11.ฐานคนเอาถ่าน

0

อ.แนน แหง่ ศนู ย์ภูมิรกั ษ์ฯ

1

ฐานท่ี 11 ฐานคนเอาถา่ น โดย อ.นฤปนาท ทองสดี า (อ.แนน แหง่ ศูนยภ์ มู ริ กั ษฯ์ )
หลกั สตู ร วิทยากรจิตอาสาพัฒนาชุมชนตามหลกั ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง
วธิ กี ารเรยี นรู้ ใชว้ ธิ ีการบรรยาย 40 นาที แลว้ ใหท้ ุกคน

ในกลมุ่ สที กุ คน ไดพ้ ูดแลกเปลี่ยนเรียนรู้รว่ มกนั
ใครมคี วามรดู้ ้านเผาถา่ นแบบท่ตี นเองถนัดกม็ าเล่าส่กู ันฟัง
และคนไหนทย่ี ังไมม่ ีความรู้ ก็ใหซ้ ักถามกนั เพอื่ ใหไ้ ด้ความรู้จนครบทุกคน
ทม่ี า : เตาเผาถา่ นถงั นา้ มนั 200 ลติ รถังคร่ีง
เตาตน้ แบบได้มาจากประเทศญป่ี นุ่ คนคดิ คอื อิวาซากิ โดยอาจารย์กติ ติ เลิศลา ได้เอารปู แบบเตามาขยายผล
เผยแพร่ ต่อมาอาจารย์ปญั ญา ปุลิเวคินทร์ ได้เอาเตาถังนามนั แบบถังครึ่งมาบรรจใุ นฐานงานตนเอาถา่ น โดยเตาชนิดนีตาม
หลกั การทางานของเตา คอื ใช้หลกั การ อบไล่ความชนื ซงึ่ ในทางปฏบิ ัติเตารูปแบบนี ทางานง่ายมาก ประหยดั เวลา ในการ
เผางา่ ยกวา่ เตาเผาถังนามัน 200 ลติ รถังเดยี ว และประหยัดเวลา ประหยัดฟนื หนา้ เตา และผลพลอยได้ คอื สามารถดกั
จบั นาสม้ ควนั ไมไ้ ดด้ ้วย
รปู แบบของเตา
แบ่งออกเปน็ 2 สว่ น

ช่องอบถ่าน

ช่องใสเ่ ชือ้ เพลิง

2

จรงิ ๆ แล้ว คาวา่ "เตาเผาถ่านแบบถงั คร่ึง" เป็นคาเรียกเฉพาะในวงคนไทยทเี่ รียนรู้การเผาถา่ นดว้ ยเตาชนดิ นีจาก
อ.กิตติ เลศิ ลา ซง่ึ เผยแพรท่ างยทู ูปโดย อ.ปญั ญา ปลุ เิ วคนิ ทร์ แหง่ ศูนย์ภูมิรักษ์ทที่ ุกคนรจู้ ักกันดี อิวาซากิ เองเรียกเตาชนดิ
นวี า่ เตาดับเบิลแคน (ถงั ค)ู่ ดว้ ยเพราะวธิ ีการทาใช้ถงั 200 ลติ ร 2 ถัง อย่างไรกด็ ี เตาแบบถงั ครึง่ ตามแบบที่เราใช้กนั อยู่
นนั ไมไ่ ด้เหมือนกับเตาแบบอิวาซากทิ งั หมด อ.กติ ติ ทา่ นศกึ ษาและพัฒนาเพิ่มเติมใน 2 จดุ สาคญั ทที่ าใหก้ ารเผาถ่าน
คณุ ภาพสูงเป็นเร่อื งงา่ ยสาหรบั มือใหม่ทีอ่ ยากจะทา รายละเอยี ดนี อ.นฤปนาท ทองสีดา (อ.แนน แห่งศนู ย์ภูมริ ักษ์ฯ) ได้
อธิบายบอกอย่างละเอียดในคลปิ ยทู ปู แล้ว : https://www.youtube.com/watch?v=MC-yozUtoEU

ขนั ตอนการเผาถา่ น

1. จดุ ไฟหนา้ เตา
2. ฟืนในเตาติด
3. ปิดช่องใส่ฟืน เหลือแต่ช่องอากาศเข้า
4. ประมาณชั่วโมงที่ 3 เกิดควนั บ้า (ขาวปนนาตาล) อุณหภูมิปากปล่อง 80 องศาเซลเซยี ส
5. เร่มิ เก็บนาสม้ ควันไม้
6. ประมาณชัว่ โมงท่ี 9 หยดุ เก็บนาสม้ ควนั ไม้ ควญั จะมสี ีขาวขุน่ ปนสเี ทา เหมน็ หรือมกี ล่ินฉนุ อณุ หภูมิปากปล่อง
150 องศาเซลเซยี ส ในเตา 450 องศาเซลเซียส
7. ควนั เริ่มจาง
8. ปดิ หน้าเตากอ่ น ปดิ ปล่องประมาณ 30 นาที

ประโยชนข์ องถา่ น

1. ดับกลิ่น ดดู ความชืน ฟอกอากาศ
2. ดูดคล่นื แม่เหล็กไฟฟา้ และรงั สีจากหน้าจอคอมพวิ เตอร์และโทรทัศน์
3. ขัดผวิ
4. ป้องกันใบมีดเปน็ สนิม โดยนาใบมดี โกนวางบนกอ้ นถา่ น
5. ปรบั สภาพดิน
6. ผสมอาหาร

ประโยชนv์ องนาสม้ ควนั ไม้

กอ่ นนาไปใช้ควรตังตกตะกอนก่อนอย่างนอ้ ย 3 เดือน โดยนาไปผสมนาตามอตั ราส่วน ดงั นี
100 % รกั ษาแผลสด นารอ้ นลวก / 1 : 20 ไล่มดไลป่ ลวก / 1 : 50 ปอ้ งกันเชอื รา / 1 : 200 ไล่แมลง
/1 : 500 ทาใหพ้ ืชแขง็ แรง /1 : 800 ทาให้ผลไม้โตและหวาน /1 : 1,000 ป้องกันหนอน

3

เครอื่ งมอื 1. ถงั นามนั 200 ลิตร จานวต 2 ใบ
2. ไปรา้ นออ๊ ก/เชอ่ื ม เพื่อตดั ถังและเช่ือมถัง
3. ดนิ ทรายท่วั ไป หรือดินเหนียวทั่วไป
4. ทอ่ ใยหิน ขนาดปากกวา้ ง 4 นวิ ยาว 1 เมตร

สอ่ื สนเทศ

สภาพแวดลอ้ ม อยู่ในสถานทีจ่ ริง ไดฝ้ กึ ปฏิบตั จิ รงิ แบบ on the Jop training

เงอื่ นเวลา 45 นาที เนอื่ งจากเวลาในการเรยี นรูม้ ีจากดั หรือเวลาน้อย ทาใหว้ ทิ ยากรหรือครูจะตอ้ งใช้วธิ กี าร
แลกเปล่ียนเรยี นรู้

เรยี นรเู้ พิ่มเตมิ ........

"เตาเผาถ่านถัง 200 ลิตรแบบถังครึ่ง" อ.ปญั ญา ปลุ ิเวคินทร์ เตาตน้ แบบจาก อ.กติ ติ ลาเลศิ (ผู้เฒา่ เผาถ่าน) ผู้
ชานาญเร่ืองการเผาถ่านมายาวนาน ต้นแบบการเผาถา่ นดว้ ยถงั 200 ลติ ร ศูนยภ์ ูมิรักษธ์ รรมชาติ บ.ท่าด่าน ต.หนิ ตงั อ.
เมือง จ.นครนายก (สนใจขอ้ มลู โทร.037-384-049 , FB : ศูนย์ภูมริ กั ษธ์ รรมชาติ (bhumirak) Facebook
Live : Tainae Moongmachon)

4