
ในโลก stories/science00.jpg
4.2 Shape memory polymers http://www.ictp.csic.es/Boletin/Info
คืนรูปได แตกหกั – เสียหาย CTP%20mayo2014/fotos/foto
ซอมตวั เอง _2014/mayo/imagen-shape-
memory2.jpg
4.3 แกรฟน วัสดทุ ่ใี ชท ําหนาจอสัมผัส https://d27v8envyltg3v.cloudfront.
มลี กั ษณะบางมาก โปรง ใส net/tackk/614939/1393983495
ยดื หยนุ และนาํ ไฟฟา 6169/cover.jpg
4.4 วัสดุประเภทเซรามกิ สในอนาคต https://img.grouponcdn.com/deal/its
mGzPSgdRcXCwvXrX2/V7-
960x582/v1/c700x420.jpg
4.5 วสั ดุทีม่ ีความเปน มิตรตอ http://www.1000ideas.ru/wp-
สิ่งแวดลอม content/uploads/2013/08/Ban
anas-foto2.jpg
4.6 พลาสติกจากพืชทแี่ ขง็ แรง https://s-media-cache-ak0.pinimg.
ทนทาน com/originals/c9/c6/0a/c9c60
a250598491316722eb753e27d
2b.jpg
4.7 วัสดุลกู ผสม http://www.alternative-energy-news.
info/images/pictures/self-
powered-devices.jpg
4.8 สปนโพลเี อสเตอร http://www.msgtexmed.com/upload
/articles/%E0%B9%80%E0%B
8%AA%E0%B9%89%E0%B8%
99%E0%B9%83%E0%B8%A2.jpg
4.9 เสอ้ื ผา ที่ใชเทคโนโลยนี าโนซลิ https://s-media-cache-ak0.pinimg.
เวอร com/originals/1c/2c/fd/1c2cfd
276044a42eddc0eeb592b684f
8.jpg

ภาพท่ี ชือ่ ภาพ 134
4.10 สแคนเดียม
4.11 โพรมีเทยี ม ทม่ี า
4.12 แลนทานัม https://www.webelements.com/_m

4.13 อิตเทรียม edia/elements/element_pictu
4.14 เพรซโี อดเี มยี ม res/Sc.jpg
4.15 โซลารเซล http://elements.vanderkrogt.net/
4.16 อเิ ล็กทรอนกิ สโ ปรง ใส jdurg/Pm.jpg
http://98a4980578083abe0fc6-
26cdb33025b4deaf9c0a6e9a3
953d227.r43.cf2.rackcdn.com/
5305AE2C-56DB-45FD-92D1-
617DDB107AD0.jpg
http://www.rmutphysics.com/charud
/specialnews/3/periodic3/Y.
jpg
http://vichakarn.triamudom.ac.th/co
mtech/studentproject/sci/che
me/periodic/pic/059_pr.jpg
http://estaticos.qdq.com/swdata/cac
he/ad/bc/adbc3a82744efe5ba
4d7670f11dc5d24.jpg
https://s-media-cache-ak0.pinimg.
com/736x/39/a9/0e/39a90e51
8154b6c75f941570eb4461f2.
jpg

135

หนว ยที่ 5 สง่ิ ประดิษฐจ ากวสั ดุตามหลกั สะเต็มศกึ ษา

ภาพท่ี ช่ือภาพ ทีม่ า
5.1 เศษวสั ดุอิเลก็ ทรอนกิ สที่ถกู นาํ มา http://www.manager.co.th/Science/
ViewNews.aspx?NewsID=9540000
ประดษิ ฐเ ปนของใชต า ง ๆ 107869

5.2 หลอดไฟแปลงรา งเปนแจกัน http://www.manager.co.th

5.3 จอคอมพิวเตอรแ ปลงรา งเปน ท่ี http://www.creativemove.com/creativ
e/diy-monitor-cat-house/
นอนสตั วเล้ียง

5.4 ตูปลาจากโทรทศั นเ กา http://www.homedd4u.com/

5.5 เศษเหล็กทอ ประปานาํ มาแปลง http://www.houzzmate.com/topic/
รางเปน ขาตัง้ โคมไฟ 1215122012434252
5.6 เศษเหลก็ หลายประเภทนํามา http://www.nana108.com/
แปลงรา งเปนงานปตมิ ากรรม
5.7 เศษเหล็กแปลงรางเปน หุนยนต http://www.thailovetrip.com/
สรางงานสรา งอาชีพใหแ ก view.php?id_view=654
ผูป ระดษิ ฐแ หลง ผลติ หุน เหลก็ ยักษ
สง ออก บา นหุนเหลก็ จงั หวดั
อา งทอง
5.8 เศษเหล็กแปลงรา งเปน โตะ เกา อ้ี http://www.manager.co.th/iBizchannel
/ViewNews.aspx?NewsID=952000
0070875
5.9 ยางรถยนตแ ปลงรา งเปนท่ีนอน https://www.iurban.in.th/greenery/
สัตวเล้ียง brilliant-ways-to-reuse-and-
5.10 ยางรถยนตแปลงรา งเปน กระถาง recycle-old-tires/
ตน ไม
5.11 ยางรถยนตแ ปลงรา งเปนสนามเด็ก http://www.banidea.com/diy-garden-
เลน in-can-ideas/
5 .12 ยางรถยนตแปลงรา งเปนกรอบ
กระจก
5.13 ยางรถยนตแ ปลงรา งเปน
เฟอรน เิ จอร

136

ภาพท่ี ชื่อภาพ ทมี่ า
5.14 กระปองแปลงรางเปน กระถาง http://www.banidea.com/ideas-to-
ตนไม recycle-tin-cans/
5.15 ทเ่ี กบ็ ของจากกระปองเกา
5.16 ฝาเปดกระปอ งแปลงรางเปน http://www.banidea.com/lamp-
โคมไฟ canned-aluminum/
5.17 ฝาเปด กระปอ งแปลงรางเปน http://women.kapook.com/photoกาํ ไล
เคร่อื งประดับ ขอ มือ_3728html
5.18 ขวดพลาสติกแปลงรางเปนมาน http://www.nonvisual.com/2016/01/
บังตา โคมไฟ แลโรงเรอื นเพาะชาํ diy.html
5.19 ขวดพลาสตกิ แปลงรา งเปนร้ัวบาน http://www.nonvisual.com/2016/01/
และล้ินชักเกบ็ ของในบาน diy.html
5.20 บานทีต่ กแตงดว ยฝาขวด น้าํ http://www.bareo-isyss.com/design-
ด่มื พลาสติก tips/161-diy-plastic-bottles.
html
5.21 เบาะรองนง่ั จากเศษผา http://p-dit.com/2013/12/08/3610/
5.22 กระถางตนไมจากเศษผา http://p-dit.com/2016/08/09/8015/
5.23 พรมเชด็ เทาจากเสอ้ื ผาเกา http://home.kapook.com/view124978.
5.24 หมอนอิงจากกางเกงยนี สเ กา html
5.25 พวงกุญแจจากเศษผา https://sites.google.com/site/fabrickey
chain/home/phwng-kuycae-
dxk-thiw-lip-cak-ses-pha

5.26 ตุกตาจากเศษผา http://www.ladysquare.com/forum_p
osts.asp?TID=133936&PN=2

5.27 เศษไมแ ปลงรา งเปน เครอ่ื งประดับ http://www.diy-knight.com/2015/06/
ตกแตงบา น diy-diy_1html
https://decorationlite.wordpress.com/
2013/01/18/พาเลทไมเกาๆอยาทิ้ง/
5.28 กระดาษประเภทตาง ๆ แปลงรา ง https://www.iurban.in.th/inspiration/re
เปนของใชในบานและ สนิ คาเพอ่ื cycle- newspaper-to-coo/
จาํ หนา ย

137

ภาพที่ ชือ่ ภาพ ท่ีมา
5.29 งานประดษิ ฐเ ปเปอรมาเชจาก http://www.kruwichan.com/_files_sch
กระดาษ ool/00000647/activity/0000064
7_1_20131226-162208.jpg
5.30 ถุงพลาสติกท่นี าํ มาแปลงรางเปนท่ี http://joobbox.exteen.com/20080807/
รองภาชนะ และใสของจุกจิก entry
http://www.babyfancy.com/printer_fri
endly_posts.asp?TID=56203
http://home.sanook.com/5577/
5.31 ฟกู ทีถ่ กั จากถุงพลาสติก http://www.posttoday.com/social/goo
dstory/459192
5.32 รองเทาทถ่ี ักจากถงุ พลาตกิ http://www.jeab.com/home-living/
how-to/6-diy-plastic-bag-ideas
5.33 กระเปาท่ีถกั จากถุงพลาสติก http://p-dit.com/2013/12/20/3721/
5.34 ดอกไมป ระดษิ ฐจ ากถุงพลาสตกิ http://www.jeab.com/home-living/
how-to/6-diy-plastic-bag-ideas
5.35 งานศิลปะจากขวดแกว http://www.greenintrend.com/งาน
อารต จากขยะ ขวดแกว/
5.36 โคมไฟจากขวดแกว https://pinperty.com/blog/wine-
bottle-crafts-412
5.37 ขวดแกวใชป ระดับตกแตง ผนงั http://www.designrulz.com/product-
บานเพิม่ แสงสวางแทนบล็อกแกว design/2012/08/20-ideas-of-
recycle-wine-bottles/
5.38 รว้ั สวนจากขวดแกว https://benefitsofbeingfit.wordpress.co
m/2015/03/17/make-use-of-
you-glass-bottles/

138

หนว ยท่ี 6 สิ่งประดษิ ฐจ ากวสั ดุตามหลกั สะเตม็ ศกึ ษา

ภาพที่ ชื่อภาพ ท่มี า
6.1 เตาเผาแบบตะกรบั เคลอื่ นท่ี http://bangkokgreencity.bangkok.go.th/

Moving Grate kmedweb/pdf/Incinerator_tec
6.2 ภาพถายแสดงใหเห็นตะกรับ hnology.pdf
http://bangkokgreencity.bangkok.go.th/
ท่อี ยดู า นในของเตาเผามูลฝอย kmedweb/pdf/Incinerator_techn
6.3 สวนประกอบของตะกรับท่ีชว ย ology.pdf
http://bangkokgreencity.bangkok.go.th/
ใหมูลฝอยเกิดการเคล่ือนที่ kmedweb/
6.4 อากาศที่ใชใ นการเผาไหมที่จาย pdf/Incinerator_technology.pdf
http://bangkokgreencity.bangkok.go.th/
เขา ตามสวนตา ง ๆ ของหอง kmedweb/pdf/Incinerator_
เผาไหม technology.pdf
6.5 ระบบเตาเผาแบบหมุน http://bangkokgreencity.bangkok.go.th/
kmedweb/pdf/Incinerator_techn
6.6 ระบบเตาเผาแบบหมนุ ทตี่ ิดตั้ง ology.pdf
ใชงานจรงิ http://bangkokgreencity.bangkok.go.th/
kmedweb/pdf/Incinerator_techn
6.7 เตาเผาแบบฟลอู ดิ ไดซเบด ology.pdf
http://bangkokgreencity.bangkok.go.th/
6.8 กระบวนการ Pyrolysis & kmedweb/pdf/Incinerator_techn
Gasification ของ Compact ology.pdf
Power® http://bangkokgreencity.bangkok.go.th/
kmedweb/pdf/Incinerator_techn
ology.pdf

6.9 ระบบผลติ กาซเชือ้ เพลงิ แบบ http://www.kobelco/general/illist_haiki
ไหลข้ึน (Updraft Gasifier) _03.jpg

6.10 ระบบผลิตกาซเชอื้ เพลิงแบบ http://biofuelsacademy.org/web_
ไหลลง (Downdraft gasifier) images/CFBG/CFBG3.jpg

139

ภาพท่ี ช่อื ภาพ ทีม่ า
6.11 เครื่องปฏกิ รณแ กส ซิฟายเออร http://www.fao.org/docrep/t0512e/T05

แบบไหลขวาง 12e13.gif
(cross draft gasifier)

6.12 ระบบผลติ กาซเชือ้ เพลิง https://www.andritz.com/pp-
แบบปอ นเช้ือเพลิงตอ เนอ่ื ง powergeneration-bfb-gasifer-
(Fluid Bed Gasifier) principle.jpg

6.13 การผลติ พลังงานโดยใชกาซ http://s2.thingpic.com/images/qC/KQyi
ชีวภาพจากหลมุ ฝงกลบเศษวัสดุ G99bQ5YfJYQNTVT2Nkqc.jpeg
(Landfill Gas to Energy)

6.14 การผลิตพลงั งานไฟฟาดวยระบบ http://www.thaiwaste.com/wp-
เครอ่ื งยนตก า ซสนั ดาปภายใน content/uploads/2016/02/23514
3.jpg