คู่มือการดำเนินงานศูนย์พัฒนาคุณภาพชีวิตและส่งเสริมอาชีพผู้สูงอายุ

คมู อื การดําเนนิ งานศนู ยพฒั นาคณุ ภาพชีวติ
และสง เสริมอาชีพผสู งู อายุ

กรมกจิ การผสู ูงอายุ
กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย

คูมือการดาํ เนินงานศนู ยพฒั นาคณุ ภาพชีวิตและสง เสรมิ อาชพี ผสู งู อายุ

คมู อื การดาํ เนนิ งานศนู ยพ ัฒนาคณุ ภาพชวี ติ และสง เสริมอาชพี ผูสงู อายุ

คํานํา

สบื เนอื่ งจากการเปลยี่ นแปลงโครงสรา งประชากรไทยทม่ี อี ตั ราการเพมิ่ ขน้ึ
อยางรวดเร็วของประชากรสูงอายุ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความม่ันคง
ของมนษุ ย เปน เจา ภาพหลกั รว มกบั กระทรวงมหาดไทย และสมาคมสภาผสู งู อายุ
แหง ประเทศไทยฯ รว มกนั กาํ หนดรปู แบบการดาํ เนนิ งานจดั ตง้ั ศนู ยพ ฒั นาคณุ ภาพ
ชีวิตและสงเสริมอาชีพผูสูงอายุ เพ่ือสงเสริมการจัดกิจกรรมของชมรมผูสูงอายุ
ใหผูสูงอายุไดมีสถานที่ในการจัดกิจกรรมและบริการ สงเสริมดานอาชีพและ
การถา ยทอดภมู ปิ ญ ญาของผสู งู อายใุ นชมุ ชน สง เสรมิ ใหผ สู งู อายไุ ดร บั การพฒั นา
ดา นสขุ ภาพกาย จิตใจ และสงั คม เปน ศูนยส ง เสรมิ และสนับสนนุ อาสาสมัครดแู ล
จดั ระบบขอ มูลผสู ูงอายุในพื้นที่ เปนตน

คูมือการดําเนินงานศูนยพัฒนาคุณภาพชีวิตและสงเสริมอาชีพผูสูงอายุ
จัดทําขึ้นเพ่ือใหชมรมผูสูงอายุ และหนวยงานตางๆ โดยเฉพาะองคกรปกครอง
สวนทองถ่ินมีความรู ความเขาใจในแนวคิด หลักการ องคประกอบ ตลอดจน
ขั้นตอนการดําเนินงานของศูนยฯ เพ่ือสงเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตผูสูงอายุ
ในชุมชนอยา งมีสวนรว มและยงั่ ยนื ตอไป

กรมกจิ การผสู งู อายุ

คมู ือการดาํ เนนิ งานศนู ยพัฒนาคณุ ภาพชีวติ และสง เสรมิ อาชพี ผสู งู อายุ

สารบญั

หนา

คํานํา ก
สารบญั ข
สวนที่ 1 ศูนยพฒั นาคณุ ภาพชีวติ และสงเสริมอาชีพผูสงู อายุ 1
1
 แนวคดิ 1
วัตถุประสงคก ารจดั ตั้งศูนยฯ 2
กลุมเปาหมาย 2
ประโยชนจ ากการจดั ตัง้ ศูนยฯ 3
ตัวแบบ (Model) ศนู ยพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ 4
สว นที่ 2 ขอ กาํ หนดของศนู ยพ ัฒนาคุณภาพชวี ิตและสง เสรมิ อาชพี ผสู งู อายุ 4
ดานอาคารสถานที่ 4
การบริหารจัดการศนู ยฯ 7
หนว ยงานทรี่ วมดาํ เนินการ 9
สวนท่ี 3 ขน้ั ตอนการจดั ต้งั ศูนยพัฒนาคุณภาพชีวิตและสงเสริมอาชีพผูสงู อายุ 9
ขั้นตอนการดาํ เนนิ งาน 9
การจดั กิจกรรมและบริการ 10
ประเภทกิจกรรม 13
การจัดเก็บขอ มลู สําคัญเพ่อื ขับเคล่อื นการจัดกิจกรรม 14
17
ศูนยพ ฒั นาคณุ ภาพชวี ติ และสงเสริมอาชีพผสู งู อายุ 18
การตดิ ตามและรายงาน 19
ภาคผนวก 20
หลกั เกณฑข อรบั การสนับสนนุ จากกองทนุ ผสู งู อายุ
คณุ สมบัติผขู อรับการสนบั สนุนจากกองทุนผสู งู อายุ 29
แบบเสนอโครงการขอรบั การสนับสนนุ จากกองทนุ ผสู งู อายุ ประจาํ ป. ......... 31
34
กองบรหิ ารกองทุน กรมกจิ การผูส งู อายุ 38
กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมนั่ คงของมนุษย
คํารบั รอง
โครงการทข่ี อรบั การสนบั สนุนจากกองทนุ ผูสงู อายุ
แบบสาํ รวจคณุ ภาพชีวิตผสู งู อายตุ ามมาตรฐานการสง เสริมสวัสดภิ าพ
และคมุ ครองพทิ ักษส ทิ ธผิ ูสงู อายุ
 สรปุ เกณฑม าตรฐานการสง เสรมิ สวสั ดิภาพและคมุ ครองพทิ กั ษส ิทธผิ ูสงู อายุ

คูม ือการดาํ เนินงานศูนยพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ และสง เสริมอาชีพผูสูงอายุ

สวนท่ี 1
ศนู ยพ ัฒนาคณุ ภาพชวี ิตและสง เสรมิ อาชพี ผสู ูงอายุ

1. แนวคดิ

ศนู ยพ ฒั นาคุณภาพชีวติ และสงเสรมิ อาชีพผูสูงอายุ เปนการจดั สวัสดิการ
สงั คมสาํ หรบั ผสู งู อายใุ นชมุ ชนรปู แบบหนง่ึ โดยใชช มุ ชนเปน ฐาน และเปด โอกาสให
ผูสูงอายุ แกนนาํ อาสาสมคั ร ชมุ ชน องคก รเครอื ขา ยจากภาครัฐ และภาคเอกชน
มีสวนรวมขับเคลื่อนการดําเนินงานศูนยฯ โดยมีองคกรปกครองสวนทองถิ่น
ใหก ารหนนุ เสรมิ

ศูนยฯ ดําเนินการภายใตแนวคิด “รวมแรง รวมใจ ผูสูงวัยกายใจ
เบิกบาน” เพื่อใหผูสูงอายุไดมีสถานที่รวมกลุมในการจัดกิจกรรมและบริการท่ี
ครอบคลุมทกุ มิติทางดา นสขุ ภาพ สงั คม จติ ใจ และเศรษฐกจิ โดยเฉพาะมิติดาน
เศรษฐกิจที่เนนการสรางรายไดและการมีงานทําท่ีเหมาะสมสําหรับผูสูงอายุ
เพื่อยกระดับการจัดบริการและสวัสดิการทางสังคมในการคุมครอง สงเสริม
และพัฒนาคุณภาพชีวิตผูสูงอายุแบบครบวงจร สามารถตอบสนองปญหาและ
ความตองการของผสู ูงอายแุ ละชมุ ชนได

2. วตั ถุประสงคก ารจดั ตั้งศนู ยฯ

2.1 เพ่ือสงเสริมใหผูสูงอายุไดมีสถานที่ในการจัดกิจกรรมและบริการ
เพ่ือการพัฒนาดานสังคม เศรษฐกิจ และสุขภาพผูสูงอายุและ
สมาชกิ อน่ื ๆ ในชุมชน

2.2 เพอ่ื เปนศนู ยส ง เสริมอาชีพ และจาํ หนายผลติ ภัณฑผูสงู อายุ
2.3 เพอ่ื เปน ศูนยร วมการถายทอดภูมิปญญาของผสู ูงอายใุ นชุมชน
2.4 เพ่ือเปน ศูนยสง เสริมและสนับสนุนอาสาสมัครดูแลผสู ูงอายุ
2.5 เปน ศนู ยข อมูลผูส ูงอายุในพน้ื ท่ี

คมู ือการดาํ เนนิ งานศนู ยพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ และสงเสริมอาชพี ผูสูงอายุ

2

3. กลุมเปาหมาย

กลุมเปาหมายท่ีใชบริการในศูนยพัฒนาคุณภาพชีวิตและสงเสริมอาชีพ
ผสู ูงอายุ แบงเปน 2 กลมุ ไดแ ก

3.1 กลุมเปาหมายหลัก ไดแก ผูสูงอายุท่ีอาศัยอยูในชุมชนและพ้ืนท่ี
ใหบริการศูนยฯ รวมไปถึงสมาชกิ ครอบครวั ของผูสงู อายแุ ละผูดูแล

3.2 กลุมเปาหมายรอง ไดแก สมาชิกทุกวัยในชุมชน และสมาชิก
กลุมองคก รตางๆ

4. ประโยชนจ ากการจดั ตงั้ ศูนยฯ

ผสู งู อายุ
1. การมสี ว นรว มในกจิ กรรมและเขา รว มทางสงั คม ทาํ ใหผ สู งู อายคุ ลายเหงา
เกิดการแลกเปล่ยี น เรียนรู เปน การใชเ วลาอยา งเกิดประโยชน
2. ผสู งู อายไุ ดร บั การเสรมิ สรา งภาวะทางรา งกาย จติ ใจ สงั คม และสตปิ ญ ญา
3. ผูสงู อายุเกดิ ความตระหนกั ตอ คุณคาและศกั ยภาพของตนเอง
4. ผสู งู อายุไดถา ยทอดความรูแ ละภมู ิปญ ญาใหสบื ทอดตอ ไปในชมุ ชน
5. ผสู งู อายไุ ดฝ ก ฝนเรยี นรทู กั ษะทางดา นอาชพี สามารถนาํ ไปประกอบอาชพี
สรางงาน สรา งรายได ชวยเหลอื ตนเองตอ ไป
6. ผูสูงอายุมคี ุณภาพชีวิตทด่ี ขี นึ้
องคกร/ชมรมผูส งู อายุ
1. เพอ่ื เปน ศนู ยร วมใหผ สู งู อายุ สมาชกิ ชมรม องคก รเครอื ขา ย มสี ถานท่ี
ในการดําเนนิ กจิ กรรมตางๆ
2. เพอ่ื สง เสรมิ การจดั กจิ กรรมสาํ หรบั ผสู งู อายแุ ละชมุ ชนในรปู แบบใหม ๆ
ซงึ่ ทาํ ใหเ กดิ การพฒั นาความสามารถและทกั ษะตามความสนใจ รวมทง้ั สง เสรมิ ให
ผสู ูงอายุเกดิ การดแู ลตนเอง ผูอ่นื และชุมชน

คูมอื การดาํ เนินงานศูนยพ ัฒนาคณุ ภาพชีวติ และสง เสรมิ อาชีพผูส ูงอายุ

3

องคกรปกครองสวนทอ งถ่ิน
1. เปน การยกระดบั และพฒั นารปู แบบการจดั บรกิ ารและสวสั ดกิ ารสงั คม
เพ่ือการพฒั นาคณุ ภาพชวี ิตผูส งู อายุ
2. สง เสรมิ การใหเ กดิ การระดมทรพั ยากร และความรว มมอื จากหนว ยงาน
ทงั้ ภายในและภายนอกใหม สี ว นรว มในการจดั กจิ กรรมและบรกิ ารสาํ หรบั ผสู งู อายุ
และเชือ่ มโยงคนทุกวัยใหไดรับประโยชนจากการดาํ เนินงานศูนยฯ

ตัวแบบ (Model) ศูนยพฒั นาคุณภาพชวี ิต
และสงเสริมอาชพี ผูสงู อายุ

ชมรมผสู งู อายุ หนวยงานภาครัฐ
ที่สนบั สนุน

องคกรปกครองสว นทอ งถน่ิ กลุมองคก รอน่ื ๆ

กจิ กรรมในศูนยฯ ศนู ยพัฒนาคณุ ภาพชีวติ กจิ กรรมนอกศนู ยฯ
1. สง เสริมสขุ ภาพอนามยั และสงเสรมิ อาชพี 1. การเย่ยี มบา นผสู ูงอายุ
2. สนับสนุนการศึกษาและ ผสู งู อายุ 2. การเยยี่ มผสู งู อายุ

การเรยี นรูสําหรับผสู งู อายุ คณะกรรมการศูนยฯ ทเี่ จ็บปวย
3. สง เสริมใหม ีกิจกรรม 3. ใหความชว ยเหลือผูสูงอายุ
ชมรมผูส งู อายุ
ดานอาชพี ท่ีถกู ทอดท้งิ เดือดรอ น
4. สง เสรมิ การผลติ การจาํ หนว ย สมาชิกและอาสาสมัคร 4. การถายทอดภูมปิ ญญา
5. จติ อาสา
ผลิตภณั ฑและการรับงาน 6. สรา งความสมั พันธร ะหวา ง
ไปทาํ ท่บี า น
5. การถา ยทอดวฒั นธรรม วัยผูส ูงอายุในพ้นื ท่ี
ภูมปิ ญ ญาทองถน่ิ
6. กจิ กรรมนันทนาการ
ประเพณี
7. จดั ใหม ีระบบฐานขอ มูลของ
ผสู งู อายใุ นพน้ื ที่

คูมือการดาํ เนินงานศนู ยพ ฒั นาคณุ ภาพชีวิตและสงเสรมิ อาชีพผสู ูงอายุ

สวนท่ี 2
ขอ กาํ หนดของศูนยพ ัฒนาคณุ ภาพชวี ติ และสง เสริมอาชพี ผูสูงอายุ

1. ดานอาคารสถานท่ีจดั ตัง้ ศนู ยฯ

1.1 ควรพจิ ารณาปรบั ปรงุ อาคารสถานทท่ี มี่ ไิ ดใ ชป ระโยชนท ม่ี อี ยใู นชมุ ชน
เชน พน้ื ทใ่ี นองคก ารบรหิ ารสว นตาํ บล เทศบาล วดั มสั ยดิ สถานอี นามยั
อาคารโรงเรยี นหรอื ศูนยพ ัฒนาเด็กเลก็ ทไ่ี มไ ดมีการใชงานแลว

1.2 หากจะมกี ารกอสรางท่ีทําการศนู ยฯ ขน้ึ ใหม ควรคํานงึ ถงึ ระยะทาง
การเดินทาง ไป-มา สะดวก ไมหา งจากชุมชน

1.3 มีการจัดสภาพแวดลอมใหเหมาะสมและปลอดภัยสําหรับผูสูงอายุ
ภายในศูนยฯ

2. การบรหิ ารจัดการศนู ยฯ

กลไกการบรหิ ารจดั การศนู ยฯ ใหด าํ เนนิ งานอยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ ประกอบดว ย
2.1 คณะกรรมการบรหิ ารศูนยฯ

องคประกอบของคณะกรรมการบริหารศูนยพัฒนาคุณภาพชีวิต
และสงเสรมิ อาชีพ ไดแ ก

 นายกองคกรปกครองสว นทองถน่ิ เปน ท่ปี รึกษา
ประธานศูนยพัฒนาคุณภาพชีวิตและสงเสริมอาชีพผูสูงอายุ

คดั เลือกจากประธานชมรมผูส งู อายุ
รองประธาน คัดเลอื กจากผแู ทนชมรมผสู งู อายุ
ผูแทนผูส ูงอายุ จาํ นวน 3 - 5 คน เปนกรรมการ
ผแู ทนอาสาสมคั ร จาํ นวน 1 - 2 คน เปนกรรมการ
กรรมการและเลขานุการ ใหคัดเลือกจากผูแทนองคกรปกครอง

สว นทอ งถ่นิ หรือผสู ูงอายุ

คมู ือการดําเนนิ งานศูนยพ ฒั นาคณุ ภาพชีวติ และสงเสริมอาชพี ผูส ูงอายุ

5

โดยใหผูบริหารองคกรปกครองสวนทองถ่ิน เปนผูลงนามในคําส่ัง
แตง ตง้ั อํานาจหนา ทขี่ องคณะกรรมการศูนยฯ มีดงั น้ี

กําหนดแนวทางการดําเนนิ งาน
จดั ทาํ แผนปฏบิ ตั งิ าน โครงการ กจิ กรรมของศนู ยพ ฒั นาคณุ ภาพ

ชวี ิตและสงเสริมอาชีพผูสูงอายุ
จัดทาํ ระบบขอ มูลผูสงู อายใุ นพ้ืนที่
แสวงหาความรวมมือจากภาคี องคก รเครอื ขายในชมุ ชน
สงเสริมและสนบั สนนุ ใหเกิดการดําเนินงานศูนยฯ อยา งตอเน่ือง
ดําเนนิ การอนื่ ๆ ตามท่ีเห็นสมควร เพอ่ื ใหก ารดําเนนิ งานศูนยฯ

บรรลุวัตถปุ ระสงค

2.2 งบประมาณศูนยฯ
งบประมาณในการขบั เคล่ือนการดาํ เนินงานศูนยฯ ไดแก
2.2.1 การกอสรา งหรอื ปรบั ปรงุ อาคารสถานที่
2.2.2 การจัดกิจกรรมเพ่ือผสู งู อายุของศนู ยฯ
นอกจากนี้ยังสามารถขอรับการสนับสนุนจากกองทุนตางๆ เชน

กองทนุ ผสู งู อายุ กองทนุ สง เสรมิ การจดั สวสั ดกิ ารสงั คม กองทนุ สรา งเสรมิ สขุ ภาพ
(สสส.) สํานักงานหลักประกันสุขภาพแหงชาติ (สปสช.) และรายไดจากแหลง
ที่มาอื่น ๆ เชน การจําหนายผลิตภัณฑของศูนยฯ การจัดกิจกรรมระดมทุน
กิจกรรมหารายได การบริจาค การเกบ็ เงินคา ใชบ ริการ การใหเ ชาสถานทจี่ ัดงาน
รวมท้ังการสนบั สนุนงบประมาณขององคก รปกครองสวนทองถิ่น เปนตน

คูมือการดาํ เนนิ งานศนู ยพฒั นาคณุ ภาพชีวติ และสง เสริมอาชีพผสู ูงอายุ

6

2.3 กลไกการดําเนินงาน
แบงออกเปน 3 ระดบั ไดแก สว นกลาง สว นภูมภิ าค ระดบั พ้ืนท่ี

สว นกลาง สว นภูมิภาค

สํานกั งานปลดั กระทรวง พม. ศูนยพ ฒั นา สํานกั งานพฒั นาสงั คมและ
กรมกจิ การผสู ูงอายุ คณุ ภาพชวี ติ ความมนั่ คงของมนษุ ยจ ังหวดั
กองทนุ ผูสูงอายุ และสง เสริมอาชีพ
คณะกรรมการกํากับ ศูนยพฒั นาสังคม
ในสว นกลาง ผสู งู อายุ ศนู ยพฒั นาการจดั สวสั ดิการ

สังคมผูสูงอายุ
คณะกรรมการระดับจังหวัด

ระดบั พน้ื ที่

องคก รปกครองสวนทองถ่นิ คณะกรรมการระดบั พน้ื ท่ี
ชมรมผสู งู อายุ กลมุ /องคก ร/อาสาสมัคร

คมู อื การดาํ เนินงานศูนยพฒั นาคุณภาพชวี ติ และสง เสรมิ อาชพี ผสู ูงอายุ

7

3. หนวยงานท่ีรว มดําเนินการ

3.1 องคก รปกครองสว นทอ งถน่ิ มภี ารกจิ โดยตรงในการคมุ ครอง สง เสรมิ
และพัฒนาศักยภาพผูสูงอายุ อีกท้ังยังเปนกลไกสําคัญในการกําหนดนโยบาย
และขบั เคลอ่ื นงานผสู งู อายใุ นระดบั พนื้ ท่ี ซง่ึ นบั วนั จะตอ งดแู ลผสู งู อายทุ มี่ จี าํ นวน
เพิ่มขึ้น จึงเปนผูใหการกอตั้งและสนับสนุนโดยตรงในการจัดตั้งศูนยฯ รวมกับ
ชมรมผูสงู อายุ

3.2 ชมรมผสู ูงอายุ
ชมรมผสู งู อายุ เปน การรวมกลมุ ของผสู งู อายุ เพอ่ื ทาํ กจิ กรรมรว มกนั

ปจจุบนั ชมรมผสู ูงอายมุ จี าํ นวนมากและกระจายอยทู กุ พ้ืนท่ี ชมรมผสู งู อายจุ ึงมี
บทบาทสําคัญในการรวมจัดตั้งศูนยฯ มีประสบการณในการบริหารจัดการงาน
ผสู งู อายใุ นระดบั ชมุ ชน ชมรมผสู งู อายทุ เี่ ขม แขง็ จะมสี ว นรว มในการบรหิ ารจดั การ
ศนู ยฯ ไดอยา งมปี ระสิทธิภาพ

3.3 ความรวมมอื ของหนวยงานในจงั หวัดและพนื้ ท่ี
การจดั ตงั้ และดาํ เนนิ งานศนู ยฯ จะตอ งไดร บั ความรว มมอื จากหนว ยงาน

ในระดับพืน้ ทที่ ี่มีภารกิจเกยี่ วกบั การใหก ารสนบั สนนุ กิจกรรมผูสงู อายุ ไดแก
(1) หนว ยงานดา นสงั คม ไดแ ก สาํ นกั งานพฒั นาสงั คมและความมน่ั คง
ของมนษุ ยจ งั หวดั ทาํ หนา ทบี่ รู ณาการกบั หนว ยงานของกระทรวง
การพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย และหนวยงาน
ในระดบั พืน้ ที่ สนบั สนุนทรัพยากรในการจดั ตง้ั ศูนยฯ ขับเคล่อื น
การดาํ เนนิ งาน
(2) หนว ยงานดา นสาธารณสขุ ใหบ รกิ ารผสู งู อายดุ า นสขุ ภาพอนามยั
ซงึ่ มกี ารจดั บรกิ ารในโรงพยาบาลและในชมุ ชน เชน การตรวจโรค
การรกั ษาโรค การปองกนั โรค การสง เสรมิ สุขภาพ

คูมือการดาํ เนินงานศนู ยพฒั นาคุณภาพชวี ติ และสงเสรมิ อาชีพผสู งู อายุ

8

(3) หนวยงานดา นวฒั นธรรม มภี ารกจิ เกีย่ วกบั การสนับสนุนการจัด
กจิ กรรมดา นวฒั นธรรม ประเพณี ศาสนา ไดแ ก วฒั นธรรมจงั หวดั

(4) หนวยงานดานอาชีพและการมีงานทํา ไดแก สํานักงานแรงงาน
จังหวัด สํานักงานจัดหางานจังหวัด สํานักงานพาณิชยจังหวัด
สํานักสงเสริมภูมิปญญาและวิสาหกิจชุมชน ศูนยและสถาบัน
พัฒนาฝม ือแรงงาน มีภารกิจในการใหบรกิ าร ดานการฝก อาชพี
การจดั หางานใหแ กผ สู งู อายุ การรวมกลมุ ประกอบอาชพี การสง เสรมิ
ใหผูสูงอายุรับงานไปทําที่บาน การประกอบอาชีพอิสระของ
ผูส ูงอายุ การพฒั ารูปแบบและผลติ ภัณฑ เปน ตน

(5) หนวยงานดานการศึกษา มีภารกิจในการสงเสริมสนับสนุน
การศกึ ษาทัง้ ในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัย เชน กศน.
เนอื่ งจากผสู งู อายมุ คี วามตอ งการทจ่ี ะเรยี นรสู งิ่ ใหม ๆ ตามความถนดั
และความสนใจ

(6) สาขาสภาผูสูงอายุประจําจังหวัด เปนองคกรที่มีความสามารถ
ในการดําเนินงานทั้งดานการบริหาร การแสวงหาแหลงทุน
การขยายเครือขาย และการสรางความพึงพอใจแกสมาชิก
สามารถสงเสริมบทบาทของชมรมผูสูงอายุใหเขาไปดําเนินการ
ศนู ยฯ ได

(7) องคก รทางศาสนา องคก รชมุ ชน หรอื อาสาสมคั รทาํ งานดา นสงั คม
จะเปนเครือขายในการขับเคลอื่ นใหเกิดกจิ กรรมอยา งตอเนอ่ื ง

คมู อื การดําเนนิ งานศูนยพฒั นาคณุ ภาพชีวิตและสงเสรมิ อาชพี ผูส ูงอายุ

สวนที่ 3
ขั้นตอนการจดั ตง้ั ศูนยพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ และสงเสรมิ อาชีพผูสูงอายุ

1. ขั้นตอนการดําเนนิ งาน

1.1 จดั ประชมุ หรอื จดั เวทปี ระชาคม เพอ่ื เผยแพรแ นวคดิ และรปู แบบการ
จดั ตัง้ ศูนยฯ พรอมทงั้ รว มเสนอความเหน็ ในการจัดกิจกรรมของศูนย โดยใหเปน
ไปตามความตองการของผูสงู อายุ

1.2 แตงต้ังคณะกรรมการบริหารศูนยฯ เพ่ือทําหนาที่ในการกําหนด
แนวทางการดําเนินงาน การจดั ทําแผนงาน โครงการ การแสวงหาความรว มมือ
จากภาคอี งคก รเครอื ขา ยในชมุ ชน และการสง เสรมิ สนบั สนนุ ใหก ารดาํ เนนิ งานศนู ยฯ
ตอ เนื่อง การจดั หาสมาชิกจากชมรมผูส งู อายใุ นพน้ื ท่ี การจัดหาสถานท่ตี ้ังศูนยฯ
(กอ งสรางอาคารใหม หรอื ปรับปรงุ อาคารเดิมท่มี ีอยูแลว ) เปนตน ท้งั น้กี ารจัดทาํ
แผนงาน โครงการ ใหจ ดั สง ไปทสี่ าํ นกั งานพฒั นาสงั คมและความมน่ั คงของมนษุ ย
จังหวัด เพ่ือรวบรวมสง ใหส ว นกลาง

1.3 จัดตง้ั ศนู ยฯ และดําเนินกิจกรรม
1.4 การตดิ ตามและประเมนิ ผลการดาํ เนนิ งาน โดยสาํ นกั งานพฒั นาสงั คม
และความมั่นคงของมนุษยจังหวดั ติดตามความกาวหนาเปน ระยะ

2. การจัดกิจกรรมและบริการ

2.1 กาํ หนดระเบยี บ ขอ ปฏบิ ตั ทิ เ่ี กดิ จากขอ ตกลงรว มกนั จากการประชมุ
คณะกรรมการบรหิ ารศูนยฯ

2.2 จัดทําแผนการดําเนนิ กิจกรรมประจําสปั ดาห เดอื น ป อยา งตอเนื่อง
สม่าํ เสมอ โดยใหบ รกิ าร ทงั้ ในศูนยฯ และนอกศูนยฯ เพ่อื เปดโอกาสใหผ ูส งู อายุ
ทกุ กลุม และสมาชิกทกุ วัยในชมุ ชนไดเ ขา รวมกจิ กรรม

2.3 กาํ หนดเวลาเปด -ปด ทําการ

คมู ือการดําเนินงานศนู ยพฒั นาคณุ ภาพชีวิตและสง เสรมิ อาชพี ผูสงู อายุ

10

3. ประเภทกิจกรรม

3.1 กิจกรรมภายในศนู ยฯ ประกอบดว ย
(1) กจิ กรรมการประชุมคณะกรรมการบรหิ ารศูนยฯ ชมรมผูสงู อายุ

หรอื การปรกึ ษาหารอื รวมกันของผูสงู อายุรวมกับชมุ ชน
(2) กิจกรรมดานสังคมและนันทนาการ กิจกรรมน้ีมีวัตถุประสงค

เพอื่ สรา งสมั พนั ธภาพทดี่ ตี อ กนั ผสู งู อายมุ คี วามสามารถในการปรบั ตวั ใหเ ขา กบั ผอู นื่
และพฒั นาบคุ ลกิ ภาพ ทกั ษะในการตดิ ตอ สอ่ื สาร เสรมิ สรา งการปรบั ตวั ทางสงั คม
ทาํ ใหจ ติ ใจของผสู งู อายใุ หค ลายเหงา ลกั ษณะของกจิ กรรม ไดแ ก การจดั งานรนื่ เรงิ
และฉลองในโอกาสสําคัญ เชน วันเฉลิมพระชนมพรรษา วันสําคัญทางศาสนา
นอกจากน้ันอาจมีการจัดกิจกรรมนันทนาการอืน่ ๆ เชน การลีลาศ การรอ งเพลง
การเลนดนตรี เปน ตน

(3) กิจกรรมดานอาชีพ กิจกรรมนี้มีวัตถุประสงคเพ่ือใหผูสูงอายุ
ใชเวลาใหเ กิดประโยชน โดยคาํ นึงถงึ ความถนัดและความสนใจ รวมทงั้ ศักยภาพ
ของผูสูงอายุแตละบุคคล มีวิทยากรซึ่งเปนจิตอาสา ผูสูงอายุท่ีมีความรู หรือ
วิทยากรจากหนวยงานภายนอกเปนผูฝกอบรม กิจกรรมดานอาชีพ ไดแก
การจักสาน การปน แกะสลกั การทอผา การทําบายศรี ประดิษฐด อกไมจ ันทน
งานฝมอื ตางๆ ซ่ึงสามารถพัฒนาและตอยอดไปสูก ารประกอบอาชพี การรบั งาน
ไปทําท่ีบานของผูสูงอายุ การรวมกลุมเพ่ือสรางงาน สรางรายไดที่ย่ังยืนใหกับ
ผสู ูงอายุ ครอบครวั และชุมชน

ภายในศนู ยฯ จดั ใหม มี ุมแสดงผลงานและมมุ จําหนายผลติ ภณั ฑข อง
ผสู งู อายหุ รอื ชมุ ชนใหก บั ผสู นใจ โดยศนู ยฯ ประสานความรว มมอื ไป ยงั หนว ยงาน
ท่ีเกี่ยวของเพ่ือสงเสริมใหเกิดการพัฒนาผลิตภัณฑ รวมทั้งจัดหาชองทางการ
จําหนายผลติ ภณั ฑ

คมู ือการดาํ เนินงานศูนยพ ฒั นาคณุ ภาพชีวิตและสงเสริมอาชพี ผูส ูงอายุ

11

(4) กิจกรรมสงเสริมสุขภาพอนามัย สามารถดําเนินงานรวมกับ
โรงพยาบาล สงเสริมสุขภาพตําบล สถานีอนามัย โรงพยาบาล หนวยบริการ
ทางการแพทยตาง ๆ เพื่อใหการดูแลสุขภาพทางดานรางกายท่ีเหมาะสมกับวัย
สงผลใหสภาพจิตใจของผูสูงอายุดีข้ึน ไดแก การตรวจรางกาย การใหความรูใน
การปองกันโรคและสงเสริมสุขภาพทางชองปากและรางกายผูสูงอายุ
การรับประทานอาหารใหถูกสุขลักษณะ การใหความรูเร่ืองยาสมุนไพรพ้ืนบาน
การออกกาํ ลงั กายในรปู แบบตา งๆ ตามความสนใจและความตอ งการของผสู งู อายุ
เปน ตน

ภายในศูนยฯ จัดใหมีมุมออกกําลังกาย มุมเลนกีฬา มุมใหความรู
เรื่องการดูแลรักษาสุขภาพ การสงเสริมดานโภชนาการ ติดตั้งอุปกรณ
กายภาพบาํ บัด เปน ตน

(5) กิจกรรมถายทอดวัฒนธรรม และภูมิปญญาทองถ่ิน กอใหเกิด
อนรุ กั ษแ ละสบื ทอดศลิ ปะ วฒั นธรรม และประเพณที ม่ี อี ยใู นชมุ ชน ซง่ึ แตกตา งกนั
ในแตละทองถิ่น หากชุมชนสามารถ สรางเอกลักษณและความแตกตางได
จะเปนการสงเสริมใหศูนยฯ มีจุดเดน ผูสูงอายุที่ไดถายทอดภูมิปญญา จะเกิด
ความภมู ใิ จในผลงาน มองเหน็ คณุ คา และความสาํ คญั ของตนเอง และชมุ ชนประจกั ษ
ในศักยภาพและพลังของผูสูงอายุ สงผลใหผูสูงอายุใชชีวิตอยูอยางมีคุณคา
มีศกั ดิ์ศรี และมีความสขุ

(6) กจิ กรรมการจดั ใหม รี ะบบขอ มลู ของผสู งู อายใุ นพน้ื ท่ี เพอ่ื ใหศ นู ยฯ
มีขอมูลแสดงถึงระดับของคุณภาพชีวิตผูสูงอายุ เพื่อนําไปสูการจัดทําแผนงาน
โครงการ หรือกิจกรรมรองรับในการสงเสริมสวัสดิภาพและคุมครองพิทักษสิทธิ
ผสู ูงอายแุ ละการประสานขอรบั ความชวยเหลอื จากหนวยงานท่ีเก่ียวขอ ง

คมู ือการดาํ เนนิ งานศูนยพ ัฒนาคุณภาพชีวติ และสงเสรมิ อาชพี ผูสูงอายุ

12

(7) กิจกรรมการใหคําปรึกษา หารือ และการชวยเหลือเก้ือกูล
เปนลักษณะการใหบริการทางดานสังคม การสงเคราะห การชวยเหลือ และให
คําปรึกษาแกผูสูงอายุท่ีตกอยูในความทุกขและประสบปญหาในการดําเนินชีวิต
มกี ารประเมนิ สภาพปญ หา เพอื่ แสวงหาแนวทางการใหค วามชว ยเหลอื ทเี่ หมาะสม

(8) กิจกรรมที่สงเสริมศักยภาพการดําเนินงานของอาสาสมัครดูแล
ผูสูงอายุ (เปนศูนยประสานงานอาสาสมัคร) เพ่ือสรางฐานของชุมชนใหเกิดการ
ดูแลชวยเหลือ คุมครอง และพิทักษสิทธิแกผูสูงอายุในระยะยาว ซึ่งภารกิจของ
อาสาสมคั รดแู ลผสู งู อายุ ครอบคลมุ เรอ่ื งการดแู ลชว ยเหลอื ผสู งู อายุ การเฝา ระวงั
และเตอื นภยั ทางสงั คมสาํ หรบั ผสู งู อายุ และการจดั บรกิ ารและสวสั ดกิ ารทางสงั คม
สาํ หรับผสู งู อายุ

(9) กจิ กรรมทตี่ อบสนองตามความตอ งการอนื่ ๆ ของผสู งู อายุ เปน ตน

3.2 กิจกรรมภายนอกศนู ยฯ ประกอบดวย
(1) กิจกรรมทางศาสนาและประเพณี
(2) กจิ กรรมการเยี่ยมบานผูสงู อายุ ผูสูงอายุที่เจบ็ ปวย อยตู ามลาํ พงั

ขาดผดู ูแลการใหค วามชว ยเหลือผสู ูงอายทุ ่ีถูกทอดทงิ้ เดอื ดรอน
(3) กิจกรรมอาสาสมคั รดแู ลผสู งู อายุ ใหคาํ แนะนาํ ในการดแู ลรกั ษา

สุขภาพ ใหความรูท่ีจําเปนสําหรับผูสูงอายุ เปนอาสาสมัครเคล่ือนท่ีเย่ียมบาน
ผสู งู อายทุ อี่ ยตู ดิ เตยี งรวมทงั้ การใหบ รกิ ารตามชมุ ชนตา ง ๆ เพอ่ื การดแู ลชว ยเหลอื
คุมครองและพฒั นาผูส งู อายใุ นดานตา งๆ

(4) การประสาน การเชื่อมโยง การดําเนินงานรวมกับกิจกรรมอ่ืน
และวิธีการดาํ เนินงานอน่ื ๆ ทจี่ ะเปน ประโยชนตอผูสงู อายุในชมุ ชน

คมู ือการดําเนินงานศูนยพฒั นาคุณภาพชีวติ และสงเสริมอาชีพผสู งู อายุ

13

4. การจดั เกบ็ ขอมลู สาํ คญั เพอื่ ขับเคลอ่ื นการจัดกจิ กรรม
ศนู ยพ ัฒนาคุณภาพชีวติ และสงเสริมอาชพี ผสู งู อายุ

การจัดเก็บขอมูลมีความสําคัญสําหรับการใชประโยชนเพื่อการวางแผน
การกําหนดแนวทางขับเคล่ือนการจัดกิจกรรมของศูนยพัฒนาคุณภาพชีวิตและ
สงเสริมอาชีพผูสูงอายุ(ศพอส.) และการบูรณาการของหนวยงานที่เก่ียวของ
เพ่ือการพัฒนาคุณภาพชีวิตผูสูงอายุในระดับชุมชน ขอมูลสําคัญท่ีควรมีการ
จดั เกบ็ ไวใน ศพอส. ประกอบดว ย

4.1 ขอมูลดานผสู ูงอายุ ไดแก
(1) ในพ้ืนท่ี ศพอส. มีภูมปิ ญญาผูสงู อายุจํานวนกี่คน เปน ภมู ิปญ ญา

ดา นใดบาง
 จดั ทําทําเนียบรายชอื่ ผูสงู อายทุ ี่เปนภมู ปิ ญ ญา เชน ชอื่ อายุ
ท่ีอยู มีภูมิปญญาดานใดเบอรโทรศัพทติดตอ และจัดเก็บ
เปนขอ มูลใน ศพอส.

(2) ในพนื้ ที่ ศพอส. มผี สู งู อายทุ ช่ี ว ยเหลอื ตวั เองได แตต อ งการผดู แู ล
ในบางเวลา เชน ผูสูงอายุทีอ่ ยูคนเดยี ว ผสู ูงอายุทม่ี ีปญหาสุขภาพ มคี วามพกิ าร
เจบ็ ปวย ตอ งการผูชว ยทาํ กิจกรรมบางอยา งทีจ่ าํ เปน เชน การจัดยา การไปพบ
แพทยต ามนัด รวมถงึ การรบั ภาระดแู ลหลานตามลาํ พงั เปนตน

 จัดทําทะเบียนรายชื่อผูสูงอายุ อายุ ที่อยูเบอรโทรติดตอ
สภาพปญหาที่ตองการการชวยเหลือ หรือดูแลในบางเวลา
และจัดเกบ็ เปน ขอมูลใน ศพอส.สําหรบั การวางแผนในการ
จดั กิจกรรมและบริการรองรบั

(3) ในพ้ืนที่ ศพอส. มีผูสูงอายุท่ีเปนผูปวยติดเตียง ไมสามารถ
ชวยเหลือตนเองได และตอ งการผูด แู ลตลอดเวลา จาํ นวนกคี่ น และอยทู ่ีใด

คูม ือการดาํ เนินงานศูนยพฒั นาคุณภาพชีวติ และสงเสริมอาชพี ผูสงู อายุ

14

 จัดทําทะเบียนรายชื่อผูสูงอายุ อายุ ท่ีอยูเบอรโทรติดตอ
สภาพปญ หาทต่ี อ งการการชว ยเหลอื หรอื ผดู แู ล และจดั เกบ็
เปน ขอมลู ใน ศพอส.สําหรบั การวางแผนในการจัดกจิ กรรม
และบรกิ ารรองรับ

4.2 ขอ มลู ดา นอาชีพ
ในพื้นท่ี ศพอส. มีการรวมกลุมอาชีพจํานวนกี่กลุม ประกอบดวย

กลุมอาชีพใดบาง รายชื่อผูติดตอและเบอรโทรศัพทเพ่ือติดตอประสานงาน
แตล ะกลมุ คอื ใครรวมทง้ั รายช่ือสมาชิกในกลมุ อาชพี ทีม่ ีอยใู นชมุ ชน

 จดั ทาํ ทะเบยี นรายชอ่ื กลมุ อาชพี รายชอ่ื ผตู ดิ ตอ ประสานงาน
ของแตละกลมุ พรอ มเบอรโทรศัพท รวมทั้งรายชอ่ื และท่ีอยู
ของสมาชิกในกลุมอาชีพที่มีอยูในชุมชนและจัดเก็บเปน
ขอมูลใน ศพอส. สําหรับการวางแผนในการจัดกิจกรรม
การเปนศูนยสาธิตและจําหนายสินคาและผลิตภัณฑ
เพอื่ เปน ชอ งทางการเพมิ่ รายไดใ หผ ูสงู อายุและชมุ ชน

4.3 ขอ มูลดานอาสาสมคั ร
ในพน้ื ท่ี ศพอส. มกี ลมุ อาสาสมคั รเพอ่ื ผสู งู อายจุ าํ นวนกก่ี ลมุ ประกอบ

ดวยกลมุ ใดบา ง และแตละกลมุ มจี ํานวนก่ีคน
 จัดทาํ ทะเบียนรายชอื่ กลมุ อาสาสมัคร อายุ ทอ่ี ยู และเบอร
โทรศัพทตดิ ตอ และจัดเก็บเปนขอ มลู ใน ศพอส.สําหรบั เปน
ผูประสานงาน ผูใหการชวยเหลือ ผูรวมวางแผนในการจัด
กิจกรรมและการดูแลผูสูงอายุที่อยูในชุมชน ตามสภาพ
ปญ หาและความตองการ

5. การตดิ ตามและรายงาน

สํานักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษยจังหวัด ติดตามและ
รายงานผลการดําเนินงานใหสว นกลาง รายไตรมาส และรายงานตามหลกั เกณฑ
กองทุนผูส งู อายุ

คูม ือการดําเนนิ งานศูนยพฒั นาคณุ ภาพชีวิตและสง เสริมอาชพี ผูส ูงอายุ

15

นางละเอียด คลายสุบรรณ อายุ 87 ป
สมาชกิ ศนู ยพ ัฒนาคณุ ภาพชวี ติ และสง เสริมอาชีพผสู ูงอายุตาํ บลหนองลาน

อาํ เภอทามะกา จังหวดั กาญจนบรุ ี
“ความรสู กึ ทไ่ี ดม าศนู ยพ ฒั นาคณุ ภาพชวี ติ และสง เสรมิ อาชพี ผสู งู อายุ
ตําบลหนองลาน คือมีความสุขมากกวาอยูบาน มีเพื่อนฝูงเยอะแยะ
มองใครก็ยิ้มแยมแจมใส ช่ืนใจกวาอยูบาน อยูบานหงอยเหงา
เพราะอยูคนเดยี ว”

คมู ือการดําเนินงานศูนยพ ัฒนาคณุ ภาพชวี ติ และสง เสรมิ อาชพี ผสู งู อายุ

16

พลโทชลอ ทองร่ืน อายุ 67 ป
ศูนยพฒั นาคณุ ภาพชวี ิตและสงเสรมิ อาชพี ผูสงู อายุตําบลหนองลาน

อําเภอทามะกา จังหวัดกาญจนบุรี

“วิทยากรของศูนยสงเสริมสุขภาพฯ หรือครูหมอนวดของเรา
จะไปสอนเด็กนักเรียนในตําบล เด็กก็จะนําความรูในการนวดฝาเทา
ไปนวดใหพอแม ปูยา ตายาย แมกระท่ังเวลามีคณะมาศึกษาดูงาน
กจ็ ะนาํ นกั เรยี นไปรว มกจิ กรรมทศ่ี นู ยพ ฒั นาคณุ ภาพชวี ติ และสง เสรมิ
อาชีพผูสูงอายุตําบลหนองลาน ทําใหกิจกรรมเกิดความหลากหลาย
เดก็ และเยาวชนไดม สี ว นรว มในการสง เสรมิ สขุ ภาพผสู งู อายุ และไมใ ช
เฉพาะผูสูงอายุอยางเดียว แมกระทั่งประชาชนในพ้ืนท่ี เด็กนักเรียน
กม็ าใชบ ริการได คนทั่วไปกใ็ ชได ทกุ วนั น้ีคนตางชาตกิ ย็ ังมาใชบรกิ าร
ของเรา”

คมู ือการดาํ เนินงานศนู ยพ ัฒนาคุณภาพชีวติ และสง เสรมิ อาชพี ผสู งู อายุ

ภาคผนวก

คมู ือการดาํ เนนิ งานศนู ยพ ฒั นาคุณภาพชวี ติ และสง เสริมอาชพี ผูสูงอายุ

18

หลักเกณฑการขอรับการสนับสนนุ จากกองทนุ ผูส งู อายุ

1. ลกั ษณะโครงการทจ่ี ะไดร บั การพจิ ารณาตอ งเปน ไปตามหลกั เกณฑ ดงั น้ี
(1) โครงการท่มี ีวตั ถุประสงคแ ละกระบวนการในการดําเนินงาน
ชดั เจน มีผลตอ การคมุ ครอง การสงเสริม และการสนับสนนุ
ผูส ูงอายุหรือการดาํ เนนิ งานของกองทุน
(2) โครงการทสี่ รางการมีสว นรวมของบุคคลหรอื หนว ยงานหรอื
ประชาชนเก่ยี วกบั การคุมครอง การสงเสรมิ และการสนบั สนนุ
ผสู งู อายุ
(3) โครงการของหนวยงานภาครฐั ควรเปน โครงการใหมเรง ดว น
ทีไ่ มไ ดต้งั งบประมาณรองรับ และไมเ ปน โครงการตอ เนือ่ ง
(4) กรณีโครงการขององคกรภาคเอกชน หรอื องคก รของผสู ูงอายุ
ตองไมไดรบั การสนบั สนุนงบประมาณจากสว นราชการ และ
แหลงทุนอื่น ๆ เวนแตกรณที ีไ่ ดร บั แตไมเพียงพอ
(5) โครงการลักษณะอน่ื ๆ ทค่ี ณะกรรมการผสู ูงอายแุ หงชาตหิ รอื
คณะกรรมการบรหิ ารกองทนุ ผสู งู อายุ เหน็ สมควรใหก ารสนบั สนนุ

2. กรอบวงเงนิ โครงการที่ใหการสนบั สนนุ
โครงการขนาดเลก็ หมายถงึ โครงการทขี่ อสนับสนุนในวงเงิน
ไมเกนิ 50,000 บาท
โครงการขนาดกลาง หมายถงึ โครงการท่ขี อสนับสนุนในวงเงนิ
เกนิ 50,000 - 300,000 บาท
โครงการขนาดใหญ หมายถงึ โครงการทข่ี อสนับสนุนในวงเงิน
เกิน 300,000 บาทข้นึ ไป

คูม ือการดาํ เนินงานศนู ยพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ และสงเสรมิ อาชพี ผูส งู อายุ

19

คุณสมบัติผขู อรบั การสนับสนนุ จากกองทนุ ผูสงู อายุ

1. องคก รผูส ูงอายุ/องคกรทที่ ํางานดา นผูส งู อายุ
1.1 กรณีเปนหนว ยงานภาครฐั
ตองเปนหนวยงานที่มีอํานาจหนาที่เกี่ยวกับการคุมครอง

การสงเสริม และการสนับสนนุ ผสู ูงอายุ รวมทง้ั ไดรบั มอบหมายใหเปน หนวยงาน
รับผิดชอบในการดําเนินงานตามประกาศสํานักนายกรัฐมนตรี เร่ือง กําหนด
หนวยงานรับผิดชอบในการดําเนินงานปฏิบัติตามพระราชบัญญัติผูสูงอายุ
พ.ศ. 2546 ลงวนั ท่ี 28 กรกฎาคม 2547 หรือมีหนา ท่ีดาํ เนินการในการคุม ครอง
การสง เสรมิ และการสนบั สนนุ ผสู งู อายตุ ามประกาศของกระทรวงทไ่ี ดร บั มอบหมาย

1.2 กรณีเปน องคก รภาคเอกชนหรอื องคกรของผสู ูงอายุ
ตองเปนองคกรท่ีจดทะเบียนเปนนิติบุคคลหรือไดรับการ

รับรองเปนองคกรสาธารณประโยชนตามกฎหมายวาดวยการสงเสริม
การจัดสวัสดิการสังคม ซ่ึงดําเนินกิจกรรมเกี่ยวกับการคุมครอง การสงเสริม
และการสนบั สนุนผสู งู อายุอยางตอ เนื่องไมน อยกวาหกเดอื น

หากเปนองคกรที่ไมไดจดทะเบียนเปนนิติบุคคล หรือไมได
รับรอง เปนองคกรสาธารณประโยชนตามกฎหมายวาดวยการสงเสริมการจัด
สวัสดิการสังคม จะตองดําเนินกิจกรรมเก่ียวกับการคุมครอง การสงเสริม และ
การสนบั สนุนผสู งู อายุตอเนอื่ งไมนอยกวา 1 ป และมสี ว นราชการหรอื หนว ยงาน
ของรัฐ หรือองคกรของผูสูงอายที่จดทะเบียนเปนนิติบุคคล หรือองคกร
สาธารณประโยชนรับรองวาเปนองคกร ที่มีผลงานเก่ียวกับการคุมครอง
การสงเสริม และการสนบั สนุนผูส ูงอายุ

ดูรายละเอยี ดเพ่ิมเติมจาก www.olderfund.opp.go.th

คมู ือการดําเนินงานศนู ยพ ฒั นาคณุ ภาพชีวติ และสงเสริมอาชพี ผูสูงอายุ

20 แนบทาย

แบบเสนอโครงการขอรบั การสนบั สนุนจากกองทุนผูสูงอายุ
ประจําป......................

กองบรหิ ารกองทนุ กรมกิจการผสู งู อายุ
กระทรวงการพัฒนาสงั คมและความม่ันคงของมนษุ ย

สวนท่ี 1 ขอ มูลทวั่ ไป
1.1 ช่อื โครงการ (ภาษาไทย)

....................................................................................................................
ช่อื โครงการ (ภาษาองั กฤษ) ถามี
....................................................................................................................
1.2 องคก รท่เี สนอโครงการ.................................................................................
1.3 องคก รของทา นจดั อยูในประเภทองคกรใด (เลือกเพียง 1 ขอ)
 องคก รเอกชน มูลนธิ ิ
  องคก รปกครองสว นทอ งถนิ่ เชน องคก ารบรหิ ารสว นจงั หวดั เทศบาล

องคการบริหารสว นตําบล
  สถาบันการศึกษาหรอื หนว ยราชการ (ใหขา มไปตอบขอ 1.5)
  องคก ร/ชมรมของผสู งู อายุ
  อืน่ ๆ ระบุ.........................................................................................
1.4 รายชอื่ คณะกรรมการ/ตําแหนง

หวั หนา องคก ร.............................................................................................
กรรมการ............................................ตาํ แหนง ...........................................
กรรมการ............................................ตาํ แหนง ...........................................
กรรมการ............................................ตาํ แหนง ...........................................
กรรมการ............................................ตาํ แหนง ...........................................

คูมือการดาํ เนินงานศูนยพ ัฒนาคณุ ภาพชีวติ และสง เสริมอาชีพผสู ูงอายุ

21

1.5 ที่ต้งั สํานกั งาน (พรอมแผนที่)
....................................................................................................................
……………………………………………………………...………………………………………
โทรศพั ท/ โทรศพั ทเ คลอื่ นท.่ี ...............................โทรสาร..............................
E – Mail.....................................................................................................

1.6 ปท จี่ ดทะเบยี นกอ ตงั้ องคก รหรอื ปท เ่ี รม่ิ ดาํ เนนิ การ………......…………………..
1.7 ผูรบั ผดิ ชอบโครงการ

ชอื่ ............................................................ตาํ แหนง ......................................
ที่อยู............................................................................................................
โทรศพั ท. .....................................................................................................
กรณีติดตอผูร บั ผดิ ชอบโครงการไมไ ด ขอใหต ิดตอ
ชอ่ื ............................................................ตาํ แหนง ......................................
ท่ีอยู. ...........................................................................................................
โทรศพั ท. .....................................................................................................
1.8 วตั ถปุ ระสงคข ององคก ร
………...........................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................

คมู อื การดําเนนิ งานศนู ยพัฒนาคุณภาพชวี ิตและสงเสริมอาชพี ผูส งู อายุ

22

1.9 กจิ กรรมหรือโครงการทอ่ี งคก รดาํ เนนิ การอยูในปจจบุ ัน (โดยสรปุ )
………...........................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................

1.10 ผลงานในรอบ 1 ป ทผ่ี า นมา (โดยสรปุ )
………...........................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................

คมู อื การดาํ เนนิ งานศนู ยพ ัฒนาคณุ ภาพชวี ิตและสง เสริมอาชพี ผสู งู อายุ

23

แบบเสนอโครงการขอรบั การสนับสนนุ จากกองทนุ ผูส ูงอายุ
ประจาํ ป. .....................

กองบรหิ ารกองทุน กรมกจิ การผสู งู อายุ
กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมนั่ คงของมนษุ ย

สวนที่ 2 รายละเอียดขอ มูลโครงการขอรบั การสนบั สนนุ เงินกองทนุ

2.1 ช่อื โครงการ ................................................................................................
2.2 ประเภทโครงการ

 โครงการขนาดเลก็ วงเงินไมเกิน 50,000 บาท
 โครงการขนาดกลาง วงเงนิ 50,000 ถึง 300,000 บาท
 โครงการขนาดใหญ วงเงินเกนิ 300,000 บาท ขึน้ ไป
2.3 หลักการและเหตุผล (คําอธิบาย : โครงการควรแสดงขอมูลสภาพปญหา
หรือขอเท็จจริงที่เกิดข้ึนในชุมชนหรือพื้นท่ี ๆ จะทําโครงการ และระบุ
ใหชัดเจนวา เหตุใดจึงจัดทําโครงการน้ี อางอิงถึงหลักการหรือเหตุผล
ใหช ดั เจนกระชับ)
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................

คมู อื การดาํ เนนิ งานศนู ยพ ฒั นาคณุ ภาพชีวติ และสง เสรมิ อาชีพผสู งู อายุ

24

2.4 วัตถุประสงค (คําอธิบาย : โครงการตองการทําอะไร / มีกิจกรรมอะไร
ท่คี ิดจะทํา บอกใหชัดเจนทสี่ ุด)
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................

2.5 กลมุ เปาหมาย (คาํ อธบิ าย : ระบวุ า ใครคือผทู ่จี ะไดร ับผลดจี ากโครงการน้ี
และมีจํานวนเทา ใด)
....................................................................................................................
....................................................................................................................

2.6 พน้ื ทีด่ ําเนนิ งาน (คําอธบิ าย : ระบุ หมูบา น ตําบล อําเภอ จงั หวัด)
....................................................................................................................
....................................................................................................................

2.7 ระยะเวลาดาํ เนนิ โครงการ (คําอธบิ าย : โครงการนจี้ ะเรม่ิ และจบลงเมอ่ื ใด)
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................

คูม ือการดําเนินงานศูนยพ ฒั นาคุณภาพชีวิตและสงเสรมิ อาชีพผูส งู อายุ

25

2.8 วิธีการดาํ เนินงาน
(คําอธิบาย : วิธีการดําเนินการ แสดงถึงรายละเอียดกิจกรรมและ
กระบวนการปฏบิ ตั งิ านทสี่ อดคลอ งกบั วตั ถปุ ระสงค มกี ารกาํ หนดระยะเวลา
ของแตละกิจกรรมท่ีสมเหตุสมผล และควรมีกิจกรรมตอเนื่อง หากเปน
โครงการทมี่ กี ารฝก อบรม ดงู าน จะตอ งมกี จิ กรรมตอ เนอื่ งทจ่ี ะสง ผลตอ การ
คุมครอง การสงเสริม และการสนับสนุนผูสูงอายุ และมีกําหนดการ
การฝกอบรม หัวขอ ท่จี ะฝก อบรม)
การเขยี นวธิ ดี าํ เนนิ การ ใหแ จกแจงดงั น้ี 1) ขน้ั เตรยี มการ 2) ขน้ั ดาํ เนนิ งาน
3) กิจกรรมท่ีจะดําเนนิ งานตามโครงการ
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................

คมู อื การดําเนนิ งานศูนยพัฒนาคุณภาพชีวิตและสงเสรมิ อาชพี ผูส ูงอายุ

26

2.9 งบประมาณโครงการ

(คาํ อธบิ าย : ควรแจกแจงงบประมาณในแตล ะรายการใหชดั เจน และ

สอดคลองกบั กิจกรรม โดยคํานงึ ถงึ หลักประหยดั และสมเหตุสมผล)

งบประมาณรวม ....................... บาท

จาํ นวนงบทต่ี อ งการสนบั สนนุ จากกองทุนผสู ูงอายุ ....................... บาท

งบประมาณสมทบจากองคกรที่เสนอโครงการ ....................... บาท

รายการคาใชจาย

1. ................................................................. ....................... บาท

2. ................................................................. ....................... บาท

3. ................................................................. ....................... บาท

4. ................................................................. ....................... บาท

5. ................................................................. ....................... บาท

6. ................................................................. ....................... บาท

7. ................................................................. ....................... บาท

8. ................................................................. ....................... บาท

9. ................................................................. ....................... บาท

ไดเ สนอโครงการเดียวกันน้ีเพื่อรบั การสนบั สนุนจากแหลง ทุนอน่ื หรือไม

 ไม  เสนอแหลง ทุนอืน่ ดวย คอื .....................................................

ชอ่ื แหลง ทนุ อน่ื .....................................จาํ นวนเงนิ ............................... บาท

หมายเหตุ ในกรณีที่ทานสงโครงการเดียวกันเพื่อขอรับการสนับสนุนจาก

แหลงทนุ อ่นื ๆ นอกจากกองทนุ ผสู ูงอายุ ไมว า เม่ือใด ขอใหท านเปด เผยขอมูลน้ี

ตอกองทุนผูสูงอายุดวย หากทานไมแสดงขอมูลดังกลาว กองทุนผูสูงอายุ

สงวนสทิ ธทิ์ จ่ี ะระงบั การสนบั สนนุ โครงการของทา น/หนว ยงานของทา นทกุ โครงการ

คูมือการดําเนนิ งานศูนยพ ฒั นาคุณภาพชวี ติ และสง เสริมอาชีพผูสงู อายุ

27

2.10 การประเมินผล (คําอธิบาย : จะวัดความสําเร็จของกิจกรรมแตละอยาง
อยา งไร และจะทําชวงใดของการดําเนนิ งาน)
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................

2.11 ผลท่ีคาดวาจะไดรับ (คําอธิบาย : แสดงผลท่ีจะเกิดข้ึนอยางเปนรูปธรรม
หลงั เสรจ็ สนิ้ โครงการ)
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
เพื่อประโยชนตอการพิจารณาโครงการของทาน กรุณาตรวจสอบ

ความครบถวนสมบูรณของเอกสารท่ีกําหนดใหจัดสงทุกรายการ โดยทํา

เครอ่ื งหมาย  หนา หวั ขอ เอกสารทท่ี า นจดั สง มา พรอ มกบั แนบรายละเอยี ด ดงั นี้

1. เอกสารโครงการ 2 ชดุ พรอมแผนดสิ ก 1 แผน (ถา มี) โดยแตละชดุ
ประกอบดวย
 รายละเอียดโครงการตามแบบฟอรมเสนอโครงการ

คูมือการดําเนินงานศนู ยพ ัฒนาคุณภาพชวี ติ และสงเสริมอาชีพผสู ูงอายุ

28

2. เอกสารประกอบการพิจารณาโครงการอยา งละ 2 ชดุ
 ประวัติองคกร/หนว ยงานของทา นโดยสังเขป
 ประวตั ผิ ลงานของผเู สนอโครงการ หรอื ผรู บั ผดิ ชอบโครงการโดยยอ
 โครงสรางทีมงานในการบรหิ ารจัดการโครงการ
 ภาระหนา ทีห่ ลกั ขององคก รและผลการดาํ เนนิ งานโดยสังเขป
 แผนท่อี งคกรของทา น
 แผนที่ของพื้นทดี่ ําเนินงาน
 อน่ื ๆ (ทเี่ ปน ประโยชนต อ การพจิ ารณาโครงการ)........................

3. กรณีเปน องคก ร/ชมรมของผูสูงอายุ หรือองคกรภาคเอกชนใหแนบ
เอกสารเพิ่มเติมอยา งละ 2 ชุด ดงั นี้
(ก) เอกสารการจดทะเบียนเปนนิติบุคคลหรือในกรณีท่ีไมเปน
นิติบุคคล ตองมีหนังสือรับรองจากองคกรนิติบุคคลหรือ
หนวยงานของรฐั
 (ข) สาํ เนาใบรบั รองการขน้ึ ทะเบยี นเปน องคก รสาธารณประโยชน
(ถา ม)ี
 (ค) สําเนาตราสารหรอื ระเบยี บขอ บังคบั
 (ง) รายชื่อบุคคลที่ประกอบเปนคณะกรรมการบริหารองคกร
และเจาหนาที่ประจาํ สาํ นกั งานหรือโครงการ
 (จ) ผลงานในรอบปท ผี่ า นมา
 (ฉ) งบดุลหรอื แสดงรายรับ/จา ยสาํ หรบั รอบปที่ผานมา
 (ช) กําหนดการและหัวขอในการจัดกิจกรรมโดยละเอียด
พรอมรายชอ่ื วทิ ยากร
 (ซ) ประวตั วิ ิทยากรโดยยอ

คมู ือการดาํ เนนิ งานศูนยพ ัฒนาคณุ ภาพชวี ิตและสง เสริมอาชพี ผูสูงอายุ

29

คาํ รับรอง

ขาพเจารับรองวา ขอมูลท่ีแนบโครงการน้ีเปนจริง และตกลงวาจะรักษา
และปฏิบัติตามรายละเอียดในเงื่อนไขทุกประการ หากโครงการนี้ไดรับการ
สนับสนุนและขอยืนยันวา

ไมไ ดข อทนุ ซา้ํ ซอ นจากแหลง ทนุ อืน่
ขอจากแหลง ทนุ อื่นดว ย

ชอื่ หวั หนาองคก ร.................................................................................
ตาํ แหนง ................................................................................................
ลายมือช่อื ..............................................................................................
วนั ท่.ี .....................................................................................................

ผูร ับผดิ ชอบโครงการ............................................................................
ตําแหนง................................................................................................
ลายมือชอ่ื ..............................................................................................
วนั ที.่ ......................................................................................................

พยาน......................................................................................................
ตาํ แหนง .................................................................................................
ลายมือชือ่ ...............................................................................................
วันท.่ี ......................................................................................................

คูมอื การดําเนนิ งานศูนยพ ฒั นาคณุ ภาพชวี ิตและสง เสริมอาชพี ผูสงู อายุ

30

หมายเหตุ กรณีท่ีโครงการไดรับการอนุมัติเงินสนับสนุนโครงการจากกองทุน
ผูสูงอายุ จะตองรายงานผลการปฏิบัติงานและการใชจายเงินกองทุนผูสูงอายุ
ตามแบบฟอรม โครงการ 2 ทกี่ ําหนด การรายงานผลมหี ลักเกณฑดังน้ี

- โครงการระยะส้นั (ระยะเวลาการดําเนนิ โครงการไมเ กนิ 180 วนั )
รายงานภายใน 30 วัน นับแตว นั เสร็จสิ้นโครงการ

- โครงการระยะยาว (ระยะเวลาการดําเนินโครงการเกิน 180 วัน)
ครง้ั ที่1รายงานภายในระยะเวลาครง่ึ หนงึ่ ของระยะการดาํ เนนิ โครงการ
คร้ังท่ี 2 รายงานภายใน 30 วันนับแตว ันเสรจ็ สนิ้ โครงการ

คูมอื การดาํ เนนิ งานศูนยพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ และสง เสริมอาชพี ผสู งู อายุ

31

โครงการทข่ี อรบั การสนับสนุนจากกองทุนผสู ูงอายุ

กองทุนผูสงู อายสุ นับสนุนโครงการเพ่อื การคุมครอง การสงเสรมิ และการ
สนบั สนนุ ผสู งู อายุ ทง้ั ทางดา นการศกึ ษา สขุ ภาพ สงั คม ศาสนา ขอ มลู สารสนเทศ
ขาวสาร อาชีพ การมีสวนรวมในกิจกรรมทางสังคม การสงเสริมบทบาท
อาสาสมคั ร การรวมกลมุ ในลกั ษณะเครอื ขา ยชุมชน เชน

(ก) การสงเสริมการศึกษาและขอมูลขาวสารที่เปนประโยชนสําหรับ
ผูสูงอายุ โดยการผลิตและเผยแพรขอมูลความรูและขาวสาร รวมทั้ง
การเชิญผูที่มีความรูและประสบการณในดานตาง ๆ มาเปนวิทยากร
ในการอบรม บรรยาย อภิปราย การสาธิต เพื่อสรางความรูและ
เพ่ิมทักษะดานตาง ๆใหกับผูสูงอายุ และใหผูสูงอายุรูเทาทันตอ
สถานการณค วามเปล่ียนแปลงของโลกและสงั คมปจ จุบนั

(ข) การสงเสริมการจัดต้ัง และพัฒนาระบบเฝาระวังเกื้อกูล และดูแล
ผสู ูงอายุโดยชุมชน

(ค) การรณรงคและเสริมสรางความตระหนักเพ่ือใหบุตรหลานไดแสดง
ความกตัญูกตเวทีตอผูสูงอายุในครอบครัวและชุมชน และเปนการ
อนุรักษวัฒนธรรมประเพณีไทย

(ง) การสงเสริมกลุมกิจกรรมของผูสูงอายุ เพ่ือเสริมสรางสุขภาพและ
คุณภาพชีวิตผูสูงอายุ โดยสงเสริมใหผูสูงอายุมีสวนรวมในการดูแล
สุขภาพ มโี อกาสรว มกจิ กรรมกฬี าและนันทนาการ การออกกําลังกาย
บรกิ ารตรวจสขุ ภาพ บรกิ ารดา นการฟน ฟสู มรรถภาพ การนวดแผนไทย
และการสง เสรมิ การปองกนั และการดแู ลสุขภาพตนเอง

คมู อื การดําเนนิ งานศนู ยพัฒนาคุณภาพชวี ิตและสง เสริมอาชพี ผสู งู อายุ

32

(จ) การสงเสริม และพัฒนาการดําเนินงานศูนยอเนกประสงคสําหรับ
ผูสูงอายุ

(ฉ) การสงเสริมการมีสวนรวมในสังคม ดวยการสงเสริมและสนับสนุนให
ผูสูงอายุเขามาเปนอาสาสมัครและรวมบําเพ็ญประโยชนตอชุมชน
และสงั คมโดยรวม และการเผยแพรค วามรู ภมู ปิ ญ ญา และประสบการณ
ของผสู งู อายุใหกบั ชมุ ชน

(ช) การฝกอาชีพ เปนการสรางโอกาสใหผูสูงอายุไดรับการพัฒนาทักษะ
ดานอาชีพและมีรายได โดยมีการรวมกลุมจัดทํากิจกรรม เชน
งานเกษตรกรรม งานประดิษฐสําหรับผูสูงอายุเปนการสงเสริมให
ผูสูงอายุไดใชเวลาวางใหเปนประโยชน และมีรายไดเสริม การจัดหา
ตลาดจาํ หนายผลติ ภณั ฑ

(ซ) การสงเสริมสนับสนุนการจัดตั้งหรือการพัฒนาเครือขายในการดูแล
ผูสูงอายุในชุมชน การสงเสริมบทบาทอาสาสมัครดูแลผูสูงอายุท่ีบาน
หรอื ชมุ ชน เพอื่ ใหผ สู งู อายทุ ม่ี ปี ญ หาการชว ยเหลอื ตนเองไดร บั การดแู ล
เบือ้ งตน และเปน การพฒั นาศักยภาพผูสงู อายุ ครอบครวั และชมุ ชน

(ฌ) การสงเสริมสนับสนุนเครือขายองคกรชมรม ศูนยผูสูงอายุ โดยการ
จดั ประชมุ สมั มนา การสนบั สนนุ กจิ กรรมการสรา งความเขม แขง็ ใหแ ก
ผนู าํ องคกรของผูสูงอายแุ ละเครือขาย

(ญ) การศึกษาวิจยั เพ่อื พัฒนาองคค วามรูทเี่ ก่ียวขอ งกับผูสงู อายุ
(ฎ) การจัดใหม ีสิ่งอํานวยความสะดวกสาํ หรับผูสูงอายใุ นท่ีสาธารณะ

คูมอื การดําเนนิ งานศูนยพฒั นาคณุ ภาพชีวติ และสง เสรมิ อาชพี ผูสูงอายุ

33

ลักษณะโครงการที่จะไดรับการพิจารณาอนุมัติจายเงินจากกองทุน
ตอ งเปนไปตามหลักเกณฑด งั ตอ ไปนี้

1. โครงการที่มีวัตถุประสงคและกระบวนการในการดําเนินงานชัดเจน
มีผลตอการคุมครอง การสงเสริม และการสนับสนุนผูสูงอายุ หรือ
การดาํ เนนิ งานของกองทุน

2. โครงการที่พยายามสรางการมีสวนรวมของบุคคลหรือหนวยงานหรือ
ประชาชนเกยี่ วกบั การคมุ ครอง การสง เสรมิ และการสนบั สนนุ ผสู งู อายุ

3. โครงการของหนวยงานภาครัฐควรเปนโครงการใหมและเรงดวน
ท่ไี มไดต ัง้ งบประมาณรองรับ และไมเ ปน โครงการตอ เนอื่ ง

4. กรณีโครงการขององคกรภาคเอกชน หรือองคกรของผูสูงอายุ
ตองไมไดรับการสนับสนุนงบประมาณจากสวนราชการ และ
แหลง ทนุ อน่ื ๆ เวนแตกรณไี ดรับแตไมเ พียงพอ

หมายเหตุ - คนหาขอมูลเพ่ิมเติมไดท่ี
Website กองทุนผูสูงอายุ
:http//www.olderfund.dop.go.th
โทร. 0-2354-6100
โทรสาร. 0-2354-6107

คมู อื การดาํ เนินงานศูนยพ ฒั นาคณุ ภาพชีวติ และสง เสรมิ อาชพี ผูสงู อายุ

34

แบบสาํ รวจคุณภาพชีวิตผูสูงอายุ
ตามมาตรฐานการสงเสรมิ สวัสดภิ าพและคุม ครองพิทักษสทิ ธผิ สู ูงอายุ

(เพ่ือนําขอ มลู คุณภาพชวี ิตผูสงู อายมุ าใชป ระกอบการวางแผน
การกําหนดกิจกรรมและบริการในพื้นที่ ศพอส.)

ชอ่ื ผูสงู อายุ นาย, นาง, นางสาว...............................นามสกุล..................................

บา นเลขท.่ี ............หมทู ่…ี ……….... ตาํ บล........................อําเภอ..............จงั หวดั .....................

1. เพศ 1. หญิง 2. ชาย

2. อายุ ………………… ป

3. การศกึ ษา

1. ไมไ ดรับการศึกษา 2. ประถมศึกษา

3. มัธยมศึกษาตอนตน 4. มัธยมศึกษาตอนปลาย/ปวช.

5. อนปุ รญิ ญา/ ปวส. 6. ปริญญาตรี

7. สงู กวา ปรญิ ญาตรี

4. สถานภาพสมรส

1. โสด 2. สมรส

3. หมา ย 4. หยาราง/แยกกันอยู

5. อ่นื ๆ …………………………..

ในรอบปท่ีผานมาผูสูงอายุไดรับการปฏิบัติ ดังตอไปน้ี หรือไม(ศพอส.สามารถเพิ่มขอ

คาํ ถามไดตามความเหมาะสมในการใชขอมูล)

5. ทา นไดรับการตรวจสขุ ภาพท่ัวไปประจําป ใชห รือไม

1. ใช 2. ไมใ ช

การตรวจสุขภาพประจําป หมายถงึ การตรวจรา งกายโดยแพทยพยาบาล เจา หนา ท่ี

โรงพยาบาล หรือ อสม. หรอื ไดรบั บรกิ าร ณ สถานบรกิ ารทางการแพทย เชน โรงพยาบาล

รพ.สต. ศนู ยส าธารณสขุ มูลฐานชุมชน (ศสมช.) ศูนยบ รกิ ารสาธารณสุข และการใหบ รกิ าร

ในพน้ื ท่ี เพอ่ื ตรวจหาเบาหวาน ไขมนั ในเสน เลอื ด การวดั ความดนั โลหติ ตรวจปส สาวะอจุ จาระ

ตรวจภายใน เปนตน

คมู ือการดําเนินงานศูนยพฒั นาคณุ ภาพชวี ิตและสง เสริมอาชพี ผสู ูงอายุ

35

6. ทา นไดรับการดูแล รกั ษาเมอ่ื เจ็บปวย ใชห รอื ไม

1. ใช 2.  ไมใช

การดูแลรักษาเมื่อเจ็บปวย หมายถึง การไดรับการดูแลรักษาดวยตนเองหรือการ

ชว ยเหลือจากญาติ คนใกลชิด อสม. อผส. ในยามปว ยไข เชน พาไปพบแพทย จัดหายาให

รับประทาน เปนตน

7. ทานไดอ อกกาํ ลงั กายอยางนอยสปั ดาหล ะ 3 วัน ใชห รือไม

1. ใช 2. ไมใช

การออกกําลังกาย หมายถึง การเคลื่อนไหวออกแรง/ออกกําลัง จนรูสึกเหนื่อยพอ

ประมาณ อยางนอ ยสัปดาหละ 3 วัน วนั ละประมาณ 10–30 นาที

8. ทานอาศยั อยูใ นบา นหลงั เดยี ว/บริเวณเดยี วกนั กบั บตุ รหลาน ใชห รอื ไม

1. ใช 2. ไมใ ช

การอยูในบานหลงั เดยี ว/บรเิ วณเดยี วกนั กับบุตรหลาน หมายถึง การพกั อาศัยในบาน

หรือละแวกใกลเคียงทีบ่ ตุ รหลานสามารถชวยเหลอื ดแู ลไดสะดวก

9. ทานเคยถูกทาํ รา ยรา งกายหรอื ถูกเอารัดเอาเปรยี บ ใชหรือไม

1. ใช 2. ไมใช

การถกู ทํารายรา งกาย หรอื ถูกเอารดั เอาเปรียบ หมายถึง การถูกทบุ ตี ทรมานรา งกาย

ถูกหลอกลวงใหเ สยี ทรพั ยทัง้ จากคนในครอบครัว ญาตหิ รือบุคคลอ่นื

10. ภายในบา นของทา น มีส่งิ อาํ นวยความสะดวกเหมาะสมและปลอดภยั อยา งนอ ย

3 รายการใชหรอื ไม

ราวจบั เชน ราวจบั บนั ไดราวจบั ในหองน้ําฯลฯ โถสว มแบบนัง่ ราบ

ทางลาด ทางเดินเขา บา นระดับเดียวกัน

ประตูเลอื่ น อุปกรณเปด ปด ประตูแบบคันโยก

พื้นบานเปน ระดับเดยี วกัน

1. ใช (ตอบ 3 รายการขึ้นไป) 2. ไมใ ช

คูมือการดาํ เนนิ งานศนู ยพฒั นาคณุ ภาพชวี ิตและสง เสริมอาชีพผูสงู อายุ

36

11. ทานเคยเขา รวมอบรม ศึกษา เรียนรู จากหนวยงาน องคก ร หรือชมรมผูส งู อายุ

ใชหรือไม

1. ใช 2. ไมใช

การเขา รว มอบรม ศกึ ษา เรยี นรู หมายถงึ การไดร บั ความรจู ากการเขา รว มอบรม ศกึ ษา

เรียนรู จากหนวยงาน องคกร หรอื ชมรมผูส งู อายุ เชน อบรมความรูด า นสขุ ภาพ ดา นอาชพี

เปนตน

12. ทา นเคยรับทราบขอมูลขาวสารท่ัวไปจากส่ือตาง ๆ ใชห รอื ไม

1. ใช 2. ไมใ ช

การรับทราบขอมูลขาวสารท่ัวไป หมายถึง ขาวสารท่ีไดรับจาก วิทยุ โทรทัศน

เสียงตามสาย ฯลฯ

13. ทานเคยรบั ทราบขอ มูลดา นสิทธปิ ระโยชนของผูส ูงอายุ ใชหรอื ไม

1. ใช 2. ไมใช

การรับทราบขอมูลดานสิทธิประโยชน หมายถึง การไดรับขอมูลขาวสารที่เปนสิทธิ

ประโยชนของผูส งู อายตุ ามกฎหมาย เชน การไดร ับเบย้ี ยงั ชพี กองทุนผูสูงอายุ คา จดั การศพ

ผูสูงอายุตามประเพณี การชวยเหลือคาโดยสารพาหนะ ฯลฯ ผานสื่อ หรือหนวยงานและ

องคก รตา ง ๆ เชน แผนพบั สอื่ บุคคล หอกระจายขาว วิทยุ หนังสอื พิมพ โทรทศั น เปน ตน

14. ทานมีรายไดทเ่ี พียงพอกับคา ใชจายของตนเอง ใชหรือไม

1. ใช 2. ไมใช

การมีรายไดท่ีเพียงพอกับคาใชจายของตนเอง หมายถึง การมีรายรับที่ครอบคลุม

คา ใชจ า ยที่เปนของผสู งู อายเุ องเทาน้นั

15. ปจ จุบัน ทา นมงี านทาํ ทมี่ รี ายได ใชห รือไม

1. ใช 2. ไมใช

การทํางานมีรายได หมายถึง การประกอบอาชีพตา ง ๆ ท่ีสามารถมรี ายได เชน รบั จาง

ปลูกผักขาย เกษตรกรรม เปน ตน

คมู ือการดําเนนิ งานศูนยพัฒนาคุณภาพชวี ิตและสงเสรมิ อาชพี ผสู ูงอายุ

37

16. ปจจุบนั ทา นมีเงินออม ใชห รอื ไม

1. ใช 2. ไมใช

เงินออม หมายถึง การมีเงนิ เกบ็ ไวใ ชย ามจําเปน/ฉุกเฉนิ หรือเงนิ ที่สามารถนาํ มาใชจาย

ไดทนั ที เชน เงนิ ฝาก เงนิ ทสี่ ะสมไว เปน ตน

17. ทานไดปฏบิ ตั ศิ าสนกิจตามศาสนาทท่ี านนับถือใชหรอื ไม

1. ใช 2. ไมใ ช

การประกอบกิจกรรมทางศาสนาอยางสม่ําเสมอ หมายถึง การปฏิบัติกิจกรรมทาง

ศาสนาทีน่ บั ถือไดต ามท่ีตอ งการ เชน ตกั บาตร สวดมนตไหวพ ระ ละหมาด ไปโบสถ เปนตน

18. ทานไดเ ขา รว มกจิ กรรมทางสงั คม อยา งนอ ยเดือนละ 1 ครั้ง ใชห รือไม

1. ใช 2. ไมใ ช

กิจกรรมทางสังคม หมายถึง การเขารวมงานประเพณี การพบปะสังสรรคกับผูคน

ในชุมชน การเขา รวมงานตาง ๆ เชน งานแตง งาน งานขึ้นบานใหม และงานท่มี กี ารรวมตัวกัน

ของคนหลายรุน เชน งานชมรมผสู ูงอายุ งานรดนา้ํ ดําหวั ผสู ูงอายุหรอื การประชมุ อยางนอ ย

เดือนละ 1 ครง้ั

19. ทา นไดใ หค ําแนะนํา หรอื เปน ทปี่ รกึ ษาแกบตุ รหลานหรอื บคุ คลอ่นื ใชห รอื ไม

1. ใช 2. ไมใ ช

คมู ือการดําเนนิ งานศูนยพ ัฒนาคุณภาพชวี ติ และสง เสริมอาชพี ผสู ูงอายุ

38

สรุป
เกณฑม าตรฐานการสง เสรมิ สวสั ดิภาพและคุมครองพิทักษส ทิ ธผิ สู ูงอายุ

ดัชนี/ องคประกอบ ตวั ช้วี ัด เกณฑ
ขอกําหนด 80
90
1. ดา น 1. สุขภาพ 1. รอ ยละของผูส ูงอายทุ ไ่ี ดรบั การตรวจสุขภาพทั่วไป 60
80
ความ ประจาํ ป 100
60
มนั่ คง 2. รอยละของผูสูงอายุที่ไดร บั การดูแล และรกั ษาโรค
70
ในชีวติ เม่ือเจบ็ ปว ย 80
70
3. รอ ยละของผสู งู อายุท่ีออกกาํ ลังกายอยางนอย 60
60
สปั ดาหละ 3 วัน

2. ครอบครวั และ 4. รอยละของผูสงู อายทุ ่อี าศยั อยูก ับครอบครวั หรอื

การอยอู าศัย ในบริเวณใกลเ คียงกนั

3. ความปลอดภยั 5. รอยละของผสู ูงอายทุ ี่ไมถ กู เอารัดเอาเปรยี บหรือ

ในชีวิตและ ถกู ทาํ รายรา งกายและจติ ใจ

ทรพั ยส ิน 6. รอ ยละของผูสงู อายทุ มี่ สี ง่ิ อํานวยความสะดวก

เหมาะสมและปลอดภัยสําหรบั ผสู งู อายุ ภายในบาน

และบรเิ วณบา น

2. ดา น 4. การศกึ ษาและ 7. รอ ยละของผูสูงอายทุ ่ีไดเ ขารว มอบรม ศึกษา เรียนรู

การ การเรียนรู

ศึกษา 5. การเขาถงึ 8. รอ ยละของผูสูงอายทุ ่รี ับทราบขอ มูลขาวสารทว่ั ไป

ขอมูลขา วสาร และขอมลู สทิ ธปิ ระโยชนของผสู ูงอายุ

3. ดาน 6. การมีงานทาํ 9. รอ ยละของผูสูงอายทุ ่ีมีรายไดเพยี งพอกับคา ใชจ า ย

เศรษฐกจิ และรายได ของตนเอง

10. รอ ยละของผสู ูงอายุมีงานทําและมีรายได

7. การมี 11. รอยละของผูสงู อายทุ ม่ี เี งนิ ออม

หลกั ประกัน

ดา นการออม

คูมอื การดาํ เนนิ งานศูนยพ ฒั นาคณุ ภาพชีวติ และสงเสรมิ อาชีพผสู งู อายุ

39

สรุป
เกณฑมาตรฐานการสงเสริมสวัสดภิ าพและคมุ ครองพทิ กั ษสทิ ธิผูสูงอายุ (ตอ)

ดัชน/ี องคประกอบ ตวั ชี้วดั เกณฑ
ขอกาํ หนด 70
80
4. ดาน 8. การปฏบิ ตั ิ 12. รอยละของผูสูงอายุทไ่ี ดป ฏบิ ตั ศิ าสนกิจตามศาสนา
สงั คม 90
ศาสนกิจ ท่ีนบั ถือ

9. การมสี ว นรว ม 13. รอ ยละของผูสูงอายุทีม่ สี ว นรว มในกิจกรรมทางสังคม

ในกจิ กรรม อยางนอ ยเดอื นละ 1 ครง้ั

ทางสงั คม

10. การเปนที่พึ่ง 14. รอ ยละของผสู ูงอายุท่เี ปน ทีพ่ ่งึ ทางใจใหแกบ ุตรหลาน

ทางจติ ใจใหกับ หรอื บคุ คลอืน่

คนวัยอื่น

คมู ือการดาํ เนนิ งานศูนยพ ฒั นาคณุ ภาพชวี ติ และสงเสรมิ อาชีพผสู งู อายุ

40

จัดพิมพโดย

กรมกิจการผูสงู อายุ (ผส.)

กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความม่ันคงของมนุษย (พม.)

กรมกจิ การผสู งู อายุ เลขท่ี 539/2 ชน้ั 20 โซน B ถนนศรอี ยธุ ยา แขวงถนนพญาไท

เขตราชเทวี กรงุ เทพมหานคร 10400

Website กระทรวง พม. www.m-society.go.th

Website กรมกิจการผสู งู อายุ http://www.dop.go.th

Website กองทุนผูส งู อายุ http://www.olderfund.dop.go.th

โทรศัพท : 0 2642 4339 ตอ 303 โทรสาร : 0 2642 4339 ตอ 305

คมู อื การดําเนนิ งานศูนยพัฒนาคณุ ภาพชีวิตและสงเสริมอาชีพผูสูงอายุ