มวยไทย ส่งตรวจ ๒๗_merged

มวยไทย

ก

คำนำ

"มวยไทย” เป็นหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ที่มีจุดประสงค์เพื่อให้คณะผู้จัดทำได้
ฝึกการ สร้างองค ์ค วามรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาไทย โดยใช้วิธีการทางประวัติศาส ตร์
อย่างเป็นระบบ แนวทางและการมีส่วนร่วม การอนุรักษ์ภูมิปัญญาไทยและวัฒนธรรม
ไทย ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของวิชาประวัติศาสตร์ไทย (ส31102) ทั้งนี้หนังสือหนังสือ
อิเล็กทรอนิกส์นี้มีเนื้อหาความรู้เกี่ยวความเป็นมาของมวยไทยกฎกติกาของมวยไทย
ท่ารำมวยไทยและ ทักษะในการป้องกันตัว ซึ่งเป็นภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทย
ที่สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตความรู้ ความสามารถของคนไทย อันเกิดจากการสั่งสม
สติปัญญาความรู้ที่หลากหลายและมีการผสมผสานให้มีความเหมาะสมกับปฏิสัมพันธ์
ทางธรรมชาติและความเป็นสังคมพหุวัฒนธรรมที่มีการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นจนเป็น
มรดกทางวฒั นธรรม

หวังว่าหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ “มวยไทย” เล่มนี้จะให้ความรู้ และแนวทาง
ในการนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันแก่ผู้อ่าน เพื่อเป็นประโยชน์ในการพัฒนา
ตนเอง และการอนุรกั ษส์ ืบทอดภมู ปิ ญั ญาและวฒั นธรรมให้คงอยสู่ ืบไป

คณะผ้จู ดั ทำ
พ.ศ. ๒๕๖๓

สารบญั ข

เรอ่ื ง หน้า
คำนำ ก
สารบญั ข
ประวตั ิความเป็นมา ๑-๒
กฎกตกิ าของมวยไทย ๓-๔
ท่ารำมวยไทย ๕-๙
ทักษะในการปอ้ งกันภัย ๑๐-๑๖
บรรณานุกรม ๑๗
คณะผจู้ ัดทำ ๑๘

๑

มวยไทย เป็นศิลปะการต่อสู้ของ
ประเทศไทย มีความโดดเด่นด้านเทคนิค
การกอดคอต่อสู้ ซึ่งเป็นการใช้ทั้งกายและ
ใจ สำหรับประกอบด้วยการโจมตีจาก
ร่างกายทั้ง หมัด, ศอก, เข่า และเท้า
หากมีการเตรียมพร้อมด้านร่างกายดี
จะก่อให้เกิดอาวุธที่มีการต่อสู้ที่ใช้ร่างกายเป็นอาวุธ โดยเป็นที่รู้จักว่าเป็น
“ นวอาวุธ" ซึ่งอานุภาพประวัติศาสตร์อันยาวนานของมวยไทยเริ่มมีและใช้กัน
ในการสงครามในสมัยก่อน ซึ่งแตกต่างจากมวยไทยในปัจจุบันที่ใช้เป็นการกีฬา
โดยมีการใช้นวมขึ้นเพื่อป้องกันการอันตรายที่เกิดขึ้น มวยไทยยังคงได้ชื่อว่า

ศาสตร์การโจมตีทั้งแปด ซึ่งรวม สองมือ
สองเท้า สองศอก และสองเข่า
(บางตำราอาจเป็น นวอาวุธ ซึ่งรวมการใช้
ศีรษะโจมตี หรือ ทศอาวุธ ซึ่งรวมการใช้
บัน้ ทา้ ยกระแทกโจมตี
มวยไทยสืบทอดมาจากมวยโบราณ ซึ่งแบ่งออกเป็นแต่ละสาย
ตามท้องที่นั้น ๆ โดยมีสายสำคัญหลัก เช่น มวยท่าเสา (ภาคเหนือ) มวยโคราช
(ภาคอีสาน) มวยไชยา (ภาคใต้) มวยลพบุรีและมวยพระนคร (ภาคกลาง)
มีคำกล่าวไว้ว่า "หมัดหนักโคราช ฉลาดลพบุรี ท่าดีไชยา ไวกว่าท่าเสา"

2

3

กตกิ าการแขง่ ขันมวยไทยสมัยโบราณ
มวยไทยนั้นมีการฝึกสอนและแข่งขันในประเทศไทยมาตั้งแต่อดีต

สำหรับกติกาการแข่งขันมวยไทยในสมัยโบราณ แทบจะพูดได้ว่า ไม่มีกติกา
ที่แน่นอน การเปรียบเทียบเพื่อชกในอดีตจะยึดหลักความสมัครใจเป็นที่ตั้ง
ไม่มีการชั่งน้าหนัก เพราะต่างถือว่าขนาดของร่างกาย อายุ น้าหนัก และส่วนสูงไม่มี
ความสำคัญเท่ากับฝีไม้ลายมือในชั้นเชิงมวยไทย ไม่มีการกำหนดยกในการแข่งขันที่
แน่นอนคือจะชกกันจนกว่าฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งจะไม่สามารถชกต่อได้ ก็ให้ฝ่ายที่ยังยืนอยู่
เป็นผู้ชนะ แม่ไม้มวยไทยทุกท่านำมาใช้ในการแข่งขันได้หมด ส่วนเวลาในการชก
แต่ละยกก็ใช้กะลาเจาะรูลอยน้าเมื่อกะลาจมก็ถือว่าหมดยก ทำให้ไม่มีมาตรฐาน
เท่าที่ควรเพราะกะลามีใบเล็กใบใหญ่ขนาด
ไม่เท่ากัน และรูที่เจาะก็มีรูเล็กรูใหญ่
ไม่เท่ากันทำให้กะลาจมลงในเวลาต่างกัน
ยังไม่มีการกำหนดมุมเป็นมุมแดงมุมน้าเงิน
ไม่มีชุดที่ใช้ในการแข่งขันเฉพาะใครใส่ชุดใด
ก็ได้ชุดนั้นแข่งขันได้เลย แต่ให้คาดเชือก
ที่หมัดทั้งสองข้าง สรุปแล้วกติกาการแข่งขัน
ไทย ในอดีตไม่แนน่ อน โดยจะเปลีย่ นไปตาม
สถานการณ์และความสมัครใจ
ของนักมวยทัง้ สองฝา่ ยเป็นสำคญั

4

กติกามวยไทยสมัยปัจจุบันจะถูกกำหนดไว้อย่างชัดเจนครอบคลุมทุก ๆ เรื่อง
การแข่งขันมวยไทย ในปัจจุบันนักมวยต้องสวมนวมขนาด 4 ออนซ์ แต่งกายแบบ
นกั กีฬามวยคอื สวมกางเกงขาส้นั สวมกระจับ สวมปลอกรัดเท้าหรือไม่ก็ได้ เครื่องราง
ของขลังผูกไวท้ ่แี ขนทอ่ นบนได้ สว่ นเครือ่ งรางอ่นื ๆ ใสไ่ ด้เฉพาะตอนร่ายรำไหว้ครูแล้ว
ให้ถอดออกตอนเริ่มทำการแข่งขัน ในการแข่งขันมีกรรมการผู้ชี้ขาดบนเวที 1 คน
กรรมการให้คะแนนข้างเวที 2 คน จำนวนยกในการแข่งขันมีกรรมการผู้ชี้ขาดบนเวที
1 คน กรรมการให้คะแนนข้างเวที 2 คน จำนวนยกในการแข่งขันมี 5 ยก

ยกละ 3 นาที พักระหว่างยก 2 นาที
การแข่งขันแบ่งเป็นรุ่นตามน้าหนักตัวของ
นักมวยเหมือนกับหลักเกณฑ์ของมวยสากล
อวัยวะที่ใช้ในการต่อสู้คือ หมัด เท้า เข่า
ศอก เขา้ ชก เตะ ถีบ ถอง เปน็ ต้น ไดท้ กุ ส่วน
ของร่างกายโดยไม่จำกัดที่ที่ชก แม่ไม้มวย
ไทยที่มีอันตรายสูงบางท่าถูกห้ามใช้เด็ดขาด
อาทิ ท่าหลักเพชร เป็นทา่ จับขาแลว้ หักดว้ ยการนง่ั ทับ เป็นต้น สำหรับรายละเอียดของ
กติกาแตล่ ะขอ้ จะปรากฏในภาคผนวก

5

ท่าสลบั ฟันปลา (รับดา้ นนอก)
ฝา่ ยรกุ
เดนิ เขา้ มาชกดว้ ยหมัดซา้ ย ตรงไปทใี่ บหนา้ ของฝ่ายรับ
ฝา่ ยรับ
ใชม้ ือซ้ายปดั หมดั ฝ่ายรุกทข่ี ้อมือ ส่วนมือขวากระแทกไปที่หัวไหล่ด้าน
นอก ของฝา่ ยรกุ

ท่าปักษาแหวกรงั (รับดา้ นใน)
ฝา่ ยรกุ
เดินมวยเข้าชกด้วยหมัดขวาตรงไปที่ใบหน้า มือซ้ายตั้งมั่นพร้อม
ที่จะชกหมดั
ฝา่ ยรับ
ก้าวเท้าขวา ทแยงเฉียงด้านขวาสืบเท้าเข้าวงใน ทิ้งน้าหนักตัวลง
บนเท้าขวา ใช้แขนซ้ายปัดหมัดให้พ้นใบหน้า มือขวากระแทกไปท่ี
หัวไหลด่ ้านในของฝา่ ยรุกทันที

6

ท่าอเิ หนาแทงกริช
ฝา่ ยรุก
เดินมวยเข้าชกด้วยหมัดขวาตรงไปที่บริเวณหน้า ของฝ่ายรับ มือ
ซา้ ยตั้งมน่ั
ฝ่ายรับ
รีบก้าวเท้าขวาทแยงเข้าวงใน ทิ้งน้าหนักลงบนเท้าขวา ยกแขนซ้าย
ขึ้นปัดหมัดให้พ้นตัว แขนขวางอศอก เพื่อส่งศอกกระแทกที่ชาย
โครงของฝา่ ยรุก

ท่ายอเขาพระสุเมรุฝ่ายรุก เดินมวยชกด้วยหมัดขวา ตรงเข้า
บริเวณหน้าของฝ่ายรับ มือซ้ายตั้งมั่นฝ่ายรับ รีบก้มศีรษะให้
หมัดผ่านศีรษะไป พร้อมกับสืบเท้าขวาไปข้างหน้าเล็กน้อย ให้ได้
จังหวะหมัดแล้วชกหมัดขวา เขา้ สูป่ ลายคาง ของฝา่ ยรกุ ทันที

7

ทา่ ตาเถรค้าฝกั
ฝา่ ยรุก
เดินมวยชกดว้ ยหมดั ขวาตรงเข้าบริเวณหนา้ ของฝา่ ยรบั มือซ้ายต้ังมัน่
ฝ่ายรับ
รีบสบื เท้าขวาไปข้างหนา้ เข้าวงในของฝ่ายรุก ทิ้งน้าหนักตัวลงบน
เท้าขวา พร้อมกับงอแขนซ้ายยกขึ้นตรงหน้า ปัดกระแทกขึ้น
ให้หมัดฝ่ายรุกพ้นศีรษะไป มือขวาชกเข้าสู่ปลายคางของฝ่ายรุก
ทันที

ท่ามอญยนั หลกั
ฝ่ายรกุ
เดนิ มวยชกดว้ ยหมดั ซ้ายตรงเขา้ บรเิ วณหนา้ ของฝา่ ยรับ
ฝา่ ยรบั
รีบยกแขนทั้งสองขึ้นป้องกันหน้า พร้อมกับยกเท้าขวาถีบเข้าท่ี
ยอดอกหรือท้อง

8

ทา่ ปักลูกทอย
ฝ่ายรุก
เดินมวยเข้าเตะเหวี่ยงด้วยเท้าซ้ายเป้าหมายคือ ศีรษะฝ่ายรับ
มอื ทงั้ สองตัง้ มนั่
ฝ่ายรบั
รีบสืบเท้าเข้าหาครึ่งก้าว พร้อมกับหมุนตัว เอาเท้าขวาเป็นแกน
หนั หนา้ เข้าหาทศิ ทางทเี่ ท้าเตะมา ยกศอกขวาตั้งขึ้นระดับหน้าแข้ง มือซ้ายตั้งการ์ดปิด
ระดบั ต้นคอให้ม่ัน เพ่อื ปอ้ งกนั พลาดถกู ใบหน้า

ทา่ จระเข้ฟาดหาง
ฝ่ายรุก
เดินมวยเข้าชกด้วยหมัดขวาตรงสุดแรง จนตัวเสียหลักถลัน
เข้าไปขา้ งหนา้
ฝา่ ยรับ
ก้าวเท้าซ้ายทแยงออกวงนอก เอี้ยวตัวให้หมัดผ่านทางไหล่ขวา ในระยะ ๑ คืบ แล้ว
ใช้เท้าซ้ายเป็นหลัก หมนุ ให้สน้ เทา้ กระแทกที่ศรี ษะ ของฝ่ายรกุ

9

ท่านาคาบดิ หาง
ฝา่ ยรุก
เดินมวยเขา้ หา พร้อมเตะเหว่ยี งด้วยเท้าขวา มอื ทั้งสองต้ังมั่น
ฝ่ายรับ
รบี พลกิ ตวั หนั หน้าไปทางเทา้ ท่ีกำลังเตะมา น้าหนักตัวทิ้งบนเท้าซ้าย
เท้าขวาอยู่ในหลักยืนมวย แบบสิงหยาตร มือขวาตั้งฝ่ามือปะทะ
ปลายเท้า มือซ้ายแบหงาย ตะปบสน้ เทา้ แล้วใช้มอื ที่จับปลายเท้า พลิกบิดออกด้านนอก
มือซา้ ยจับสน้ เท้าฝา่ ยรกุ ดงึ เขา้ หาตัว พร้อมกบั ใชเ้ ขา่ กระแทกไปทน่ี อ่ ง

10

๑) การใชห้ มัด
- หมัดตรง หมายถึง การใช้หมัดที่ถนัดมุ่งไปยังเป้าหมาย โดยอาศัยแรง

จากหัวไหล่ ลำตัว และเท้ายันพื้น โดยน้าหนักตัวอยู่ที่เท้าหน้า ใช้แรงส่งจากเท้าหลัง
และสะโพก หวั ไหล่

- หมัดตัด หมายถงึ การใชห้ มัดเหว่ียงในลกั ษณะโค้งเปน็ ครง่ึ วงกลม บริเวณ
ลำตัว ใบหน้า หรือศีรษะของคู่ต่อสู้ ผู้รู้บางคนเรียกว่า "หมัดเหวี่ยง" แบ่งออกเป็น
หมดั เหวยี่ งสั้น และหมัดเหวีย่ งยาว

- หมัดเหวี่ยงสนั้ หมายถงึ การเหวย่ี งวงแคบ
- หมดั เหวีย่ งยาว หมายถงึ การเหวีย่ งวงกวา้ ง
- หมัดตวัด หมายถึง การใช้สันหมัดกดลงบริเวณอวัยวะสำคัญของคู่ต่อสู้
ในลกั ษณะเหยยี ดแขนออกไป พรอ้ มชกตวัดวงแคบ
- หมัดเสย หมายถึง การใช้หมัดชกเข้าหาคู่ต่อสู้โดยงอศอก เกร็งข้อศอก
หงายหมดั แล้วพุ่งหมดั ยกขึน้ ส่เู ป้าหมาย ได้แก่ ปลายคาง

๒) การใชเ้ ท้า
การใชเ้ ท้าจะแบ่งออกเป็น ๒ ไม้ คอื การเตะ และการถีบ

- การเตะ หมายถึง การใช้อวัยวะสว่ นขาต้งั แตเ่ อวลงไปจนถึงปลายเท้า
- เตะตรง หมายถงึ การเตะเสยจากพืน้ ข้ึนไปส่วนบนในลกั ษณะตงั้ ฉากกบั พ้นื

11

- เตะตัด หมายถึง การเตะที่ใช้เท้าวาดขึ้นขนานกับพื้น สามารถเตะตัดได้ทั้ง
สว่ นลา่ งของลำตัว และสว่ นบนของอวยั วะ

- เตะตวัด หรือเตะเฉียง หมายถึง การเตะที่ทิศของการเตะจะเฉียงลงพื้นสู่
เป้าหมาย

- กลบั หลังเตะ หมายถึง การหมุนตัวหันหลังให้คู่ต่อสู้ แล้วเหวี่ยงขาที่วางอยู่
ดา้ นหลัง ให้สน้ เทา้ ปะทะเปา้ หมาย

- การถีบ หมายถึง การใช้ปลายเทา้ ฝา่ เท้า หรือสน้ เท้าปะทะคู่ตอ่ สู้ ปลายเท้า
ปะทะคตู่ อ่ สู้

- การถีบข้าง หมายถึง การใช้ปลายเท้าถีบออกไปด้านข้างของลำตัว โดย
เอียงศรี ษะออกไปห่างจากลำตัว

- การกลับหลังถีบ หมายถึง การถีบตรงออกไปด้านหลัง อาจเหยียดขาตรง
หรืองอขาแล้วเหยยี ดตรงออกไปยังเปา้ หมาย

การกระโดดถีบ หมายถงึ การสืบเท้าที่ไม่ถนัดออกไป ๑ จังหวะ แล้วลอยตัว
ใชเ้ ท้าท่ีถนดั พงุ่ ไปยังเปา้ หมายของคู่ต่อสู้
การถีบจกิ หมายถงึ การใช้ปลายเท้าท่ถี นัดจิกไปบริเวณหน้าท้อง หรือลิ้นปี่ของคู่ต่อสู้
โดยอาศัยแรงส่งจากเทา้ ทีไ่ มถ่ นดั

๓) การใช้ศอก การใช้ศอกขนั้ พ้นื ฐานมีลกั ษณะดงั นี้
- ศอกตี บางคนเรียกว่า ศอกสับ โดย ใช้วิธีการตีศอกจากบนสู่ล่าง เฉียง

ซ้ายคลา้ ยมุมฉาก บางครัง้ อาจบดิ ตัวตี โดยมแี รงสง่ จากไหล่ ลำตัว และเทา้
- ศอกตดั หมายถงึ การตศี อกตดั ขนานไปสเู่ ป้าหมาย
- ศอกงัด หมายถงึ การตศี อกจากกลาง งดั ข้ึนไปขา้ งบน ตรงเปน็ มุมฉาก

12

- ศอกกระทุ้ง หมายถึง การใช้ศอกพุ่งออกไปด้านหลัง ในลักษณะกระทุ้ง
แกไ้ ขสถานการณ์ท่คี ู่ต่อสปู้ ระชิดเขา้ มาดา้ นหลัง

- ศอกกลับ หมายถึง การหมุนตัวตีศอก กลับไปทางด้านหลัง ตามจังหวะที่
สมั พันธก์ บั การเคล่ือนตามเทา้
ในการฝึกมวยไทยจำเป็นต้องมีความรู้ความเข้าใจหลักพื้นฐานก่อน เพราะเป็นทักษะ
เบื้องต้นการเรียนแม่ไม้มวยไทยและกลมวย เพื่อนำไปสู่การมีทักษะในขั้นสูงต่อไป
ซึ่งหลักพื้นฐานดังกล่าว สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ได้กล่าวไว้
ในศิลปะมวยไทย ดังน้ี

- การตั้งท่าจดมวย การตั้งท่าจดมวย หมายถึง การวางเข่า การวางมือให้
ถูกต้องตามหลักการฝึก ซึ่งในการจดมวยนั้น ต้องทราบเหลี่ยมมวยด้วย เหลี่ยมมวย
หมายถึง การแสดงการใช้มือและเท้าที่ถนัด ออกมาให้เห็น โดยปกติมวยจะมี
๒ เหลี่ยม คอื เหลี่ยมซา้ ย และเหลยี่ มขวา

เหลี่ยมซ้าย หมายถึง การยื่นหมัดขวาไปข้างหน้าสูงเหนือระดับหางคิ้ว ในขณะ
ทเี่ ทา้ ขวาย่ืนไปขา้ งหลัง หมัดซ้ายชดิ คาง เท้าซ้ายอย่ดู ้านหลงั ลำตวั เหยยี ดตรง ไม่เกร็ง
ปล่อยตัวตามสบาย โดยให้น้าหนกั อยู่ทีเ่ ทา้ ซา้ ย ระยะห่างของเท้าทั้งสองข้าง ๑ ช่วงตัว
สายตามองผา่ นมือไปยงั คตู่ ่อสตู้ ลอดเวลา

เหลีย่ มขวา หมายถึง การยืน่ หมดั ซา้ ยไปขา้ งหนา้ สูงเหนือระดับหางคิ้ว ในขณะ
ที่เท้าซ้ายยื่นไปข้างหลัง แขนซ้ายขนานกับลำตัว หมัดขวาชิดคาง เท้าขวาอยู่ด้านหลัง
ลำตัวเหยียดตรง ไม่เกร็งปล่อยตัวตามสบาย ให้น้าหนักอยู่ที่เท้าขวา สายตามองผ่าน
มอื ไปยังคตู่ ่อสู้ตลอดเวลา

13

๔) การใช้เข่า หมายถึง การใช้อวัยวะส่วนที่เป็นข้อต่อระหว่างกระดูกขาส่วนบนกับ
กระดูกขาส่วนล่าง แลว้ งอพบั ขา กระทุ้งไปยังเปา้ หมายของคู่ตอ่ สู้

- เข่าตรง หมายถงึ เข่าพ่งุ ตรงไปขา้ งหน้าเข้าสเู่ ปา้ หมาย
- เขา่ เฉยี ง หมายถึง เข่าตเี ฉยี งเข้าสู่เปา้ หมายดา้ นตรงกับเข่าท่ีพงุ่ ออกไป
- เข่าโค้ง หมายถึง การบิดสะโพกให้คว่าลง พร้อมกับเหวี่ยงขาให้มีรัศมีโค้ง
จากบนลงลา่ ง ปะทะเป้าหมาย ใหป้ ลายเท้าเหยียดเปน็ เสน้ ตรงกับขาและเข่า

- เข่าโยน หมายถึง การกระโดดโยนเข่าขึ้นไปตรงๆ คล้ายๆ เข่าลอย
เป้าหมายที่ปลายคาง และหนา้ อกของคู่ต่อสู้

- เข่าลอย หมายถึง การกระโดดขึ้นสงู ทะยานกบั เข่าโยน แต่เขา่ ลอยสพู่ น้ื สูงกวา่

๕) การรุกและถอยฉาก
ก. การรุกเป็นมุมฉาก หมายถึง การเพิ่มจากการรุกธรรมดาโดยใช้เท้า

ที่ไม่ถนัดตั้งนำ เท้าที่ไม่ถนัดไปข้าง เท้าที่ถนัดส่งตาม ต่อจากนั้นใช้เท้าที่ไม่ถนัด
ลากออกไปด้านขา้ ง ส่งเท้าที่ถนัดตามไปอยู่ด้านหน้าเท้าที่ไม่ถนัด ลักษณะการเคลื่อนท่ี
เปน็ ลกั ษณะอยู่ในมุมฉาก ดังน้ี

๑. การรุกฉากขวาแบบธรรมดาจากการตงั้ ท่าขวานำ
วิธฝี ึก
จังหวะท่ี ๑ รกุ ไปด้านหน้าในท่าธรรมดา
จงั หวะที่ ๒ กา้ วเท้าขวาฉากไปทางขวาเลก็ นอ้ ย
จังหวะที่ ๓ กา้ วเทา้ ซา้ ยฉากไปทางขวาโดยให้เทา้ ซ้ายไปอย่ขู า้ งหนา้ เท้าขวา

๒. การรกุ ฉากซ้ายแบบรุกเท้าสลับจากการตัง้ ทา่ ขวานำ
วิธีฝึก

14

จงั หวะท่ี ๑ รุกไปดา้ นหนา้ แบบรกุ ธรรมดา
จงั หวะท่ี ๒ กา้ วเท้าซ้ายฉากไปทางซ้ายเล็กน้อย
จงั หวะท่ี ๓ ชกั เท้าขวาฉากตาม ให้อยู่ด้านหนา้ เท้าซา้ ย

ข. การถอยฉาก หมายถึง การถอยเพื่อต้องการให้ตำแหน่งของการตั้งท่า
เปลยี่ นทิศทางไม่ใหเ้ ปน็ เปา้ หมายของคตู่ ่อสู้ในขณะรุก สามารถถอยฉากไดด้ งั นี้

๑. ฉากขวาจากการตั้งทา่ มือซา้ ย เท้าซา้ ยอยหู่ น้า
วธิ ฝี ึก

จงั หวะท่ี ๑ ถอยไปด้านหลงั โดยการถอยแบบเท้านำเท้าตาม
จังหวะท่ี ๒ กา้ วเท้าขวาฉากไปทางดา้ นขวา
จังหวะที่ ๓ ก้าวเท้าซ้ายเฉียงไปทางขวาให้ไปอยู่หน้าเท้าขวา

๒. ฉากขวา (ไม่ต้องถอย) จากการต้ังทา่ มอื ซา้ ยอยู่หน้า
วธิ ฝี ึก
จังหวะที่ ๑ ก้าวเท้าขวาฉากไปทางขวาเพียงเล็กนอ้ ย

จังหวะที่ ๒ ชักเท้าซ้ายเฉียงไปทางขวา ให้มาอยู่หน้าเท้าขวา
การตั้งทา่ เทา้ ซ้ายนำ

๓. ฉากซ้ายจากการต้งั ทา่ มอื ซา้ ย เทา้ ซา้ ยอยู่หน้า
วธิ ฝี ึก
จังหวะที่ ๑ ถอยไปขา้ งหลงั แบบเท้านำเทา้ ตาม
จังหวะท่ี ๒ ก้าวเท้าซ้ายฉากไปทางดา้ นซา้ ย

15

จงั หวะท่ี ๓ ชักเท้าขวาถอยหลังให้ไปอยู่หลังเท้าซ้ายในลักษณะการตั้งท่า
ซา้ ยนำอยู่หนา้

๔. ฉากซ้าย (ไมต่ ้องถอย) จากการตั้งท่ามือซ้าย เทา้ ซ้ายอยู่หนา้
วิธีฝกึ
จงั หวะที่ ๑ กา้ วเทา้ ซ้ายเฉียงไปทางซ้ายเล็กน้อย

๖) การกา้ วยา่ ง
การกา้ วย่าง หมายถึง การเดินหรือลากเท้านั่นเอง ใช้ในโอกาสทั้งรุกและถอย

ลักษณะการก้าวย่างในมวยไทยนั้น คือ การยกเข่าขึ้นสูงพร้อมทั้งยกแขนขึ้นเป็นแนว
การยกเข่าขึ้นให้ติดกับศอกหรือเกือบติดกับศอก เข่าที่ยกนั้น อาจยกก่อนแล้วลากเท้า
การเคล่อื นท่ลี ักษณะดังกล่าวน้ีเรียกวา่ "การกา้ วย่าง" บางคร้ังอาจลากเท้าไปข้างหน้า
ก่อนยกเข่าขึ้นในบางโอกาสอาจถอยแล้วยกเข่าเกือบติดศอกก็ได้ การที่ยกเข่าขึ้นติด
ศอกเป็นการป้องกนั คู่ตอ่ สู้ บางคร้ังอาจทำสลบั กันได้ ท้ังด้านซ้ายนำและขวานำ

๗) การยา่ งสามขมุ
การยา่ งสามขุม คือ การเดินจดุ ๓ จดุ โดยการเปลยี่ นตำแหนง่ ของเทา้
การเดิน ให้กำหนดจุดที่ใช้ในการเปลี่ยนตำแหน่งของเท้า เช่น เท้าซ้าย

อยู่ข้างหน้า ให้เปลี่ยนไปเป็นอยู่ข้างหลัง กล่าวคือ เป็นการเปลี่ยนเหลี่ยมของร่างกาย
นน่ั เอง

การย่างสามขุม ให้ชำนาญนั้นจะต้องฝึกการย่า การก้าวย่าง และการย่าง
สามขุม ทั้งนี้ การกระทำดังกล่าวอาจป้องกัน หลบหลีก บางครั้งใช้ในการรับหรือ
การรุกไดอ้ ย่างมีประสทิ ธภิ าพ

16

๘) การย่างสขุ เกษม
การย่างสุขเกษม คือ การก้าวย่าง หรือการเคลื่อนที่ โดยการก้าวเท้าออกไป

ดา้ นนอกตัว พร้อมกบั การยกตัวใชม้ อื ปดั ลงมาข้างล่าง ในขณะที่อีกมือหนึ่งยกขึ้นระดับ
ใบหน้า เพื่อป้องกันอาวุธ ส่วนที่ปัดลงมา ใช้ในกรณีที่คู่ต่อสู้ถีบมาหาเรา ให้ใช้มือปัด
ป้องกัน ส่วนมือที่อยู่ข้างบน ก็ใช้ป้องกันอาวุธได้ ทั้งนี้ ในการกระทำนั้นจะต้องบิด
สะโพกตามไปด้วย พร้อมกับปัดมือล่างให้ผ่านลำตัว ส่วนเท้าเคลื่อนที่ก้าวไปพร้อมกับ
การปดั มอื ผ่านลำตวั

17

บรรณานุกรม

ทักษะพ้ืนฐานมวยไทย. (ออนไลน์). แหล่งที่มา: HTPS://STESSOOGLE. COM
/STEDOISAKETUNTTAYAKOMSP ORTS/KLU-SIM-SARA- SUKH-SUKSA-FLEA-
PHLSUKSAKILA-TUN THIY /THAKSA-PHUD- THAI-MUYTHIY.
(๒๐ ตลุ าคม ๒๕๖๓).

มวยไทย ประวัติมวยไทย. (ออนไลน์). แหลง่ ท่ีมา: HTTPS: /WLW.ENUCRTEPARk.cOM
/STORY/HISTORY -OF-TUAY-THA). (๒๐ ตุลาคม ๒๕๖๓).

แม่ไมม้ วยไทย. (ออนไลน์). แหลง่ ท่ีมา HITP://IUAY THOI-WORLD. COMI/TH.
(๒๐ ตลุ าคม ๒๕๖๓).

18

คณะผู้จดั ทำ

๑. นายวรชิต สดุ จนิ ดา เลขท่ี ๑๙

ทำหนา้ ที่ พมิ พเ์ นื้อหาจัดรปู เล่ม

๒. นางสาวกมลชนก เพ็งจันทร์ เลขที่ ๒๐

ทำหน้าท่ี หาขอ้ มูล

๓. นางสาวธญั สุดา แกว้ ทอง เลขท่ี๒๑

ทำหน้าท่ี หาขอ้ มูล

๔. นางสาวปณฐั ฐา ชา้ งมั่ง เลขท่ี ๒๒

ทำหน้าที่ พมิ พ์เนื้อหาจดั รปู เลม่

๕. นางสาวพัชราภรณ์ ทองนาค เลขท่ี ๒๓

ทำหน้าที่ พิมพ์เน้อื หาจดั รูปเลม่

๖. นางสาวปญั ญาพร สมี ว่ ง เลขที่ ๒๕

ทำหน้าที่ หาข้อมลู

๗. นางสาวสชุ าวดี โพธิ์ไชย้อย เลขที่ ๓๕

ทำหน้าที่ หาขอ้ มลู

“ก า ร ฝ ึ ก ม ว ย ไ ท ย ก ่ อ ใ ห ้ เ ก ิ ด ก า ร พ ั ฒ น า ท า ง ด ้ า น
ร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และสังคม สร้างความมี
ระเบียบ วนิ ัย และส่งเสริม อนุรักษ์ สืบสานวัฒนธรรม
ประเพณีอันดีงาม เป็นศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว
ที่สามารถช่วยเหลือตนเองและผู้อื่นได้ในยามคับขัน
ได้อีกด้วย นอกจากนี้การฝึกมวยไทยยังนำใช้ได้ใน
การแสดงศิลปะมวยไทย และยังนำไปเป็นอาชีพ
สรา้ งรายได้ให้แก่ตนเองอีกด้วย”