Бу менинг онам
ИНИНГ ЎЛЧОВИ ЙЎҚ
МЕҲР ИБОНИМ
Қанча меҳр мавжуд менда билмайман,
Аммо билганим шу – бари сиз учун. қаттиққўл бўлишлари, ўрни келганда меҳр кўр-
Мен сизни ҳаммадан яхши кўраман, сатишларини мен ҳам одатга айлантирганман ва
Бундан ортиғига етмайди кучим. мана шундай йўл тутиб шу пайтгача фарзандлар
Сизни таърифлашга ожиз тилимдан, тарбиясида хато қилмадим деб ўйлайман.
Онам ўзларига эътиборли бўлишимизни ёқти-
Шеър бўлиб қоғозга учди шу сўзлар. радилар. Ёлғон сўзни жуда ёмон кўрадилар.
Мен фақат хоҳлайман шуни дилимдан, Ёлғончи у киши учун энг ёмон одам. Шу боисдан
Ҳамиша севинсин сиздаги кўзлар. ўзлари, ҳар қанча аччиқ бўлмасин, доим рост га-
Сизни тарбиянгиз бизга бўлган жо, пирадилар.
Сизни дуоингиз мададкор доим. Онажоним муборак Ҳаж сафарини адо этиб,
Такрор қилаяпман сендан илтижо: Ҳожи оналик мақомига мушарраф бўлдилар.
Онамни паноҳда асра, Худойим! Волидамнинг Ҳаж сафарига отланган кундаги
қувончини, бахтиёрликларини сўз билан ифода-
Онажоним Башоратхон Қамбарова 1947 йил- лаб беролмайман. Илоҳим, барча оналарни мана
нинг 25 май санасида дунёга келганлар. Узоқ шундай бахтга етказсин!
йиллар ҳамшира сифатида ишлаб, минглаб, бал- Ўзим педагог бўлсам-да, она меҳрининг муно-
ки миллионлаб муолажасидан шифо топган бе- сиб таърифини топа олмаганман. Меҳр ҳақида
морларнинг дуосини олганлар. ўйласам, онажоним кўз олдимга келади. Онамни
Оқкўнгилликлари, меҳридарёликлари олдида эсласам, меҳр-муҳаббат ҳақидаги сўзлар келади
бош эгсак арзийди. Аёл бўлсалар-да, довюрак. Ҳар тилимга. Она меҳрининг чексизлиги бор гап. Бу
қандай қийинчиликни қўрқмай енгиб ўтишларига илоҳий ва бебаҳо туйғу.
ақлимни таниганимдан буён ҳавас қилиб келаман Онажон, бахтимизга доим соғ бўлинг. Биз Сиз-
ва қадрлайман. Ҳаракатчанлар жуда, тиришқоқ- ни жуда яхши кўрамиз!
ликлари шу ёшдаям сезилиб туради, кўз тегмасин! Фотимахон НУРИДДИНОВА,
Ҳаётда, турмушда ва фарзандлар тарбиясида Наманган шаҳридаги
албатта, онамдан андоза оламан. Ўрни келганда 24-мактаб директори. 101
Бу менинг онам
ИБРАТГА
ЛОЙИҚ
ОНАМ
Онани таърифловчи сўз- да фаолият олиб бормокдалар. жалб қилиб бўлса-да, муам-
лар кўп, лекин она тўғрисида Байрамларда дунёнинг турли мосини ҳал қилиб берадилар.
ёзиш учун ўйланиб қоласан бурчакларидан табриклар Ҳозир ҳам шундайлар, мусо-
одам, ҳар қанча таърифу олиб турадилар. фирларни қўллаб-қувватлаб
тавсиф айтсанг-да, бу азиз Мен онам билан фахрлана- турадилар.
инсонни таърифлаш учун ман, чунки улар бизга яхши Онажоним тўғрисида ёзиш-
камдек туюлаверади. Шунинг тарбия бера олдилар. Тўрт фар- ни давом эттирадиган бўлсам,
учун ҳам ижод аҳли бу борада зандни олий маълумотли бў- бир китоб бўлиши мумкин.
қайта ва қайта оналарни мадҳ лишимиз, илм олишимиз учун Улар меҳрибон она, вафодор
этаверадилар. жуда катта меҳнат қилдилар. умр йўлдош, содиқ дўст, фар-
Онажоним Дилором Қаюмо- Онажоним жуда ҳам қат- зандалар учун битмас туган-
ва институтни тугатганлардан тиққўл, талабчан, меҳрлари- мас хазина, оила фариштаси,
сўнг бир неча йил касалхонада ни очиқ изҳор қилмайдилар. барча сингил-укаларининг
жарроҳ, кейинчалик оторино- Лекин биз учун жонини фидо суянган тоғи, қўшниларга
ларинголог, яъни лор врач бў- қилишга ҳам тайёрлар. маслаҳатчи, жамоада ўз ўрни-
либ ишладилар. Кейинчалик Онажонимнинг фазилатла- га эга бўлган инсон.
Косонсой тиббиёт техникуми- ри ҳам ибратга лойиқ, ғийбат Ҳозирда нафақада бўлиш-
да хирургия ва реанимация ва ноҳақликни ёқтирмайди- ларига қарамай, Тошкент
фанларидан талабаларга сабоқ лар. Агар вазият шуни тақозо шаҳар Чилонзор туманидаги
бердилар. Бир неча раҳбар- этса, жойида нуқта қўядилар. Абу Али ибн Сино номидаги
лик лавозимларида ишлади, Болаларини ҳимоя қилишга жамоат саломатлиги тиббиёт
касбий таълим бўйича ди- шу даражада тайёрки, ҳеч техникумида малакали тибби-
ректор ўринбосари, шу би- қандай тўсиқ уларни тўхтата ёт ходимларини тайёрлашга
лан бирга ХДП хотин-қизлар олмайди. Уларда ҳеч қачон ўз ҳиссаларини қўшиб кел-
бошланғич ташкилоти раиси гина-кудурат бўлмаган, улар- моқдалар.
вазифаларини бажариб, рес- га ким яхшилик қилса, ўн Онажонимга узоқ умр,
публика бўйича ва бошқа қар- баробар қилиб қайтаришга сиҳат-саломатлик самарали
дош республикаларга тиббий ҳаракат қиладилар. фаолиятларида куч-қувват
мутахассисларни тайёрлашда Ёрдам сўраган ёру дўстла- тилайман. Бахтимизга доимо
катта ҳиссаларини қўшди- ри ёки танишларига қўлидан соғ-омон, дадажоним билан
лар. Онамнинг бир неча шо- келганича ёрдам бериб, қў- қўша-қариб юрсинлар!
102 гирдлари МДҲ давлатлари- лидан келмаса, бошқаларни Комила ҚАЮМОВА.
Бу менинг онам
СИЗДАН УЛУҒ
КИМИМ БОР, ОНА?!
Жаннатимсиз,тўрт томоним сиз,
Сониям сиз,лаҳза оним сиз,
Жоним ичра танҳо жоним сиз,
Сиздан улуғ кимим бор она.
Токи мен ҳам сизни деб яшай,
Дийдорингиз кўрмоққа шошай,
Пойингизга жонимни тўшай,
Сиздан улуғ кимим бор она.
Бу оламда меҳр-муҳаббати- учун 40 ҳунар оз дейишади, шу таслим бўлмасликни улардан
мизни ҳеч иккиланмай, ийман- мақолни онамга нисбатан қўлла- ўрганяпмиз, фарзандларимиз-
май изҳор этишимиз керак бўл- гим келади. Онам ўз касбининг га уқтириб бормоқдамиз.
ган инсон - бу онадир. Аммо биз тажрибали эгаси бўлиш бароба- Онамиз жуда катта орзулари
энг кўп меҳр қарз бўлган бу улуғ рида пазанда, тикувчи, тўқувчи, бор эди. Ҳаж сафарига бориш,
зотга доим ҳам «Сизни яхши ҳамшира ҳам. Жуда кўп ҳунарга менимча, энг қувончли кун шу
кўраман, онажон!» деб айта ол- уқувли. Бундай истеъдод соҳи- бўлса, керак. Бундан ташқари,
маймиз. Менимча, айни дамда блари дунёга жуда кам келса бизни она бўлганимиз, фарзанд-
бунинг фурсати етгандек. керак. ларимиз ютуқлари, фарзандла-
Менинг онажоним Фаридахон Волидамни ҳаёт синовларида рини эл-юрт корига ярайдиган
Қаҳҳорова Норин тумани Хўжа- букилмаган, эгилмаган кучли фарзандлар қилиб тарбияла-
бод қишлоғида 1964 йилнинг 20 аёл сифатида биламан ва шуни ганлари - буларнинг ҳаммаси
мартида, Наврўз байрами ара- ҳис қиламан, бу фазилатлари- уларни бахтли қилади, биз ҳам
фасида таваллуд топганлар. ни қадрлайман. Уларга ўхшаб шу орқали бахтлимиз.
Ҳа, волидам юртда баҳор на- кучли аёл бўлишни истайман. Она меҳрини сўз билан ифо-
фаси кезиб, байрамлар шукуҳи Дуолари билан кўп мақсадла- далаш мумкин бўлса, уни туб-
авж олган, борлиқ чечаклар- римга эришяпман. сиз қудуққа ўхшатаман. Қанча
нинг анвойи ифорига тўлган Онамиз ҳаёт йўлларида жуда дард, ғам, хурсандчилик бўлса,
бир паллада дунёга келганлар. тобланганлар, уларнинг ҳар барчасини ютади, фақат сенинг
Бу онажонимнинг феъл-атвор- бир босган қадамлари биз учун чанқоғингни ширин таъмли оби
ларида ҳам ўз аксини топган. бир мактаб. ҳаёт билан беминнат қондиради.
Менинг назаримда, бутун олам, Ҳаётда, турмушда ва фарзанд Онажонимни хурсанд қилиш
ватандошларимиз онажонимни тарбиясида онамиздан андо- жуда осон. Салгина эътибордан
қутлаётгандек бўлади. за оламиз. Улар энг яқин дўст, ҳам севиниб кетадилар.
Онажоним машаққатли ва ша- маслаҳатдошлар. Онагинам Онажоним! Қўшалоқ айём-
рафли касблардан бўлган ўқи- ҳаёт йўлларида учраган ҳар ларингиз муборак! Бахтимизга
тувчилик соҳасида 36 йилдан бир тиконда гулни кўра олган доим соғ бўлинг. Доим баҳор каби
буён фаолият юритиб келмоқда- шахс. Ҳаёт бир текис келмас- яшнаб, яйраб юринг, онажон!
лар. Ҳозирда мен ҳам уларнинг лигини, ҳар бир синовга тайёр Наима ҲУСАНОВА,
изидан боряпман. Эркак киши туриш ва мардона курашиш, ўқитувчи. 103
Бу менинг онам
С ИЙРАТИ ҲАМ
УВРАТИ
ГЎЗАЛ
Онажоним кўпчиликка нафи теккан, одамлардан қўлидан кел-
ган ёрдамини аямайдиган инсон. Касби шифокор бўлгани учун-
ми, шундан жонкуяр, фидойи бўлсалар керак, деган фикр ўтар
эди хаёлимдан. Йўқ, онажоним табиатан иродали, меҳрибон,
ғамхўр экан ўйласам. Чунки онам ота-онасидан ана шундай гўзал
тарбия олгани сабабли шундай фазилатлар соҳибасига айланган.
Онажоним Саодатхон Қўчқорова 1953 йил 11 февралда Андижон
шаҳрида таваллуд топган. Инсонларда энг қадрлайдиган фази-
латлари ростгўйлик, олийжаноблик, сахийлик, ҳалолликдир. Яна
тўғрисўзликни маҳкам ушлайдилар. Ёлғонни кечиришлари қийин.
Касбига хос равишда озодаликни ҳам қаттиқ талаб қиладилар.
Онамнинг айтишича, ҳаётидаги энг бахтли кунлари илк бор оқ
қилган кунлари ҳаётининг энг ёрқин лаҳзаларидир.
халат кийиб, шифокор бўлгани ва оналик бахтининг таъмини ҳис
инсондан топа олмайсиз!
Она меҳри қуёш каби битмас-туганмас. Унинг ҳароратли нурла-
ри ҳаммага етади. Лекин бу тафтли қуёш меҳрини онадан бошқа
ни, китоб ўқишни яхши кўради. Ёлғонни, иғвони хуш кўрмайди.
Онажоним ижод қилишни, пазандачиликни, саёҳатни, гуллар-
фаолиятини йулга қўйдилар, касбий ва шахсий фаолиятларида
Онам ҳамма орзуларига эриша олдилар: тадбиркорлик
улкан ютуқларга эришганлар. Эндиги орзулари -
мақсадини ҳам рўёбга чиқаради, иншааллоҳ!
Ҳаж сафарига бориш. Барча орзуларига
етказган Аллоҳ онажонимнинг бу юксак
Сурайё ҚЎЧҚАРОВА,
инглиз тили фани ўқитувчиси.
104
Бу менинг онам
ДИЛИГА ШУКРОНАЛИК
ТЎЛГАН ВОЛИДАМ
Онажоним Роҳила Ғениева 1959 йилда
Наманган шаҳрида туғилганлар. Оилада фар-
зандлар, набиралар тарбияси билан шуғулланиб
келганлар.
Онажоним оқкўнгил, ростгўй, сабрли,
матонатли, олижаноб ва олийҳиммат, қў-
йингки, барча гўзал фазилатлар эгаси.
Онажонимнинг барча фазилатларини
қадрлайман. Ҳаётда онажонимдан ҳар
доим ҳалол ва ростгўй бўлишни ўрган-
дим. Хусусан, фарзандлар тарбиясида
ҳам.
Онажонимнинг бахтли кунлари жуда
кўп бўлган, энг асосийси, 2005 йилда би-
ринчи бор Маккаи мукаррамада, Каъ-
ба зиёратида барчанинг ҳаққига дуо
қилиш бахтига муяссар бўлган куним,
деб айтадилар. Фарзандлар кўрганла-
рида ва бизлар биринчи синфга чиққа-
нимизда, олийгоҳга кирганимизда ҳам
жуда ҳам қувонганларини кўрганман.
2011 йил мамлакатимиз-
нинг биринчи Президенти корхо-
намизга ташриф буюриб, биз би-
лан кўришганларида, онажонимнинг
кўзларида қувонч ёшлари қалққан.
Меҳрибоним бизнинг барча ютуқлари-
мизни кўриб қувонадилар, қолаверса, набира-
ларининг чемпион бўлганлиги ва чет эл олий-
гоҳларида ўқиётганликлари учун севинадилар доим.
Онажоним доим яхшилик қилишни, меҳмон
кутишни, кишиларни хурсанд қилишни жуда яхши
кўрадилар. Ёлғонни, иккиюзламачиликни, кибр-
ли, бахил инсонларни жуда ёмон кўрадилар. Ҳар
доим Аллоҳнинг барча бергани ва етказган
кунига шукур қиладилар.
Онажоним! Мен сизни жуда яхши кўраман,
сиздан ҳеч қачон айрилмайлик, Аллоҳ
жаннатда ҳам бизларни бир оилада жам
қилсин!
Бахтиёр УМАРОВ,
“Istiqlol Dizayn Markazi”
МЧЖ раҳбари.
105
Бу менинг онам
Бу оламда улуғ зот ким
Десанг, доим онам дерман.
Ҳаётим устуни синмас,
Мададкорим онам дерман.
Гул умрим машъали ўчмас,
Хаёлдан суврати кўчмас.
Дилимга оқ дили пайваст,
Вафодорим онам дерман.
ОНАМ БОРКИ,
ОЛАМ ГЎЗАЛ!
Она борки дунёда боғу роғлар кўкарар,
Маҳалланинг каттаю кичигининг, айниқ-
Она борки дунёда ҳаёт завқи мавж урар.
са, хотин-қизларининг дарду ташвишини ўз
Ҳа, шоир ташбеҳида айни ҳақиқат яши- ташвиши деб билади.
рин. Оналар ҳаёт давомийлиги, гўзаллиги,
Онажонимнинг айтса арзигулик хислат-
мазмунга бойлигини таъминловчи мўъта-
лари талайгина. Улар орасида ҳақгўйлиги
бар зотлардир. Чунки уларнинг меҳри шун- ва фидойилиги эътирофга лойиқ. Адолатли
дай мўъжизага қодир.
ҳар доим. Лаганбардор кимсаларни ёқтир-
Менинг меҳрибон онажоним Соҳибахон майдилар.
Ғаффорова ҳам дунёнинг энг яхши онала-
Онам бизга ҳар жиҳатдан ўрнак. Улардан
ридан бири. Волидам 1975 йилнинг 8 июни-
олган тўғри тарбиямизни фарзандлар тар-
да Сирдарё вилояти Ховос туманининг биясида, ўргатганларини турмушда қўллаб,
Баландчақир қишлоғида туғилганлар.
камлик кўраётганимиз йўқ.
Онажонимнинг касблари иқтисодчи-ҳи-
Онам керагича меҳрибон, кези келса қат-
собчи. Шунингдек, якка тартибдаги тадбир-
тиққўллиги ҳам бор.
кор ҳам. ЎзЛиДеП аъзоси, Халқ депутатла-
Мен она меҳрининг қудратига яққол гу-
ри Янгиер шаҳар Кенгаши депутати. Янгиер воҳ бўлганман. Акам қаттиқ бетоб бўлиб
шаҳар Темур Малик маҳалла фуқаролар қолганида, онажоним тунлари Яратгандан
йиғинининг оила ва хотин-қизлар масала-
фарзанди дардига шифо сўраб чиққанлар.
лари бўйича мутахассиси.
Минг шукр, бу дуолар ижобат бўлди. Акам
Сезганингиздек, онажоним эл-юрт
соғайиб кетди. Онажоним тилидан шукр
хизматида, жамиятнинг энг фаол
сўзи тушмайди. Бизларни тинмай дуо қила-
аёлларидан бири. дилар.
Онажон, борингизга шукр! Бизни дунёга
келтириб, вояга етказганингиз учун чексиз
миннатдормиз. Аллоҳ умрингизни зиёда
қилсин, меҳрибоним!
Аббосбек ҒАНИҚУЛОВ.
106
Бу менинг онам
ДУНЁНИНГ
ЭНГ ЯХШИ ОНАСИ –
ОНАМ БОРКИ, МЕНИНГ ОНАМ!
ОЛАМ ГЎЗАЛ!
биринчи кунимиз онам
масъулият билан қара-
Онажоним Гулнора
майдилар. Отам Али-
Ҳабибуллаева Ян-
бизни ҳаммадан чирой-
Миллиард турфа одам бор,
Нанай қишлоғида
ларига кўнгил қўйиб
қўйганлар. Устозимиз
Лекин у бир донадир.
менга: “Сен Гулнора
турмуш қурганликла-
туғилиб ўсганлар.
Ҳамиша ул хокисор, гиқўрғон туманининг ли қилиб кийинтириб шер ака билан бир-бир-
ри доим ҳаётда қўл
Волидамда тоғлик
шифокорнинг боласи-
У онадир, онадир. аёлларга хос фази- мисан?!” – деб алоҳида келади. Бир-бирларига
латларнинг барчаси эътибор кўрсатардилар. ниҳоятда меҳрибонлар.
мужассам: самимий, Онажонимиз биз Доим фикрлари бир
оқкўнгил, мард, қатъи- учун тоғдек суянч жойдан чиқади. Бир сўз
ятли, очиққўл. бўлдилар. Ҳозир ҳам билан айтганда, хона-
Мен онажонимнинг шундай, умрлари узоқ донимиз тинч-тотув,
Фиғон чекиб, жон куяр ҳаётни, одамларни бўлсин. меҳрнинг кони. Бунда
онажонимнинг ҳисса-
жуда севиши, ҳаммага
Албатта, ҳамманинг
Фарзандининг дардига. бирдек яхшиликлар онаси меҳрибон. Бироқ си кўп, албатта. Мен
Ўзи емай едирар, улашишини қадрлай- менинг онам дунёда ҳам насиб қилса, оила
Жон тутар фарзандига. ман. Бировнинг муш- ягонадек. Исмимизга қурсам, ота-онамдек
кулини осон қилиш – у доим “бек” қўшиб ай- ибратли оила ярата-
кишининг энг севимли тадилар, сизлаб гапи- ман, деб ният қиламан.
одати. радилар. Агар нотўғри Уларнинг борлиги
Оилада икки фар- иш қилиб қўйсак, учун Яратганга чексиз
зандмиз – акам ва мен. уришмайдилар. Лекин шукрона айтаман.
Болалигимиздан онам бир қовоқ уюб қўяди- Онам бор – давла-
Қалб қўри меҳрга бой, бизни еру кўкка ишон- лар, мана шу уларнинг тим бор. Ҳеч нимадан
Жаннатга дил риштадир. майдилар. Эсимда, қаттиқ ҳафа бўлганла- камим йўқ, ғамим ҳам
У кўкда порлаган ой, болалигимизда ярим рини билдиради. йўқ, шукр. Бахтимизга
Ердаги фариштадир! тунда уйғониб, бизнинг Онам касбига қанча- соғ-саломат юрсинлар!
устимизни ёпиб қўярди- лик жон фидо этсалар, Ўғлингиз
лар. Мактабга чиққан оилага ҳам бундан кам ДОСТОНБЕК.
107
Бу менинг онам
ҚАЛБИ ДАРЁ ОНАЖОНИМ МЕНИНГ!
Онажоним Сабохат Ҳалимова 1939 йил- ришни яхши кўрадилар. Бунинг учун совға
да Бухоро вилоятининг Ғиждувон туманида беришни, эҳсон қилишни, ҳеч бўлмаса панд
туғилганлар. Касблари бошланғич синф ўқи- насиҳат билан кўнглини кўтаришни хуш
тувчиси бўлган. Ўз касбларини жуда севган, кўрадилар. Бўш вақтларида бичиш-тикиш-
фидоий инсон сифатида қарийб 45 йил шу ни ёқтирадилар. Аммо бирор бир ишни пай-
соҳада самарали меҳнат қилиб, 1988 йилда салга солишни умуман ёқтирмайдилар.
“Халқ таълими аълочиси” унвонига сазовор Онажоним ҳаётда орзу қилган жуда кўп
бўлганлар. яхши нарсаларга эришганлар. Аммо ҳаёт да-
Онажоним раҳматли Ислом ҳожи ота да- вом этар экан, янги орзулар куртак отавера-
дажонимиз билан 56 йил бахтли ҳаёт кечир- ди. Ҳаётга позитив нуқтаи-назар билан қа-
дилар. Дадажонимни энг қадрли инсон деб райдиган онажонимнинг қалбларида бугунги
билганлар ва уларни доимо ардоқлаганлар. куннинг ҳам ўз орзуси бор.
Онажоним жуда оилапарвар, ҳамма қарин- Менинг онажоним - қалби дарё инсон! Она-
дош-уруғларга, фарзанд, невара ва эваралар- жонимиз меҳри ҳамма яқинларга етадиган
гача эътиборли ва меҳрибон инсон. даражада чексиздир.
Ҳаётда онажонимдан жуда кўп нарса ўрган- Онажон! Сиз бебаҳосиз, фариштасиз! Дарё-
ганман. Айниқса, инсонни қадрлашни, ҳар лардек кенг қалбингиз ҳеч қачон дард кўр-
бир инсонга эътиборли бўлишни. Турмуш- масин. Оллоҳим Сизни ўзи асрасин!
нинг паст-баланд сўқмоқларида сабр, шукр Маҳфуза ҲАМРОЕВА,
қилиш, фарзандлар тарбиясида тўғрисўзлик, шифокор.
меҳр-оқибатли бўлишда ҳам онамдан андоза
оламан. Яна волидамнинг хушмуомалалик, Бошларида рўмол тушмаган,
ҳар ишда фарзандлар фикрини инобатга Кўнглимизни бирдек хушлаган.
олиш, уларнинг қизиқишларини эътибордан Иймонини маҳкам ушлаган,
Онажоним, онажонимсиз.
четда қолдирмаслик каби тарбия усуллари
ҳам биз учун ўрнак. Ёшлик қилиб ранжитган эдим,
Фарзандлари орзу-ниятига етган кун - она- Катта бўлиб қолганман дердим.
жонимнинг энг бахтли кунлари ҳисобланади. Қаритибман эътибор бердим,
Онажоним доимо ён-атрофдагиларни нима Кечиргувчи онажонимсиз.
биландир хурсанд қилишни, ҳожатини чиқа-
Эринмасдан меҳрини тутган,
Гоҳи пайти аламлар ютган.
Ухламасдан йўлимни кутган,
Қиёси йўқ онажонимсиз!
108
СУЯНГАН ТОҒИМДИР,
Бу менинг онам
ИШОНГАН БОҒИМ!
Болам деб, чақам деб умри адоғим,
Меҳнатда ёрилган қўли қадоғим.
Суянган тоғимдир, ишонган боғим,
Онам - жаннатимдир, онам - бойлигим!
Онажоним Санобархон Ҳамда- жоним илм ва касб ўрганишимиз бирга муборак Ҳаж сафарига бо-
мова 1968 йилда Наманган шаҳри- ҳаётда энг асосий нарса эканлиги- риш, мен ва укамни тезроқ уйлан-
да туғилганлар. 1988 йилдан буён ни таъкидлаб келадилар. тириш. Худо хоҳласа, бу орзулари-
дунёдаги энг савобли касбда ишлаб Онажонимнинг қувончли кун- га тез кунларда эришадилар.
келмоқдалар. Туғруқхонада доялик лари кўп бўлган бўлса керак. Мен Аллоҳ азиз қилган нимаики неъ-
қилар эканлар, аёлларнинг оналик ва укамнинг туғилгани, мактаб матлар бўлса, она меҳри ва дуоси
бахтига сазовор бўлган онларига ва олийгоҳдан ота-онамизга та- орқали берилса керак. Бекорга
илк бор гувоҳ бўлганларидан жуда шаккурномалар олиб келганимиз, жаннат оналар оёғи остида де-
қувонадилар. Соғ-омон дунёга кел- грант асосида олий ўқув юртига йилмаган. Она меҳрини мен оддий
ган чақалоқларни ўз фарзандидек кирганимиз, меҳнат фаолиятим- сўзлар билан ифодалай олмайман.
кўриб, дуолар қиладилар. Меҳри- ни бошлаб, биринчи маошимни Лекин кўнглим тўридаги сўзлар-
бонликлари, камтарликлари, ин- қўлларига олиб келиб берганим... ни айтгим келади: Сизни жудаям
сонлар ким бўлишидан қатъий Онажонимнинг бундай кунлардаги қаттиқ яхши кўраман, Онажон!
назар, ёрдами зарур бўлса иккилан- қувончи, бахтиёрликлари бир умр- Сиз дунёдаги энг яхши онасиз, бо-
май ёрдам беришлари қалбимда га нигоҳимда муҳрланиб қолган. рингизга шукр. Берган тарбиянгиз
ғурур уйғотади. Онам ёлғон гапиришни ва ёлғон ва оқ сутингиз учун Аллоҳ Сиздан
Бизнинг камолотимизда онажо- гапирганни, иш ёки бошқа сабаб рози бўлсин!
нимнинг хизмати, ўрни беқиёс. билан уйга кеч келишимизни, Ўғлингиз
Доим бизни тушунишлари, қўл- яна ўзлари шифокор бўлсалар-да, Хондамир АХУНБАБАЕВ,
лаб-қувватлашлари билан биз “укол” олишни ёқтирмайдилар. “Aisha Home Textile” кор-
ҳаётда ўз ўрнимизни топдик. Она- Энг олий орзулари - отам билан хонаси иш бошқарувчиси.
109
Бу менинг онам
Онамни соғиндим ва яна соғиндим,
Югурсам ёнига, тўхтамай чопсам.
Иссиқ қўлларини ўпсаму яна
Пойидан Равзаи жаннатни топсам!
ТАЪРИФИГА
СЎЗЛАР ОЖИЗ
ОНАМНИНГ!
Онажоним Юрсиной Ҳамдамова 1951 йилда Мингбулоқ
туманида таваллуд топган. Туманда онажонимни
тажрибали деҳқон, ишнинг кўзини биладиган фермер
сифатида яхши танишади. Онам “Ҳамдамбой” фермер
хўжалигининг раҳбари. Фидокорона, ҳалол меҳнатлари
давлатимиз томонидан эътиборга олиниб, “Шуҳрат”
медали билан тақдирланган. Онам ва отажоним
Исмоилжон ота биз олти фарзандни далада меҳнат қилиб,
ҳалол ризқ едириб вояга етказишган.
Онам тенгсиз матонатли, қаттиққўл ва дилбар аёл. Тили
ширин, ҳаммани сизлайди, сабрли, ўта босиқ, қўли очиқ.
Эртани кўра билади, иродали ва қатъиятли. Биз
фарзандларга онажонимнинг сабрлилиги ва
қатъиятлилиги ўтган, хусусан, ўзимга ҳам.
Онажоним далани, гулларни ва ҳаётни яхши кўради.
Одамлар дардини тинглашдан ҳеч қачон вақтини
қизғонмайди. Қўлидан келганча ёрдам беради.
Мен ҳам онамдек она бўлишни истайман. Онамни ҳамма
яхши кўради, ҳурмат қилади. Жудаям саҳий. Волидамни
тўлиқ таърифлашга сўзлар ожизлик қиладигандек туюла-
ди. Ростдан ҳам шундай. Онам сўзларга сиғмайди.
Бетакрор, бебаҳо аёл!
Ҳар байрамда, туғилган кунларида бағримга босиб, сўз
тополмай қувониб: “Умрингиз узоқ бўлсин, менинг онам
бўлганингиз учун раҳмат!” дейман.
Онажон, бахтимизга доим омон бўлинг!
Қизингиз Нодира ДАЛИЕВА,
ўқитувчи.
110
Бу менинг онам
ОНАЖОНИМ,
СИЗНИ СОҒИНДИМ...
Бугун юрагимни соғинчга ўраб,
Минг зорли дард билан тўкилиб нураб.
Қибламга йиқилдим илтижо сўраб,
Соғиндим, Онажон, ёмон соғиндим!
Биламан ёшларим кўриб турибсиз,
Жаннатнинг тўридан қараб турибсиз,
Эгилган бошимни силаб турибсиз,
Соғиндим, Онажон, ёмон соғиндим!
Керакмас бўларкан сизсиз дунё ҳам,
Ошимга шерикдур кўксимдаги ғам,
Дунё бир кам эмас, энди мен бир кам...
Соғиндим, Онажон, ёмон соғиндим!
Онажоним Саидахон Ҳамроева опаларига меҳрибон эканликларини рантурада ўқидим ва тиббиёт фанла-
1948 йил 16 март куни Бухоро вилоя- кўриб, ҳавасим келган доим... ри номзоди, доцент бўлдим. Бу дара-
ти Ғиждувон туманида туғилганлар. Ҳозир шулар ҳақида ёзаяпман-у, жага етишимда онамнинг ёрдамлари
Онажоним Бухоро педагогика тех- йиғлаяпман. Қулоқларим остида катта. Болаларим ўқисин ва жамият-
никумининг бошланғич тарбия бў- онажонимнинг овозлари жарангла- да ўз ўрнига эга бўлсин деб, кеча-кун-
лимини тугатиб, 40 йил давомида ётгандек бўляпти. дуз бизлардан бохабар эдилар.
ўқитувчи бўлиб ишлаганлар. Менга жуда оғир. Мен учун онам Онам бизларни элнинг олди бў-
Онажоним кечалари конспект ҳеч қачон вафот этмаганлар. Юрсам либ, халққа хизмат қилишимизни
ёзиб чиқар, тунгги соат уч-тўртлар- ҳам, турсам ҳам доим ёнимдалар гўё. хоҳлар эдилар. Укаларим билан
гача ўз устида ишлар эдилар. Дуолари билан қалбимда. Раҳматли аҳил, иноқ, ҳамжиҳат бўлиб юриши-
Онажоним нафақат бошланғич синф волидам мени доим кузатиб турган- мизни хоҳлардилар.
ўқитувчиси эдилар, балки мусиқа фа- дек туюлаверади. Онажоним 5 фарзандларининг
нидан ҳам ўқувчиларга дарс берарди- Онам раҳматли доим, беморла- ютуқларини, соғ-омонлигини кўриб
лар. Чунки овозлари жуда мулойим, ринг яхшими, деб ўзимдан аввал ўзларини бахтли ҳис этардилар.
қўшиқлар авжини маромига етказиб беморларимни сўрарди. Шунинг Мактабни аъло баҳоларга тугатга-
куйлар эдилар. Укаларимда онамнинг учунми, беморларимга онамга меҳр нимизда, олий ўқув юртига кирга-
овози бор, онажоним улар қалбида кўрсатгандек муносабатда бўламан. нимизда, тугатганимизда, тўйлари-
санъатга меҳр уйғота олганлар... Онамдан менга бағрикенглик, сод- мизда, невара, эвара кўрганларида,
Онажоним мактабимизда «Орзу» дадиллик, меҳнатсеварлик, жонса- жудаям бахтиёр бўлардилар.
ашула ва рақс ансамблини ташкил раклик фазилатлари ўтган. Қалби- Онажоним меҳри тоғлардан ба-
қилганлар ва бу ансамбль бир неча мизга шундай инсоний сифатларни ланд, олмос, олтиндан қимматли,
марта санъат байрамларида туман ва сингдирганликлари учун волидам- чексиз, денгиз сувини томчилаб ўл-
вилоятда биринчи ўринни эгаллаган. дан бир умр миннатдорман. часак, ундан ҳам кўп, ҳамма нарса-
Онажонимни тўғрисўзликларини, Онажонимнинг ҳуснихатлари шу- дан устун ва буюкдир!
виждонли эканликларини, шижоат- нақа чиройли эдики, кўрган одам Онажоним! Жойларингиз жаннат-
ли, уддабуронликларини, ҳаммани кўз узолмай қоларди. Онажоним- да бўлсин. Охиратингиз обод, руҳин-
бир кўзда кўришликларин, яқин, узоқ нинг қалби ҳам, нутқи ҳам шунақа гиз шод бўлсин!
қариндошлар, бегоналарга ҳам сами- чиройли эди. Қилаётган барча савобли ишларим-
мий эканликларини, ҳаммага ёрдам Онам учун доим дуодаман, руҳла- нинг савоб-самарасини онажоним-
қўлини чўзишларини, меҳнаткашлик- ри шод, охиратлари обод бўлсин. Биз нинг руҳи покларига бағишлайман!
ларини, болам, оилам деб жон куйди- токи тирик эканмиз, улар барҳаёт! Лола ҲАМРОЕВА,
ришларини, ғийбат, шикоятдан йироқ Онажоним икки ўғлимни 3-синфга Самарқанд перинатал
юришларини, ота-оналари ва ака- боргунича тарбияладилар. Мен аспи- маркази директори. 111
Бу менинг онам
МЕҲР ҚУЁШИНГИЗ
ОЛАМНИНГ НАҚШИ
Она, дийдорингиз нақадар яхши,
Она, сўзларингиз бирам ёқимли.
Меҳр қуёшингиз оламнинг нақши,
Мен сиз-ла бахтлиман, жуда ҳам бахтли!
Бу ёруғ оламда инсон учун риб қолгудек бўлсам, дарров умр, метиндек мустаҳкам соғ-
волидаи муҳтарамасидан тўхтатиб қўяди. “Бўлди, бўлди, лик сўраб қоламан. Бизнинг
азизроқ инсон бўлмайди. Ме- гапирма, тўхта. Тилинг ёмон бахтимизга уйларимиз тўриси-
нинг табарругим Парида- сўзларга ўрганиб қолади”, дея да ўтириб, бизларни дуо қилиб
хон Ҳамрақулова 1944 йил 11 такрорлашдан чарчамайди. орзу-ҳавасларимизни кўриб
апрелда Тошкент шаҳрида Хокисорим бизларни катта юринг, илоҳим!” дегим келади.
таваллуд топган. Аллоҳга шу- қилиб, не машаққатлар билан Онажоним эҳсон тарқатишни
курки, айни дамда 76 ёшда, ўқитиб, гўзал тарбия берди. жудаям яхши кўрадилар. Беэъ-
бизнинг ёнимизда, бизлар- Муносиб инсонга узатдилар, тибор қолишни ёқтирмайдилар.
ни дуо қилиб, умргузаронлик ҳаётнинг қийинчиликларига Ҳозирги кунда ҳам кексайдим
қилмоқдалар. Биз фарзанд- чидашга, шукур қилиб яшашга демай, тиниб-тинчимайдилар,
лар эса онажонимизнинг меҳр ўргатдилар. чунки дангаса одамларни ёқтир-
чашмасидан қувват олиб, Биз фарзандларини хурсанд майдилар, меҳнатнинг таги
бахтлиларнинг бахтлиси бў- бўлганимизни кўриб, ўзларини роҳат, дейдилар, доим.
либ яшамоқдамиз. бахтли ҳисоблайдилар. Улар- Асли тошкентлик бўлсалар
Меҳрибоним болаларни жон- нинг беминнат, беқиёс меҳр- ҳам қишлоқ одамларини яхши
дилидан севгани боис мактаб- лари туфайли, оиладаги устоз кўрадилар. ”Уларнинг шаҳар
гача таьлим ташкилотида узоқ сифатида берган илмлари боис одамларидан нимаси кам”, дея
йиллар ҳалол меҳнат қилдилар. бугун биз фарзандларни ҳаёти доим ҳамқишлоқлари учун
Юзлаб болажонларни ўз фар- гўзал кечмоқда. қайғурганлари қайғурган.
зандларидек ардоқлаб, меҳр Ҳар кун онажонимга: ”Бе- Бугун волидам бутун Норин
берди. Онажонимнинг меҳнат- баҳо инсоним, берган оқ сутин- туманининг Фарида аясига
кашлиги, мардлиги, раҳмдил- гиз, кечалари ухламай, безовта айланган. Каттаю кичик уни
лигини жуда яхши кўраман. бўлганингиз, ўқитиб, тарби- ўз онасидек яхши кўради. Бу
Оқкўнгил волидагинам одам ялаб, турмушга берганингиз, онажонимнинг самимийлигию,
ажратмайдилар. Каттаю кичик- барча-барчаси учун миннат- меҳрибонлигидан. Мен онажо-
ка бирдай меҳрибон, қўлидан дорман. Ўзимизни боққанингиз ним билан фахрланаман. Шун-
келганча яхшилик қилишга ин- етмагандай, фарзандларимни дай аёлдан дунёга келганимга
тиладилар. Ғийбатни жуда ёмон ҳам катта қилиб бердингиз. Аллоҳимга беадад шукурлар
кўрадилар. Кўчада учрат- Беозорим, Сизга бир умр таъ- айтаман.
112 ган бирор ҳолатни гапи- зим қиламан. Аллоҳдан узоқ Нафиса БЕГМАТОВА.
ОНАМ МЕҲРИ
Бу менинг онам
ЧЕКСИЗ УММОНДИР!
Қара, волидангнинг оқарган сочи,
Унинг хизматида умринг хирожи.
Маккага боришга имконинг йўқми,
Тавоф қил пойини - бўласан ҳожи!
Онажоним Сожидахон Ҳақна- Онажоним баҳорда сумалак дим дунёга келган кунни энг
зарова 1952 йилда Тўрақўрғон пишириб, барча жигарларини бахтли куним деб ҳисоблай-
туманида таваллуд топганлар. бир дастурхон атрофига йиғиш- дилар. Биз, яъни тўрт нафар
Яъни, бу йил волидам етмиш ни жуда яхши кўрадилар. Гина фарзандлари билан фахрлана-
баҳорларини қарши оляптилар. сақлашни эса ниҳоятда ёмон дилар. “Ҳар бир фарзандим жа-
Онам узоқ йиллар масъулиятли кўрадилар. миятда ва оилада ўз ўрнига эга,
касблардан бирида - Тўрақўрғон Қиз учун она энг идеал инсон. халқ хизматида, фарзандлари
туманидаги савдо ташкилотида Шу маънода мен ҳам онажо- учун борини фидо қилган она
бош аудитор вазифасида ишла- нимнинг тутумларини нафақат учун бундан ортиқ бахт борми”,
дилар. Тўғрисўзлиги, ҳалоллиги, оилавий ҳаётда, балки касбий дейдилар.
қатъиятлилиги боис жамоаси- фаолиятимда ҳам қўллайман. Шу пайтгача онам меҳрининг
да ҳам, эл-юрт орасида ҳам ҳур- Улардек ақл ва сабр билан иш муносиб ташбеҳини топмадим.
мат-эътибор топдилар. тутишга ҳаракат қиламан. Ай- Лекин таъриф бериш шарт бўл-
Мен онажонимнинг ҳар қандай ниқса, уларнинг танбеҳни ҳам са, онам меҳри – чексиз уммон,
ёмонликдан ҳам яхшилик излаш- меҳр билан беришларини, бо- беғубор осмон, деган бўлардим.
дек фазилатини ниҳоятда қадр- лаларга катта ишонч билан Онажон! Дунё тургунча ту-
лайман. Халқда ҳам “Ҳар ишда қарашларини ўз ҳаётимда кўп ринг, ҳеч қачон дард чекманг,
бир ҳикмат бор”, деган нақл бор- қўллайман ва бунинг ёқимли мен сизсиз яшай олмайман!
ку, худди шунингдек онажоним натижасидан доим кўнглим му-
ҳар кўрган ёмонлигидан ҳам ях- наввар бўлади. Қизларингиз
шилик ахтарадилар. Мен улар- Онажонимнинг умр йўли гар- Шаҳзода, Шоҳиста,
нинг мана шундай оқкўнгилли- чи ҳавас қилгулик бўлса-да, у Шаҳноза.
кларига ҳавас қиламан. киши менинг биринчи фарзан-
113
Бу менинг онам
ОҚКЎНГИЛ
МЕҲРИБОНИМ
Муҳтарама онажоним Дилбар Ҳошимо-
Ватанни Она деб бекор айтилмас, ган. Ўқитувчилик касбида узоқ йиллар
ва 1959 йилда Учқўрғон туманида туғил-
Она буюрганда йўлдан қайтилмас.
Сен ўзинг Каъбамсан, Байтул муқаддас,
фаолият кўрсатди. Онажоним гўёки шу
Пайт келди айтмоққа гапнинг хонаси,
касб учун туғилгандек. Шу боисдан бўлса
керак, ниҳоятда тартиб-интизомни яхши
кўради, ўзига ҳам, ўзгаларга нисбатан ҳам
Эй, Ўзбек онаси, Ўзбек онаси!
талабчан.
Оилада биз фарзандларнинг барчасини
ўқитдилар. Онажоним ўзи учун яшамаган
аёл. 24 ёшидан буён қарийб 40 йилдирки раҳ-
барлик лавозимларида хизмат қилиб кел-
моқда.
Онажоним жудаям пазанда. Дам олиш кун-
ларида ўз қўллари билан ажойиб таомлар
тайёрлаб берадилар. Оила даврасида ўзлари-
ни жудаям бахтли ва хотиржам ҳис этадилар.
Энг бахтли куни - ҳукуматимиз томонидан
“Соғлом турмуш” медали билан тақдирлан-
ган куни.
Онажоним 14 набиранинг бувижониси. Биз
онам билан фахрланамиз. Чунки оқкўнгил,
доим бизни яхшиликка ундайди. Ростгўйлик-
лари биз фарзандларга ҳам ўтган.
Онажон, Сизни жудаям яхши кўрамиз. Ҳар
бир кунингиз бахтга, қувончга тўлиқ кечсин.
Биз учун ўзингизни асранг. Умрингиз узоқ
бўлсин, меҳрибоним!
Ўғлингиз Аброрбек АБДУЛЛАЕВ,
Наманган вилояти “Агробанк”
бошқарувчисининг
114 биринчи ўринбосари.
БУ МЕНИНГ ОНАМ
Муҳаррир - Муҳайё Кенжаева,
педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD)
Адабий маслаҳатчи - Назира Мақсудова
Муқова дизайнери - Отабек Каримов
Саҳифаловчи-дизайнер - Ботирали Пирматов
Мусаҳҳиҳ - Наргиза Эргашева
Китобни тайёрлашдаги ҳамкорлиги учун
Тадбиркорлар ва ишбилармонлар ҳаракати
Ўзбекистон Либерал демократик партияси Сиёсий Кенгаши,
Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлиги ҳамда
Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими Вазирлигига
ўз миннатдорчилигимизни билдирамиз.