ตอน กวนอูอู อู ไ อู ไปรัรั รั บ รั บราชการกักั กั บ กั บโจโฉ 三 国 演 义
หนังสือ e-book เล่มนี้ จัดทำ ขึ้นเพื่อประกอบการเรียนในรายวิชาภาษาไทย๕ (ท๓๓๑๐๑) ปีการศึกษา ๒๕๖๖ ซึ่งผู้จัดทำ ได้รับมอบหมายจากครูผู้สอนให้ศึกษา ข้อมูลและจัำ ทำ หนังสือ e-book เกี่ยวกับเรื่อง สามก๊ก ตอน กวนอูไปรับราชการกับ โจโฉ ผู้จัดทำ ขอขอบคุณคุณครูสุชาติ พิบูลย์วรศักดิ์ ที่ได้ให้คำ ปรึกษาและแนะนำ แนวทาง ให้ผู้จัดทำ เรียบเรียงหนังสือ e-book เล่มนี้ได้สำ เร็จ ทั้งนี้ หากมีขอผิด พลาดประการใด ขออภัยไว้ ณ ที่นี้ และจะปรับปรุงแก้ไขในครั้งถัดไป คณะผู้จัดทำ
๒๒
จดหมายเหตุเรื่อง สามก๊ก เรียกว่า “สามก๊กจี่”จี่ ตันซิ่ว เป็นผู้บันทึก ในสมัย ราชวงศ์จีน (ปลายพุทธศตวรรษที่ ๙) แบ่งเนื้อหาออกเป็น ๓ เรื่อง คือ จดหมายเหตุ ก๊กวุ่ย (วุ่ยก๊ก) จดหมายเหตุก๊กจ๊ก (จ๊กก๊ก) จดหมายเหตุก๊กง่อ (ง่อก๊ก) ต่อมาในต้นราชวงศ์ เหม็ง (ต้นพุทธศตวรรษที่ ๒๑) หลอกว้านจง (ล่อกวนตง) ได้นำ เอาจดหมายเหตุของ ตัวซิ่ว มาแต่งให้สนุกสนาน เรียกว่า “สามก๊กเอี้ยนหงี” หมายความว่า จดหมายเหตุ สามก๊กสำ หรับ สามัญชน เริ่มเหตุการณ์ตั้งแต่รัชกาล พระเจ้าเลนเต้ ไปจนถึงรัชกาล พระเจ้าจิ้นบู๊เต้สุมาเอี๋ยน จดหมายเหตุเรื่องสามก๊ก ตอนกวนอูไปรับราชการ กับโจโฉ เป็นนิยายเชิงประวัติศาสตร์ของจีน เรื่อง "สาม ก๊กเอี้ยนหงี" ในสมัยราชวงศ์ที่ได้รับการแปลผลงานโดย เจ้าพระยาพระคลัง(หน) ตามพระราชประสงค์ของ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช อีกทั้ง สามก๊ก ได้รับการยกย่องจากวรรณคดีสโมสรในสมัย รัชกาลที่ ๖ ว่าเป้นวรรณคดี ที่ควรแบบอย่างในการแต่งเรื่อง เนื่องจากความที่แปลน้ันชัดเจน ใชภาษาได ไพเราะงดงาม สละสลวยและไดอรรถรส มีลักษณะพิเศษเฉพาะ ๑
เจ้าพระยาพระคลัง (หน) เป็นขุนนางและ กวีเอกคนหนึ่งในสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ มี นามเดิมว่า หน เกิดเมื่อใดไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด น่าจะอยู่ในช่วงปลายสมัย กรุงศรีอยุธยา และถึงแก่ อสัญกรรม ในสมัยรัชกาลที่ 1 พ.ศ. 2348 มีหลักฐานระบุได้ว่าท่านได้รับราชการมาตั้งแต่สมัย กรุงธนบุรี ครั้นเมื่อถึงปลายรัชกาล สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี เกิดเหตุระส่ำ ระสายเกิดจลาจลในพระนครท่านได้ลอบส่งคนนำ หนังสือแจ้งเหตุภายในพระนครไปถวาย สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก (ภายหลังคือ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก) ซึ่งกำ ลังยกกองทัพไปตีเขมร จากนั้น สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกได้เข้ามาปราบเหตุจลาจลในพระนครแล้วปราบดาภิเษกขึ้น ครองราชสมบัติเป็นปฐมกษัตริย์แห่ง ราชวงศ์จักรี เป็นปราชญ์และนักประพันธ์ชาวจีน มีชีวิตอยู่ ในช่วง ศตวรรษที่ 14 ล่อกวนตงเป็นผู้แต่งนิยายอิง ประวัติศาสตร์เรื่องสามก๊ก และได้ชื่อว่าเป็นผู้ปรับปรุง เรื่อง 108 ผู้กล้าหาญแห่งเขาเหลียงซาน ซึ่งนับเป็น 2 ใน 4 สุดยอดวรรณกรรมจีน ล่อ ล่ กวนตง เจ้าพระยาพระคลัง ลั(หน) เมื่อเหตุการณ์ในพระนครสงบเรียบร้อย พระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 1 จึงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ เป็นพระยาพิพัฒโกษา และให้เลื่อนขึ้นเป็นเจ้าพระยาพระคลัง เป็น เสนาบดีจตุสดมภ์ กรมท่า มีหน้าที่บังคับ บัญชากิจการทางหัวเมืองชายทะเล ๒
โจโฉ เป็นรัฐบุรุษ ขุนศึก และกวีชาวจีน เป็นอัครมหาเสนาบดี แห่งราชวงศ์ฮั่นตะวันออก ซึ่งได้เถลิงอำ นาจในช่วงปลาย ราชวงศ์ฮั่น ในฐานะที่เป็นบุคคลสำ คัญคนหนึ่งในยุคสามก๊ก โจ โฉได้วางรากฐานซึ่งได้ทำ ให้เกิดรัฐวุยก๊กขึ้นในเวลาต่อมา เล่าปี่ ขุนศึกในสมัยปลายราชวงศ์ฮั่นตะวันออก ผู้ก่อตั้งและผู้ ปกครองคนแรกของจ๊กก๊กในยุคสามก๊ก กวนอู ขุนพลของขุนศึก เล่าปี่ ในช่วงปลาย ราชวงศ์ฮั่นตะวัน ออก ของจีน กวนอูมีความสัมพันธ์ฉันพี่น้องกับเล่าปี่รวมถึง เตียวหุย และติดตามเล่าปี่ตลอดช่วงเริ่มตั้งตัว กวนอูมีชื่อเสียง เป็นที่รู้จักในเรื่องของความซื่อสัตย์ เตียวเลี้ยว ขุนพลคนสำ คัญของโจโฉ เดิมอยู่รับใช้ลิโป้ ต่อมาลิ โป้ถูกจับได้ที่เมืองแห้ฝือถูกประหาร ส่วนเตียวเลี้ยวโจโฉ เกลี้ยกล่อมให้มาร่วมงานด้วย และเป็นบุคคลที่กวนอูให้ความ เคารพนับถือ ๓
อ้วนเสี้ยว หนึ่งในขุนศึกที่ทรงอำ นาจมากที่สุดในยุคสมัยนั้น อ้วนเสี้ยวเป็นหัวหอกของเหล่าขุนศึกที่จัดตั้งแนวร่วมพันธมิตร ต่อต้านตั๋งโต๊ะ นางกำ ฮูหยิน เป็นภรรยานอกสมรสของเล่าปี่ จักรพรรดิและผู้สถาปนาจ๊กก๊กในยุคสามก๊กและ พระราชมารดาของจักรพรรดิเล่าเสี้ยน นางบิฮูหยิน ภรรยาคนที่สองของเล่าปี่ เป็นน้องสาวขอ งบิต๊กและบิฮอง ขุนนางของโตเกี๋ยม ซึ่งต่อมาก็ได้รับใช้ เล่าปี่หลังจากโตเกี๋ยมเสียชีวิตแล้ว เตียวหุย เป็นขุนพลคนสำ คัญของจ๊กก๊ก ในสมัยสามก๊กและ เป็นหนึ่งในพี่น้องร่วมสาบานของเล่าปี่ เขาและกวนอูถูกเรียก ว่า "ศัตรูหมื่นคน" ๔
สามก๊ก ตอนกวนอูไปรับราชกานกับโจโฉของเจ้าพระยาพระคลัง(หน) แต่งด้วยคำ ประพันธ์ประเภทร้อยแก้ว ในรัชกาลของพระเจ้าเลนเต้ สมัยราชวงศ์ฮั่น เกิดกบฏโจรโพกผ้าเหลืองสร้างความ เดือดร้อน แก่ประชาชน เล่าปี่และโจโฉจึงอาสาปราบโจร โพกผ้าเหลืองจนสำ เร็จ พระเจ้า เลนเต้ตอบแทน ความดีความชอบแต่งตั้งให้เล่าปี่เป็นเจ้าเมือง เมืองหนึ่งโดยมีกวนอูและ เตียวหุยซึ่งเป็นพี่น้อง ร่วมสาบานเป็นขุนนางเอก ส่วนโจโฉได้รับการเลื่อน ตำ แหน่งทาง ราชการสูงขึ้น ต่อมาเมื่อพระเจ้าเหี้ยนเต้ขึ้นค บินครองราชสมบัติต่อจากพระเจ้าเลนเต้ ตั้งโต๊ะซึ่ง ดำ รง ตำ แหน่งมหาอุปราชได้กุมอำ นาจในการบริหาร ราชการแผ่นดิน โดยมีลิโป้ซึ่งเป็น บุตรบุญธรรม เป็นกำ ลังสำ คัญ การกุมอำ นาจของตั๋งโต๊ะทำ ให้ ประชาชนเดือดร้อน จึงมีผู้ ที่คิดจะกำ จัดตั้งโต๊ะ จำ นวนมาก ในที่สุดตั้งโต๊ะก็ตายเพราะถูกลิโป้ ฆ่าด้วยอุบายของอ้อ งอุ้น ลิฉุยกุยก็หมายจะตั้งตน เป็นใหญ่แทนตั๋งโต๊ะแต่ถูกโจโฉปราบได้ จากนั้น โจโฉก็ตั้งตน เป็นมหาอุปราชกุมอำ นาจในบ้านเมือง ซึ่งมีผู้ต่อต้านหลายกลุ่ม เช่น กลุ่มของลิโป้กลุ่ม ของอ้วนสุด รวมถึงกลุ่มของเล่าปี่ แต่ภายหลัง โจโฉได้ร่วมมือกับเล่าปี่ปราบลิโป้และอ้วน สุดได้ สําเร็จ ๕
โจโฉขยายอิทธิพลปราบปรามหัวเมืองต่างๆ อย่างต่อเนื่อง และคิดกำ จัดเล่าปี่ ทำ ให้เล่าปี่ต้อง หนีจากเมืองชีจิ๋วซึ่งขณะนั้นครอบครองอยู่ลี้ภัยไปอยู่ที่เมืองกิจิ๋ว เมื่อโจโฉ ยึดเมืองชีจิ๋วได้ก็ยกทัพไป ตีเมืองแห้ฝือของกวนอู กวนอูถูกทหารของฝ่ายโจโฉล้อมจับตัวไว้ ได้ โจโฉต้องการได้กวนอูมาอยู่ ฝ่ายตน จึงให้เตียวเลี้ยวซึ่งกวนอูเคยช่วยชีวิตไว้เป็นผู้เกลี้ย กล่อม กวนอูยอมไปอยู่ด้วยแต่ขอสัญญา - ข้อจากโจโฉ คือ ขอให้ตนได้เป็นข้าของพระเจ้า เหี้ยนเต้ขอให้ได้ปรนนิบัติและปกป้องนางกำ ฮูหยิน และนางบิฮูหยินซึ่งเป็นพี่สะใภ้และขอ ให้ยอมปล่อยตนไปหาเล่าปี่ทันทีที่รู้ว่าเล่าปี่อยู่ที่ใด โจโฉยอมรับ สัญญา ๒ ข้อแรกแต่ ปฏิเสธสัญญาข้อสุดท้าย ทำ ให้เตียวเลี้ยวต้องยกนิทานมาเปรียบเทียบเพื่อให้ โจโฉเห็นว่า กวนอูเป็นผู้มีความกตัญญูมาก สมควรที่จะเลี้ยงไว้ ซึ่งโจโฉก็เห็นคล้อยตามและยอมรับ สัญญา ทั้งหมด เมื่อกวนอูมาอยู่กับโจ โฉ กวนอูและพี่สะใภ้ได้รับการ ดูแลเป็นอย่างดี แต่กระนั้น กวนอูก็ยัง มิได้มีใจที่จะอยู่กับ โจโฉ เพราะยังจงรักภักดีต่อเล่า ปี่ไม่เสื่อมคลาย ทำ ให้โจโฉรู้สึก น้อยใจแต่ก็มั่นใจ ว่ากวนอูจะไม่ หนีจากตนไปก่อนที่จะได้ แทนคุณ เนื่องจากกวนอูเป็นผู้มี คุณธรรมคือความกตัญญูสูง ๖
ข้อคิดเกี่ยวกับการให้ความสำ คัญแก่ผู้อื่นและ รู้จักรักษาน้ำ ใจของผู้อื่น เมื่อโจโฉได้ตัวกวนอูมาอยู่ด้วย โจโฉก็ได้ แสดงให้เห็นถึงการรู้จักรักษาน้ำ ใจของผู้อื่น ด้วยการไม่ยุ่งเกี่ยวหรือประพฤติไม่ดีกับภรรยา ของเล่าปี่ซึ่งเป็นพี่สะใภ้ของกวนอู เพื่อหวังให้ กวนอู ยอมสวามิภักดิ์ต่อตน นอกจากนี้ยัง เอาใจกวนอูด้วยการเลี้ยงดูอย่างดี คติสอนใจเรื่องความกตัญญู ความกตัญญูเป็นเครื่องหมายของคนดี ในเรื่องสามก๊ก ตอนกวนอูไปรับราชการกับโจ โจ แสดงให้เห็นว่ากวนอูเป็นผู้มีความกตัญญู ต่อผู้มีพระคุณมาก ควรแก่การเป็นแบบอย่าง ความกตัญญูที่สำ คัญของกวนอู คือความ กตัญญูต่อเล่าปี่ ซึ่งแสดงออกผ่านพฤติกรรมน หลายเหตุการณ์ ๗
ด้านการเมืองการปกครอง สะท้อนให้เห็นถึงสภาพบ้านเมืองในยุคสมัยนั้น ผู้คนแบ่งออก กันเป็นกลุ่มและเกิดสงครามขึ้นบ่อยครั้ง เพื่อจะขยายอำ นาจของ ตนเองให้กว้างขวางขึ้น ด้านการสื่อสาร ในบทประพันธ์มีการใช้จดหมายส่งหากัน แต่ในเรื่องใช้คำ ว่า"หนังสือ" ซึ่งการส่งจดหมายจะให้คนเดินทางนำ สารไปยังที่หมายดัง ข้อความที่ว่า "เล่าปี่ก็แต่งหนังสือไปให้อ้วนเสี้ยว ซุนเขียนก็รับเอา หนังสือไปถึงเมืองกิจิ๋ว จึงเข้าไปหาเตียนห้อง เล่าเนื้อความให้ฟังทุก ประการ" ด้านการเดินทาง ในสมัยของสามก๊กนิยมใช้ม้าเป็นพาหนะในการเดินทางและ การทำ ศึกสงคราม ดังที่เห็นจากเนื้อเรื่องตอนที่โจโแให้ม้าแก่กวนอู เมื่อกวนอูได้รับก็ยินดีอย่างมาก ดังตัวอย่าง : "โจโฉก็ให้จัดแจงเครื่องม้าพ้อมแล้วก็ให้กวนอู กวนอูก็มีความยินดี ลงจากม้าและคุกเข่า ลงคำ นับแล้วว่า ซึ่งมหาอุปราชให้ม้าตัวนี้แก่ข้าพเจ้านั้นคุณหาที่สุดไม่ได้" ๘
การใช้ภาษาที่เรียบง่ายในการถ่ายทอดเรื่องราว การใช้ภาษาที่เรียบง่ายในการถ่ายทอดเรื่อง ราว ถือเป็นคุณค่าประการหนึ่งของวรรณคดี เรื่องนี้ เพราะทำ ให้ผู้อ่านสามารถเข้าใจเรื่องราวอิง ประวัติศาสตร์ของชาติอื่นซึ่งเป็นเรื่องที่เข้าใจได้ยาก ได้ เป็นอย่างดี แม้ว่าวรรณคดีเรื่องนี้จะเป็นวรรณคดีที่แปล มาจากภาษาอื่น แต่ภาษาที่แปลออกมานั้นก็มี ความ สละสลวย สวยงาม ทำ ให้ผู้อ่านเห็นภาพและเข้าใจ เรื่องราวได้อย่างต่อเนื่อง ชัดเจน กวีเลือกใช้ โวหารได้ เหมาะสมกับลักษณะเนื้อเรื่องต่างๆ การเป็นคลังศัพท์ยืมภาษาจีนและคำ ภาษา โบราณ สามก๊ก เป็นวรรณคดีที่แปลมาจาก ต้นฉบับภาษาจีน ขณะแปลหากไม่มีคำ ไหน คำ ใด ที่สามารถใช้แทนความหมายของคำ ในภาษาจีนได้ กวีก็มักจะทับศัพท์ภาษาจีนนั้น ทำ ให้สามก๊กเป็น คลังศัพท์สำ หรับการศึกษาค้นคว้าคำ ยืมภาษาจีน ในภาษาไทยได้เป็นอย่างดี ๙
ความซื่อสัตย์สุจริต ซึ่งเป็นคุณธรรมข้อแรกที่เราสามารถมองเห็นได้เลยจากเรื่องนี้ โดยตัว ละครที่ผมประทับใจ ก็คือ กวนอู ซึ่งมีอยู่ตอนหนึ่งต้องไปอยู่กับโจโฉ และโจโฉก็ทำ นุบำ รุง เป็นอย่างดี แต่กวนอูก็ไม่ได้คิดแปรพรรคเลย กลับคิดถึงแต่เล่าปี่ตลอดเวลา และพยายามที่ จะหนีจากโจโฉให้ได้ ความกล้าหาญ ในเรื่องสามก๊กนั้น ขุนศึกแต่ละคนนั้นจะมีความกล้าหาญมาก ความตาย เป็นเรื่องที่เล็กมากสำ หรับพวกเขาเหล่านั้น เช่นมีอยู่ตอนหนึ่ง แฮหัวตุ้น ทหารของโจโฉ ถูก เกาทัณฑ์ยิงเข้าที่ตาข้างหนึ่ง แทนที่เขาจะตกใจกลัว เขากลับดึงลูกเกาทัณฑ์ออกโดยมีลูกตา ติดออกมาด้วย และไปสู้รบต่อโดยเหมือนกับไม่มีอะไรเกิดขึ้น เป็นภาพที่น่าประทับใจยิ่งนัก ความสามัคคี เห็นได้จากกองทัพในเรื่องทั้งหลาย ต้องมีการปลุกระดมให้มีความฮึกเหิมเป็น อันหนึ่งอันเดียวกัน จึงจะชนะข้าศึกได้ ความอ่อนน้อมถ่อมตน เล่าปี่เป็นตัวละครที่แสดงถึงคุณธรรมข้อนี้ได้อย่างชีัดเจน เหมือนกับ ว่าเขาพร้อมที่จะเป็นมิตรกับทุกคน ความอดทน สังเกตได้จาก การที่ขุนศึกได้รับบาดเจ็บ ก็ยังจะต้องมีความอดทนต่อความเจ็บ ปวดจากบาดแผลที่ได้รับ และบางทีก็ต้องออกศึกทั้ง ๆ ที่ยังบาดเจ็บอยู่ ความกตัญญูรู้คุณคน ดังในตอนที่กวนอูหลีกทางให้โจโฉ แม้ว่าจะเป็นศัตรูก็ตาม ๑๐
จรรยวรรณ ศรีฉายา. (๒๕๖๔). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภาษาไทยวรรณคดี และวรรณกรรม ๖ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖. กรุงเทพฯ; คุรุมีเดีย. ข้อคิดจากสามก๊ก. (ม.ป.ป.). สามก๊ก ตอนกวนอูไปรับราชการกับโจโฉ. สืบค้น ๕ กรกฎาคม ๒๕๖๖. สืบค้นได้จาก https://kananekblog.wordpress.com นายอัคริน แสงให้สุข นางสาวจองขวัญ จองติ นางสาวปิญธิดา สุขบัญชาชัย นางสาวสิริพัชชา ทวีเศรษฐ นางสาวอริสา นุตะลัย ม.๖/๒ ม.๖/๒ ม.๖/๒ ม.๖/๒ ม.๖/๒ เลขที่ เลขที่ เลขที่ เลขที่ เลขที่ ๑ ๑๓ ๒๙ ๓๑ ๓๓ เสนอ คุณครูสุชาติ พิบูลย์วรศักดิ์ รายวิชา ภาษาไทย๕ (ท๓๓๑๐๑) ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ โรงเรียนเทพศิรินทร์ นนทบุรี ๑๑