ระบบจุดระเบิด

การศึกษาและปฏิบัติ

ระบบจดุ ระเบดิ
เคร่ืองยนต์เบนซินเล็ก

ระบบจดุ ระเบดิ เครื่องยนต์เบนซินเล็ก หนังสือหน้า หมายเลข
33/2 3/2

ผลการเรียนรู้ที่คาดหวงั

1. อธิบายการทางานระบบจุดระเบดิ แบบหน้าทองขาวได้
2. อธิบายการทางานระบบจุดระเบิดแบบทรานซิสเตอร์ได้
3. อธิบายการทางานระบบจุดระเบิดแบบซีดไี อได้

4. เปรียบเทยี บระบบจุดระเบิดและการทดสอบประกายไฟแรงสูงได้
5. อธิบายหัวเทียนและวเิ คราะห์ข้อขดั ข้องไฟแรงสูงได้
6. เพื่อให้มกี จิ นสิ ัยทีด่ ใี นการทางานด้วยความเป็ นระเบียบ

สะอาด ประณตี ความปลอดภัยและรักษาสภาพแวดล้อม

ประเภทแมกนโี ต หนังสือหน้า หมายเลข
34/1 3/3

ระบบจุดระเบิดแบบหน้าทองขาว
(Contact point Ignition System)
ระบบจุดระเบิดแบบทรานซิสเตอร์
(Transistor Controlled Ignition System)
ระบบจุดระเบิดแบบซีดไี อ
(Capacitive Discharge Ignition System = CDI)

ส่วนประกอบจุดระเบิดแบบหน้าทองขาว หนังสือหน้า หมายเลข
34/2 3/4

ลกู เบีย้ ว กาเนดิ ไฟแรงสูงจุดระเบดิ

คอนเดนเซอร์

ขดลวดคอยล์ เกดิ ไฟแรงตา่ ก่อนทองขาวเปิ ด
ข้วั แม่เหลก็

แม่เหลก็

ล้อแม่เหลก็
หน้าทองขาว

ขดลวดกาเนดิ ไฟฟ้า ผ้าหล่อลืน่ ทองขาวเปิ ดเกดิ ไฟแรงสูง สิ้นสุดจ่ายไฟ
เริ่มเหนีย่ วนา

ระบบจุดระเบิดแบบหน้าทองขาว หนังสือหน้า หมายเลข
35 3/5

ขดลวดไฟแรงสูง
แกนคอยล์ ขดลวดไฟแรงต่า

หัวเทียน

ส่วนประกอบระบบจุดระเบดิ แบบทรานซิสเตอร์ หนังสือหน้า หมายเลข
36/1 3/6
สายหัวเทยี น

ถงั เบนซิน

หัวเทยี น สวติ ช์ดบั เคร่ือง
คอยล์จุดระเบดิ ล้อแม่เหลก็

ชุดทรานซิสเตอร์

ระบบจุดระเบดิ แบบทรานซิสเตอร์ หนงั สือหน้า หมายเลข
36/2 3/7
1. ส่วนประกอบ ขดลวดไฟแรงตา่

ทรานซิสเตอร์

หัวเทยี น วงจรควบคุม

คอยล์ ล้อแม่เหลก็

2. วงจรการทางานของทรานซิสเตอร์ ทรานซิสเตอร์
วงจรควบคมุ

หลอดไฟ

วงจรจุดระเบดิ แบบทรานซิสเตอร์/สวิตช์ดับเครือ่ งยนต์ หนังสือหน้า หมายเลข
37 3/8
1. วงจรจุดระเบิดแบบทรานซิสเตอร์

ชุดคอยล์จดุ ระเบดิ ร่วม
ชุดทรานซิสเตอร์

หัวเทยี น

สวติ ช์ดบั เคร่ืองยนต์

2. สวติ ช์ดบั เคร่ืองยนต์ปกติ ข้วั เสียบหัวเทยี น

สวติ ช์ดบั เคร่ืองยนต์

คอยล์จุดระเบดิ

ตาแหนง่ ไฟแรงต่าและตาแหนง่ ไฟแรงสงู หนงั สือหน้า หมายเลข
38 3/9
1. วงจรไฟจุดระเบดิ ทางานตาแหน่งไฟแรงตา่

ขดลวดไฟแรงตา่

ล้อแม่เหลก็

หวั เทยี น วงจรควบคุม

คอยล์ วงจรควบคุม

2. วงจรไฟจุดระเบิดทางานตาแหน่งไฟแรงสูง

ขดลวดไฟแรงสูง

ประกายไฟ
หัวเทยี น

คอยล์

ส่วนประกอบวงจรระบบจุดระเบดิ แบบซีดีไอ หนงั สือหน้า หมายเลข
39/1 3/10

ขดลวดไฟเลยี้ งคอยล์ ไดโอด คอนเดนเซอร์ ขดลวดไฟแรงสูง

ไทริสเตอร์ หวั เทยี น

ล้อแม่เหลก็

ขดลวดไฟสัญญาณ คอยล์

ขดลวดไฟแรงตา่

หนา้ ท่ีส่วนประกอบระบบจุดระเบดิ แบบซีดีไอ หนังสือหน้า หมายเลข
39/2 3/11

ส่วนประกอบ หน้าที่

ขดลวดไฟเลยี้ งคอยล์ ผลติ ไฟสลบั ส่งให้คอยล์
ไดโอด (Diode) แปลงไฟสลบั ให้เป็ นไฟตรง
คอนเดนเซอร์ เกบ็ และคายประจุไฟฟ้า
ไทริสเตอร์หรือเอสซีอาร์ ปิ ด-เปิ ดวงจรซึ่งทาหน้าทค่ี ล้ายกบั หน้าทองขาว
(Thyristor หรือ SCR) ในระบบจุดระเบิดแบบหน้าทองขาว จะยอมให้
(SCR = Silicon Control Rectifier)
ขดลวดไฟสัญญาณ กระแสไฟไหลผ่าน A
ไป K ได้กต็ ่อเม่ือมี
กระแสไฟกระต้นุ ท่ี G
ผลติ ไฟสลบั จานวนหน่งึ เพื่อไปกระต้นุ SCR
ให้ต่อวงจร

ตาแหน่งไฟแรงต่าและตาแหน่งไฟแรงสงู หนงั สือหน้า หมายเลข
40 3/12

1. วงจรไฟจุดระเบิดทางานตาแหน่งไฟแรงตา่

ขดลวดไฟเลยี้ วคอยล์ ไดโอด คอนเดนเซอร์
ขดลวดไฟแรงตา่

ล้อแม่เหลก็ ไทริสเตอร์ หวั เทยี น

2. วงจรไฟจุดระเบดิ ทางานตาแหน่งไฟแรงสูง คอนเดนเซอร์ คอยล์
ขดลวดไฟแรงต่า

หัวเทยี น
ประกายไฟ

ขดลวดไฟสัญญาณ ขดลวดไฟแรงสูง

เปรียบเทียบระบบจดุ ระเบดิ ท้ัง 3 แบบ หนังสือหน้า หมายเลข
41/1 3/13

ข้อดแี บบหน้าทองขาว ข้อเสียแบบหน้าทองขาว

1) โครงสร้างง่าย ใช้สะดวก เพราะไม่ต้องมี 1) ไฟจุดระเบดิ ไม่แรงท่ีความเร็วรอบตา่ สตาร์ต

แบตเตอร่ี ตดิ ยาก ไม่เหมาะสาหรับเคร่ืองยนต์หลายสูบ

2) ไฟแรงสูง สูงขึน้ ตามความเร็วรอบเครื่องยนต์ เพราะความเร็วรอบสตาร์ตไม่พอ

ทาให้ไฟไม่ขาดเมื่อมคี วามเร็วรอบสูง ถ้า 2) เคร่ืองยนต์หลายสูบจุดระเบิดถ่ี กาลงั ไฟ

จุดระเบดิ ด้วยแบตเตอร่ีทคี่ วามเร็วรอบสูง จุดระเบดิ สูงไม่พอ

ไฟจุดระเบดิ อาจขาดหาย

ข้อดแี บบซีดไี อและแบบทรานซิสเตอร์ ข้อเสียแบบซีดไี อและแบบทรานซิสเตอร์

1) ลดการบารุงรักษา ไม่จาเป็ นต้องมกี าร 1) ราคาแพง
ปรับแต่ง เพราะไม่มสี ่วนสึกหรอ 2) อปุ กรณ์อเิ ลก็ ทรอนิกส์ไม่สามารถซ่อม และ

2) ยืดอายกุ ารใช้งานของหัวเทยี น เพราะกาลงั แก้ไขข้อขดั ข้องได้
ไฟแรงสูงสมา่ เสมอทุกความเร็วรอบ

3) ไฟแรงสูงทเ่ี กดิ ขึน้ สูงกว่าแบบหน้าทองขาว
ช่วยให้สตาร์ตตดิ เครื่องง่าย

การทดสอบประกายไฟแรงสูง หนังสือหน้า หมายเลข
41/2 3/14

1) ถอดหัวเทียนออกแล้วเสียบเข้ากบั
ปลก๊ั หัวเทยี น แตะตวั หัวเทียนเข้ากบั
บริเวณเสื้อสูบ

2) เปิ ดสวติ ช์เคร่ืองยนต์ ON แล้วดงึ
เชือกสตาร์ต เพ่ือตรวจประกายไฟแรงสูง

คาเตือน
ระวงั ไฟแรงสูงดูดท่ีสายหวั เทยี น

ระวงั ไฟไหม้เบนซินหกเลอะอย่บู ริเวณเคร่ืองและเขยี้ วหวั เทียนเปี ยกเบนซิน

อย่าทดสอบบริเวณใกล้ ๆ รูหวั เทยี น เพราะอาจมลี ะอองของไอดที ต่ี กค้างอย่ภู ายใน
เกดิ ไฟลุกไหม้ขนึ้ ได้

หัวเทียนและการวิเคราะห์ข้อขัดข้องไฟแรงสงู หนงั สือหน้า หมายเลข
42/1 3/15

1. ภาพตดั หัวเทียน 2. หน้าที่หวั เทียน

ฉนวนลกู ฟกู 1) เป็ นตวั นาไฟแรงสูงไปกระโดดท่ี

สกรูแกนหวั เทยี น เขีย้ วหัวเทยี น
ฉนวนกระเบื้อง 2) ให้ไฟกระโดดเป็ นประกายไฟกว้าง

ตวั หวั เทยี น จุดส่วนผสมไอดใี กล้เขีย้ วหัวเทยี น
3) ถ่ายเทความร้อนออกจากแกนกลาง

หวั เทียนได้ดี ให้เหลือประมาณ
500o- 850oC

ซีลแกนหัวเทยี น
ปะเกน็ โลหะ

ข้วั กลาง

หัวเทียนและการวิเคราะห์ข้อขัดข้องไฟแรงสงู หนงั สือหน้า หมายเลข
42/2 3/16

3. อณุ หภูมทิ ี่หวั เทยี น 4. ถ่ายเทความร้อนตามระยะ T

อณุ หภมู ฉิ นวน อณุ หภูมริ อบ ๆ รถ

200oC - 30oC ถงึ + 60oC
(อากาศทวั่ ไป)

300oC

หัวเทยี นเยน็ หวั เทยี นร้อน

400oC - 60oC ถงึ 3,000oC
650oC (เปลยี่ นแปลง)

850oC
(ร้อนแดง)

การเลือกความยาวเกลียวหัวเทียน หนังสือหน้า หมายเลข
42/3 3/17

ถูก ผดิ ผดิ

ใช้แหวนรองบ่าหัวเทียน ใช้แหวนรองบ่า 2 อนั ใช้หัวเทยี นเกลยี วส้ันเกนิ ไป
เพยี งอนั เดยี ว

การปรับแต่งเข้ียวหัวเทียน หนงั สือหน้า หมายเลข
42/4 3/18

1. ตะไบเขีย้ วหวั เทยี นเพ่ือกาจดั เขม่า 2. ใช้เคร่ืองมือดดั เขยี้ วหวั เทียน 0.7-1.0 มม.

3. ตรวจช่องว่างเขีย้ วหวั เทียนใช้ฟิ ลเลอร์เกจ