1.6
เคร่ืองมือชว่ ย
ทำ� ความเขา้ ใจเชิงลึก :
ลูกคา้ ท่ใี ช่
(Persona)
1.6 เคร่อื งมือช่วยท�ำความเขา้ ใจเชงิ ลึก :
ลูกคา้ ที่ใช่ (Persona)
Persona เปน็ เครอ่ื งมอื ทใ่ี ชท้ ำ� ความรจู้ กั กบั ผใู้ ช้ ทำ� ใหผ้ สู้ รา้ งเหน็ ชดั เจนขน้ึ วา่ นวตั กรรมทจ่ี ะสรา้ งนจ้ี ะสรา้ งขน้ึ เพอื่ ใคร
และรู้จักผู้ใช้ดีพอแล้วหรือไม่ท้ังพฤติกรรม นิสัย และความต้องการ หากผลิตนวัตกรรมได้ตอบโจทย์ตรงตาม
ความต้องการของผู้ใช้ก็มีแนวโน้มที่นวัตกรรมจะประสบความส�ำเร็จในตลาด โดยใช้ข้อมูลทางประชากรศาสตร์หรือ
ลักษณะภายในทางด้านจิตวิทยา เช่น ความต้องการ (Needs) ทั้งความต้องการตรงท่ีเห็นเด่นชัด (Explicit Needs)
และความตอ้ งการแฝง (Implicit Needs)
52
เร่ืองน่าร้:ู ผทู้ ีเ่ ป็นผูซ้ ้ือสินคา้ และบรกิ ารเรยี กว่า ลกู ค้า (Customer) สว่ นผูท้ ่ี
ใช้สนิ ค้าและบริการเรยี กว่า ผู้ใช้ (User) ในการท�ำความเขา้ ใจผูใ้ ชน้ ี้ เรามองหา
ผใู้ ชท้ ีเ่ ป็น End Users ท่มี ีพฤตกิ รรมแบบสุดข้วั (Extreme User) ซ่งึ มกั จะมี
ความตอ้ งการชดั เจนมากกว่าคนทั่วไป (Mainstream User)
กลุ่มพฤตกิ รรมท่ัวไป
กลมุ่ พฤตกิ รรมแบบสดุ ขั้ว กลุม่ พฤตกิ รรมแบบผู้เช่ียวชาญ
ภาพท่ี 8 ภาพแสดงจ�ำนวนและต�ำแหน่งกลุม่ ลกู ค้าท่ีมพี ฤติกรรมแบบสุดข้ัว แบบทัว่ ไป และแบบผเู้ ชีย่ วชาญ
NOTE
Stage 1 INSIGHT 53
Persona นน้ั ไม่มีรปู แบบตายตัว สามารถออกแบบไดห้ ลากหลายขนึ้ อยกู่ ับวตั ถุประสงคข์ องการน�ำไปใช้
แตโ่ ดยทวั่ ไปแลว้ จะประกอบดว้ ยขอ้ มลู 2 สว่ น คอื ขอ้ มลู ทางประชากรศาสตร์ (Demographic Information) และขอ้ มลู
ทางจิตวิทยา (Psychographic Information)
• ข้อมูลทางประชากรศาสตร์ คือ ข้อมูลส่วนตัวพื้นฐาน เช่น ช่ือ (Name) เพศ (Sex) อายุ (Age) ระดับ
การศกึ ษา (Level of Education) อาชพี (Occupation) รายได้ (Income) ทอี่ ยู่ (Address) และสถานภาพสมรส (Marriage
Status)
• ข้อมูลทางจิตวิทยา คือข้อมูลทางด้านจิตวิทยาท่ีเกี่ยวข้อง เช่น ทัศนคติ (Attitude) ความต้องการ (Needs)
แรงจูงใจ (Motivation) ความยากล�ำบากหรอื ปัญหา (Pains) ความตอ้ งการหรอื ความพอใจ (Gains)
ข้อมูลทใี่ ส่ใน Persona นน้ั ต้องให้ตอบค�ำถาม 4 ค�ำถามคือ
1. “Who” ตอบค�ำถามเก่ียวกบั ข้อมลู พนื้ ฐานสว่ นตัววา่ ผูใ้ ชค้ อื ใคร เชน่ ช่ือ อายุ เพศ
2. “What” ตอบค�ำถามว่าถ้าผูใ้ ช้มีความตอ้ งการ ความทา้ ทาย สง่ิ ทก่ี งั วล หรอื เปา้ หมายอะไร
3. “Why” ตอบค�ำถามวา่ เพราะอะไรผู้ใช้ถงึ มีอารมณห์ รอื ความต้องการเช่นนัน้
4. “How” ตอบคำ� ถามว่าแล้วผ้ใู ช้มแี นวทางจัดการกบั อารมณห์ รอื ความตอ้ งการอยา่ งไร
การท�ำ Persona จะได้ข้อมูลเชิงลึกซึ่งแตกต่างจากลักษณะทางประชากรศาสตร์เท่าน้ัน เป็นการมองให้ออกว่า
กลุ่มเป้าหมายของเราเป็นใคร ได้เข้าไปท�ำความเข้าใจถึงความต้องการของกลุ่มเป้าหมายก่อนที่จะสร้างนวัตกรรม
จะเปน็ สงิ่ ทท่ี ำ� ใหน้ วตั กรเขา้ ใจความตอ้ งการและความคาดหวงั ของกลมุ่ เปา้ หมาย หากนวตั กรสามารถเขยี น Persona ของ
คนที่คาดว่าจะเป็นกลุ่มเป้าหมายของเราได้จะท�ำให้สามารถออกแบบนวัตกรรมได้มีประสิทธิภาพมากกว่าการใช้ข้อมูลทาง
ประชากรศาสตรเ์ พียงอย่างเดียว
54
ค�ำถามชวนคิด: ลองดกู ารก�ำหนดโจทย์ 2 แบบน้ี วา่ แตกตา่ งกันอย่างไร
แบบไหนทำ� ให้เราเข้าใจกลมุ่ เป้าหมายไดม้ ากกว่ากัน
แบบที่ 1 – เราจะสมั ภาษณ์คนทีม่ ีอายุ 20-25 ปี วา่ จะสนใจบรกิ ารอาหารสุขภาพ
หรอื ไม่
แบบที่ 2 – เราจะสมั ภาษณว์ ัยรุน่ ทีเ่ พ่งิ เริ่มท�ำงาน และมชี ่วั โมงการทำ� งาน
ไม่ตำ่� กว่า 50 ชัว่ โมงต่อสปั ดาหว์ ่าพวกเขามคี วามต้องการหรือเปา้ หมาย
ทางด้านโภชนาการอย่างไร
จะเหน็ ได้ว่าการตง้ั โจทย์แบบที่ 1 ซึ่งเป็นการก�ำหนดด้วยอายุ ซึ่งเปน็ ลกั ษณะ
ทางประชากรศาสตร์การกำ� หนดกว้าง ๆ ทำ� ใหเ้ ห็นภาพกลุ่มเป้าหมายได้ไม่
ชัดเจน นอกจากนีโ้ จทยแ์ บบท่ี 1 นนั้ ท�ำใหเ้ กิดค�ำตอบไดเ้ พยี งใชแ่ ละไมใ่ ช่ ส่วนการ
ก�ำหนดโจทยใ์ นแบบท่ี 2 นัน้ เรามองเห็นผูใ้ ช้และขอ้ จ�ำกัดความตอ้ งการ
ไดม้ ากกว่า อีกทง้ั ยงั เปน็ โจทยท์ เี่ ปดิ โอกาสให้เกิดคำ� ถามอน่ื ๆ เกย่ี วกับ
กลมุ่ เปา้ หมายตามมาได้อีก
จะพบว่าหลาย ๆ ครั้งมีการท�ำ Persona มากกว่า 1 Persona เพราะในการลงไปหาของมูลของผู้ใช้อาจพบว่า
มีพฤติกรรมและความต้องการแตกต่างกัน แต่ละพฤติกรรมหรือความต้องการนั้นก็จะน�ำมาแสดงในรูปแบบของ
Persona เราควรจะใส่คุณลักษณะ พฤติกรรม นิสัยของ Persona ให้ชัดเจนท่ีสุดเพ่ือให้เข้าใจกลุ่มผู้ใช้นั้นซึ่งจะมี
เท่าไรนน้ั ข้นึ อย่กู บั จ�ำนวนลกั ษณะพฤตกิ รรม หรือนสิ ัยท่ีพบ
NOTE
Stage 1 INSIGHT 55
ตวั อยา่ ง: การใช้ Persona อาจท�ำโดยการเตรยี มเอกสาร Template ซ่งึ
สามารถเตมิ ข้อมูลตา่ ง ๆ เข้าไปเพื่อทำ� ความเขา้ ใจผ้ใู ช้ ยงิ่ ไดข้ อ้ มูลมากจะย่ิง
เข้าใจผูใ้ ช้ได้มาก โดยควรได้ข้อมูลลึกเข้าไปถงึ ความรสู้ กึ เปา้ หมาย และ
ความต้องการของผ้ใู ชด้ ้วย
ภาพที่ 9 ตัวอยา่ ง Persona Templete
56
NOTE
Stage 1 INSIGHT 57
1.7
การท�ำความเข้าใจ
สถานการณป์ ัญหา
(Empathy Map)
1.7 การทำ� ความเขา้ ใจสถานการณ์ปญั หา
(Empathy Map)
แผนที่การเข้าใจกลุ่มเป้าหมาย (Empathy Map) เป็นเคร่ืองมือส�ำหรับใช้หาความเข้าใจเชิงลึก คล้ายกับการ
ท�ำ Persona ที่ใช้ส�ำหรับค้นหาปัญหาและความต้องการที่แท้จริงของกลุ่มเป้าหมาย ไม่เพียงแค่สิ่งท่ีกลุ่มเป้าหมาย
พูดหรือท�ำ แต่ยังลงลึกไปถึงความต้องการ ปัญหาท่ีแท้จริงในด้านต่าง ๆ ที่ใช้ในการวิเคราะห์ ความคิด
ความรู้สึก พฤติกรรมและความต้องการของกลุ่มเป้าหมาย หรือมีปัจจัยอะไรบ้างท่ีมีอิทธิพลหรือส่งผลให้เข้าใจ
กล่มุ เป้าหมายอยา่ งแทจ้ รงิ เพอ่ื สามารถคิดนวัตกรรม หรือสิง่ ใหม่ ๆ ทีต่ อบโจทยก์ ลุม่ เปา้ หมายได้ โดยมอี งคป์ ระกอบดังน้ี
(Urbinner, 2019; ศศมิ า สขุ สวา่ ง, 2564)
1. Think and Feel กลุม่ เป้าหมาย คดิ และรู้สึกอยา่ งไร
เป็นการท�ำความเข้าใจความคิดรวมถึงความรู้สึกของกลุ่มเป้าหมาย โดยเกิดจากการสังเกตว่าอะไรคือสิ่งท่ี
กลุ่มเป้าหมายต้องการหรือไมต่ ้องการ
2. Hear Audience กล่มุ เปา้ หมาย ได้ยนิ อะไร
เป็นการสังเกตรวมถึงรับรู้ถึงประสบการณ์ของกลุ่มเป้าหมายว่า เขารับรู้หรือได้ยินเร่ืองราวเก่ียวกับอะไร จากใคร
รวมถงึ สือ่ ประเภทไหน เพ่อื ท่ีจะวิเคราะห์ถึงสิง่ ทีม่ ีผลต่อความคดิ หรอื ความกระทำ� จากกลุ่มเปา้ หมาย
3. See Audience กลมุ่ เปา้ หมาย มองเห็นอะไร
เป็นการท�ำความเข้าใจเก่ียวกับกลุ่ม เป้าหมายว่า เขามองเห็นอะไร ไม่ว่าจะเป็นปัญหา อุปสรรค รวมถึง
โอกาสตา่ ง ๆ จากสอ่ื ไหน และสงิ่ ท่เี ขามองเห็นนั้นมีผลตอ่ กลุ่มเป้าหมายอย่างไร
4. Say and Do Audience กลุ่มเปา้ หมาย พดู และทำ� อะไรบ้าง
เปน็ การสงั เกตพฤติกรรมทกี่ ลมุ่ เป้าหมายแสดงออก ไม่ว่าจะเป็นการพูดหรอื การกระท�ำ
5. Pain จดุ เจบ็ ปวด หรือปัญหาของกล่มุ เปา้ หมาย คืออะไร
ปญั หา หรอื ส่ิงท่ีท�ำให้เกิดความเจ็บปวดของกล่มุ เป้าหมายคืออะไร
6. Gain สง่ิ ท่ีกลุ่มเปา้ หมาย ต้องการได้รบั คอื อะไร
อะไรท่ี กลุ่มเป้าหมาย ตอ้ งการ อยากได้ อยากมี หรืออยากส�ำเรจ็ ในชีวิต
60
What does he/she
THINK and FEEL?
what really counts
major preoccupations
worries & aspirations
What does he/she What does he/she
HEAR? SEE?
what friends say environment
what boss say friends
what influences say what the market offers
What does he/she
SAY and DO?
attitude in public
appearance
behavior toward others
PAIN GAIN
Fears wants/needs
frustrations measures of success
obstacles
obstacles
ภาพที่ 11 Empathy Map
หมายเหต.ุ จาก David, R., Myrna, F., Martin, H., & Homero, R. (2020). Five Management Pillars for Digital Transformation Integrating the Lean
Thinking Philosophy. 2019 IEEE International Conference on Engineering, Technology and Innovation (ICE/ITMC), 2019, 4
การท�ำความเข้าใจกลุ่มเป้าหมาย (Empathy Map) สามารถใช้ได้หลายวิธี เช่น การสัมภาษณ์ การสังเกต
พฤติกรรม รวมถึงการซึมซับ (Immerse) การฟังอย่างลึกซ้ึง เพ่ือให้เข้าใจเป้าหมายและประเด็นท่ีต้องการแก้ไข และ
ทำ� การสรปุ ทำ� ความเขา้ ใจกลมุ่ เป้าหมายวา่ เขามคี วามต้องการหรือมีปัญหา เพราะอะไร โดยพบจากการสังเกตในมุมมอง
ใดของแผนท่กี ารเขา้ ใจกลุม่ เปา้ หมาย
Stage 1 INSIGHT 61
ค�ำถามชวนคดิ : เมอ่ื ไดข้ อ้ มลู ทเี่ ป็นความเขา้ ใจเชงิ ลึกแลว้ จะนำ� ไปสรา้ ง
นวตั กรรมอยา่ งไร
NOTE
62
NOTE
Stage 1 INSIGHT 63
1.8
การสรา้ ง
ประโยคท้าทาย
(Challenge
Statement)
1.8 การสร้างประโยคท้าทาย
(Challenge Statement)
Gap/ Surprised Understand Insight
Opportunity Why
ภาพที่ 12 ความเข้าใจเชิงลกึ
หมายเหตุ จาก https://insighttanks.com/what-is-insight/
การท�ำความเข้าใจกลุ่มเป้าหมายเชิงลึกได้จากการน�ำข้อมูลที่เป็นโอกาส อาการรู้สึกประหลาดใจ และความเข้าใจ
ว่าท�ำไม มาจ�ำแนก จัดกลุ่ม วิเคราะห์ ตีความและเชื่อมโยงความสัมพันธ์ท�ำให้รู้ว่าอะไรคือปัญหาใหม่ หรือ
ความต้องการใดท่ียังไม่ได้รับการตอบสนอง น�ำข้อมูลมาสรุปรวบรวมเพ่ือสร้างโจทย์ท่ีเกิดจากความเข้าอกเข้าใจ
ในมมุ มองใหม่ เรียกว่า ประโยคทา้ ทาย (Challenge Statement)
เคร่อื งมอื How might we
“เป็นไปไดไ้ หมที่เราจะ ... (สร้าง เพ่ิม ลด) ... ความตอ้ งการ + ความเขา้ ใจว่าทำ� ไม ... เพ่อื กลุม่ เปา้ หมาย”
66
เรื่องน่าร้:ู Stage 1 เชอ่ื มโยงกับ Stage 2 3 และ 4
Stage 1: Insight เปน็ ขน้ั ที่ท�ำให้รูล้ ึก รจู้ ริง กลุม่ เป้าหมาย และเชื่อมโยงไปสู่
Stage 2 3 และ 4 ขอ้ มูลทไี่ ดจ้ ากการพูดคยุ ดว้ ยคำ� ถามปลายเปดิ น�ำมาใช้ใน
การโยนไอเดยี ท่ีแปลกใหมบ่ นพ้ืนฐานหลกั คดิ “แตกหนอ่ ตอ่ ยอด” (Yes, and)
รวมถงึ นำ� ไปสกู่ ารตดั สนิ ใจวา่ อะไรคอื คณุ ค่าของนวตั กรรมใน
Stage 2: WoW! Idea นอกจากนี้ความคดิ ความรสู้ ึก พฤติกรรม การใชช้ ีวิต
ของตัวแทนกลุ่มเป้าหมาย (Persona) เช่อื มโยงไปสู่
Stage 3: Business Model เพ่ือนำ� ไปวเิ คราะห์หาองค์ประกอบทางธุรกจิ และหา
เครอื ขา่ ยความรว่ มมือในการวางแผนโมเดลธุรกจิ (Business Model) เพือ่
ให้มัน่ ใจวา่ นวตั กรรมทส่ี ร้างขน้ึ สามารถเกดิ ได้จรงิ การพูดคุยบางคร้งั
กลมุ่ เปา้ หมายไม่ไดใ้ ห้คำ� ตอบทแี่ ท้จริงเพราะอยากให้ตนเองดูดจี งึ ต้อง
สังเกตความสอดคลอ้ งและขัดแย้งกบั เรื่องทก่ี ล่มุ เปา้ หมายพูดข้อมลู นี้สามารถ
นำ� ไปเพมิ่ มลู คา่ เชน่ ในการทำ� ตราสนิ คา้ ใน Stage 4: Production and Diffusion
NOTE
Stage 1 INSIGHT 67
NOTE
68
NOTE
Stage 1 INSIGHT 69
1.9
Key
Concepts
1.9 Key Concepts
• ความเข้าใจเชิงลึกเป็นการท�ำความเข้าใจกลุ่มเป้าหมายอย่างลึกซึ้ง (Empathy) ท�ำให้ระบุคุณค่า รู้เหตุผล
ของคุณค่า รู้ว่าปัญหาน้ันต่างจากเดิมหรือเป็นความต้องการที่ยังไม่ได้รับการตอบสนอง และม่ันใจว่าปัญหานั้น
ใหมต่ รงกับความต้องการของกลมุ่ เป้าหมาย
• ความเข้าใจเชิงลึกอาจได้มาจากการเก็บข้อมูลการสังเกตการณ์ การสัมภาษณ์ การวิจัยเชิงชาติพันธุ์วรรณา
ขอ้ มูลสือ่ สงั คมออนไลน์ และ Search Engine
• การสัมภาษณ์ควรถามด้วยค�ำถามปลายเปิด โดยอาจใช้เคร่ืองมือ 5 Why ในการถามค�ำถาม เพื่อท�ำ
ความเข้าใจเหตุผลของความต้องการของกลมุ่ เป้าหมายท่ลี กึ ซึ้ง
• Persona เป็นเครื่องมือท่ีใช้ท�ำความรู้จักกับผู้ใช้ ท�ำให้ผู้ใช้เห็นชัดเจนขึ้นว่า นวัตกรรมท่ีจะสร้างน้ี
จะสร้างขนึ้ เพือ่ ใคร และรจู้ ักผใู้ ช้ดีพอแล้วหรือไมท่ ้ังพฤติกรรม นสิ ยั และความต้องการ
• Empathy Map เป็นเครื่องมือส�ำหรับใช้หาความเข้าใจเชิงลึกเพื่อที่จะค้นหาปัญหาและความต้องการท่ีแท้จริง
ของกล่มุ เป้าหมาย ไมเ่ พียงแค่ส่ิงทีก่ ลมุ่ เปา้ หมายพดู หรอื ท�ำ แตย่ งั ลงลึกไปถึงความต้องการ และปัญหาท่ีแทจ้ รงิ
• การท�ำความเข้าใจกลุ่มเป้าหมายเชิงลึกได้จากการน�ำข้อมูลท่ีเป็นโอกาส อาการรู้สึกประหลาดใจ และ
ความเข้าใจว่าท�ำไม มาจ�ำแนก จัดกลุ่ม วิเคราะห์ ตีความ และเชื่อมโยงความสัมพันธ์ท�ำให้รู้ว่าอะไรคือ
ปัญหาใหม่ หรือความต้องการใดท่ียังไม่ได้รับการตอบสนอง น�ำข้อมูลมาสรุปรวบรวมเพื่อสร้างโจทย์ที่เกิดจาก
ความเข้าอกเขา้ ใจในมุมมองใหม่ เรยี กวา่ ประโยคทา้ ทาย (Challenge Statement)
72
NOTE
Stage 1 INSIGHT 73
NOTE
74
NOTE
Stage 1 INSIGHT 75
NOTE
76
บรรณานุกรม (Bibliography)
Brad Arsenault (2021). CX Toolkit: The Difference Between Personas and Empathy Mapping and How to
Combine Them. Retrieved 7 July 2021, from https://www.fifthquadrant.com.au/cx-spotlight-news/cx-
toolkit-the-difference-between-personas-and-empathy-mapping-and-how-to-combine-them
Carbon Five. (n.d.). The Carbon Five Guide to User Research. Carbon Five.
https://info.carbonfive.com/user-research-guide
David, R., Myrna, F., Martin, H., & Homero, R. (2020). Five Management Pillars for Digital
Transformation Integrating the Lean Thinking Philosophy. 2019 IEEE International Conference on
Engineering, Technology and Innovation (ICE/ITMC), 2019, 4
Farry, S. (n.d.). The Design of Business: Why Design Thinking Is the Next Competitive Advantage by
Roger Martin. Graziadio Business Review. Retrieved July 29, 2021, from https://gbr.pepperdine.
edu/book-corner/the-design-of-business-why-design-thinking-is-the-next-competitive-advantage-
by-roger-martin/
Mark, V. R. (2016). How to Win your Customers for Life with Predictive Analytics. Retrieved July 29, 2021, from
https://datafloq.com/read/win-your-customers-for-life-predictive-analytics/2134Delen, D., & Ram, S. (2018).
Research Challenges and Opportunities in Business Analytics. Journal of Business Analytics, 1(1), 2-12
Shteyn, E. & Shtein, M. (2013). Scalable innovation: A guide for inventors, entrepreneurs, and iP
professionals. United States: Taylor & Francis.
Vinit, K., and Yogesh, K.. (2021). 4 Types of Data Analytics — Descriptive, Diagnostic, Predictive,
Prescriptive. Retrieved 7 July 2021, from https://medium.com/co-learning-lounge/types-of-data-
analytics-descriptive-diagnostic-predictive-prescriptive-922654ce8f8f
Was, R. (2020). Starbucks Isn’t a Coffee Business — It’s a Data Tech Company. Retrieved 7 July 2021, from
https://marker.medium.com/starbucks-isnt-a-coffee-company-its-a-data-technology-business-ddd9b397d83e
ณฐั พล มว่ งทำ� . (2563). Data-Driven Starbucks เบอื้ งหลงั รา้ นกาแฟทใี่ ช้ Data, AI และ IoT อยา่ งเขม้ ขน้ . สบื คน้ 7 กรกฎาคม
2564, จาก https://www.everydaymarketing.co/knowledge/data-driven-starbucks-via-big-data-ai-and-iot/
ไทยรัฐออนไลน.์ (2564). เปดิ ตัวแคปซลู กาแฟสดสตาร์บคั ส์รสใหม่ เอาใจคอกาแฟพรีเมียมมีเครอ่ื งชง. สืบค้น 7
กรกฎาคม 2564, จาก https://www.thairath.co.th/business/market/1969241
ธงชัย ชลศริ ิพงษ์. (2563). แม้ในจีนอาจโดนโค่น แต่ Starbucks ระดับโลก ต้งั เป้าขยายอีก 2,100 สาขาในปนี ี.้ สบื คน้
7 กรกฎาคม 2564, จาก https://brandinside.asia/starbucks-set-2100-new-stores-globally-2019/
ไปรมา อศิ รเสนา ณ อยุธยา, และชจู ติ ตรีรตั นพันธ์. (2558). กระบวนการและวธิ กี ารออกแบบบรกิ าร. กรงุ เทพฯ :
ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ.
ไปรมา อิศรเสนา ณ อยธุ ยา, และชจู ติ ตรรี ัตนพันธ์. (2560). การคดิ เชิงออกแบบ เรยี นรู้ดว้ ยการลงมอื ทำ� . กรงุ เทพฯ
: ศูนยส์ รา้ งสรรค์งานออกแบบ.
ศศิมา สขุ สว่าง. (2564). Empathy Map – แผนทก่ี ารเขา้ ใจลูกคา้ . สบื คน้ 7 กรกฎาคม 2564, จาก https://www.
sasimasuk.com/17081820/empathy-map-แผนท่กี ารเขา้ ใจลกู ค้า.
องอาจ นยั พฒั น์. (2551). วธิ ีวิทยาการวจิ ัยเชงิ ปริมาณและคุณภาพทางพฤตกิ รรมศาสตรแ์ ละสังคมศาสตร์ (พมิ พ์
ครงั้ ที่ 3) . กรุงเทพฯ : สามลดา.
เออร์เบอเนอร.์ (2019). วธิ กี ารฝกึ เอาใจเขามาใส่ใจเราดว้ ย Empathy Mapping. สืบคน้ 7 กรกฎาคม 2564, จาก
https://www.urbinner.com/post/practice-empathy-by-empathy-mapping.
ฮาน. (2021). 6 ขนั้ ตอนในหา Insight ใหน้ ำ� ไปใช้งานแบบ Data Driven ได้จริง. สืบคน้ 7 กรกฎาคม 2564, จาก
https://www.d4biz.com/data-and-analytics/6-steps-insight-data-driven-decision-making/
Stage 1 INSIGHT 77
คณะผู้จัดทำ�
ช่ือ-สกุลจรงิ สังกดั
ผู้เขยี นและเรยี บเรียง มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยี
ราชมงคลลา้ นนา เชยี งราย
ดร.นิตศิ กั ดิ์ เจริญรูป หวั หนา้ หลกั สูตรระบบสารสนเทศทางธรุ กิจ มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์
คณะบรหิ ารธรุ กจิ และศิลปศาสตร์
มหาวิทยาลยั ทักษณิ
ดร.ดลฤทยั เจยี รกุล อาจารยป์ ระจ�ำภาควชิ าอตุ สาหกรรม
ผศ.ดร. นินนาท์ จันทรส์ ูรย์ ท่องเทีย่ วและบริการ คณะมนุษยศาสตร์ ส�ำนกั งานนวตั กรรมแหง่ ชาติ
(องคก์ ารมหาชน)
อาจารย์ประจำ� หลักสตู รนวตั กรรม สำ� นกั งานนวตั กรรมแห่งชาติ
การจัดการเรยี นรเู้ คมี สะเต็มศึกษา (องค์การมหาชน)
ส�ำนกั งานนวัตกรรมแหง่ ชาติ
ผู้ออกแบบและพฒั นาหลักสูตร STEAM4INNOVATOR (องคก์ ารมหาชน)
สำ� นักงานนวตั กรรมแห่งชาติ
นางสาวปทั มาวดี พัวพรหมยอด ผู้จัดการส่งเสรมิ นวัตกรรม (องคก์ ารมหาชน)
นางสาวศดานนั ท์ ลอ้ เพญ็ ภพ สถาบนั วิทยากรนวตั กรรม ส�ำนักงานนวตั กรรมแห่งชาติ
นางสาวสาธติ า หงษ์ลอย (องค์การมหาชน)
นกั สง่ เสริมนวตั กรรม
สถาบันวทิ ยากรนวตั กรรม กลุม่ งานเยาวชน บริษทั แบลค็ บ็อกซท์ ีม จ�ำกัด
นักสง่ เสริมนวตั กรรม มูลนธิ ิ ทชี ฟอร์ ไทยแลนด์
สถาบนั วทิ ยากรนวัตกรรม กลมุ่ งานเยาวชน
นางสาวธญั ญาเรศ ลอ้ มรตั นพนา นักสง่ เสริมนวตั กรรม
นางสาวกนกวรรณ ศรศี ุภร สถาบนั วิทยากรนวตั กรรม กล่มุ งานเยาวชน
นักสง่ เสรมิ นวัตกรรม
สถาบนั วิทยากรนวัตกรรม กลุ่มงานเยาวชน
ผู้เรียบเรยี ง
นายศุภวชิ ช์ สงวนคมั ธรณ์ วิทยากรด้านการออกแบบพฒั นาการเรยี นรู้
ผ้รู ่วมกอ่ ตัง้ บริษทั แบล็คบอ็ กซ์ทีม จำ� กดั
ผูพ้ สิ จู นอ์ ักษร
นายธนะรชั ต์ ไชยรัชต์ เจ้าหน้าที่อาวโุ ส ฝ่ายฝกึ อบรมและสนับสนนุ
78
สำ� นกั งานนวัตกรรมแหง่ ชาติ ช่องทางการติดต่อเพ่ิมเตมิ
(องค์การมหาชน) Facebook : @STEAM4INNOVATOR
ฝา่ ยพัฒนาผปู้ ระกอบการนวตั กรรม IG : @STEAM4INNOVATOR
(กลุม่ เยาวชน) Line OA : @STEAM4INNOVATOR
Website : steam4i.nia.or.th
73/2 ถนนพระรามที่ 6 แขวงทุ่งพญาไท Email : [email protected]
เขตราชเทวี กรุงเทพฯ 10400
PHONE-AL 02-017 5555 fax 02-017 5566