Βιολογία Γ Κληρονομικότητα

Ασκήσεις Ανθρώπινη Κληρονομικότητα

Πιθανότητες

Φυσιολογικός άνδρας παντρεύεται φυσιολογική γυναίκα η μητέρα της οποίας ήταν φορέας

του γονιδίου της μερικής αχρωματοψίας στο κόκκινο και στο πράσινο και ο πατέρας της

φυσιολογικός.

Ποιά είναι η πιθανότητα να γεννηθεί παιδί με μερική αχρωματοψία από το γάμο αυτό;

Απάντηση.

Το γονίδιο που φέρει τη πληροφορία για μερική αχρωματοψία στο κόκκινο και στο πράσινο

είναι υπολειπόμενο φυλοσύνδετο ( Χα) .

Τα φυλοσύνδετα γονίδια βρίσκονται πάνω στο Χ χρωμόσωμα και δεν έχουν αλληλόμορφο

στο Υ χρωμόσωμα.

Ένα φυσιολογικό αρσενικό άτομο θα έχει γονότυπο ΧΑΥ.

Ένα αρσενικό άτομο με αχρωματοψία θα έχει γονότυπο ΧαΥ.

Ένα φυσιολογικό θηλυκό άτομο μπορεί να έχει γονότυπο ΧΑΧΑ ή ΧΑΧα.(φορέας)

Ένα θηλυκό άτομο με αχρωματοψία θα έχει γονότυπο ΧαΧα.

Σύμφωνα με τα παραπάνω ο σύζυγος θα έχει γονότυπο ΧΑΥ.

Η σύζυγος έχει κληρονομήσει από τον πατέρα της το επικρατές φυλοσύνδετο γονίδιο ΧΑ ,

ενώ από τη μητέρα της με πιθανότητα ½ μπορεί να κληρονόμησε το επικρατές ΧΑ ή το

υπολειπόμενο Χα .

Άρα η σύζυγος μπορεί να έχει γονότυπο ΧΑΧΑ με πιθανότητα ½ ή να είναι φορέας ΧΑΧα με

πιθανότητα ½.

Θα κατασκευάσουμε τετράγωνα του Punnett για τις διασταυρώσεις

1) ΧΑΥ (χ) ΧΑΧΑ 2) ΧΑΥ (χ) ΧΑΧα

ΧΑ Υ ΧΑ Υ
ΧΑ ΧΑΧΑ ΧΑΥ
ΧΑ ΧΑΧΑ ΧΑΥ

ΧΑ ΧΑΧΑ ΧΑΥ Χα ΧΑΧα ΧαΥ

Από τα δυο τετράγωνα βλέπουμε πως η συνολική πιθανότητα να γεννηθεί παιδί με
αχρωματοψία είναι 1/8.

51

Προβλήματα στις πιθανότητες και στην ανθρώπινη κληρονομικότητα

 Ένας φυσιολογικός άνδρας και μια φυσιολογική γυναίκα παντρεύτηκαν.
Αν οι πατέρες και των δυο ατόμων είχαν μερική αχρωματοψία στο κόκκινο και στο
πράσινο , με ποια πιθανότητα το πρώτο τους παιδί μπορεί να είναι
Α) Αγόρι με φυσιολογική όραση.
Β) Κορίτσι με κανονική όραση.
Γ) Αγόρι με αχρωματοψία.
Δ)Κορίτσι με αχρωματοψία.
Απάντηση

2. Το χαρακτηριστικό που απεικονίζεται στο παρακάτω γενεαλογικό δένδρο ελέγχεται από
αυτοσωμικό υπολειπόμενο γονίδιο.
Α) Ποια είναι η πιθανότητα ένα τους παιδί να έχει
το χαρακτηριστικό;
B) Ποια είναι η πιθανότητα ένα τους παιδί να είναι
φορέας ;
Απάντηση

52

3. Δυο γονείς φορείς της κυστικής ίνωσης και της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας έχουν
πιθανότητα να αποκτήσουν αγόρι και με τις δυο ασθένειες
Τα γονίδια είναι ανεξάρτητα.

α) 1/8
β) 1/2
γ) 1/32
δ) 1/4
4. Αν η σύζυγος είναι ετερόζυγη στη β- θαλασσαιμία και στη μερική αχρωματοψία στο

κόκκινο και στο πράσινο ενώ ο σύζυγος έχει φυσιολογική όραση και είναι ετερόζυγος
στη β- θαλασσαιμία η πιθανότητα να γεννηθεί αγόρι που πάσχει και από τις δυο
ασθένειες είναι :

α) 1/8
β) 1/2
γ) 1/32
δ) 1/16

5. Ένα νόμισμα έχει τις μισές πιθανότητες να προσγειωθεί με κεφαλή ή με γράμματα.
Αν το νόμισμα προσγειώθηκε τη πρώτη φορά κεφαλή την δεύτερη θα προσγειωθεί με
γράμματα.
Α) Σωστό.
Β) Λάθος.

53

6. Από δυο υγιείς γονείς γεννήθηκε παιδί με ασθένεια.
Αν ο ένας μόνο από τους δυο γονείς φέρει το υπολειπόμενο γονίδιο που ελέγχει την
ασθένεια να βρεθεί
Η πιθανότητα που έχουν οι γονείς αυτοί να αποκτήσουν άλλο ένα παιδί που να πάσχει
από την ίδια ασθένεια.
Απάντηση

7.Αν τέσσερα μωρά γεννήθηκαν σε ένα νοσοκομείο την ίδια μέρα .
Ποια η πιθανότητα και τα τέσσερα να είναι κορίτσια ;
Απάντηση

54

Προβλήματα στην ανθρώπινη κληρονομικότητα
1. Γυναίκα με μια κληρονομική ασθένεια ,παιδί υγιών γονιών και αδελφή τριών υγιών

αγοριών , παντρεμένη με υγιή άνδρα , έχει τρία υγιή παιδιά , δυο κορίτσια και ένα αγόρι.
Α) Να σχεδιάσεις το γενεαλογικό δένδρο στο οποίο να συμπεριλαμβάνονται όλα τα άτομα

που αναφέρονται παραπάνω.
Β) Να προσδιορίσεις εάν το γονίδιο για την ασθένεια είναι επικρατές ή υπολειπόμενο ,

αυτοσωμικό ή φυλοσύνδετο.
Αιτιολογήστε την απάντησή σας.

55

2. Από τα τρία παιδιά ενός ζευγαριού που έχουν ομάδες αίματος Β, ΑΒ, Ο το ένα είναι

υιοθετημένο και το άλλο από το προηγούμενο γάμο της γυναίκας.
Αν ο άνδρας έχει ομάδα αίματος ΑΒ και η γυναίκα του έχει ομάδα αίματος Ο βρείτε την
ομάδα αίματος του υιοθετημένου παιδιού και του παιδιού από το προηγούμενο γάμο της
γυναίκας .

56

3. Τι ομάδα αίματος έχουν οι σύζυγοι των παρακάτω οικογενειών ;

Οικογένεια Παιδιά Μητέρα

1Α Ο

2 ΑΒ Β

3 Ο,Β Β

4 Ο , Α , Β , ΑΒ Α

Αιτιολογήστε την απάντησή σας δίνοντας τη πληροφορία για τον τρόπο με τον οποίο
κληρονομούνται οι ομάδες αίματος .

57

Για δυνατούς λύτες !!!

58

1. Στον άνθρωπο η φαλάκρα είναι χαρακτήρας που επηρεάζεται από το φύλλο αλλά τα

αλληλόμορφα γονίδια είναι αυτοσωμικά .
To αλληλόμορφο για τη φαλάκρα είναι επικρατές στους άνδρες και υπολειπόμενο στις
γυναίκες.
Μια γυναίκα με μαλλιά που είχε όμως φαλακρή μητέρα παντρεύτηκε φαλακρό άνδρα που
είχε πατέρα με μαλλιά.
• Σχεδιάστε το γενεαλογικό δένδρο .
• Βρείτε τους γονότυπους των δυο ατόμων και τους πιθανούς φαινότυπους των

παιδιών τους.

59

2. Φυσιολογικοί γονείς απέκτησαν αγόρι με μερική αχρωματοψία στο κόκκινο και στο

πράσινο και ένα δεύτερο αγόρι με αιμορροφιλία.
Βρείτε τους γονότυπους των γονέων και των παιδιών.

60

3. Από τη διασταύρωση δυο εντόμων γεννήθηκαν 200 θηλυκά άτομα και 100 αρσενικά.

Να εξηγηθούν τα αποτελέσματα.
Το φύλο στα έντομα καθορίζεται όπως και στον άνθρωπο .

61

4. Στους γάτους το χρώμα μπορεί να είναι μαύρο ή κίτρινο ενώ στις γάτες μπορεί να

είναι μαύρο ή κίτρινο ή μαύρο –κίτρινο.
Αν διασταυρωθεί γάτος με μαύρο χρώμα με γάτα με μαύρο –κίτρινο χρώμα ποιοι θα είναι
οι πιθανοί φαινότυποι των απογόνων ;

62

Κεφ.5

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76