E-book

ดาวพลูโต (Pluto) สื่ออิเล็กทรอนิกส์ E-book

จดั ทาโดย
เดก็ หญิงปรียาภรณ์ จันนุบิน ม.3/3
เด็กหญิงปณิตา พรมสรุ ินทร์ ม.3/3

นางสาวณฐั การ์ อนิ ยา ม.3/3
นางสาววรรณิดา ทาศรี ม.3/3

โรงเรยี นปลวกแดงพิทยาคม

การคน้ พบดาวพลโู ต ในช่วงทศวรรษ 1900 หลงั จากที่มกี ารคน้ พบดาวเนปจูนไม่
นาน เพอร์ซวี าล โลเวลล์ นักดาราศาสตร์อเมริกันได้ตงั้ ขอ้ สงั เกตวา่ ดาว
เนปจนู และดาวยูเรนสั มกี ารเคลื่อนทีท่ ี่เหมือนกับถูกรบกวนโดยดาว
เคราะห์ดวงอ่นื ทีย่ งั ไม่รู้จกั อยไู่ ม่ไกลจากดาวเคราะห์ทั้งสองนนั้

เขาสนั นิษฐานวา่ อาจมีดาวเคราะห์ขนาดใหญ่ทย่ี งั ไม่พบส่งแรงดึงดดู
รบกวนอยู่ จึงไดพ้ ยายามคน้ หาดาวเคราะหล์ กึ ลับดวงนนั้ โดยต้ังชื่อดาว
เคราะหน์ ัน้ ไวล้ ว่ งหนา้ วา่ ดาวเคราะห์เอกซ์ โลเวลลค์ น้ หาดาวเคราะห์

เอกซ์อยูน่ าน 11 ปี โดยไม่พบอะไรจนกระทั่งเขาเสียชีวิตไปในปี 2459

ชื่อ "พลูโต" มาจากการเสนอของเด็กสาวชาวออกฟอร์ดคน
หนึง่ ชื่อ เวเนเทีย เบอร์เนย์ พลโู ตเป็นชือ่ เทพแหง่ ใต้พิภพของ
โรมันผูล้ อ่ งหนได้ เหตุผลดีอีกขอ้ หนึง่ ทีช่ ือ่ นี้ได้รบั เลือกก็
คอื อักษรสองตัวแรกของชื่อพลูโตคอื พ-ี แอล ตรงกบั อักษรนา
ของชือ่ และสกลุ ของโลเวลล์ จึงเป็นการใหเ้ กียรตนิ ักดาราศาสตร์
คนสาคัญคนนีด้ ว้ ย

เป็นดาวเคราะห์ได้แค่ ดาวพลโู ตไดช้ ื่อว่าเป็นดาวเคราะหด์ วงที่ 9 ของระบบสุริยะ
76 ปี แตด่ ้วยความทีม่ ีขนาดเล็กมาก มีดวงจนั ทร์ในระบบสุริยะถึง 7
ดวงที่ใหญก่ วา่ ดาวพลูโต อกี ทง้ั ยงั มีวงโคจรแปลกประหลาด ทา
ใหด้ าวพลูโตมีลักษณะไม่เขา้ พวกกับดาวเคราะห์ดวงอน่ื จึงมกั
ถูกมองขา้ มไปเมื่อมีการจัดกลุ่มของดาวเคราะห์ หรือไมเ่ ชน่ น้นั ก็
ถูกพิจารณาอย่างดูแคลนเสมอมา

ต่อมาในวันที่ 24 สงิ หาคม 2549 สหพนั ธด์ าราศาสตรส์ ากล ได้กาหนดนิยามของดาวเคราะห์ไว้
วา่ ดาวเคราะห์คอื วตั ถทุ ี่ 1. โคจรรอบดวงอาทิตย์ 2. มีมวลมากพอที่จะทาให้มีสัญฐานกลมหรือ
เกือบกลม 3. ไม่มีวตั ถอุ ่นื ที่มีขนาดใกลเ้ คยี งกนั และลักษณะทางกายภาพคล้ายคลงึ กนั อยใู่ กล้วงโคจร
และ 4. ไม่ใช่ดวงจนั ทร์บริวารของดาวเคราะห์ และกาหนดประเภทวตั ถุชนิดใหม่ เรียกวา่ ดาวเคราะห์
แคระ ซึง่ มีนิยามคลา้ ยกับดาวเคราะห์ ขาดเพียงขอ้ 3

ตวั เลก็ แตล่ กู ดก บริวารดวงแรกของดาวพลูโตทีค่ น้ พบคือ คารอน ค้นพบในปี 2521
โดย เจมส์ คริสตี นกั ดาราศาสตรจ์ ากหอดูดาวนาวีสหรัฐฯ คารอนมีขนาด
ใหญ่มากเมื่อเทียบกบั ดาวพลโู ต เมื่อครั้งทย่ี ังถือว่าดาวพลโู ตเปน็ ดาวเคราะห์
นักดาราศาสตรบ์ างคนมองว่าค่พู ลโู ต-คารอน คอื ตวั อย่างของดาวเคราะห์คู่
ถงึ กบั มีการเสนอให้ยกระดบั คารอนเป็นดาวเคราะห์อีกดวงหนึง่ เสียดว้ ยซ้า
คารอนมีเสน้ ผา่ นศนู ยก์ ลางใหญ่ถึงครึ่งหนึง่ ของดาวพลโู ต มีมวล 12
เปอรเ์ ซน็ ต์ของดาวพลูโต

เทยี บกับระบบดวงจนั ทรบ์ ริวารทีม่ ขี นาดระหว่างดาวเคราะหก์ บั ดวงจนั ทร์
ใกลเ้ คยี งกนั มากที่สุดลาดับรองลงมา กค็ ือระบบโลก-ดวงจนั ทร์ ดวงจันทรม์ ี
ขนาดหนึ่งในสข่ี องโลก และมีมวล 1.2 เปอรเ์ ซ็นต์ของโลก

ตวั เลก็ แตล่ กู ดก

ภาพที่ค้นพบดวงจนั ทร์คารอน

นอกจากนค้ี ารอนยงั โคจรอยู่ใกลก้ บั ดาวพลโู ตมาก ระยะทางเฉลี่ยระหว่างดาวพลูโตกบั คารอน
ยาวเปน็ 16 เทา่ ของเสน้ ผา่ นศูนย์กลางของดาวพลูโต ในขณะที่ระยะทางเฉลี่ยระหว่างโลกกบั ดวง
จันทรย์ าวเป็น 60 เท่าของขนาดโลก ระบบพลูโต-คารอนเป็นระบบดวงจันทร์เพียงระบบเดียวใน
ระบบสรุ ยิ ะที่ศูนยร์ ะบบมวลอยนู่ อกตัวดาวแม่ โดยอยูห่ า่ งจากผิวดาวพลโู ต 18,387 กิโลเมตร
เปรียบเทยี บกบั ของโลก-ดวงจนั ทร์ ศนู ย์ระบบมวลอยูห่ ่างจากจดุ ศนู ย์กลางโลก 4,660 กิโลเมตร
ลึกจากพื้นผิวโลกลงไปถึง 1,700 กิโลเมตร

การที่ดวงจนั ทรข์ องโลกมีขนาดใหญ่ ประกอบกับอยหู่ า่ งจากโลกไปไมม่ าก ทาให้เกิดปรากฏการณ์ที่
เรยี กว่าการ ตรึงโดยแรงน้าขึน้ ลง ผลกค็ อื อตั ราการหมนุ รอบตัวเองของ
ดวงจนั ทร์เท่ากบั อัตราการโคจรรอบโลก
ซึง่ เป็นสาเหตุทีด่ วงจันทร์หนั ด้านเดียวเขา้ หาโลกตลอดเวลา

บรรยากาศ ในปี 2528 นักดาราศาสตร์สงั เกตว่า
ขณะทีด่ าวพลโู ตเคลื่อนที่บงั ดาวฤกษท์ ี่อยฉู่ ากหลัง
ดาวพลโู ตและบริวารทั้งห้า ถ่ายโดยกล้องโทรทรรศน์ ช่วงท่ใี กล้จะถกู บงั แสงจากดาวฤกษ์ดวงน้ันจะคอ่ ย ๆ
อวกาศฮบั เบิลเมือ่ ปี 2555 หร่ลี ง แทนทจ่ี ะหายวับไปในทันที และในขณะที่ดาว
ฤกษ์ออกจากหลงั ดาวพลูโต แสงดาวกค็ อ่ ย ๆ สว่างขึน้
นเี่ ป็นปรากฏการณท์ ่เี ป็นหลกั ฐานว่าดาวพลูโตมบี รร
ยากาศอยู่ องคป์ ระกอบของบรรยากาศของดาวพลโู ต
ประกอบด้วยไนโตรเจนและมีเทนเป็นส่วนใหญ่

นอกจากนั้นก็เป็นคาร์บอนมอนอกไซด์ อีเทน เปน็ ตน้
สิ่งท่นี ่าสนใจอยา่ งหนึ่งสาหรบั บรรยากาศของดาวพลู
โตกค็ อื เป็นบรรยากาศทไ่ี ม่คงอย่ตู ลอดปี การทีด่ าวพลู
โตมีวงโคจรรมี าก ช่วงอุณหภูมิพ้นื ผิวในรอบปี(พลโู ต)

จงึ แตกต่างกันมาก ชว่ งใดท่เี ข้าใกล้ดวงอาทิตย์ อณุ หภมู ิพน้ื ผิวจะสูงพอ
ให้สสารบนพื้นผิวระเหยขึ้นเปน็ แก๊สห่อห้มุ เป็นชนั้ บรรยากาศหอ่ หุ้มดาวท้งั
ดวง เมือ่ ถงึ ชว่ งถอยหา่ งจากดวงอาทิตย์ อุณหภมู ิพ้นื ผิวจะเยน็ มากจนแม้แต่
ไนโตรเจนและมีเทนกย็ งั จับตัวเยือกแข็งเป็นเกลด็ และตกลงสู่พ้นื ผิว

วงโคจรทั้งรีท้งั กระดก ดาวพลโู ตมีรศั มีวงโคจรเฉลี่ย 39 หน่วยดาราศาสตร์
เคยเปน็ ทร่ี ูจ้ กั กันว่าเปน็ ดาวเคราะหท์ ีอ่ ยู่ไกลทีส่ ุดในระบบ
สุริยะ แตบ่ างคร้ังดาวพลูโตอาจเขา้ มาอยู่ใกล้ดวงอาทติ ย์
มากกวา่ ดาวเนปจนู เสียอีก ทงั้ นี้เนอ่ื งจากวงโคจรท่รี มี าก
ในขณะท่วี งโคจรของดาวเนปจนู มีความรี 0.01 ซึง่ ถอื ว่า
เกือบจะกลมสมบูรณ์ วงโคจรของดาวพลูโตมีความรีมาก
ถงึ 0.25 ทาใหร้ ะยะห่างระหว่างดาวพลูโตกับดวงอาทติ ย์

เปลี่ยนแปลงมากตงั้ แต่ 29.7 ถงึ 49.7 หน่วยดาราศาสตร์ จุดใกล้ดวงอาทิตยท์ ่สี ดุ ของดาวพลโู ตจงึ อยู่ใกล้
กวา่ ของดาวเนปจนู ในระยะเวลาหนึง่ ปีของดาวพลโู ต (248 ปีโลก) ดาวพลูโตจะเขา้ มาอยู่ใกลด้ วงอาทิตย์
มากกวา่ เนปจนู นานประมาณ 20 ปี

แม้วงโคจรของดาวพลูโตกับดาวเนปจูนดเู หมือนกบั ตดั กันจนน่ากลวั ว่าจะมาชนกนั เข้าสกั วนั หนึ่ง แต่ใน
ความเปน็ จรงิ วงโคจรของทั้งสองไมต่ ัดกนั วงโคจรของดาวพลูโตมีระนาบทีเ่ อียงทามุมกับระนาบสุริยวิถีมาก
ถงึ 17 องศา ณ จดุ ใกล้ดวงอาทิตย์ทส่ี ุด ดาวพลโู ตอย่เู หนือระนาบสุริยวิถี 8 หนว่ ยดาราศาสตร์ และทจ่ี ดุ
ไกลดวงอาทิตยท์ ่สี ดุ อยใู่ ต้ระนาบสรุ ิยวิถี 13 หนว่ ยดาราศาสตร์ นอกจากนว้ี ัตถุทั้งสองโคจรรอบดวงอาทติ ย์
ด้วยคาบทีเ่ ป็นสดั ส่วนกัน ทาให้ทง้ั สองไม่มีวนั เขา้ ใกล้กนั เกินกว่า 17 หนว่ ยดาราศาสตร์

เปดิ ขอบฟา้ ใหม่ไปกับ นิวเฮอไรซอนสเ์ ปน็ ยานสารวจดาวพลูโตลาแรก และอาจเปน็ เพียงลาเดียวไปอีกหลาย
นิวเฮอไรซอนส์ สิบปีหรอื อาจเป็นร้อยปี ยานทป่ี ฏิบตั ิภารกิจสาคญั เช่นนีจ้ ึงตอ้ งสารวจแทบทุกอย่างเท่าที่จะ
ทาได้ ไม่ว่าจะเปน็ การสร้างแผนที่ภมู ิประเทศของดาวพลูโตและคารอน สรา้ งแผนท่ี
องค์ประกอบทางเคมี แผนทโ่ี ครงสร้างความดัน-อุณหภมู ิ ตรวจวดั ไอโอโนสเฟียรข์ องดาว
พลูโต วดั อัตราการสญู เสียแก๊สในบรรยากาศของดาวพลโู ต ค้นหาบรรยากาศของคารอน

ยานนิวเฮอไรซอนสม์ ีน้าหนกั รวมเชื้อเพลิง 428 กิโลกรมั ยานไดร้ ับการออกแบบให้มี
ความสามารถสูงสาหรบั ภารกิจพิเศษ ไม่วา่ จะเป็นความเรว็ บสั ขอ้ มูลทีเ่ ร็วมากเพื่อรองรบั
การทางานของอุปกรณ์หลายชิน้ ในเวลาเดียวกนั หนว่ ยความจาโซลิดสเตตขนาดใหญพ่ ิเศษ
เพื่อเกบ็ ข้อมลู ความสามารถในการหนั เหกลอ้ งอยา่ งรวดเรว็ ซง่ึ เปน็ สิ่งจาเป็นอย่างมากใน
ภารกิจประเภทพุ่งเฉียด ทน่ี ่าสนใจกค็ ือ ชดุ อุปกรณท์ งั้ หมดน้กี ินกาลงั ไฟเพียง 28 วตั ต์

เปดิ ขอบฟ้าใหม่ไปกับ การส่งขอ้ มลู จากยานกลับมาสู่โลกจะหยุดลงเมื่อก่อนถึงวันเข้าใกลท้ ี่สดุ 10 วัน
นิวเฮอไรซอนส์ ช่วงสองวนั กอ่ นและหลังการพุ่งเฉียดเป็นชว่ งวิกฤตภารกิจของยานจะแน่นมากจน
ต้องละการสง่ ขอ้ มูลกลับโลกเอาไวก้ อ่ น ส่งิ ทีน่ กั วทิ ยาศาสตรค์ าดหวังจะได้จาก
การสารวจในชว่ งของการเขา้ เฉยี ดดาวพลูโตคอื แผนทพ่ี ้นื ผวิ ทีม่ คี วามละเอียดสูง
ถงึ 70 เมตรตอ่ พกิ เซล นอกจากนีย้ ังจะได้ทราบองคป์ ระกอบของบรรยากาศ
อณุ หภูมิ และความดันที่ระดับความสงู ต่าง ๆ ไดท้ ราบมวลที่แนน่ อนของท้ังดาว
พลูโตและคารอน ทนั ที่เมื่อพ้นดาวพลโู ตไปแล้ว ยานจะหนั กลบั มาถา่ ยภาพดาว
พลูโตในแบบย้อนแสง ซึง่ ภาพในลกั ษณะนีจ้ ะยิง่ ไวตอ่ การสังเกตรายละเอยี ดทีเ่ บา
บางมาก เช่นสายหมอกในบรรยากาศและวงแหวน ในชว่ งที่ยานเขา้ ไปอยู่หลงั ดาว
พลูโตยงั เป็นช่วงเวลาทส่ี ามารถวดั หางแม่เหลก็ ของดาวพลูโตไดอ้ กี ดว้ ย

THANK YOU