การร้อ ร้ ยเรีย รี ง ประโยค วิชาภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๕
มาตรฐานการเรียนรู้ สาระที่ ๔ หลักการใช้ภาษา มาตรฐาน ท ๔.๑ เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและพลังของภาษา ภูมิปัญญาทาง ภาษา และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ ตัวชี้วัด ท ๔.๑ ม. ๔-๖/๒ ใช้คำ และกลุ่มคำ สร้างประโยคตรงตาม วัตถุประสงค์ ท ๔.๑ ม. ๔-๖/๗ วิเคราะห์และประเมินการใช้ภาษาจากสื่อสิ่ง พิมพ์และสื่ออิเล็กทรอนิกส์ มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชี้วัด
หลักการร้อยเรียง ประโยค "การทำ ให้เนื้อ นื้ ความและถ้อยคำ ในประโยคมีความสัมพันธ์ เกี่ย กี่ วเนื่อ นื่ งกัน" การเชื่อม การซ้ำ การละ การแทน
๖.คำ สันธานบางคำ และสันธานวลีบางวลีแสดงว่าประโยคหน้าและประโยคหลังมี เนื้อความเกี่ยวข้องกันในแง่ที่เป็นเงื่อนไข เช่น ถ้า ถ้า…แล้ว แม้ว่า หากว่า เมื่อ…ก็ หาก…ก็ ถ้าเรามีความขยันอย่างแท้จริงเราก็ไก็ม่สอบตก การเชื่อม การเชื่อมประโยคให้ต่อเนื่องกัน อาจใช้คำ เชื่อมหรือเรียกว่า คำ สันธาน หรือใช้กลุ่มคำ เชื่อม หรือที่เรียกว่า สันธานวลี ประกอบด้วย ข้อต่างๆ ดังนี้ ๑. คำ สันธานบางคำ และสันธานวลีบางวลีแสดงว่า ประโยคหน้าและประโยคหลัง มีเนื้อความคล้อยตามกัน เช่น และ ทั้ง อนึ่ง อีกประการหนึ่ง อีกทั้ง รวมทั้ง ฉันตัดสินใจเรียนหนังสือและทำ งานไปด้วย ๒. คำ สันธานบางคำ และสันธานวลีบางวลีแสดงว่า ประโยคหน้าและประโยค หลังมีเนื้อความขัดแย้งกัน เช่น แต่ แต่ทว่า แม้ แม้แต่ แม้ว่า ตำ รวจรู้ตัวผู้กระทำ ผิดแล้ว แต่ยัต่ ยังไม่มีหลักฐานเพียงพอ ๓. คำ สันธานบางคำ และสันธานวลีบางวลีแสดงว่า ประโยคหน้าและประโยค หลังมีเนื้อความให้เลือกอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น หรือ หรือไม่ก็ เธอจะอยู่กับเขาหรือเธอจะไปกับฉัน ๔. คำ สันธานบางคำ และสันธานวลีบางวลีแสดงว่าประโยคหน้าและประโยคหลัง มีเนื้อความเป็นเหตุเป็นผลกัน เช่น จึง เลย จน จนกระทั่ง เขาทำ งานอย่างหนักสุขภาพจึงทรุดโทรม ๕. คำ สันธานบางคำ และสันธานวลีบางวลีแสดงว่าประโยคหน้าและประโยคหลังมีเนื้อ ความเกี่ยวข้องกันทางเวลา เช่น แล้ว แล้วจึง และแล้ว ต่อจากนั้น ต่อมา เขามางานเลี้ยงในตอนเช้าต่อจากนั้นตอนบ่ายเขาก็ก ก็ ลับบ้าน
การซ้ำ หากประโยค ๒ ประโยค มีส่วนกล่าวถึงบุคคล สิ่ง เหตุการณ์ การกระทำ หรือสภาพเดียวกัน ประโยคทั้งสองมักจะมีคำ หรือวลีที่หมายถึงบุคคล สิ่ง เหตุการณ์ การกระทำ หรือสภาพนั้น ๆ ปรากฏซ้ำ ๆ การซ้ำ คำ หรือวลีจึงแสดงความเกี่ยวข้องของประโยคได้ เช่น ฉันวางกระเป๋ากับร่มไว้บนโต๊ะ ประเดี๋ยวเดียวกระเป๋าหายไป แล้วร่มยังอยู่ ประโยคหน้าและประโยคหลังกล่าวถึงสิ่งเดียวกันคือ กระเป๋ากับร่มจึงมีคำ กระเป๋ากับร่มซ้ำ กัน แหล่งโบราณคดีที่สำ คัญที่สุดแห่งหนึ่งของไทยคือบริเวณเมือง อู่ทอง ในจังหวัดสุพรรณบุรี นักโบราณคดีหลายท่านเชื่อว่า บริเวณนี้ น่าจะเป็นศูนย์กลางดั้งเดิมของอาณาจักรฟูนัน ในการซ้ำ คำ หรือวลีอาจใช้คำ ว่า นี้ นั้น โน้น นี่ นั่น มาขยายก็ได้
การละ ในบางกรณีเมื่อประโยคหน้าและประโยคหลังมีส่วนกล่าวถึง บุคคล สิ่ง เหตุการณ์ การกระทำ หรือสภาพเดียวกัน อาจไม่ จำ เป็นต้องกล่าวซ้ำ เช่น คนขับรถกระโดดลงจากรถ ฉวยกระเป๋าได้ รีบเดินเข้าบ้าน ประโยคหน้าและประโยคต่อ ๆไป กล่าวถึงบุคคล เดียวกัน คือ คนขับรถ คำ นาม คนขับรถเป็นประธาน ในประโยคหลังด้วยแต่ละไว้ แม่รดน้ำ ต้นไม้ ล้างจาน ทำ กับข้าว แล้วก็อาบน้ำ ประธานที่ละไว้คือ แม่ ใช้เพียงครั้งเดียวก็สามารถเข้าใจได้ว่า ใครเป็นผู้ทำ กิจกรรมต่างๆ
การแทน ในกรณีที่ผู้พูดหรือผู้เขียนไม่ต้องการใช้วิธีซ้ำ หรือวิธีละเมื่อ กล่าวถึงบุคคล สิ่ง เหตุการณ์ การกระทำ หรือสภาพเดียวกัน ก็อาจใช้วิธีนำ คำ หรือวลีอื่นมาแทน การใช้คำ หรือวลีอื่นมา แทนจึงแสดงความเกี่ยวเนื่องกันของประโยค เช่น ลูกชายของหญิงชรา จากบ้านไปนานแล้ว เขา อาจเสียชีวิตไปแล้วก็ได้ ประโยคหน้าและประโยคหลังกล่าวถึงบุคคล คนเดียวกันคือ ลูกชายของหญิงชรา คำ สรรพนาม เขา ในประโยคหลัง หมายถึง ลูกชายของหญิงชรา ที่กล่าวถึงในประโยคหน้า สุนัขมีความซื่อสัตย์ภักดีต่อเจ้าของ มันจึงเป็นสัตว์ที่คนนิยมเลี้ยง ประโยคหน้าและประโยคหลังกล่าวถึงบุคคลคนเดียวกันคือ สุนัข คำ สรรพนาม มัน ในประโยคหลัง หมายถึง สุนัข ที่ กล่าวถึงในประโยคหน้า
ซอ เป็นชาวเขาที่มีบุคลิกภาพงดงาม มีผิวกาย ค่อนข้างขาว มีร่างระหงและใบหน้าเป็น รูปไข่ ชาวเขาเผ่านี้ ยังชีพด้วยการปลูกข้าว ปลูกข้าวโพด และฝิ่น ลีซอ ส่วนใหญ่ไม่สูบฝิ่น ในบรรดาหนุ่มลีซอนั้น หาคนติดฝิ่นแทบไม่ได้เลย ตัวอย่างวิเคราะห์ การร้อยเรียงประโยค - การละ คำ ว่า ซอ หมายถึงชาวเขาเผ่าลีซอ ใน ประโยคที่ ๒ และ ๓ - การแทน ใช้คำ ว่า ชาวเขาเผ่านี้ แทน ชาวเขาเผ่าลีซอ - การซ้ำ คำ ว่า ลีซอ - การเชื่อม ใช้คำ ว่า ด้วย,และ
ความรู้เ รู้ พิ่มพิ่เติม เพลงจังจัหวะตกหลุม ลุ รักรั