ข่าวปิดทอง ฉบับที่ 2

PIDTHONG NEWS

สาระเพือ่ การพัฒนาชนบทอยา่ งย่ังยนื ฉบับท่ี 2 / เมษายน 2565

หน้า 18 หน้า 14

“นลิ าวัลย์ อ่อนโคตร” มติ ิใหม่ “ปิดทองหลงั พระฯ”

บอกลางานประจำ� สนับสนุนการพัฒนา
มาท�ำเกษตรแบบ “ท�ำน้อยแต่ได้มาก” เสรมิ เทคโนโลยี

หน้า 22 เพมิ่ ความรสู้ ู่ชมุ ชน

ปิ ดทองหลังพระฯ จบั มือแบงกช์ าติ และตรวจบญั ชีสหกรณ์

ใหค้ วามรลู้ ดหนี้-ออมเงนิ
จดั การบัญชสี ไตล์ชาวบ้าน

บทบรรณาธิการ

เจ้าของ | มูลนิธิปิ ดทองหลังพระ สืบสานแนวพระราชดำ�ริ สำ�นักงานปลัดสำ�นักนายกรัฐมนตรี ทำ�เนียบรัฐบาล เลขท่ี 1 ถนนนครปฐม เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร 10300,
สถาบนั ส่งเสรมิ และพัฒนากจิ กรรมปิ ดทองหลังพระ ส ืบสานแนวพระราชดำ�ริ อาคาร RCP ชั้น 2 โซน A เลขท่ี 101 ไทยพาณชิ ย์ ปารค์ พลาซ่า ถนนรชั ดาภิเษก แขวงจตุจกั ร เขตจตจุ กั ร
กรุงเทพมหานคร 10900 โทรศัพท์ 0-2611-5000 โทรสาร 0-2658-1413 | ท่ปี รึกษากองบรรณาธิการ นายการณั ย์ ศุภกิจวิเลขการ, นายจาํ เรญิ ยตุ ธิ รรมสกุล, นายวีรเทพ พิรโรจน์
| บรรณาธิการ นางสาวพิจติ รา ยิ้มจนั ทร์ | ผชู้ ่วยบรรณาธกิ าร นายสุชาติ ถนอม ผจู้ ดั ทำ� | บรษิ ัท แอรบ์ อรน์ พรนิ ต์ จ�ำ กัด 1519/21 ซอยลาดพรา้ ว 41/1 ถนนลาดพรา้ ว แขวงสามเสนนอก
เขตหว้ ยขวาง กรุงเทพมหานคร 10310 โทรศัพท์ 0-2939-9700 โทรสาร 0-25512-2208 e-mail : [email protected], [email protected]

2 ขา่ วปิ ดทอง

สารบัญ

4 ขา่ วปิ ดทอง 6 ขา่ วปิ ดทอง
พรอ้ มยกระดบั “แก่นมะกรูด” สู่เกษตร “โคกลา่ ม-แสงอรา่ ม” เขม้ แข็ง
คณุ ภาพ ยดึ หลัก “ระเบดิ จากขา้ งใน” พรอ้ มเป็ นต้นแบบการ
อยา่ งยัง่ ยนื เรยี นรู้ “จากชุมชนสู่ชุมชน”

8 ขา่ วปิ ดทอง 10 ขา่ วปิ ดทอง
มทร.กรุงเทพ เสรมิ อาวุธปลกุ พลงั โซเชียล
เดนิ หนา้ แผนขยายผล “รอ้ ยใจรกั ษ์“
ดนั ชาวบา้ นโป่ งลกึ -บางกลอย รว่ มแกป้ ั ญหายาเสพติดชายแดนภาคเหนอื
สู่โลกดจิ ทิ ัลออนไลน์

12 ข่าวปิ ดทอง 14 เรอื่ งจากปก

“ตลาดหลักทรพั ยฯ์ ” รว่ ม “ปิ ดทองหลังพระฯ” มิติใหม่ “ปิ ดทองหลังพระฯ”
เสรมิ งบซอ่ มแซมแหลง่ น้�ำชมุ ชนลุ่มน้ำ� มูล สนับสนนุ การพัฒนา เสรมิ เทคโนโลยี
เพิ่มความรูส้ ู่ชมุ ชน

18 เรอ่ื งเล่าชาวปิ ดทองฯ 22 รายงานพิเศษ

“นลิ าวัลย์ อ่อนโคตร” ปิ ดทองหลังพระฯ จบั มอื แบงก์ชาติ
บอกลางานประจ�ำ และตรวจบัญชสี หกรณ์
ใหค้ วามรูล้ ดหนี้-ออมเงนิ จดั การบญั ชสี ไตลช์ าวบา้ น
มาท�ำเกษตรแบบ “ท�ำน้อยแตไ่ ด้มาก”

26 เรอ่ื งเลา่ จากน้ำ� 30 ต่อยอด สรา้ งผลิตภัณฑ์

วิสาหกจิ ชมุ ชนปลูกผักปลอดภัยบ้านหนองแวงฮี ผักเคล คะนา้ ใบหยิก “ราชนิ ผี ัก”
ตอ่ ยอดเกษตรหลงั มีน้�ำ รวมพลัง จาก “บ้านโคกลา่ ม-แสงอรา่ ม”
เพื่อชมุ ชนเข้มแข็ง อย่างสรา้ งสรรค์และยง่ั ยืน

31 ต่อยอด สรา้ งผลิตภัณฑ์ 32 ต่อยอด สรา้ งผลิตภัณฑ์
“มะนาวบา้ นยอด” น้�ำเยอะ ลกู ใหญ่ ไรเ้ มล็ด
ชวนทอ่ งเที่ยว ”โป่ งลึก-บางกลอย“
ล้ิมรสกาแฟสดคั่วบด หอมกรุน่
จาก ”ป่ าแก่งกระจาน“

ขา่ วพื้นท่ีปิ ดทอง

พรอ้ มยกระดบั “แกน่ มะกรูด” เม่อื เรว็ ๆ น้ี นายขจรเกียรติ รกั พานชิ มณี ผวู้ ่า
ราชการจังหวัดอุทัยธานี เปน็ ประธานการประชุม
สู่เกษตรคุณภาพ ยึดหลัก
ขับเคล่ือนโครงการพ้ืนท่ีต้นแบบบูรณาการแก้ไข

“ระเบดิ จากขา้ งใน” ปญั หาและพฒั นาพ้นื ที่ ต�ำบลแก่นมะกรูด อ�ำเภอ
อย่างยั่งยืน บ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี ตามแนวพระราชด�ำริ
เพ่อื พจิ ารณากระบวนการและขน้ั ตอนการสง่ มอบ
จงั หวดั อุทยั ธานี รว่ มกบั ปิ ดทองหลงั พระฯ และหนว่ ยงาน พ้ืนท่ีต้นแบบให้ชุมชนและส่วนราชการต่อยอด
ท่ีเก่ียวข้อง จัดประชุมสรุปผลงานและก�ำหนดทิศทางการ โครงการฯ และการสนับสนุนและพัฒนาต่อยอด
พัฒนาพ้ืนท่ีต้นแบบแก่นมะกรูด ยืนยันครัวเรือนอยู่รอด พ้ืนท่ีต้นแบบจังหวัดอุทัยธานี ภายใต้แผนปฏิบัติ
เกษตรมีรายได้เพิ่มข้ึน 2.19 เท่า สามารถเพ่ิมพ้ืนท่ีสีเขียว ก า ร ด้ า น บู ร ณ า ก า ร ขั บ เ ค ล่ ื อ น ก า ร พั ฒ น า ต า ม
ร้อยละ 30 ของพ้ืนที่โครงการ เดินหน้าบูรณาการหน่วย ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ระยะที่ 4 (พ.ศ.
ราชการและชมุ ชน ยึดหลกั “ระเบดิ จากขา้ งใน” สรา้ งความ 2566-2570) โดยมีสถาบันส่งเสริมและพัฒนา
เข้มแขง็ อยา่ งย่ังยืน กจิ กรรมปดิ ทองหลงั พระ สบื สานแนวพระราชด�ำริ
และหนว่ ยงานท่ีเกี่ยวขอ้ ง เข้ารว่ มการประชุม

นายขจรเกียรติ รักพานชิ มณี นายจ�ำเริญ ยุติธรรมสกุล รองผู้อ�ำนวยการ
ผวู้ ่าราชการจังหวัดอุทัยธานี เปน็ ประธานในการประชุม ส ถ า บั น ส่ ง เ ส ริ ม แ ล ะ พั ฒ น า กิ จ ก ร ร ม ปิ ด ท อ ง
หลังพระฯ กล่าวสรุปผลการด�ำเนินงานในพ้ืนที่
สถาบนั สง่ เสริมและพัฒนากิจกรรมปดิ ทองหลังพระฯ ต้นแบบบูรณาการแก้ไขปัญหาและพัฒนาพ้ืนที่
และหนว่ ยงานที่เกี่ยวข้องเข้ารว่ มประชุม ต�ำบลแก่นมะกรูด อ�ำเภอบา้ นไร่ จังหวัดอุทัยธานี
ว่า ผลการด�ำเนินงานต้ังแต่ปี 2556 น้ัน จนถึง
4 ข่าวปิ ดทอง ปัจจุบัน มีการพัฒนาโครงสร้างพ้ืนฐานด้านน้�ำ
4,662 ไร่ และส่งเสริมการเกษตรหลังมีน้�ำ อาทิ
การท�ำเกษตรทฤษฎีใหม่ การปลูกพืชเศรษฐกิจ
และพืชผักเมืองหนาว ส่งผลให้เกษตรกรมีรายได้
เฉล่ียครัวเรือนละ 164,967 บาทต่อปี จากเดิม
75,279 บาท หรอื เพ่ิมข้ึนเปน็ 2.19 เท่า

ขา่ วพื้นที่ปิ ดทอง

สามารถฟ้ นื ฟูธรรมชาติ โดยเพม่ิ พ้ืนที่สีเขยี วกว่าร้อยละ 30

นอกจากนี้ยังมีการรวมกลุ่มอาชีพและกองทุนท่ีชุมชนสามารถ โดยในอนาคต โครงการพ้นื ท่ีต้นแบบบูรณาการ
จัดการตนเองได้ คือกลุ่มเกษตรแก่นมะกรูดและกลุ่มแก่นมะกรูด แก้ไขปั ญหาและพัฒนาพ้ืนท่ีตําบลแก่นมะกรูด
โมเดล มมี ลู ค่าในกองทุนรวม 1,456,160 บาท และสามารถฟ้ ืนฟู อําเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี จะสามารถพัฒนา
ธรรมชาติสงิ่ แวดล้อมโดยเพิม่ พ้ืนท่ีสีเขยี วกว่ารอ้ ยละ 30 ของพ้ืนที่ ต่อใหเ้ ป็ นหอ้ งปฏิบตั ิการทางสงั คม (Social Lab) สู่
โครงการ จากเปา้ หมายรอ้ ยละ 55 โดยทเี่ หลอื มโี ครงการทจ่ี ะรว่ มกบั การขยายผลการพัฒนาสู่พ้นื ที่อ่ืนและจะยกระดับ
กรมป่าไม้ปลูกเพ่ิมในปี 2565 รวมถึงการพัฒนาและส่งเสริมการ ผลผลติ ทางการเกษตรใหม้ คี ณุ ภาพ มกี ารเช่อื มโยง
ท่องเท่ียวเชงิ อนรุ กั ษ์ สามารถสรา้ งรายได้จากการท่องเที่ยวตั้งแต่ปี สถาบันการศึกษาเข้ามาให้เป็ นแหล่งเรียนรู้ ทำ�ให้
2560-2564 รวม 19,224,482 บาท มกี ารเช่อื มโยงกบั ภายนอกด้าน เกิดผลเป็ นรูปธรรม และต้องมีการรวมกลุ่มกัน
ความรู้ เทคโนโลยี และแหลง่ ทนุ ซง่ึ ในการพฒั นาท่ีผา่ นมานน้ั สง่ ผล อย่างเข้มแข็ง สามารถจัดการปั ญหาได้ด้วยตัวเอง
ให้ชาวบ้านต�ำบลแก่นมะกรูดมีรายได้ครัวเรือนกว่าร้อยละ 80 ซึ่ง ร่วมบูรณาการการทำ�งานร่วมกัน ซ่ึงต้องเกิดจาก
ผา่ นเกณฑเ์ สน้ ความยากจนของจงั หวดั โดยการสรุปผลการดำ� เนนิ งาน การระเบิดจากขา้ งในของชุมชนอย่างแท้จริง
และรายงานข้อมูลในคร้ังนี้ก็เพ่ือให้คณะท�ำงานเห็นข้อมูลที่แท้จริง
ในพ้นื ท่ี เพ่อื นำ� ข้อมลู ชุดนใ้ี ช้บูรณาการการท�ำงานรว่ มกันต่อไป

ขา่ วปิ ดทอง 5

ขา่ วพ้ืนท่ีปิ ดทอง

“โคกลา่ ม-แสงอรา่ ม” เขม้ แขง็ พรอ้ มเป็ นตน้ แบบการ
เรยี นรู้ “จากชุมชนสู่ชุมชน”

ปิ ดทองหลังพระฯ ยืนยัน “โคกล่าม-แสงอรา่ ม” เข้มแขง็ พรอ้ มตอ่ ยอดพัฒนาพื้นที่ ดา้ นรองผูว้ ่าฯ
ชโี้ อกาสทจ่ี ะยกระดบั สกู่ ารทอ่ งเทย่ี วเพื่อรองรบั เจา้ ภาพพืชสวนโลก ปี 2569 ทง้ั ยงั สามารถเสรมิ ศกั ยภาพ
สินคา้ และวิสาหกิจชุมชน เพื่อรองรบั การขยายตวั ของอุตสาหกรรมในพ้ืนท่ใี นอนาคตด้วย

เม่ือเร็วๆ นี้ นายกองเอกปราโมทย์ ธญั ญพืช รองผู้ว่าราชการ สถาบนั ส่งเสรมิ และพฒั นากิจกรรมปดิ ทองหลังพระฯ
จังหวัดอุดรธานี เป็นประธานการประชุมสรุปผลการด�ำเนินงาน สรุปผลการด�ำเนนิ งาน
โครงการบรหิ ารจัดการน้ำ� อยา่ งยง่ั ยนื อ่างเกบ็ น้ำ� หว้ ยคลา้ ยอันเน่อื ง
มาจากพระราชด�ำริ อ�ำเภอหนองวัวซอ จังหวัดอุดรธานี โดยมี
หน่วยงานที่เกี่ยวข้องร่วมประชุมสรุปผลการด�ำเนินงาน และร่วม
รับฟังกระบวนการและข้ันตอนต่อยอดในการพัฒนาพ้ืนที่ต้นแบบ
ให้ชุมชนและส่วนราชการสนับสนุนพัฒนาพ้ืนท่ีต้นแบบจังหวัด
อุดรธานี ภายใต้แผนปฏิบตั ิการด้านบูรณาการขบั เคล่อื นการพฒั นา
ตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ระยะท่ี 4 (พ.ศ. 2566-2570)
ของมูลนิธิปิดทองหลังพระฯ และสถาบันส่งเสริมและพัฒนา
กิจกรรมปดิ ทองหลังพระฯ

โดยสถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระฯ ได้ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนผปู้ ลกู ผกั บา้ นโคกล่าม-แสงอร่าม
สรุปการด�ำเนินงานโครงการบริหารจัดการน้�ำอย่างย่ังยืน อ่างเก็บน้�ำ หน่งึ ในการส่งเสรมิ เพ่อื ใหช้ ุมชนพ่ึงพาตนเอง
ห้วยคล้ายอันเน่ืองมาจากพระราชด�ำริ อ�ำเภอหนองวัวซอ ใน
2 หมู่บ้าน คือ บ้านโคกล่าม บ้านแสงอร่าม ต้ังแต่ปี 2554 โดย
ปัจจุบันสามารถเพ่ิมพ้ืนท่ีรับประโยชน์จากอ่างเก็บน้�ำห้วยคล้ายฯ
เป็น 1,850 ไร่ จากเดิมท่ีมีเพียง 800 ไร่ เกษตรกรสามารถปลูก
พืชหลังนาได้ เช่น ข้าวโพดหวาน ถ่ัวลิสง พืชผักสวนครัว โดยมี
การเช่ือมโยงกับภายนอก ในด้านความรู้ เทคโนโลยี และแหล่งทุน

6 ข่าวปิ ดทอง

ข่าวพื้นทีป่ ิ ดทอง

มกี ารสง่ เสรมิ การท�ำเกษตรทฤษฎีใหมแ่ ทนการปลกู พชื เชงิ เด่ียว

เกษตรกรมรี ายไดจ้ ากภาคการเกษตร 8.4 ลา้ นบาท เกดิ การรวมกลมุ่

พ่ึงพากันเองในชุมชนรวม 9 กลุ่ม 4 วิสาหกิจชุมชน และสามารถ

ปลูกไม้ยืนต้นในพ้ืนท่ีป่าต้นน้�ำรวม 17,571 ต้น ด้านโครงการ

ฝา่ วิกฤติด้วยเศรษฐกิจและสงั คมฐานรากใหพ้ ฒั นาก้าวไปตามแนว

พระราชด�ำริ ในพ้ืนท่ีจังหวัดอุดรธานี จ�ำนวน 99 โครงการ สง่ ผล

ให้มีพ้ืนท่ีรับประโยชน์ 29,745 ไร่ คาดการณ์รายได้ที่เกษตรกร

จะได้รับกว่า 178,596,000 บาท

การพัฒนาต่อยอดระบบน้ำ� ในชุมชน

จากขอ้ มลู ในการดำ� เนนิ งานโครงการบรหิ ารจดั การน้ำ� อยา่ งยง่ั ยนื

อ่างเก็บน้�ำห้วยคล้ายอันเน่ืองมาจากพระราชด�ำริ น้ัน ส่งผลให้

ชาวบา้ นโคกลา่ ม-แสงอรา่ ม อยใู่ นกลมุ่ พ้นื ที่เขม้ แขง็ พรอ้ มใหช้ ุมชน

พัฒนาต่อยอดในพ้ืนที่และหน่วยงานราชการ และสามารถขยาย

แนวความคิดเพ่อื เปน็ หอ้ งปฏิบตั ิการทางสงั คม (Social Lab) ใหช้ ุมชน

อ่ืนๆ ที่มปี ญั หา สามารถมาเรยี นรูก้ ระบวนการ เพ่อื เปน็ แนวทางใน

การนำ� ไปประยุกต์ใชไ้ ด้ ซ่งึ ในอนาคตบา้ นโคกล่าม-แสงอรา่ ม จะยงั

พัฒนาต่อในด้านต่างๆ อาทิ การผลิตพืชมูลค่าสูง เสริมศักยภาพ หนว่ ยงานท่ีเก่ียวข้องเข้าร่วมประชุม
สินค้าและต่อยอดวิสาหกิจชุมชน พร้อมเช่ือมโยงคนรุ่นใหม่ให้

เข้ามามีส่วนร่วม รวมถึงสถาบันการศึกษาน�ำองค์ความรู้ต่อยอดใน เพิ่มความต้องการสินค้าทางการเกษตร อันเป็น
ชุมชนอยา่ งต่อเน่อื ง ที่สำ� คัญ คือ หนว่ ยงานราชการใหค้ วามร่วมมอื โอกาสของเกษตรกรในพ้ืนท่ีในการขยายตลาด

ชาวบ้านในชุมชนต้องร่วมใจพร้อมเดินต่อ ซ่ึงองค์ประกอบเหล่าน้ี จ�ำหนา่ ยผลผลติ ซง่ึ จะเปน็ หนา้ ที่ของหนว่ ยงานใน

จะท�ำใหท้ กุ ภาคสว่ นในการพฒั นาเดินหนา้ ได้อย่างย่ังยืน จังหวัดร่วมกันบูรณาการการต่อยอดพัฒนาต่อไป

นายกองเอกปราโมทย์ ธญั ญพชื รองผวู้ า่ ราชการจงั หวดั อดุ รธานี ท้ังนี้ โครงการบริหารจัดการน้�ำอย่างย่ังยืน
กล่าวว่า ด้วยศักยภาพของพ้ืนที่บ้านโคกล่าม-แสงอร่าม สามารถ อ่างเก็บน้�ำห้วยคล้ายอันเน่ืองมาจากพระราชด�ำริ
เปน็ ตน้ แบบและขยายแนวความคดิ ใหก้ บั ชมุ ชนอ่นื ได้ และเน่อื งจาก บ้านโคกล่าม-แสงอร่าม เกิดข้ึนเพ่ือแก้ไขปัญหา
ปี 2569 จังหวัดอุดรธานีจะเป็นเจ้าภาพการจัดงานพืชสวนโลก ความยากจนของราษฎร โดยพัฒนาระบบน้�ำ
หากสามารถยกระดับชุมชนสกู่ ารท่องเท่ียวได้ จะท�ำใหพ้ ฒั นาต่อยอด ปรับปรุงดิน และส่งเสริมองค์ความรู้ ท่ีท�ำให้
ไปได้ไกลยิง่ ข้นึ ท้ังยังมกี ารเปดิ ตัวนคิ มอุตสาหกรรมอุดรธานี ซ่งึ จะ ผลผลิตการเกษตรเพิ่มข้ึน

ขา่ วปิ ดทอง 7

ข่าวพ้ืนท่ีปิ ดทอง ผอู้ บรม ทดลองถ่ายภาพเพ่ือการโฆษณา
ตัวอย่างการจัดวางถ่ายภาพผลิตภัณฑ์
มทร.กรุงเทพ
เสรมิ อาวุธปลุกพลงั โซเชียล
ดนั ชาวบ้านโป่ งลึก-บางกลอย
สู่โลกดจิ ทิ ลั ออนไลน์

มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลกรุงเทพ จบั มอื ปิ ดทอง
หลงั พระฯ ฝึ กอบรมการตลาดออนไลน์ แกช่ าวบา้ นโป่ งลกึ -
บางกลอย เสริมศักยภาพชุมชน ต่อยอดการขยายตลาด
ยกระดบั ผลติ ภัณฑช์ ุมชนสู่ภายนอก

วันที่ 11-13 กมุ ภาพนั ธ์ ท่ีผา่ นมา ทีมคณะอาจารยแ์ ละนกั ศกึ ษา
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ ได้ลงพ้ืนท่ีโครงการ
แผนพัฒนาชนบทเชิงพ้นื ท่ีประยุกต์ตามพระราชดำ�ริ บา้ นโป่ งลึก-
บางกลอย ตำ�บลแมเ่ พรยี ง อำ�เภอแกง่ กระจาน จังหวัดเพชรบุรี เพ่อื
ทำ�การฝึ กอบรมการตลาดออนไลน์แก่เกษตรกรในพ้ืนท่ีท่ีสนใจ
เน้ือหาในการอบรม เริ่มต้ังแต่การบรรยายความรู้เกี่ยวกับการทำ�
ตลาดออนไลนใ์ นปั จจุบนั เรยี นรูเ้ ทคนคิ การถ่ายภาพเพ่อื การตลาด
ออนไลน์ แนวโน้มการตลาดและโซเชียลมีเดีย รวมถึงการศึกษา
พฤติกรรมการใชโ้ ซเชยี ลมเี ดียของผบู้ รโิ ภคในปั จจุบนั จากนน้ั ได้ให้
ผู้อบรมได้ฝึ กปฏิบัติการใช้เคร่ืองมือต่างๆ ท้ังการถ่ายรูปสินค้า
วิธกี ารลงขายสินค้าตามแพลตฟอรม์ ทางโซเชียลมเี ดียด้วย

โดยการอบรมการตลาดออนไลนค์ ร้ังน้ี มจี ุดประสงค์ที่จะทำ�ให้
ชาวบา้ นโป่ งลกึ -บางกลอย มคี วามเขา้ ใจในการนำ�เทคโนโลยมี าเพมิ่
โอกาส ในการสร้างอาชีพและรายได้ให้กับคนในชุมชน นอกจากนี้
จะเป็ นการยกระดับผลิตภัณฑ์ในชุมชนไปสู่ตลาดภายนอกได้ โดย
ยังรักษาไว้ซ่ึงอัตลักษณ์ของกลุ่มชาติพันธุ์ บ้านโป่ งลึก-บางกลอย
ไว้เป็ นอยา่ งดี

8 ขา่ วปิ ดทอง

ข่าวพื้นทีป่ ิ ดทอง

อาจารย์รุ่งทิพย์ โคบาล รักษาการรองคณบดี ด้านนายสิทธิพล รักจงเจริญ เกษตรกรในพ้ืนท่ีท่ีมีความสนใจ

คณะบรหิ ารธรุ กจิ มหาวิทยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคล เร่อื งการขายสินค้าออนไลน์ กล่าวเสริมว่า ตนเองมคี วามสนใจด้าน

กรุงเทพ กล่าวถึงการอบรมตลาดออนไลน์ในครั้งน้ี การตลาดออนไลนอ์ ยู่แล้ว พอปดิ ทองหลังพระฯ และมหาวิทยาลัย

ว่า มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพได้ เทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพจัดอบรม จึงเป็นคนแรกๆ ที่ให้ความ

ลงพ้ืนท่ีบ้านโป่งลึก-บางกลอย เพ่ือบริการวิชาการ สนใจ ซ่ึงหลังจากอบรมการตลาดออนไลน์ เกิดแนวความคิดอยาก

ให้ความรู้กับชุมชนเร่ืองการตลาดออนไลน์ โดย จะนำ� ความรูม้ าต่อยอด โดยการแปรรูปผลผลติ ในชุมชนอยา่ งกลว้ ย

การอบรมจะเป็นการแนะน�ำการตลาดออนไลน์ มาแปรรูปเปน็ กล้วยตาก กล้วยฉาบ เน่อื งจากเปน็ กล้วยท่ีปลกู แบบ

และเคร่ืองมือที่ส�ำคัญท่ีเป็นเทรนด์ของการตลาด ออร์แกนกิ มคี ุณภาพ นอกจากผบู้ รโิ ภคได้ซ้ือสินค้าท่ีปลอดภัยแล้ว

ในยุคใหม่ท้ังท่ีผู้อบรมเคยใช้และไม่เคยใช้ ให้ได้ ยงั สามารถสรา้ งรายไดใ้ หก้ บั ชมุ ชน ซง่ึ หากขายทางชอ่ งทางออนไลน์

ทราบ เพ่ือน�ำไปต่อยอดและเป็นการเสริมความรู้ ได้ ก็จะเพ่มิ ความสะดวกและติดต่อลูกค้าได้โดยตรง

ให้กับชุมชนอย่างยั่งยืนในการพัฒนาอาชีพท่ีมีอยู่

ต่อไป โดยในอนาคตจะมีการน�ำความรู้ดีๆ เข้าไป นางปรียานุช แควจี ลูกจ้างศูนย์ฝึกศิลปาชีพบ้านโป่งลึก-

เสริมศักยภาพให้กับชุมชนอ่ืนๆ ในพ้ืนท่ีต้นแบบ บางกลอย กล่าวว่า ในชุมชนมขี องสวยๆ งามๆ มากมาย ท้ังผา้ ทอ

ปดิ ทองหลังพระฯ ด้วย ผา้ ปกั นอกจากนยี้ ังมศี ลิ ปวัฒนธรรม รวมถึงแหล่งท่องเท่ียวต่างๆ

ถ้าสามารถใชช้ อ่ งทางออนไลนเ์ ผยแพรไ่ ด้ จะทำ� ใหค้ นภายนอกรูจ้ ัก

นางจินดารัตน์ ค�ำเวียง หน่ึงในผู้เข้าร่วมอบรม โปง่ ลึก-บางกลอย มากข้ึน ซ่ึงจะเปน็ ช่องทางในการขายสนิ ค้าหรอื

การตลาดออนไลน์กล่าวว่า การเข้าร่วมอบรมใน ผลผลิตในพ้ืนที่ได้มากข้ึนด้วย

คร้ังน้ีท�ำให้ได้รับความรู้เกี่ยวกับการตลาดออนไลน์

เป็นอย่างมาก ส่วนตัวเป็นเกษตรกรที่ขายผลผลิต โครงการอบรมการตลาดออนไลน์ เกิดขึ้นหลังจากการประชุม

ทางการเกษตรผา่ นชอ่ งทางออนไลนอ์ ยูแ่ ลว้ แต่ขาย หารือร่วมระหว่างผู้บริหารจากมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล

ผ่านทางเฟซบุ๊กเท่าน้ัน และท�ำให้ทราบว่าช่องทาง กรุงเทพ และสถาบันส่งเสริมพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระฯ

อ่นื ๆ อยา่ งแอปพลเิ คชนั TIKTOK และไลน์ กส็ ามารถ ซ่ึงได้มีการหารือด้านการตลาด (กระบวนการปลายน้�ำ) โดยคณะ

ขายสนิ ค้าได้เหมอื นกัน ซ่ึงจะนำ� ความรูท้ ี่ได้จากการ บรหิ ารธรุ กจิ มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลกรุงเทพ จะสนบั สนนุ

อบรมไปวางแผนการขายผลผลติ และประชาสมั พนั ธ์ ดา้ นการตลาด ดา้ นเทคโนโลยแี ละนวตั กรรมระบบ IOT (Internet of

สินค้าของตนเองต่อไป Things) และการศกึ ษาพฤติกรรมของผบู้ รโิ ภค เพ่อื ใหไ้ ด้ผลิตภัณฑ์

ท่ีสอดคลองกับปัจจัยการผลิตของชุมชน ซ่ึงสาขาเทคโนโลยีธุรกิจ

ดจิ ทิ ลั ไดร้ บั อนมุ ตั โิ ครงการทำ� ตลาดออนไลน์ และสามารถเรม่ิ ดำ� เนนิ

กจิ กรรมไดท้ ่ี บา้ นโปง่ ลกึ -บางกลอย ตำ� บลแมเ่ พรยี ง อำ� เภอแกง่ กระจาน

จังหวัดเพชรบุรี เป็นชุมชนแรก เน่ืองจากอยู่ในพ้ืนที่บริการของ

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคลกรุงเทพ

ขา่ วปิ ดทอง 9

ขา่ วพ้ืนทป่ี ิ ดทอง

เดินหนา้ แผนขยายผล “รอ้ ยใจรกั ษ์“
รว่ มแก้ปั ญหายาเสพติดชายแดนภาคเหนือ

สถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระ สืบสาน
แนวพระราชด�ำริ ร่วมกับส�ำนักงานคณะกรรมการป้องกันและ
ปราบปรามยาเสพติด ภาค 5 (ส�ำนักงาน ป.ป.ส.) จัดการประชุม
เชิงปฏิบัติการขยายผลโครงการร้อยใจรักษ์ ตามแผนปฏิบัติการ
ด้านการแก้ไขปัญหายาเสพติดชายแดนภาคเหนือแบบเบ็ดเสร็จ
(พ.ศ. 2562-2565) ประจำ� ปี 2564 ระหวา่ งวนั ที่ 7-10 มนี าคม 2565

โดยจุดประสงค์ในการประชุมคร้ังน้ี เพ่ือการพัฒนาหลักคิด

ทัศนคติ จิตวิญญาณท่ีดีในการเปน็ ผนู้ ำ� การเปล่ียนแปลง (Change หน่งึ ในกิจกรรมของการอบรม
Agent) ใหแ้ กช่ ุดเจ้าหนา้ ท่ีประสานการพฒั นาระดับต�ำบล/หมบู่ า้ น

ผู้จัดการแผนปฏิบัติการระดับต�ำบล/หมู่บ้าน อาสาสมัครพัฒนา พร้อมรับสถานการณ์การเปล่ียนแปลงในปัจจุบัน”

ทางเลือก และหวั หนา้ ชุดพัฒนามวลชนสัมพันธ์ (ชพส.) ของหนว่ ย โดยนายบุญชอบ สุทธมนัสวงษ์ ปลัดกระทรวง

งานทหาร สู่การเปน็ ผทู้ ี่มคี ุณลักษณะของการเปน็ “ครูภูมิปัญญา” แรงงาน ในฐานะกรรมการ สถาบันส่งเสริมและ

มจี ิตอาสาในการพฒั นา มแี หลง่ ความรูข้ องตัวเอง สามารถถ่ายทอด พัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระ สืบสานแนว

ให้เกิดประโยชน์กับผู้อ่ืน โดยการน้อมน�ำแนวพระราชด�ำริ และ พระราชด�ำริ การบรรยายให้ความรู้ เกี่ยวกับการ

ยุทธศาสตรพ์ ระราชทาน “เข้าใจ เขา้ ถึง พัฒนา” มาประยุกต์และ ประเมนิ สถานการณป์ ญั หายาเสพติด และการแกไ้ ข

เปน็ แนวทางหลกั ในการดำ� เนนิ งาน การพฒั นาแผนงานและรูปแบบ ปั ญ ห า ย า เ ส พ ติ ด โ ด ย ใ ช้ ก ร ะ บ ว น ก า ร พั ฒ น า

การพัฒนาพ้ืนที่ (Model) ให้สามารถน�ำไปปฏิบัติงานในปัจจุบัน องค์ความรู้ นอกจากน้ียังมีเวทีเสวนาแลกเปลี่ยน

ให้บรรลุวัตถุประสงค์หรือเป้าหมายในอนาคต รวมถึงการผลักดัน Share and change “พลงั ของผนู้ ำ� การเปลย่ี นแปลง

แผนพฒั นาหมบู่ า้ นชุมชนท่ีมคี ณุ ภาพ (One plan) ใหเ้ ปน็ เคร่อื งมอื ชุมชน” (Change Agent) 4 คน 4 มมุ มอง รวมถึง

และกลไกหลักในการวางแผนขับเคล่ือนการพัฒนาทุกมิติ ให้เกิด กิจกรรมเพ่อื พฒั นาศกั ยภาพ อยา่ ง กิจกรรมค้นหา

ความต่อเน่อื งและย่ังยนื คุณลักษณะความเป็นผู้น�ำการเปล่ียนแปลงหรือ

DNA Change Agent ในตัวนักพัฒนาทางเลือก

โดยในการประชุมท้ัง 4 วัน ได้มกี ิจกรรมต่างๆ อาทิ การบรรยาย และกิจกรรม KEY WORD เก่งคิด เก่งงาน เก่งคน

พิเศษ เร่ือง “การพัฒนาศักยภาพชุมชนและแรงงานท่ียั่งยืน เพ่ือ สรา้ งแนวคิดและนวัตกรรม การเปลยี่ นแปลงสงั คม/

10 ข่าวปิ ดทอง

ข่าวพื้นท่ีปิ ดทอง

ชุมชน สู่การเป็น “ครูภูมิปัญญา คนรุ่นใหม่” นอกจากนี้ยังมีการ สถาบนั สง่ เสรมิ และพฒั นากจิ กรรมปดิ ทองหลงั พระ

แลกเปล่ียนประสบการณ์ case talk ตัวอย่างความส�ำเร็จในการ สืบสานแนวพระราชด�ำริ กล่าวถึง “แนวทางการ

พฒั นาเชงิ พ้นื ที่ โดยมตี ัวแทนขา้ ราชการและเกษตรกรต้นแบบจาก ด�ำเนินงานของสถาบันฯ ในการสร้างความม่ันคง

พ้ืนท่ีต้นแบบจังหวัดนา่ น มารว่ มแลกเปล่ียนประสบการณ์ ในพ้ืนท่ีชายแดนภาคเหนือ ในส่วนพ้ืนท่ีขยายผล

โครงการรอ้ ยใจรกั ษ์ฯ” ด้วย

ปดิ ท้ายด้วยสารจาก นายการัณย์ ศภุ กิจวิเลขการ ผอู้ �ำนวยการ

สถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระ สืบสานแนว

พระราชดำ� ริ กลา่ วถึง การกำ� หนดทิศทางการขบั เคล่อื นงานขยายผล

โครงการร้อยใจรักษ์ เน้น “การพัฒนาทางเลือก ท่ีม่ันคง และ

ย่ังยืน” และสารจาก นายจ�ำเริญ ยุติธรรมสกุล รองผู้อ�ำนวยการ

กิจกรรมค้นหาคณุ ลักษณะความเปน็ ผนู้ ำ� การเปล่ียนแปลง หรอื DNA Change Agent 11

ข่าวปิ ดทอง

ขา่ วพ้ืนทป่ี ิ ดทอง

“ตลาดหลักทรพั ย์ฯ” รว่ ม “ปิ ดทองหลังพระฯ”
เสรมิ งบซอ่ มแซมแหล่งน้ำ� ชุมชนลุม่ น้�ำมลู

“ตลาดหลักทรัพย์ฯ” ร่วม “ปิ ดทองหลังพระฯ” ตอกย้�ำภารกิจดูแลสังคมทุกมิติ ส่งต่อความช่วยเหลือ
ไปยังประชาชนและผู้ได้รับผลกระทบจากการแพร่ระบาดของ COVID-19 เสริมงบสนับสนุนโครงการ
ฝ่ าวิกฤติด้วยเศรษฐกิจและสังคมฐานรากให้พั ฒนาก้าวไปตามแนวพระราชด�ำริ ซ่อมแซมแหล่งน้�ำ
ชุมชนลุ่มน้�ำมูล 5 โครงการ ใน 5 จังหวัดภาคอีสาน พร้อมต่อยอดสร้างอาชีพให้เกษตรกรหลังได้
รบั น้�ำ คาดสรา้ งรายได้ใหช้ ุมชนกว่า 25.8 ล้านบาท

นายกฤษฎา เสกตระกูล รองผู้จัดการหัวหน้าสายงานพัฒนา “จากข้อมูลพบว่าพ้ืนท่ีเก็บกักแหล่งน้�ำส่วนใหญ่

ความย่งั ยืนตลาดทุน ตลาดหลักทรัพยแ์ หง่ ประเทศไทย เปดิ เผยว่า ชำ� รุดเสยี หาย ฝายก้นั น้ำ� ระบบสง่ น้ำ� จากสถานสี บู น้ำ�

หลังการแพร่ระบาดของเช้ือ COVID-19 ส่งผลท�ำให้มีประชาชน บางพ้ืนท่ีเสียหายมานานนับ 10 ปี ในช่วงฤดูแล้ง

ในชุมชนยังอยู่ในภาวะยากล�ำบาก ต้องกักตัว ถูกลดงาน พักงาน ไม่สามารถเก็บกักน้�ำ ท�ำให้ชาวบ้านเสียโอกาสใน

และตกงาน เป็นผลให้ขาดรายได้ ตลาดหลักทรัพย์ฯและมูลนิธิ การใช้ประโยชน์ ขาดรายได้ ก่อให้เกิดหน้ีสิน ส่งผล

ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ได้ส่งต่อความช่วยเหลือ เพ่ือ กระทบต่อการท�ำเกษตรกรรม รวมถึงการดำ� เนนิ ชวี ิต

บรรเทาความเดือดร้อนแก่ประชาชนทั้งทางตรงและทางอ้อม หากแหล่งน้�ำต่างๆ ได้รับการซ่อมแซมจนสามารถ

จึงสนับสนุนงบประมาณให้กับโครงการฝ่าวิกฤติด้วยเศรษฐกิจ ใช้ประโยชน์ได้เต็มประสิทธิภาพและต่อเน่ืองแล้ว

และสังคมฐานรากให้พัฒนาก้าวไปตามแนวพระราชด�ำริ ในพ้ืนท่ี จะช่วยให้ชุมชนเกิดความเข้มแข็ง สร้างอาชีพภาค

จังหวัดลุ่มน้�ำมูล โดยสถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทอง เกษตรได้ในอนาคต”

หลังพระ สบื สานตามแนวพระราชด�ำริ เปน็ ผดู้ �ำเนนิ การโครงการ

แนวทางแก้ปัญหาเพ่ือให้เกิดการใช้ประโยชน์ใน

ระยะยาวให้กับเกษตรกร คือการพัฒนาแหล่งน้�ำ

ชุ มชนขนาดเล็กให้กลับมาใช้ประโยชน์ได้ เต็ ม

ประสทิ ธภิ าพ ดว้ ยการซอ่ มแซมฝายทช่ี ำ� รุด วางระบบ

ท่อและคลองส่งน้�ำ ติดต้ังระบบพลังงานแสงอาทิตย์

และสนับสนุนงบประมาณในการซ่อมแซม ปรับปรุง

แหล่งน้ำ� ชุมชน แต่ส่งิ สำ� คัญที่เนน้ ย้�ำ คือ ชุมชน และ

เกษตรกรผู้รับประโยชน์ต้องเสียสละแรงงานและมี

สว่ นรว่ มด�ำเนนิ โครงการปรบั ปรุงพฒั นาแหลง่ น้ำ� ด้วย

เกษตรกรผรู้ บั ผลประโยชนใ์ นโครงการฯ ร่วมกันลงมอื ต่อท่อเพ่อื นำ� น้ำ� เขา้ แปลงเกษตร ตัวเอง โดยมีผู้น�ำชุมชน องค์กรท้องถิ่น หน่วยงาน

12 ขา่ วปิ ดทอง

ขา่ วพื้นทป่ี ิ ดทอง

ราชการใหค้ วามร่วมมอื ท�ำหนา้ ที่ประสานเช่อื มโยงการด�ำเนนิ งาน 25,812,899 บาทตอ่ ปี มคี วามคมุ้ คา่ ทางเศรษฐกจิ

ตลอดโครงการ นอกจากนน้ั ยงั สง่ เสรมิ การตอ่ ยอดอาชพี ใหเ้ กษตรกร ของเงินลงทนุ 3,000,000 บาท คิดเปน็ 8.60 เท่า

หลังได้รบั น้ำ� อีกด้วย

ท้ังน้ี สถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรม

สำ� หรบั โครงการท้ัง 5 โครงการ ใน 5 จังหวัด ท่ีได้รบั งบประมาณ ปิดทองหลังพระฯ ด�ำเนินโครงการฝ่าวิกฤติด้วย

จากตลาดหลกั ทรพั ยฯ์ และมลู นธิ ติ ลาดหลกั ทรพั ยแ์ หง่ ประเทศไทย เศรษฐกิจและสังคมฐานรากให้พัฒนาก้าวไป

นน้ั ประกอบไปด้วย 1. โครงการเสรมิ ศกั ยภาพฝายกน้ั น้ำ� หว้ ยประดู่ ตามแนวพระราชด�ำริ ปรับปรุงแหล่งน้�ำชุมชน

จังหวัดนครราชสมี า 2.โครงการปรับปรุงซอ่ มแซมสถานสี ูบน้ำ� ด้วย ขนาดเล็ก ท่ีด�ำเนินการมาต้ังแต่ปี 2563 กว่า

ไฟฟ้าบ้านขวาว จังหวัดอุบลราชธานี 3.โครงการเสริมศักยภาพ 646 โครงการ และขยายพ้ืนที่ด�ำเนินงานใน

ระบบสง่ น้ำ� หนองยาง จังหวัดสรุ นิ ทร ์ 4.โครงการปรบั ปรุงซอ่ มแซม พ้ืนท่ี 9 จังหวัดลุ่มน้�ำมูล ซ่ึงประสบปัญหาแล้ง

ฝายหนองม่วง จังหวัดศรีสะเกษ 5.โครงการเสริมศักยภาพระบบ ซ้�ำซากน้ัน ประกอบไปด้วย จังหวัดนครราชสีมา

ส่งน้ำ� สถานสี บู น้ำ� พลังงานไฟฟา้ บา้ นโจด จังหวัดบุรรี ัมย์ บุรีรัมย์ มหาสารคาม ยโสธร ร้อยเอ็ด ศรีสะเกษ

สุรินทร์ อ�ำนาจเจริญ และอุบลราชธานี ซ่ึงยังมี

สรุปผลประโยชนท์ ่ีจะเกิดข้ึนจากการด�ำเนนิ งานท้ัง 5 โครงการ แหล่งน้�ำท่ียังต้องการซ่อมแซมปรับปรุง อีกเป็น

มีครัวเรือนรับประโยชน์รวม 608 ครัวเรือน พ้ืนท่ีรับประโยชน์ จ�ำนวนมาก

4,314 ไร่ คาดการณ์รายได้ของเกษตรกรจะเพ่ิมข้ึนประมาณ

พ้ืนท่ีท้ัง 5 โครงการ

ข่าวปิ ดทอง 13

เรอื่ งจากปก
14 ขา่ วปิ ดทอง

เรอื่ งจากปก

มติ ิใหม่ “ปดิ ทองหลงั พระฯ”

สนับสนุน
การพัฒนา
เสรมิ เทคโนโลยี

เพมิ่ ความรสู้ ู่ชมุ ชน

มิติใหม่ “ปิ ดทองหลังพระฯ” ยกระดับการทำ�งานอีกขั้น
บูรณาการทำ�งานร่วมกับทุกภาคส่วนเพื่ อส่งเสริมเกษตรกร
ให้เข้มแข็ง ด้วยการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ให้ก้าวทันการ
เปล่ียนแปลง เพื่อสรา้ งความย่งั ยืนใหก้ ับภาคชนบท

นายกฤษฎา บุญราช ประธานกรรมการสถาบนั สง่ เสรมิ และพฒั นา
กจิ กรรมปิ ดทองหลงั พระ สบื สานแนวพระราชดำ�ริ กลา่ วว่า การดำ�เนนิ
งานของปิ ดทองหลังพระฯ ในช่วง 13 ปี ที่ผ่านมา บรรลุเป้ าหมาย
ท่ีกำ�หนดไว้ คือ ทำ�ให้ประชาชนที่เข้าร่วมโครงการในพ้ืนท่ีต้นแบบ
7 แหง่ 9 จังหวัด สามารถก้าวจากข้นั อยู่รอดและพอเพียงแล้ว ดังน้นั
การทำ�งานของปิ ดทองหลังพระฯ ในแผนปฏิบัติการระยะที่ 4 (พ.ศ.
2566-2570) จึงมเี ป้ าหมายหลัก คือ การเสรมิ สรา้ งความเข้มแข็งและ
ความย่ังยืนให้กับกลุ่มและกองทุนที่ชุมชนร่วมกันจัดต้ังและบริหาร
จัดการเอง ให้สามารถเช่ือมโยงกับภายนอกได้ ตามแนวพระราชดำ�ริ
ทฤษฎีใหมข่ น้ั กา้ วหนา้ รวมท้ังจะมกี ารปรบั เปลย่ี นแนวทางการทำ�งาน
ให้สอดคล้องกับบริบทและสถานการณ์ของประเทศที่เปลี่ยนแปลงไป
อย่างมาก

ขา่ วปิ ดทอง 15

เรอื่ งจากปก

ประธานกรรมการสถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิ ดทอง
หลังพระฯ กล่าวต่อไปว่า การทำ�งานของปิ ดทองหลังพระฯ ในระยะ
ต่อไป จึงจะเป็ นการสนบั สนนุ ใหม้ กี ารรวมกล่มุ เกษตรกรของโครงการ
ในกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเพ่ือขยายผลต่อยอดในเชิงธุรกิจในรูปแบบ
วิสาหกิจเพ่อื สงั คม (Social Enterprise) ผปู้ ระกอบการเกษตรชวี ภาพ
เกษตรหมุนเวียนและเกษตรสีเขียว หรือ BCG Model โดยปิ ดทอง
หลงั พระฯ จะปรบั บทบาทของตวั เองจากการเป็ นหนว่ ยงานพฒั นาหลกั
เป็ นการเชิงรุกแสวงหาความร่วมมือและบูรณาการทำ�งานร่วมกับ
ภาครัฐ เอกชน ประชาสังคมและสถาบันการศึกษามากข้ึน ตลอดจน
เป็ นผู้ให้บริการทางวิชาการความรู้ การฝึ กอบรม และท่ีปรึกษาด้าน
การพัฒนา

“ปิ ดทองหลังพระฯ จะแสวงหาความร่วมมือท้ังด้านการทำ�งาน สำ�หรับผลการดำ�เนินงานของปิ ดทอง
องคค์ วามรูแ้ ละแหลง่ เงนิ ทนุ จากทกุ ภาคสว่ นทีต่ อ้ งการเหน็ ภาคเกษตร
และชนบทมีความเข้มแข็ง ซ่ึงจะทำ�ให้ประเทศไทยสามารถพัฒนา หลังพระฯ ในปี 2564 ประธานกรรมการ
ก้าวหน้าต่อไปได้อย่างย่ังยืน ซ่ึงแนวทางการทำ�งานใหม่น้ี ได้เริ่ม
ดำ�เนินการแล้วในปี 2565 น้ี” สถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิ ดทอง
หลังพระฯ สรุปว่าการดำ�เนินงานในพ้ืนท่ี
นายกฤษฎา กลา่ วถงึ รูปแบบของการบรู ณาการรว่ มกบั ทกุ ภาคสว่ น ต้นแบบ 7 พ้นื ท่ี 9 จังหวัด สามารถสรา้ งมลู ค่า
เช่น ภาครัฐท�ำเร่ืองโครงสร้างพ้ืนฐานที่ใช้งบประมาณมากเกินก�ำลัง ทางเศรษฐกจิ ในพ้นื ทต่ี น้ แบบใหก้ บั ประชาชน
เกษตรกร เชน่ พฒั นาแหลง่ น้ำ� ต้นทนุ ปดิ ทองหลงั พระฯ เสรมิ ศกั ยภาพ 5,278 ครัวเรือนที่เขา้ ร่วมโครงการฯ ได้ รวม
เชิงบริหารจัดการ เช่น ปรับปรุง เสริมศักยภาพกลุ่มผู้ใช้น้�ำ ติดตาม 109,911,556 บาท ทำ�ใหค้ รวั เรอื นท้ังหมด มี
สนับสนุนความรู้ต่อเน่ือง ภาคเอกชนเข้ามาสนับสนุนเกษตรกรราย รายได้ผ่านเส้นความยากจนระดับประเทศท่ี
ยอ่ ย และเช่อื มโยงความรู้ต่างๆ เช่น การเพาะปลูกที่แมน่ ยำ� ความรูท้ ี่ 102,763 บาท ต่อครัวเรือนต่อปี พ้ืนท่ีป่ าใน
ทันสมยั การวางแผนการปลกู ใหต้ รงตามความต้องการของตลาด ขณะ
ที่เกษตรกรต้องช่วยตนเองด้วยการยกระดับเปน็ ผปู้ ระกอบการ มกี าร จังหวัดอุทัยธานี ได้รับการอนุรักษ์ดูแลรักษา
สร้างตราสินค้า และพัฒนามาตรฐานการผลิตให้มีปริมาณ คุณภาพ รวม 6,598 ไร่ มกี ารประยุกต์ใช้เทคโนโลยที ่ี
และความต่อเน่อื ง เปน็ ต้น
เหมาะสมในการทำ�เกษตรแบบแมน่ ยำ� ทำ�ให้
มผี ลผลติ ทมี่ คี ณุ ภาพตามมาตรฐานการปฏบิ ตั ิ
ทางการเกษตรท่ีดี (GAP) สามารถผ่าน

มาตรฐานการทดสอบสารพิษ โรงคัดและ

16 ขา่ วปิ ดทอง

เรอื่ งจากปก

" ประธานกรรมการสถาบันฯ ลงพ้นื ท่ีรบั ฟงั ข้อมลู ผลการด�ำเนนิ งาน ใชเ้ ทคโนโลยีช่วยในการพฒั นา

บรรจุผักผลไม้ จังหวัดขอนแก่นได้มาตรฐาน GMP และมาตรฐาน ประธานกรรมการสถาบันฯ
สาธารณสขุ สบ.1 การเล้ียงไก่ประด่หู างดำ� จังหวัดขอนแก่น ได้มาตรฐาน ติดตามการขายสินค้าชุมชนในหา้ งสรรพสนิ ค้า
GFM และการเสริมสร้างความเข้มแข็งโดยชุมชนบริหารจัดการกันเอง
ทำ�ให้ 19 หมบู่ า้ นในพ้นื ท่ีต้นแบบจังหวัดนา่ นและอุดรธานี มแี ผนพฒั นา ขา่ วปิ ดทอง 17
หมบู่ า้ นและชุมชนที่มคี ณุ ภาพพรอ้ มต่อการสง่ มอบพ้ืนท่ีเขา้ สแู่ ผนปกติ
มีกลุ่มการผลิตและกองทุนได้รับการจดทะเบียนเป็ นวิสาหกิจชุมชน
22 กล่มุ จาก 44 กล่มุ

การพั ฒนาของปิ ดทองหลังพระฯ ที่น้อมนำ�แนว
พระราชดำ�ริและหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพี ยง
มาประยุกต์ใช้ ใน 13 ปี ท่ีผ่านมา เป็ นเครื่องพิสูจน์ได้
เป็ นอย่างดีว่า การพั ฒนาตามแนวพระราชดำ�ริ
พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภมู พิ ลอดลุ ย
เดชมหาราช บรมนาถบพิตร สามารถสรา้ งความเขม้ แขง็
ใหก้ บั ประเทศชาติและประชาชนได้อย่างแท้จรงิ

เรอื่ งเลา่ ชาวปิ ดทองฯ
18 ข่าวปิ ดทอง

เรอื่ งเลา่ ชาวปิ ดทองฯ

“นิลาวลั ย์ ออ่ นโคตร”
บอกลางานประจ�ำ
มาทำ�เกษตร
แบบ “ทำ�น้อยแต่ได้มาก”

นิลาวัลย์ อ่อนโคตร เกษตรกร ต�ำ บลระบำ� อำ�เภอลานสัก
จังหวัดอุทัยธานี คืออีกหน่ึงชีวิตท่ีต้องเข้าเมืองหลวงเพ่ือค้า
แรงงาน กว่า 30 ปี ที่ใช้ชีวิตอยู่กรุงเทพฯ นิลาวัลย์และสามี
มีรายได้ไม่ตำ่�กว่าเดอื นละ 40,000 บาท หากเดอื นไหนท�ำ งาน
ล่วงเวลาด้วยแล้ว รายได้ของท้ังคู่น้ันสูงถึง 50,000 บาท
เลยทีเดียว แต่แล้วชีวิตในเมืองกลับต้องพลิกผัน เมื่อพ่ อ
เสียชีวิตลง ทำ�ให้ไม่มีใครดูแลแม่ที่ต้องอยู่คนเดียว สองสามี
ภรรยาจงึ ตดั สินใจกลับบ้านมาท�ำ การเกษตรแบบเต็มตวั

ในคร้ังแรก นิลาวัลย์และสามีจึงคิดลงทุนปลูกฟักทอง ด้วยเงิน
20,000 กว่าบาท แต่โชคร้ายที่เกิดโรคและแล้ง ท�ำใหผ้ ลผลิตฟักทอง
ไม่ได้ตามต้องการ เรียกได้ว่าแทบไม่ได้อะไรกลับคืนมา เม่ือล้มแล้ว
ต้องลุกข้ึนสู้ใหม่ นิลาวัลย์และสามีไม่ย่อท้อ เริ่มต้นปลูก บวบเหลี่ยม
มนั มะระ แบบเต็มพ้นื ท่ีอีกคร้ัง

ขา่ วปิ ดทอง 19

เรอื่ งเลา่ ชาวปิ ดทองฯ

มะระจีน พชื หลักท่ีท�ำรายได้ บอ่ เล้ียงปลาและแแหล่งน้ำ� ท่ีใช้ในแปลง
ใหน้ ลิ าวัลย์ และสามี
ตอนน้ันอยากท�ำเยอะๆ ก็ลองปลูกมะระ 2 ไร่ แต่ลืมไปว่า
20 ข่าวปิ ดทอง เราไม่มีแรงงาน สุดท้ายก็ต้องจ้างคนมาดายหญ้า มาช่วยท�ำ
แล้วยังมีค่าปุ๋ย ค่ายา สุดท้ายได้มา 40,000 บาท ก็จริง แต่พอ
หักค่าจ้างแรงงานกับทุนต่างๆ แล้ว ค่าแรงตัวเองแทบไม่ได้เลย
ก็ต้องมาปรบั วิธคี ิดใหม่

จากน้ันไม่นาน นิลาวัลย์จึงขอความรู้เพ่ิมเติมจากเจ้าหน้าท่ี
ศนู ย์เรียนรูช้ ุมชนอรโิ ยทัย ช.1 ซ่ึงอยูใ่ นโครงการ “ระบำ� โมเดล” ท่ี
จัดหาพ้ืนท่ีอาศัยและท�ำกินให้กับเกษตรกรท่ีเคยมีท่ีดินในบริเวณ
ป่าสงวน โดยมีโครงการฝ่าวิกฤติด้วยเศรษฐกิจและสังคมฐานราก
ให้พัฒนาก้าวไปตามแนวพระราชด�ำริ สถาบันส่งเสริมและพัฒนา
กิจกรรมปดิ ทองหลังพระฯ สนบั สนนุ น้ำ� ทางการเกษตรและองค์ความรู้
ต่างๆ นลิ าวัลย์และสามจี ึงปรบั วิธคี ิด ในการท�ำการเกษตรอีกคร้ัง

เรอ่ื งเลา่ ชาวปิ ดทองฯ

“ลองมาคิดกันเอง แล้วก็ปรึกษาเจ้าหน้าท่ีศูนย์เรียนรู้ เลย
ตัดสินใจว่า จะท�ำแค่เราและสามีท�ำไหว เลยท�ำมะระแค่ 1 ไร่
โชคดีท่ีเป็นช่วงท่ีผักได้ราคา หักลบต้นทุนแล้ว รอบแรกได้ก�ำไร
ถึง 45,000 บาท เลยทีเดียว เลยได้ความคิดว่า ท�ำน้อยได้มาก
คือวิธที ่ีถูกต้องแล้วส�ำหรับเรา”

เม่ือมาถูกทางแล้ว นิลาวัลย์และสามี ก็เดินหน้าท�ำการเกษตร
ต่ออย่างระมัดระวังแต่ม่ันคง มีหลักคิด ค�ำนวณต้นทุนก�ำไรเสมอ
และไมล่ ืมค่าแรงส�ำหรับตัวเอง ท่ีส�ำคัญ คือ ท�ำบญั ชีครวั เรอื น ซ่ึง
จะท�ำให้ทราบรายรับรายจ่าย เพ่ือง่ายต่อการวางแผนด้านการ
เงินต่างๆ ในชีวิตด้วย ทุกวันน้ีพ้ืนท่ี 4 ไร่ 2 งาน ของนิลาวัลย์
แบ่งเปน็ บ่อเลี้ยงปลา ไมผ้ ล อย่าง ทุเรียน ลำ� ไย เงาะ ขนนุ และ
ปลูกพืชสวนครัว อย่าง พริกเสริมระหว่างไม้ผล เพ่ือเป็นรายได้
รายวัน และมพี ชื หมนุ เวียนท่ีเปน็ รายได้หลักอีกด้วย

“ถึงอยู่กรุงเทพฯ จะได้เงินเยอะกว่าน้ีมาก แต่มันเหน่ือย
มันไม่เหมือนอยู่บ้านเรา ได้อยู่กับครอบครัว เป็นนายตัวเอง
อยากพกั ก็ได้พกั แบบนม้ี คี วามสขุ ท่ีสดุ แล้ว” นลิ าวัลยก์ ลา่ วทิ้งท้าย

แปลงผกั และไมผ้ ลผสมผสาน

ขา่ วปิ ดทอง 21

รายงานพิ เศษ

ปิ ดทองหลงั พระฯ จบั มอื แบงก์ชาติ
และตรวจบญั ชสี หกรณ์

ใหค้ วามรูล้ ดหน้-ี ออมเงนิ

จดั การบัญชีสไตล์ชาวบ้าน

เสร็จสิ้นไปเรียบร้อยแล้ว สำ�หรับกิจกรรมอบรมเชิง งานนี้มีวิทยากรจากหลายหน่วยงานมาให้

ปฏิบัติการ การพัฒนาศักยภาพครูการเงินและการบัญชี ความรู้ อาทิ ศ. ดร.ชาติชาย ณ เชยี งใหม่ ท่ีปรึกษา

ระดับชุมชน ในพื้นท่ีขยายผลโครงการร้อยใจรักษ์ จงั หวัด สถาบนั ฯ รว่ มกบั วทิ ยากรจาก ธปท. สำ� นกั งานภาค
เชียงใหม่ จดั โดยสถาบนั ส่งเสรมิ และพัฒนากจิ กรรมปิ ดทอง เหนอื จังงหวัดเชียงใหม่ และเจ้าหนา้ ท่ีสำ� นกั งาน
หลังพระ สืบสานแนวพระราชดำ�ริ ร่วมกับธนาคารแห่ง ตรวจบัญชีสหกรณ์เชียงใหม่ มีวัตถุประสงค์เพ่ือ
ประเทศไทย (ธปท.) ส�ำ นกั งานภาคเหนอื และส�ำ นกั งานตรวจ ใหผ้ เู้ ขา้ รบั การอบรมมคี วามรูค้ วามเขา้ ใจเบ้อื งต้น

บัญชีสหกรณ์ จงั หวัดเชียงใหม่ ผู้เข้าอบรมเป็ นกรรมการ เกี่ยวกับการเงิน การจัดการหน้ี และการออมแบบ

กลมุ่ การผลติ และกองทนุ ตา่ งๆ รวมถงึ ประชาชนในหมบู่ า้ น ชาวบา้ น สามารถนำ� ความรูไ้ ปใชใ้ นการจัดการเงนิ

จากอำ�เภอขยายผลโครงการร้อยใจรักษ์ จงั หวัดเชียงใหม่ ของตนเอง/ครัวเรือน/กลุ่ม ให้มีเงินพอใช้ในชีวิต

จ�ำ นวน 30 คน ทม่ี คี วามสนใจเรยี นรูก้ ารบรหิ ารจดั การเงนิ ประจ�ำวัน และมเี งินส�ำรองรองรับกับเหตกุ ารณท์ ่ี

โดยโครงการนี้เริ่มต้นที่พ้ืนท่ีต้นแบบ จังหวัดน่าน ซึ่งทาง ไมค่ าดฝนั ที่อาจเกิดข้ึนในอนาคต โดยเรยี นรู้เร่ือง

คณะผู้จัดงานเห็นประโยชน์ จึงได้ขยายมาจัดกิจกรรมดัง การจัดท�ำบัญชีรับจ่ายครัวเรือน การท�ำต้นทุน

กล่าวในพ้ืนทเ่ี ชียงใหม่ อาชีพ และต้นทนุ การผลิต นอกจากนยี้ ังได้อาสา

สมัครครูการเงินของชุมชน เพ่ือท�ำหน้าที่ให้ค�ำ

แนะนำ� ในการบรหิ ารจัดการการเงินท่ีดี ลดโอกาส

การเปน็ หนใี้ หแ้ ก่คนในชุมชนต่อไปได้อีกด้วย

22 ขา่ วปิ ดทอง

ในเน้อื หาหลกั สตู รการพฒั นาศกั ยภาพครูการเงนิ และการบญั ชี รายงานพิ เศษ
ระดับชุมชน จะให้ความรู้ในเร่ืองการบริหารจัดการการเงินและ
การลงทุนแบบชาวบ้าน เป็ นการพัฒนาตามหลักปรัชญาของ นางสาวแสงสูรย์ สายใจ
เศรษฐกิจพอเพียง มเี ป้ าหมายเพ่อื พฒั นาความสามารถของชุมชน
ท้องถ่ินในการปรบั ตัวเพ่ือใหพ้ อเพยี ง และย่ังยืน เริ่มต้ังแต่ข้นั ท่ี 1 นางสาวดาว มะลิสรอ้ ย
ชุมชนมคี วามอยู่รอดระดับครวั เรอื น ข้ันท่ี 2 ส่งเสรมิ การรวมกล่มุ นายภวู เดช อุดมเกษตรคีรี
พ่ึงพาตัวเองในระดับชุมชน และข้ันท่ี 3 เช่ือมโยงกับตลาดและ
แหล่งทุนภายนอก เพราะในสถานการณ์ปั จจุบัน อุปสรรคของ ขา่ วปิ ดทอง 23
ชาวบ้านและเกษตรกรคือเร่ืองของความม่ันคงทางด้านรายได้ใน
ครัวเรือน แม้ว่าจะมีรายได้เพิ่มแต่รายจ่ายก็เพิ่มข้ึนด้วย เป็ นเหตุ
ทำ�ให้เงินออมไม่มากข้ึน และอาจจะไม่มีความม่ันคงในชีวิต
ยามชรา โดยเฉพาะในยุคท่ีผู้สูงอายุมีมากข้ึนและเป็ นผู้สูงอายุ
ท่ีมอี ายุยืนข้นึ

การอบรมคร้ังนี้ วิทยากรช้ีให้เห็นสถานการณ์ของการก่อหนี้
เรียนรู้และฝึกปฏิบัติในการคิดต้นทุน การผลิต ต้นทุนอาชีพ
การจัดท�ำบัญชีรับจ่ายครัวเรือน ซ่ึงจะช่วยท�ำให้ชุมชนมีการ
จัดการเงินให้ดี ลดรายจ่ายและเพิ่มรายได้ และลดความเส่ียง
ในการก่อหนไ้ี ด้อย่างย่ังยนื

ในส่วนของคุณนิรัชรา ปัญญาจักร ผู้วิเคราะห์อาวุโส ธปท.
ภาคเหนือ ได้ให้ความรู้เก่ียวกับการเงิน การจัดการหนี้ และการ
ออมแบบชาวบ้าน โดยสอนอย่างเป็นกันเอง ผู้ร่วมอบรมต่าง
สนุกสนาน เน่ืองจากมีอุปกรณ์ให้เล่นหลายอย่าง เช่น ตาราง
ออมเงิน โดยเน้นว่าต้องเร่ิมจากการวางแผน ซ่ึงดูได้จากรายรับ
และรายจ่ายที่มีทุกวัน จากน้ันให้วางแผนโดยจัดสรรเงินก่อนใช้
มีเงินเก็บเผ่ือยามฉุกเฉิน รู้หนี้ของตัวเอง มีเป้าหมายการเงิน
รูส้ ิทธขิ องผใู้ ชบ้ รกิ ารทางการเงิน และระวังภัยทางการเงิน

รายงานพิ เศษ

ดา้ นนางสาวแสงสรู ย์ สายใจ นกั วชิ าการตรวจสอบบญั ชชี ำ� นาญ ถึงวิธกี ารท�ำบญั ชคี รวั เรอื น ซ่งึ สามารถลดรายจ่าย

การ ส�ำนักงานตรวจบัญชีสหกรณ์เชียงใหม่ กล่าวว่า ในการเป็น ในครวั เรอื นได้ด้วย กอ่ นหนา้ นเ้ี คยมกี ารจดรายรบั

วิทยากรโครงการนเี้ นน้ เร่ืองการบัญชรี ายบุคคล คือบัญชีครัวเรอื น รายจ่ายอยู่บ้าง แต่ไมไ่ ด้ท�ำจริงจัง ตอนนแี้ ต่งงาน

และบัญชีต้นทุนประกอบอาชีพ โดยช้ีแจงถึงการใช้แอปพลิเคชัน และกำ� ลงั ต้งั ครรภ์ อกี ไมก่ เี่ ดอื นจะคลอด จงึ จำ� เปน็

"SmartMe" ซ่ึงสามารถบนั ทึกได้ในโทรศพั ท์มอื ถือ ใช้บนั ทึกบัญชี ต้องวางแผนให้ดี เพราะจะมีค่าใช้จ่ายเพิ่มข้ึน

ครวั เรือน และบัญชตี ้นทนุ ประกอบอาชีพได้ด้วย หรอื จะบันทึกใน ท่ีผ่านมาก็มีการออมอยู่บ้าง แต่ไม่สม่�ำเสมอ

สมุดบันทึกท่ีแจกให้ก็ได้ แล้วแต่ความสะดวกของแต่ละคน จะมี หลังจากน้ีจะแบ่งเงินเดือนที่เป็นรายได้ไว้ออมสัก

ใหบ้ นั ทึกการเพม่ิ รายได้ การลดรายจ่าย และการเกบ็ ออม หลกั ๆ คือ 30-40% เพราะเพงิ่ ผอ่ นมอื ถือและโนต้ บุก๊ หมดไป

เม่ือมีรายได้เข้ามาให้เก็บออมไว้ก่อน แล้วค่อยจ่ายออกไป ขณะที่ มองว่าหากท�ำบัญชีครัวเรือน จะท�ำให้ได้เห็นว่า

คนสว่ นใหญม่ กั จ่ายก่อนแล้วค่อยออม สามารถลดค่าใช้จ่ายในส่วนไหนได้บ้าง และจะมี

เงินไว้ออมด้วย

วิทยากรท่านนใ้ี หข้ อ้ มลู ว่า ในจ�ำนวนผเู้ ขา้ อบรม 30 คน มเี พยี ง

3-4 คนเท่าน้นั ท่ีท�ำบญั ชคี รวั เรอื นลงในสมดุ บนั ทึก พอมาอบรมก็ ผู้เข้ารับการอบรมอีกคน นายภูวเดช อุดม

เหน็ ประโยชน์ และจะบนั ทึกลงในสมดุ บนั ทึก สว่ นวัยรุน่ บอกบนั ทึก เกษตรคีรี บอกว่า ตนไมเ่ คยท�ำบัญชคี รัวเรอื นเลย

ลงในแอปฯ นา่ สนใจ ซ่งึ การท�ำบญั ชตี ้นทนุ ประกอบอาชพี จะได้เหน็ ได้แต่ดยู อดเงนิ ในบญั ชธี นาคารในภาพรวม หากมี

กำ� ไร-ขาดทนุ จะได้รูว้ ่าปลกู ผกั ชนดิ นไ้ี ด้กำ� ไรหรอื ไม่ อยา่ งไร เพราะ เงินเหลือจากการท�ำสวนส้มจะฝากธนาคาร และ

ส่วนใหญ่มักจะลืมคิดค่าแรงของตัวเอง ส่วนการท�ำบัญชีของกลุ่ม ใช้จ่ายเงินผ่านแอปพลิเคชัน แต่หลังจากเข้ารับ

เนน้ บทบาทหนา้ ท่ีของคณะกรรมการ การจัดท�ำบญั ชมี งี บประมาณ การอบรมในโครงการพัฒนาศักยภาพครูการเงิน

อะไรบ้าง หากกล่มุ ได้ก�ำไรมาและจะนำ� ก�ำไรไปท�ำอะไรต่ออีก แ ล ะ ก า ร บั ญ ชี ร ะ ดั บ ชุ ม ช น ใ น พ้ ื น ที่ ข ย า ย ผ ล

โครงการร้อยใจรักษ์ จังหวัดเชียงใหม่ ท�ำให้ได้
เป้ าหมายการอบรมเพ่ือให้แต่ละคนใช้เงินเป็ น เพราะการทำ� เรยี นรูเ้ กย่ี วกบั การออม และการท�ำบญั ชคี รวั เรอื น
บัญชจี ะได้รูร้ ายได้ รายจ่ายและเงินออม ทุกวันนจ้ี ่ายไปเท่าไหร่ไมร่ ู้ ท่ีต้องจดรายรับรายจ่าย ซ่ึงจะเป็นประโยชน์ต่อ
เพราะไมไ่ ด้บันทึกไว้ ถ้าบนั ทึกไว้จะทำ�ใหร้ ูว้ ่าแต่ละวันท่ีจ่ายไปน้นั การวางแผนทางการเงินต่อไป

จำ�เป็ นหรอื ไม่ เชน่ ปลกู ผกั มตี ้นทุนเท่าไหร่ ใส่สารเคมสี งู ไปไหม จะ

สามารถวิเคราะห์ข้อมูลเป็ น อย่างไรก็ตาม ปั ญหาอุปสรรคของ
ผอู้ บรมท่ีสะท้อนใหฟ้ ั งคือ แมร้ ูว้ ่าการทำ�บญั ชไี มย่ าก แต่ขเ้ี กยี จจะจด

ทีนม้ี าฟงั ในสว่ นของผรู้ บั การอบรมบา้ ง นางสาวดาว มะลสิ รอ้ ย
กล่าวว่า การเขา้ รับการอบรมคร้งั นไ้ี ด้รบั ประโยชนม์ าก ท�ำใหไ้ ด้รู้

24 ขา่ วปิ ดทอง

รายงานพิ เศษ

ศ. ดร.ชาติชาย ณ เชยี งใหม่ วิทยากรอบรม กิจกรรมในการอบรม

“ในการอบรมคร้ังน้ที างวิทยากรยงั แนะน�ำใหใ้ ชแ้ อปพลิเคชนั
"SmartMe" ในการจดบนั ทกึ เพ่อื จะไดร้ ูค้ า่ ใชจ้ า่ ยในแตล่ ะวนั แตล่ ะ
เดือน ผมคิดว่าการท�ำบญั ชีครัวเรอื นจะได้ประโยชน์มาก จะน�ำไป
ใชก้ ับตัวเองและครอบครัว พรอ้ มกันน้ีจะออมเงินไว้สัก 30% และ
จะเก็บเงินส่วนน้ีไว้ในบัญชีท่ีแยกต่างหาก ซ่ึงเป็นค�ำแนะน�ำของ
วิทยากร พร้อมกันน้ันจะน�ำความรู้ท่ีได้ไปใชก้ ับกล่มุ ท่ีดแู ลอยูด่ ้วย
โดยดแู ลกลุ่มทอผ้าและกล่มุ เล้ียงไก่ เล้ียงหมู”

เสียงสะท้อนของผู้รับการอบรมท้ังสอง ชี้ให้เห็นว่าโครงการ
อบรมเชิงปฏิบัติการ การพัฒนาศักยภาพครูการเงินและการบัญชี
ระดับชุมชนในพ้ืนท่ีขยายผลโครงการร้อยใจรักษ์ จังหวัดเชยี งใหม่
เกิดประโยชนท์ ้ังส่วนตัวและส่วนรวมอย่างแท้จรงิ

ข่าวปิ ดทอง 25

เรอื่ งเลา่ จากน้ำ�

วสิ าหกิจชมุ ชนปลกู ผักปลอดภัยบา้ นหนองแวงฮี
ต่อยอดเกษตรหลงั มนี ้�ำ

รวมพลงั เพ่ือชมุ ชนเข้มแขง็
อย่างสรา้ งสรรคแ์ ละยั่งยืน

แม้ต�ำบลคลองขาม อ�ำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ มีพ้ื นท่ีติดกับเขื่อนล�ำปาว พร้อมคลอง
ส่งน้�ำชลประทานและมีน้�ำไหลผ่านอย่างอุดมสมบูรณ์ตลอดทั้งปี แต่บ้านหนองแวงฮีกลับไม่เป็ นเช่นนั้น
เมื่อคลองส่งน้�ำสามารถใช้งานได้กับชุมชนที่อยู่ฝ่ั งซ้ายเท่าน้ัน ท�ำให้ชุมชนฝ่ั งขวาอย่างหนองแวงฮี
ขาดแคลนน้�ำท�ำการเกษตรมาโดยตลอด

น้ำ� จากโครงการฯ เพ่อื ต่อยอดการเกษตร

26 ข่าวปิ ดทอง

เรอื่ งเลา่ จากน้ำ�

ถังเก็บน้ำ� 1,500 ลิตร จ�ำนวน 8 ถัง แปลงผกั ปลอดภัยของชุมชน

นางสาธินี โยธาภักดี ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านบ้านหนองแวงฮีพูดถึง “พอดีหมู่บ้านมีท่ีรกร้างบริเวณสระน้�ำ ไม่ได้

ปัญหาการขาดแคลนน้�ำของชุมชนให้ฟังว่า “น้�ำจากเข่ือนล�ำปาว ท�ำอะไรอยู่ประมาณ 5 ไร่กว่า ก็คิดต่อยอดจาก

ส่วนใหญ่ฝ่ ังซ้ายจะได้ใช้ ฝ่ ังขวาอย่างหมู่บ้านเราได้นิดเดียว โครงการฯ ว่านา่ จะทำ� พ้นื ท่ีตรงนใ้ี หเ้ กดิ ประโยชน์

มันไม่ท่ัวถึง เราเลยขุดสระน้�ำใช้ในหมู่บ้าน แต่ก็มีปัญหาตรง พอได้น้�ำก็เลยแบง่ ท่ีกัน ขนาด 6x4 เมตร สมาชกิ

เอาน้�ำข้ึนมาใช้ไม่ได้” ประมาณ 40 คน เอาน้ำ� จากโครงการฯ มาปลกู ผกั

ปลอดภัยเพ่อื บรโิ ภคในครวั เรอื น เหลือก็จ�ำหนา่ ย

จนกระท่ังชุมชนได้เขา้ รว่ มโครงการฝา่ วิกฤติด้วยเศรษฐกจิ และ ในหมบู่ า้ นและตลาดขา้ งนอก ซง่ึ ผลตอบรบั ดมี าก”

สงั คมฐานรากใหพ้ ัฒนาก้าวไปตามแนวพระราชด�ำริ เพ่อื ซ่อมแซม

และเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพแหลง่ น้ำ� ชุมชนขนาดเลก็ จากสถาบนั สง่ เสรมิ

และพัฒนากิจกรรมปดิ ทองหลังพระ สบื สานแนวพระราชด�ำริ โดย

การสรา้ งสถานสี ูบน้ำ� โซลาร์เซลล์ ก�ำลังไฟ 350 วัตต์ จ�ำนวน 12 แผง

พร้อมถังเก็บน้ำ� ขนาด 1,500 ลิตร จ�ำนวน 8 ถัง ซ่งึ ชุมชนได้ลงมติ

ต่อยอดโครงการฯ ด้วยการเปลี่ยนพ้ืนท่ีรกร้างใหเ้ ปน็ แปลงผักของ

ชุมชน ท่ีจะชว่ ยสรา้ งรายได้รายวันใหก้ ับเกษตรกรอยา่ งย่ังยนื

ขา่ วปิ ดทอง 27

เรอื่ งเลา่ จากน้�ำ

เพยี งไมน่ าน พ้ืนท่ีรกรา้ งกว่า 5 ไร่ ที่เคยแหง้ แล้ง ก็ฟ้ื นคืนกลับมา
มีชีวิตอีกคร้ัง ด้วยผักสวนครัวอย่าง ต้นหอม ผักชี มะเขือเทศ
มะเขอื เปราะ คะนา้ ผกั กาดหอม ผกั กาดแก้ว ขา้ วโพดหวาน ด้วย
ฝี มือสมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชนปลูกผักปลอดภัยบ้านหนองแวงฮี
ท่ีปลกู ผกั ไว้บรโิ ภคภายในครวั เรอื น เหลอื จึงนำ�ไปขายท่ีตลาดท้ังใน
และนอกชุมชน

นางค�ำลา จันทะแสน หน่ึงในสมาชิกกลุ่มวิสาหกิจ กล่าวว่า
“พอมีการแบ่งท่ีให้คนในชุมชนได้มาท�ำการเกษตรก็ดีมากๆ แต่
ก่อนไม่มีรายได้รายวันเลย ตอนน้ีอยา่ งน้อยๆ ได้วันละ 200 บาท
แต่ถ้าอยา่ งชว่ งหน้าหนาว ได้วันละ 400-500 บาท ดีมากๆ เลย”

นอกจากจะท�ำใหส้ มาชกิ กล่มุ มรี ายได้ในทกุ ๆ วันแล้ว แปลงผกั
ในหมบู่ า้ นยงั ไดก้ ลายเปน็ ทพ่ี บปะสงั สรรคข์ องคนในชมุ ชน บา้ นไหน
ขาดเหลือก็จะเดินมาซ้อื ผกั สดๆ ถึงหนา้ แปลง หรอื ชว่ งว่างหลังจาก
ดูแลแปลงแล้ว สมาชิกก็จะมานั่งพูดคุยแลกเปล่ียนสารทุกข์
สกุ ดิบกัน ก่อเกิดความสัมพนั ธท์ ี่ท�ำใหก้ ล่มุ เข้มแข็งแนบแนน่ ยิง่ ข้นึ

“ทางกลุ่มจะประชุมกันทุกเดือน เวลามีปัญหาอะไรจะได้พูด
คยุ แก้ไขปัญหากัน แล้วก็มีขอ้ ตกลงในการเก็บค่าบำ� รุงจากสมาชกิ
เดือนละ 10 บาท เพ่ือจะเก็บไว้เป็นค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษา
อุปกรณ์ต่างๆ แล้วก�ำลังวางแผนต่อยอด ท�ำแผงขายผักปลอดภัย
ท่ีหนา้ แปลงเกษตร พรอ้ มประชาสมั พนั ธใ์ หค้ นนอกหมบู่ า้ นได้รูว้ ่า
ท่ีบ้านหนองแวงฮีมีผักสดๆ ดีต่อสุขภาพ ราคาไม่แพงจ�ำหน่าย
และจะดันตรงน้ีให้เป็นแหล่งท่องเท่ียวแห่งใหม่ เพราะเม่ือไม่
นานมาน้ีได้ทดลองจัดกิจกรรม ตกเบ็ดปลาใหญ่ กินผักปลอดภัย
บ้านหนองแวงฮี ซ่ึงได้ผลตอบรับดีมาก สร้างรายได้เข้าหมู่บ้าน
กว่า 100,000 บาท ก็ถือเป็นความภาคภูมิใจของชุมชนเรา”
นางสาธนิ ี ผชู้ ว่ ยผใู้ หญ่บา้ นกล่าวท้ิงท้าย

28 ข่าวปิ ดทอง

เรอ่ื งเล่าจากน้ำ�

นับเป็นหน่ึงชุมชนที่เป็นตัวอย่างของการต่อยอดโครงการ
ฝ่าวิกฤติด้วยเศรษฐกิจและสังคมฐานรากให้พัฒนาก้าวไปตาม
แนวพระราชด�ำริ เพ่ือซ่อมแซมและเพิ่มประสิทธิภาพแหล่งน้�ำ
ชมุ ชนขนาดเลก็ ไดอ้ ยา่ งเขม้ แขง็ มกี ารระดมความคดิ เม่อื เกดิ ปญั หา
ก็สามารถช่วยกันแก้ไขอย่างเป็นขั้นตอน ท้ังยังพัฒนาชุมชนให้
เจริญก้าวหนา้ อยา่ งสร้างสรรค์ได้เปน็ อย่างดี

ผลิตภัณฑ์ผกั ปลอดภัย ของกล่มุ วิสาหกิจชุมชนปลูกผกั ปลอดภัยบา้ นหนองแวงฮี

ขา่ วปิ ดทอง 29

ตอ่ ยอด สรา้ งผลติ ภัณฑ์

ขยายตลาดสินค้าเกษต

ผักเคล คะนา้ ใบหยิก “ราชนิ ีผกั ” ผลิตผลที่กลุ่มแมๆ่ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนผปู้ ลกู ผกั บา้ นโคกล่าม-แสงอร่าม
ปลกู ด้วยมอื ดแู ลด้วยใจ
จาก “บ้านโคกล่าม-แสงอร่าม”

ผกั เคล หรอื คะนา้ ใบหยกิ ท่ีเรยี กได้ว่าเปน็ “ราชนิ ผี กั ” ท่ีถือเปน็
“SUPER FOOD” เน่อื งจากมคี ณุ ประโยชนม์ ากมาย อาทิ อดุ มไปดว้ ย
สารต้านอนมุ ลู อิสระ เเคลเซียมสูงกว่านมวัวถึง 3 เท่า ธาตเุ หล็กสงู
ใยอาหารสงู แคลอรตี ่�ำ ไมม่ ไี ขมนั ผกั เคลของของแมๆ่ กลมุ่ วิสาหกจิ
ชมุ ชนผปู้ ลกู ผกั บา้ นโคกลา่ ม-แสงอรา่ ม ทกุ ตน้ ปลกู ดว้ ยมอื ดเู เลดว้ ย
หวั ใจ ซ่งึ นอกเหนอื จากการเอาใจใสแ่ ล้ว ยงั ต้องคอยสงั เกตต้นกล้า
ต้นไหนไม่สมบูรณ์ หรือต้นไหนมีปัญหาก็ต้องแก้ไข หากร้อนไปก็
ต้องพรมน้�ำให้ เพราะการเพาะกล้าจะช่วยในการประหยัดการใช้
เมล็ดพันธุ์ และถ้ากล้าแข็งแรง ผลผลิตออกมาก็จะมีคุณภาพด้วย
โดยมีให้เลือกกินท้ังผักเคลเขียว เเละเคลม่วง ซ่ึงนอกจากผักเคล
แล้ว ยงั มี กรนี โอ๊ค คะนา้ กวางต้งุ ต้นหอม ผกั ชี ฯลฯ

ท่านที่สนใจผลผลติ ผกั ปลอดภยั สง่ ตรงจากกลมุ่ วิสาหกจิ ชุมชน
ผปู้ ลกู ผกั บา้ นโคกลา่ ม-แสงอรา่ ม ตำ�บลกดุ หมากไฟ อำ�เภอหนองววั ซอ
จังหวัดอุดรธานี มบี รกิ ารสง่ ทั่วไทย ส่งั ซ้อื ได้ท่ี โทร. 08-0012-2084
แม่น้อย, 09-9043-4609 น้องซันน่ี หรือ inbox ผ่านเพจเฟซบุ๊ก
ภธู ารา วิสาหกิจชุมชนบา้ นโคกล่าม-แสงอร่าม

30 ขา่ วปิ ดทอง

ต่อยอด สรา้ งผลิตภณั ฑ์

ตร สรา้ งแบรนด์ ”ชมุ ชน” เพ่ือ ”ชมุ ชน”

“มะนาวบ้านยอด”

น้ำ� เยอะ ลูกใหญ่ ไรเ้ มลด็

จากกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผู้ปลูกมะนาวบ้านยอด ต�ำบลยอด อ�ำเภอ
สองแคว จงั หวดั นา่ น ทก่ี วา่ จะยนื อยไู่ ดอ้ ยา่ งมน่ั คง กเ็ คยลม้ ลกุ คลกุ คลาน
มาชว่ งระยะเวลาหนง่ึ แตด่ ว้ ยความสามคั คแี ละความเสยี สละของสมาชกิ
ใช้กฎกติกาตามระเบียบกลุ่มเข้ามาบริหารจัดการ สมาชิกทุกคนคือ
เจ้าของกลุ่ม เน้นการสร้างความเป็นเจ้าของ ให้สมาชิกเข้าใจว่าการ
รวมกลุ่มข้ึนมาเพ่ือต่อรองราคากับคู่ค้า ท�ำให้ทุกวันน้ีกลุ่มมีสมาชิก
ท้ังหมด 96 ราย และพ้ืนที่ปลูกมะนาวพันธุต์ าฮิติ เกือบ 600 ไร่ โดย
ปลูกแบบเกษตรปลอดภัย ได้รับเคร่ืองหมาย GAP จุดเด่นของมะนาว
กลุ่มน้ี คือเป็นมะนาวที่ไร้เมล็ด มีน้�ำเยอะ เปลือกบาง และสามารถ
พลิกแผ่นดินข้าวโพดให้กลายเป็นสวนมะนาวเกรดพรีเมียม ส่งขาย
สยามแมค็ โคร ยกระดับความเปน็ อยูช่ าวบ้านใหด้ ีข้ึนได้อยา่ งแท้จรงิ

ท่านท่ีสนใจศึกษาดูงาน ขอคำ�แนะนำ�การปลูกมะนาวตาฮิติ หรือ
ส่ังซ้ือต้นพันธุ์และผลผลิต ติดต่อสอบถามได้ที่ คุณปั ทมพร พิชัย
โทร. 09-7960-1925, 09-7359-6009 หรือ inbox เพจเฟซบุ๊ก
มะนาวไร้เมล็ดยอดดอยสองแคว จังหวัดนา่ น

มะนาวตาฮิติ ผลิตภัณฑ์ข้ึนช่อื ของ "บา้ นยอด"

ข่าวปิ ดทอง 31

ตอ่ ยอด สรา้ งผลิตภณั ฑ์

ชวนทอ่ งเทีย่ ว ”โป่ งลึก-บางกลอย“
ลมิ้ รสกาแฟสดคั่วบด หอมกรุน่ จาก ”ป่ าแกง่ กระจาน“

อีกหน่ึงก้าวการพัฒนาและต่อยอดองค์ความรู้ใน “โครงการ บรรยากาศลานกางเต็นท์ในพ้นื ท่ี
แผนพัฒนาชนบทเชิงพ้ืนท่ีประยุกต์ตามพระราชดําริ บ้านโป่งลึก- HOEM กาแฟหอมกรุน่ จากโปง่ ลึก-บางกลอย
บางกลอย ต�ำบลห้วยแม่เพรียง อ�ำเภอแก่งกระจาน จังหวัด
เพชรบุรี” ชาวบ้านโป่งลึก-บางกลอย ปลูกกาแฟพันธุ์โรบัสต้า
“เน้นแปรรูป-ขายเอง”

สถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระ สืบสาน
แนวพระราชด�ำริ เขา้ ไปพฒั นา “บา้ นโปง่ ลกึ -บางกลอย” จนมพี ้นื ที่
ท่ีมีน้�ำใช้ตลอดปี 454 ไร่ และเกษตรกรมีรายได้จากการท�ำการ
เกษตรและพชื เศรษฐกิจที่มมี ลู ค่าสงู ที่โครงการสง่ เสรมิ เชน่ ทเุ รยี น
กาแฟ และมะนาว ฯลฯ อีกทั้งปัจจุบันยังเปิดเป็นแหล่งท่องเท่ียว
ชุมชนด้วย ผมู้ าเยอื นสามารถลอ่ งแพไมไ้ ผต่ ามลำ� น้ำ� เพชรบุรี ชมวิถี
ชุมชนบา้ นบางกลอย ชมการทอผา้ ลายปกาเกอะญอ พรอ้ มท้งั เดินชม
วิถีเกษตรผสมผสาน ถึงแม้จะอยู่ในพ้ืนที่ห่างไกล แต่ชาวบ้านก็ได้
มีส่วนร่วมดูแลปัญหาลดโลกร้อน ด้วยการท�ำกระบอกไม้ไผ่ไว้ให้
นกั ท่องเท่ียวได้ใชก้ ัน

ท่านท่ีมโี อกาสได้ไปท่องเที่ยวที่ “บา้ นโป่งลึก-บางกลอย” ต้อง
ได้แวะลองชมิ กาแฟกัน หรือหากไมส่ ะดวกเดินทาง สามารถล้ิมรส
กาแฟและชาดอกกาแฟแหง่ บ้านโปง่ ลึก-บางกลอย ได้เช่นเดียวกัน
ติดต่อสอบถามได้ท่ีเฟซบุ๊กเพจ HOEM กาแฟโป่งลึก-บางกลอย
หรอื โทร. 08-1178-4896 (พว่ี ้า-จินดารตั น์ คำ� เวียง) หรอื สง่ั ซ้อื ผา่ น
แอปพลิเคชัน Shopee shopee.co.th/aroonthipkumwiang

32 ข่าวปิ ดทอง