โครงงานคณุ ธรรมส่งเสริมอัตลักษณ์วถิ พี ทุ ธ
เรื่องโรงเรยี นดบี ลู ลเี่ ป็นศูนย์ (Zero bully in school)
รายชอื่ กลุม่ แกนนาโครงงานคณุ ธรรม
๑. นางสาวณฐั กมล กานดา ประธานแกนนาโครงงาน
๒. นางสาวชุติมา ไชเลิศ แกนนาโครงงาน
๓. นางสาวชรินทร์รตั น์ ชาตะรปู ะ แกนนาโครงงาน
๔. นางสาวกลุ ธินันท์ เลก็ คลอ้ ย แกนนาโครงงาน
๕. นางสาวประภาพร พทุ ธกอ้ ม แกนนาโครงงาน
โรงเรยี นสรรพยาวทิ ยา
ตาบลสรรพยา อาเภอสรรพยา จงั หวดั ชยั นาท
สานักงานเขตพ้นื ท่กี ารศึกษามัธยมศึกษาอทุ ยั ธานี ชยั นาท
โครงงานคุณธรรมสง่ เสรมิ อตั ลกั ษณว์ ถิ พี ทุ ธ
เรื่องโรงเรยี นดบี ูลลเี่ ป็นศูนย์ (Zero bully in school)
รายช่อื กล่มุ แกนนาโครงงานคุณธรรม
ช่อื – นามสกลุ ตาแหน่ง ช้นั มธั ยมศกึ ษา
๑. นางสาวณัฐกมล กานดา ประธานแกนนาโครงงาน ๕/พ
๒. นางสาวชตุ ิมา ไชเลิศ แกนนาโครงงาน ๕/พ
๕/พ
๓. นางสาวชรนิ ทร์รัตน์ ชาตะรปู ะ แกนนาโครงงาน ๕/พ
๕/พ
๔. นางสาวกุลธินนั ท์ เลก็ คลอ้ ย แกนนาโครงงาน
๕. นางสาวประภาพร พทุ ธกอ้ ม แกนนาโครงงาน
พระสอนศีลธรรมท่ปี รึกษา
พระบรุ ะโชติ จนั ทร์ทสีโล
วดั อรณุ ศิรวิ ัฒนาราม วังยาง หมู่ ๕ ตาบลชัยนาท อาเภอเมอื งชยั นาท
จงั หวดั ชัยนาท ๑๗๐๐๐ โทร๐๖๔๔๓๒๘๓๐๗
ชื่อผู้บรหิ าร
นายสมชาย บษุ บงค์
โรงเรยี นสรรพยาวิทยา
โทร ๐๙๔ ๑๙๔๔๕๓๙
ชอื่ ครผู ู้ฝึกสอน
นางสาวพัชรยี ์ ตรุณจนั ทร์
โรงเรยี นสรรพยาวทิ ยา
โทร ๐๘๓ ๐๐๐๐๙๕๔ E –mail Patcore๒๕๒๕@gmail.com
ชอื่ ครผู ูฝ้ ึกสอน
นางสาวณัชชา มีครองแบ่ง
โรงเรยี นสรรพยาวทิ ยา
โทร ๐๘๖ ๕๐๐๙๙๓๙ E –mail [email protected]
กิตตกิ รรมประกาศ
การทางานทกุ อย่าง กวา่ จะสาเรจ็ ลุลว่ งถึงเป้าหมายนอกจากผดู้ าเนินงานอนั เปน็ ตวั ขบั เคล่ือน
หลักแล้วยังต้องอาศัยปัจจัยอื่น ๆ อีกมากมายเป็นแรงเสริมเพื่อที่จะให้งานสามารถขับเคลื่อนไป
ขา้ งหนา้ ได้อย่างมีประสทิ ธภิ าพและประสิทธผิ ล
โครงงานโรงเรียนดีบูลลี่เป็นศูนย์ (Zero bully in school) ของโรงเรียนสรรพยาวิทยา
สานักงานเขตพืน้ ที่การศึกษามธั ยมศึกษาอทุ ัยธานี ชยั นาท สามารถดาเนินงานมาได้เปน็ ลาดบั
ก็เพราะได้รับการสนับสนุนจากทุกภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็น ผู้บริหารคณะคุณครูและนักเรียนโรงเรียน
สรรพยาวิทยา ตามรายช่อื น้ี
๑.นายสมชาย บุษบงค์ ผอู้ านวยการโรงเรยี นสรรพยาวทิ ยา
๒.นางสาวเครือวลั ย์ เท่ยี งพลับ รองผู้อานวยการโรงเรยี นสรรพยาวิทยา
๓.พระบรุ ะโชติ จันทรท์ สีโล พระอาจารยท์ ่ปี รกึ ษา
๔.คุณครพู ชั รีย์ ตรุณจนั ทน์ ครูท่ีปรกึ ษาโครงงาน
๕.คุณครแู ก้วใจ สุชัยรตั น์ ครูท่ีปรึกษาโครงงาน
๖.นกั เรียนโรงเรียนสรรพยาวิทยาทุกคน
๗.โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สุขภาพประจาตาบลสรรพยา
๘.เจ้าหนา้ ทีส่ านักงานสง่ เสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั
อาเภอสรรพยา
ขออานาจคุณพระศรีรตั นตรัยและสิ่งศักด์ิสิทธิ์ท้ังหลายในสากลโลก จงอานวยผลดลบันดาล
ให้ผู้มีพระคุณทุกท่าน เจริญด้วยจตุรพธิ พรชัย คือ อายุ วรรณะ สุขะและพละตลอดกาลนานพวกเรา
ขอสัญญาว่าจะทาความดีต่อไป ตราบจนชวี ิตจะหาไม่
นางสาวณัฐกมล กานดา
ประธานกล่มุ เด็กดวี ิถีพทุ ธ
สารบญั หน้า
เร่ือง ๑
กติ ตกิ รรมประกาศ ๒
บทคดั ยอ่ ๓
ผงั มโนทัศน์ ๔
สารบญั
บทท่ี ๑ บทนา ๖
๑๐
ความเปน็ มาและความสาคัญของปัญหา ๑๕
วัตถปุ ระสงคใ์ นการศึกษา ๑๖
ประโยชน์ในการศกึ ษา ๑๗
ขอบเขตของการศกึ ษา
บทท่ี ๒ เอกสารทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ๑๙
หลกั ธรรมท่ีเกยี่ วขอ้ ง
แนวพระราชดารติ า่ งๆทีน่ ามาใช้ดาเนินการโครงงาน
ผลการดาเนนิ งาน
บทท่ี ๓ วธิ ีการดาเนนิ งาน
ปฏทิ ินการทางาน
บทที่ ๔ ผลการดาเนนิ งาน
การประเมนิ ตนเอง
การประเมินและวิจารณโ์ ดยผอู้ นื่
บทท่ี ๕ บทสรุปและขอ้ เสนอแนะ
สรุปผลการดาเนินงาน
ผลทไ่ี ด้รับจากการดาเนนิ งาน
ข้อเสนอแนะ
บรรณานกุ รม
ภาคผนวก
บทคดั ย่อ
โครงงานโรงเรียนดีบูลล่ีเป็นศูนย์ (Zero bully in school) ของโรงเรียนสรรพยาวิทยา
สานักงานเขตพืน้ ที่การศกึ ษามธั ยมศกึ ษาอทุ ัยธานี ชัยนาท เป็นโครงงานของนักเรียนโรงเรยี นสรรพยา
วิทยา มีวัตถุประสงค์เพ่ือศึกษาถงึ สาเหตแุ ละพฤตกิ รรมของการกลน่ั แกลง้ กนั ของนกั เรียนผลกระทบที่
เกิดจากการตกเป็นเหยอ่ื ของการกล่ันแกล้ง ด้วยสาเหตุดังกล่าว นักเรียนแกนนาโครงงานคุณธรรมฯ
ได้มองเห็นถึงประเด็นปัญหาและเกิดความสนใจท่ีจะแก้ไขปัญหา เพ่ือการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้มี
ประสิทธิภาพและเพื่อสร้างสังคมดีวิถีพุทธท่ีเข้มแข็งอนั จะนาไปสู่ความสุขสงบที่ยั่งยืนโดยระยะเวลา
ดาเนินงานคือในช่วงปกี ารศึกษา ๒๕๖๕
คณะผู้จัดทาโครงงานคุณธรรมฯคาดหวังว่ากิจกรรมต่างๆที่ทางนักเรียนแกนนาโครงงาน
คุณธรรมฯโรงเรียนดีบูลลี่เป็นศูนย์ จะสามารถทาให้นักเรียนโรงเรียนสรรพยาวิทยา มีคุณธรรม
จริยธรรมที่ดี มีสติลดการกลั่นแกล้งกนั เข้าใจในการดาเนินชีวิตของแต่ละบุคคลใหเ้ กียรติซ่ึงกนั และ
กนั อยู่กันอยา่ งเป็นมติ ร มนี า้ ใจตอ่ กัน ช่วยเหลอื เก้อื กลู กนั ตลอดไป
ข้ันตอนและวิธีการดาเนินการโครงงานได้แก่การประชุมวางแผนงาน ประสานเครือข่าย
ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านหางบประมาณสารวจ ค้นคว้า รวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล ตั้งเป็นประเด็น
ปัญหา สังเคราะห์หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาให้สอดคล้องกับประเด็นปัญหา ฝึกซ้อมแกนนา
ประชาสัมพันธ์การจัดกิจกรรมภายในห้องเรียน เผยแพร่กิจกรรมผ่านคุณครูที่ปรึกษาและในระบบ
ออนไลน์ ประเมนิ ผลความพึงพอใจเพื่อปรับปรงุ พฒั นางาน โดยผา่ นกจิ กรรมตา่ งๆดังน้ี
๑.กจิ กรรมสวดมนต์ ฝกึ ฝนสมาธิ
๒.กิจกรรมสอื่ ดี วถิ ีพทุ ธ
๓.กจิ กรรมศลิ ป์สร้างทางสุข
๔.กจิ กรรมศนู ย์บรรเทาทุกข์ใจจากวายร้ายภยั บูลลี่
๕.กจิ กรรม workshop stop bullying
ผลการดาเนินกิจกรรมพบว่านกั เรียนมีความมนั่ ใจและการเหน็ คุณค่าในตัวเองเพม่ิ ขน้ึ และ
สามารถปฏิบัตติ นในสถานการณ์ท่ีถกู Bully ได้ ทาใหน้ ักเรียนมีความกลา้ และสามารถเผชิญหน้ากับ
การถูก Bullyได้ โดยมีสติและทัศนคติท่ดี ใี นการดาเนนิ ชวี ติ อยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างมคี วามสุข
ผงั มโนทศั น
น์
7
บทที่ ๑ บทนา
ท่มี าและความสาคญั ของโครงงาน
ปัญหาความรุนแรง หรือปัญหาการกลั่นแกล้งในสถานศึกษานั้น เรียกว่าเป็นปัญหาใหญ่ท่ีเกิด
ข้ึนมาในสังคมไทย และทั่วโลกมาตั้งแต่ไหนแต่ไร ซ่ึงปัญหาดังกล่าวน้ีไม่ได้เพียงแค่สร้างความเจ็บปวด
ให้กับผู้ถูกกระทาแล้ว แต่ว่ามันยังสร้างผลกระทบให้กับผู้กระทาอีกด้วย การกล่ันแกล้ง (Bully) เป็น
รปู แบบหนง่ึ ของความรุนแรงในสถานศกึ ษา การกลัน่ แกลง้ นน้ั มีหลากหลายรูปแบบไม่ว่าจะเป็น การทุบตี
ซึ่งสง่ ผลทางกายภาพ หรือการดา่ ทอ เสียดสี เหยยี ด ล้อเลียนปมดอ้ ยของคนทต่ี อ้ งการกล่นั แกลง้ ซงึ่ สง่ ผล
ตอ่ สภาพจิตใจ หรอื แมแ้ ตก่ ารขโมยของเพือ่ นาไปซอ่ นน้นั ก็ถอื ว่าเป็นการกลั่นแกล้งในรูปแบบหนง่ึ แมว้ ่า
จะมีหลายคนเช่ือว่าประเทศไทยน้ันอยู่กันอย่างเป็นมิตร มีน้าใจต่อกัน ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน แต่จากสถิติ
พบวา่ ประเทศไทยพบวา่ มีเดก็ ถกู รงั แกในสถานศกึ ษาปลี ะประมาณ ๖ แสนคน
ปัจจุบันนักเรียนโรงเรยี นสรรพยาวิทยาพบปญั หาการกลั่นแกล้งกนั ของนกั เรยี นในชั้นเรียน เช่น
การใช้คาพูดที่ไม่สุภาพ คาพูดท่ีค่อนข้างรุนแรงและนอกจากนี้ยังนาปมด้อยของเพื่อน ชื่อบุพการีของ
เพือ่ นมาล้อเลียน พูดในเชงิ กลน่ั แกล้ง ดว้ ยสาเหตุดงั กลา่ ว นกั เรยี นแกนนาโครงงานคุณธรรมฯได้มองเห็น
ถึงประเด็นปัญหาและเกิดความสนใจที่จะแก้ไขปัญหา จึงได้ดาเนินการจัดทาโครงงานคุณธรรมฯเรื่อง
โรงเรยี นดบี ูลล่ีเปน็ ศูนย์ เพอ่ื ศึกษาถึงสาเหตแุ ละพฤติกรรมของการกล่นั แกลง้ กันของนักเรียนผลกระทบที่
เกิดจากการตกเป็นเหยื่อของการกล่ันแกล้งตลอดจนศึกษาแนวทางการป้องกันและแก้ไขการกลั่นแกล้ง
การใชค้ วามรนุ แรงของนกั เรียนซงึ่ มีการจดั ทาโครงงานคุณธรรมฯอย่างเป็นระบบคือ การร่วมกันวางแผน
การลงมือปฏบิ ตั ิจริง การสังเกตและประเมนิ ผลการดาเนนิ งานตามโครงงานคณุ ธรรมฯ
คณะผู้จัดทาคาดหวังว่ากิจกรรมต่างๆที่ทางนักเรียนแกนนาโครงงานคุณธรรมฯโรงเรียนดีบูลลี่
เป็นศูนย์ จะสามารถทาใหน้ ักเรยี นโรงเรยี นสรรพยาวิทยา มคี ุณธรรม จรยิ ธรรมท่ดี มี ีสติลดการกลั่นแกล้ง
กันเข้าใจในการดาเนินชีวิตของแต่ละบุคคลให้เกียรติซ่ึงกันและกันอยู่กันอย่างเป็นมิตร มีน้าใจต่อกัน
ชว่ ยเหลือเกือ้ กูลกันตลอดไป
วัตถุประสงคข์ องการทาโครงงาน
- เพอื่ ใหก้ ลุ่มเป้าหมายมีความสขุ ในการมาเรยี นมากข้นึ
- เพ่อื แกไ้ ขปัญหาการกลัน่ แกลง้ กนั ภายในโรงเรียน
- เพอ่ื พัฒนาจิตใจและทกั ษะในการทางานของกลมุ่ แกนนา
ขอบเขตการศกึ ษา
เป้าหมายเชงิ ปรมิ าณ นักเรยี นชัน้ มัธยมศกึ ษาโรงเรยี นสรรพยาวทิ ยา จานวน ๒๗ คน
เป้าหมายเชงิ คณุ ภาพ นกั เรยี นชั้นมธั ยมศกึ ษาโรงเรียนสรรพยาวิทยารอ้ ยละ ๗๐ มีแนวทางใน
การปรบั เปลี่ยนวุฒิภาวะทางอารมณ์ (Emotional Quotient : EQ) หรืออีควิ ของตนเองและ
การแก้ไขปญั หาเม่ือเราถูก Bully
สถานที่ ได้แก่ โรงเรยี นสรรพยาวทิ ยา
ระยะเวลา ภาคเรยี นที่ ๑ / ๒๕๖๕
8
วนั ท่ี บทที่ ๒ วธิ ีการดาเนนิ งาน หมายเหตุ
ม.ิ ย. ๖๕
ก.ค. ๖๕ ปฏทิ นิ โครงงานคุณธรรม ภาคเรียนที่ ๑/๒๕๖๕
รายการ
ก.ค. ๖๕
- ประชมุ วางแผนกาหนดกรอบการทางาน
ส.ค.๖๕ - เสนอโครงงานต่อครทู ีป่ รึกษา
- สารวจประเด็นปญั หา
- สร้างเครือ่ งมือเกบ็ ขอ้ มลู กลุ่มเป้าหมาย
- ศึกษาหาแนวทางการแก้ไขปญั หาท่ีเกดิ ขึ้น
- ถอดบทเรยี น
- จัดกลมุ่ เปา้ หมาย
กลมุ่ คนทถ่ี ูกคนอ่นื บลูล่ี ม.ี ....๑๗.............คน
กลมุ่ คนที่บลูล่คี นอ่นื มี...........๕..............คน
กลุ่มทีบ่ ลูล่ีคนอืน่ และถกู คนอ่ืนบลูลี่ ม.ี .........๕........คน
-ประสานเครือข่ายโดยมีการประสานครูที่ปรึกษา/
คณุ ครแู นะแนว/นักจิตวทิ ยาโรงพยาบาล
ส่งเสรมิ สุขภาพตาบลสรรพยา
-ดาเนินกจิ กรรมเพื่อแก้ไขปญั หาทพี่ บ
- ถอดบทเรียน
ประชมุ วางแผน / กาหนดกิจกรรมทส่ี อดคล้อง
- ถอดบทเรียน
๑. กจิ กรรมศนู ยบ์ รรเทาทุกข์ใจวายร้ายภัยบูลล่ี : ,
ณัฐกมล, ชตุ มิ า
- พบครูแนะแนวเพื่อปรกึ ษาปญั หาตา่ งๆท่เี กดิ
ขน้ึ กบั ตนเอง
- แบ่งปันความรจู้ ากหมอจติ วิทยา :โรงพยาบาล
ส่งเสริมสุขภาพประจาตาบลสรรพยาโดย
ชอ่ งทางออนไลน์
- ถอดบทเรยี น ครัง้ ที่ ๑
๒. กจิ กรรมสื่อดวี ิถพี ทุ ธ : กุลธนิ นั ท์ , ประภาพร
- พระเอกตวั จรงิ คลิปYouTube
- เรือ่ งดดี มี ีไว้คิด คลิปYouTube
- ถอดบทเรยี น ๒
๓. กจิ กรรมศิลป์สร้างทางสุข : ชรินทร์รตั น์ ,ชตุ ิมา
- ระบายสเี ส้นเน้นสติ : คลิปจาก YouTube
- ร้อยลูกปัดพวงกุญแจ : คลิปจาก YouTube
- ดนตรีสร้างสขุ : คลปิ จาก YouTube
9
ก.ย.๖๕ - ถอดบทเรียน ๓
ก.ย.๖๕
๔. กิจกรรมสวดมนต์ฝกึ ฝนสมาธิ : กุลธนิ ันท์ ,
ชรนิ ทร์รตั น์
- ฝึกสอนการน่งั เดิน กราบ ไหว้ให้สวยงาม
: คลิปโดยนักเรยี นแกนนา
- ฝึกสวดมนต์และน่ังสมาธิ
: คลิปโดยนกั เรยี นแกนนา
- ถอดบทเรียน ๔
๕. กิจกรรม workshop stop bullying
- กลุ่มเปา้ หมายแลกเปลีย่ นแนวคิดเลือกทาในสงิ่
ท่ีตนเองชอบ เชน่ การเตน้ การร้องเพลง กฬี า
ฯลฯ ส่อื สารผ่านช่องทางออนไลน์
- ถอดบทเรียน ๕
สรุปผลการจดั กจิ กรรม/รายงานผล
งบประมาณ จานวน/หนว่ ย หน่วยละ รวม
๓ แผ่น ๔๐ ๑๒๐ บาท
ลาดับที่ รายจ่าย ๒ รมี ๑๑๐ ๒๒๐ บาท
๑ แผ่นฟวิ เจอรบ์ อร์ด ๔ อัน ๗๘ ๓๑๒ บาท
๒ กระดาษA ๔ สี
๓ กาว๒หน้าหนา
รวมทง้ั สิ้น ๖๕๒ บาท
อปุ สรรคความผดิ พลาดและการแกป้ ญั หา
การดาเนินตามโครงงานคุณธรรม โรงเรียนดี บูลล่ีเป็นศูนย์ (Zero bully in school) ทาง
คณะกรรมการโครงงานฯ พบอุปสรรคความผิดพลาดและการแกป้ ญั หา ดงั น้ี
๑. ด้านเวลา ทางคณะกรรมการโครงงานฯ ล้วนมีภาระหน้าท่ีด้านการเรียนและหนา้ ที่รบั ผิดชอบ
ต่างๆ จงึ ต้องมกี ารวางแผนการทางานอย่างชดั เจน
๒. การไม่ให้ความร่วมมือของนกั เรียนในช่วงแรกๆ ดั้งน้ันทางคณะกรรมการโครงงานฯ จึงมีการ
ประสานงานกบั ครูที่ปรึกษาประจาชนั้ เรียน
10
บทท่ี ๓ ผลการดาเนนิ งาน
โครงงานคณุ ธรรมโรงเรียนดบี ลู ลีเ่ ป็นศนู ย์ (Zero bully in school)
มีข้นั ตอนและวธิ กี ารดาเนนิ งานโดยใช้ หลักธรรมสังคหวัตถุ ๔ มีผลการดาเนินงานดังนี้
วิธกี ารดาเนนิ การ
๑. นกั เรียนรว่ มกนั ระดมความคิดสาเหตขุ องปัญหาที่นักเรียนปฏบิ ัติภายในโรงเรยี น
๒. ประชุมภายในหอ้ งเรยี นหาแนวทางในการปฏิบัติ การสารวจเกบ็ ข้อมูล และการส่งเสรมิ หรอื
แกไ้ ขพฤตกิ รรม เพ่ือให้นกั เรียนปฏบิ ตั ติ ามกิจกรรมท้ัง ๕ กิจกรรม ไดแ้ ก่ กจิ กรรมสวดมนต์ฝึกฝนสมาธิ
กจิ กรรมสื่อดวี ิถีพทุ ธ กจิ กรรมศลิ ป์สรา้ งทางสุข กิจกรรมศูนย์บรรเทาทุกข์ใจจากวายร้ายภยั บลู ลี่
กิจกรรม workshop stop bullying
๓. ดาเนนิ การขออนุมัติโครงงานเพอ่ื ทาโครงงานคณุ ธรรมส่งเสรมิ อัตลักษณ์ของโรงเรยี น
๔. คดั เลือกคณะกรรมการกจิ กรรมละ ๒ คน เพื่อสารวจ ดแู ลการปฏิบตั ิและแกไ้ ขพฤตกิ รรม
หรอื ส่งเสรมิ การปฏิบตั กิ จิ กรรมของเพื่อน
๕. ดาเนินการจดั กิจกรรมโดยแกนนาโครงงานโรงเรยี นดีบูลล่เี ป็นศนู ย์การปฏบิ ตั ิกิจกรรม ได้แก่
ผลการดาเนินงานกจิ กรรมสวดมนต์ ฝึกฝนสมาธิ
ผลการดาเนินงาน พบวา่ นักเรยี นมคี วามเห็นวา่ การเขา้ ร่วมกิจกรรมมีความพงึ พอใจ ในเร่ืองการ
รว่ มกจิ กรรมทาให้ฉันเกิดความสงบมสี ติและสมาธิมากทส่ี ุด คดิ เป็นรอ้ ยละ ๗๔.๐๗
11
ผลการดาเนินงานกิจกรรมส่ือดีวิถีพุทธ
ผลการดาเนินงาน พบวา่ นักเรยี นมีความเหน็ วา่ การเขา้ รว่ มกจิ กรรมมคี วามพึงพอใจ ในเรื่อง
แกนนาโครงงานคุณธรรมฯสามารถใหข้ ้อมลู หรือตอบขอ้ ซกั ถามไดเ้ ป็นอยา่ งดี คิดเป็นร้อยละ ๘๘.๘๘
12
ผลการดาเนนิ งานศิลปส์ รา้ งทางสุข
ผลการดาเนินงาน พบว่านกั เรยี นมคี วามพงึ พอใจมากท่ีสุดในเรื่องการเขา้ ร่วมกจิ กรรมและการมีส่วนร่วม
ในการจดั กจิ กรรมคดิ เป็นร้อยละ ๙๒.๕๙
13
ผลการดาเนนิ งานศนู ยบ์ รรเทาทกุ ขใ์ จจากวายรา้ ยภยั บลู ลี่
ผลการดาเนินงาน พบว่านักเรียนมีความเห็นว่า การตอบคาถามจากผู้เช่ียวชาญทาให้ท่านมี
แนวคิดในการรบั มอื กับการถกู บูลลี่ คิดเป็นร้อยละ ๑๐๐
14
ผลการดาเนนิ งานกิจกรรม workshop stop bullying
ระดบั ความพงึ พอใจ
221128109212222.....5555502319 ทา่ นไดม้ ีสว่ น แกนนาโครงงาน ทา่ นไดร้ บั การ ภาพรวมความ
ระดบั ความพึงพอใจ รว่ มในการจดั คุณธรรมฯมี ความรู/้ ประชาสมั พนั ธ์ พึงพอใจในการ
กิจกรรมได้ ความสภุ าพให้ ประโยชนจ์ าก การจดั กิจกรรม จดั กิจกรรมครงั้ นี้
พดู คุยกนั กบั คาแนะนา การเขา้ รว่ ม
รายละเอียด… กิจกรรมเพ่ือ… 20 20
เพ่ือนๆ
22 21
23
ระดับความพงึ พอใจ
ผลการดาเนินงาน พบว่านักเรียนมีความเห็นว่าการเข้าร่วมกิจกรรม ได้มีส่วนร่วมในการจัด
กจิ กรรมได้พูดคุยกนั กบั เพื่อนๆมากขึ้น คิดเปน็ รอ้ ยละ ๘๕.๑๘
15
บทท่ี ๔
การศึกษาวเิ คราะห์
๔.๑ ปญั หาและสาเหตุ
ปัจจุบันนักเรียนโรงเรียนสรรพยาวิทยาพบปัญหาการกล่ันแกล้งกนั ของนกั เรียนในชั้นเรยี น เช่น
การใช้คาพูดที่ไม่สุภาพ คาพูดที่ค่อนข้างรุนแรงและนอกจากน้ียังนาปมด้อยของเพ่ือน ช่ือบุพการีของ
เพอื่ นมาล้อเลียน พูดในเชงิ กลัน่ แกล้ง ดว้ ยสาเหตดุ ังกล่าว นกั เรียนแกนนาโครงงานคุณธรรมฯไดม้ องเห็น
ถึงประเด็นปัญหาและเกิดความสนใจท่ีจะแก้ไขปัญหา จึงได้ดาเนินการจัดทาโครงงานคุณธรรมฯเรื่อง
โรงเรยี นดีบลู ลเี่ ป็นศูนย์ เพอื่ ศึกษาถึงสาเหตุและพฤติกรรมของการกล่ันแกลง้ กนั ของนักเรยี นผลกระทบที่
เกิดจากการตกเป็นเหยื่อของการกล่ันแกล้งตลอดจนศึกษาแนวทางการป้องกันและแก้ไขการกลั่นแกลง้
การใช้ความรุนแรงของนักเรียนซงึ่ มีการจดั ทาโครงงานคุณธรรมฯอย่างเปน็ ระบบคือ การร่วมกนั วางแผน
การลงมือปฏิบัติจริง การสังเกตและประเมินผลการดาเนนิ งานตามโครงงานคณุ ธรรมฯ
๔.๒ เป้าหมายและทางออก
นักเรียนระดับชัน้ มัธยมศึกษาโรงเรียนสรรพยาวทิ ยา โดยการจัดกจิ กรรมที่เสริมสรา้ งทัศนะคตทิ ่ีดี
ส่งเสริมให้นักเรียนฝึกบุคลิกภาพอย่างชาวพุทธ คือ การสารวม กาย วาจา ใจและนากิจกรรมการ
เสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรม มาดาเนินการให้กับกลุ่มเป้าหมายเพื่อให้สอดคล้องกับคุณลักษณะอันพงึ
ประสงค์
๔.๓ หลกั การและหลักธรรมทน่ี ามาใช้
สงั คหวัตถุ ๔
สังคหวตั ถุ ๔ หมายถงึ หลกั ธรรมที่เป็นเคร่ืองยึดเหนย่ี วน้าใจของผูอ้ ืน่ ผกู ไมตรี เอือ้ เฟื้อ เก้ือกลู
หรือเปน็ หลักการสงเคราะห์ซึ่งกนั และกนั มีอยู่ ๔ ประการ ได้แก่
๑. ทาน คอื การให้ การเสียสละ หรอื การเอ้อื เฟ้ือแบง่ ปนั ของๆตนเพื่อประโยชนแ์ ก่บุคคลอ่นื ไม่
ตระหนีถ่ ่เี หนียว ไม่เป็นคนเห็นแกไ่ ด้ฝา่ ยเดยี ว คุณธรรมข้อนีจ้ ะช่วยให้ไม่เป็นคนละโมบ ไมเ่ ห็นแก่ตัว เรา
ควรคานึงอยู่เสมอว่า ทรพั ยส์ ่งิ ของทีเ่ ราหามาได้ มใิ ชส่ ิ่งจีรงั ยง่ั ยนื เมื่อเราสน้ิ ชวี ติ ไปแล้วกไ็ ม่สามารถจะนา
ติดตัวเอาไปได้
๒. ปยิ วาจา คือ การพูดจาดว้ ยถ้อยคาที่ไพเราะอ่อนหวาน พูดดว้ ยความจรงิ ใจ ไมพ่ ดู หยาบคาย
ก้าวรา้ ว พดู ในสงิ่ ทเ่ี ปน็ ประโยชน์เหมาะสาหรับกาลเทศะ พระพทุ ธเจ้าทรงใหค้ วามสาคัญกับการพดู เปน็
อยา่ งยิ่ง เพราะการพดู เป็นบนั ไดข้นั แรกทีจ่ ะสรา้ งมนุษยส์ มั พันธ์อนั ดใี หเ้ กดิ ขึ้น วิธีการท่จี ะพูดให้เป็นปิย
วาจานน้ั จะต้องพดู โดยยดึ ถอื หลักเกณฑ์
๓. อตั ถจริยา คอื การสงเคราะห์ทุกชนิดหรอื การประพฤตใิ นส่งิ ที่เป็นประโยชนแ์ ก่ผ้อู นื่
๔. สมานัตตา คอื การเป็นผมู้ ีความสมา่ เสมอ หรอื มคี วามประพฤตเิ สมอต้นเสมอปลาย คุณธรรม
ข้อนีจ้ ะช่วยใหเ้ ราเปน็ คนมจี ิตใจหนกั แน่นไม่โลเล
16
แนวพระราชดาริต่างๆที่นามาใช้ดาเนนิ การโครงงาน
'คนเราต้องเตรียมตัว เพื่อท่ีจะเผชิญปัญหาต่างๆในชีวิต แต่การเตรียมตัวนั้น ก็ต้องมีความรู้
ประกอบด้วย มีการฝึกนิสัยใจคอของตนให้สามารถฟันฝ่าอุปสรรคได้ด้วย ส่ิงที่สาคัญในการ
ฟันฝ่าอุปสรรคในชีวิตคือ ต้องรู้จัก ตัวเอง รู้ว่าตัวกาลังทาอะไร รู้ว่าตัวต้องการอะไร’
กระแสพระบรมราโชวาทพระราชทานแก่ นักศึกษาวิทยาลัยเกษตรกรรมแม่โจ้ เชียงใหม่
๓ มกราคม ๒๕๑๖
๔.๔ ผลการดาเนินงานปี ๒๕๖๕
โครงงานคุณธรรมโรงเรยี นดีบูลลีเ่ ปน็ ศูนย์ดาเนนิ งานโดยยึดหลกั หลักธรรมสงั คหวตั ถุ ๔
นกั เรียนโรงเรียนสรรพยาวทิ ยา ได้รับความรู้และฝึกปฏบิ ัติในการเขา้ ร่วมกจิ กรรมต่างๆจากกลมุ่
แกนนาโครงงานคุณธรรมฯ โดยปรากฏผล ดังนี้
- กจิ กรรมสวดมนต์ ฝกึ ฝนสมาธิอยใู่ นระดบั ดีมาก
- กจิ กรรมส่อื ดี วถิ ีพุทธ อย่ใู นระดบั ดีมาก
- กิจกรรมศิลป์สรา้ งทางสขุ อย่ใู นระดับดีมาก
- กจิ กรรมศนู ย์บรรเทาทกุ ข์ใจจากวายรา้ ยภยั บูลล่ีอยู่ในระดบั ดีมาก
- กจิ กรรม workshop stop bullyingอยู่ในระดบั ดีมาก
๔.๕การประเมินตนเอง
โครงงานคุณธรรมโรงเรียนดีบูลล่ีเป็นศูนย์ ได้ดาเนินงานตามแบบแผนงาน โดยมีความรู้สึกต่อ
การพฒั นาตนเองหรือความประทับใจต่อส่งิ ทไี่ ดเ้ รยี นรูร้ ะหว่างการดาเนนิ โครงงาน ดังนี้
๑. นางสาวณัฐกมล กานดา ตาแหนง่ ประธาน
โครงงานคุณธรรมน้ี เป็นโครงงานที่ช่วยเสริมสร้างให้มีบุคลิกที่สารวม หรือท่ีเรียกว่า บุคลิกวิถี
พุทธ ซ่ึงสามารถช่วยแก้ปัญหา การขาดสมาธิรวมทง้ั ทาให้มีใจที่ออ่ นโยนขึ้น โดยมีกจิ กรรมต่างๆท่ีทาอย่าง
เป็นข้ันตอนเพอ่ื พฒั นาใหโ้ ครงการนีม้ ีผลต่อสังคมนกั เรยี นโรงเรยี นสรรรพยาวิทยาอย่างเป็นวงกวา้ ง
๒. นางสาวชตุ ิมา ไชเลิศ ตาแหนง่ รองประธานกลุม่
โครงงานคุณธรรมน้ีมีส่วนช่วยให้นักเรียนรู้ถึงความสาคัญของการอยู่รวมกันของคนในสังคม
และตระหนักเหน็ ถึงคุณประโยชน์ท่ีได้รบั จากการเขา้ ร่วมกจิ กรรมตา่ งๆทีท่ างแกนนาไดด้ าเนนิ การ
๓. นางสาวชรินทร์รตั น์ ชาตะรปู ะ ตาแหน่งเลขานุการ
โครงงานน้ี เป็นโครงงานท่ีพัฒนาในส่ิงท่ีเป็นรูปธรรมและนามธรรม มองเห็นได้ยากแต่ทา
แล้วเกิดประโยชน์อย่างแท้จริง เช่นการสวดมนต์ก็เช่นเดียวกับการเจรญิ สมาธิ ผู้ที่ทาย่อมรู้ด้วยตนเองวา่
ทาใหจ้ ติ ใจเป็นอย่างไร
๔. นางสาวกลุ ธินันท์ เลก็ คล้อย ตาแหนง่ เหรัญญกิ
โครงงานนี้มีกิจกรรมท่ีใช้ส่ือเทคโนโลยีเข้ามามีส่วนในการจัดกิจกรรมได้หลากหลาย
รูปแบบ การติดต่อสื่อสารกบั กล่มุ เป้าหมายผ่านช่องทางออนไลน์ เชน่ กลมุ่ Line กลุ่ม Facebook
การโทรศพั ทส์ อบถามกลุ่มเปา้ หมาย
๕.นางสาวประภาพร พทุ ธกอ้ ม ตาแหน่งประชาสัมพันธ์
โครงงานน้ีเป็นโครงงานท่มี กี ารวางแผนและพดู คยุ จากทุกภาคสว่ น ท้ังนักเรียน ครู
และนักเรียนแกนนา จึงทาใหเ้ กิดผลโครงงานที่มปี ระสทิ ธภิ าพ บรรลตุ ามวัตถุประสงค์
17
๔.๖ การประเมินและวิจารณโ์ ดยผู้อ่ืน
๑. นายสมชาย บษุ บงค์ ผ้อู านวยการโรงเรียนสรรพยาวทิ ยา
โครงงานโรงเรยี นดีบูลล่ีเป็นศนู ย์ เปน็ โครงงานทีม่ ีประโยชน์อย่างยง่ิ กับท้ังตวั นกั เรียนแกน
นาและนกั เรยี นทกุ คนในโรงเรียน เพราะโครงงานน้ีสามารถชว่ ยฟ้ืนฟูจิตใจท่ีลมุ่ หลงอยู่ในส่อื ท่ีเป็นส่ิงย่ัวยุ
ต่างๆ ให้สามารถพฒั นาพฤติกรรมของตนเองให้อยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข อีกท้ังยังพัฒนาบคุ ลิกภาพ
ให้ดีขึน้ จึงถอื ได้ว่าเปน็ โครงงานทนี่ า่ สืบสานต่อไป
๒. คณะครูอาจารยโ์ รงเรยี นสรรพยาวิทยา
โครงงานนี้ มีส่วนช่วยให้นักเรียนมีสมาธิและลดการกลั่นแกล้งกันในช้ันเรียนลงได้ในระดับ
หนึง่ สงั เกตได้จากในหอ้ งเรียนว่านักเรียนมกี ารช่วยเหลือการทาหน้าที่ตา่ งๆในหอ้ งเรยี นร่วมกนั เปน็ อย่าง
ดี และนักเรียนที่ถูกเพ่ือนกลั่นแกล้งก็มีการแสดงความคิดเห็นต่างๆในชั้นเรียนให้คุณครูได้ทราบและ
ดาเนินการในการแกไ้ ขปัญหาต่อไป
การประเมินวิจารณโ์ ดยตวั แทนนักเรียน
๑. ความคิดเห็นของกลมุ่ นักเรยี น
ก่อนท่ีจะมีโครงงานนี้ ไม่เคยตระหนักร้ถู ึงคุณประโยชน์ของการสวดมนต์และกิจกรรมอืน่ ๆ
เลย เน่ืองจากไม่เคยศึกษาอย่างเป็นกิจจะลักษณะ แต่เม่ือมีโครงงานนี้ มีการประชาสัมพันธ์เชิญชวน
สนับสนุนให้มีการพัฒนาบุคลิกภาพและการทาสมาธิด้วยการสวดมนต์และกิจกรรมต่างๆทาให้ทราบถึง
ประโยชน์พวกเราตระหนักร้ถู งึ คณุ ประโยชนข์ องการสวดมนต์และการเข้าร่วมกิจกรรม จงึ มคี วามตัง้ ใจจะ
พัฒนาจิตและบุคลิกวถิ ีพทุ ธใหด้ ีย่งิ ข้นึ
๒. ความคดิ เห็นของแกนนาสวดมนต์
ก่อนที่จะมาทาโครงงานน้ี เริ่มต้นจากคนท่ีสวดมนต์ไม่เป็นมาก่อน มีบุคลิกท่ีไม่ดี น่ังสวดมนต์
หลังค่อม ไหว้ผิด กราบผิด ทาให้ไม่มีความมนั่ ใจที่จะไปประกวดแข่งขัน จนได้รับรู้ข้อมูลที่ถูกต้องในการ
สวดมนต์ จงึ เป็นแรงบันดาลใจใหท้ าไดแ้ ละต้องการเผยแพร่ต่อให้นอ้ งๆรุ่นสรู่ ุ่นต่อไป
18
บทท่ี ๕ สรุปและขอ้ เสนอแนะ
โครงงานคณุ ธรรมโรงเรียนดบี ูลลเ่ี ปน็ ศูนย์ (Zero bully in school) มีแนวดาเนินงานโดยยดึ
หลกั ธรรมสังคหวัตถุ ๔ สรปุ ผลการดาเนินงานไดด้ ังน้ี
๑. สารวจเห็นถึงปญั หาการบลู ลก่ี นั ของนกั เรียนโรงเรยี นสรรพยาวิทยา
นกั เรียนโรงเรยี นสรรพยาวทิ ยาบางสว่ นไมม่ คี วามสขุ ในการอยู่รว่ มกันกับเพื่อนๆ
เน่อื งจากว่ามีนักเรยี นทม่ี องว่าการกล่นั แกล้ง ( bully )เพื่อนนน้ั เปน็ เรือ่ งทส่ี นุกสนานการกลั่นแกล้งไม่ว่า
จะประเภทไหนๆก็ส่งผลกระทบกับผกู้ ระทาและผู้ถกู กระทาไมว่ า่ จะเปน็ การทาใหเ้ สื่อมเสยี เชอ่ื เสยี ง ร้สู ึก
ไรค้ า่ ใหเ้ กิดปัญหาต่อสขุ ภาพจิตซง่ึ เหตุผลเหล่าน้ีอาจนาไปสูก่ ารจบชวี ิตตัวเอง กบั ผู้กระทาเองนั้นกม็ ี
แนวโนม้ ทจี่ ะมีพฤตกิ รรมการใช้ความรุนแรงส่งผลใหอ้ าจเปน็ ผู้ก่ออาชญากรรมได้ เราจึงควรศึกษาการ
กลัน่ แกล้งประเภทตา่ งๆเพอ่ื หาแนวทางการแกไ้ ขและปอ้ งกันไมใ่ ห้เกิดการกล่ันแกลง้ และการใชค้ วาม
รนุ แรงอกี
๒. คณะกรรมการโครงงานคุณธรรม รวบรวมสมาชิกประชมุ หารอื เพ่ือจัดกิจกรรมลดการ
กลั่นแกล้งกันในเด็ก ดงั น้ี
๑.กจิ กรรมสวดมนต์ ฝกึ ฝนสมาธิ
๒.กจิ กรรมส่อื ดี วถิ พี ุทธ
๓.กจิ กรรมศลิ ปส์ รา้ งทางสุข
๔.กจิ กรรมศนู ยบ์ รรเทาทกุ ขใ์ จจากวายรา้ ยภัยบูลล่ี
๕.กจิ กรรม workshop stop bullying
ผลการดาเนินงานกอ่ นการจัดกิจกรรม
พบว่านักเรียนบางสว่ นไม่มคี วามสุขในการอยูร่ ่วมกันกับเพื่อนๆเนือ่ งจากวา่ มีนกั เรยี นท่ีมองวา่
การกลัน่ แกล้ง ( Bully )เพอ่ื นน้นั เปน็ เรื่องทีส่ นุกสนานการกลน่ั แกลง้ ไม่ว่าจะประเภทไหนๆกส็ ง่ ผล
กระทบกับผกู้ ระทาและผู้ถกู กระทาไมว่ า่ จะเปน็ การทาให้เส่ือมเสยี เชือ่ เสยี ง รสู้ ึกไรค้ ่า ให้เกดิ ปัญหาต่อ
สุขภาพจิตซึ่งเหตุผลเหลา่ นอ้ี าจนาไปสกู่ ารจบชีวิตตวั เอง กบั ผ้กู ระทาเองนัน้ ก็มแี นวโนม้ ที่จะมพี ฤตกิ รรม
การใช้ความรนุ แรงส่งผลให้อาจเป็นผกู้ ่ออาชญากรรมได้
ผลการดาเนินงานหลงั การจดั กิจกรรม
พบวา่ นกั เรยี นมีความม่นั ใจและการเห็นคณุ ค่าในตวั เองเพิ่มขึ้นและสามารถปฏิบัตติ นใน
สถานการณท์ ่ีถกู Bully ไดท้ าใหน้ ักเรยี นมีความกลา้ และสามารถเผชิญหน้ากบั การถูก Bullyได้ โดยมีสติ
และทัศนคติท่ีดใี นการดาเนินชวี ติ อยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างมีความสขุ
ผลท่ีได้รับจากการดาเนนิ งาน
พบวา่ นกั เรยี นมีความมั่นใจและการเห็นคณุ ค่าในตวั เองเพมิ่ ขึ้นและสามารถปฏิบัติตนใน
สถานการณ์ที่ถูก Bully ไดท้ าให้นกั เรียนมีความกล้าและสามารถเผชิญหน้ากับการถูก Bullyได้ โดยมีสติ
และทศั นคติทด่ี ใี นการดาเนินชีวติ อยู่ร่วมกนั ในสังคมไดอ้ ยา่ งมคี วามสุข
19
แผนการดาเนนิ งานในอนาคต
๑. เพ่มิ รายการต่าง ๆ ในช่องยูทปู ใหม้ ีคอนเท้นตท์ หี่ ลากหลายมากขึ้น
เพือ่ เปน็ การส่งต่อความร้แู ละความเข้าใจเก่ียวกับปญั หาการบูลล่ี
๒. เพม่ิ การจัดกจิ กรรมให้กลุ่มเป้าหมายได้นาเสนอขอ้ ดีของกันและกัน
๓. เพ่มิ กิจกรรมท่ชี ่วยส่งเสริมและสนบั สนนุ ใหก้ ลุ่มเป้าหมายได้ทาตามความฝนั
ความถนัดและความต้องการของตนเอง
ข้อเสนอแนะ
๑. สร้างบทบาทเพื่อใหท้ กุ ฝ่ายมสี ว่ นรว่ มในการแกไ้ ขปัญหา
๒. ควรมีการพูดคุยแลกเปล่ียนความคิดเหน็ กัน เก่ยี วกบั ประเดน็ ปัญหา
๓. หลักธรรมช่วยแกป้ ญั หาและเปน็ เครื่องยึดเหน่ยี วจิตใจในการปฏบิ ัตงิ าน
ข้อเสนอแนะในครั้งตอ่ ไป
๑. สรา้ งแกนนานักเรยี นรนุ่ ใหม่เพอ่ื สานต่อโครงงาน
๒. นักเรียนแกนนามีจติ อาสาในบทบาทของ “นกั จิตแพทย์น้อย”
๓. เพ่ิมจานวนสมาชิกของแกนนาเพ่ือใหเ้ ขา้ ถงึ กลุ่มนักเรียนเป้าหมายไดอ้ ย่างท่ัวถึง
20
เอกสารอา้ งอิง / บรรณานกุ รม
เวบ็ ไซค์ความรเู้ รอ่ื งพระพทุ ธศาสนา
http://www.dhammajak.net/ratchathum/index.php
http://www.geocities.com/watphrakaew
http://www.dhammajak.net/monk/index.php
http://sarawurt.voi.th
(วารสารศกึ ษาศาสตร์ปริทศั น์ ปที ่ี ๓๐ ฉบบั ที่ ๓)