รายงานการฝึกงานตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงราย

รายงานการฝึกงาน

ตรวจคนเข้าเมืองจงั หวัดเชียงราย
ต.เวียงพางคำ อ.แม่สาย จ.เชียงราย

(แผนกงานบญั ชีและพสั ดุ)

โดย
นางสาววรรษมน พรมประทปี 61211663

รายงานนเี้ ป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาหลักสูตรรฐั ศาตรบณั ฑิต
คณะรฐั ศาสตร์และสงั คมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา
ประจำปีการศึกษา 2564

ก

กิตติกรรมประกาศ
การฝึกงานนี้สำเร็จลงได้ด้วยความกรุณาจาก อาจารย์อนุรัตน์ ฝันถึงภูมิ อาจารย์ที่ปรึกษารายวิชา
การฝึกงานและอาจารย์นิเทศการฝึกงาน ผู้ซึ่งให้คำแนะนำและคำปรึกษา แนะแนวทางในการฝึกงาน
ความเหมาะสมและการเคารพต่อสถานที่ฝึกงาน ติดตามนิสิตตลอดจนการฝึกงานเสร็จสิ้น
ผเู้ ขียนขอขอบพระคุณ เป็นอย่างสูงไว้ ณ โอกาสนี้
ขอขอบคุณตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงราย สารวัตรตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงราย
รองสารวัตรตรวจคนเข้าเมอื งจังหวัดเชยี งราย ผปู้ ฏิบัติหน้าที่งานบัญชีและพสั ดุ รวมถึงบคุ ลากรในหน่วยงาน
ที่ให้คำแนะนำ สอนวิธีการทำงาน ตลอดจนให้ความอนุเคราะห์ในการฝึกงาน ทำให้การฝึกงานในครั้งนี้
สำเรจ็ ลลุ ่วงไปได้ด้วยดี ผเู้ ขียนขอพระคณุ เปน็ อยา่ งสูง
ท้ายที่สุด หากมีสิ่งขาดตกบกพร่องและผิดพลาดประการใด ผู้เขียนขออภัยเป็นอย่างสูง
ในข้อบกพร่องและข้อผิดพลาดนั้น และผู้เขียนหวังว่าการฝึกงานในครั้งนี้คงมีประโยชน์ไม่มากก็น้อย
สำหรบั หน่วยงานทีเ่ กี่ยวข้อง

ผจู้ ดั ทำ
นางสาววรรษมน พรมประทีป

รหสั นสิ ิต 61211663

ข

บทคดั ยอ่
ในการฝึกงานครั้งนี้ เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรรัฐศาสตรบัณฑิต ซึ่งมีวัตถุประสงค์
ดงั น้ี เพื่อเป็นการเสริมสร้างประสบการณ์ ในส่วนงานที่เกี่ยวข้องกับสาขาวิชาทีน่ สิ ิตได้ศกึ ษา และนำความรู้
ที่ได้รับจากการเรียนไปฝึกปฏิบัติในสถานการณ์จริงเพื่อให้นิสิตได้นำความรู้ที่ได้จากการศึกษาไป
ประยุกต์ใช้กับการปฏิบัติงานจริง ให้นิสิตได้รู้จักการปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมนอกมหาวิทยาลัย
ซึง่ จะทำให้มที กั ษะและความมน่ั ใจในการประกอบอาชีพในอนาคต
สถานที่ในการฝึกงาน คือ ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงราย (ที่ทำการ) ตั้งอยู่เลขที่ 117 หมู่ 10
ต.เวียงพางคำ อ.แม่สาย จังหวัดเชียงราย 57130 โทร. 053-7310059 ต่อ 13-15 เปิดให้บริการ
ทกุ วนั จันทร์-วนั ศกุ ร์ ตั้งแตเ่ วลา 8.30 น.– 16.30 น. ยกเว้นวันหยดุ ราชการ หนา้ ทีท่ ี่ได้รับมอบหมายในการ
ฝกึ ประสบการณ์วิชาชีพในหน่วยงานตรวจคนเข้าเมืองน้ัน ได้ประจำอยู่แผนกงานบญั ชีและพสั ดุ
จากการฝึกงานนั้น ทำให้ได้รู้ถึงขั้นตอนกระบวนการทำงาน การได้ขัดเกลาทักษะที่ได้ศึกษาเรียนรู้
จากมหาวทิ ยาลัย การได้เห็นโลกจรงิ ในการทำงาน การฝึกความรับผดิ ชอบ รวมไปถึงเรียนรกู้ ารเอาตัวรอด
ในสังคมการทำงาน ซึ่งการเรียนรู้ถึงปัญหาในการทำงาน วิธีแก้ไขปัญหา การทำงานร่วมกับผู้อื่นและ
การปรบั ตัวใหเ้ ข้ากับสภาพแวดล้อม สามารถนำมาพฒั นาตนเองและปรบั ใช้ในการทำงานต่อไป

สารบัญ ค
เรื่อง
หน้า
กิตติกรรมประกาศ
บทคดั ยอ่ ก
สารบญั ข
สารบัญรปู ภาพ ค
บทท่ี 1 บทนำ ง
1
- ที่มาและความสำคัญ 1
- วัตถุประสงคข์ องการฝกึ งาน 1
- ช่วงเวลาในการฝึกงาน 1
- ที่ตง้ั สถานทีฝ่ ึกงาน 1
- ความเป็นมาขององคก์ ร 2
- โครงสรา้ งองค์กร 7
- หนา้ ที่ทีไ่ ด้รบั การฝึก 12
บทท่ี 2 เอกสารและการบูรณาการวิชาทเ่ี กีย่ วข้อง 13
บทท่ี 3 รายละเอียดของการปฏิบตั ิงาน 15
- หนา้ ทีแ่ ละขอบเขตความรบั ผดิ ชอบของส่วนงานบญั ชีและพัสดุ 15
- หนา้ ที่หลกั ทีไ่ ด้รับมอบหมาย 15
บทท่ี 4 สรปุ ผลการปฏิบตั ิงาน 20
- ประโยชนท์ ีไ่ ด้รบั 20
- สิง่ ที่ได้รับจากการฝกึ งาน 20
- ปัญหาทีพ่ บในการปฏิบตั ิงาน 21
- แนวทางการแก้ไขปัญหา 21
บทท่ี 5 บทสรปุ และข้อเสนอแนะ 22
บรรณานกุ รม 24
ภาคผนวก 25

สารบญั รูปภาพ ง

ภาพท่ี หน้า

ภาพที่ 1 สถานที่ตั้งตรวจคนเข้าเมืองจงั หวดั เชียงราย 6
ภาพที่ 2 โครงสร้างผบู้ ังคับบัญชา ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชยี งราย 7
ภาพที่ 3 การกำหนดลักษณะงานและอำนาจหน้าทีค่ วามรับผดิ ชอบ 8
ภาพที่ 4 ดำเนินการค้นหาสิ่งของตามใบเบิกเพื่อนำมาจ่ายใหผ้ เู้ บิก 16
ภาพที่ 5 หนงั สือขออนุมัติและสง่ เบิกเงินของด่านอ่ืนๆ 17
ภาพที่ 6 ลงทะเบียนรบั หนังสือของดา่ นอื่นๆ เพือ่ จัดทำใบปะหนา้ งบ 17

แล้วตรวจส่งต่อให้เจ้าหน้าที่พสั ดทุ ำการตรวจสอบแล้วนำเสนอตอ่ ไป 18
ภาพที่ 7 ทะเบียนคมุ หลกั ฐานการเบิกเงิน ประจำปีงบประมาณ ของ ตม.จว.เชยี งราย 18
ภาพที่ 8 จดั ทำปกทะเบียนคุมหลักฐานการเบิกเงนิ ประจำปีงบประมาณ
18
ของ ตม.จว.เชียงราย 19
ภาพที่ 9 ปมั๊ ใบบิลน้ำมนั 19
ภาพที่ 10 การแสกนเอกสารและถ่ายเอกสาร 26
ภาพที่ 11 การตดิ แสตมป์อากรในเอกสารจัดจ้าง 26
ภาพที่ 12 สมดุ เสนอเซน็ ของแผนกงานบัญชีและพัสดุ 27
ภาพที่ 13 จดั ทำ MIT ตรวจสอบวัสดุสำนกั งานและวสั ดุงานครัว 27
ภาพที่ 14 เชค็ สต๊อกของในคลังพสั ดุ 28
ภาพที่ 15 เชค็ ใบเบิก-จ่ายพัสดุ และเตรียมจ่ายพสั ดุที่ขอเบิก 28
ภาพที่ 16 การลงทะเบียนคุมการจัดซือ้ น้ำมัน ปีงบประมาณ พ.ศ.2565
ภาพที่ 17 การแยกเอกสารสำคญั ในการเบิกจ่ายเงนิ ของลูกด่าน

1

บทท่ี 1
บทนำ
1.1. ท่มี าและความสำคญั
เนื่องจาก สังคมโลกในปัจจุบันเป็นสังคมของการทำงานเพื่อการดำรงชีพนั้น จึงได้มีกลุ่มวิชา
การฝึกงาน (Professional Training) เป็นวิชาในกลุ่มวิชาเอกบังคับของหลักสูตรรัฐศาสตรบัณฑิต
คณะรัฐศาสตร์และสงั คมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา ซึ่งการฝึกงานเปน็ การเสริมทักษะและประสบการณ์
ให้เตรียมพร้อมสำหรับการทำงานทั้งในระหว่างการศึกษาและภายหลังการศึกษา โดยนักศึกษาจะได้นำ
ความรู้จากภาคทฤษฎีไปสู่การฝึกการปฏิบัติในระยะเวลาที่กำหนด โดยเพื่อเป็นการเสริมสร้าง
ประสบการณ์ในการทำงานจริงนอกเหนือจากการศึกษาความรู้วิชาการในห้องเรียนแล้ว นิสิตจะได้นำ
ความรู้ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับสาขาวิชาที่นิสิตได้ศึกษานำไปปรับใช้ในการฝึกงาน ปฏิบัติในสถานการณ์จริง
และความรู้ทีไ่ ด้รับจากการฝกึ งานนั้นจะนำไปสกู่ ารทำงานในอนาคต อันจะทำให้มีทกั ษะและความมั่นใจใน
การประกอบอาชีพได้อย่างมีประสทิ ธิภาพ
1.2. วตั ถปุ ระสงคข์ องการฝึกงาน
1. เพื่อให้นสิ ิตได้นำความรทู้ ีไ่ ด้จากการศกึ ษาไปประยกุ ต์ใช้กับการปฏิบตั ิงานจริง
2. เพือ่ ให้นสิ ิตได้รบั ประสบการณ์ทำงานจรงิ ก่อนสำเร็จการศกึ ษา
3. เพือ่ ให้นสิ ิตมโี อกาสเรียนรู้และได้รับประสบการณช์ ีวิตในการทำงานจริง
4. เพื่อให้นสิ ิตได้รู้จักการปรับตัวใหเ้ ข้ากับสภาพแวดล้อมนอกมหาวิทยาลัย
1.3. ช่วงเวลาในการฝึกงาน
ระหว่างวันที่ 15 เดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2564 ถึงวันที่ 4 เดือนมีนาคม พ.ศ.2565
ทำงานทุกวนั จันทร์ ถึง วนั ศกุ ร์ เวลา 08.30 น. ถึง 18.30 น.
1.4. ทตี่ ง้ั สถานทฝ่ี ึกงาน
ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงราย (ที่ทำการ) ตั้งอยู่เลขที่ 117 หมู่10 ต.เวียงพางคำ อ.แม่สาย
จงั หวัดเชยี งราย 57130 โทร. 053-7310059 ต่อ13-15 นอกจากนั้นยังมีศนู ย์บริการเบด็ เสร็จ ตรวจคนเข้า
เมืองจังหวัดเชียงราย (ส่วนแยก) ตั้งอยู่ที่อาคาร 8 เหลี่ยม ชั้นที่อบจ.เชียงราย (แห่งใหม่) อ.เมืองเชียงราย
จ.เชียงราย โทร. 053-175376 เปิดให้บริการวันจันทร์-วันศุกร์ ตั้งแต่เวลา8.30น.–16.30น. ยกเว้น
วันหยุดราชการ

2

1.5. ความเปน็ มาขององค์กรและโครงสร้างองค์กร
1.5.1. ประวัติความเปน็ มาของสำนกั งานตรวจคนเข้าเมือง (สตม.)
ก่อนปี พ.ศ.2470 ไม่มีระเบียบเกี่ยวกับตรวจตราคนต่างด้าวที่เข้ามาในประเทศไทย ฉะนั้นการเดิน

ทางเข้า – ออก ของคนต่างด้าว จึงเป็นไปได้โดยเสรีจนกระทั่งปี พ.ศ.2470 รัฐบาลในสมเด็จพระปรมินทร
มหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงตราพระราชบัญญัติคนเข้าเมือง พ.ศ.2470 ขึ้น พร้อมทั้ง
จัดตั้งหน่วยงานและเจ้าหน้าที่ให้มีหน้าที่รักษาการให้เป็นไปตามพระราชบัญญัติคนเข้าเมือง พ.ศ.2470
เรียกว่า “กรมตรวจคนเข้าเมือง” ขึ้นตรงต่อกระทรวงมหาดไทย และกระทรวงมหาดไทยได้แต่งตั้ง
นายพันตำรวจเอก พระยาวิชัยประชาบาล เป็นเข้ากรมตรวจคนเข้าเมืองคนแรกมีสถานที่ทำงานอยู่ที่
ถนนนเรศน์ เป็นอาคารสองชั้นเช่าจากเอกชน ซึ่งอยู่ใกล้สถานีตำรวจนครบาลบางรักในปัจจุบัน ขณะนั้นมี
พนักงานเจ้าหน้าทีเ่ ป็นข้าราชการพลเรอื นสามัญประมาณ 50-60 คน การเดินทางเข้าออกของคนต่างด้าว
ส่วนใหญจ่ ะเข้ามาโดยพาหนะทางน้ำและทางบกมีศนู ย์รวมทีท่ ำการอยู่ในกรงุ เทพฯ และมีด่านตรวจคนเขา้
เมืองมณฑลด่านตรวจคนเข้าเมืองจังหวัด และด่านตรวจคนเข้าเมืองอำเภอบางแห่งในภาคตะวันออกและ
ภาคใต้เทา่ นนั้

พ.ศ.2475 ประเทศไทยได้เปลี่ยนแปลงการปกครองและฐานะการเงินของประเทศตกตำ่ รัฐบาลได้
ตัดทอนงบประมาณรายจ่ายของประเทศลง เป็นเหตุให้กรมตำรวจคนเข้าเมืองได้ลดสถานภาพลงมาเป็น
กองตรวจคนเข้าเมืองขึน้ ตรงต่อกรมตำรวจ กระทรวงมหาดไทย เมือ่ เดือน พฤศจกิ ายน พ.ศ.2475

พ.ศ.2478 กองตรวจคนเข้าเมืองได้ย้ายที่ทำการมาอยู่ถนนสาธรใต้ ปัจจุบันเป็นที่พักของ
ข้าราชการตำรวจสถานีตำรวจนครบาลยานนาวา และเพิ่มด่านตรวจคนเข้าเมืองขึ้นทางภาคเหนือ
ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื และภาคใต้

พ.ศ.2483 หลังจากสงครามโลกครั้งที่ 2 กรมตำรวจได้ขอใช้สถานทูตเยอรมันซึ่งอยูใ่ นความครอบครอง
ของรัฐบาลเป็นที่ทำการกองตรวจคนเข้าเมืองและได้ปรับสถานภาพพนักงานเจ้าหน้าที่ จากข้าราชการ
พลเรอื น เปน็ ข้าราชการตำรวจแต่งเครือ่ งแบบพิเศษ ตามธรรมเนียมของอารยประเทศ

พ.ศ.2503 กองตรวจคนเข้าเมืองได้ย้ายที่ทำการมาอยู่ ณ ที่ทำการก่อสร้างใหม่ เมื่อวันที่ 22
มิถุนายน 2503 ทีป่ ากซอยพิพัฒน์ ซึง่ ตอ่ มาเป็นทีท่ ำการของกองทะเบียนคนต่างดา้ วและภาษีอากร

พ.ศ.2508 ได้ปรบั ปรงุ สว่ นราชการและกำหนดหน้าทีก่ ารงานของกองตรวจคนเข้าเมอื งเปน็ 5 กอง
กำกับการ 13 แผนก และด่านตรวจคนเข้าเมืองส่วนภูมิภาคอีก 58 แห่ง (ต่อมาเพิ่มศูนย์การสื่อสาร และ
ดา่ นตรวจคนเข้าเมืองสว่ นภูมภิ าคอีกบางแห่ง)

พ.ศ.2517 กองตรวจคนเข้าเมอื งได้ย้ายทีท่ ำการมาอยู่แห่งใหม่ (ทีท่ ำการในปจั จบุ นั ) ที่ซอยสวนพลู
ถนนสาธรใต้ เขตสาธร กรุงเทพฯ ซึ่งที่ทำการแห่งใหม่นี้ได้ก่อสร้างบนที่ดินของกรมธนารักษ์ มีเนื้อที่ 4 ไร่
2 งาน 54 ตารางวา สิน้ ค่าสรา้ ง 26,842,990 บาท

3

พ.ศ.2523 คณะกรรมการข้าราชการตำรวจ (ก.ตร.) ได้อนุมัติกำหนดตำแหน่งข้าราชการในสังกัด
กองตรวจคนเข้าเมือง ตามคุณภาพและปริมาณงานไว้ โดยมีตำแหน่ง ข้าราชการตำรวจทั้งสิ้น
1,049 ตำแหนง่

พ.ศ.2530 คณะกรรมการข้าราชการตำรวจ (ก.ตร.) ได้อนุมัติกำหนดตำแหน่งให้งานตรวจลงตรา
กองกำกบั การ 2 กองตรวจคนเข้าเมืองอีก 53 ตำแหนง่ และได้ปรบั ปรุงแผนกตรวจคนเข้าเมอื ง โดยยกเลิก
ตำแหน่งเดิมท้ังหมดและกำหนดตำแหน่งข้ึนใหม่ท้ังหมด 307 ตำแหนง่

พ.ศ.2533 คณะกรรมการข้าราชการตำรวจ (ก.ตร.) ได้อนมุ ตั ิใหโ้ อนกองกำกบั การ 1 กองทะเบียน
คนต่างด้าว มีฐานะเทียบเท่ากองกำกับการและอนุมัติให้ปรับปรุงแผนกตรวจพาหนะทางอากาศ และงาน
ตรวจลงตรา กองกำกับการ 2 กองตรวจคนเข้าเมือง โดยกำหนดกลมุ่ งานเรียกว่า “ฝ่าย” (ได้แก่ ฝา่ ยตรวจ
ตราพาหนะทางอากาศ 1 และ 2) และงานเทียบเท่าแผนก 18 งานเปน็ การชว่ั คราว จนกว่าจะแก้ไขพระราช
กฤษฎีกาแบง่ สว่ นราชการ พ.ศ.2508 ให้ถูกต้องในภายหลงั โดยยกเลิกตำแหน่งเดิมทั้งหมด 380 ตำแหน่ง
และกำหนดตำแหน่งใหมท่ ้ังส้ิน 672 ตำแหนง่

พ.ศ.2536 ได้ปรับปรุงโครงสร้างเป็นหน่วยงานระดับกองบัญชาการ โดยเรียกว่า “สำนักตรวจคน
เข้าเมือง” ประกอบด้วย 4 กองบังคับการเพื่อให้การปฏิบัติงานของ ตม.เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผล
สูงสุด ตลอดจนสามารถรองรบั และปฏิบัติงานในลักษณะทีส่ อดประสานกับแนวนโยบายแห่งรฐั

พ.ศ.2548 ได้ปรับปรุงโครงสร้าง ประกอบด้วย 3 กองบังคับการ และ 6 หน่วยงาน เพื่อให้การ
ปฏิบัติงานของ ตม. เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูงสุด ตลอดจนสามารถรองรับและปฏิบัติงานใน
ลกั ษณะสอดประสานกบั แนวนโยบายแห่งรฐั

พ.ศ.2552 ได้ปรับปรุงโครงสร้าง ประกอบด้วย 8 กองบังคับการ และ 1 หน่วยงาน เพื่อให้การ
ปฏิบัติงานของ ตม.เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูงสุด ตลอดจนสามารถรองรับและปฏิบัติงานใน
ลักษณะทีส่ อดคล้องกับแนวนโยบายแห่งรัฐ

1.5.2. ประวัติความเปน็ มาของตรวจคนเขา้ เมืองจังหวดั เชียงราย
ตามพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการสำนักงานตำรวจแห่งชาติ พ.ศ.2552 กฎกระทรวง
แบ่งส่วนราชการเป็นกองบังคับการหรือส่วนราชการที่เรียกชื่ออย่างอื่น ในสำนักงานตำรวจแห่งชาติ
พ.ศ.2552 แบ่งส่วนราชการสำนักงานตรวจคนเข้าเมืองใหม่ซึ่งมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 7 กันยายน
พ.ศ.2552 เป็นต้นไป และคำสั่งสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง ที่ 428-429/2552 ลงวันที่ 7 กันยายน
พ.ศ.2552 แต่งตั้งข้าราชการตำรวจให้ดำรงตำแหน่งต่างๆ ในส่วนราชการใหม่ ทั้งนี้ตั้งแต่วันที่ 7 กันยายน
พ.ศ.2552 เป็นต้นไป จึงใช้ชื่อว่าตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงราย โดยรับผิดชอบพื้นที่ในจังหวัดเชียงราย
และจังหวัดพะเยา ด่านที่อยใู่ นปกครองได้แก่ ดา่ น ตม.แมส่ าย, ด่าน ตม.เชียงแสน, ดา่ น ตม.เชียงของ และ
ทอ.แมฟ่ า้ หลวงเชียงราย

4

ด่านตรวจคนเข้าเมืองแม่สาย ไม่ปรากฏว่าตั้งขึ้นเมื่อใด เท่าที่ทราบประมาณปี พ.ศ.2480
ใช้ชื่อว่า “ด่านตรวจคนเข้าเมืองแม่จัน” ตั้งอยู่ ณ ต.แม่จัน อ.แม่จัน จ.เชียงราย ต่อมาปี พ.ศ.2508
กองตรวจคนเข้าเมืองได้ปรับโครงสร้างครั้งที่ 1 ตามพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการกรมตำรวจ
กระทรวงมหาดไทย พ.ศ.2508 หลังจากนั้น ในปี พ.ศ.2521 ได้ยกฐานะเป็นด่านตรวจคนเข้าเมืองจังหวัด
มีตำแหน่ง สว.เป็นหัวหน้าด่าน โดยใช้ชื่อ “ด่านตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงราย” ตั้งอยู่ ณ เลขที่ 117
หมู่ 10 ต.เวียงพางคำ อ.แม่สาย จ.เชียงราย จนกระทั่ง ในปี พ.ศ.2536 กองตรวจคนเข้าเมืองได้ปรับ
โครงสร้างครั้งที่ 2 ตามพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการกรมตำรวจ กระทรวงมหาดไทย (ฉบับที่ 22)
พ.ศ.2536 ได้ยกฐานะเป็นราชการบริหารส่วนกลาง มี ผกก. เป็นหัวหน้าด่าน ตั้งอยู่ ณ เลขที่ 117 หมู่ 10
ต.เวียงพางคำ อ.แม่สาย จ.เชียงราย ปี พ.ศ 2548 สำนักงานตรวจคนเข้าเมืองได้ปรับโครงสร้างครั้งที่ 3
ตามพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการสำนักงานตำรวจแห่งชาติ พ.ศ.2548 ด่านตรวจคนเข้าเมืองแม่สาย
ขนึ้ อยูก่ ับศูนยต์ รวจคนเข้าเมืองภาคเหนอื ใช้ชื่อ “ดา่ นตรวจคนเข้าเมืองแมส่ าย” ต้ังอยู่ ณ เลขที่ 117 หมู่ 10
ต.เวียงพางคำ อ.แมส่ าย จ.เชียงราย

ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงรายอยู่ภายได้เขตการรับผิดชอบของกองบังคับการตรวจคนเข้าเมือง 5
หรือ บก.ตม.5 ตามที่ได้มีพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการสำนักงานตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2552 และ
ประกาศสำนักงานตำรวจแห่งชาติ เรื่อง กำหนดหน่วยงานและเขตอำนาจการรับผิดชอบหรือเขตพื้นที่
การปกครองของส่วนราชการ (ฉบับที่ 7) พ.ศ. 2555 ซึ่งแต่เดิมนั้นกองบังคับการตรวจคนเข้าเมือง 5
มีเขตความรับผดิ ชอบในสังกัด 8 แหง่ ได้แก่

1. กองกำกบั การบริการคนต่างด้าว กองบงั คับการตรวจคนเข้าเมือง 5 รับผิดชอบพื้นที่ตำรวจภูธร
ภาค 5 ตำรวจภูธรภาค 6 ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดและด่านตรวจคนเข้าเมืองในพื้นที่ตำรวจภูธรภาค 5
และตำรวจภูธรภาค 6 (ยกเว้นด่านตรวจคนเข้าเมืองทา่ อากาศยานเชยี งใหม่)

2. ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงใหม่ รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่, จังหวัดลำพูน,
จังหวดั ลำปาง, ด่านตรวจคนเข้าเมืองเชยี งใหม่ และ ดา่ นตรวจคนเข้าเมืองฝาง

3. ตรวจคนเข้าเมืองเชียงราย รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดเชียงราย, จังหวัดพะเยา, ด่านตรวจคนเข้า
เมืองแม่สาย, ด่านตรวจคนเข้าเมืองเชยี งแสน และ ดา่ นตรวจคนเข้าเมืองเชยี งของ

4. ตรวจคนเข้าเมืองน่าน รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดน่าน , จังหวัดอุตรดิตถ์, จังหวัดแพร่
และดา่ นตรวจคนเข้าเมืองน่าน

5. ตรวจคนเข้าเมืองพิษณุโลก รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดพิษณุโลก, จังหวัดเพชรบูรณ์ และ จังหวัด
พิจติ ร

6. ตรวจคนเข้าเมืองแม่ฮ่องสอน รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน, ด่านตรวจคนเข้าเมือง
แมฮ่ ่องสอน และดา่ นตรวจคนเข้าเมืองแมส่ ะเรียง

5

7. ตรวจคนเข้าเมืองตาก รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดตาก, จังหวัดสุโขทัย และด่านตรวจคนเข้าเมือง
ตาก

8. ตรวจคนเข้าเมืองนครสวรรค์ รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดนครสวรรค์, จังหวัดกำแพงเพชร และ
จังหวัดอทุ ยั ธานี

ต่อมาในปีพ.ศ.2559 ประกาศตร. ลง 25 เมษายน พ.ศ. 2559 การกำหนดหน่วยงานและเขต
อำนาจการรับผิดชอบหรือเขตพื้นที่การปกครองของส่วนราชการ (ฉบับที่ 15) พ.ศ. 2559 ได้มีการ
ปรับเปลี่ยนเขตพื้นที่การรับผิดชอบจึงทำให้กองบังคับการตรวจคนเข้าเมือง 5 มีเขตอำนาจการรับผิดชอบ
หรอื ตรวจคนเข้าเมืองจงั หวดั (ตม.จว.) ในสงั กดั 17 แหง่ ดังน้ี

1. กองกำกบั การบริการคนต่างด้าว กองบงั คบั การตรวจคนเข้าเมือง 5 รับผิดชอบพื้นที่ตำรวจภูธร
ภาค 5 ตำรวจภูธรภาค 6 ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดและด่านตรวจคนเข้าเมืองในพื้นที่ตำรวจภูธรภาค 5
และตำรวจภธู รภาค 6 (ยกเว้นด่านตรวจคนเข้าเมืองทา่ อากาศยานเชยี งใหม)่

2. ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงใหม่ รับผิดชอบจังหวัดและด่านตรวจคนเข้าเมืองในจังหวัด
เชยี งใหม่(ยกเว้นด่านตรวจคนเข้าเมืองท่าอากาศยานเชียงใหม่)

3. ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงราย รับผิดชอบจังหวัดและด่านตรวจคนเข้าเมืองในจังหวัด
เชียงราย(ยกเว้นอำเภอและด่านตรวจคนเข้าเมืองในอำเภอเชียงแสน และอำเภอและด่านตรวจคนเข้าเมือง
ในอำเภอเชยี งของ)

4. ตรวจคนเข้าเมืองจงั หวัดตาก รบั ผิดชอบจังหวดั และดา่ นตรวจคนเข้าเมืองในจังหวดั ตาก
5. ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดน่าน รับผิดชอบจังหวัดและด่านตรวจคนเข้าเมืองในจังหวัดน่านและ
จงั หวดั และดา่ นตรวจคนเข้าเมืองในจังหวัดแพร่
6. ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดพิษณุโลก รับผิดชอบจังหวัดและด่านตรวจคนเข้าเมืองในจังหวัด
พิษณโุ ลก
7. ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดนครสวรรค์ รับผิดชอบจังหวัดและด่านตรวจคนเข้าเมืองในจังหวัด
นครสวรรค์
8. ตรวจคนเข้าเมืองจงั หวดั ลำพนู รบั ผิดชอบจังหวดั และดา่ นตรวจคนเข้าเมืองในจงั หวดั ลำพูน
9. ตรวจคนเข้าเมืองจงั หวัดลำปาง รับผิดชอบจังหวดั และดา่ นตรวจคนเข้าเมืองในจังหวดั ลำปาง
10. ตรวจคนเข้าเมืองจังหวดั พะเยา รับผิดชอบจงั หวดั และดา่ นตรวจคนเข้าเมอื งในจังหวดั พะเยา
11. ตรวจคนเข้าเมืองจงั หวัดสุโขทัย รบั ผิดชอบจังหวัดและด่านตรวจคนเข้าเมืองในจังหวดั สโุ ขทัย
12. ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดอุตรดิตถ์ รับผิดชอบจังหวัดและด่านตรวจคนเข้าเมืองในจังหวัด
อุตรดิตถ์

6

13. ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเพชรบูรณ์ รับผิดชอบจังหวัดและด่านตรวจคนเข้าเมืองในจังหวัด
เพชรบรู ณ์

14. ตรวจคนเข้าเมืองจังหวดั พิจติ ร รบั ผิดชอบจงั หวดั และด่านตรวจคนเข้าเมืองในจงั หวดั พิจติ ร
15. ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดกำแพงเพชร รับผิดชอบจังหวัดและด่านตรวจคนเข้าเมืองในจังหวัด
กำแพงเพชร
16. ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดอุทัยธานี รับผิดชอบจังหวัดและด่านตรวจคนเข้าเมืองในจังหวัด
อทุ ัยธานี
17. ดา่ นตรวจคนเข้าเมืองเชยี งแสน รับผิดชอบอำเภอเชยี งแสนและอำเภอเชียงของ

ภาพที่ 1 สถานทีต่ ้ังตรวจคนเข้าเมืองจังหวดั เชียงราย
1.5.3. วิสยั ทัศน์

1.5.3.1. วิสยั ทัศน์ของผบ.ตำรวจ
เป็นองค์กรบงั คับใช้กฎหมายที่นำสมัยในระดับมาตรฐานสากล เพื่อให้ประชาชนเชื่อมั่นศรัทธา
1.5.3.2. วิสัยทัศน์ของผบช.สตม.
เพิ่มขีดความสามารถการบริการคนเข้าเมืองทั้งระบบ
1.5.3.3. วิสยั ทัศนข์ องผบก.ตม.5
เปน็ ตำรวจตรวจคนเข้าเมืองอย่างมืออาชีพและมีมาตรฐานสากล
1.5.4. พนั ธกิจของตรวจคนเขา้ เมือง
1. ตรวจคดั กรองบุคคลและยานพาหนะทุกประเภทที่ผา่ นเข้า-ออก ราชอาณาจกั ร
2. บริการคนเข้าเมืองตามนโยบายของรัฐด้านส่งเสริมการท่องเที่ยว การค้า การลงทุน และการ
เสริมสรา้ งความสัมพนั ธ์ระหว่างประเทศ

7
3. ตรวจสอบและดแู ลคนเข้าเมืองทีพ่ กั อาศยั อยู่ในราชอาณาจกั ร
4. ป้องกันปราบปรามการกระทำผดิ ของคนเข้าเมือง รวมทั้งอาชญากรรมขา้ มชาติในรูปแบบต่างๆ
1.6. โครงสรา้ งองค์กร
ตั้งแต่ปี พ.ศ.2480 ที่มีการจัดตั้งตรวจคนเข้าเมืองเชียงราย มีอัตราอนุญาติตั้งแต่ระดับผู้กำกับการ
ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงรายถึงผบู้ ังคับหมู่ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงราย อตั ราอนญุ าติท้ังสิ้น 122 นาย
ปัจจุบัน ณ วันที่ 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2565 มีอัตราคนครอง 118 นาย โดยมี พ.ต.อ.เขมชาติ วัฒนนภาเกษม
ดำรงตำแหน่งเป็นผู้กำกับการตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงราย และมี พ.ต.ท.หญิง ธารทิพย์ จำรัส และ
พ.ต.ท.กิตติธร นาคเกลี้ยง ดำรงตำแหน่งเป็นรองผู้กำกับการตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงราย
มีมอบหมายหน้าที่งาน 5 แผนก โดยมีระดับสารวัตรเป็นผู้ควบคุมแผนก เพื่อเพิ่มความสามารถด้านการ
ดูแลและตรวจสอบได้อย่างทั่วถึงเมื่อเกิดกรณีฉุกเฉินหรือแม้แต่ในกรณีเหตุการณ์ปกติให้เป็นไปอย่าง
เรียบร้อย

ภาพที่ 2 โครงสร้างผบู้ ังคับบัญชา ตรวจคนเข้าเมืองจงั หวัดเชยี งราย

8

ภาพที่ 3 การกำหนดลักษณะงานและอำนาจหน้าที่ความรับผิดชอบ
1.7. ลกั ษณะงาน

การบริหารงานและการปฏิบัติราชการของตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงรายเป็นไปด้วยความ
เรียบร้อย รวดเร็ว มีประสิทธิภาพ เหมาะสมและสอดคล้องกับสถานการณ์ จึงอาศัยอำนาจตามความใน
มาตรา 72 มาตรา 74 แห่งพระราชบัญญัติตำรวจแห่งชาติ พ.ศ.2547 จึงกำหนดลักษณะงานและ
มอบหมายอำนาจ หน้าที่ความรับผิดชอบให้ข้าราชการตำรวจในสังกัดตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงราย
ปฏิบตั ิราชการแทนและรักษาราชการแทนผกู้ ำกับการตรวจคนเข้าเมืองจงั หวัดเชียงราย ดงั ตอ่ ไปนี้

1.การกำหนดลักษณะงาน แบง่ ออกเป็น
1.1. งานฝ่ายอำนวยการ ประกอบด้วย
1.1.1 งานธุรการและกำลังพล มีหน้าที่และความรับผิดชอบเกี่ยวกับงานธุรการ

งานกำลงั พล งานวินัย รวมท้ังงานอื่นที่ได้รับมอบหมายโดยปฏิบตั ิหน้าที่ ดังน้ี
1.1.1.1. งานสารบรรณ ธุรการและกำลงั พล

9

1.1.1.2. งานดำเนินการเกี่ยวกับข้าราชการตำรวจถูกร้องเรียนว่ากระทำ
ผดิ วินัยหรอื ถูกดำเนนิ คดีอาญา

1.1.1.3. งานสวสั ดิการ
1.1.1.4. งานบริหารงานบุคคล
1.1.1.5. งานประชมุ
1.1.1.6. งานการตรวจราชการและตรวจเยีย่ มของผบู้ งั คบั บญั ชา
1.1.1.7. งานอ่ืนๆ ทีผ่ ู้บงั คับบญั ชามอบหมาย
1.1.2. งานนโยบายและแผน มีหน้าทีแ่ ละความรบั ผดิ ชอบเกี่ยวกบั งานยทุ ธศาสตร์
และแผน งานศกึ ษาอบรม งานประชาสัมพันธข์ องตรวจคนเข้าเมืองจังหวดั รวมท้ังงานอนื่ ที่ได้รับมอบหมาย
โดยปฏิบตั ิหน้าที่ ดังน้ี
1.1.2.1. งานนโยบาย ยุทธศาสตร์ แผนปฏิบัติราชการ คำรับรอง
การปฏิบัติราชการและแผนรวมของ ตรวจคนเข้าเมืองจงั หวัดเชยี งราย
1.1.2.2. จัดทำคำขอต้ังงบประมาณ และเงินนอกงบประมาณ
1.1.2.3. งานศกึ ษาฝกึ อบรม งานวิชาการ งานประชาสัมพันธ์
1.1.2.4. งานจดั ทำสถิติ
1.1.2.5. การตรวจราชการ บก.ตม.5, สตม. และ ตร.
1.1.2.6. งานอ่ืนๆ ทีผ่ ู้บงั คบั บญั ชามอบหมาย
1.1.3. งานเทคโนโลยีสารสนเทศ มีหน้าที่และความรับผิดชอบเกี่ยวกับ
งานเทคโนโลยีสารสนเทศ ให้เป็นไปตามกฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ และคำสั่งของผู้บังคับบัญชา
โดยปฏิบตั ิหน้าที่ ดังน้ี
1.1.3.1. งานระบบฐานขอ้ มลู ตรวจคนเข้าเมืองจงั หวัดเชียงราย
1.1.3.2. ประสานงานกับหน่วยงานเกี่ยวข้องในการแก้ไขปรับปรุงและ
พฒั นาระบบซอฟต์แวร์ที่ใช้ในการจัดเกบ็ ข้อมูลและระบบการส่อื สารข้อมลู
1.1.3.3. พัฒนา บำรุงรักษาระบบคอมพิวเตอร์ของตรวจคนเข้าเมือง
จงั หวดั เชยี งราย
1.1.3.4. งานประชาสัมพันธ์ของตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงราย รวมถึง
เรือ่ งการปฏิบัติการข่าวสาร (IO : Information Operations)
1.1.3.5. งานอ่ืนๆ ที่ผู้บังคับบัญชามอบหมาย
1.1.4. งานการเงินงบประมาณและงานพัสดุ มีหน้าที่และความรับผิดชอบ
งานงบประมาณ งานการเงนิ และพัสดุ รวมท้ังงานอื่นที่ได้รับมอบหมายโดยปฏิบตั ิหน้าที่ ดงั น้ี

10

1.1.4.1. การบริหารและควบคุมการใช้จ่ายเงินงบประมาณและเงินนอก
งบประมาณ

1.1.4.2. การเบิกจา่ ยเงนิ งบประมาณ และเงินนอกงบประมาณ
1.1.4.3. การรับ-สง่ เงินคา่ ธรรมเนียม ค่าปรับ และค่าทำการลว่ งเวลา
1.1.4.4. การจดั ทำบญั ชีท้ังในระบบและนอกระบบ GFMIS
1.1.4.5. ดำเนนิ การเกี่ยวกับการจัดซือ้ จัดจา้ ง
1.1.4.6. งานควบคุมการเบิก-จ่าย พสั ดุ ครุภัณฑ์ ยานพาหนะ สิ่งของหลวง
และอาคารสถานที่
1.1.4.7. งานตรวจสอบพัสดปุ ระจำปี รวมทั้งการจำหนา่ ย
1.1.4.8. บันทึกข้อมลู คมุ พสั ดุครภุ ณั ฑ์ ผ่านระบบ GFMIS
1.1.4.9. งานอืน่ ๆ ที่ผู้บงั คบั บัญชามอบหมาย
1.2.งานบริการคนต่างดา้ ว
1.2.1 งานบริการคนตา่ งดา้ ว ณ ทีท่ ำการตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชยี งราย
1.2.2 งานบริการคนต่างดา้ ว ณ ศนู ย์บริการเบด็ เสรจ็ (ส่วนแยก) องค์การ
บริหารส่วนจังหวัดเชียงราย โดยมีหน้าที่และความรับผิดชอบเกี่ยวกับ งานขออนุญาตอยู่ต่อใน
ราชอาณาจักร รวมทั้งงานอื่นที่ได้รับมอบหมายตามกฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคับและคำสั่งของ
ผบู้ งั คบั บญั ชา โดยปฏิบัติหน้าที่ ดงั น้ี
(1) งานดำเนนิ การรบั คำขอเข้ามามีถิ่นที่อยใู่ นราชอาณาจกั ร
(2) งานการขออนญุ าตอยตู่ ่อในราชอาณาจักรเป็นการช่ัวคราว
(3) งานดำเนนิ การอนญุ าตเพือ่ กลับเข้ามาในราชอาณาจกั รอีก
(4) งานตรวจลงตราและงานเปลีย่ นประเภทการตรวจลงตรา
(5) งานรับแจ้งคนต่างด้าวเข้าพักอาศัยตามมาตรา 38 และงานรับแจ้ง
การอยู่ในราชอาณาจักรเกิน 90 วัน ตามมาตรา 37 แห่งพระราชบัญญัติคนเข้าเมือง พ.ศ. 2522 และ
บนั ทึกข้อมูลลงในระบบสารสนเทศสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง (PIBICS) ทันทีทีร่ บั แจง้
(6) งานอืน่ ๆ ที่ผู้บังคับบัญชามอบหมาย
1.3. งานตรวจบุคคลและพาหนะ มีหน้าที่และรับผิดชอบดำเนินการเกี่ยวกับการตรวจ
บคุ คลและพาหนะทีเ่ ข้ามาในหรอื ออกไปนอกราชอาณาจักร และการตรวจลงตราใหก้ บั คนต่างด้าว รวมทั้ง
งานป้องกนั ปราบปราม จับกมุ ผกู้ ระทำผิดตามพระราชบัญญตั ิต่าง ๆ ทีผ่ า่ นเข้า - ออก หรอื อาศัยช่องทาง
จุดผ่านแดนในพื้นที่รับผิดชอบในการกระทำความผิด เช่น ลักลอบขนยาเสพติด,แรงงานต่างด้าวผิด
กฎหมาย ,อาชญากรรมขา้ มชาติ, บุคคลตามหมายจับ หรอื กระทำความผดิ คดีอาญาอืน่ ๆ รวมทั้งงานอื่นที่

11

ได้รบั มอบหมายตามกฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคบั และคำสั่งของผู้บังคับบัญชา ณ ด่านตรวจคนเข้าเมือง
ดงั น้ี

1.3.1. จดุ ผา่ นแดนถาวรสะพานขา้ มแม่น้ำสายแห่งที่ 1 , แหง่ ที่ 2
1.3.2. ทา่ อากาศยานแม่ฟา้ หลวง เชยี งราย
1.4. งานต้องห้ามและส่งกลับ มีหน้าที่และรับผิดชอบดำเนินการเกี่ยวกับงานคนต้องห้าม
งานส่งกลับ รวมทั้งงานอื่นที่ได้รับมอบหมายตามกฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ และคำสั่งของ
ผบู้ ังคบั บญั ชา โดยปฏิบัติหน้าที่ ดังน้ี
1.4.1. งานดำเนนิ การเกีย่ วกับคนต่างด้าวทีเ่ ข้ามาและอยู่ในราชอาณาจักรโดยไม่ได้
รบั อนุญาต หรอื เป็นผู้มีลักษณะต้องห้ามมิใหเ้ ข้ามาในราชอาณาจักรหรือถกู เพิกถอนการอนุญาตให้เข้ามา
ในราชอาณาจักรตามกฎหมายว่าด้วยคนเข้าเมอื ง รวมท้ังบคุ คลซึ่งกระทำผิดกฎหมายว่าด้วยการค้ามนุษย์
หรือความผิดอาญาอื่นใดที่เกี่ยวเนื่องหรือสืบเนื่องมาจากความผิดตามกฎหมายว่าด้วยคนเข้าเมืองหรือ
กฎหมายวา่ ด้วยการค้ามนุษย์
1.4.2. งานดำเนนิ การเกีย่ วกบั การส่งคนต่างดา้ วกลบั ออกไปนอกราชอาณาจกั ร
1.4.3. งานดำเนนิ การเกี่ยวกับคนต่างด้าวที่อพยพเข้ามาในราชอาณาจักร
1.4.4. งานดำเนนิ การเกีย่ วกบั บญั ชรี ายชอ่ื คนต้องหา้ มและคนต่างด้าวอพยพ
1.4.5. งานควบคมุ หอ้ งกัก
1.4.6. งานดำเนินการเกี่ยวกับการควบคุมตัวคนต่างด้าวที่รอการส่งกลับออกไป
นอกราชอาณาจกั รหรอื ออกนอกหอ้ งกัก
1.4.7. งานดำเนินการเกี่ยวกับการบันทึกข้อมูลคนต้องห้าม คนต่างด้าวอพยพ
และหมายจับ จากหน่วยงานต่างๆ ทว่ั ราชอาณาจกั ร รวมถึงการเพิกถอน การเสนอให้มีการบันทึกรายชื่อ
เป็นคนต่างด้าวซึ่งมีลักษณะต้องห้ามมิให้เข้ามาในราชอาณาจักรเฉพาะกรณีคนต่างด้าวที่มีสถานะเป็นผู้
ต้องกกั
1.4.8. งานอน่ื ๆ ทีผ่ ู้บังคบั บญั ชามอบหมาย
1.5. งานสืบสวนปราบปราม มีหน้าที่และความรับผิดชอบเกี่ยวกับการสืบสวนการป้องกนั
และปราบปราม ให้เป็นไปตามกฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ และคำสั่งของผู้บังคับบัญชา
โดยปฏิบัติหน้าที่ ดังน้ี
1.5.1. งานดำเนินการเกี่ยวกับการกระทำผิดตามกฎหมายว่าด้วยคนเข้าเมือง
กฎหมาย ว่าด้วยมาตรการในการป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์ รวมทั้งความผิดอาญาอื่นใดที่
เกีย่ วเนื่องหรอื สืบเนือ่ งมาจากความผดิ ตามกฎหมายว่าด้วยคนเข้าเมืองในพืน้ ที่รับผดิ ชอบ

12

1.5.2. งานตรวจสอบข้อเท็จจริง สืบสวนหาข่าว รวมถึงสืบสวนพฤติการณ์ของ
คนตา่ งด้าวทีย่ ืน่ คำรอ้ งขออยู่ตอ่ ในราชอาณาจกั ร

1.5.3. งานเสนอให้มีการบันทึกรายชื่อเป็นคนต่างด้าวซึ่งมีลักษณะต้องห้ามมิให้
เข้ามาในราชอาณาจักร ยกเว้นกรณีคนต่างด้าวที่อยู่ในสถานะเป็นผู้ต้องกัก โดยให้ถือปฏิบัติตามหนงั สือ สตม.
ด่วนที่สุด ที่ 0029.841/4753 ลงวันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2552 เรื่องการบันทึกรายชื่อคนต่างด้าว
ซึง่ มีลักษณะต้องหา้ มมใิ ห้เข้ามาในราชอาณาจักร

1.5.4. งานตรวจบุคคลและพาหนะที่เข้ามาในหรือออกไปนอกราชอาณาจักร
รวมทั้งงานป้องกันปราบปราม จับกุม ผู้กระทำผิดตามพระราชบัญญัติต่าง ๆ ที่ผ่านเข้า-ออก หรืออาศัย
ช่องทางจุดผ่านแดนในพื้นที่รับผิดชอบในการกระทำความผิด เช่น ลักลอบขนยาเสพติด, แรงงานต่างด้าว
ผิดกฎหมาย, อาชญากรรมข้ามชาติ, บุคคลตามหมายจับ หรือกระทำความผิดคดีอาญาอื่น ๆ ณ จุดผ่อน
ปรนในพื้นที่จังหวัดเชียงราย ยกเว้นจุดผ่อนปรนการค้าในอำเภอเชียงแสนและอำเภอเชียงของ จังหวัด
เชยี งราย

1.5.5. งานอืน่ ๆ ทีผ่ ู้บังคบั บญั ชามอบหมาย
1.8. หน้าทท่ี ่ไี ดร้ ับการฝึก

งานบญั ชีและพัสดุ ตรวจคนเข้าเมืองจังหวดั เชยี งราย ณ อาคารทีท่ ำการ อ.แมส่ าย จ.เชยี งราย

1.9. ผู้ดแู ลในการฝึกงาน

1. ร.ต.อ.หญิง ฐาปนีย์ เครือวรพนั ธุ์ (ปจั จบุ ันย้ายไปดำรงตำแหน่ง รองสว.ฝท.ตม.บก.ตม.5)

2. ร.ต.อ.หญิง ศุกฤทยั ชยั สวสั ดิ์ ตำแหน่ง รองสว.ตม.จว.เชยี งราย

13

บทท่ี 2
เอกสารและการบรู ณาการวิชาทเ่ี กีย่ วข้อง
เอกสารและการบูรณาการที่เกี่ยวข้องในการฝึกงาน ในหน้าที่ที่ได้รับมอบหมายในการฝึก
ประสบการณ์วิชาชีพในหนว่ ยงานตำรวจตรวจคนเข้าเมืองนั้น ได้รบั มอบหมายใหป้ ระจำอยู่แผนกงานบัญชี
และพสั ดุนั้น สอดคล้องกบั การบรู ณาการวชิ าของคณะรัฐศาสตรแ์ ละสงั คมศาสตร์ ดังน้ี
2.1. วิชาการบรหิ ารงานภาครฐั ไทย (Thai Public Administration)
ในการปฏิบัติหน้าที่ของการฝึกงาน จะมีความเกี่ยวข้องกับหนังสือราชการเป็นอย่างมาก ไม่ว่าจะ
เป็นหนังสือส่งภายใน/ส่งภายนอก หรือหนังสือรับภายใน/รับภายนอก กรณีที่มีการส่งหนังสือราชการจาก
หน่วยงาน ตัวนิสติ เองกย็ อ่ มจะได้รับหน้าที่เปน็ ผบู้ ันทึกและเขียนเลขลำดบั ส่งหนังสือราชการของหน่วยงาน
เป็นประจำ ซึ่งในหน่วยงานก็มีการแยกประเภทของสมุด สมุดหนังสือส่งภายนอก สมุดหนังสือรับภายนอก
สมุดหนังสือภายส่งใน และสมุดหนังสือรับภายใน ซึ่งในรายวิชาบริหารงานภาครัฐมีส่วนเนื้อหาในเรื่อง
หนังสือราชการ โดยมาจาก “ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยงานสารบรรณ” จากการเรียนรู้ในเรื่อง
หนังสือราชการนั้นสามารถทำให้นิสิตปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ไม่ใช่แค่จะใช้ในหน่วยงาน
ราชการ แต่ยงั นำไปประยุกต์ใช้กบั รฐั วิสาหกิจ หรอื หน่วยงานภายนอกได้อกี ด้วย
2.1.1. ประโยชน์ที่ได้จากวิชาการบริหารงานภาครฐั ไทย (Thai Public Administration)
สามารถนำไปเสริมความรู้และความเข้าใจของเรื่องหนังสือราชการซึ่งส่งผลต่อการปฏิบัติหน้าที่
ของนสิ ิตเปน็ อยา่ งมาก ต่อการแยกแยะประเภทหนังสือราชการในแบบต่างๆ รวมไปถึงการเข้าใจโครงสร้าง
ของหนังสือราชการอีกด้วย และยังช่วยให้เข้าใจกระบวนการทำงานภายในหน่วยงานได้ง่ายขึ้นท้ังลำดับชั้น
บัญชาการ อำนาจหน้าที่ เป็นต้น
2.2. วิชาจติ วิทยาสังคม (Social Psychology)
จติ วิทยา นั้นสำคัญตอ่ การสร้างความสัมพันธก์ บั เพือ่ นร่วมงาน ในฐานะทีท่ กุ คนเป็นส่วนหนึ่งในทีม
ไม่ว่าจะเป็นการติดต่อประสานงานระหว่างเพื่อนร่วมงาน การพูดคุยกับหัวหน้า การสื่อสารกับผู้บริหาร
หรอื ผเู้ กี่ยวข้องอ่นื ๆ ย่อมมีการพบปะพูดคุยและทำงานรว่ มกนั ท้ังสิน้ เพราะฉะน้ัน สิง่ ทีห่ ลีกเลีย่ งไม่ได้ก็คือ
ปัญหาเรื่อง “คน” ที่ต้องทำงานร่วมกัน เราจำเป็นต้องปรับตัว ปรับแนวคิดและทัศนคติเพื่อให้ทำงาน
ร่วมกับคนอื่นได้มีความสุขและราบรื่นที่สุด ซึ่งหลักจิตวิทยาการทำงานแบบ P-S-Y-C-H-O เป็นจิตวิทยา
ในการทำงานง่าย ๆ ที่ช่วยพัฒนาศักยภาพของคน รวมถึงมีพลังในการขับเคลื่อนองค์กร ทั้งยังสามารถ
นำมาปรับใช้ในการสรา้ งสมั พนั ธก์ ับคนอื่น ๆ ในชีวติ ประจำวนั ได้อกี ด้วย

14

P (Positive Thinking) การมองโลกในแง่บวกคิดแง่บวก เพราะการมีทัศนคติที่ดีย่อมส่งผลถึง
พฤติกรรมโดยรวมในการทำงาน สร้างความสุข ความสนุกในการทำงาน ไม่ได้มองว่างานเป็นเพียงภาระที่
ต้องรับผิดชอบ

S (Smile) ยิ้มได้แม้ภัยมา รอยยิ้มที่จริงใจ สร้างความประทับใจและบรรยากาศดี ๆ ในการทำงาน
การติดต่อประสานงาน เพราะมีอิทธิพลในการกำลังใจให้ตัวเอง ส่งต่อไปที่เพื่อนร่วมงาน และส่งต่อไปที่
บุคคลอื่น ๆ ให้สามารถทำงานได้อยา่ งมั่นใจ สำเรจ็ ลุล่วงไปได้ดว้ ยดี

Y (Yours) ความจริงใจ การคิดถึงใจเขาใจเรา เพราะการทำงานร่วมกับผู้อื่นต้องอาศัยความจริงใจ
เพื่อซอื้ ใจ งานถึงจะประสบความสำเร็จได้ และยังผลักดนั ใหอ้ งคก์ รเคลือ่ นไปข้างหนา้

C (Compromise) ประนีประนอม การทำงานกับคนอื่น การเกิดความเห็นไม่ตรงกันหรือมีเรื่อง
กระทบกระทั่งกับเพื่อนร่วมงานเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่เราผ่อนหนักให้เป็นเบาได้ เพื่อไม่ให้ความ
บาดหมางนนั้ สร้างปญั หาในการทำงาน

H (Human Relations) ความสัมพันธ์อันดีระหว่างกัน ต้องรู้จักการสร้างสัมพันธ์กับคนรอบข้าง ไม่
เฉพาะเจาะจงแค่คนที่เราร่วมงานด้วย การหยิบยื่นน้ำใจเล็ก ๆ น้อย ๆ การรักษามารยาท การเอาใจใส่ซึ่ง
กันและกนั ชว่ ยสร้างบรรยากาศที่ดใี นการทำงาน

O (Oral Communication) เทคนิคการพูดเพื่อการสื่อสาร ต้องรู้จักการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ
มั่นใจ ชัดเจน ไม่สร้างความสับสนในการทำงาน หรือการพูดคุยเรื่องอื่น ๆ ก็ต้องมีขอบเขต อย่าสร้างศัตรู
เพราะคำพดู ของตัวเอง

2.2.1. ประโยชน์ที่ได้จากวิชาจติ วิทยาสังคม (Social Psychology)
ในการทำงานทุกครั้ง ต้องมั่นใจก่อนว่ารู้จักตัวเองดีพอแล้ว รู้ว่าอะไรคือจุดแข็ง จุดอ่อน ข้อดี
ข้อด้อยของตัวเอง ซึ่งการมีความรู้ด้านจิตวิทยา จะทำให้เราวิเคราะห์ถึงลักษณะของจิตใจและบุคลิกภาพ
ของทั้งตนเองและผู้อื่น เข้าใจตนเองและผู้อื่นให้ได้มากที่สุด มีส่วนช่วยในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบุคคล
ให้เกิดประสิทธิภาพในการทำงาน และสร้างปฏิสัมพนั ธ์อนั ดีอันดีกับบุคคลในหน่วยงาน มีความสามัคคีกนั
ในหน่วยงาน มีความรับผดิ ชอบตอ่ การทำงานททีไ่ ด้รับมอบหมายและการชว่ ยเหลอื ซึ่งกันและกัน

15

บทท่ี 3
รายละเอียดของการปฏิบตั ิงาน
หนา้ ที่ที่ได้รับมอบหมายในการฝึกประสบการณ์วิชาชีพในหนว่ ยงานตำรวจตรวจคนเข้าเมืองนั้น
ได้รบั มอบหมายให้ประจำอยู่แผนกงานบญั ชีและพสั ดุ
3.1. หน้าท่แี ละขอบเขตความรบั ผิดชอบของส่วนงานบญั ชีและพสั ดุ
หน้าที่รับผิดชอบเกี่ยวกับงานบัญชีและพัสดุ จัดสรรและบริหารเงินงบประมาณในและ
นอกงบประมาณ ดูแลควบคุมพัสดุ ครุภัณฑ์ อาคารสถานที่ ยานยนต์ของทางราชการ รวมถึงการจัดซื้อ
จัดจ้างทั้งหมดภายในหน่วยงานและเบิกจ่ายค่าใช้จ่ายภายในหน่วยงานตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงราย
ด่านตรวจคนเข้าเมืองเชียงแสน ด่านตรวจคนเข้าเมืองเชียงของ ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดพะเยา ตรวจคน
เข้าเมืองจงั หวดั น่าน
3.1.1. การควบคุมดูแลพัสดุ ได้แก่ อาคารที่ทำการ ครุภัณฑ์ต่างๆภายในอาคารที่ทำการ
วสั ดเุ ครื่องใช้สำนักงาน วสั ดเุ ครือ่ งใช้ยานพาหนะของทางราชการ บ้านพกั สวัสดิการตำรวจ
3.1.2. การควบคุมด้านบญั ชี ได้แก่ เบิก-จ่ายงบประมาณ จัดทำรายงานด้านการเงินในระบบ EGP
ของกระทรวงการคลัง เบิก-จ่ายงบประมาณให้สำนักงานตรวจคนเข้าเมอื งอืน่ ๆ เช่น สำนกั งานตรวจคนเข้า
เมืองน่าน สำนกั งานตรวจคนเข้าเมืองพะเยา เปน็ ต้น
3.2. หนา้ ทห่ี ลักที่ได้รบั มอบหมาย
3.2.1. การเดินเอกสารราชการ
เอกสารตา่ งๆทีม่ กี ารจัดทำออกจากหอ้ งบัญชีและพัสดุ ซึ่งเมื่อมีการจดั ทำเสร็จแล้วจะต้อง
ถูกนำไปเสนอยังผู้บังคับบัญชาต่อไปเป็นทอดๆตามชั้นบังคับบัญชา ตั้งแต่ระดับ ผบ.หมู่ ไปจนถึงในระดับ
ผกู้ ำกับ
กรณีเปน็ เอกสารทีเ่ กีย่ วข้องกบั การเบิก-จา่ ยงบประมาณประจำปี

เมื่อเอกสารถูกจัดทำและ สง่ ให้การเงินทำการคุมงบประมาณ
ตรวจสอบความถกู ต้องเรียบร้อย ว่าสามารถเบิกจา่ ยได้หรือไมแ่ ล้ว

แล้ว

เมือ่ สารวตั รรับทราบแล้ว เมือ่ ผา่ นการคมุ งบแล้วจะถูกสง่
จงึ ถูกส่งตอ่ มายงั รองฯผกก.เพื่อ ให้กบั สารวตั รรบั ทราบ
รับทราบและนำเสนอผกก.ต่อไป

ผกู้ ำกับมีหน้าทีใ่ นการรับทราบ/อนุมัติ
เบิกจา่ ย หรอื ใหน้ ำกลบั ไปแก้ไข

16

กรณีเปน็ เอกสารอืน่ ๆ เช่น จดั ซื้อ-จัดจ้าง คำส่ังทีต่ ้องรายงาน ตรวจรบั พสั ดุ เปน็ ต้น

เมือ่ เอกสารถกู จัดทำและตรวจสอบ สง่ ให้กบั สารวัตรรบั ทราบ
ความถกู ต้องเรียบร้อยแลว้

ผกู้ ำกับมีหน้าทีใ่ นการรบั ทราบ /อนมุ ัติ เมื่อสารวตั รรับทราบแล้ว
เบิกจ่าย หรอื ใหน้ ำกลับไปแก้ไขแล้ว จงึ ถกู ส่งตอ่ มายงั รองฯผกก.เพือ่ รบั ทราบ

และนำเสนอผกก.ต่อไปแล้ว

3.2.2. การเบิก-จา่ ยพัสดุตามที่บคุ ลากรภายในหน่วยงานรอ้ งขอ
ภายในหน่วยงานนั้นจำเป็นต้องใช้วสั ดุต่างๆในการทำงาน เช่น วัสดุสำนักงาน วสั ดุงานครัว

วัสดงุ านแมบ่ ้าน เปน็ ต้น โดยมีขน้ั ตอนการเบิก-จ่าย ดงั น้ี
1. แผนกงานทีม่ คี วามต้องการเบิกจัดทำใบเบิกเพือ่ นำมาให้กบั เจ้าหน้าทีพ่ สั ดุ
2. เจ้าหน้าทีพ่ สั ดุดำเนินการค้นหาสิ่งของตามใบเบิกเพื่อนำมาจ่ายใหผ้ เู้ บิก
3. นำพสั ดุมาจา่ ยใหก้ บั ผทู้ ี่เบิก ซึ่งหากสิ่งของทีไ่ ม่มีรายการคงเหลอื ในคลังจะไม่สามารถเบิกจา่ ยใหไ้ ด้
4. เจ้าหน้าที่พัสดุนำใบเบิกมาทำการลงบัญชียอดคงเหลือของวัสดุสิ่งของ เพื่อจะได้นับยอด

ที่ทำการเบิกไปและยอดวสั ดุสิง่ ของคงเหลือภายในคลัง

ภาพที่ 4 ดำเนินการค้นหาสิง่ ของตามใบเบิกเพือ่ นำมาจ่ายใหผ้ เู้ บิก

17

3.2.3 การจดั ทำใบเอกสารปะหนา้ การเบิก-จา่ ยงบประมาณ
โดยเอกสารนั้นเป็นการตั้งเรื่องเพื่อขอเบิกจ่ายงบประมาณของหน่วยงานเพื่อเตรียมนำส่ง

ต่อให้กับแผนกการเงินทำการจ่ายเงินแก่ผู้ให้บริการหรือผู้รับจ้างต่อไป ทั้งนี้ขั้นตอนก่อนจะจ่ายเงินหรือ
ออกเชค็ ได้นน้ั จะต้องเดินเอกสารไปเสนอให้กบั สารวตั รรับทราบแล้วจึงสง่ เรอ่ื งตอ่ ไปให้รองผู้กำกับเห็นชอบ
ตอ่ ไปจงึ จะถกู นำส่งไปให้กับผกู้ ำกับเซน็ ตอ์ นุมัตจิ ่ายเงนิ ดังกลา่ ว โดยมีขั้นตอนดังน้ี

1. รับเอกสารการขอเบิกงบทั้งภายในหน่วยงานตรวจคนเข้าเมืองเชียงรายและกรณีเป็นด่านอื่นส่งมา
ขอเบิก

2. จัดพิมพ์ใบปะหน้างบแล้วส่งต่อให้เจ้าหน้าที่พัสดุทำการตรวจร่างความเรียบร้อยของเอกสาร
ก่อนส่งใหเ้ จ้าหนา้ ทีก่ ารเงินคมุ งบและตรวจสอบงบประมาณ และนำเสนอตอ่ ผบู้ ังคบั บัญชาตอ่ ไป

3. หลังจากที่ผู้บังคับบัญชาอนุมัติแล้ว ก็นำมาลงทะเบียนคุมหลักฐาน การเบิกจ่ายประจำปี
งบประมาณ จากนั้นกส็ ่งต่อใหเ้ จ้าหนา้ ทีบ่ ญั ชีเพือ่ ทำการลง P/O เพือ่ ทำการเบิกจ่ายเงนิ

4. เมื่อลง P/O เสรจ็ ผบู้ งั คบั บญั ชารับทราบแล้ว กเ็ กบ็ เอกสารเข้าแฟ้ม พร้อมกับจัดทำปกคุมทะเบียน
ฎกี าการเบิกจ่าย

ภาพที่ 5 หนงั สือขออนมุ ัติและส่งเบิกเงินของดา่ นอ่ืนๆ ภาพที่ 6 ลงทะเบียนรบั หนังสอื ของด่านอื่นๆ
เพื่อจัดทำใบปะหน้างบ แลว้ ตรวจส่งต่อใหเ้ จ้าหน้าที่
พัสดุทำการตรวจสอบแล้วนำเสนอต่อไป

18

ภาพที่ 7 ทะเบียนคมุ หลักฐานการเบิกเงิน ภาพที่ 8 จดั ทำปกทะเบียนคุมหลกั ฐานการเบิกเงิน
ประจำปีงบประมาณ ของ ตม.จว.เชียงราย ประจำปีงบประมาณ ของ ตม.จว.เชียงราย

3.2.4. การจัดทำทะเบียนคมุ การใชน้ ้ำมนั เช้อื เพลิงและการปมั๊ บิลน้ำมนั ของยานพาหนะหลวง
ในแตล่ ะเดือนน้ันจะมีการเบิกใช้น้ำมันเพื่อใช้ในการปฏิบัติราชการ แล้วผู้ที่ทำการเบิกใช้นั้น

จะต้องนำใบขอเบิกน้ำมันมามอบให้กบั เจ้าหน้าทีพ่ ัสดเุ พื่อทำการตรวจสอบ วันที่ ยอดเงินทีใ่ ช้ จำนวนลิตร
ชนิดของน้ำมนั ชือ่ ผู้ทีเ่ บิก เพือ่ รายงานให้กับสารวตั รรบั ทราบ

ภาพที่ 9 ปัม๊ ใบบิลน้ำมนั

19

3.2.5. การเบิกจา่ ยแบบฟอรม์ ตม.ตา่ งๆ และใบเสร็จคา่ ปรับตอ่ เนือ่ ง
การเบิกจากส่วนงานบริการคนต่างด้าว เพื่อนำไปใช้ในการบริการประชาชนหรือผู้ที่มาใช้

บริการติดต่อราชการกับตรวจคนเข้าเมือง ซึ่งเจ้าหน้าที่พัสดุนั้นจะต้องเบิกจ่ายและคุมหมายเลขใบเสร็จ
หรอื แบบ ตม. ที่ทำการเบิกจา่ ยไปเพื่อไมใ่ หเ้ กิดความผิดพลาด (ในกรณีการเบิกนีต้ ้องมีเจ้าหน้าที่เป็นผู้เบิก
เท่านั้น นิสิตฝึกงานไมส่ ามารถเบิกจา่ ยเพียงลำพังได)้

3.2.6. หนา้ ทีอ่ น่ื ๆ
นอกจากจะมีหน้าที่ประจำที่จะต้องทำตลอดแล้ว ยังมีอีกหลายหน้าที่ที่ได้ช่วยพี่ๆในแผนก

เช่น การแสกนเอกสารและถา่ ยเอกสาร การตดิ แสตมป์อากร และการตรวจเชค็ สินค้าในคลัง เป็นต้น

ภาพที่ 10 การแสกนเอกสารและถา่ ยเอกสาร ภาพที่ 11 การติดแสตมป์อากรในเอกสารจัดจ้าง

20

บทท่ี 4
สรปุ ผลการปฏิบตั ิงาน
การได้มาฝึกประสบการณ์หรือฝึกงานในหน่วยงานที่เลือกฝึกนั้น จากการปฏิบัติงานในครั้งนี้
เป็นไปตามวัตถุประสงค์ที่ได้ตั้งก่อนการปฏิบัติงาน ทำให้ได้เรียนรู้ประสงการณ์จากการทำงานจากสถาน
ประกอบการจริง ทำให้สามารถเก็บเกีย่ วประสบการณใ์ นการทำงานครั้ง ดังน้ี
4.1. ประโยชน์ทไ่ี ด้รับ
4.1.1. เห็นโลกจริงในการทำงาน ทำให้เห็นชัดเจนว่าในสายอาชีพนั้น ๆ ต้องทำอะไร รับผิดชอบ
อะไรบ้าง สมั ผสั ภาวะความกดดันในการทำงานต่าง ๆ
4.1.2. การนำวิชาที่ได้เรียนมาต่อยอดในการทำงาน สามารถนำความรทู้ ีไ่ ด้รบั จากการเรียนไปใช้ใน
การประกอบอาชีพและการพฒั นาวิชาชีพของตน รวมไปถึงนำความรู้ไปใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวันของ
ตนอยา่ งมีคุณภาพ
4.1.3. ฝึกความรับผิดชอบ ในชีวิตของการทำงานั้น จะต้องรู้ว่าเราทำอะไรอยู่ ต้องรับผิดชอบใน
หนา้ ทีอ่ ะไรบ้างในการทำงาน และจะต้องวางแผนทำงานอย่างไรให้งานออกมาดี โดยไมเ่ กิดปญั หา มีวธิ ีการ
ทำงานอยา่ งไรใหผ้ า่ นพ้นทกุ ปัญหาและความกดดัน ซึ่งได้รับรู้จากการฝึกงานมากขึ้น
4.1.4. เรียนรู้การเอาตวั รอดในสังคมการทำงาน เราเลี่ยงการเขา้ สงั คมไมไ่ ด้ เรากต็ ้องเรียนรู้การอยู่
ในสังคมอย่างไรให้มีความสุขและปลอดภัย การฝึกงานถือเป็นอีกประสบการณ์ชั้นดี ที่จะได้เห็นคนหลาย
ประเภทในสงั คม การมปี ฏิสัมพนั ธ์อนั ดีกับทุกคนในสงั คม และการรบั มือกับการทำงานที่ไม่คุ้นเคยมากอ่ น
4.2. สิง่ ทีไ่ ด้รบั จากการฝึกงาน
4.2.1. รู้ถึงขั้นตอนกระบวนการทำงาน เมื่อเข้ามาทำงานสิ่งที่ต้องได้กลับไปก็คือประสบการณ์ใน
การทำงาน กระบวนการทำงานของตำแหน่งนั้นๆตั้งแต่ต้นจนจบงาน เราต้องรู้ว่าต้องทำงานอะไรบ้าง
ในการฝึกงานนั้น ตัวนิสิตเองได้รับมอบหมายให้ประจำอยู่แผนกงานบัญชีและพัสดุ ซึ่งในการทำงานแต่ละ
คร้ังจะต้องรู้ถึงข้ันตอนกระบวนการทำงานวา่ แต่ละงานต้องทำอย่างไรบ้าง พอเรารถู้ ึงข้ันตอนกระบวนการ
ทำงานนนน้ั ก็จะสามารถทำงานได้ตามข้ันตอนอย่างราบรน่ื
4.2.2. การได้ขัดเกลาทกั ษะ ในการมาฝกึ งาน ก็คือการฝึกฝนเพือ่ ที่จะวัดผลว่าตัวเองมีความพร้อม
แค่ไหนในการออกไปสู่ตลาดแรงงานจริงๆ เป็นช่วงเวลาที่ยังมีเวลาได้ขัดเกลาทักษะความชำนาญเฉพาะใน
การทำงาน ได้ฝึกฝนเคร่อื งมอื เครื่องใช้ต่างๆ ในสำนกั งานและโปรแกรมต่างๆ ทีต่ อ้ งใชใ้ นการทำงาน ให้
มีความคลอ่ งมอื เมื่อจบฝกึ งานออกไปเราต้องมีทกั ษะในด้านต่างๆที่มากขึ้น ซึ่งในแผนกงานบัญชีและพัสดุ
นั้น จะต้องได้ใช้เครื่องมือ อุปกรณ์สำนักงาน และโปรแกรม Microsoft Office ในการทำงานเป็นส่วนใหญ่
จงึ ถือวา่ เป็นการได้ขดั เกลาทักษะทีเ่ คยได้เรียนมา

21

4.2.3. มีโอกาสได้รจู้ กั กับรุ่นพีใ่ นแวดวงการทำงาน จะมีโอกาสไหนอีกทีจ่ ะได้ใกล้ชิดกับคนที่ทำงาน
ในแวดวงที่เราสนใจ นอกจากเข้าไปฝึกงานกับพวกเขา มีโอกาสได้พูดคุย แลกเปลี่ยนทัศนคติ ได้รับรู้
กระบวนการคิด เทคนิคตา่ งๆในการทำงาน ทีอ่ าจจะไมม่ ีสอนทีไ่ หน และสร้างแรงบนั ดาลใจให้กับเราได้

4.2.4. การเรียนรู้ที่จะปรับตัว การฝึกงานคือโอกาสสำคัญที่จะได้ลองปรับตัวให้เข้ากับชีวิตของวยั
ทำงานก่อนที่เราจะโตไปทำงาน ท้ังในเรอ่ื งการทำงานและการใช้ชีวิต ในการฝึกงานนั้น จำเป็นจะต้องมีการ
เรียนรู้ทีจ่ ะอยู่ร่วมกนั และการเรียนรู้เพื่อการปรบั ตวั เพื่อเข้ากบั สังคม จงึ เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยทำให้เราน้ัน
อยู่ในสังคมได้อย่างไม่มีปัญหาหรือมีปัญหาน้อยที่สุด และเกิดการเรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกันด้วยความเข้าใจ
สิ่งทีเ่ ปน็ ประโยชน์ที่สุดในการปรับตวั ได้ดีเมอ่ื อยู่ร่วมกันในสังคมการทำงาน กค็ ือ ตัวของเราเอง เม่ือเรานั้น
เรียนรู้และปรับตัวได้เร็วก็เท่ากับว่าสามารถที่จะสร้างปฏิสัมพันธ์อันดีต่อทุกคนได้เร็วและกระชับมากขึ้น
เพราะเวลาเป็นสิ่งที่มีค่าเสมอต่อวิถีในการใช้ชีวิต ทุกๆนาทีคือการเรียนรู้ เพื่อการพัฒนาและเติบโต เป็น
ผใู้ หญใ่ นสังคมการทำงาน

4.3. ปญั หาทพ่ี บในการปฏิบัติงาน
1. ช่วงแรกของการปฏิบัติงานนั้น มีความผิดพลาดเกิดขึ้นหลายรูปแบบ เนื่องจากยังขาดความรู้
และ ขาดประสบการณ์ในการทำงาน
2. ในการปฏิบัติงานโดยมีการใช้อุปกรณ์สำนักงาน เช่น เครื่องถ่ายเอกสาร ในการแสกนเอกสาร
เปน็ ไฟล์ ยงั มคี วามสบั สนและไมเ่ ข้าใจการทำงานของเคร่อื งถา่ ยเอกสาร
3. ในกรณีในการทำใบเบิกจ่ายเงินงบประมาณของลูกด่าน ในการทำครั้งแรกเกิดข้อผิดพลาด
มากมาย เช่น พิมพ์ผิดบ้าง สลบั ประโยคบ้าง เรียงเอกสารผดิ บ้าง
4.4. แนวทางการแก้ไขปัญหา
แนวทางการแก้ไขปัญหาที่เกิดระหว่างการฝกึ งานน้ัน คือ การพดู คุยหรอื ซักสอบถามพี่ๆ ในสิ่งที่ไม่
รู้และไม่เข้าใจ รวมไปถึงการขอคำแนะนำต่างๆ ในการทำงาน และการพยายามศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม
หลังจากปฏิบตั ิงานเสรจ็ สิน้ เพือ่ ทำให้เกิดความรู้ความเข้าใจในการปฏิบัติงานมากขึ้น

22

บทท่ี 5
บทสรปุ และข้อเสนอแนะ
การฝึกประสบการณว์ ิชาชีพหรอื การฝกึ งานนั้น เปน็ เสมอื นการได้ทดลองทำงานจริงที่ไมเ่ หมอื น
การเรียนในมหาวิทยาลัยอีกตอ่ ไป ได้ออกไปเรียนรู้กันใหม่ การทำงานจริงทำให้เราเหน็ วา่ สิง่ ทีเ่ ราเรียนรู้
มาน้ัน จริงๆ แล้วมอี ะไรที่ต้องทำและเริม่ เรยี นรู้ใหม่อีกมาก
5.1. สรุปผลการฝึกงาน
จากการฝึกงาน ณ ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดเชียงราย ต.เวียงพางคำ อ.แม่สาย จ.เชียงรายนั้น
ทำให้ได้รู้ถึงขั้นตอนกระบวนการทำงาน การได้ขัดเกลาทักษะที่ได้ศึกษาเรียนรู้จากมหาวิทยาลัย
การได้เห็นโลกจริงในการทำงาน การฝึกความรับผิดชอบ รวมไปถึงเรียนรู้การเอาตัวรอดในสังคมการ
ทำงาน ซึ่งการเรียนรู้ถึงปัญหาในการทำงาน วิธีแก้ไขปัญหา การทำงานร่วมกับผู้อื่นและการปรับตัวให้เขา้
กบั สภาพแวดล้อม สามารถนำมาพัฒนาตนเองและปรบั ใช้ในการทำงานตอ่ ไป
5.2. ขอ้ เสนอแนะ
5.2.1. ข้อเสนอแนะในการนำความรู้จากการฝึกงานไปประกอบอาชีพ
ในการฝึกงาน ที่นำไปสกู่ ารทำงานในชีวิตจริงน้ัน ไม่ว่าจะเรียนเอกวิชาอะไร สาขาอะไร ควรจะต้อง
มีการเตรียมความพร้อม ทั้งนี้เพื่อให้สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการประกอบอาชีพเกี่ยวกับงานราชการ
ซึ่งจะเป็นประโยชน์ในการเลือกเป้าหมายการทำงานในอนาคต การปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมและ
วัฒนธรรมของหนว่ ยงาน ปรับตัวให้ทนั กับสิ่งทีม่ ีการเปลี่ยนแปลงอยตู่ ลอดเวลา รวมถึงการฝึกความอดทน
และความซือ่ สตั ย์ในการทำงาน แมก้ ระท่ังแตก่ ารตรงตอ่ เวลาและมีไหวพริบในการทำงาน
ดังนั้น ระยะเวลาของการฝึกงานนั้นถือว่าเหมาะสมแล้วต่อการที่จะเรียนรู้การใช้ชีวิตจริงในการ
ทำงาน เป็นช่วงระยะที่ทำให้เกิดการปรับตัว และพร้อมที่จะเปิดรับเทคนิควิธีการและทักษะต่าง ๆ ที่จะ
ได้รับการถ่ายทอดมาจากผู้มีประสบการณ์
5.2.2. ข้อเสนอแนะต่อรุน่ นอ้ ง
เนื่องจากการฝึกประสบการณ์จากการฝึกงานไม่ว่าจะภาคเอกชนหรือภาครัฐนั้น จำเป็นต้องมี
ความอดทนอดกลั้น ความซื่อสัตยแ์ ละความมีวินัยต่อหน้าทีเ่ ป็นอย่างมาก เนื่องจากสภาพหนว่ ยงานต้องมี
การทำงานที่ต่อเนื่องทำงานให้เป็นปัจจุบันและมีงานที่สามารถเข้ามาแทรกจากตารางงานที่วางแผนไว้อยู่
เสมอ และต้องรับมือกับงานที่เข้ามาใหม่ ๆ เสมอ และต้องจัดการจดั การเวลากบั งานที่วางไว้และงานที่เขา้
มาใหมอ่ ยู่เสมอเพือ่ ให้บรรลุตามเป้าหมาย กำหนดเวลา และก่อใหเ้ กิดความต่อเน่ืองของการทำงาน แต่ถ้า
หากทำงานใดงานหนึ่งไม่ตรงตามแผนที่วางไว้จะต้องส่งผลให้งานอื่น ๆ ล่าช้า และจะเป็นผลเสียต่อ
หนว่ ยงาน

23

สิ่งที่ควรคำนึงและศกึ ษาก่อนเลือกหน่วยงานหรอื องคก์ รในการฝึกงาน คือ
1. สำหรับผู้ที่จะเข้ารับการฝึกประสบการณ์วิชาชีพ จากหน่วยงานหรืออองค์กรต่าง ๆ ให้ศึกษาถึง
ลักษณะของงานของหน่วยงานหรอื องค์กรน้ัน ๆ
2. หน่วยงานหรือองค์กรต่าง ๆ ที่จะไปฝึกประสบการณ์วิชาชีพควรอยู่ใกล้ที่พัก เพื่อสะดวกในการ
เดินทาง และประหยดั คา่ ใชจ้ ่ายในการเดินทาง
3. ถ้าหากมีข้อสงสยั หรือปญั หาใด ๆ ควรที่จะมีความสนใจซักถามกบั หนว่ ยงานหรอื องค์กรที่ไปฝึก
ประสบการณ์วิชาชีพ
4. ในการฝึกประสบการณ์วิชาชีพควรปฏิบัติตนเสมือนเป็นหนึ่งในบุคลากรของหน่วยงานหรือ
องคก์ รน้ันๆ เพือ่ ที่จะได้เกิดความกระตอื รอื ร้นความตง้ั ใจในการทำงานมากขึ้น

24

บรรณานกุ รม
ตรวจคนเข้าเมอื งจังหวดั เชียงราย. สบื คนเมื่อวนั ที่ 20 มกราคม 2565, จากเวบ็ ไซต์

http://chiangrai.immigration.go.th/index.php/th-th/.

ภาคผนวก

26
ภาพที่ 12 สมุดเสนอเซน็ ของแผนกงานบญั ชีและพัสดุ
ภาพที่ 13 จัดทำ MIT ตรวจสอบวสั ดสุ ำนกั งานและวสั ดุงานครัว

27
ภาพที่ 14 เชค็ สตอ๊ กของในคลังพสั ดุ
ภาพที่ 15 เชค็ ใบเบิก-จ่ายพสั ดุ และเตรียมจ่ายพสั ดุที่ขอเบิก

28
ภาพที่ 16 การลงทะเบียนคุมการจดั ซือ้ น้ำมัน ปีงบประมาณ พ.ศ.2565

ภาพที่ 17 การแยกเอกสารสำคัญในการเบิกจ่ายเงินของลูกดา่ น