ตำบล เขาหัวควาย

ตำบล

เขาหัวควาย

อำเภอพุนพิน
จังหวัดสุราษฎร์ธานี

โรงไฟฟ้า

เขาหัวควาย สถานีรถไฟเขาหัวควาย

รวบรวมโดยนักศึกษา
สาขารัฐประศาสนศาสตร์ ปี4
มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี



นางสาวสาวิณี ศรีสว่าง 6116209001011
นางสาวณัฐชยา สมเขาใหญ่ 6116209001012
นางสาวสุภาฝัน หีมปอง 6116209001040

พระราชดำรัส

คุณธรรมของคน
“ประการแรก คือ ความซื่อสัตย์ ประการที่สอง คือ การรู้จักข่มใจฝึกใจ
ตนเอง ให้ประพฤติปฏิบัติอยู่ในความสัตย์ความดีนั้น ประการที่สาม คือ
การอดทน อดกลั้น และอดออมที่จะไม่ประพฤติล่วงความสัตย์สุจริต

ประการที่สี่ คือ การรู้จักละวางความชั่ว
ความทุจริต และรู้จักสละประโยชน์ส่วนน้อยของตน เพื่อประโยชน์ส่วน
รวมคุณธรรมสี่ประการนี้ ถ้าแต่ละคนพยายามปลูกฝังและบำรุงให้เจริญ
งอกงาม จะช่วยให้ประเทศชาติบังเกิดความสุขความร่มเย็นและมีโอกาสที่

จะปรับปรุงพัฒนาให้มั่นคงก้าวหน้าต่อไป”



พระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลย
เดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่9
(พระบรมราโชวาท ในพิธีบวงสรวง

สมเด็จพระบูรพมหากษัตริยาธิราชเจ้า 5 เมษายน 2535)

คำนำ

หนังสือ เล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิชา การฝึกประสบการณ์
วิชาชีพ โดยมีจุดประสงค์ เพื่อการศึกษาความรู้ ที่ได้จากเรื่อง
ตำบลเขาหัวควาย ทั้งนี้ ในหนังสือเล่มนี้ มีเนื้อหาประกอบด้วย
ความรู้เกี่ยวกับ ข้อมูลพื้นฐาน โครงสร้างของชุมชน โครงสร้าง
เศรษฐกิจและอาชีพ สถานที่สำคัญ การวิเคราะห์ศักยภาพชุมชน
ตลอดจนการประยุกต์ใช้เครื่องมือทำอาชีพ

คณะผู้จัดทำได้เลือกหัวข้อนี้ในการทำหนังสือ เนื่องมาจาก
เป็นเรื่องที่น่าสนใจ รวมทั้งแสดงให้เห็นถึง ความเป็นอยู่ของ
คนในชุมชน ผู้จัดทำต้องขอขอบคุณอาจารย์ปานเผด็จ นวนหนู
อาจารย์อยับ ซาดัดคาน ผู้ให้ความรู้ และแนวทางการศึกษา
ขอบคุณประธานตำบล นางสาวกาญจน์นภา ศรีเชื้อ ที่ช่วย
ประสานงาน ขอบคุณชาวบ้านที่ให้ความรู้ และขอบคุณเพื่อน
ในกลุ่มที่คอยช่วยเหลือกัน หวังว่ารายงานฉบับนี้จะให้ความรู้
และเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านทุก ๆ ท่าน หากมีข้อเสนอแนะ
ประการใดคณะผู้จัดทำขอรับไว้ด้วยความขอบพระคุณยิ่ง

คณะผู้จัดทำ

สารบัญ หน้าที่

เรื่อง 1
1
ข้อมูลพื้นฐาน 1
ประวัติความเป็นมาของตำบล 2
ขนาดและที่ตั้งของตำบล 3
ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญ 4
ลักษณะภูมิประเทศ ภูมิอากาศ 5
การเดินทาง / การคมนาคม 5
5
โครงสร้างของชุมชน 8
ด้านการเมืองการปกครอง 8
ข้อมูลประชากร 9
ด้านการศึกษา /ศาสนา /วัฒนธรรม 10
บริบททางสังคม / ความเป็นอยู่ 10
ความเชื่อ ประเพณี และพิธีกรรม 11
13
โครงสร้างเศรษฐกิจและอาชีพ 16
แหล่งทุนทางธรรมชาติ 16
ผลิตภัณฑ์ชุมชน ของดี ของขึ้นชื่อ 19
สถานภาพทางเศรษฐกิจของประชาชน 20
22
สถานที่สำคัญ 24
แหล่งท่องเที่ยว 24
ศาสนสถานของทุกศาสนา 24
แหล่งเรียนรู้/ โรงเรียน / ห้องสมุดชุมชน 25
สถานที่อื่นๆ ที่สำคัญในตำบล 26

การวิเคราะห์ศักยภาพชุมชน
สิ่งที่ชุมชนทำได้ดี(จุดแข็ง)
สิ่งที่ชุมชนต้องพัฒนา (จุดอ่อน)
โอกาสของชุมชน
อุปสรรคและความท้าทาย

1

ข้อมูลพื้นฐาน

ประวัติความเป็นมาของตำบล

ตำบลเขาหัวควายมีลักษณะภูมิประเทศประกอบด้วยเนินเขาและที่ราบ
ส่วนที่เป็นเนินเขาจะเป็นเนินเขาเตี้ยๆ มีอยู่หลายลูก แต่มีอยู่ลูกหนึ่งที่มี
ลักษณะคล้ายกับควาย ซึ่งชาวบ้านที่อาศัยอยู่บริเวณนั้นได้เรียกว่า เขาหัว
ควาย และเรียกกันมาตลอด จนกระทั่งปัจจุบันก็ยังเรียกว่า บ้านเขาหัวควาย
และตำบลเขาหัวควาย แยกจากตำบลท่าสะอ้าน เมื่อปี พ.ศ.2525 ซึ่งมี
พื้นที่ทั่งหมด 29 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 18,122 ไร่ ประกอบไปด้วย
4หมู่บ้าน 2,274 หลังคาเรือน ที่มา : นางสาวนิศานาถ เย็นมาก (กำนัน
หมู่ 2) ผู้ให้สัมภาษณ์ 16 สิงหาคม 2564

ขนาดและที่ตั้งของตำบล

ที่ตั้งของหมู่บ้านหรือชุมชนหรือตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลเขาหัวควายเป็นตำบลหนึ่งใน

จำนวน 16 ตำบล ของอำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี
ที่ทำการตั้งอยู่หมู่ที่๒ ห่างจากที่ว่าการอำเภอพุนพินไป
ทางทิศใต้ของอำเภอพุนพิน ประมาณ 7.5 กิโลเมตร
การเดินทางเข้าสู่พื้นที่โดยทางรถยนต์
ใช้เส้นทางสุราษฎร์-ตะกั่วป่าโดยมีอาณาเขตติดต่อกับตำบล
ต่างๆ ดังนี้

2

ทิศเหนือ จดเขตองค์การบริหารส่วนตำบลท่าข้าม
อำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี

ทิศใต้ จดเขตองค์การบริหารส่วนตำบลท่าสะท้อน
อำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี

ทิศตะวันออก จดเขตเทศบาลตำบลวัดประดู่
อำเภอเมือง จังหวัดสุราษฎร์ธานี

ทิศตะวันตก จดแม่น้ำตาปี

เนื้อที่

ตำบลเขาหัวควาย มีพื้นที่ทั้งหมด 29 ตารางกิโลเมตร
หรือประมาณ 18,122 ไร่พื้นที่เกษตรกรรม 12,977 ไร่
พื้นที่อื่นๆ 5,144 ไร่ โดยแบ่งเป็นหมู่บ้าน 4 หมู่บ้าน

หมู่ที่ 1 บ้านบางอ้อ
หมู่ที่ 2 บ้านเขาหัวควาย
หมู่ที่ 3 บ้านท่านาง
หมู่ที่ 4 บ้านห้วยบอน ที่มา : www.me-
fi.com/tourismdb/Seniortourists-
ust/subdistric_detail.php?subid=837

ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญ

น้ำ มีแหล่งน้ำตามธรรมชาติคือมีน้ำตาปีคลองท่าสะท้อน
และคลองมีสาขามีแหล่งน้ำจากบ่อบาดาลในการทำประปา
หมู่บ้านแหล่งน้ำที่สร้างขึ้น
1.บ่อน้ำดื่ม 4 แห่ง
2.บ่อน้ำบาดาล 24 แห่ง
3.สระน้ำ 4 แห่ง
4.ระบบประปาหมู่บ้าน 23 แห่ง

3

ป่าไม้
พื้นที่ที่สำคัญได้แก่ภูเขาหัวควายอยู่ในเขตป่าสงวนมีเนื้อที่ประมาณ

1, 500 ไร่
ภูเขา

มีเขาหัวควายอยู่ในพื้นที่หมู่ที่ 2 เขาขวาง เขาผีเสื้อ เขาลอยดาน
อยู่ในพื้นที่หมู่ที่ 3 เขาน้อยอยู่ในพื้นที่หมู่ที่ 1

ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญ
1.แม่น้ำตาปี
2.คลองท่าสะท้อน
3.ภูเขาหัวควาย

คุณภาพของทรัพยากรธรรมชาติ

แม่น้ำ คุณภาพของน้ำอยู่ในสภาพค่อนข้างดี แต่มีแนวโน้ม บาง
ช่วงน้ำทะเลหนุนสูง ค่าของน้ำมีความเค็มและน้ำกร่อย
น้ำบาดาล มีคุณภาพค่อนข้างดี แต่ในโซนพื้นที่ หมู่ที่2 คุณภาพ
น้ำจะมีค่าความกระด้างสูงน้ำเป็นหินปูน เนื่องจากอยู่ใกล้ภูเขา
บริเวณใกล้แม่น้ำตาปีไม่สามารถเจาะบ่อบาดาลใช้ได้ เนื่องจากเป็น
น้ำเค็ม
ป่าไม้ เป็นไม้ขนาดเล็กขึ้นตามภูเขาหิน

ลักษณะภูมิประเทศ ภูมิอากาศ

ลักษณะภูมิประเทศ พื้นที่โดยทั่วไปเป็นกึ่งเมืองชนบท
หมู่ที่ 1 เป็นที่ลุ่ม มีแม่น้ำตาปีไหลผ่านตลอดแนว น้ำท่วมถึงบาง
ฤดูกาล เกษตรกรส่วนใหญ่ใช้เป็นพื้นที่ปลูกผัก ผลไม้ ปาล์ม
หมู่ที่ 2 หมู่ที่3และหมู่ที่4 เป็นที่ราบสูง พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นป่าอุดม
สมบูรณ์ พื้นที่เหมาะแก่การทำเกษตรกร เช่นปลูกยางพารา ผลไม้
สวนปาล์มน้ำมัน และเกษตรกรอื่นๆ

4 พื้นที่ป่า พื้นที่ป่าตำบลเขาหัวควาย แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

1.ป่าภูเขา ป่าภูเขาในตำบลเขาหัวควายอย่างทางตอนกลาง
ของตำบล พื้นที่ดังกล่าวบางส่วน ได้ถูกราษฎรบุกรุกเข้าจับจอง
ถากถาง ปลูกสร้างสวนยางพารา และปาล์มน้ำมัน ตามบริเวณไหล่
เขาและเนินเพราะเป็นเนินเขาไม่สูงนัก ส่วนที่เป็นพื้นที่ป่าจะอยู่บน
สันเขาซึ่งเป็นป่าที่ค่อนข้างสมบูรณ์และเป็นแหล่งกำเนิดพืชสมุนไพร
บางชนิดและเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าขนาดเล็ก ซึ่งพื้นที่ป่าเหล่านี้
ยังอำนวยผลทำให้ฝนตกในตำบลสร้างความชุ่มชื้นให้กับพื้นที่ทำการ
เกษตรในตำบลอีกด้วย
2.ป่าพรุ เป็นป่าที่อยู่ลุ่มทางทิศตะวันออกของตำบลใกล้แม่น้ำ
ตาปี ในหมู่ที่ 1 ซึ่งบางแห่งเป็นที่ที่น้ำทะเลท่วมถึง เป็นแหล่งอนุรักษ์
สัตว์ เช่น นก และสัตว์น้ำอื่นๆ ซึ่งในป่าพรุนี้มีความอุดมสมบูรณ์ใน
เชิงนิเทศวิทยา
ลักษณะภูมิอากาศ
สภาพภูมิอากาศ มีลักษณะอบอุ่นตลอดปี แบ่ง
เป็น 2 ฤดู คือ ฤดูร้อนและฤดูฝน ฤดูฝนมีฝน
ตกชุกตั้งเดือนพฤษภาค-พฤศจิกายน ของทุกปี
ประกอบกับสภาพพื้นที่เป็นที่ราบโล่ง มีลมพัด
ผ่านตลอดปี อากาศจึงเย็นสบาย ส่วนฤดูร้อน
อากาศจะร้อนมากในช่วงเดือนมีนาคม-เมษายน
ของทุกปี

การเดินทางและการคมนาคม
1.ทางหลวงหมายเลข 401 สายสุราษฏร์ธานี - ตะกั่วป่า ตัดผ่าน
หมู่ที่ 2,4
2.ถนนสายเขาหัวควาย – ท่านาง ตัดแยกจาก ทางหลวงหมายเลข 401
ตัดผ่านหมู่ที่ 3
3.ถนนสายท่าข้าม – บางอ้อถ แยกจากสถานีรถไฟสุราษฏร์ธานีผ่านหมู่ที่
1 ไปเชื่อมกับทางหลวงหมายเลข 401 ที่สถานีประมงน้ำจืดสุราษฏร์ธานี
4.ทางรถไฟสายใต้ ผ่านหมู่ที่ 2 มีสถานีรถไฟ คือ สถานีเขาหัวควาย
5.ทางน้ำ ประชาชนที่อาศัยอยู่ริมแม่น้ำตาปี หมู่ที่ 1 ใช้เส้นทางนี้มาสู่
ตลาด อำเภอพุนพิน ที่มา : นายมาโนช นิ่มรักษ์ (ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 1)
16 สิงหาคม 25640

5

โครงสร้างของ
ชุมชน

ด้านการเมืองการปกครอง

เขตการปกครอง
ตำบลเขาหัวควาย ยกฐานะจากสภาตำบลเขาหัวควาย เป็นองค์การ

บริหารส่วนตำบลเขาหัวควาย ตามที่กระทรวงมหาดไทยได้มีประกาศวันที่
19 มกราคม 2539 จัดตั้งเป็นองค์การบริหารส่วนตำบล และมีผลบังคับ
ใช้ในวันที่ 30 มีนาคม 2539 แบ่งการปกครองเป็น 4 หมู่บ้าน ดังนี้

1. นายมาโนช นิ่มรักษ์ ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 1
บ้านเขาหัวควาย โทรศัพท์ 0935822721

2.นางสาวนิศานาถ เย็นมาก ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 2
บ้านบางอ้อ โทรศัพท์ 0844404411

3. นายมงคล เหมือนวงศ์ ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 3
บ้านท่านาง โทรศัพท์ 0819790945

4. นายจรุง เจริญเวช ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 4
บ้านห้วยบอน โทรศัพท์ 0815378240

การเลรืาอษกฎตัร้งส่วนใหญ่มีความตื่นตัวทางการเมืองพอสมควร และมี
ส่วนร่วมทางการเมืองโดยใช้สิทธิเลือกตั้ง และสมัครรับเลือกตั้ง
เป็นผู้นำท้องถิ่น ที่มา : นายจรุง เจริญเวช (ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่4) ผู้ให้
สัมภาษณ์ 16 สิงหาคม 2564

6

ข้อมูลประชากร

ข้อมูลเกี่ยวกับจำนวนประชากร
ตำบลเขาหัวควาย มีประชากร 4,435 คน แยกเป็น ชาย 2,112 คน

หญิง 2,322 คน มีความหนาแน่นเฉลี่ย 153 คน/ตารางกิโลเมตร
จำนวนประชากร/หลังคาเรือน เปรียบเทียบย้อนหลัง 3 ปี

ข้อมูลจากสำนักทะเบียนอำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี
ณ เดือน กันยายน 2561

ตารางที่1

ข้อมูลจากสำนักทะเบียนอำเภอพุนพิน จังหวัด
สุราษฎร์ธานี

ณ เดือนกันยายน 2562

ตารางที่2

ข้อมูลจากสำนักทะเบียนอำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี 7
ณ เดือนกันยายน 2563

ตารางที่3

คาดการณ์ในอนาคต จำนวนประชากร จะเพิ่มขึ้น เนื่องจากใน
พื้นที่ตำบลเขาหัวควายเป็นพื้นที่อยู่ใกล้ตัวเมืองสุราษฎร์ธานี และ
มีโรงงานอุตสาหกรรมอยู่ในพื้นที่หลายแห่ง และหมู่บ้านมีจำนวน
เพิ่มขึ้น จำนวนประชากรผู้สูงอายุมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นในอนาคต ช่วง
อายุและจำนวนประชากร
แสดงจำนวนประชากรของตำบลเขาหัวควายโดยจำแนกตามช่วงอายุ

ข้อมูลจากสำนักทะเบียน อำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี
ณ เดือน เมษายน 2563

ตารางที่4

8

ด้านการศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

การศึกษา
องค์การบริหารส่วนตำบลเขาหัวควาย มีโรงเรียนในพื้นที่ จำนวน 1

โรงเรียนคือ
-โรงเรียนวัดสันติคีรีรมย์ สอนตั้งแต่ระดับประถมศึกษาปีที่ 1-6

และมัธยมศึกษาปีที่ 1-3 ตั้งอยู่หมู่ที่2 บ้านเขาหัวควาย มีจำนวนนักเรียน
ทั้งหมด ประมาณ 320 คน

-ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียน 1 ศูนย์ ตั้งอยู่ที่หมู่ที่ 3 บ้านท่านาง

การนับถือศาสนา
ประชาชนพื้นที่ส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ

บริบททางสังคมและความเป็นอยู่

สาธารณสุข
การบริการด้านสาธารณสุขขององค์การบริหารส่วนตำบลเขาหัว

ควาย มีศูนย์บริการสาธารณสุขจำนวน ๑ แห่ง คือ โรงพยาบาลส่ง
เสริมสุขภาพประจำตำบล ตั้งอยู่หมู่ที่ 2 ซึ่งมุ้งเน้นการส่งเสริมสุขภาพ
อนามัย การให้ภูมิคุ้มกันโรค วิธีการป้องกันโรค และการระงับโรคติดต่อ
และการวางแผนครอบครัว
อาชญากรรม

-มีป้อมตำรวจ จำนวน1แห่งตั้งอยู่สามแยกทางไป
ท่าสะท้อน หมู่ที่3มีเจ้าหน้าที่ตำรวจประจำจำนวน3นาย
ยาเสพติด

กา-รยสัังงมีคกมลุส่มงคเคนรทีา่ยะัหง์มั่วสุมกับยาเสพติดอยู่
-เบี้ยสงเคราะห์ผู้สูงอายุ ผู้พิการ ผู้ป่วยเอดส์
การสงเคราะห์ผู้ประสบภัยพิบัติทางธรรมชาติ

9

ข้อมูลสาธารณูปโภค ( ประปา, ไฟฟ้า, โทรศัพท์ )
ประปา ทุกหมู่บ้านมีน้ำประปาใช้ทุกหมู่บ้าน มีประปาหมู่บ้าน 16 แห่ง
โดยการดูแลขององค์การบริหารส่วนตำบลเขาหัวควาย
ไฟฟ้า ตำบลเขาหัวควายมีไฟฟ้าใช้ทุกหมู่บ้านโดยองค์การบริหาร
ส่วนตำบลเขาหัวควายร่วมกับการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคอำเภอพุนพินได้
ขยายเขตให้บริการทั่วถึงครัวเรือน และมีไฟฟ้าสาธารณะ
โทรศัพท์ ตำบลเขาหัวควายมีโทรศัพท์เข้าถึงทุกหมู่บ้านและมีโทรศัพท์
สาธารณะทุกหมู่บ้าน ที่มา: http://www.kaohuakhwai.go.th

ความเชื่อ ประเพณี พิธีกรรม

มีขนบธรรมเนียมเหมือนกันทุกหมู่บ้าน ตำบลเขาหัวควาย
มีค่านิยมในการทำบุญในงานประเพณีต่างๆ เช่น งานแต่งงาน
งานประจำปีของหมู่บ้าน และวันสำคัญทางศาสนาเชื่อในกรรม
คือการสร้างกรรมดีย่อมได้รับผลดี

งานประจำปี

หมู่ที่ 1 มีประเพณีจบปีจบเดือน ช่วงเดือนพฤษภาคม
หมู่ที่ 2 มีประเพณีสงกรานต์เป็นงานประจำปี
หมู่ที่ 3 มีประเพณีจบปีจบเดือนและการจัดงานวันพ่อ 5 ธันวาคมของทุกปี
หมู่ที่ 4 มีงานส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่เป็นงานประจำปี ที่มา : นาย
มงคล เหมือนวงศ์ ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่3 บ้านท่านาง

10

โครงสร้างเศรษฐกิจ
และอาชีพ

แหลแ่ลงทะุแนหทล่างงอธรารหมาชราติ

การเกษตร
ส่วนใหญ่ประกอบเกษตรกรรม เช่นทำสวนยางพารา สวนปาล์ม

ปลูกผัก ผลไม้ เลี้ยงปลาในกระชัง ค้าขาย รับจ้าง ธุรกิจส่วนตัว และ
ทำงานในโรงงานอุตสาหกรรม

ทั้งนี้การประกอบอาชีพยังต้องพึ่งพาอาศัยธรรมชาติเป็นส่วนใหญ่
เนื่องจากอาชีพโดยส่วนใหญ่ของประชาชนในตำบลเขาหัวควายเป็น
อาชีพที่ยึดเอาทรัพยากรธรรมชาติเป็นวัตถุดิบเป็นสำคัญ

สำหรับอาชีพนอกภาคเกษตรกรรม ได้แก่ การรับจ้างและการ
ค้าขาย ซึ่งการรับจ้างเป็นการรับจ้างแรงงานภายในตำบลและตำบล
ใกล้เคียง สำหรับการค้าขายเป็นไปตามลักษณะการขายของเบ็ดเตล็ด
ภายในหมู่บ้าน หรือรับซื้อผลผลิตทางเกษตรภายในตำบล และ
ตำบลใกล้เคียงมาจำหน่าย
การประมง

มีกลุ่มเลี้ยงปลาในกระชังบริเวณริมแม่น้ำตาปี คลองท่าสะท้อน
และมีประชาชนบางส่วนมีอาชีพทำประมงจับปลา กุ้งแม่น้ำ จากแหล่ง
แม่น้ำตาปี
การปศุสัตว์

มีกลุ่มอาชีพเลี้ยงไก่ไข่ ไก่พื้นเมือง เลี้ยงโคเนื้อเป็นอาชีพ
เสริม

11

ผลิตภัณฑ์ชุมชน ของดี ของขึ้นชื่อ

การทำผลิตภัณฑ์ชุมชนของตำบลเขาหัวควายมีจำนวนน้อยมาก
เห็นได้จากการที่ตำบลเขาหัวควายมีหมู่บ้านทั้งสิ้น 4 หมู่บ้าน แต่มีการ
ทำผลิตภัณฑ์ชุมชนเพียงแค่สองหมู่บ้านเท่านั้น ได้แก่ หมู่ที่ 3 บ้านท่า
นาง และหมู่ที่ 4 บ้านห้วยบอน เนื่องจากการทำผลิตภัณฑ์ชุมชน ส่วน
ใหญ่ประสบปัญหาเกี่ยวกับนักท่อง เที่ยวที่เดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในชุมชน
มีจำนวนน้อย และในช่วงปีพ.ศ. 2563 ได้เกิดการระบาดของโรคโคโรนา
ไวรัส 2019 ทำให้จำนวนนักท่องเที่ยวลดน้อยลงจากเดิมเป็นอย่างมาก
อีกทั้งยังมีในเรื่องของเหตุผลส่วนตัวของผู้ทำผลิตภัณฑ์ที่ไม่สามารถ
ผลิตสินค้าเพื่อจัดจำหน่ายได้อีก เช่น ไวน์ลูกเม่า หรือไวน์ผลไม้ของ
หมู่ที่ 2 บ้านเขาหัวควาย ซึ่งในอดีตเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีชื่อเสียง แต่
ผลิตภัณฑ์กลับต้องปิดตัวลง นอกจากนี้ ส่วนใหญ่ชาวบ้านมีการ
ประกอบอาชีพเกษตรกรเพื่อหารายได้ เช่น
หมู่ที่ 1 บ้านบางอ้อ เนื่องจากได้เกิดเหตุการณ์น้ำท่วมครั้งใหญ่เมื่อปี
พ.ศ.2545 ทำให้สวนปาล์มของชาวบ้านเสียหาย จึงได้ล้มสวนปาล์ม
แล้วหันมาปลูกผักหลากหลายชนิด เพื่อส่งขายตามตลาดขนาดใหญ่
ต่างๆและมีพ่อค้าแม้ค้าคนกลางมารับซื้อที่สวนโดยตรง

12

ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2561 ห้างเทสโก้ โลตัสได้เข้ามารับซื้อผักของ
ชาวบ้านโดยให้ผู้มีความรู้ทางด้านการปลูกผักปลอดสารพิษเข้ามาให้
ความรู้แก่ชาวบ้านและทำสัญญารับซื้อผักชาวบ้านตลอดโดยรับซื้อให้
ราคาสูงให้ราคา 18-23 บาทต่อกิโลกรัม ซึ่งต่างจากการนำไปขาย
ในท้องตลาดในราคาที่ต่ำกว่าในราคา 3-4 บาทต่อกิโลกรัมทำให้
ชาวบ้านมีอาชีพและรายได้มั่นคง การทำผลิตภัณฑ์ชุมชนจึงมักจะทำ
ตอนที่การเกษตรมีผลผลิตน้อย หรือตอนที่ไม่สามารถเก็บเกี่ยว
ผลผลิตได้ จากสาเหตุดังกล่าว ทำให้ผลิตภัณฑ์ชุมชนของตำบล
เขาหัวควายที่พบในปัจจุบันและมีชื่อเสียง มีด้วยกัน 3 อย่าง ได้แก่
กล้วยฉาบที่ชื่อว่า “กล้วยกรอบแก้ว หรอยนิ” ของเกษตรกรบ้านท่า
นาง หมู่ที่ 3, ตะกร้าเชือกมัดฟาง ของหมู่ที่ 4 และปลาดุกร้าที่ชื่อว่า
“ปลาดุกร้าแม่ลูกจันทร์” ที่ทำในนามของ กศน. ตำบลเขาหัวควาย
หมู่ที่ 3 ทางกลุ่มจึงขอนำเสนอไทม์ไลน์พัฒนาการผลิตภัณฑ์ และ
ไทม์ไลน์กระบวนการผลิตภัณฑ์ของผลิตภัณฑ์ชุมชนทั้ง 3 อย่างเป็น
ลำดับต่อไป ที่มา : แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ.2561-2565) ของ
องค์กรการบริหารส่วนตำบลเขาหัวควาย

กล้วยกรอบแก้ว หรอยนิ ตะกร้าเชือกมัดฟาง

ปลาดุกร้าแม่ลูกจันทร์

สภาพทางเศรษฐกิจ 13
ของประชาชน

1.ราคาผลผลิตทางการเกษตรตกต่ำ อาจเนื่องมาจากเกษตรกรขาดการ
วางแผนการผลิตที่ดี ขาดการส่งเสริมความรู้ใหม่ๆ ในการผลิต รวม
ทั้งปัจจัยที่ใช้ในการผลิต เช่น ปุ๋ย ยาปราบศัตรูพืช พืชมีราคาสูง
2.ปัญหาการพัฒนาอาชีพและธุรกิจในชุมชน ประชาชนขาดความรู้ในการ
ประกอบอาชีพใหม่ๆ ไม่มีอาชีพเสริม
3.ปัญหาขาดการรวมกลุ่มและการจัดตั้งองค์กรประชาชนในหมู่บ้าน
เนื่องจากประชาชนขาดความรู้ ความเข้าใจในเรื่องการทำงานแบบกลุ่ม
ความมั่นใจ

ประเภทอาชีพเกษตรกรส่วนใหญ่ในพื้นที่ประกอบอาชีพทำการ
เกษตรเป็นอาชีพหลัก ส่วนการเลี้ยงสัตว์และการเลี้ยงปลามีการ
ทำเป็นอาชีพเสริม

1. เนื่องจากเกษตรกรมีการประกอบอาชีพทำสวน เป็นอาชีพ
หลัก มีความจำเป็นที่จะต้องใช้ปุ๋ยเคมี ในแต่ละปีจำนวนมาก
แต่เนื่องจาก ราคาแพง เกษตรกรไม่สามารถจัดซื้อมาใช้ได้ตามความ
ต้องการ

2. อาชีพการเลี้ยงสัตว์ของเกษตรกร เป็นอาชีพรองจากการ
ทำสวน เกษตรกรอยากให้มีการพัฒนาในการเลี้ยง ทั้งด้านความรู้ การ
จัดการและมีแหล่งวัสดุอาหารสัตว์ที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น

3. อาชีพการเลี้ยงปลา เกษตรกรในหมู่ที่1 มีการเลี้ยงปลา
และเพาะพันธุ์ปลาจำหน่าย ซึ่งเป็นอาชีพเสริมอีกอย่างหนึ่งที่สร้างราย
ได้ให้กับเกษตรกรในชุมชน

14

ด้านปศุสัตว์
กลยุทธ์ด้านปศุสัตว์ เน้นการเลี้ยงเพื่อเป็นรายได้เสริมให้แก่

ครัวเรือนโดยเน้นการเลี้ยงไก่พื้นเมืองให้กระจายทุกหมู่บ้าน โดยเน้น
กิจกรรมดังนี้
1. ส่งเสริมให้มีการเตรียมแหล่งพันธุ์ไก่พื้นเมืองในพื้นที่
2. ให้มีการจัดตั้งกลุ่มผู้เลี้ยงไก่พื้นเมืองหมู่บ้านละ 1 กลุ่ม
3. จัดหางบประมาณสนับสนุนในกลุ่ม
4. ให้บริการความรู้ในด้านการเลี้ยงสัตว์ การทำวัคซีน
5. จัดให้มีตลาดจำหน่ายไก่พื้นเมืองในตำบล
ด้านประมง

กลยุทธ์ด้านประมงเป็นการเลี้ยงปลาน้ำจืดในกระชัง เพื่อเป็น
รายได้เสริมในครัวเรือน โดยเน้นให้เลี้ยงในแม่น้ำตาปีในพื้นที่หมู่ที่
1 โดยให้มีกิจกรรมดังนี้
1. ส่งเสริมให้มีการจัดตั้งกลุ่มผู้เลี้ยงปลาในกระชังในหมู่ที่ 1
2. จัดหางบประมาณหรือโครงการสนับสนุนในกลุ่มฯ
3. ให้บริการความรู้ด้านการเลี้ยงปลาในกระชังแก่สมาชิก
4. ให้กลุ่มประสานจัดหาตลาดจำหน่ายปลาน้ำจืด
ด้านการส่งเสริมอาชีพแก่กลุ่มแม่บ้าน

กลยุทธ์การทำผ้าบาติก เพื่อเป็นรายได้เสริมให้แก่ครัวเรือนโดย
เน้นหมู่บ้านละ 1 กลุ่ม จัดหางบประมาณสนับสนุนกลุ่ม ให้บริการ
ด้านความรู้ในด้านการเขียนลายผ้าและเทคนิคการทำผ้าบาติก
การบริการ

ที่ตั้งของการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคอำเภอพุนพิน มีสถานตรวจ
สภาพรถเอกชน 1 แห่ง

การท่องเที่ยว
ตำบลเขาหัวควาย มีแหล่งท่องเที่ยวที่มีธรรมชาติสวยงามจุด

ชมวิวแหล่งตกปลาคือริมเขื่อนป้องกันตลิ่งบริเวณซอยท่าทับจีน-
ปากแพรกหมู่ที่ 1 และหมู่ที่ 2 มีร้านอาหารตามริมแม่น้ำบริการ

อุตสาหกรรม 15
โรงงานอุตสาหกรรม 9 แห่งมีโรงไฟฟ้าของ กฟผ. 3 แห่ง

การพาณิชย์และกลุ่มอาชีพ
ส่วนใหญ่ประกอบเกษตรกรรมเช่นทำสวนยางพารา สวนปาล์ม ปลูก

ผัก ผลไม้ เลี้ยงปลาในกระชัง ค้าขาย รับจ้าง ธุรกิจส่วนตัว และทำงาน
ในโรงงานอุตสาหกรรม

ทั้งนี้การประกอบอาชีพยังต้องพึ่งพาจากธรรมชาติเป็นส่วนใหญ่
เนื่องจากอาชีพโดยส่วนใหญ่ของตำบลเขาหัวควายเป็นอาชีพที่ยึดเอา
ทรัพยากรธรรมชาติเป็นวัตถุดิบเป็นสำคัญ

สำหรับอาชีพนอกภาคเกษตรกรรม ได้แก่ การรับจ้างและการค้าขาย
ซึ่งการรับจ้างเป็นการ
รับจ้างแรงงานภายในตำบลและตำบลใกล้เคียง สำหรับการค้าขายเป็นไป
ตามลักษณะการขายของเบ็ดเตล็ดภายในหมู่บ้าน หรือรับซื้อผลผลิตทาง
เกษตรภายในตำบล และตำบลใกล้เคียงมาจำหน่าย

แรงงาน
แรงงานในพื้นที่มีน้อย ส่วนมากเป็นแรงงานนอกพื้นที่ และต่างด้าว

ที่มา : นิรนาม. 2560. องค์การบริหารส่วนตำบลเขาหัวควาย

16

สถานที่สำคัญ

แหล่งท่องเที่ยว

1.คาเฟ่ Neenla’ by The Neenlawat Riverside
ตั้งอยู่ที่หมู่ที่1 บ้านบางอ้อซึ่งนอกจากจะมีคาเฟ่แล้วสถานที่

แห่งนี้ยังมีห้องพักติดริมแม่น้ำที่บรรยากาศดีราวกับอยู่บ้านสวน

2.น้ำตกเขมจารี
ตั้งอยู่ที่หมู่ที่2 บ้านเขาหัวควาย อำเภอพุนพิน จังสุราษฎร์ธานี

เป็นน้ำตกขนาดเล็กชั้นเดียว ล้อมรอบด้วยพื้นที่สวนยางพารา เมื่อ
ก่อนเป็นน้ำตกที่สวย มีต้นน้ำไหลมาจากภูเขาสูง น้ำเยอะ ไหลออก
มาถึงคูน้ำด้านหน้าถนนใหญ่ และเป็นค่ายลูกเสือสำหรับเด็กนักเรียนที่
จะใช้พื้นที่ทำกิจกรรมเข้าค่าย แต่ในช่วงหลังๆมีน้ำน้อย ทำให้ถูกปล่อย
ทิ้งไว้ให้ร้าง และในปี พ.ศ.2563 ทางองค์การบริหารส่วนตำบลเขาหัว
ควาย เข้าไปพัฒนาเพื่อที่จะให้กลับมาเป็นที่ท่องเที่ยวอีกครั้ง

17

3.ร้านอาหาร “ภูณิษา”

ตั้งอยู่ที่หมู่ที่2 บ้านเขาหัวควายโดยตัวร้านอยู่บนเนินเขาสูง
มองเห็นวิวอันสวยงามของจังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นอีกหนึ่งร้าน
อาหารที่เรียกได้ว่ามี "วิวขั้นเทพ" ให้ได้ชมขณะกินอาหาร เพราะตัวร้าน
ตั้งอยู่บนภูเขาที่เรียกว่า "เขาหัวควาย" มีแม่น้ำตาปีไหลทอดยาวคด
เคี้ยวขนาบข้าง กลางลำน้ำมีเรือหาปลาลอยลำอยู่อย่างนิ่งสงบ
ริมฝั่งแม่น้ำเป็นสวนปาล์มของชาวบ้าน มองลงมาเป็นสีเขียวขจีเต็ม
พื้นที่ ขณะที่มองไปไกลสุดสายตาก็จะเห็นแนวเทือกเขาสีเข้มโอบ
ล้อมอยู่โดยรอบ ยิ่งเมื่อได้มาเยือนที่ร้านในยามเย็นก็จะได้สัมผัส
กับวิวของพระอาทิตย์สีส้มที่กำลังจะตกดิน ยิ่งอินกับความงามของ
ทิวทัศน์มากขึ้นไปอีก

4.การท่องเที่ยงเชิงวัฒนธรรมการเรียนรู้หนังตะลุง
การท่องเที่ยวเชิงวัฒธรรม อันได้แก่ ศูนย์การเรียนรู้หนังตะลุง

จากการลงพื้นที่บ้านนายสุธน เกื้อสกุล ส.อบจ. จังหวัด
สุราษฎร์ธานี ทำให้ทราบว่าสถานที่แห่งนี้มีจุดเริ่มต้นมาจาก นาย
พัฒน์ เกื้อสกุล นามแฝง หนังศรีพัฒน์ ผู้เป็นครูภูมิปัญญาไทย รุ่นที่
2 ,ศิลปินแห่งชาติสาขาศิลปะการแสดง พุทธศักราช 2550 และเป็น
ผู้ก่อตั้งหนังศรีพัฒน์ เกื้อสกุล มีประสบการณ์การทำงาน แสดง
หนังตะลุงมาแล้ว ประมาณ ๕๐ กว่าปี มีแนวคิดและเจตนารมณ์ใน
การถ่ายทอดและสืบสานศิลปวัฒนธรรมปักษ์ใต้ ซึ่งในทุกปีจะมีการ
ไหว้ครูปีละครั้ง และจะไหว้ในพฤหัสแรกของเดือน 9 ในปีนี้จะมีการ
ไหว้ครูในวันที่ 12 สิงหาคม

18

นอกจากพิธีการไหว้ครูแล้ว ในวันนั้นยังมีการแสดงศิลปะการแสดงปักษ์
ใต้อีกด้วย หลังจากนายพัฒน์ได้เสียชีวิตลง นายสุธน เกื้อสกุล
ลูกชายของนายพัฒน์ได้เก็บสิ่งของ โบราณวัตถุต่างๆ ที่หาได้อยากใน
ปัจจุบัน ไว้ที่บ้าน ณ หมู่ 3 ต.เขาหัวควาย อ.พุนพิน จ.สุราษฎร์ธานี
ซึ่งนายสุธน เกื้อสกุล มีความตั้งใจที่จะสร้างที่แห่งนี้ให้เป็นแหล่งเรียน
รู้ เพื่อที่จะอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมและโบราณวัตถุต่างๆ ไม่ให้สูญหาย
ไปตามกาลเวลาสมัยใหม่ เด็กๆ เยาวชนรุ่นหลังจะได้ไม่ลืมและได้
เรียนรู้ถึงคุณค่าของสิ่งเล่านี้ต่อไปในภายภาคหน้า ที่มา : นายสุธน
เกื้อสกุล (อดีตผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 3 ) 16 สิงหาคม 2564

5.ท่องเที่ยวเชิงเกษตรโคกหนองนาโมเดล
พื้นที่หมู่ที่ 3 มีแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรอันได้แก่ โคกหนองนา
โมเดล ที่พัฒนาโดย นายอนันต์ เจริญมี (ลุงน้อย) จากพื้นที่
ทำการเกษตรธรรมดาๆ พัฒนามาเป็นแหล่งเรียนรู้ ตามปรัชญา
เศรษฐกิจ พอเพียง ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา” เป้าหมาย เพื่อให้
กลุ่มผู้สนใจในชุมชน พึ่งตนเองได้อย่างยั่งยืน ด้วยวิถีเกษตร และ
การรวมกลุ่มเพื่อเป็นจุดจำหน่าย สินค้าทางการเกษตรของชุมชน
และเป็นสถานที่ ศึกษาดูงาน ท่องเที่ยวเชิงเกษตร

19

ศาสนสถานของทุกศาสนา

โดยส่วนใหญ่คนชุมชนจะนับถือศาสนา การดำเนินชีวิตก็เป็นใน
แนวทางบรรพบุรุษยึดมั่นในพระพุทธศาสนา การประพฤติปฏิบัติให้อยู่
ในธรรม บุตรหลานเมื่อเข้าสู่วัยเบญจเพศก็จะเข้าวัดถือบวชเรียน ตาม
ความเชื่อ บรรพบุรุษจะได้รับส่วนกุศลที่บุตรหลานได้บวชเรียน พ่อแม่
ได้ถือผ้าเหลืองในขณะที่ยังมีชีวิตเท่ากับได้ต่ออายุ พุทธศาสนาได้เข้า
ถึงพระพุทธเจ้า ประชาชนในพื้นที่เลยนับถือศาสนาพุทธร้อย
เปอร์เซ็นต์ และ มีเพียง1วัดในตำบล คือ

วัดสันติคีรีรมย์

เป็นวัดเก่าแก่ เป็นวัดราษฎร์ สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย
ตั้งอยู่ริมเขาหัวควาย หมู่ที่2ตำบลเขาหัวควาย อำเภอพุนพิน
จังหวัดสุราษฎร์ธานี

20

แหล่งเรียนรู้/โรงเรียน/ห้องสมุดชุมชน

1.กศน.ตำบลเขาหัวควาย

ประวัติ กศน.ตำบลเขาหัวควาย เดิมคือ ศูนย์การเรียนตำบลเขา
หัวควาย(ศรช. ตำบลเขาหัวควาย) ก่อตั้งขึ้นปี 2548 อาคารตั้งอยู่ในวัด
สันติคีรีรมย์ ต่อมาประกาศจัดตั้งวันที่ 13 กันยายน 2553 เปลี่ยนจาก
ศรช. ตำบลเขาหัวควายเป็น กศน.ตำบลเขาหัวควาย และในปี 2558
กศน.ตำบลเขาหัวควายได้ย้ายที่ทำงานจาก วัดสันติคีรีรมย์มาตั้งอยู่ที่
โรงเรียน บ้านท่านางหมู่ 3 ตำบลเขาหัวควายอำเภอพุนพินจังหวัด
สุราษฎร์ธานี โดยได้เครือข่ายโรงไฟฟ้า สุราษฎร์ธานี ร่วมบริจาคเงิน
จำนวน 15,000 บาท ในการซ่อมแซม โรงเรียนบ้านท่านาง ให้เป็น
กศน.ตำบลเขาหัวควาย และได้ชาวบ้าน นักศึกษาและจิตอาสา โรงไฟฟ้า
สุราษฎร์ธานี ช่วยกันร่วมพัฒนา วันที่ 25 สิงหาคม 2558 กศน.ตำบลเขา
หัวควาย ได้เปิดศูนย์อย่างเป็นทางการ ได้รับเกียรติจาก นายประสิทธิ์ อม
ตาริยกุล ปลัดอาวุธโส อำเภอพุนพิน ในขณะนั้นเป็นประธาน

21

2.โรงเรียนวันสันติคีรีรมย์
โรงเรียนวัดสันติคีรีรมย์เปิดทำการเรียนการสอน เมื่อวันที่ 1

กันยายน 2481 เดิมชื่อว่า"โรงเรียนบ้านเขาหัวควาย" นายแหม เย็นมาก
ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 6 ตำบลท่าสะท้อน ได้มอบบ้าน 1 หลัง สำหรับ
เป็นที่เรียนของนักเรียน และในปี 2482 จึงสร้างอาคารเรียนชั่วคราวใน
ที่ดินของวัด โดยมี นายสวัสดิ์ จินตนา เป็นครูใหญ่คนแรก

ต่อมาในปี พ.ศ. 2491 ได้ย้ายอาคารเรียนจากที่ดินของวัดไปตั้ง
ในที่ดินหน้าสถานีรถไฟเขาหัวควาย ซึ่งนายแหม เย็นมาก ยกที่ดินส่วน
ตัวให้ 2 ไร่ พร้อมทั้งสร้างอาคารเรียนชั่วคราวให้ 1 หลัง เปิดทำการ
สอนในชั้น ป. 1 และ ป.2 มีนายวิสุทธิ์ มณีวัตร เป็นครูใหญ่ ปีพ.ศ.
2506 ได้ย้ายโรงเรียนจากหน้าสถานีรถไฟไปตั้งในที่ดินของหมู่บ้าน
เนื้อที 8 ไร่ 2 งาน ตรงข้ามกับวัด ใช้ชื่อว่า "โรงเรียนวัดสันติคีรีรมย์"

ปัจจุบัน โรงเรียนเปิดสอนตั้งแต่ชั้นอนุบาลปีที่ 1 ถึงมัธยมศึกษาปี
ที่ 3 มีนักเรียน 429 คน ครูประจำการ 20 คน ครูจ้างสอน 2 คน พี่
เลี้ยงเด็ก 1 คน และนักการภารโรง 1 คน

22

3.โรงเรียนอนุบาลวังบอนหอม
ตั้งอยู่หมู่ 4 บ้านห้วยบอน มีบ้านตาเบนหมอรักษาสมุนไพร

เดิมเป็นคนท่าข้ามซึ่งในส่วนของเขาหัวควายจะเป็นสวน ต่อมาพ่อได้
เข้ามาอยู่ในสวนลูกสาวก็ตามพ่อมาอยู่ในสวนด้วย โดยพ่อเป็นคน
ริเริ่มมีความเลื่อมใสต้มยารักษาโรค ยาแผนโบราณ และดูดวง แต่ใน
การรักษาแบบต้มยาจะเป็นการบอกส่วนผสมให้ไปเอาตัวยาตามที่บอกที่
ร้านหมอผอม ต่อมาจึงใช้วิธีการบดนาเป็นแคปซูล ในปี 2532 พ่อได้
มีจุดมุ่งหมายอยากมีโรงเรียนเป็นของตัวเอง ครูบุญเรือนเดิมเป็นครูอยู่
ที่โรงเรียนบ้านนาสารมา 15 ปี พ่อจึงให้มาสอนในโรงเรียนที่พ่อเปิด
มาสอน และตั้งชื่อเป็นโรงเรียนวังบอนหอม ที่มาของชื่อโรงเรียนวัง
บอนหอมคือ การเปลี่ยนคำเนื่องจากคำว่าห้วยไม่เพราะเลยเปลี่ยน
เป็นวัง ซึ่งจะเรียกว่าวังบอนเฉยๆ มันห้วนไป เลยใส่คำว่าหอมเข้าไป ก็
กลายเป็นวังบอนหอมในที่สุด ปัจจุบันเปิดสอนระดับอนุบาล1-3

สถานที่อื่นๆ ที่สำคัญในตำบล
1.โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเขาหัวควาย

รพ.สต.เขาหัวควาย ตั้งอยู่เลขที่ 9/7 หมู่ที่ 2 บ้านเขาหัวควาย
เบอร์ติดต่อ 077319622 สถานที่นี้ ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ.2527 และได้
ก่อสร้างเป็นสถานีอนามัยขนาดใหญ่ เมื่อปี พ.ศ 2537 เปิดให้บริการ
จนถึงปัจจุบัน ที่มา : แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ.2561-2565) ของ
องค์กรการบริหารส่วนตำบลเขาหัวควาย

23

2.สถานีรถไฟเขาหัวควาย
สถานีรถไฟเขาหัวควาย ตั้งอยู่ ทางหลวงหมายเลข 401

ตำบลเขาหัวควาย อำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นสถานี
รถไฟชั้น 4 ของทางรถไฟสายใต้ ตั้งอยู่ระหว่าง สถานีรถไฟสุราษฏร์
ธานี - สถานีรถไฟเขาพลู มีระบบอาณัติสัญญาณแบบ ประแจกลเดี่ยว
หางปลา พิกัดตั้งอยู่กิโลเมตร 641.51 ของทางรถไฟสายใต้ ที่มา:
http://loverotfaithai.blogspot.com/2014/07/174_26.html?
m=1
โรงไฟฟ้า

ความเป็นมา ความต้องการพลังไฟฟ้าในภาคใต้นับวันจะเพิ่มสูง
ขึ้นเรื่อยๆ ถึงแม้ว่าในภาคนี้จะมีโรงไฟฟ้าขนอมซึ่งเป็นโรงไฟฟ้าหลักที่
มีกําลังผลิตไฟฟ้าสูง และยังมีโรงไฟฟ้าพลังน้ําอยู่อีกหลายแห่งแล้ว
ก็ตาม แต่ความต้องการไฟฟ้ายังคงมีมากกว่ากําลังผลิตไฟฟ้าของภาค
ใต้ทั้งหมดรวมกัน ต้องอาศัยการส่งพลังไฟฟ้าจาก ภาคกลางส่วน
หนึ่งและสายส่งเชื่อมโยงจากประเทศมาเลเซียอีกส่วนหนึ่งเข้ามาเสริม
กอปรกับการเจริญเติบโตทั้งทางด้านเศรษฐกิจ และสังคมในภาคนี้เพิ่ม
ขึ้นอย่างต่อเนื่อง จึงเป็นตัวแปรสําคัญ ที่การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่ง
ประเทศไทย (กฟผ.) จะต้องหาแหล่งผลิตไฟฟ้าแห่งใหม่ๆ เข้ามาช่วยส่ง
เสริมความมั่นคงของระบบไฟฟ้าในภาคใต้อย่างต่อเนื่อ
สถานีที่ตั้ง

โรงไฟฟ้าสุราษฎร์ธานีตั้งอยู่ในบริเวณเดียวกันกับที่ตั้งโรงไฟฟ้า
สุราษฎร์ธานีเดิม ในท้องที่ตําบลเขาหัวควาย อําเภอพุนพิน จังหวัด
สุราษฎร์ธานีบนพื้นที่รวม 115 ไร่ ห่างจากตัวจังหวัดไปตามเส้น
ทางหลวงหมายเลข 401 เป็นระยะทางประมาณ 21 กิโลเมตร ที่มา :
https://accessibility.egat.co.th

24

การวิเคราะห์
ศักยภาพชุมชน

สิ่งที่ชุมชนทำได้ดี (จุดแข็ง)
1.ทรัพยากรธรรมชาติในตำบลเขาหัวควายอุดมสมบูรณ์ ทั้งพื้น

ดิน และแหล่งน้ำอุดมสมบูรณ์
2.มีแม่น้ำสายหลักไหลผ่านสามารถพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยว

เชิงนิเวศน์ได้
3.พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่เกษตรกรรม
4.เป็นหน่วยงานที่มีความใกล้ชิดกับประชาชนมากที่สุด สามารถ

แก้ปัญหาและตอบสนองความต้องการของประชาชนได้มากที่สุด
5.มีอัตลักษณ์เฉพาะด้าน ประเพณี วัฒนธรรมและแหล่งท่อง

เที่ยวธรรมชาติที่หลากลายสามารถพัฒนาเพื่อสร้างรายได้การท่อง
เที่ยว

6.มีแผนพัฒนาองค์การบริหารส่วนตำบลที่ชัดเจน
7.มีภูมินิเวศน์ที่เหมาะสมที่จะเป็นเมืองที่น่าอยู่ น่าอาศัย และน่า
ท่องเที่ยว
8.มีปราชญ์ชาวบ้าน ภูมิปัญญาท้องถิ่นและทรัพยากรบุคคลที่มี
คุณภาพในการแข่งขันสูง
สิ่งที่ชุมชนต้องพัฒนา (จุดอ่อน)
1.ขาดการประชาสัมพันธ์และขาดการส่งเริมแหล่งท่องเที่ยว
2.บริการด้านโครงสร้างพื้นฐานไม่ทั่วถึง
3.ขาดความรู้/ผู้รู้ด้านการบริหาร/การท่องเที่ยว/อาชีพเสริม
4.งบประมาณมีจำนวนจำกัด และขาดการสนับสนุนงบประมาณ
ในการดำเนินโครงการขนาดใหญ่
5.ปัญหาการใช้ทรัพยากรธรรมชาติและการทำลายสิ่งเเวดล้อมที่
เพิ่มมากขึ้น

25

6.บุคลากรและเจ้าหน้าที่บางส่วนยังขาดความรู้ ความเข้าใจในการ
ปฎิบัติงาน

7.แหล่งท่องเที่ยวอยู่ในพื้นที่ของเอกชน ยากต่อการเข้าถึงและ
พัฒนา

8.ช่วงฤดูฝนจะมีฝนตกหนักและในช่วงฤดูแล้งจะมีสภาวะอากาศที่
แล้งยาวนาน

9.มีแหล่งน้ำแต่ไม่สามารถพัฒนาได้อย่างเต็มที่
10.ชุมชนมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการของท้องถิ่นน้อย
โอกาสของชุมชน
1.เป็นพื้นที่ที่เหมาะสมสำหรับการทำเกษตรอินทรีย์ และการท่อง
เที่ยวเชิงอนุรักษ์
2.มีการให้ความร่วมมือระหว่างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
3.ได้รับความช่วยเหลือจากองค์กรต่างๆ
4.นโยบายกระจายอำนาจเป็นสาเหตุให้องค์กรปกครองส่วน
ท้องถิ่นต้องปรับบทบาท ภารกิจ หน้าที่ และพัฒนาระบบบริหารงาน
ของท้องถิ่นให้มีความเข้มแข็งและมีระบบบริหารจัดการที่ดี
5.พระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ.2542กำหนดให้องค์การปกครอง
ส่วนท้องถิ่นมีอำนาจหน้าที่ในการจัดระบบบริการสาธารณะเพื่อ
ประโยชน์ของประชาชนในท้องถิ่นโดยที่หน่วยงานราชการส่วนกลาง
และส่วนภูมิภาคส่งเสริมและสนับสนุนการถ่ายโอนภารกิจให้แก่
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
6.รัฐบาลสนับสนุนให้แต่ละท้องถิ่นมีบทบาทในการอนุรักษ์
ฟื้นฟู เผยแพร่และถ่ายทอดวัฒนธรรมประเพณีและภูมิปัญญาท้องถิ่น
มากขึ้น

26

อุปสรรคและความท้าทาย
1.สภาวการณ์ทางเศรษฐกิจในระดับประเทศ ในระดับภูมิปัญญาส่ง

ผลต่อการพัฒนาท้องถิ่น
2.เกิดปัญหาภัยแล้งยาวนาน ทำให้ขาดแคลนน้ำอุปโภค-บริโภค

ในช่วงฤดูแล้งและฝนจะตกหนักในช่วงฤดูฝนทำให้เกิดปัญหาอุทกภัย
การเกษตรเสียหาย

3.แรงงานต่างด้าวก่อให้เกิดปัญหาสังคมในพื้นที่ส่งผลให้เกิด
ปัญหาโรคติดต่อต่างๆ ปัญหาด้านสังคมต่างๆเพิ่มขึ้น

4.ประชาชนบางส่วนยังมีทัศนคติไม่ให้ความร่วมมือในการพัฒนา
ท้องถิ่น

5.ความทันสมัยและกระแสวัฒนธรรมต่างชาติทำให้ประชาชนใน
ท้องถิ่นลืมรากฐานทางวัฒนธรรมที่มีอยู่และหันไปนิยมวัฒนธรรมการ
บริโภคมากขึ้น

6.ประชาชนยังมีปัญหาสุขภาพที่จะต้องดูแลอย่างต่อเนื่องและ
ปัญหายาเสพติดมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น

7.มีการแสวงหาผลประโยชน์จากการใช้ทรัพยากรเพื่อหวังผล
ตอบแทนในระยะสั้น

8.วิกฤตโลกร้อนทำให้สภาพภูมิอากาศเปลี่ยนแปลงไปส่งผล
กระทบต่อการดำรงชีวิตและการประกอบอาชีพด้านเกษตรกรรมที่ต้องพึ่ง
ธรรมชาติ

9.สภาวการณ์ทางการเมืองที่ไม่มั่นคงนโยบายรัฐบาลที่
เปลี่ยนแปลงขาดความต่อเนื่องส่งผลต่อการบริหารงานขององค์กร
ปกครองส่วนท้องถิ่น ที่มา : (แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ.2561-2565)
ขององค์กรการบริหารส่วนตำบลเขาหัวควาย)

อ้างอิง

นางสาวนิศานาถ เย็นมาก (กำนันหมู่ 2),2564
นายมาโนช นิ่มรักษ์ (ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่1),2564
นายจรุง เจริญเวช (ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่4),2564
นายสุธน เกื้อสกุล (อดีตผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 3),2564
ขนาดและที่ตั้งของตำบล สืบค้นเมื่อวันที่ 6 สิงหาคม 2564. เข้าถึงได้จาก
(www.me-fi.com/tourismdb/Seniortourists-ust/subdistric_detail.php?
subid=837)
ข้อมูลประชากร สืบค้นเมื่อวันที่ 18 สิงหาคม 2564. เข้าถึงได้จาก
(http://www.kaohuakhwai.go.th)
แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ.2561-2565) ขององค์กรการบริหารส่วนตำบลเขาหัวควาย
สถานีรถไฟเขาหัวควาย สืบค้นเมื่อวันที่13 สิงหาคม 2564 เข้าถึงได้จาก
(http://loverotfaithai.blogspot.com/2014/07/174_26.html?m=1)
โรงไฟฟ้า สืบค้นเมื่อวันที่ 20 สิงหาคม 2564.เข้าถึงได้จาก
(https://accessibility.egat.co.th)

ภาคผนวก



ตำบลเขาหัวควาย

อำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี