1
ก เอกสารประกอบการเรียนการสอน E-books เรื่อง ระบบเศรษฐกิจ รายวิชา หน้าที่พลเมืองและเศรษฐศาสตร์ (ส23101) กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนา ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ผู้จัดทำได้เรียบเรียง เนื้อหาความรู้โดยยึดตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ซึ่งมีเนื้อหาที่เหมาะสมกับนักเรียน เพื่อให้นักเรียนได้ใช้ประกอบการเรียน ในห้องเรียนและศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมด้วยตนเอง เอกสารฉบับนี้มีเนื้อหาทั้งหมด 6 เรื่องใหญ่ๆ ได้แก่ 1) ความหมายและลักษณะทั่วไปของตลาด 2) กลไกราคาใน ระบบเศรษฐกิจ 3) การกำหนดราคาในระบบเศรษฐกิจ 4) เศรษฐกิจพอเพียงกับ การพัฒนาประเทศ 5) บทบาทของรัฐบาลในการพัฒนาประเทศ และ 6) การค้าและ การลงทุนระหว่างประเทศ สำหรับเอกสารประกอบการเรียนการสอน E-books ชุดนี้ เป็นชุดที่ 2 ซึ่งผู้จัดทำได้เรียงเนื้อหาจากง่ายไปหายาก มีเนื้อหาให้นักเรียนได้ศึกษา ทบทวนความรู้ ทำกิจกรรมระหว่างเรียน โดยมีครูเป็นผู้ให้คำแนะนำ ช่วยเหลือ กระตุ้นให้นักเรียนได้ปฏิบัติ เป็นการฝึกทักษะจนเกิดความชำนาญ สามารถนำไปใช้ ได้อย่างถูกต้องและสร้างเสริมระเบียบวินัยในตนเองเป็นอย่างดี ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่า เอกสารประกอบการเรียนการสอน E-books เล่มนี้ จะเกิดประโยชน์อย่างสูงสุดต่อการจัดการเรียนรู้ของครู นักเรียนและผู้ที่สนใจ ได้ นำไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพ การจัดการเรียนการสอนให้ผู้เรียนบรรลุจุดมุ่งหมาย ในเนื้อหาสาระและเป็นผู้ที่มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของหลักสูตร สามารถนำไป ประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ อนัญญา รัตนะวัน
ข เรื่อง หน้า คำนำ ก สารบัญ ข คำชี้แจง .................................................................................................... 1 คำแนะนำสำหรับนักเรียน.......................................................................... 3 สาระ มาตรฐานการเรียนรู้ / ตัวชี้วัด.......................................................... 5 จุดประสงค์การเรียนรู้ชั่วโมงที่ 1................................................................. 6 แบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง กลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ.......................... 7 ใบความรู้ที่ 1 เรื่อง กลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ....................................... 11 ใบงานที่ 2.1 เรื่อง ปัจจัยที่มีผลต่ออุปสงค์.................................................. 16 ใบงานที่ 2.2 เรื่อง เรียนรู้อุปสงค์............................................................. 19 จุดประสงค์การเรียนรู้ชั่วโมงที่ 2................................................................ 21 ใบความรู้ที่ 2 เรื่อง อุปทาน........................................................................ 22 ใบงานที่ 2.3 เรื่อง เรียนรู้อุปทาน............................................................. 27 ใบงานที่ 2.4 เรื่อง ปัจจัยที่มีผลต่ออุปทาน................................................ 29 แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง กลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ.......................... 32 บรรณานุกรม 36 ภาคผนวก 38 เฉลยคำตอบแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน 39 เฉลยคำตอบใบงานที่ 2.1 – 2.4 40
1 การใช้เอกสารประกอบการเรียนการสอน E-books เรื่อง ระบบเศรษฐกิจ รายวิชา หน้าที่พลเมืองและเศรษฐศาสตร์ (ส23101) กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 1) ขอบเขตเนื้อหาของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ได้แก่ ⚫ เรื่องที่ 1 ความหมายและลักษณะทั่วไปของตลาด จำนวน 3 ชั่วโมง ✓ เรื่องที่ 2 กลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ จำนวน 2 ชั่วโมง ⚫ เรื่องที่ 3 การกำหนดราคาในระบบเศรษฐกิจ จำนวน 3 ชั่วโมง ⚫ เรื่องที่ 4 เศรษฐกิจพอเพียงกับการพัฒนาประเทศ จำนวน 2 ชั่วโมง ⚫ เรื่องที่ 5 บทบาทของรัฐบาลในการพัฒนาประเทศ จำนวน 3 ชั่วโมง ⚫ เรื่องที่ 6 การค้าและการลงทุนระหว่างประเทศ จำนวน 2 ชั่วโมง 2) องค์ประกอบของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เรื่องที่ 2 1. คำชี้แจง 2. คำแนะนำสำหรับนักเรียน 3. สาระสำคัญ 4. จุดประสงค์การเรียนรู้ 5. แบบทดสอบก่อนและหลังเรียน 6. ใบความรู้ 7. ใบงานที่ 2.1 – 2.4 8. เฉลยใบงาน 9. บรรณานุกรม 10. เฉลยแบบทดสอบ กลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ
2 3) ระยะเวลาในการเรียนหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เรื่องที่ 2 เอกสารประกอบการเรียนการสอน E-books เรื่อง ระบบเศรษฐกิจ รายวิชา หน้าที่พลเมืองและเศรษฐศาสตร์ (ส23101) กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ชุดที่ 2 ใช้เวลาในการจัด กิจกรรม ทั้งหมด 2 ชั่วโมง ชั่วโมงที่ 1 เรื่อง อุปสงค์ ชั่วโมงที่ 2 เรื่อง อุปทาน 4) เกณฑ์การประเมินผลหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เรื่องที่ 2 เอกสารประกอบการเรียนการสอน E-books เรื่อง ระบบเศรษฐกิจ รายวิช หน้าที่พลเมืองและเศรษฐศาสตร์ (ส23101) กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ชุดที่ 2 ใช้ประกอบแผนการ จัดการเรียนรู้ที่ 4 และ 5 ใช้เวลาในการจัดกิจกรรมละ 1 ชั่วโมง วัดผลประเมินผล โดยใช้คะแนนเฉลี่ยของใบงาน แบบทดสอบหลังเรียนผ่านเกณฑ์คิดเป็นคะแนน ร้อยละ 80 ขึ้นไป
3 การใช้เอกสารประกอบการเรียนการสอน E-books เรื่อง ระบบเศรษฐกิจ รายวิชา หน้าที่พลเมืองและเศรษฐศาสตร์(ส23101) กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 1. การเข้าสู่บทเรียนเอกสารประกอบการเรียนการสอน E-books จำเป็นต้องใช้อุปกรณ์ที่สามารถเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตได้ เนื่องจากบทเรียน ออกแบบมาให้สามารถใช้งานบนเครือข่ายได้ นักเรียนสามารถใช้เครื่อง คอมพิวเตอร์แบบตั้งโต๊ะ (Desktop PC) โน ้ตบุ๊ค (Notebook) เครื่อง คอมพิวเตอร์แท็บเล็ต (Tablet PC) หรือโทรศัพท์มือถือ เป็นต้น กลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ
4 2. การเข้าไปศึกษาเอกสารประกอบการเรียนการสอน E-books เรื่อง ระบบ เศรษฐกิจ รายวิชาหน้าที่พลเมืองและเศรษฐศาสตร์ (ส23101) กลุ่มสาระ การเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ชุดที่ 2 ให้นักเรียนเข้าไปที่ 2.1 คลิกที่ลิงก์ ......................... 2.2 Scan QR CODE 3. อ่านศึกษา ทำความเข้าใจเนื้อหาของกิจกรรม และปฏิบัติตามกิจกรรมที่ กำหนดให้ และศึกษาเพิ่มเติมได้จากแหล่งเรียนรู้เพิ่มเติม ซึ่งมีลำดับการศึกษา และทำกิจกรรม ดังนี้ 3.1 อ่านคำชี้แจงเกี่ยวกับขั้นตอนการใช้เอกสารประกอบการเรียนการสอน E-books ให้เข้าใจก่อนลงมือทำงานหรือทำการศึกษาทุกครั้ง 3.2 ทำแบบทดสอบก่อนเรียนเพื่อประเมินความรู้เดิมของนักเรียน 3.3 ลงมือปฏิบัติกิจกรรมตามขั้นตอนในเอกสารโดยศึกษาใบความรู้ และทำใบงาน ตามขั้นตอน รวมถึงการนำเสนอผลการปฏิบัติกิจกรรม 3.4 เมื่อทำกิจกรรมครบแล้ว ทำแบบทดสอบหลังเรียน เพื่อวัดความเข้าใจ และเปรียบเทียบความก้าวหน้าทางการเรียนของนักเรียน หมายเหตุครูเป็นที่ปรึกษาคอยชี้แนะ แนะนำ ในการปฏิบัติกิจกรรมทุกขั้นตอนอย่างใกล้ชิด
5 สาระที่ 3 เศรษฐศาสตร์ มาตรฐาน ส.3.1 เข้าใจและสามารถบริหารจัดการทรัพยากรในการผลิตและ การบริโภคการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่จำกัดได้อย่างมีประสิทธิภาพและคุ้มค่า รวมทั้ง เข้าใจหลักการของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อการดำรงชีวิตอย่างมีดุลยภาพ ตัวชี้วัด ส 3.1 ม.3/1 อธิบายกลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ ตัวชี้วัด ส 3.1 ม.3/2 มีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาและพัฒนาท้องถิ่นตามหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ตัวชี้วัด ส 3.1 ม.3/3 วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง กับระบบสหกรณ์ใจความหลากหลายของการแสดงจำนวน สาระ มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด
6 อุปสงค์ หมายถึง ความต้องการของผู้บริโภคที่จะซื้อสินค้าและบริการในราคา ที่กำหนด ณ ระยะเวลาหนึ่งและสามารถซื้อสินค้าและบริการนั้น ๆ ด้านความรู้ (K) 1.1 นักเรียนสามารถอธิบายความหมายของอุปสงค์ในระบบเศรษฐกิจได้ 1.2 นักเรียนสามารถอธิบายกฎของอุปสงค์ได้อย่างถูกต้อง ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) 2.1 นักเรียนสามารถนำเสนอสถานการณ์การซื้อสินค้าและบริการ โดยมีปัจจัยในการซื้อได้อย่างถูกต้องมีเหตุผล 2.2 นักเรียนสามารถวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อการซื้อสินค้าและบริการ ตามกฎของอุปสงค์ได้อย่างถูกต้องมีเหตุผล 2.3 นักเรียนมีทักษะกระบวนการทำงานร่วมกันเป็นกลุ่ม ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) นักเรียนมีความรับผิดชอบ มีความซื่อสัตย์สุจริต มุ่งมั่นในการทำงาน มีระเบียบวินัย และตรงต่อเวลา เรื่อง อุปสงค์
7 เรื่อง กลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 คำสั่ง ให้นักเรียนทำเครื่องหมายกากบาท () ที่นักเรียนเห็นว่าถูกต้องที่สุด เพียงคำตอบเดียวลงในกระดาษคำตอบ (10 คะแนน) 1. “ตลาดสี่มุมเมืองจะมีสินค้าจากเกษตรกรนำมาขายจำนวนมาก ส่วนตลาดรถยนต์ จะมีอยู่ในตัวเมืองของทุกจังหวัด” ข้อความดังกล่าวเป็นการแบ่งลักษณะของตลาด ตามข้อใด ก. แบ่งตามชนิดของสินค้า ข. แบ่งตามลักษณะการขายสินค้า ค. แบ่งตามวัตถุประสงค์ของการใช้สินค้า ง. แบ่งตามลักษณะการแข่งขันที่มีอยู่ในตลาด 2. ข้อความใดสอดคล้องกับลักษณะของตลาดแข่งขันสมบูรณ์ ก. ก้อยซึ่งเป็นแม่บ้านมักจะซื้อผงซักฟอกหลายยี่ห้อเปลี่ยนกันไป เพราะ คุณภาพและราคาใกล้เคียงกัน ข. ตลาดนัดกลางของจังหวัดจะมีคนนิยมไปซื้อของจำนวนมาก แต่มีสินค้า จำนวนน้อย ค. บริษัท สหรุ่งเรือง ผลิตเตารีดไฟฟ้ารุ่นใหม่ออกมา ซึ่งมีราคาแพงกว่าเตา รีดของบริษัทอื่น ง. ในวันขึ้นปีใหม่ร้านค้าที่เก่งเป็นเจ้าของ ประกาศลดราคาสินค้าถูกกว่าเดิม 50 เปอร์เซ็นต์ คะแนนที่ได้............
8 3. ข้อดีของตลาดแข่งขันสมบูรณ์ คืออะไร ก. ผู้ผลิตสามารถกำหนดราคาสินค้าได้สูง ข. ผู้บริโภคและผู้ผลิตร่วมมือกันกำหนดราคาสินค้า ค. ผู้บริโภคมีโอกาสในการเลือกซื้อสินค้าราคาที่ต่ำสุด ง. ผู้ผลิตสินค้ามีการแข่งขันกันอย่างเสรีเพื่อขายสินค้าให้ได้มากที่สุด 4. “ถ้าราคาสินค้าและบริการใดๆ เพิ่มขึ้น ความต้องการซื้อสินค้าและบริการนั้นจะ ลดน้อยลง ถ้าราคาสินค้าหรือบริการใดๆ ลดลง ความต้องการซื้อสินค้าและบริการ นั้น จะเพิ่มขึ้น” ข้อความดังกล่าวสอดคล้องกับข้อใด ก. กฎของอุปสงค์ ข. กฎของอุปทาน ค. ตัวกำหนดอุปสงค์ ง. ตัวกำหนดอุปทาน 5. การปรับตัวที่ทำให้ปริมาณซื้อและปริมาณขายเท่ากันพอดี ณ ระดับราคาใดราคา หนึ่งนั้น สอดคล้องกับข้อความใด ก. อุปทาน ข. อุปสงค์ ค. กลไกราคา ง. ราคาดุลยภาพ 6. ข้อความเกี่ยวกับปัจจัยกำหนดอุปทานข้อใดถูกต้อง ก. ถ้าราคาสินค้าสูงขึ้น ผู้ผลิตจะลดจำนวนการผลิตลง ข. ถ้าหากสินค้ามีราคาถูกลง ผู้ผลิตจะได้กำไรน้อยลง ทำให้ลดการผลิตลง ค. จำนวนผู้ผลิตถ้ามีมากขึ้น ทำให้อุปทานเพิ่มขึ้น ถ้าผู้ผลิตลดน้อยลง จะทำให้อุปทานลดลง ง. ช่วงภาวะน้ำมันราคาแพง ผู้ผลิตรถยนต์จะผลิตรถยนต์ขนาดใหญ่ที่ ประหยัดน้ำมัน
9 7. “ถ้าในตลาดมีผู้ขายเพียงรายเดียว อาจกำหนดราคาสินค้าให้สูงได้” ข้อความ ดังกล่าวสอดคล้องกับปัจจัยการกำหนดราคาในข้อใด ก. กลุ่มเป้าหมาย ข. สภาวะทางเศรษฐกิจ ค. การแข่งขันของตลาด ง. ต้นทุนการผลิต 8. การกำหนดราคาในทางปฏิบัติมีวัตถุประสงค์หลายประการ ยกเว้นข้อใด ก. เพื่อให้ราคาสินค้าเท่าเทียมกัน ข. เพื่อขยายตลาดให้กว้างขวาง ค. เพื่อสร้างยอดขาย ง. เพื่อสร้างกำไร 9. ข้อเสียของตลาดแข่งขันสมบูรณ์ คืออะไร ก. ผู้บริโภคเป็นผู้กำหนดราคาสินค้า ข. ผู้ผลิตไม่มีการแข่งขันกันอย่างแท้จริง ค. ผู้ผลิตได้กำไรเป็นอัตราส่วนที่ค่อนข้างมาก ง. ผู้ผลิตสินค้าพยายามลดต้นทุนทำให้คุณภาพสินค้าต่ำ 10. ข้อใดคือความหมายของกลไกราคา ก. การผลิตที่มีความสมดุลกับการบริโภค ข. ราคาสินค้าและการผลิตถูกกำหนดโดยความต้องการของผู้บริโภค ค. ปริมาณสินค้าที่ผู้บริโภคและผู้ผลิตมีความต้องการเท่ากัน ง. การเปลี่ยนแปลงในระดับราคาสินค้า ซึ่งเกิดจากแรงผลักของอุปสงค์และ อุปทาน
10 1. รายการให้คะแนน รายการ คะแนน 1. เลือกตอบคำถามถูกต้อง 2. เลือกตอบคำถามไม่ถูกต้อง 1 0 2. สรุปผลการประเมิน ระดับคุณภาพ 3 หมายถึง ดี 8 - 10 คะแนน ระดับคุณภาพ 2 หมายถึง พอใช้ 5 - 7 คะแนน ระดับคุณภาพ 1 หมายถึง ปรับปรุง 1 - 4 คะแนน 3. รวมคะแนนทั้งสิ้น 10 คะแนน คะแนนที่ได้ ................ คะแนน
11 ราคาสินค้าและบริการที่ผลิตขึ้นในระบบเศรษฐกิจจะถูกกำหนดขึ้นโดย อุปสงค์ ซึ่งแสดงปริมาณความต้องการซื้อสินค้าของผู้บริโภค และอุปทาน แสดง ปริมาณเสนอขายสินค้าของผู้ผลิต เรียกว่า กลไกราคา กลไกราคา (price mechanism) หมายถึง การเปลี่ยนแปลงในระดับราคา สินค้า ซึ่งเกิดขึ้นจากแรงผลักดันของอุปสงค์ตลาดและอุปทานตลาด เมื่อผู้ผลิต พยายามทำการปรับปรุงการผลิตของตนให้สอดคล้องกับความต้องการของผู้บริโภค ในตลาด เมื่อใดที่ปริมาณสินค้าและบริการที่ผู้ผลิตได้ผลิตขึ้นมีจำนวนมากขณะที่ ปริมาณความต้องการของผู้บริโภคยังคงเท่าเดิม ระดับราคาสินค้าชนิดนั้นจะลดลง กลไกราคามีความสำคัญในระบบเศรษฐกิจ จะเป็นตัวช่วยในการตัดสินใจ ของผู้บริโภคและผู้ผลิต กล่าวคือ ถ้าเมื่อใดที่ระดับราคาสินค้าสูงมาก แสดงว่าความ ต้องการของผู้บริโภคมีมากทางผู้ผลิตจะดำเนินการผลิตสินค้าและบริการเพิ่ม ทำให้ ปริมาณสินค้าในตลาดเพิ่มขึ้น ระดับราคาสินค้าก็จะลดลง
12 ถ้าเมื่อใดที่ระดับราคาสินค้าต่ำมาก แสดงว่าสินค้านั้นมีปริมาณเกินความ ต้องการของผู้บริโภค ทางผู้ผลิตก็จะดำเนินการลดปริมาณการผลิตลง ระดับราคา สินค้าก็จะมีแนวโน้มสูงขึ้น ดังนั้น กลไกราคาจึงอาศัยกระบวนการทำงานของ อุปสงค์ตลาดและอุปทานของสินค้าและบริการในระบบเศรษฐกิจเป็นสำคัญ อุปสงค์หมายถึง ปริมาณสินค้าและบริการที่ผู้บริโภค ต้องการและสามารถซื้อสินค้าในระยะเวลาหนึ่ง ณ ระดับราคาต่าง ๆ ของสินค้าและบริการชนิดนั้น 1. เส้นอุปสงค์และกฎของอุปสงค์การซื้อสินค้าและบริการของผู้บริโภค ขึ้นอยู่กับราคาสินค้าและบริการนั้น ๆ การศึกษาเรื่องอุปสงค์เป็นการศึกษา เพื่ออธิบายพฤติกรรมของผู้บริโภคเกี่ยวกับการเลือกซื้อสินค้าและบริการ ซึ่งโดยปกติ แล้ว เส้นอุปสงค์จะมีลักษณะที่ลาดลงจากซ้ายไปขวา และมีความชันของเส้นเป็นค่า ลบ บ่งบอกถึงความสัมพันธ์ของความต้องการของสินค้าในทิศทางตรงกันข้าม เช่น การเลือกซื้อดินสอของปิยะ ดังนี้
13 อุปสงค์ในการซื้อดินสอของปิยะ ณ ระดับราคาต่าง ๆ ราคาต่อแท่ง (บาท) ปริมาณซื้อ (แท่ง) 20 1 18 2 16 3 14 4 12 5 10 6 เส้นอุปสงค์ในการซื้อดินสอของปิยะ จากความสัมพันธ์ในเรื่องราคากับปริมาณการซื้อสินค้าและบริการของบุคคล สรุปได้ว่า ผู้บริโภคจะซื้อสินค้าในปริมาณที่สูงขึ้นเมื่อราคาของสินค้าชนิดนั้นลดลง และจะซื้อสินค้าในปริมาณที่ลดลงเมื่อราคาสินค้าชนิดนั้นสูงขึ้น ด้วยเหตุนี้ จึงตั้ง เป็น กฎของอุปสงค์ (law of demand) ได้ว่า “ถ้าราคาสินค้าและบริการใดๆ เพิ่มขึ้น ความต้องการซื้อสินค้าและบริการนั้นจะลดน้อยลงตรงกันข้าม ถ้าราคาสินค้าหรือ บริการใดๆ ลดลง ความต้องการซื้อสินค้าและบริการนั้นจะเพิ่มขึ้นโดยให้ปัจจัยอื่นๆ คงที่”
14 2. ตัวกำหนดอุปสงค์คือ ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อจำนวนหรือปริมาณที่ต้องการ ซื้อและมีอิทธิพลต่อปริมาณซื้อมากน้อยไม่เท่ากัน ขึ้นอยู่กับพฤติกรรมของผู้บริโภค แต่ละคนและเวลา เช่น เส้นอุปสงค์จะทอดลงจากซ้ายไปขวา เพราะราคาและปริมาณซื้อขายสินค้าเปลี่ยนแปลง ในทิศทางตรงกันข้าม
15 3. การเปลี่ยนแปลงของอุปสงค์ มี 2 ลักษณะ ดังนี้ 3.1 การเปลี่ยนแปลงปริมาณอุปสงค์เป็นการเปลี่ยนแปลงปริมาณการซื้อที่ เกิดจากการเปลี่ยนแปลงราคาสินค้าชนิดนั้น โดยให้ปัจจัยอื่น ๆ ที่ไม่ใช่ราคาคงที่ 3.2 การเปลี่ยนแปลงระดับอุปสงค์เป็นการเปลี่ยนแปลงปริมาณความต้องการ ซื้อในขณะที่ราคาสินค้าและบริการยังคงเดิม แต่เป็นผลมาจากปัจจัยต่างๆ เช่น ราคา สินค้าอื่นที่เกี่ยวข้อง รายได้ จำนวนประชากร ฤดูกาล การโฆษณา ที่ส่งผลให้ปริมาณ ซื้อเพิ่มหรือลดลง เกิดจากการเปลี่ยนแปลงราคาสินค้าชนิดนั้น โดยให้ปัจจัยอื่นๆ ที่ ไม่ใช่ราคาคงที่ แสดงการเปลี่ยนแปลงปริมาณอุปสงค์ 0 550 1,100 ⚫ ⚫ 660 980 Q P A B demand เสื้อราคาตัวละ 1,000 บาท ปริมาณ ความต้องการซื้อเสื้อจำนวน 660 ตัว เมื่อเสื้อลดราคาลง เหลือตัวละ 550 บาท ปริมาณความต้องการซื้อ เพิ่มขึ้นเป็น 980 ตัว .ซึ่งจะเห็นได้ จากการเคลื่อนย้ายจากจุด A ไปจุด B บนเส้นอุปสงค์เส้นเดียวกัน
16 เรื่อง ปัจจัยที่มีผลต่ออุปสงค์ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 คำชี้แจง ให้นักเรียนวิเคราะห์สถานการณ์ การเปลี่ยนแปลงของราคาอุปสงค์ พร้อมให้เหตุผลถึงปัจจัยที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงราคาของอุปสงค์ (12 คะแนน) สถานการณ์ การเปลี่ยนแปลงราคา อุปสงค์ (เพิ่มขึ้น/ลดลง) ปัจจัยที่ส่งผลต่อ การแปลงราคาอุปสงค์ 1. คนไทยเห่อกาแฟสด มากขึ้น อุปสงค์ของกาแฟสด มีการเปลี่ยนแปลง คือ .................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... 2. ปตท. บางจาก ลดราคา น้ำมันเบนซิน 40 สต. มีผล 10 ก.ย. 62 อุปสงค์ของน้ำมัน เบนซินมีการ เปลี่ยนแปลงคือ .................................. ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... 3. ช่วงเดือนเมษายน มีทุเรียนออกจำหน่ายในตลาด จำนวนมาก อุปสงค์ของทุเรียน มีการเปลี่ยนแปลง คือ .................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... คะแนนที่ได้......
17 สถานการณ์ การเปลี่ยนแปลงราคา อุปสงค์ (เพิ่มขึ้น/ลดลง) ปัจจัยที่ส่งผลต่อ การแปลงราคาอุปสงค์ 4. คนไทยมีรายได้เฉลี่ย ต่ำหัวต่ำลงกว่าปีที่ผ่านมา อุปสงค์ของสินค้าต่าง ๆ มีการเปลี่ยนแปลง คือ ................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... 5. เนื้อหมูขึ้นราคา อย่างรวดเร็ว อุปสงค์ของเนื้อไก่และ เนื้อสัตว์อื่นๆ มีการ เปลี่ยนแปลง คือ ..................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... 6. กางเกงยีนส์ขาสั้น วัยรุ่นชอบ อุปสงค์กางเกงยีนส์ขา สั้น มีการเปลี่ยนแปลง คือ............................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... .........................................
18 1. รายการให้คะแนน รายการ คะแนน 1. วิเคราะห์สถานการณ์ถูกต้อง ชัดเจน ครอบคลุมเนื้อหา 2. วิเคราะห์สถานการณ์ถูกต้อง ชัดเจน 3. วิเคราะห์สถานการณ์ไม่ถูกต้อง 2 1 0 2. สรุปผลการประเมิน ระดับคุณภาพ 3 หมายถึง ดี 10 - 12 คะแนน ระดับคุณภาพ 2 หมายถึง พอใช้ 6 - 9 คะแนน ระดับคุณภาพ 1 หมายถึง ปรับปรุง 1 - 5 คะแนน 3. รวมคะแนนทั้งสิ้น 12 คะแนน คะแนนที่ได้ ................ คะแนน
19 เรื่อง เรียนรู้อุปสงค์ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 คำชี้แจง ให้นักเรียนศึกษาใบความรู้และตอบคำถามต่อไปนี้ (10 คะแนน) 1. กลไกราคา (Price mechanism) หมายถึงอะไร .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. 2. อุปสงค์ (Demand) หมายความว่าอย่างไร .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. 3. เราสามารถอธิบายกฎของอุปสงค์(Law of Demand) ได้อย่างไร .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. คะแนนที่ได้......
20 4. ปัจจัยในการกำหนดอุปสงค์ ได้แก่อะไรบ้าง .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. 5. การเปลี่ยนแปลงของอุปสงค์มีลักษณะอย่างไร .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. 1. รายการให้คะแนน รายการ คะแนน 1. เขียนตอบคำถามถูกต้อง ชัดเจน ครอบคลุมเนื้อหา 2. เขียนตอบคำถามถูกต้อง ชัดเจน 3. เขียนตอบคำถามไม่ถูกต้อง 2 1 0 2. สรุปผลการประเมิน ระดับคุณภาพ 3 หมายถึง ดี 8 - 10 คะแนน ระดับคุณภาพ 2 หมายถึง พอใช้ 5 - 6 คะแนน ระดับคุณภาพ 1 หมายถึง ปรับปรุง 1 - 4 คะแนน 3. รวมคะแนนทั้งสิ้น 10 คะแนน คะแนนที่ได้ ................ คะแนน
21 อุปทาน หมายถึง ความต้องการของผู้บริโภคที่จะซื้อสินค้าและบริการในราคา ที่กำหนด ณ ระยะเวลาหนึ่งและสามารถซื้อสินค้าและบริการนั้นๆ ด้านความรู้ (K) 1.1 นักเรียนสามารถอธิบายความหมายของอุปทานในระบบเศรษฐกิจได้ 1.2 นักเรียนสามารถอธิบายกฎของอุปทานได้อย่างถูกต้อง ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) 2.1 นักเรียนสามารถนำเสนอสถานการณ์การขายสินค้าและบริการ โดยมีปัจจัยในการซื้อได้อย่างถูกต้องมีเหตุผล 2.2 นักเรียนสามารถวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อการซื้อสินค้าและบริการ ตามกฎของอุปทานได้อย่างถูกต้องมีเหตุผล 2.3 นักเรียนมีทักษะกระบวนการทำงานร่วมกันเป็นกลุ่ม ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) นักเรียนมีความรับผิดชอบ มีความซื่อสัตย์สุจริต มุ่งมั่นในการทำงาน มีระเบียบวินัย และตรงต่อเวลา เรื่อง อุปทาน
22 อุปทาน (supply) หมายถึง ปริมาณสินค้าและบริการ ที่ผู้ผลิตหรือผู้ขายพร้อมที่จะผลิตออกขาย ณ ระดับราคาต่างๆ ภายในระยะเวลา ที่กำหนด ซึ่งจากราคาสินค้าแล้วปัจจัยอื่น ๆ อีกหลายอย่างก็ส่งผลต่ออุปทานด้วย เช่นกัน ทั้งในด้านต้นทุนการผลิตสภาพดินฟ้าอากาศตลอดจนเทคโนโลยีและ เทคนิคที่ใช้ในการผลิตสินค้าและบริการ 1. เส้นอุปทานและกฎของอุปทาน การผลิตสินค้าและบริการขึ้นอยู่กับ ปัจจัยหลายประการ เช่น ราคาสินค้าชนิดนั้น การศึกษาเรื่องอุปทานเป็นการศึกษา เพื่ออธิบายพฤติกรรมของผู้ผลิตเกี่ยวกับการผลิตสินค้าและบริการ เช่น การผลิต รองเท้าของนายสมิง เมื่อรองเท้ามีราคาแพงก็ทำการผลิตมาก แต่ถ้ารองเท้าราคาถูก ลงก็ลดการผลิตลง ดังนี้ ที่มาภาพจาก : https://www.elementum.com/app/uploads/elementor/thumbs/WarehouseIssues-psn57wunj2vhytmjbh5qbe0w4unv942tbf60h3sluk.png ลงข้อมูลเมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2564
23 อุปทานในการผลิตรองเท้าของนายสมิง ณ ระดับราคาต่าง ๆ ราคารองเท้า (บาท) ปริมาณ การผลิต (คู่) 200 4 180 3 160 2 140 1 120 0 เส้นอุปทานในการผลิตรองเท้าของนายสมิง จากความสัมพันธ์ในเรื่องราคากับปริมาณการผลิตรองเท้า สรุปได้ว่า ผู้ผลิต มักจะผลิตสินค้ามากขึ้นเมื่อราคาสูงขึ้น และผลิตน้อยลงเมื่อราคาลดลง ด้วยเหตุนี้ จึงตั้งเป็น กฎของอุปทาน (law of supply) ได้ “ถ้าราคาสินค้าและบริการใด ๆ เพิ่มขึ้น ผู้ผลิตจะผลิตสินค้าออกมาจำหน่ายเพิ่มขึ้น ตรงกันข้าม ถ้าราคาสินค้าและ บริการใด ๆ ลดลง ผู้ผลิตจะผลิตสินค้าออกมาจำหน่ายลดลง” โดยกำหนดให้ปัจจัย อื่นๆ คงที่ ที่มาภาพจาก : https://mpics.mgronline.com/pics/Images/566000004504601.JPEG ลงข้อมูลเมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2564
24 2. ตัวกำหนดอุปทาน คือปัจจัยต่าง ๆ ที่มีอิทธิพลต่อจำนวนหรือปริมาณ สินค้าที่จะผลิตออกมาจำหน่าย ดังนี้ ที่มาภาพจาก : https://website-files.genpact.com/redesign/images/service-hero-supplychain-management-1.jpg ลงข้อมูลเมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2564
25 3. การเปลี่ยนแปลงของอุปทาน มี 2 ลักษณะ ดังนี้ 3.1 การเปลี่ยนแปลงปริมาณอุปทาน เป็นการเปลี่ยนแปลงปริมาณการผลิตที่ เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของราคาสินค้าชนิดนั้น โดยให้ปัจจัยอื่น ๆ ที่ไม่ใช่ราคา คงที่ 3.2 การเปลี่ยนแปลงระดับอุปทาน เป็นการเปลี่ยนแปลงปริมาณการผลิตใน ขณะที่ราคาและบริการยังคงเท่าเดิม ซึ่งเป็นไปได้สองทาง คือ เพิ่มขึ้นและลดลง สาเหตุอาจมาจากการเปลี่ยนแปลงของปัจจัยอื่นที่มิใช่ราคาของสินค้าชนิดนั้น เช่น การเปลี่ยนแปลงของเทคนิคการผลิตราคาปัจจัยการผลิต จำนวนผู้ผลิตหรือผู้ขาย สภาพดินฟ้าอากาศ และปัจจัยอื่น ๆ แสดงการเปลี่ยนแปลงปริมาณอุปทาน กระเป๋าราคาใบละ 250 บาท ผู้ผลิต จะทำการผลิตกระเป๋าออกจำหน่าย 1,500 ใบ ณ จุด A ต่อมาเมื่อราคา กระเป๋าเพิ่มเป็นใบละ 300 บาท ผู้ผลิตจะผลิตกระเป๋าออกจำหน่าย 1,600 ใบ ณ จุด B ซึ่งจะเห็นว่าการ เคลื่อนย้ายจากจุด A ไปจุด B บน เส้นอุปทานเส้นเดิม ไปศึกษาตัวอย่าง หน้าถัดไปครับ
26 แสดงการเปลี่ยนแปลงระดับอุปทาน สมมติว่า ลองกองราคากิโลกรัมละ 25 บาท ปริมาณการผลิตออกมา จำหน่าย 1,200 ตัน ที่จุด A บนเส้น อุปทาน So ถ้าปีใดที่สภาพดินฟ้า อากาศดี ปริมาณน้ำเหมาะสมจะ ผลิตลองกองออกมาจำหน่ายได้เพิ่ม เป็น 1,500 ตันที่จุด B บนเส้น อุปทาน S2 แต่ถ้าสภาพดินฟ้า อากาศไม่ดี ปริมาณน้ำน้อยจะผลิต ลองกองออกมาจำหน่ายได้ลดลง เหลือ 900 ตัน ที่จุด C บนเส้น อุปทาน S1 การเคลื่อนย้ายเส้น อุปทานจึงเกิดมาจากสาเหตุของ สภาพดินฟ้าอากาศ
27 เรื่อง เรียนรู้อุปทาน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 คำชี้แจง ให้นักเรียนศึกษาใบความรู้และตอบคำถามต่อไปนี้ (10 คะแนน) 1. อุปทาน (Supply) หมายถึงอะไร .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. 2. เราสามารถอธิบายกฎของอุปทาน (Law of Supply) ได้อย่างไร .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. 3. ปัจจัยในการกำหนดอุปทาน ได้แก่อะไรบ้าง .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. คะแนนที่ได้......
28 4. การเปลี่ยนแปลงปริมาณอุปทาน คืออะไร ยกตัวอย่างประกอบ .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. 5. การเปลี่ยนแปลงระดับของอุปทาน หมายความว่าอย่างไร .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. 1. รายการให้คะแนน รายการ คะแนน 1. เขียนตอบคำถามถูกต้อง ชัดเจน ครอบคลุมเนื้อหา 2. เขียนตอบคำถามถูกต้อง ชัดเจน 3. เขียนตอบคำถามไม่ถูกต้อง 2 1 0 2. สรุปผลการประเมิน ระดับคุณภาพ 3 หมายถึง ดี 8 - 10 คะแนน ระดับคุณภาพ 2 หมายถึง พอใช้ 5 - 6 คะแนน ระดับคุณภาพ 1 หมายถึง ปรับปรุง 1 - 4 คะแนน 3. รวมคะแนนทั้งสิ้น 10 คะแนน คะแนนที่ได้ ................ คะแนน
29 เรื่อง ปัจจัยที่มีผลต่ออุปทาน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 คำชี้แจง ให้นักเรียนวิเคราะห์สถานการณ์ การเปลี่ยนแปลงของราคาอุปทาน พร้อมให้เหตุผลถึงปัจจัยที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงราคาของอุปทาน (12 คะแนน) สถานการณ์ การเปลี่ยนแปลงราคา อุปทาน(เพิ่มขึ้น/ลดลง) ปัจจัยที่ส่งผลต่อ การแปลงราคาอุปทาน 1. การลดภาษีรถยนต์คันแรก ของรัฐบาลจำนวน 100,000 บาท อุปทานของรถยนต์ มีการเปลี่ยนแปลง คือ .................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... 2. กรมการขนส่งฯ คาด ประกาศขึ้นค่าแท็กซี่อัตราใหม่ สิ้น ธันวาคม 2562 อุปทานของผู้ขับขี่แท็กซี่ มีการเปลี่ยนแปลงคือ .................................. ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... 3. ราคาอ้อยตกต่ำลง อุปทานของน้ำตาลทราย มีการเปลี่ยนแปลง คือ .................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... คะแนนที่ได้......
30 สถานการณ์ การเปลี่ยนแปลงราคา อุปทาน(เพิ่มขึ้น/ลดลง) ปัจจัยที่ส่งผลต่อ การแปลงราคาอุปทาน 4. ปัจจัยการผลิตปลากระป๋อง มีการนำเทคโนโลยีสมัยใหม่ เข้ามาช่วยลดค่าจ้างแรงงาน อุปทานของปลากระป๋อง มีการเปลี่ยนแปลง คือ ................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... 5. ราคายางพาราในประเทศ ไทยประสบปัญหาราคาตกต่ำ อย่างหนัก อุปทานของยางพารา ในประเทศไทย มีการ เปลี่ยนแปลง คือ ..................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... 6. ฝนไม่ตก ทำให้ข้าวขาด แคลน อุปทานของข้าวสาร มีการเปลี่ยนแปลง คือ ............................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... .........................................
31 1. รายการให้คะแนน รายการ คะแนน 1. วิเคราะห์สถานการณ์ถูกต้อง ชัดเจน ครอบคลุมเนื้อหา 2. วิเคราะห์สถานการณ์ถูกต้อง ชัดเจน 3. วิเคราะห์สถานการณ์ไม่ถูกต้อง 2 1 0 2. สรุปผลการประเมิน ระดับคุณภาพ 3 หมายถึง ดี 10 - 12 คะแนน ระดับคุณภาพ 2 หมายถึง พอใช้ 6 - 9 คะแนน ระดับคุณภาพ 1 หมายถึง ปรับปรุง 1 - 5 คะแนน 3. รวมคะแนนทั้งสิ้น 12 คะแนน คะแนนที่ได้ ................ คะแนน
32 เรื่อง กลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 คำสั่ง ให้นักเรียนทำเครื่องหมายกากบาท () ที่นักเรียนเห็นว่าถูกต้องที่สุด เพียงคำตอบเดียวลงในกระดาษคำตอบ (10 คะแนน) 1. ข้อความเกี่ยวกับปัจจัยกำหนดอุปทานข้อใดถูกต้อง ก. ถ้าราคาสินค้าสูงขึ้น ผู้ผลิตจะลดจำนวนการผลิตลง ข. ถ้าหากสินค้ามีราคาถูกลง ผู้ผลิตจะได้กำไรน้อยลง ทำให้ลดการผลิตลง ค. จำนวนผู้ผลิตถ้ามีมากขึ้น ทำให้อุปทานเพิ่มขึ้น ถ้าผู้ผลิตลดน้อยลง จะทำให้อุปทานลดลง ง. ช่วงภาวะน้ำมันราคาแพง ผู้ผลิตรถยนต์จะผลิตรถยนต์ขนาดใหญ่ที่ ประหยัดน้ำมัน 2. “ถ้าในตลาดมีผู้ขายเพียงรายเดียว อาจกำหนดราคาสินค้าให้สูงได้” ข้อความ ดังกล่าวสอดคล้องกับปัจจัยการกำหนดราคาในข้อใด ก. กลุ่มเป้าหมาย ข. สภาวะทางเศรษฐกิจ ค. การแข่งขันของตลาด ง. ต้นทุนการผลิต คะแนนที่ได้............
33 3. การกำหนดราคาในทางปฏิบัติมีวัตถุประสงค์หลายประการ ยกเว้นข้อใด ก. เพื่อให้ราคาสินค้าเท่าเทียมกัน ข. เพื่อขยายตลาดให้กว้างขวาง ค. เพื่อสร้างยอดขาย ง. เพื่อสร้างกำไร 4. ข้อเสียของตลาดแข่งขันสมบูรณ์ คืออะไร ก. ผู้บริโภคเป็นผู้กำหนดราคาสินค้า ข. ผู้ผลิตไม่มีการแข่งขันกันอย่างแท้จริง ค. ผู้ผลิตได้กำไรเป็นอัตราส่วนที่ค่อนข้างมาก ง. ผู้ผลิตสินค้าพยายามลดต้นทุนทำให้คุณภาพสินค้าต่ำ 5. ข้อใดคือความหมายของกลไกราคา ก. การผลิตที่มีความสมดุลกับการบริโภค ข. ราคาสินค้าและการผลิตถูกกำหนดโดยความต้องการของผู้บริโภค ค. ปริมาณสินค้าที่ผู้บริโภคและผู้ผลิตมีความต้องการเท่ากัน ง. การเปลี่ยนแปลงในระดับราคาสินค้า ซึ่งเกิดจากแรงผลักของอุปสงค์ และอุปทาน 6. “ตลาดสี่มุมเมืองจะมีสินค้าจากเกษตรกรนำมาขายจำนวนมาก ส่วนตลาดรถยนต์ จะมีอยู่ในตัวเมืองของทุกจังหวัด” ข้อความดังกล่าวเป็นการแบ่งลักษณะของตลาด ตามข้อใด ก. แบ่งตามชนิดของสินค้า ข. แบ่งตามลักษณะการขายสินค้า ค. แบ่งตามวัตถุประสงค์ของการใช้สินค้า ง. แบ่งตามลักษณะการแข่งขันที่มีอยู่ในตลาด
34 7. ข้อความใดสอดคล้องกับลักษณะของตลาดแข่งขันสมบูรณ์ ก. ก้อยซึ่งเป็นแม่บ้านมักจะซื้อผงซักฟอกหลายยี่ห้อเปลี่ยนกันไป เพราะ คุณภาพและราคาใกล้เคียงกัน ข. ตลาดนัดกลางของจังหวัดจะมีคนนิยมไปซื้อของจำนวนมาก แต่มีสินค้า จำนวนน้อย ค. บริษัท สหรุ่งเรือง ผลิตเตารีดไฟฟ้ารุ่นใหม่ออกมา ซึ่งมีราคาแพงกว่าเตา รีดของบริษัทอื่น ง. ในวันขึ้นปีใหม่ร้านค้าที่เก่งเป็นเจ้าของ ประกาศลดราคาสินค้าถูกกว่าเดิม 50 เปอร์เซ็นต์ 8. ข้อดีของตลาดแข่งขันสมบูรณ์ คืออะไร ก. ผู้ผลิตสามารถกำหนดราคาสินค้าได้สูง ข. ผู้บริโภคและผู้ผลิตร่วมมือกันกำหนดราคาสินค้า ค. ผู้บริโภคมีโอกาสในการเลือกซื้อสินค้าราคาที่ต่ำสุด ง. ผู้ผลิตสินค้ามีการแข่งขันกันอย่างเสรีเพื่อขายสินค้าให้ได้มากที่สุด 9. “ถ้าราคาสินค้าและบริการใดๆ เพิ่มขึ้น ความต้องการซื้อสินค้าและบริการนั้นจะ ลดน้อยลง ถ้าราคาสินค้าหรือบริการใดๆ ลดลง ความต้องการซื้อสินค้าและบริการ นั้น จะเพิ่มขึ้น” ข้อความดังกล่าวสอดคล้องกับข้อใด ก. กฎของอุปสงค์ ข. กฎของอุปทาน ค. ตัวกำหนดอุปสงค์ ง. ตัวกำหนดอุปทาน 10. การปรับตัวที่ทำให้ปริมาณซื้อและปริมาณขายเท่ากันพอดี ณ ระดับราคาใดราคา หนึ่งนั้น สอดคล้องกับข้อความใด ก. อุปทาน ข. อุปสงค์ ค. กลไกราคา ง. ราคาดุลยภาพ
35 1. รายการให้คะแนน รายการ คะแนน 1. เลือกตอบคำถามถูกต้อง 2. เลือกตอบคำถามไม่ถูกต้อง 1 0 2. สรุปผลการประเมิน ระดับคุณภาพ 3 หมายถึง ดี 8 - 10 คะแนน ระดับคุณภาพ 2 หมายถึง พอใช้ 5 - 7 คะแนน ระดับคุณภาพ 1 หมายถึง ปรับปรุง 1 - 4 คะแนน 3. รวมคะแนนทั้งสิ้น 10 คะแนน คะแนนที่ได้ ................ คะแนน
36 บรรณานุกรม กระทรวงศึกษาธิการ. ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษา ขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ : ชุมนุมสหกรณ์การเกษตร แห่งประเทศไทย, 2551. กระมล ทองธรรมชาติ และคณะ. หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและ วัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 (ฉบับ อญ.) (หลักสูตรฯ 2551 ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560). กรุงเทพฯ : พัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.), 2560. กวี วรกวิน และคณะ. หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน สังคมศึกษา ศาสนาและ วัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 (ฉบับ อญ.) (หลักสูตรฯ 2551 ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560). กรุงเทพฯ : พัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.), 2560. ตีรณ พงศ์มฆพัฒน์และคณะ. หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน เศรษฐศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และ วัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 พิมพ์ครั้งที่ 12. กรุงเทพฯ : อักษรเจริญทัศน์ อจท., 2560. ดำรง ฐานดี และคณะ. หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน สังคมศึกษา ศาสนาและ วัฒนธรรม หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม เศรษฐศาสตร์ และภูมิศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ตามมาตรฐานการ เรียนรู้และตัวชี้วัด สาระภูมิศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) กลุ่มสาระ การเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลาง การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : อักษรเจริญทัศน์ อจท., 2560.
37 บรรณานุกรม _________. คู่มือครูหนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน สังคมศึกษา ศาสนาและ วัฒนธรรม หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม เศรษฐศาสตร์ และภูมิศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ตามมาตรฐานการ เรียนรู้และตัวชี้วัด สาระภูมิศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) กลุ่มสาระ การเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลาง การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : อักษรเจริญทัศน์ อจท., 2560.. วิทยา ปานะบุตร และคณะ. คู่มือเสริมทักษะการเรียนรายวิชาพื้นฐานสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ม.3. กรุงเทพฯ : พ.ศ. พัฒนา, 2558.
38 ภาคผนวก
39 เรื่อง กลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ก่อนเรียน หลังเรียน ข้อ คำตอบ ข้อ คำตอบ 1 ก 1 ค 2 ก 2 ค 3 ค 3 ก 4 ก 4 ข 5 ง 5 ง 6 ค 6 ก 7 ค 7 ก 8 ก 8 ค 9 ข 9 ก 10 ง 10 ง
40 เรื่อง ปัจจัยที่มีผลต่ออุปสงค์ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 สถานการณ์ การเปลี่ยนแปลงราคา อุปสงค์ (เพิ่มขึ้น/ลดลง) ปัจจัยที่ส่งผลต่อ การแปลงราคาอุปสงค์ 1. คนไทยเห่อกาแฟสด มากขึ้น อุปสงค์ของกาแฟสด มีการเปลี่ยนแปลง คือ .................................... เพราะว่ากาแฟสดเป็นที่ นิยมในประเทศไทยมากขึ้น ทำให้การซื้อกาแฟสดนั้น เพิ่มขึ้น ทำให้อุปสงค์ของ กาแฟสดนั้น เพิ่มขึ้น 2. ปตท. บางจาก ลดราคา น้ำมันเบนซิน 40 สต. มีผล 10 ก.ย. 62 อุปสงค์ของน้ำมัน เบนซินมีการ เปลี่ยนแปลงคือ .................................. ตั้งแต่วันที่ 10 กันยายน 2562 ราคาน้ำมันเบนซิน จะลดราคาลง ทำให้ความ ต้องการซื้อน้ำมันเบนซิน เพิ่มขึ้น 3. ช่วงเดือนเมษายน มีทุเรียนออกจำหน่ายในตลาด จำนวนมาก อุปสงค์ของทุเรียน มีการเปลี่ยนแปลง คือ .................................... เนื่องจากทุเรียนมีมากใน ตลาด อาจส่งผลให้ราคา ทุเรียนไม่สูงขึ้น ทำให้ ทุเรียนขายดีขึ้น อุปสงค์ ของทุเรียนจะเพิ่มขึ้น เพิ่มขึ้น เพิ่มขึ้น เพิ่มขึ้น
41 สถานการณ์ การเปลี่ยนแปลงราคา อุปสงค์ (เพิ่มขึ้น/ลดลง) ปัจจัยที่ส่งผลต่อ การแปลงราคาอุปสงค์ 4. คนไทยมีรายได้เฉลี่ย ต่ำหัวต่ำลงกว่าปีที่ผ่านมา อุปสงค์ของสินค้าต่าง ๆ มีการเปลี่ยนแปลง คือ ................................... ผู้บริโภคมีรายได้ลดลง ทำให้ มีอำนาจในการซื้อลดลง อุปสงค์ในสินค้าและบริการ จะลดลงด้วย 5. เนื้อหมูขึ้นราคา อย่างรวดเร็ว อุปสงค์ของเนื้อไก่และ เนื้อสัตว์อื่นๆ มีการ เปลี่ยนแปลง คือ ..................................... อุปสงค์ของเนื้อหมูจะลดลง เนื่องจากราคาของเนื้อหมู แพงขึ้น และผู้บริโภค สามารถเลือกเนื้อสัตว์อื่น ทดแทนเนื้อหมูได้ 6. กางเกงยีนส์ขาสั้น วัยรุ่นชอบ อุปสงค์กางเกงยีนส์ขา สั้น มีการเปลี่ยนแปลง คือ............................... อุปสงค์ของกางเกงยีนส์ ขาสั้น จะเพิ่มมากขึ้น สาเหตุมาจากแฟชั่นที่กำลัง ฮิตในหมู่วัยรุ่น ถึงแม้ว่า ราคาจะสูงก็จะมีการซื้อ เกิดขึ้น เพิ่มขึ้น ลดลง ลดลง
42 เรื่อง เรียนรู้อุปสงค์ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 1. กลไกราคา (Price mechanism) หมายถึงอะไร .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. 2. อุปสงค์ (Demand) หมายความว่าอย่างไร .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. แนวคำตอบ การเปลี่ยนแปลงในระดับราคาสินค้า ซึ่งเกิดขึ้นจาก แรงผลักดันของอุปสงค์และอุปทาน เมื่อผู้ผลิตพยายามทำการ ปรับปรุงการผลิตของตน ให้สอดคล้องกับความต้องการของผู้บริโภคใน ตลาด เมื่อใดที่ปริมาณสินค้าและบริการที่ผู้ผลิต ได้ผลิตขึ้นจำนวนมาก ขณะที่ปริมาณความต้องการของผู้บริโภคยังคงมีเท่าเดิม ระดับราคาสินค้า ชนิดนั้นจะลดลง แนวคำตอบ ปริมาณสินค้าและบริการที่ผู้บริโภคต้องการและสามารถซื้อ สินค้าในระยะเวลาหนึ่ง ณ ระดับราคาต่างๆ ของสินค้าและบริการชนิด นั้น
43 3. เราสามารถอธิบายกฎของอุปสงค์ (Law of Demand) ได้อย่างไร .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. 4. ปัจจัยในการกำหนดอุปสงค์ ได้แก่อะไรบ้าง .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. ................................................................................................................... 5. การเปลี่ยนแปลงของอุปสงค์มีลักษณะอย่างไร .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. แนวคำตอบ ถ้าราคาสินค้าและบริการใดๆ เพิ่มขึ้น ความต้องการซื้อ สินค้าและบริการนั้นจะลดน้อยลง ตรงกันข้าม ถ้าราคา สินค้าหรือบริการ ใดๆ ลดลง ความต้องการซื้อสินค้าและบริการนั้นจะเพิ่มขึ้น แนวคำตอบ 1) ราคาสินค้าชนิดนั้น 2) จำนวนประชากร 3) รายได้เฉลี่ย ของครัวเรือน 4) การเปลี่ยนแปลงของฤดูกาล 5) การศึกษาและการ โฆษณา แนวคำตอบ 1) การเปลี่ยนแปลงปริมาณอุปสงค์ เป็นการเปลี่ยนแปลง ปริมาณการซื้อที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงราคา 2) การเปลี่ยนแปลงระดับ อุปสงค์ เป็นการเปลี่ยนแปลงความต้องการซื้อ ในขณะที่ราคาสินค้าและ บริการยังคงเดิมแต่เป็นผลมาจากปัจจัยต่างๆ
44 เรื่อง เรียนรู้อุปทาน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 1. อุปทาน (Supply) หมายถึงอะไร .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. 2. เราสามารถอธิบายกฎของอุปทาน (Law of Supply) ได้อย่างไร .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. 3. ปัจจัยในการกำหนดอุปทาน ได้แก่อะไรบ้าง .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. แนวคำตอบ ปริมาณสินค้าและบริการที่ผู้ผลิตหรือผู้ขายพร้อมที่จะผลิต ออกขาย ณ ระดับราคาต่างๆ ภายในระยะเวลาที่กำหนด แนวคำตอบ ถ้าราคาสินค้าหรือบริการใดๆ เพิ่มขึ้น ผู้ผลิตจะผลิต สินค้าออกมาจำหน่ายเพิ่มขึ้น ตรงกันข้าม ถ้าราคาสินค้าหรือบริการใดๆ ลดลง ผู้ผลิตจะผลิตสินค้าออกมาจำหน่ายลดลง แนวคำตอบ 1) ราคาสินค้าที่ผลิต 2) เป้าหมายของธุรกิจ 3) การเปลี่ยนแปลงของเทคนิคการผลิต 4) ราคาปัจจัยการผลิต 5) จำนวนผู้ผลิตหรือผู้ขาย 6) สภาพดินฟ้าอากาศ
45 4. การเปลี่ยนแปลงปริมาณอุปทาน คืออะไร ยกตัวอย่างประกอบ .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. 5. การเปลี่ยนแปลงระดับของอุปทาน หมายความว่าอย่างไร .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. ................................................................................................................. . แนวคำตอบ เป็นการเปลี่ยนแปลงปริมาณการผลิตที่เกิดจากการ เปลี่ยนแปลงของราคาสินค้า เช่น กระเป๋า ราคา 100 บาท ผู้ผลิตจะผลิต ออกจำหน่าย 2,000 ใบ ต่อมาราคากระเป๋าเพิ่มขึ้นเป็น 150 บาท ผู้ผลิต จะผลิตกระเป๋าออกมาจำหน่าย 2,500 ใบ แนวคำตอบ เป็นการเปลี่ยนแปลงปริมาณการผลิตในขณะที่ราคาและ บริการยังคงเท่าเดิม คือ เพิ่มขึ้นกับลดลง สาเหตุมาจากการเปลี่ยนแปลง ปัจจัยอื่นที่ไม่ใช่ราคาสินค้า เช่น ดิน ฟ้า อากาศ
46 เรื่อง ปัจจัยที่มีผลต่ออุปทาน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 สถานการณ์ การเปลี่ยนแปลงราคา อุปทาน(เพิ่มขึ้น/ลดลง) ปัจจัยที่ส่งผลต่อ การแปลงราคาอุปทาน 1. การลดภาษีรถยนต์คันแรก ของรัฐบาลจำนวน 100,000 บาท อุปทานของรถยนต์ มีการเปลี่ยนแปลง คือ .................................... ภาษีลด มีแนวโน้มว่ายอด ซื้อจะเพิ่ม ถึงได้กำไรเท่า เดิมก็ผลิตมากขึ้น เพราะ ขายได้จำนวนมากกว่าเดิม 2. กรมการขนส่งฯ คาด ประกาศขึ้นค่าแท็กซี่อัตราใหม่ สิ้น ธันวาคม 2562 อุปทานของผู้ขับขี่แท็กซี่ มีการเปลี่ยนแปลงคือ .................................. เนื่องจากราคาค่าแท็กซี่ เพิ่มขึ้นทำให้ผู้ผลิตจะลงทุน มาขับรถแท็กซี่มากขึ้น เนื่องจากเงินที่ได้มีปริมาณ เยอะขึ้น 3. ราคาอ้อยตกต่ำลง อุปทานของน้ำตาลทราย มีการเปลี่ยนแปลง คือ .................................... เนื่องจากราคาอ้อยไม่สูง ทำให้ผู้ขายไม่นิยมรับอ้อย มาขายเนื่องจากเงินที่ได้ จากการขายอ้อยเป็นเงินที่ ได้น้อยลง ลดลง เพิ่มขึ้น เพิ่มขึ้น
47 สถานการณ์ การเปลี่ยนแปลงราคา อุปทาน(เพิ่มขึ้น/ลดลง) ปัจจัยที่ส่งผลต่อ การแปลงราคาอุปทาน 4. ปัจจัยการผลิตปลากระป๋อง มีการนำเทคโนโลยีสมัยใหม่ เข้ามาช่วยลดค่าจ้างแรงงาน อุปทานของปลากระป๋อง มีการเปลี่ยนแปลง คือ ................................... เนื่องจากมีเทคโนโลยีที่ทำ ให้ผู้ผลิตสามารถผลิตปลา กระป๋องได้ โดยที่ลด ค่าแรงงานทำให้สามารถได้ กำไรจากการขายปลา กระป๋องเพิ่มขึ้น 5. ราคายางพาราในประเทศ ไทยประสบปัญหาราคาตกต่ำ อย่างหนัก อุปทานของยางพารา ในประเทศไทย มีการ เปลี่ยนแปลง คือ ..................................... เนื่องจากราคายางพารา ลดลง ทำให้เกษตรที่ปลูก ยางไม่นิยมขายยางพารา อาจจะหันไปปลูกพืชชนิด อื่นที่มีราคาสูงกว่ายางพารา ได้ 6. ฝนไม่ตก ทำให้ข้าวขาด แคลน อุปทานของข้าวสาร มีการเปลี่ยนแปลง คือ ............................... เพราะถ้าข้าวสารตลาด ราคาจะเพิ่มขึ้นทำให้มีคน เสนอขายมากขึ้น ทำให้ อุปทานเพิ่มมากขึ้น เพิ่มขึ้น ลดลง เพิ่มขึ้น