หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 ชุดการสอน วิจัย

แผนการจัดการเรียนรู้
วิชาพระพุทธศาสนา๓ ส๒๒๑๐๓

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี ๕ เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
แผนการจดั การเรียนรู้ที่ ๑๓-๑๗

(ชุดการสอนเรื่องหลกั ธรรมทางพระพุทธศาสนา)
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ปีการศกึ ษา ๒๕๖๕

นางสาวธันยภรณ์ วงษ์ษา
ตำแหนง่ ครูชำนาญการ

กลุ่มสาระการเรียนร้สู ังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

โรงเรยี นศรียานุสรณ์
สำนกั งานเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษามัธยมศกึ ษา จนั ทบุรี ตราด

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พ้นื ฐาน

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 13

รายวิชาพระพุทธศาสนา 3 รหัสวิชา ส22103 กลุ่มสาระการเรียนรูท้ ่ี สังคมศกึ ษาศาสนาและวัฒนธรรม

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 5 เรอื่ ง หลกั ธรรมในกรอบอรยิ สจั 4 เวลา 5 ชว่ั โมง

หน่วยย่อย 1 เรื่อง พระรตั นตรยั : ธรรมคณุ 6 เวลา 1 ชวั่ โมง

ภาคเรยี นท่ี 1 ช้นั มัธยมศึกษาปที ่ี 2 โรงเรยี นศรยี านุสรณ์

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

1. มาตรฐานการเรียนรู้

ส 1.1 รแู้ ละเข้าใจประวตั ิ ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรอื ศาสนาทตี่ นนับถือและศาสนาอื่น

มีศรัทธาที่ถกู ต้อง ยึดมัน่ และปฏบิ ตั ิตามหลักธรรมเพื่ออยรู่ ว่ มกันอย่างสนั ติสขุ

ตวั ชวี้ ัด
ส 1.1 ม.2/8 อธบิ ายธรรมคุณและข้อธรรมสำคัญในกรอบอรยิ สัจ 4 หรือหลกั ธรรมของศาสนาท่ตี นนบั ถือตามท่ี

กำหนด เหน็ คณุ ค่าและนำไปพฒั นาแกป้ ัญหาของชมุ ชนและสังคม

2. จุดประสงคก์ ารเรียนรู้
1. นกั เรียนสามารถอธบิ ายธรรมคณุ 6 ประการ (K)
2. นกั เรยี นเกดิ ทักษะจำแนกแนวทางการปฏิบตั ิตนในหลักธรรมคณุ 6 ในชวี ติ ประจำวนั (P)
3. นักเรียนเหน็ คุณค่าและความสำคญั ของการปฏบิ ัติตามหลักธรรมคุณ 6 ในการดำเนิน
ชวี ติ ประจำวนั (A)

3. สาระสำคญั
ธรรมคุณ 6 เป็นหนึ่งในพระรัตนตรัย เป็นธรรมที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้ดีแลว้ พระธรรม

ที่ผู้ศึกษาพึงปฏิบัติเห็นได้ด้วยตนเองไม่จำกัดกาลเวลา สามารถพิสูจน์ได้เป็นธรรมที่ควรน้อมนำมาปฏิบัติ ผู้ปฏิบัติสามารถ
รู้ได้เฉพาะตน

4. สมรรถนะสำคญั ของผเู้ รยี น 3) ทักษะการจดั กลุม่
4.1 ความสามารถในการส่อื สาร 4) ทักษะการสรา้ งความรู้
4.2 ความสามารถในการคิด
1) ทกั ษะการวเิ คราะห์
2) ทกั ษะการตีความ
4.3 ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวิต

5. สาระการเรยี นรู้
ธรรมคุณ 6 ประการ

6. สาระการเรยี นรสู้ กู่ ารบรู ณาการ
1. วชิ าภาษาไทย โดยการสนทนาแสดงความคิดเห็นใช้การนำเสนอ

2. วิชาศิลปะ : ทศั นศลิ ป์ โดยการจดั ลำดบั ความคิดใชส้ รุปเปน็ แผนภาพ

3. วิชาการงานอาชีพและเทคโนโลยีการทำกจิ กรรมกลุ่ม

หลักปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง
ความพอประมาณ
1. พอประมาณกบั เวลาในชิน้ งานที่ครูมอบหมาย
2. พอประมาณกบั สถานท่ีคอื นกั เรยี นปฏิบัติกจิ กรรมในช้ันเรยี น
3. พอประมาณกับกำลังแรงของนักเรียนโดยใหน้ กั เรยี นแต่ละคไู่ ด้ชว่ ยเหลอื ซงึ่ กนั และกัน
4. พอประมาณกับความสามารถของนักเรยี นในการทำกิจกรรมตามทีค่ รกู ำหนด
ความมเี หตุมผี ล
1. ปฏิบตั งิ านเสร็จตามที่ไดร้ บั มอบหมาย
2. ไดใ้ ช้เวลาในการศึกษาเล่าเรยี นอยา่ งคุ้มคา่
3. มปี ระโยชนต์ อ่ ตนเองเพ่ือพฒั นาคุณภาพชวี ิตที่ดีอยใู่ นสังคมได้อยา่ งเปน็ สขุ
4. รู้ผลท่ีทำให้คนประสบผลสำเร็จ
มีภมู ิคมุ้ กัน
1. ไดร้ ับแนวปฏิบัตติ นท่ีดี
2. เป็นสมาชกิ ทด่ี ีของครอบครวั โรงเรยี น ชุมชน และประเทศชาติ
เงื่อนไขความรู้
ค่านยิ ม จริยธรรม เพอื่ การอย่รู ว่ มกันอยา่ งสันติสุข
เงื่อนไขคณุ ธรรม
1. ความเพยี รอดทน
2. การมสี ติ
3. ความรับผดิ ชอบ
4. ความซ่ือสัตย์
5. ความมีน้ำใจเออ้ื เฟ้ือเผื่อแผ่

ส่ิงทเี่ กิดกับผูเ้ รยี นดา้ นปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

ด้าน พอเพยี งสมดุลและพร้อมรับการเปลยี่ นแปลงในดา้ นตา่ ง ๆ

วัด วัตถุ สงั คม สิง่ แวดล้อม วัฒนธรรม

ความรู้ - มคี วามรูใ้ นเรอ่ื ง - รจู้ ักเรือ่ ง พระ - มคี วามรู้เรอื่ ง พระ - มีความเรื่อง พระ

(Knowledge) พระรัตนตรยั : รตั นตรยั : ธรรมคุณ รัตนตรัย : ธรรมคณุ รัตนตรัย : ธรรมคณุ
ธรรมคณุ 6 6 6
6 มีศรัทธาที่ถูกต้อง
ยึดม่ันและปฏิบตั ิ
มีศรัทธาที่ถูกต้อง ตามหลกั ธรรม
ยดึ ม่นั และปฏิบัติ
ตามหลกั ธรรม

ทักษะ - วางแผนยึดมนั่ และ - เรยี นรู้เร่อื งพระ - มีทักษะในการ - ปฏบิ ตั ิตนเปน็ พทุ ธ

(Process) ปฏบิ ตั ิตามเรือ่ ง พระ รตั นตรยั : ธรรมคณุ วเิ คราะห์ สงั เคราะห์ มามกะ

รตั นตรัย : ธรรมคุณ 6 กระบวนการเร่ือง - มีมารยาทในการ

6 พระรตั นตรัย : พุทธมามกะและ มี
- มที กั ษะในเรื่อง ธรรมคุณ 6 ความศรทั ธาถูกต้อง
พระรัตนตรัย : ยึดมน่ั

ธรรมคุณ 6

ยดึ มั่นและปฏิบัติ

ตามหลกั ธรรมเพ่ือ

ประโยชน์และจำเปน็

ในการดำรงชวี ิต

คา่ นยิ ม - ตระหนักและเห็น - ยอมรับฟงั ความ - เหน็ คุณคา่ ของการ - เกิดความภมู ิใจใน

(Attitude) คุณค่าของการ มี คดิ เหน็ ของคนอ่ืน มีความรใู้ นเรื่อง พระ เรือ่ ง พระรตั นตรยั :
ความศรทั ธาท่ี รัตนตรัย : ธรรมคณุ ธรรมคุณ 6
ถูกต้อง
6

7. กระบวนการจดั การเรียนรู้ แบบบรว่ มมือ โดยใช้ทักษะวิธสี อนแบบแบ่งกล่มุ ทำงาน (Committee Work Method)

ข้ันนำเขา้ สบู่ ทเรียน
1. ครสู รา้ งบรรยากาศและสิง่ แวดลอ้ มในการเรยี นรูเ้ พ่ือใหเ้ กดิ ความศรัทธาเล่อื มใสในพระรตั นตรัยทเี่ หมาะสม เชน่
นำนักเรียนไปท่ีหอ้ งประชุม ห้องจริยธรรม ทีส่ นามหญ้าใต้ร่มไม้ ทีว่ ัด ก่อนเรยี นใหน้ ักเรยี นไหว้พระสวดมนตแ์ ละน่ัง
สมาธิ 3–5 นาที
ขน้ั ท่ี 1 กระตุน้ ความสนใจ ครนู ำรปู ภาพหรอื เร่ืองราวเหตกุ ารณ์ตา่ งๆมาให้นักเรยี นดู และสะท้อนความรสู้ กึ ที่มีต่อ

เรื่องราวน้นั ๆ
ขั้นที่ 2 สำรวจและคน้ หา นักเรยี นแบ่งกลุ่มตามสมัครใจค้นหา เรียนรูศ้ ึกษาจากชดุ การสอนเรื่องหลกั ธรรมทาง

พระพทุ ธศาสนา ชุดท่ี 1 เรื่องพระรัตนตรยั : ธรรมคณุ 6 ชดุ ท่ี 2 เรื่องอรยิ สจั 4 : ทกุ ข์ (ธรรมทค่ี วรร)ู้
ชดุ ที่ 3 เรือ่ งอรยิ สจั 4 :สมุทัย (ธรรมทคี่ วรละ) ชุดท่ี 4 เรอ่ื งอรยิ สจั 4 : นโิ รธ (ธรรมทคี่ วรบรรลุ)
ชุดท่ี 5 เรื่องอรยิ สัจ 4 : มรรค (ธรรมที่ควรเจริญ)
ขน้ั ที่ 3 อภปิ รายและลงข้อสรุป นกั เรียนอภิปราย นำเสนอผลงานจากชดุ การสอนเร่ืองหลักธรรมทาง
พระพทุ ธศาสนาเปน็ คลปิ วดี โี อ ไม่เกนิ 5 นาที และชว่ ยกนั สรุปผลงานท่ีเกิดจากชุดการสอน
ขัน้ ที่ 4 สรา้ งผลผลิตของความเขา้ ใจ นักเรยี นทำชน้ิ งานท่เี ป็นการสรุปความคิดรวบยอด ไดแ้ ก่ ผังมโนทัศน์
แผนผงั ความคิด เปน็ ต้น
ขัน้ ที่ 5 สะทอ้ นผลผา่ นชุมชนแห่งการเรยี นรู้ นกั เรียนนำผลงานทภ่ี าคภูมิใจมานำเสนอให้เพ่อื นในช้นั เรียนเพื่อ
เสรมิ สร้างความเข้าใจ หรือจัดเป็นนิทรรศการของห้องเรียนตอ่ ไป
8. สอ่ื และแหลง่ การเรียนรู้

8.1 สื่อการเรยี นรู้
1.หนังสือเรยี น พระพทุ ธศาสนาม.2

2. Power Point เกยี่ วกับพระรัตนตรยั (ธรรมคณุ ุ6)

3. ชดุ การสอน เรอื่ งหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา

4. ช้นิ งานหรอื ใบงาน เรอื่ งอริยสัจ 4 : พระรัตนตรยั (ธรรมคุณุ6)

8.2 แหลง่ การเรียนรู้

1. หอ้ งสมดุ
2. แหล่งข้อมูลสารสนเทศ

9. การวดั และประเมินผล (K-P-A)

สง่ิ ท่ีวัด วิธกี ารวดั ผล เครอื่ งมอื วดั เกณฑ์การประเมนิ ผล
- แบบทดสอบ ร้อยละ 60 ผา่ นเกณฑ์
ด้านความรู้ (K) : ตรวจแบบทดสอบ การตอบ - ใบงาน
ระดบั คุณภาพ 2 ผ่าน
คำถาม การแสดงความ - แบบประเมนิ การนำเสนอ เกณฑ์
ผลงาน
คิดเหน็ การอภปิ ราย - แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการ ระดับคุณภาพ 2 ผา่ น
ทำงานรายบุคคล เกณฑ์
ดา้ นทกั ษะ พฤติกรรมการยอมรบั ความ - แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการ
ทำงานกลุ่ม
กระบวนการ (P) : คิดเหน็ ผ้อู นื่ และความ - แบบประเมนิ คุณลักษณะ
อันพงึ ประสงค์
รบั ผดิ ชอบในการทำงานกลุ่ม

การตดิ ตาม

พฤติกรรมนักเรยี น

ดา้ นคุณลกั ษณะ (A) : สังเกตความมีวนิ ยั ใฝเ่ รียนรู้
และมงุ่ ม่ันในการทำงานการ
ปฏบิ ตั งิ านร่วมกับผูอ้ ่ืน

9.1 เกณฑก์ ารประเมิน ระดับคุณภาพ
1) ดา้ นความรู้
4 321
รายการประเมิน นักเรียนทำ
แบบฝึกทกั ษะ นักเรยี นทำ นกั เรยี นทำ นกั เรียนทำ
1. ซกั ถามความรู้เร่ืองพระ ได้ถูกตอ้ ง
รตั นตรยั (ธรรมคุณ 6) ร้อยละ 80 ขึ้นไป แบบฝึกทกั ษะ แบบฝกึ ทกั ษะ แบบฝกึ ทกั ษะ
2. ตรวจผลงาน/กจิ กรรม
เปน็ รายบคุ คลหรอื เปน็ กลมุ่ ไดถ้ ูกตอ้ ง ได้ถูกตอ้ ง ได้ถูกตอ้ ง

ร้อยละ 70 – 79 ร้อยละ 50 – 69 ต่ำกวา่ ร้อยละ 50

3. ตรวจผลงาน/กจิ กรรมเปน็

รายบคุ คลหรอื เปน็ กล่มุ

การแปลความหมาย

ระดับ 4 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพดมี าก
ระดบั 3 หมายถงึ ระดบั คณุ ภาพดี
ระดับ 2 หมายถึง ระดับคณุ ภาพพอใช้
ระดับ 1 หมายถึง ระดับคณุ ภาพปรบั ปรงุ

หมายเหตุ : ผา่ นเกณฑป์ ระเมินรอ้ ยละ 70 ขน้ึ ไป

2) ดา้ นทักษะ/กระบวนการ ระดับคุณภาพ
รายการประเมิน
4 32 1
1. ประเมนิ พฤตกิ รรมในการ นักเรยี นทำ นักเรยี นทำแบบ
ทำงาน เปน็ รายบคุ คลและ แบบฝึกทักษะ นกั เรียนทำ นกั เรยี นทำ ฝึกทักษะ
เป็นกลุ่มในด้านการส่ือสาร ได้ถูกต้อง ได้ถูกต้อง
การคดิ การแก้ปัญหา ฯลฯ รอ้ ยละ 80 ขนึ้ ไป แบบฝึกทกั ษะ แบบฝึกทักษะ ต่ำกว่ารอ้ ยละ 50

ไดถ้ ูกตอ้ ง ได้ถูกต้อง

รอ้ ยละ 70 – 79 รอ้ ยละ 50 –

69

การแปลความหมาย
ระดบั 4 หมายถึง ระดับคณุ ภาพดมี าก
ระดบั 3 หมายถึง ระดบั คณุ ภาพดี
ระดบั 2 หมายถึง ระดบั คณุ ภาพพอใช้
ระดับ 1 หมายถึง ระดับคณุ ภาพปรับปรุง

หมายเหตุ : ผา่ นเกณฑป์ ระเมนิ ระดับพอใช้ขนึ้ ไป

3) ดา้ นคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

รายการประเมิน 4 ระดับคณุ ภาพ 1
32

มีวนิ ยั ทำงานสะอาดเรยี บรอ้ ย ทำงานส่วนใหญ่ ทำงานไม่สะอาด ทำงานไมส่ ะอาด

และปฏิบัติตนอยูใ่ น สะอาดเรียบร้อย เรียบรอ้ ยและปฏบิ ตั ิ เรยี บร้อยและไม่

ขอ้ ตกลงท่กี ำหนดให้ และปฏิบัติตน ตนอยใู่ นข้อตกลงท่ี ปฏบิ ตั ติ นอย่ใู น

รว่ มกนั ทุกคร้ัง อยูใ่ นข้อตกลงที่ กำหนดใหร้ ่วมกนั เป็น ข้อตกลงท่ี

กำหนดให้รว่ มกนั บางครง้ั ต้องอาศยั กำหนดใหร้ ่วมกัน

เป็นสว่ นใหญ่ การแนะนำ

ใฝเ่ รียนรู้ ต้งั ใจเรียน เอาใจใส่ ต้งั ใจเรียน ตั้งใจเรยี น ไมต่ ง้ั ใจเรยี น

และมคี วามเพียร เอาใจใส่ และมคี วาม เอาใจใส่

พยายามในการเรียนรู้ เพยี รพยายามในการ ในการเรยี นรู้

เขา้ ร่วมกจิ กรรมการ เรยี นรู้

เรียนรู้ต่างๆ

ความมีเหตผุ ล ตง้ั ใจและรับผิดชอบใน ตั้งใจและรับผิดชอบ ตงั้ ใจและรับผิดชอบ ไมต่ ้งั หรือไม่

การปฏบิ ัตหิ น้าทีท่ ี่ได้รับ ในการปฏิบตั หิ น้าที่ท่ี ในการปฏบิ ัติหนา้ ท่ีท่ี รบั ผิดชอบในการ

มอบหมายใหส้ ำเรจ็ มี ไดร้ บั มอบหมายให้ ไดร้ ับมอบหมายให้ ปฏิบตั หิ น้าทีท่ ่ี

การปรบั ปรงุ และ สำเรจ็ มีการปรบั ปรุง สำเรจ็ ได้รบั มอบหมาย

พฒั นาการทำงานให้ และพฒั นาการ

ดีข้นึ ด้วยตนเอง ทำงานให้ดีข้นึ

การแปลความหมาย
ระดับ 4 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพดมี าก
ระดบั 3 หมายถึง ระดบั คณุ ภาพดี
ระดับ 2 หมายถึง ระดับคณุ ภาพพอใช้
ระดบั 1 หมายถงึ ระดบั คณุ ภาพปรับปรุง

หมายเหตุ : ผ่านเกณฑป์ ระเมินระดับพอใช้ข้นึ ไป

แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ 14

รายวชิ าพระพุทธศาสนา 3 รหัสวชิ า ส22103 กลุ่มสาระการเรียนรู้ที่ สังคมศกึ ษาศาสนาและวัฒนธรรม

หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 5 เรื่อง หลักธรรมในกรอบอรยิ สัจ 4 เวลา 6 ชวั่ โมง

หนว่ ยย่อย 2 เร่อื ง อริยสจั 4 : ทุกข์ (ธรรมท่คี วรร้)ู เวลา 1 ช่ัวโมง

ภาคเรยี นท่ี 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 ชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรยี นศรียานสุ รณ์

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

1. มาตรฐานการเรียนรู้
ส 1.1 รแู้ ละเข้าใจประวัติ ความสำคญั ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาทต่ี นนับถือและศาสนาอน่ื

มีศรัทธาท่ถี ูกต้อง ยดึ มั่น และปฏบิ ตั ติ ามหลักธรรมเพื่ออยรู่ ่วมกันอยา่ งสนั ตสิ ุข

ตวั ชว้ี ดั
ส 1.1 ม.2/8 อธบิ ายธรรมคุณและข้อธรรมสำคัญในกรอบอริยสัจ 4 หรอื หลักธรรมของศาสนาท่ีตนนับถือตามที่

กำหนด เห็นคุณค่าและนำไปพัฒนาแกป้ ัญหาของชุมชนและสังคม

2. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
1. นักเรยี นสามารถอธบิ ายอริยสัจ 4 หมวดทุกข์ (K)
2. นักเรียนเกดิ ทักษะจำแนกหลักธรรมอริยสจั 4 หมวดทกุ ข์ (P)
3. เหน็ ความสำคัญในการนำหลกั ธรรมไปปฏิบัตใิ ชใ้ นชวี ิตประจำวนั (A)

3. สาระสำคญั
ทุกข์ในอริยสัจ 4 เป็นหมวดธรรมเบ้ืองต้นในอริยสัจ 4 ท่ีแสดงให้เห็นการเกิด แก่ เจบ็ ตาย ความไม่สบายกาย

และใจ ซ่ึงเป็นธรรมชาติที่มนุษย์ต้องรับรู้ตามสภาพท่ีเป็นจริงด้วยปัญญา

4. สมรรถนะสำคญั ของผูเ้ รยี น 3) ทกั ษะการจดั กลุ่ม
4.1 ความสามารถในการสอ่ื สาร 4) ทกั ษะการสรา้ งความรู้
4.2 ความสามารถในการคิด
1) ทกั ษะการวเิ คราะห์
2) ทกั ษะการตีความ
4.3 ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวติ

5. สาระการเรียนรู้
อรยิ สจั 4

- ทกุ ข์ (ธรรมที่ควรร)ู้
: ขนั ธ์ 5 - อายตนะ

6. สาระการเรยี นรสู้ ่กู ารบรู ณาการ
1. วชิ าภาษาไทย โดยการสนทนาแสดงความคดิ เห็นใชก้ ารนำเสนอ

2. วชิ าศลิ ปะ : ทัศนศิลป์ โดยการจัดลำดับความคดิ ใชส้ รุปเป็นแผนภาพ

3. วิชาการงานอาชีพและเทคโนโลยกี ารทำกิจกรรมกล่มุ

หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ความพอประมาณ
1. พอประมาณกับเวลาในชิน้ งานทีค่ รมู อบหมาย
2. พอประมาณกับสถานท่ีคือนกั เรียนปฏิบัติกจิ กรรมในชั้นเรยี น
3. พอประมาณกบั กำลังแรงของนักเรยี นโดยใหน้ กั เรยี นแตล่ ะค่ไู ด้ชว่ ยเหลอื ซึง่ กันและกัน
4. พอประมาณกับความสามารถของนกั เรยี นในการทำกิจกรรมตามทีค่ รูกำหนด
ความมเี หตุมีผล
5. ปฏบิ ัติงานเสร็จตามที่ได้รบั มอบหมาย
6. ได้ใช้เวลาในการศึกษาเล่าเรียนอย่างคุ้มคา่
7. มปี ระโยชน์ต่อตนเองเพ่อื พฒั นาคณุ ภาพชีวิตท่ีดีอยู่ในสังคมได้อยา่ งเปน็ สขุ
8. รผู้ ลท่ที ำให้คนประสบผลสำเร็จ
มภี ูมิคุ้มกัน
3. ไดร้ ับแนวปฏบิ ตั ติ นทด่ี ี
4. เปน็ สมาชิกท่ดี ขี องครอบครัว โรงเรียน ชมุ ชน และประเทศชาติ
เงื่อนไขความรู้
ค่านิยม จรยิ ธรรม เพือ่ การอยู่รว่ มกนั อยา่ งสนั ติสุข
เงอ่ื นไขคุณธรรม
6. ความเพียรอดทน
7. การมีสติ
8. ความรับผิดชอบ
9. ความซอื่ สตั ย์
10. ความมนี ำ้ ใจเอือ้ เฟ้ือเผื่อแผ่

สง่ิ ทีเ่ กดิ กบั ผเู้ รียนดา้ นปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

ดา้ น พอเพียงสมดุลและพร้อมรับการเปลยี่ นแปลงในดา้ นตา่ ง ๆ

วดั วตั ถุ สังคม สิง่ แวดล้อม วัฒนธรรม

ความรู้ - มคี วามรใู้ นเรอ่ื ง - รจู้ ักเรือ่ ง อรยิ สจั 4 - มีความรู้เรื่อง - มีความเร่ือง

(Knowledge) อริยสจั 4 : ทุกข์ : ทุกข์ (ธรรมทคี่ วรร)ู้ อรยิ สจั 4 : ทกุ ข์ อริยสจั 4 : ทุกข์
(ธรรมท่คี วรร)ู้ (ธรรมที่ควรรู)้
มีศรัทธาที่ถกู ต้อง (ธรรมทีค่ วรร)ู้
ยึดมน่ั และปฏบิ ตั ิ มีศรัทธาที่ถกู ต้อง
ยึดม่นั และปฏบิ ตั ิ
ตามหลกั ธรรม
ตามหลักธรรม

ทกั ษะ - วางแผนยดึ ม่ันและ - เรียนรู้เรือ่ ง อริยสจั - มีทักษะในการ - ปฏิบัติตนเป็นพทุ ธ

(Process) ปฏบิ ัติตามเรอื่ ง 4 : ทกุ ข์ (ธรรมท่ี วิเคราะห์ สงั เคราะห์ มามกะ

อริยสจั 4 : ทกุ ข์ ควรรู้) กระบวนการเร่ือง - มมี ารยาทในการ

(ธรรมทคี่ วรร)ู้ อริยสัจ 4 : ทกุ ข์ พทุ ธมามกะและ มี
- มีทกั ษะในเร่ือง (ธรรมทค่ี วรร)ู้ ความศรทั ธาถูกต้อง
อริยสจั 4 : ทกุ ข์ ยึดมั่น

(ธรรมทคี่ วรรู้)

ยึดม่นั และปฏบิ ัติ

ตามหลักธรรมเพ่ือ

ประโยชนแ์ ละจำเป็น

ในการดำรงชวี ิต

คา่ นิยม - ตระหนกั และเหน็ - ยอมรบั ฟงั ความ - เหน็ คุณคา่ ของการ - เกิดความภูมิใจใน

(Attitude) คณุ คา่ ของการ มี คดิ เห็นของคนอืน่ มีความรูใ้ นเรื่อง เร่อื ง อริยสจั 4 :
ความศรทั ธาที่ อริยสจั 4 : ทุกข์ ทุกข์ (ธรรมที่ควรรู)้
ถกู ต้อง (ธรรมที่ควรร)ู้

7. กระบวนการจดั การเรียนรู้ แบบบร่วมมือ โดยใช้ทักษะวธิ สี อนแบบแบ่งกลุ่มทำงาน

(Committee Work Method)

ข้ันนำเข้าสบู่ ทเรียน

1. ครสู ร้างบรรยากาศและส่งิ แวดล้อมในการเรียนรู้เพ่ือให้เกดิ ความศรัทธาเลื่อมใสในพระรตั นตรยั ท่ีเหมาะสม ไหว้พระ
สวดมนตแ์ ละนง่ั สมาธิ 3–5 นาที

2. ครนู ำภาพของคนในวยั ตา่ งๆ และมีอริ ิยาบถหลากหลาย มาใหน้ กั เรียนดู ตวั อย่างเชน่
- ภาพดาราสาว
- ภาพนักกีฬาหนุ่ม
- ภาพเดก็ ชายและเด็กหญิง วัยประมาณ 2-3 ปี
- ภาพคนชราชาย-หญิง
- ภาพผู้ป่วย
ขน้ั ที่ 1 กระตนุ้ ความสนใจ ครูนำรปู ภาพหรอื เรื่องราวเหตกุ ารณต์ ่างๆมาให้นักเรียนดู และสะท้อนความรู้สกึ ท่ีมีตอ่
เรอ่ื งราวน้ันๆ
ข้นั ท่ี 2 สำรวจและค้นหา นักเรียนแบง่ กลุ่มตามสมัครใจค้นหา เรยี นรศู้ กึ ษาจากชุดการสอนเร่ืองหลกั ธรรมทาง
พระพทุ ธศาสนา ชุดท่ี 1 เร่ืองพระรตั นตรัย : ธรรมคุณ 6 ชุดที่ 2 เรื่องอรยิ สัจ 4 : ทกุ ข์ (ธรรมทคี่ วรรู้)
ชุดที่ 3 เร่อื งอรยิ สัจ 4 :สมุทัย (ธรรมท่คี วรละ) ชุดท่ี 4 เร่ืองอริยสจั 4 : นิโรธ (ธรรมท่คี วรบรรล)ุ
ชดุ ท่ี 5 เรอื่ งอริยสจั 4 : มรรค (ธรรมทคี่ วรเจริญ)
ขัน้ ที่ 3 อภิปรายและลงข้อสรุป นักเรียนอภิปราย นำเสนอผลงานจากชุดการสอนเรอื่ งหลกั ธรรมทาง
พระพุทธศาสนาเป็นคลปิ วดี ีโอ ไมเ่ กนิ 5 นาที และช่วยกนั สรุปผลงานท่เี กดิ จากชดุ การสอน
ขนั้ ท่ี 4 สรา้ งผลผลิตของความเขา้ ใจ นักเรียนทำชิ้นงานทเ่ี ป็นการสรุปความคิดรวบยอด ไดแ้ ก่ ผังมโนทัศน์
แผนผังความคิด เป็นต้น
ขั้นที่ 5 สะท้อนผลผ่านชุมชนแหง่ การเรยี นรู้ นกั เรยี นนำผลงานทภ่ี าคภูมิใจมานำเสนอใหเ้ พอ่ื นในช้ันเรียนเพ่ือ
เสริมสรา้ งความเข้าใจ หรือจัดเป็นนิทรรศการของหอ้ งเรียนต่อไป

8. สื่อและแหลง่ การเรยี นรู้

8.1 ส่ือการเรียนรู้
1.หนังสอื เรียน พระพุทธศาสนาม.2

2. Power Point เกีย่ วกบั - ทุกข์ (ธรรมท่ีควรร้)ู
ขนั ธ์ 5➢อายตนะ

3. กระดาษขนาด A4

4. ชุดการสอนหลกั ธรรมทางพระพทุ ศาสนา

8.2 แหล่งการเรียนรู้
1. ห้องสมุด
2. แหลง่ ข้อมลู สารสนเทศ

9. การวัดและประเมินผล (K-P-A)

ส่ิงที่วัด วิธีการวดั ผล เครื่องมือวดั เกณฑก์ ารประเมินผล
- แบบทดสอบ ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
ดา้ นความรู้ (K) : ตรวจแบบทดสอบ การตอบ - ใบงาน
ระดบั คุณภาพ 2 ผา่ น
คำถาม การแสดงความ - แบบประเมนิ การนำเสนอ เกณฑ์
ผลงาน
คิดเห็น การอภิปราย - แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการ ระดบั คุณภาพ 2 ผา่ น
ทำงานรายบุคคล เกณฑ์
ด้านทกั ษะ พฤติกรรมการยอมรับความ - แบบสังเกตพฤติกรรมการ
ทำงานกล่มุ
กระบวนการ (P) : คดิ เหน็ ผู้อ่ืน และความ - แบบประเมินคุณลกั ษณะ
อันพึงประสงค์
รบั ผดิ ชอบในการทำงานกลุ่ม

การติดตาม

พฤติกรรมนกั เรียน

ดา้ นคุณลักษณะ (A) : สังเกตความมีวนิ ยั ใฝ่เรียนรู้
และมุง่ มนั่ ในการทำงานการ
ปฏบิ ัตงิ านรว่ มกบั ผู้อื่น

9.1 เกณฑก์ ารประเมิน
1) ด้านความรู้

รายการประเมิน ระดบั คณุ ภาพ

1. ซักถามความรู้เรื่อง 4 321
เกย่ี วกับ- ทกุ ข์ (ธรรมทคี่ วร นกั เรียนทำ
ร้)ู ขันธ์ 5➢อายตนะ แบบฝกึ ทักษะ นักเรียนทำ นกั เรียนทำ นกั เรยี นทำ
2. ตรวจผลงาน/กิจกรรม ไดถ้ ูกต้อง
รอ้ ยละ 80 ขึ้นไป แบบฝึกทกั ษะ แบบฝึกทักษะ แบบฝกึ ทกั ษะ

ได้ถูกตอ้ ง ได้ถูกต้อง ได้ถูกตอ้ ง

รอ้ ยละ 70 – 79 ร้อยละ 50 – 69 ตำ่ กวา่ รอ้ ยละ 50

เปน็ รายบคุ คลหรือเป็นกล่มุ

3. ตรวจผลงาน/กจิ กรรมเป็น
รายบคุ คลหรอื เป็นกลุม่

การแปลความหมาย
ระดบั 4 หมายถึง ระดับคณุ ภาพดมี าก
ระดับ 3 หมายถึง ระดับคณุ ภาพดี
ระดับ 2 หมายถงึ ระดบั คณุ ภาพพอใช้
ระดบั 1 หมายถึง ระดับคณุ ภาพปรบั ปรงุ

หมายเหตุ : ผา่ นเกณฑป์ ระเมินรอ้ ยละ 70 ข้ึนไป

2) ด้านทักษะ/กระบวนการ ระดับคณุ ภาพ
รายการประเมิน
4 32 1
1. ประเมินพฤติกรรมในการ นกั เรียนทำ นกั เรยี นทำแบบ
ทำงาน เปน็ รายบุคคลและ แบบฝึกทกั ษะ นกั เรียนทำ นักเรยี นทำ ฝึกทักษะ
เป็นกลุ่มในด้านการส่ือสาร ได้ถูกตอ้ ง ได้ถูกต้อง
การคดิ การแก้ปัญหา ฯลฯ รอ้ ยละ 80 ขนึ้ ไป แบบฝึกทกั ษะ แบบฝึกทกั ษะ ต่ำกว่ารอ้ ยละ 50

ได้ถูกตอ้ ง ได้ถูกตอ้ ง

รอ้ ยละ 70 – 79 ร้อยละ 50 –

69

การแปลความหมาย

ระดบั 4 หมายถึง ระดับคุณภาพดมี าก

ระดับ 3 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพดี

ระดับ 2 หมายถึง ระดับคุณภาพพอใช้

ระดบั 1 หมายถึง ระดับคุณภาพปรบั ปรงุ

หมายเหตุ : ผา่ นเกณฑ์ประเมนิ ระดบั พอใช้ขึ้นไป

3) ด้านคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

รายการประเมนิ 4 ระดบั คุณภาพ 1
32

มวี ินยั ทำงานสะอาดเรียบรอ้ ย ทำงานส่วนใหญ่ ทำงานไมส่ ะอาด ทำงานไมส่ ะอาด

และปฏบิ ัตติ นอยใู่ น สะอาดเรยี บร้อย เรยี บรอ้ ยและปฏิบตั ิ เรียบร้อยและไม่

ขอ้ ตกลงที่กำหนดให้ และปฏบิ ัติตน ตนอยูใ่ นข้อตกลงท่ี ปฏบิ ตั ติ นอยใู่ น

รว่ มกันทุกครั้ง อยู่ในข้อตกลงที่ กำหนดให้ร่วมกนั เป็น ข้อตกลงท่ี

กำหนดให้รว่ มกัน บางคร้งั ต้องอาศยั กำหนดให้รว่ มกนั

เปน็ ส่วนใหญ่ การแนะนำ

ใฝเ่ รียนรู้ ต้ังใจเรยี น เอาใจใส่ ต้ังใจเรียน ตง้ั ใจเรียน ไม่ตัง้ ใจเรยี น

และมีความเพยี ร เอาใจใส่ และมีความ เอาใจใส่

พยายามในการเรยี นรู้ เพยี รพยายามในการ ในการเรียนรู้

เขา้ ร่วมกิจกรรมการ เรียนรู้

เรยี นรตู้ า่ งๆ

ความมีเหตผุ ล ตัง้ ใจและรับผิดชอบใน ตั้งใจและรับผิดชอบ ตง้ั ใจและรับผดิ ชอบ ไม่ตง้ั หรอื ไม่

การปฏบิ ตั ิหน้าท่ีที่ไดร้ ับ ในการปฏบิ ตั ิหน้าท่ีท่ี ในการปฏบิ ตั ิหนา้ ที่ที่ รับผดิ ชอบในการ

มอบหมายใหส้ ำเรจ็ มี ไดร้ บั มอบหมายให้ ได้รับมอบหมายให้ ปฏบิ ัตหิ น้าทีท่ ่ี

การปรบั ปรงุ และ สำเร็จ มกี ารปรบั ปรงุ สำเร็จ ไดร้ ับมอบหมาย

พฒั นาการทำงานให้ และพัฒนาการ

รายการประเมิน 4 ระดบั คุณภาพ 2 1
3
ดีขนึ้ ดว้ ยตนเอง ทำงานให้ดีขน้ึ

การแปลความหมาย
ระดบั 4 หมายถงึ ระดบั คณุ ภาพดมี าก
ระดับ 3 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพดี
ระดับ 2 หมายถึง ระดับคณุ ภาพพอใช้
ระดับ 1 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพปรับปรุง

หมายเหตุ : ผา่ นเกณฑป์ ระเมินระดับพอใช้ขนึ้ ไป

แผนการจดั การเรยี นรูท้ ี่ 15

รายวชิ าพระพุทธศาสนา 3 รหัสวชิ า ส22103 กลมุ่ สาระการเรยี นรทู้ ่ี สังคมศึกษาศาสนาและวฒั นธรรม

หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 5 เรื่อง หลกั ธรรมในกรอบอริยสัจ 4 เวลา 6 ชวั่ โมง

หน่วยย่อย 3 เร่ือง อริยสจั 4 :สมทุ ยั (ธรรมที่ควรละ) เวลา 1 ชว่ั โมง

ภาคเรียนท่ี 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 ชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี 2 โรงเรียนศรียานสุ รณ์

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

1. มาตรฐานการเรยี นรู้

ส 1.1 รู้และเขา้ ใจประวัติ ความสำคัญ ศาสดา หลกั ธรรมของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาท่ีตนนบั ถือและศาสนาอนื่

มีศรทั ธาทถ่ี กู ต้อง ยดึ มัน่ และปฏบิ ตั ิตามหลักธรรมเพื่ออยู่รว่ มกันอย่างสันติสขุ

ตัวชีว้ ัด
ส 1.1 ม.2/8 อธบิ ายธรรมคุณและข้อธรรมสำคัญในกรอบอริยสัจ 4 หรอื หลกั ธรรมของศาสนาทีต่ นนบั ถือตามที่

กำหนด เห็นคณุ คา่ และนำไปพฒั นาแก้ปัญหาของชมุ ชนและสงั คม

2. จดุ ประสงค์การเรียนรู้
1. นกั เรียนสามารถอธบิ ายหลกั ธรรมอริยสัจ 4 หมวดสมุทัย (K)
2. นักเรียนเกดิ ทกั ษะจำแนกความรู้อรยิ สัจ 4 หมวดสมทุ ัย (P)
3. นกั เรียนเกิดทกั ษะการปฏิบัตติ นตามหลักอรยิ สจั 4 (P)
4. นกั เรียนเหน็ ความสำคัญในการนำหลักธรรมไปปฏิบตั ใิ นการดำเนนิ ชีวิตประจำวนั (A)

3. สาระสำคญั
อริยสัจ 4 หมวดสมุทัย เปน็ หลักธรรมศึกษาให้รู้เท่าทันเหตทุ ี่เกิดแห่งทุกข์ เพ่ือละเหตุแห่งทุกข์ซ่ึงเป็นต้นตอท่ีทำ

ให้เกิดทุกข์ เมื่อมีปัญญารู้เท่ากัน เหตุท่ีเกิดแห่งทุกข์ความทุกข์ย่อมไม่เกิด

4. สมรรถนะสำคญั ของผู้เรียน 3) ทกั ษะการจดั กลุม่
4.1 ความสามารถในการสือ่ สาร 4) ทกั ษะการสรา้ งความรู้
4.2 ความสามารถในการคิด
1) ทักษะการวิเคราะห์
2) ทักษะการตีความ
4.3 ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ

5. สาระการเรยี นรู้

อริยสัจ 4
-สมทุ ัย (ธรรมทคี่ วรละ)
- หลักกรรม
- สมบัติ 4
- วิบตั ิ 4
- อกุศลกรรมบถ 10
- อบายมขุ 6

6. สาระการเรียนรสู้ กู่ ารบรู ณาการ
1. วชิ าภาษาไทย โดยการสนทนาแสดงความคดิ เห็นใชก้ ารนำเสนอ

2. วิชาศลิ ปะ : ทัศนศิลป์ โดยการจดั ลำดบั ความคิดใชส้ รปุ เปน็ แผนภาพ

3. วิชาการงานอาชพี และเทคโนโลยกี ารทำกจิ กรรมกลุ่ม
หลกั ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียง

ความพอประมาณ
1. พอประมาณกับเวลาในช้ินงานที่ครูมอบหมาย
2. พอประมาณกบั สถานท่ีคอื นักเรียนปฏบิ ัติกิจกรรมในช้ันเรยี น
3. พอประมาณกบั กำลงั แรงของนักเรียนโดยให้นกั เรียนแตล่ ะค่ไู ดช้ ว่ ยเหลอื ซึ่งกนั และกัน
4. พอประมาณกับความสามารถของนกั เรยี นในการทำกิจกรรมตามที่ครกู ำหนด

ความมีเหตุมีผล
9. ปฏิบตั ิงานเสรจ็ ตามท่ีไดร้ บั มอบหมาย
10. ไดใ้ ชเ้ วลาในการศึกษาเล่าเรียนอย่างคุ้มคา่
11. มีประโยชน์ตอ่ ตนเองเพื่อพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ท่ีดีอยู่ในสงั คมได้อยา่ งเป็นสุข
12. รผู้ ลทท่ี ำให้คนประสบผลสำเร็จ

มีภมู คิ ุม้ กัน
5. ไดร้ บั แนวปฏิบตั ติ นทดี่ ี
6. เปน็ สมาชกิ ที่ดขี องครอบครวั โรงเรียน ชมุ ชน และประเทศชาติ

เงอ่ื นไขความรู้
ค่านิยม จรยิ ธรรม เพ่ือการอยูร่ ่วมกนั อยา่ งสนั ติสุข

เง่อื นไขคณุ ธรรม
11. ความเพียรอดทน
12. การมีสติ
13. ความรบั ผดิ ชอบ
14. ความซ่ือสตั ย์

สิง่ ทเี่ กดิ กบั ผูเ้ รยี นดา้ นปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง

ด้าน พอเพียงสมดุลและพร้อมรับการเปล่ียนแปลงในดา้ นต่าง ๆ

วดั วตั ถุ สงั คม สิ่งแวดล้อม วฒั นธรรม

ความรู้ - มีความรใู้ นเร่ือง - รู้จักเรอื่ ง อรยิ สัจ 4 - มคี วามรู้เรอ่ื ง - มีความเร่อื ง

(Knowledge) อรยิ สัจ 4 :สมทุ ัย :สมุทัย (ธรรมทค่ี วร อริยสจั 4 :สมุทยั อริยสจั 4 :สมุทยั
(ธรรมท่ีควรละ) (ธรรมทีค่ วรละ) (ธรรมทค่ี วรละ)
ละ) มศี รทั ธาท่ีถกู ต้อง
ยึดม่นั และปฏิบตั ิ
มศี รัทธาที่ถกู ต้อง ตามหลักธรรม
ยึดมนั่ และปฏบิ ัติ
ตามหลักธรรม

ทกั ษะ - วางแผนยดึ มนั่ และ - เรียนรู้เรือ่ ง อรยิ สัจ - มีทกั ษะในการ - ปฏบิ ตั ติ นเป็นพุทธ

(Process) ปฏบิ ตั ติ ามเรื่อง 4 :สมทุ ยั (ธรรมที่ วเิ คราะห์ สังเคราะห์ มามกะ

อริยสจั 4 :สมทุ ัย ควรละ) กระบวนการเรื่อง - มมี ารยาทในการ

(ธรรมท่ีควรละ) อรยิ สัจ 4 :สมุทยั พุทธมามกะและ มี
- มีทักษะในเร่ือง (ธรรมทค่ี วรละ) ความศรทั ธาถูกต้อง
อริยสัจ 4 :สมทุ ยั ยึดม่ัน

(ธรรมที่ควรละ)

ยึดม่นั และปฏบิ ตั ิ

ตามหลกั ธรรมเพื่อ

ประโยชน์และจำเปน็

ในการดำรงชวี ิต

คา่ นยิ ม - ตระหนกั และเห็น - ยอมรับฟงั ความ - เห็นคณุ ค่าของการ - เกดิ ความภูมใิ จใน

(Attitude) คณุ ค่าของการ มี คิดเหน็ ของคนอนื่ มคี วามรูใ้ นเร่ือง เรอื่ ง อริยสัจ 4 :
ความศรัทธาท่ี อรยิ สจั 4 :สมทุ ยั สมุทัย (ธรรมท่ีควร
ถกู ต้อง (ธรรมท่คี วรละ) ละ)

7. กระบวนการจัดการเรยี นรู้ แบบบร่วมมือ โดยใช้ทกั ษะวิธสี อนแบบแบ่งกลมุ่ ทำงาน
(Committee Work Method)
ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน

1. ครสู รา้ งบรรยากาศและสงิ่ แวดลอ้ มในการเรยี นรู้เพื่อใหเ้ กดิ ความศรทั ธาเลื่อมใสในพระรตั นตรยั ทเ่ี หมาะสม ไหวพ้ ระสวด
มนตแ์ ละน่ังสมาธิ 3–5 นาที

ขั้นที่ 1 กระตนุ้ ความสนใจ ครูนำรูปภาพหรอื เรื่องราวเหตุการณ์ตา่ งๆมาให้นักเรยี นดู และสะท้อนความร้สู ึกทม่ี ีต่อ
เรอื่ งราวน้นั ๆ

ขั้นท่ี 2 สำรวจและคน้ หา นักเรียนแบง่ กลุ่มตามสมัครใจค้นหา เรียนรศู้ กึ ษาจากชุดการสอนเร่อื งหลกั ธรรมทาง
พระพทุ ธศาสนา ชุดที่ 1 เรื่องพระรตั นตรยั : ธรรมคุณ 6 ชุดที่ 2 เรือ่ งอริยสัจ 4 : ทกุ ข์ (ธรรมท่คี วรร)ู้
ชุดท่ี 3 เร่อื งอรยิ สจั 4 :สมทุ ัย (ธรรมทีค่ วรละ) ชดุ ที่ 4 เรอ่ื งอรยิ สัจ 4 : นิโรธ (ธรรมท่คี วรบรรล)ุ
ชดุ ที่ 5 เรือ่ งอริยสจั 4 : มรรค (ธรรมท่ีควรเจริญ)

ขั้นที่ 3 อภปิ รายและลงข้อสรุป นกั เรยี นอภิปราย นำเสนอผลงานจากชุดการสอนเรอ่ื งหลักธรรมทาง
พระพุทธศาสนาเป็นคลิปวีดโี อ ไม่เกนิ 5 นาที และชว่ ยกนั สรปุ ผลงานท่ีเกดิ จากชดุ การสอน

ขน้ั ท่ี 4 สร้างผลผลติ ของความเขา้ ใจ นักเรยี นทำช้นิ งานท่เี ปน็ การสรปุ ความคิดรวบยอด ไดแ้ ก่ ผังมโนทศั น์
แผนผังความคิด เป็นตน้

ข้นั ท่ี 5 สะท้อนผลผ่านชุมชนแหง่ การเรยี นรู้ นกั เรียนนำผลงานที่ภาคภูมิใจมานำเสนอใหเ้ พ่ือนในชัน้ เรียนเพื่อ
เสริมสร้างความเขา้ ใจ หรือจัดเปน็ นทิ รรศการของหอ้ งเรยี นต่อไป

8. ส่อื และแหล่งการเรียนรู้
8.1 ส่ือการเรียนรู้
1.หนังสือเรยี น พระพทุ ธศาสนาม.2
2. Power Point เก่ยี วกับอรยิ สจั 4 :สมทุ ัย (ธรรมท่ีควรละ)
3. ชุดการสอนเรื่องหลกั ธรรมทางพระพุทธศาสนา
4. ชน้ิ งานหรอื ใบงาน เร่อื งอรยิ สจั 4 :สมุทยั (ธรรมทีค่ วรละ)

8.2 แหล่งการเรียนรู้
1. ห้องสมดุ
2. แหลง่ ข้อมูลสารสนเทศ

9. การวัดและประเมินผล (K-P-A)

สงิ่ ท่ีวดั วธิ กี ารวัดผล เครือ่ งมือวัด เกณฑ์การประเมินผล
- แบบทดสอบ รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์
ด้านความรู้ (K) : ตรวจแบบทดสอบ การตอบ - ใบงาน
ระดบั คุณภาพ 2 ผ่าน
คำถาม การแสดงความ - แบบประเมนิ การนำเสนอ เกณฑ์
ผลงาน
คิดเห็น การอภปิ ราย - แบบสังเกตพฤตกิ รรมการ ระดบั คุณภาพ 2 ผา่ น
ทำงานรายบุคคล เกณฑ์
ด้านทักษะ พฤติกรรมการยอมรับความ - แบบสงั เกตพฤติกรรมการ
ทำงานกลุ่ม
กระบวนการ (P) : คดิ เห็นผ้อู ืน่ และความ - แบบประเมินคุณลักษณะ
อนั พงึ ประสงค์
รับผดิ ชอบในการทำงานกลุ่ม

การตดิ ตาม

พฤติกรรมนักเรยี น

ด้านคณุ ลักษณะ (A) : สังเกตความมีวินยั ใฝ่เรยี นรู้
และม่งุ ม่ันในการทำงานการ
ปฏิบตั ิงานร่วมกบั ผอู้ น่ื

9.1 เกณฑ์การประเมิน
1) ดา้ นความรู้

รายการประเมิน ระดับคุณภาพ

4 321

1. ซกั ถามความรู้เรื่องเกยี่ วกบั นักเรียนทำ นักเรยี นทำ นักเรยี นทำ นักเรยี นทำ

อริยสจั 4 :สมทุ ัย (ธรรมที่ แบบฝกึ ทกั ษะ แบบฝึกทกั ษะ แบบฝึกทกั ษะ แบบฝกึ ทกั ษะ

ควรละ) ได้ถูกต้อง ไดถ้ ูกตอ้ ง ไดถ้ ูกตอ้ ง ไดถ้ ูกตอ้ ง

2. ตรวจผลงาน/กจิ กรรม รอ้ ยละ 80 ข้นึ ไป ร้อยละ 70 – 79 ร้อยละ 50 – 69 ตำ่ กว่ารอ้ ยละ 50

เปน็ รายบุคคลหรอื เปน็ กล่มุ

3. ตรวจผลงาน/กจิ กรรมเปน็
รายบคุ คลหรอื เปน็ กลุม่

การแปลความหมาย
ระดบั 4 หมายถึง ระดบั คณุ ภาพดมี าก
ระดบั 3 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพดี
ระดับ 2 หมายถึง ระดบั คณุ ภาพพอใช้
ระดับ 1 หมายถงึ ระดบั คณุ ภาพปรบั ปรงุ

หมายเหตุ : ผา่ นเกณฑ์ประเมนิ รอ้ ยละ 70 ขนึ้ ไป

2) ด้านทกั ษะ/กระบวนการ ระดับคุณภาพ
รายการประเมิน
4 32 1
1. ประเมนิ พฤตกิ รรมในการ นักเรยี นทำ นักเรยี นทำแบบ
ทำงาน เปน็ รายบุคคลและ แบบฝกึ ทักษะ นักเรยี นทำ นกั เรยี นทำ ฝกึ ทักษะ
เป็นกลมุ่ ในด้านการส่ือสาร ได้ถูกตอ้ ง ได้ถูกต้อง
การคดิ การแก้ปัญหา ฯลฯ รอ้ ยละ 80 ขึ้นไป แบบฝกึ ทักษะ แบบฝกึ ทกั ษะ ตำ่ กว่ารอ้ ยละ 50

ไดถ้ ูกตอ้ ง ได้ถูกต้อง

ร้อยละ 70 – 79 ร้อยละ 50 –

69

การแปลความหมาย
ระดบั 4 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพดีมาก
ระดับ 3 หมายถึง ระดับคณุ ภาพดี
ระดับ 2 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพพอใช้
ระดับ 1 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพปรับปรงุ

หมายเหตุ : ผา่ นเกณฑ์ประเมนิ ระดับพอใช้ขึ้นไป

3) ด้านคุณลักษณะอนั พึงประสงค์

รายการประเมิน 4 ระดบั คณุ ภาพ 1
32

มีวินัย ทำงานสะอาดเรียบรอ้ ย ทำงานสว่ นใหญ่ ทำงานไม่สะอาด ทำงานไม่สะอาด

และปฏิบตั ิตนอยูใ่ น สะอาดเรยี บร้อย เรยี บร้อยและปฏบิ ัติ เรยี บร้อยและไม่

ขอ้ ตกลงทกี่ ำหนดให้ และปฏบิ ัตติ น ตนอยใู่ นข้อตกลงท่ี ปฏบิ ัตติ นอยใู่ น

รว่ มกันทุกครั้ง อยใู่ นข้อตกลงที่ กำหนดให้ร่วมกนั เปน็ ข้อตกลงที่

กำหนดใหร้ ว่ มกัน บางคร้ังต้องอาศยั กำหนดให้ร่วมกัน

เปน็ ส่วนใหญ่ การแนะนำ

ใฝ่เรียนรู้ ตัง้ ใจเรียน เอาใจใส่ ต้ังใจเรียน ตัง้ ใจเรียน ไมต่ ้งั ใจเรียน

และมีความเพยี ร เอาใจใส่ และมีความ เอาใจใส่

พยายามในการเรียนรู้ เพียรพยายามในการ ในการเรยี นรู้

เขา้ ร่วมกิจกรรมการ เรียนรู้

เรียนรตู้ ่างๆ

ความมีเหตผุ ล ตั้งใจและรบั ผิดชอบใน ต้ังใจและรบั ผดิ ชอบ ตง้ั ใจและรบั ผิดชอบ ไมต่ ้ัง หรือไม่

การปฏิบตั ิหน้าท่ที ่ีไดร้ ับ ในการปฏบิ ตั ิหน้าท่ีที่ ในการปฏบิ ตั ิหน้าท่ีท่ี รบั ผดิ ชอบในการ

มอบหมายใหส้ ำเร็จมี ไดร้ ับมอบหมายให้ ไดร้ ับมอบหมายให้ ปฏบิ ตั ิหนา้ ท่ีที่

การปรับปรงุ และ สำเร็จ มกี ารปรับปรงุ สำเร็จ ได้รับมอบหมาย

พัฒนาการทำงานให้ และพฒั นาการ

รายการประเมิน 4 ระดบั คุณภาพ 2 1
3
ดีขนึ้ ดว้ ยตนเอง ทำงานให้ดีขน้ึ

การแปลความหมาย
ระดบั 4 หมายถงึ ระดบั คณุ ภาพดมี าก
ระดับ 3 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพดี
ระดับ 2 หมายถึง ระดับคณุ ภาพพอใช้
ระดับ 1 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพปรับปรุง

หมายเหตุ : ผา่ นเกณฑป์ ระเมินระดับพอใช้ขนึ้ ไป

แผนการจดั การเรียนรู้ท่ี 16

รายวิชาพระพุทธศาสนา 3 รหัสวิชา ส22103 กลุ่มสาระการเรียนรู้ท่ี สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 5 เรอื่ ง หลักธรรมในกรอบอรยิ สจั 4 เวลา 6 ช่ัวโมง

หน่วยย่อย 4 เรอื่ งอริยสัจ 4 : นโิ รธ (ธรรมที่ควรบรรลุ) เวลา 1 ชวั่ โมง

ภาคเรียนที่ 1 ปีการศกึ ษา 2564 ชั้นมัธยมศกึ ษาปีที่ 2 โรงเรียนศรยี านสุ รณ์

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

1. มาตรฐานการเรียนรู้
ส 1.1 รู้และเข้าใจประวตั ิ ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนบั ถือและศาสนาอืน่

มศี รัทธาทถี่ ูกต้อง ยดึ ม่นั และปฏิบัตติ ามหลักธรรมเพ่ืออยรู่ ่วมกนั อยา่ งสันติสขุ

ตัวชี้วดั
ส 1.1 ม.2/8 อธบิ ายธรรมคณุ และข้อธรรมสำคัญในกรอบอริยสจั 4 หรอื หลกั ธรรมของศาสนาท่ตี นนับถือตามที่

กำหนด เหน็ คุณคา่ และนำไปพัฒนาแก้ปัญหาของชุมชนและสงั คม

2. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
1. นกั เรียนสามารถอธบิ ายหลักธรรมอริยสัจ 4 หมวดนโิ รธ (K)
2. นกั เรยี นเกิดทกั ษะจำแนกหลกั ธรรมอรยิ สจั 4 เรื่อง นิโรธ (P)
3. นักเรียนเกดิ ทักษะการปฏิบัตติ นตามหลักธรรมอริยสัจ 4 (P)
4. นักเรียนเห็นความสำคญั ในการนำหลักธรรมอริยสัจ 4 ไปใช้ปฏบิ ตั ติ นในการดำเนิน
ชวี ติ ประจำวัน (A)

3. สาระสำคญั
อริยสัจ 4 หมวดนิโรธ เป็นธรรมท่ีเกิดผลจากสภาวะทุกข์ดับไปจากการดับเหตุแห่งทุกข์เป็นธรรมที่ควรบรรลุ

4. สมรรถนะสำคัญของผูเ้ รยี น 3) ทักษะการจดั กลุ่ม
4.1 ความสามารถในการส่ือสาร 4) ทกั ษะการสรา้ งความรู้
4.2 ความสามารถในการคิด
1) ทักษะการวิเคราะห์
2) ทกั ษะการตีความ
4.3 ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ

5. สาระการเรียนรู้
1) อรยิ สจั 4

- นิโรธ (ธรรมท่ีควรบรรล)ุ : อัตถะ 3

6. สาระการเรยี นรู้สกู่ ารบรู ณาการ
1. วชิ าภาษาไทย โดยการสนทนาแสดงความคิดเห็นใชก้ ารนำเสนอ

2. วิชาศิลปะ : ทศั นศลิ ป์ โดยการจดั ลำดับความคิดใชส้ รุปเปน็ แผนภาพ

3. วชิ าการงานอาชพี และเทคโนโลยีการทำกิจกรรมกลมุ่
หลักปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง

ความพอประมาณ
1. พอประมาณกบั เวลาในชิ้นงานทค่ี รมู อบหมาย
2. พอประมาณกบั สถานท่ีคอื นกั เรียนปฏิบตั กิ ิจกรรมในชัน้ เรียน
3. พอประมาณกับกำลังแรงของนักเรียนโดยใหน้ ักเรียนแต่ละคู่ได้ชว่ ยเหลอื ซ่งึ กันและกัน
4. พอประมาณกับความสามารถของนักเรียนในการทำกิจกรรมตามทค่ี รกู ำหนด

ความมีเหตุมผี ล
13. ปฏิบตั งิ านเสร็จตามที่ได้รับมอบหมาย
14. ได้ใช้เวลาในการศึกษาเล่าเรยี นอยา่ งคุ้มคา่
15. มปี ระโยชน์ต่อตนเองเพอื่ พัฒนาคุณภาพชวี ติ ท่ีดีอยู่ในสงั คมได้อย่างเป็นสุข
16. รู้ผลที่ทำให้คนประสบผลสำเร็จ

มภี ูมิคุ้มกัน
7. ได้รับแนวปฏบิ ตั ิตนทีด่ ี
8. เปน็ สมาชกิ ทด่ี ีของครอบครัว โรงเรียน ชมุ ชน และประเทศชาติ

เงอื่ นไขความรู้
ค่านิยม จรยิ ธรรม เพอ่ื การอยูร่ ว่ มกันอย่างสนั ตสิ ุข

เง่ือนไขคณุ ธรรม
15. ความเพยี รอดทน
16. การมสี ติ
17. ความรับผิดชอบ
18. ความซอ่ื สตั ย์

สิง่ ท่เี กิดกับผู้เรียนด้านปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง

ดา้ น พอเพียงสมดุลและพร้อมรับการเปลีย่ นแปลงในด้านตา่ ง ๆ

วดั วตั ถุ สงั คม ส่ิงแวดล้อม วฒั นธรรม

ความรู้ - มีความรใู้ น4 เร่อื ง - รู้จกั 4 เร่ืองอรยิ สัจ - มีความรู้4 เรอื่ ง - มีความ4 เร่อื ง

(Knowledge) อริยสจั 4 : นิโรธ 4 : นโิ รธ (ธรรมท่ี อรยิ สัจ 4 : นโิ รธ อรยิ สจั 4 : นิโรธ
(ธรรมที่ควรบรรลุ) (ธรรมทคี่ วรบรรลุ) (ธรรมทค่ี วรบรรลุ)
ควรบรรลุ) มีศรทั ธาที่ถกู ต้อง
ยึดม่นั และปฏิบตั ิ
มีศรทั ธาท่ีถูกต้อง ตามหลักธรรม
ยดึ ม่นั และปฏบิ ัติ
ตามหลกั ธรรม

ทกั ษะ - วางแผนยึดมั่นและ - เรียนรู้4 เรอ่ื ง - มีทกั ษะในการ - ปฏิบตั ติ นเปน็ พทุ ธ

(Process) ปฏบิ ตั ิตาม4 เรือ่ ง อริยสัจ 4 : นิโรธ วเิ คราะห์ สังเคราะห์ มามกะ

อรยิ สัจ 4 : นโิ รธ (ธรรมท่ีควรบรรลุ) กระบวนการ4 เร่ือง - มมี ารยาทในการ

(ธรรมทค่ี วรบรรลุ) อรยิ สัจ 4 : นิโรธ พุทธมามกะและ มี
- มีทกั ษะในเรื่อง (ธรรมท่ีควรบรรลุ) ความศรทั ธาถูกต้อง
อริยสัจ 4 :สมทุ ยั
ยึดม่นั

(ธรรมทค่ี วรละ)

ยดึ ม่ันและปฏิบัติ

ตามหลักธรรมเพื่อ

ประโยชนแ์ ละจำเปน็

ในการดำรงชวี ิต

ค่านิยม - ตระหนกั และเหน็ - ยอมรบั ฟงั ความ - เหน็ คุณคา่ ของการ - เกิดความภูมใิ จใน4

(Attitude) คุณค่าของการ มี คิดเห็นของคนอ่นื มคี วามรู้ใน4 เร่ือง เรือ่ งอริยสจั 4 :
ความศรัทธาท่ี อรยิ สจั 4 : นิโรธ นโิ รธ (ธรรมทคี่ วร
ถกู ต้อง (ธรรมทคี่ วรบรรลุ) บรรล)ุ

7. กระบวนการจดั การเรยี นรู้ แบบบรว่ มมือ โดยใช้ทกั ษะวธิ สี อนแบบแบ่งกลุ่มทำงาน
(Committee Work Method)
ข้ันนำเขา้ สบู่ ทเรียน

1. ครูสรา้ งบรรยากาศและสิ่งแวดลอ้ มในการเรียนรูเ้ พื่อให้เกิดความศรทั ธาเล่อื มใสในพระรตั นตรยั ที่เหมาะสม ไหว้พระ
สวดมนตแ์ ละนัง่ สมาธิ 3–5 นาที

ขน้ั ท่ี 1 กระต้นุ ความสนใจ ครูนำรปู ภาพหรอื เร่ืองราวเหตุการณต์ า่ งๆมาใหน้ ักเรยี นดู และสะท้อนความรูส้ ึกทมี่ ีตอ่
เรือ่ งราวน้ันๆ

ขนั้ ท่ี 2 สำรวจและค้นหา นักเรยี นแบ่งกลุ่มตามสมัครใจค้นหา เรยี นรู้ศกึ ษาจากชดุ การสอนเรื่องหลักธรรมทาง
พระพุทธศาสนา ชุดท่ี 1 เร่ืองพระรัตนตรยั : ธรรมคณุ 6 ชดุ ท่ี 2 เร่ืองอรยิ สจั 4 : ทกุ ข์ (ธรรมท่ีควรร)ู้
ชดุ ท่ี 3 เรือ่ งอริยสัจ 4 :สมทุ ัย (ธรรมท่คี วรละ) ชุดท่ี 4 เร่อื งอรยิ สจั 4 : นโิ รธ (ธรรมท่คี วรบรรล)ุ
ชดุ ท่ี 5 เรอื่ งอรยิ สัจ 4 : มรรค (ธรรมท่คี วรเจรญิ )

ขั้นที่ 3 อภิปรายและลงข้อสรปุ นกั เรียนอภิปราย นำเสนอผลงานจากชุดการสอนเร่ืองหลกั ธรรมทาง
พระพุทธศาสนาเป็นคลิปวีดีโอ ไม่เกิน 5 นาที และชว่ ยกันสรปุ ผลงานท่เี กดิ จากชดุ การสอน

ขั้นท่ี 4 สร้างผลผลิตของความเขา้ ใจ นกั เรียนทำช้นิ งานที่เป็นการสรุปความคิดรวบยอด ได้แก่ ผังมโนทศั น์
แผนผงั ความคิด เป็นต้น

ขนั้ ท่ี 5 สะทอ้ นผลผา่ นชุมชนแห่งการเรียนรู้ นักเรยี นนำผลงานที่ภาคภมู ใิ จมานำเสนอให้เพอ่ื นในช้นั เรยี นเพ่ือ
เสรมิ สร้างความเข้าใจ หรอื จัดเปน็ นทิ รรศการของหอ้ งเรยี นต่อไป

8. สอ่ื และแหล่งการเรยี นรู้

8.1 ส่ือการเรียนรู้
1.หนงั สอื เรยี น พระพุทธศาสนาม.2

2. Power Point เก่ยี วกับอรยิ สัจ 4 หมวดนโิ รธ
3. ชุดการสอน เร่ืองอรยิ สจั 4 :สมุทยั (ธรรมทค่ี วรละ)

4. ใบความรู้และใบงาน เร่ืองอรยิ สัจ 4 หมวดนิโรธ

8.2 แหล่งการเรียนรู้
1. ห้องสมดุ
2. แหล่งข้อมลู สารสนเทศ

9. การวดั และประเมนิ ผล (K-P-A)

สิ่งท่ีวัด วธิ กี ารวัดผล เคร่อื งมือวัด เกณฑ์การประเมนิ ผล

ดา้ นความรู้ (K) : ตรวจแบบทดสอบ การตอบ - แบบทดสอบ ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
คำถาม การแสดงความ - ใบงาน
คดิ เห็น การอภิปราย

ดา้ นทักษะ พฤติกรรมการยอมรบั ความ - แบบประเมนิ การนำเสนอ ระดับคุณภาพ 2 ผ่าน

กระบวนการ (P) : คดิ เห็นผอู้ น่ื และความ ผลงาน เกณฑ์

รบั ผดิ ชอบในการทำงานกลุ่ม - แบบสงั เกตพฤติกรรมการ

การติดตาม ทำงานรายบุคคล

พฤติกรรมนักเรียน - แบบสังเกตพฤตกิ รรมการ

ทำงานกล่มุ

ดา้ นคุณลักษณะ (A) : สังเกตความมีวนิ ยั ใฝ่เรียนรู้ - แบบประเมนิ คุณลกั ษณะ ระดบั คุณภาพ 2 ผ่าน

และม่งุ มั่นในการทำงานการ อนั พึงประสงค์ เกณฑ์

ปฏบิ ัตงิ านร่วมกับผู้อนื่

9.1 เกณฑ์การประเมนิ
1) ดา้ นความรู้

รายการประเมิน ระดบั คุณภาพ

1. การตอบคำถาม 4 321
การแสดงความคดิ เห็น นักเรยี นทำ
การอภปิ ราย ความรู้เร่ือง แบบฝกึ ทกั ษะ นกั เรียนทำ นกั เรยี นทำ นกั เรียนทำ
เกยี่ วกับอรยิ สจั 4 หมวด ไดถ้ ูกต้อง
ร้อยละ 80 ข้นึ ไป แบบฝกึ ทักษะ แบบฝึกทักษะ แบบฝกึ ทักษะ

ไดถ้ ูกตอ้ ง ได้ถูกต้อง ได้ถูกต้อง

รอ้ ยละ 70 – 79 รอ้ ยละ 50 – 69 ตำ่ กวา่ ร้อยละ 50

นโิ รธ

2. ตรวจผลงาน/กิจกรรม

เป็นรายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม

3. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเป็น

รายบุคคลหรอื เป็นกลมุ่

การแปลความหมาย
ระดบั 4 หมายถึง ระดบั คณุ ภาพดมี าก
ระดับ 3 หมายถึง ระดับคณุ ภาพดี
ระดบั 2 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพพอใช้
ระดบั 1 หมายถึง ระดับคณุ ภาพปรบั ปรงุ

หมายเหตุ : ผา่ นเกณฑป์ ระเมนิ รอ้ ยละ 70 ขึ้นไป

2) ดา้ นทักษะ/กระบวนการ ระดับคุณภาพ
รายการประเมนิ
4 32 1
1. ประเมินพฤตกิ รรมในการ นกั เรียนทำ นักเรยี นทำแบบ
ทำงาน เป็นรายบคุ คลและ แบบฝึกทกั ษะ นักเรยี นทำ นกั เรยี นทำ ฝกึ ทักษะ
เป็นกลุม่ ในด้านการส่ือสาร ไดถ้ ูกตอ้ ง ไดถ้ ูกต้อง
การคิด การแก้ปัญหา ฯลฯ รอ้ ยละ 80 ข้นึ ไป แบบฝึกทักษะ แบบฝกึ ทกั ษะ ต่ำกว่าร้อยละ 50

ได้ถูกตอ้ ง ได้ถูกตอ้ ง

รอ้ ยละ 70 – 79 รอ้ ยละ 50 –

69

การแปลความหมาย

ระดับ 4 หมายถงึ ระดบั คณุ ภาพดีมาก

ระดบั 3 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพดี

ระดบั 2 หมายถึง ระดบั คุณภาพพอใช้

ระดับ 1 หมายถึง ระดบั คุณภาพปรับปรงุ

หมายเหตุ : ผา่ นเกณฑป์ ระเมินระดับพอใช้ขึ้นไป

3) ดา้ นคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

รายการประเมิน 4 ระดับคณุ ภาพ 1
32

มีวนิ ยั ทำงานสะอาดเรยี บรอ้ ย ทำงานส่วนใหญ่ ทำงานไม่สะอาด ทำงานไมส่ ะอาด

และปฏิบัติตนอยูใ่ น สะอาดเรียบร้อย เรียบรอ้ ยและปฏบิ ตั ิ เรยี บร้อยและไม่

ขอ้ ตกลงท่กี ำหนดให้ และปฏิบัติตน ตนอยใู่ นข้อตกลงท่ี ปฏบิ ตั ติ นอย่ใู น

รว่ มกนั ทุกคร้ัง อยูใ่ นข้อตกลงที่ กำหนดใหร้ ่วมกนั เป็น ข้อตกลงท่ี

กำหนดให้รว่ มกนั บางครง้ั ต้องอาศยั กำหนดใหร้ ่วมกัน

เป็นสว่ นใหญ่ การแนะนำ

ใฝเ่ รียนรู้ ต้งั ใจเรียน เอาใจใส่ ต้งั ใจเรียน ตั้งใจเรยี น ไมต่ ง้ั ใจเรยี น

และมคี วามเพียร เอาใจใส่ และมคี วาม เอาใจใส่

พยายามในการเรียนรู้ เพยี รพยายามในการ ในการเรยี นรู้

เขา้ ร่วมกจิ กรรมการ เรยี นรู้

เรียนรู้ต่างๆ

ความมีเหตผุ ล ตง้ั ใจและรับผิดชอบใน ตั้งใจและรับผิดชอบ ตงั้ ใจและรับผิดชอบ ไมต่ ้งั หรือไม่

การปฏบิ ัตหิ น้าทีท่ ี่ได้รับ ในการปฏิบตั หิ น้าที่ท่ี ในการปฏบิ ัติหนา้ ท่ีท่ี รบั ผิดชอบในการ

มอบหมายใหส้ ำเรจ็ มี ไดร้ บั มอบหมายให้ ไดร้ ับมอบหมายให้ ปฏิบตั หิ น้าทีท่ ่ี

การปรบั ปรงุ และ สำเรจ็ มีการปรบั ปรุง สำเรจ็ ได้รบั มอบหมาย

พฒั นาการทำงานให้ และพฒั นาการ

ดีข้นึ ด้วยตนเอง ทำงานให้ดีข้นึ

การแปลความหมาย
ระดับ 4 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพดมี าก
ระดบั 3 หมายถึง ระดบั คณุ ภาพดี
ระดับ 2 หมายถึง ระดับคณุ ภาพพอใช้
ระดบั 1 หมายถงึ ระดบั คณุ ภาพปรับปรุง

หมายเหตุ : ผ่านเกณฑป์ ระเมินระดับพอใช้ข้นึ ไป

แผนการจดั การเรยี นร้ทู ี่ 17

รายวชิ าพระพุทธศาสนา 3 รหัสวชิ า ส22103 กลมุ่ สาระการเรยี นรูท้ ี่ สงั คมศกึ ษาศาสนาและวฒั นธรรม
เวลา 6 ช่ัวโมง
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 5 เรือ่ ง หลักธรรมในกรอบอรยิ สจั 4 เวลา 1 ช่ัวโมง

หน่วยยอ่ ย 5 เรือ่ งอริยสัจ 4 : มรรค (ธรรมทีค่ วรเจริญ)

ภาคเรยี นที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2564 ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีที่ 2 โรงเรียนศรียานุสรณ์

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

1. มาตรฐานการเรียนรู้

ส 1.1 รู้และเขา้ ใจประวตั ิ ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรอื ศาสนาท่ีตนนับถือและศาสนาอน่ื

มศี รัทธาท่ีถกู ต้อง ยดึ มนั่ และปฏิบัติตามหลักธรรมเพ่ืออยู่รว่ มกนั อย่างสนั ติสุข

ตวั ช้ีวัด
ส 1.1 ม.2/8 อธิบายธรรมคณุ และข้อธรรมสำคัญในกรอบอริยสจั 4 หรอื หลกั ธรรมของศาสนาที่ตนนบั ถือตามที่

กำหนด เห็นคุณคา่ และนำไปพัฒนาแกป้ ัญหาของชุมชนและสังคม

2. จุดประสงค์การเรียนรู้
1. นักเรียนสามารถอธบิ ายหลักธรรมอริยสัจ 4 เรอ่ื ง มรรค (K)
2. นักเรยี นเกิดทักษะจำแนกหลกั ธรรมอริยสัจ 4 ในเร่ือง มรรค (P)
3. ปฏิบัตติ นตามหลักธรรมแหง่ มรรคในอริยสัจ 4 (P)
4. นักเรียนเหน็ ความสำคญั ในการนำหลกั ธรรมไปใชป้ ฏิบัติตนในการดำเนินชวี ิตประจำวัน (A)

3. สาระสำคญั
มรรคในอริยสัจ 4 เปน็ ทางดำเนินไปสู่การดับทุกข์ตามอริยมรรคมีองค์ 8 เป็นทางสายกลาง 8 ประการได้แก่ เห็นชอบ คิด
ชอบ เจรจาชอบ การงานชอบ เล้ียงชีพชอบ เพียรชอบ ระลึกชอบ
และต้ังจิตม่ันชอบ

4. สมรรถนะสำคัญของผเู้ รียน 3) ทักษะการจัดกลุม่
4.1 ความสามารถในการสอ่ื สาร 4) ทกั ษะการสร้างความรู้
4.2 ความสามารถในการคดิ
1) ทกั ษะการวิเคราะห์
2) ทักษะการตีความ
4.3 ความสามารถในการใช้ทกั ษะชีวิต

5. สาระการเรยี นรู้
มรรคในอริยสจั 4 - บพุ พนิมิตของมัชฌมิ าปฏปิ ทา
- ดรุณธรรม 6
- กุลจริ ฏั ฐิตธิ รรม 4
- กุศลกรรมบถ

6. สาระการเรยี นรสู้ ่กู ารบรู ณาการ
1. วชิ าภาษาไทย โดยการสนทนาแสดงความคดิ เห็นใชก้ ารนำเสนอ

2. วชิ าศลิ ปะ : ทศั นศลิ ป์ โดยการจดั ลำดบั ความคิดใช้สรุปเปน็ แผนภาพ

3. วชิ าการงานอาชีพและเทคโนโลยกี ารทำกจิ กรรมกลมุ่
หลักปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง

ความพอประมาณ
1. พอประมาณกับเวลาในชิน้ งานทค่ี รมู อบหมาย
2. พอประมาณกบั สถานที่คอื นกั เรยี นปฏบิ ัตกิ จิ กรรมในช้นั เรยี น
3. พอประมาณกบั กำลังแรงของนักเรยี นโดยใหน้ ักเรยี นแตล่ ะคไู่ ด้ช่วยเหลอื ซ่งึ กันและกัน
4. พอประมาณกบั ความสามารถของนักเรยี นในการทำกิจกรรมตามท่คี รูกำหนด

ความมเี หตุมีผล
17. ปฏบิ ัตงิ านเสร็จตามท่ีไดร้ บั มอบหมาย
18. ได้ใช้เวลาในการศึกษาเลา่ เรียนอยา่ งคุ้มคา่
19. มีประโยชน์ตอ่ ตนเองเพ่อื พฒั นาคุณภาพชวี ิตที่ดีอยใู่ นสังคมได้อย่างเปน็ สขุ
20. รูผ้ ลที่ทำให้คนประสบผลสำเรจ็

มภี มู ิคุ้มกัน
9. ไดร้ บั แนวปฏบิ ตั ิตนท่ีดี
10. เป็นสมาชิกทด่ี ขี องครอบครัว โรงเรยี น ชมุ ชน และประเทศชาติ

เง่อื นไขความรู้
คา่ นิยม จรยิ ธรรม เพอื่ การอยู่รว่ มกนั อยา่ งสนั ติสุข

เงื่อนไขคณุ ธรรม
19. ความเพียรอดทน
20. การมสี ติ
21. ความรบั ผิดชอบ
22. ความซอื่ สตั ย์

ส่ิงท่ีเกดิ กบั ผเู้ รยี นด้านปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง

ดา้ น พอเพยี งสมดุลและพร้อมรบั การเปลยี่ นแปลงในด้านต่าง ๆ

วดั วัตถุ สังคม สิง่ แวดล้อม วฒั นธรรม

ความรู้ - มคี วามรู้ใน เรือ่ ง - รจู้ ักเร่ืองอริยสัจ 4 - มคี วามรู้ เรือ่ ง เรือ่ งอริยสัจ 4 :

(Knowledge) อรยิ สัจ 4 : มรรค : มรรค (ธรรมทค่ี วร อริยสจั 4 : มรรค มรรค (ธรรมทคี่ วร
(ธรรมทีค่ วรเจริญ) เจรญิ )
เจริญ) (ธรรมท่ีควรเจริญ)
มศี รทั ธาท่ีถกู ต้อง
มีศรัทธาท่ีถกู ต้อง ยึดมั่นและปฏิบตั ิ
ยดึ มัน่ และปฏบิ ตั ิ ตามหลักธรรม
ตามหลักธรรม

ทักษะ - วางแผนยดึ มั่นและ - เรียนรู้เร่อื งอริยสัจ - มีทกั ษะในการ - ปฏิบตั ิตนเปน็ พุทธ

(Process) ปฏิบัตติ าม เรื่อง 4 : มรรค (ธรรมที่ วเิ คราะห์ สงั เคราะห์ มามกะ

อรยิ สัจ 4 : มรรค ควรเจรญิ ) กระบวนการเรื่อง - มมี ารยาทในการ

(ธรรมท่คี วรเจรญิ ) อรยิ สัจ 4 : มรรค พุทธมามกะและ มี
- มที ักษะในเรื่อง (ธรรมที่ควรเจรญิ ) ความศรทั ธาถูกต้อง
อรยิ สัจ 4 :สมทุ ัย
ยึดมั่น

(ธรรมทคี่ วรละ)

ยึดมัน่ และปฏบิ ัติ

ตามหลกั ธรรมเพ่ือ

ประโยชนแ์ ละจำเป็น

ในการดำรงชวี ติ

ค่านยิ ม - ตระหนกั และเหน็ - ยอมรบั ฟังความ - เห็นคณุ ค่าของการ - เกดิ ความภูมิใจใน

(Attitude) คณุ คา่ ของการ มี คิดเห็นของคนอน่ื มคี วามรใู้ นเร่ือง เร่ืองอริยสจั 4 :
ความศรัทธาท่ี อริยสจั 4 : มรรค มรรค (ธรรมทค่ี วร
ถกู ต้อง (ธรรมทคี่ วรเจริญ) เจรญิ )

7. กระบวนการจัดการเรยี นรู้ แบบบร่วมมือ โดยใช้ทักษะวิธสี อนแบบแบ่งกลมุ่ ทำงาน
(Committee Work Method)
ขั้นนำเขา้ สูบ่ ทเรยี น
ครูสรา้ งบรรยากาศและสง่ิ แวดล้อมในการเรยี นรู้เพ่ือให้เกิดความศรทั ธาเลอ่ื มใสในพระรตั นตรัยที่เหมาะสม ไหว้พระ

สวดมนตแ์ ละนั่งสมาธิ 3–5 นาที
ขนั้ ท่ี 1 กระตนุ้ ความสนใจ ครูนำรปู ภาพหรือเรื่องราวเหตุการณ์ตา่ งๆมาให้นักเรยี นดู และสะท้อนความรสู้ ึกทม่ี ีต่อ
เร่อื งราวนั้นๆ
ขน้ั ท่ี 2 สำรวจและคน้ หา นักเรียนแบ่งกลุ่มตามสมัครใจค้นหา เรยี นรู้ศึกษาจากชดุ การสอนเร่ืองหลักธรรมทาง
พระพุทธศาสนา ชุดท่ี 1 เรื่องพระรัตนตรยั : ธรรมคุณ 6 ชุดที่ 2 เร่อื งอรยิ สจั 4 : ทกุ ข์ (ธรรมทค่ี วรร้)ู
ชดุ ท่ี 3 เรอ่ื งอรยิ สัจ 4 :สมทุ ัย (ธรรมท่คี วรละ) ชุดที่ 4 เรือ่ งอริยสัจ 4 : นิโรธ (ธรรมที่ควรบรรลุ)
ชุดที่ 5 เรือ่ งอรยิ สัจ 4 : มรรค (ธรรมทค่ี วรเจรญิ )
ขั้นที่ 3 อภปิ รายและลงข้อสรุป นักเรยี นอภปิ ราย นำเสนอผลงานจากชุดการสอนเรอื่ งหลักธรรมทาง
พระพทุ ธศาสนาเปน็ คลปิ วดี โี อ ไม่เกนิ 5 นาที และชว่ ยกนั สรปุ ผลงานทเ่ี กดิ จากชดุ การสอน
ขนั้ ท่ี 4 สรา้ งผลผลิตของความเข้าใจ นกั เรยี นทำชิน้ งานท่ีเป็นการสรุปความคิดรวบยอด ไดแ้ ก่ ผังมโนทัศน์
แผนผังความคิด เป็นตน้
ข้ันท่ี 5 สะท้อนผลผ่านชุมชนแหง่ การเรยี นรู้ นักเรียนนำผลงานทีภ่ าคภมู ิใจมานำเสนอใหเ้ พ่ือนในชน้ั เรียนเพื่อ
เสริมสรา้ งความเข้าใจ หรือจัดเปน็ นทิ รรศการของหอ้ งเรยี นตอ่ ไป

8. สือ่ และแหล่งการเรยี นรู้
8.1 ส่ือการเรยี นรู้
1.หนงั สือเรียน พระพุทธศาสนาม.2
2. Power Point เกย่ี วกับอรยิ สัจ 4 หมวดมรรค
3. ชุดการสอนเรอ่ื งหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
4. ช้นิ งานหรือใบงาน เร่ืองอรยิ สจั 4 หมวดมรรค

8.2 แหล่งการเรียนรู้
1. หอ้ งสมุด
2. แหลง่ ข้อมลู สารสนเทศ

9. การวัดและประเมนิ ผล (K-P-A)

สงิ่ ท่ีวดั วธิ กี ารวดั ผล เครื่องมอื วดั เกณฑก์ ารประเมินผล
- แบบทดสอบ ร้อยละ 60 ผา่ นเกณฑ์
ด้านความรู้ (K) : ตรวจแบบทดสอบ การตอบ - ใบงาน
ระดบั คุณภาพ 2 ผ่าน
คำถาม การแสดงความ - แบบประเมินการนำเสนอ เกณฑ์
ผลงาน
คิดเหน็ การอภิปราย - แบบสงั เกตพฤติกรรมการ ระดับคุณภาพ 2 ผา่ น
ทำงานรายบุคคล เกณฑ์
ด้านทกั ษะ พฤติกรรมการยอมรับความ - แบบสังเกตพฤตกิ รรมการ
ทำงานกลุ่ม
กระบวนการ (P) : คดิ เห็นผูอ้ ืน่ และความ - แบบประเมินคุณลักษณะ
อันพงึ ประสงค์
รบั ผดิ ชอบในการทำงานกลุ่ม

การติดตาม

พฤติกรรมนกั เรียน

ด้านคณุ ลกั ษณะ (A) : สังเกตความมีวินยั ใฝเ่ รยี นรู้
และมงุ่ มั่นในการทำงานการ
ปฏิบัติงานรว่ มกบั ผู้อ่ืน

9.1 เกณฑก์ ารประเมนิ
1) ด้านความรู้

รายการประเมิน ระดับคณุ ภาพ

1. การตอบคำถาม 4 321
การแสดงความคดิ เหน็ นกั เรยี นทำ
การอภิปราย ความรู้เร่ือง แบบฝกึ ทักษะ นกั เรียนทำ นกั เรยี นทำ นักเรียนทำ
เรอื่ งอริยสัจ 4 หมวดมรรค ได้ถูกตอ้ ง
รอ้ ยละ 80 ขนึ้ ไป แบบฝึกทกั ษะ แบบฝึกทักษะ แบบฝกึ ทกั ษะ

ไดถ้ ูกต้อง ไดถ้ ูกตอ้ ง ได้ถูกตอ้ ง

ร้อยละ 70 – 79 ร้อยละ 50 – 69 ต่ำกว่าร้อยละ 50

2. ตรวจผลงาน/กจิ กรรม

เปน็ รายบุคคลหรอื เป็นกลมุ่

3. ตรวจผลงาน/กจิ กรรมเป็น
รายบคุ คลหรอื เปน็ กลมุ่

การแปลความหมาย

ระดบั 4 หมายถึง ระดับคณุ ภาพดีมาก

ระดับ 3 หมายถึง ระดบั คณุ ภาพดี

ระดบั 2 หมายถึง ระดบั คุณภาพพอใช้

ระดบั 1 หมายถงึ ระดบั คณุ ภาพปรับปรุง

หมายเหตุ : ผ่านเกณฑป์ ระเมินรอ้ ยละ 70 ขึ้นไป

2) ดา้ นทักษะ/กระบวนการ ระดบั คุณภาพ
รายการประเมนิ
4 32 1
1. ประเมินพฤตกิ รรมในการ นกั เรียนทำ นักเรียนทำแบบ
ทำงาน เปน็ รายบุคคลและ แบบฝึกทกั ษะ นกั เรียนทำ นักเรยี นทำ ฝึกทักษะ
เป็นกล่มุ ในด้านการสื่อสาร ไดถ้ ูกต้อง ไดถ้ ูกต้อง
การคิด การแก้ปัญหา ฯลฯ ร้อยละ 80 ขึ้นไป แบบฝกึ ทกั ษะ แบบฝึกทกั ษะ ตำ่ กว่าร้อยละ 50

ได้ถูกตอ้ ง ได้ถูกต้อง

รอ้ ยละ 70 – 79 ร้อยละ 50 –

69

การแปลความหมาย
ระดับ 4 หมายถึง ระดบั คณุ ภาพดีมาก
ระดับ 3 หมายถึง ระดบั คณุ ภาพดี
ระดบั 2 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพพอใช้
ระดบั 1 หมายถึง ระดบั คณุ ภาพปรบั ปรงุ

หมายเหตุ : ผ่านเกณฑป์ ระเมนิ ระดับพอใช้ข้ึนไป

3) ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์

รายการประเมนิ 4 ระดบั คณุ ภาพ 1
32

มวี นิ ยั ทำงานสะอาดเรียบร้อย ทำงานส่วนใหญ่ ทำงานไม่สะอาด ทำงานไม่สะอาด

และปฏบิ ัติตนอย่ใู น สะอาดเรยี บร้อย เรยี บร้อยและปฏบิ ตั ิ เรยี บร้อยและไม่

ขอ้ ตกลงท่กี ำหนดให้ และปฏิบตั ติ น ตนอยใู่ นข้อตกลงที่ ปฏิบัตติ นอยใู่ น

ร่วมกันทุกครั้ง อยใู่ นข้อตกลงที่ กำหนดให้ร่วมกันเป็น ข้อตกลงที่

กำหนดให้ร่วมกนั บางครง้ั ต้องอาศยั กำหนดให้รว่ มกัน

เปน็ ส่วนใหญ่ การแนะนำ

ใฝเ่ รยี นรู้ ตั้งใจเรยี น เอาใจใส่ ตั้งใจเรียน ต้ังใจเรยี น ไม่ตัง้ ใจเรยี น

และมคี วามเพยี ร เอาใจใส่ และมีความ เอาใจใส่

พยายามในการเรยี นรู้ เพียรพยายามในการ ในการเรยี นรู้

เขา้ รว่ มกจิ กรรมการ เรียนรู้

เรียนรูต้ ่างๆ

ความมีเหตผุ ล ตง้ั ใจและรบั ผิดชอบใน ตั้งใจและรับผดิ ชอบ ตั้งใจและรบั ผดิ ชอบ ไมต่ ัง้ หรือไม่

การปฏบิ ตั ิหน้าทท่ี ี่ได้รบั ในการปฏิบัตหิ นา้ ท่ีที่ ในการปฏบิ ัตหิ นา้ ที่ท่ี รบั ผิดชอบในการ

มอบหมายให้สำเรจ็ มี ได้รับมอบหมายให้ ได้รบั มอบหมายให้ ปฏิบตั ิหนา้ ท่ีท่ี

การปรับปรุงและ สำเร็จ มกี ารปรบั ปรงุ สำเรจ็ ไดร้ ับมอบหมาย

รายการประเมนิ 4 ระดบั คุณภาพ 2 1
พฒั นาการทำงานให้ 3
ดีขึ้นด้วยตนเอง และพฒั นาการ
ทำงานให้ดีขึน้

การแปลความหมาย
ระดับ 4 หมายถึง ระดับคณุ ภาพดีมาก
ระดับ 3 หมายถงึ ระดับคณุ ภาพดี
ระดับ 2 หมายถงึ ระดบั คณุ ภาพพอใช้
ระดบั 1 หมายถึง ระดบั คณุ ภาพปรับปรงุ

หมายเหตุ : ผา่ นเกณฑป์ ระเมินระดบั พอใช้ขึ้นไป

/

หน่วยการเรียนรูท้ ี่ ๕ เรอื่ งหลกั ธรรมทางพระพุทธศาสนา
แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี ๑๓-๑๗

(ชุดการสอนเร่ืองหลกั ธรรมทางพระพทุ ธศาสนา)

โรงเรยี นศรยี านุสรณ์
สำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา จนั ทบุรี ตราด

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน