ใบงานและแบบฝึกหัด รายวิชาโลก ดาราศาสตร์เเ

ใบงานเสริม
โลก ดาราศาสตร์และอวกาศ เลม่ 2

ของ

นาย/นางสาว...............................................
ช้ัน.....................ห้อง................

ใบงาน เรื่อง สมบัตขิ องแร่

ชือ่ ………………………………………………………………………………………ชนั้ ....................................เลขท่ี...................
ผลการเรียนรู้ ตรวจสอบและระบชุ นิดแร่ รวมทั้งวิเคราะหส์ มบตั ิและนาเสนอการใชป้ ระโยชน์จาก
ทรัพยากรแร่ทีเ่ หมาะสม

คาช้ีแจง ให้นกั เรยี นพจิ ารณาข้อความตอ่ ไปนี้ แล้วทาเคร่อื งหมาย √ หนา้ ขอ้ ความท่ีถกู
และทาเครอ่ื งหมาย X หน้าข้อท่ผี ดิ

X 1. แร่ทกุ ชนดิ มสี มบตั ิทางกายภาพเฉพาะตวั
X 2.สมบัตทิ างกายภาพของแรส่ ามารถใช้จาแนกชนิดแร่ได้

3. แร่ทีน่ ามาทาเป็นเคร่อื งประดบั ได้ ต้องมีความแขง็ มากกวา่ 7 ตามมาตราโมส์
√ 4. หินต้องประกอบดว้ ยแรม่ ากกว่า 1 ชนิด

5. แรท่ กุ ชนิดจะต้องเป็นแรป่ ระกอบหิน
√ 6. แรแ่ ต่ละชนดิ มีความแข็งแตกต่างกนั ถา้ ความแข็งเท่ากนั แสดงวา่ เป็นแร่ชนิดเดยี วกนั
√ 7. ทองคาไมจ่ ัดวา่ เป็นแร่
X 8. เราสามารถหาปรมิ าตรของแร่โดยการแทนทด่ี ว้ ยน้า

√ 9. เราสามารถตรวจสอบสีผงของแร่โดยวธิ กี ารขดู แร่กับแผน่ กระเบือ้ ง
X 10. การทแี่ รม่ ีสีแตกตา่ งกนั ออกไปนนั้ เกดิ จากสตู รเคมที ีผ่ ิดพลาดขณะเกิดแร่
X 11. หินและแร่มีความหมายเหมอื นกนั
X 12. รตั นชาติเปน็ แร่ท่ที นต่อการขดู ขดี หายากและมีความวาว
X 13. ถ้าใชม้ าตราโมส์ในการระบุความแขง็ ของแร่ เล็บมอื ของคนเรามคี า่ ความแข็งเท่ากบั 2.5
X 14. ในบรรดาแรท่ ั้งหมดเพชรถอื ได้ว่ามีความแขง็ มากที่สุด
X 15. ยปิ ซมั เป็นแร่ทีพ่ บมากแถบภาคใต้

ใบงาน เร่ืองแร่กับการใช้ประโยชน์

ชอ่ื ………………………………………………………………………………………ช้ัน....................................เลขที่...................
ผลการเรียนรู้ ตรวจสอบและระบชุ นดิ แร่ รวมท้ังวเิ คราะห์สมบัตแิ ละนาเสนอการใชป้ ระโยชน์จาก
ทรัพยากรแร่ทเ่ี หมาะสม

คาชี้แจง ใหน้ กั เรียนจบั คู่แรก่ ับประโยชน์ของแร่ให้ถกู ตอ้ ง

ชนิดของแร่ ประโยชน์

ดีบกุ วัตถดุ ิบต้ังตน้ ในการผลติ เหล็กกล้า

วลุ เฟรม เปน็ เคร่ืองประดับ มีราคาสงู
เหล็ก ทาปูนซเี มนตแ์ ละปูนขาว

ฟลอู อไรด์ เคลือบโลหะทาภาชนะบรรจอุ าหาร

ตะกัว่ ทาไส้หลอดไฟฟา้ และหลอดวทิ ยุ

ทองแดง กระสุนปืน ทาตะกั่วบัดกรี

แร่รตั นชาติ ใชใ้ นอตุ สาหกรรมเคมี
แคลไซต์ ทาอุปกรณไ์ ฟฟา้ สายไฟฟ้า

ใบงาน เรื่องฐานขอ้ มลู แร่

ชื่อ………………………………………………………………………………………ชัน้ ....................................เลขที่...................
ผลการเรยี นรู้ ตรวจสอบและระบชุ นิดแร่ รวมทัง้ วเิ คราะห์สมบัติและนาเสนอการใช้ประโยชน์จาก
ทรพั ยากรแร่ทเ่ี หมาะสม

คาช้แี จง ให้นักเรยี นนาฐานข้อมลู แรด่ ้านซา้ ยมือ นาไปไปเติมในชนิดของแร่ทมี่ คี วามสัมพันธ์
กันใหถ้ ูกตอ้ ง

1. วาวแบบเพชร เพชร ไพไรต์
2. วาวแบบโลหะ .............................................. ..............................................
3. วาวแบบแกว้ .............................................. ..............................................
4. ไมม่ ีสผี ง .............................................. ..............................................
5. สีผงเทาดา
6. สีผงขาว ฟลูออไรด์ กาลีนา
7. สผี งสีเขยี วอ่อน .............................................. ..............................................
8. ไมม่ สี ผี ง .............................................. ..............................................
9. ระบบสามแกนราบ .............................................. ..............................................
10. ระบบหนง่ึ แกนเอียง
11. สีผงตะกวั่ ทองคา ควอตซ์
12. ความแขง็ 10 .............................................. ..............................................
13. ความแขง็ 4 .............................................. ..............................................
14. วาวแบบมุก .............................................. ..............................................
15. วาวแบบดนิ
16. มีสีทอง มาลาไคต์ ยปิ ซัม
17. ความแข็ง 8 .............................................. ..............................................
18. ระบบสามแกนเทา่ .............................................. ..............................................
19. ความแขง็ 2 .............................................. ..............................................
20. ความแขง็ 3.5
21. ความแข็ง 3
22. ความแข็ง 9
23. สีเงนิ
24. มหี ลายสี
25. ใสไมม่ ีสี

ใบงาน เร่อื งความแขง็ ของแร่

ชื่อ………………………………………………………………………………………ช้ัน....................................เลขที่...................
ผลการเรยี นรู้ ตรวจสอบและระบชุ นดิ แร่ รวมท้งั วเิ คราะห์สมบตั ิและนาเสนอการใช้ประโยชน์จาก
ทรัพยากรแร่ท่เี หมาะสม

คาชแี้ จง ให้นกั เรยี นเตมิ คาหรือข้อความลงในชอ่ งวา่ งให้ถกู ตอ้ ง สมบรู ณ์

ความแข็ง 1 ความแข็ง 6
ไดแ้ ก่.................................... ได้แก่....................................
วัสดุท่ใี ช้ทดสอบ................... วสั ดุทใี่ ช้ทดสอบ...................

ความแข็ง 2 ความแข็ง 7
ได้แก่.................................... ไดแ้ ก่....................................
วัสดทุ ใี่ ช้ทดสอบ................... วสั ดุท่ีใช้ทดสอบ...................

ความแขง็ 3 ความแขง็ 8
ได้แก่.................................... ไดแ้ ก่....................................
วัสดทุ ใี่ ชท้ ดสอบ................... วัสดทุ ่ใี ชท้ ดสอบ...................

ความแขง็ 4 ความแข็ง 9
ไดแ้ ก่.................................... ไดแ้ ก่....................................
วสั ดทุ ่ีใชท้ ดสอบ................... วัสดทุ ใ่ี ชท้ ดสอบ...................

ความแขง็ 5 ความแข็ง 10
ได้แก่.................................... ได้แก่....................................
วัสดุท่ใี ช้ทดสอบ................... วัสดทุ ่ีใชท้ ดสอบ...................

ใบงาน เรือ่ ง แหล่งแร่ในประเทศไทย

ช่อื ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท่ี...................
ผลการเรยี นรู้ ตรวจสอบและระบชุ นดิ แร่ รวมทง้ั วเิ คราะหส์ มบัติและนาเสนอการใช้ประโยชนจ์ าก
ทรัพยากรแรท่ เ่ี หมาะสม

คาชแี้ จง ให้นกั เรยี นสืบค้นตวั อยา่ งแหล่งแร่ทม่ี ใี นประเทศไทยพร้อมระบชุ นดิ แรน่ ้นั ๆทพ่ี บ
จังหวดั ที่พบ ลงในชอ่ งวา่ งใหส้ มบรู ณ์

ภาคเหนือ .………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………….....

ภาคกลางและภาคตะวันออก

.………………………………………………………………………………
... …………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………….....

ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื

.…………………..…. …………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………….....

.……………………………………………………………………………… ภาคใต้

…………………………………………..…. ……………………………………
…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………….....

ใบงาน เรื่อง แรก่ บั ผลติ ภัณฑต์ า่ งๆ

ชื่อ………………………………………………………………………………………ชน้ั ....................................เลขท่ี...................
ผลการเรียนรู้ ตรวจสอบและระบชุ นิดแร่ รวมทัง้ วเิ คราะห์สมบตั แิ ละนาเสนอการใชป้ ระโยชน์จาก
ทรัพยากรแรท่ ี่เหมาะสม

คาช้ีแจง ใหน้ กั เรยี นหาฉลากจากผลติ ภัณฑ์ตา่ งๆหรอื รูปภาพผลิตภณั ฑ์ตา่ งๆท่มี ีองคป์ ระกอบ
มาจากแร่

ชอ่ื ผลติ ภณั ฑ์ : แป้งพฟั

ทม่ี า :

ชนดิ แร่ทเ่ี ปน็ องคป์ ระกอบ
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………...

ใบงาน เร่ือง ประเภทของแร่

ชอื่ ………………………………………………………………………………………ชนั้ ....................................เลขท่ี...................
ผลการเรยี นรู้ ตรวจสอบและระบชุ นิดแร่ รวมทง้ั วิเคราะห์สมบัติและนาเสนอการใช้ประโยชน์จาก
ทรัพยากรแรท่ ีเ่ หมาะสม

คาชี้แจง ให้นกั เรยี นเตบิ คาตอบในช่องวา่ งใหถ้ ูกต้อง

ท่มี า : http://www.digitalschool.club/digitalschool/

แร่ ถ้ากล่าวถงึ การนามาใชป้ ระโยชน์ สามารถแบง่ เป็น 2 ประเภทไดแ้ ก่

...................................................................... ......................................................................
...................................................................... ......................................................................
...................................................................... ......................................................................
...................................................................... ......................................................................
...................................................................... ......................................................................
...................................................................... ......................................................................
...................................................................... ......................................................................
...................................................................... ......................................................................
...................................................................... ......................................................................
...................................................................... ......................................................................

ใบงาน เร่ือง แร่ประกอบหิน

ช่ือ………………………………………………………………………………………ช้นั ....................................เลขที่...................
ผลการเรียนรู้ ตรวจสอบและระบชุ นิดแร่ รวมทง้ั วิเคราะห์สมบตั แิ ละนาเสนอการใช้ประโยชน์จาก
ทรพั ยากรแรท่ เี่ หมาะสม

คาชีแ้ จง ใหน้ กั เรียนเติบคาตอบในชอ่ งวา่ งใหถ้ ูกต้อง

ที่มา : http://www.dmr.go.th/download/article/article_20170821091924.pdf

จงตอบคาถามต่อไปน้ี
1. แรป่ ระกอบหนิ ( Rock forming minerals ) .......................................................

............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................

2. แร่ประกอบหนิ ไดแ้ ก่ ..............................................................................................
............................................................................................................................................

3. ธาตุหลักทม่ี มี ากในแผ่นเปลอื กทีท่ าใหเ้ กดิ แร่ ไดแ้ ก่ ..............................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................

ใบงาน เร่ืองประเภทของหนิ

ชื่อ………………………………………………………………………………………ชน้ั ....................................เลขท่ี...................

ผลการเรียนรู้ ตรวจสอบ จาแนกประเภทและระบชุ ื่อหินรวมทัง้ วเิ คราะห์สมบัติและนาเสนอการใช้
ประโยชนข์ องทรัพยากรหินท่เี หมาะสม

คาชแ้ี จง จงนากล่มุ คาต่อไปน้ีเตมิ ลงในตารางให้สัมพนั ธ์กันกบั ประเภทของหินที่กาหนดให้

1.หนิ แกรนติ ( Granite) 2. หินพมั มซิ (Pumice)
3. หินกรวดมน (Conglomerate) 4. หินออบซเิ ดยี น (Obsedian)
5. หนิ ดนิ ดาน ( Shale) 6. หินควอตไซต์ (Quartzite)
7. หนิ เชิร์ต ( Chert ) 8. หนิ ทราย (Sandstone)
9. หินแอนดีไซต์ ( Andesite) 10. หินบะซอลต์ ( Basalt)
11. หินชีตส์ (Schist) 12. หินปูน ( Limestone )
13. หนิ ไรโอไลต์ ( Ryolite) 14. หนิ ไนซ์ (Gneiss)
15. หนิ ชนวน (Slate) 16. หนิ อ่อน (Marble)

หินแกรนิต หนิ ช้ันหรอื หนิ ตะกอน หนิ แปร
( Igneus Rock) (Sedimentary Rock) (Metamorphic Rock)

............................................. ................................................... ...............................................

............................................. ................................................... ...............................................

............................................. ................................................... ...............................................

............................................. ................................................... ...............................................

............................................. ................................................... ...............................................

............................................. ................................................... ...............................................

............................................. ................................................... ...............................................

ใบงาน เรอ่ื งหินอคั นี

ช่ือ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท่ี...................
ผลการเรยี นรู้ ตรวจสอบ จาแนกประเภทและระบชุ ือ่ หนิ รวมทงั้ วิเคราะห์สมบตั แิ ละนาเสนอการใช้
ประโยชนข์ องทรัพยากรหนิ ท่เี หมาะสม
คาชแ้ี จง จงตอบคาถามใหถ้ กู ต้อง

จงตอบคาถามต่อไปน้ี
1. หินอัคนี (Igneous rock) คือ ...............................................................................

...........................................................................................................................................
2. ประเภทของหนิ อคั นี แบ่งออกได้เปน็ 2 ประเภท ไดแ้ ก่
2.1 หินอัคนีแทรกซอน (Intrusive igneous rock) คอื ......................................

...........................................................................................................................................
2.2 หนิ อัคนีพุ (Extrusive igneous rock) คอื ..................................................

...........................................................................................................................................
3. หนิ อคั นแี ทรกซอน ได้แก่ ......................................................................................
4. หนิ อคั นพี ุ ได้แก่......................................................................................................

หินดังกล่าวคอื หินอะไร

1

ชือ่ หนิ ......................................................................................
ประโยชน์ ................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................

2 ชือ่ หิน ......................................................................................

ประโยชน์ ................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................

ใบงาน เรือ่ งตัวอย่างหินอัคนี

ช่ือ………………………………………………………………………………………ชน้ั ....................................เลขท่ี...................

ผลการเรยี นรู้ ตรวจสอบ จาแนกประเภทและระบชุ อ่ื หินรวมทั้งวเิ คราะห์สมบตั ิและนาเสนอการใช้
ประโยชนข์ องทรัพยากรหนิ ทเ่ี หมาะสม

คาชีแ้ จง ใหน้ กั เรียนนาภาพหนิ อคั นี 1 ชนิด มาติดลงในกระดาษหรือวาด พรอ้ มอธิบายตาม
หวั ขอ้ ท่ไี ด้กาหนดไว้

ชือ่ หนิ ......................................... ลกั ษณะของหนิ ..........................
คาศพั ท์ ………………………………… .....................................................
.....................................................
.....................................................

สขี องหนิ .................................... ประโยชน์ ....................................
.................................................... .....................................................
..................................................... .....................................................
..................................................... .....................................................

ใบงาน เรอื่ ง หินตะกอน

ชอื่ ………………………………………………………………………………………ชน้ั ....................................เลขที่...................
ผลการเรียนรู้ ตรวจสอบ จาแนกประเภทและระบชุ ื่อหินรวมท้ังวเิ คราะห์สมบัติและนาเสนอการใช้
ประโยชน์ของทรัพยากรหินที่เหมาะสม
คาช้ีแจง จงตอบคาถามใหถ้ กู ตอ้ ง

จงตอบคาถามต่อไปน้ี
1. หนิ ตะกอน (Sedimentary rock) คือ....................................................................

............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................

2. ปัจจัยทที่ าให้เกดิ หนิ ตะกอนมดี งั น้ี ได้แก่ ...............................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................

3. หนิ ตะกอนมีด้วยกัน 3 ประเภทได้แก่ ไดแ้ ก่ ..........................................................
............................................................................................................................................

4. หนิ ตะกอน ได้แก่....................................................................................................
............................................................................................................................................

หนิ ดงั กล่าวคือหนิ อะไร

1 ช่ือหนิ ......................................................................................

ประโยชน์ ................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................

2 ชื่อหนิ ......................................................................................

ประโยชน์ ................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................

ใบงาน เร่ืองตัวอยา่ งหินอัคนี

ชือ่ ………………………………………………………………………………………ช้นั ....................................เลขที่...................

ผลการเรียนรู้ ตรวจสอบ จาแนกประเภทและระบชุ ่ือหนิ รวมทัง้ วิเคราะหส์ มบัตแิ ละนาเสนอการใช้
ประโยชนข์ องทรัพยากรหินท่เี หมาะสม

คาชแี้ จง ให้นักเรยี นนาภาพหินตะกอน 1 ชนดิ มาตดิ ลงในกระดาษหรือวาด พรอ้ มอธบิ ายตาม
หัวขอ้ ท่ีไดก้ าหนดไว้

ชื่อหนิ ......................................... ลกั ษณะของหิน ..........................
คาศพั ท์ ………………………………… .....................................................
.....................................................
.....................................................

สขี องหิน .................................... ประโยชน์ ....................................
.................................................... .....................................................
..................................................... .....................................................
..................................................... .....................................................

ใบงาน เร่ือง หนิ แปร

ชอ่ื ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท่ี...................
ผลการเรยี นรู้ ตรวจสอบ จาแนกประเภทและระบุช่อื หนิ รวมทัง้ วเิ คราะห์สมบตั แิ ละนาเสนอการใช้
ประโยชน์ของทรัพยากรหนิ ทเี่ หมาะสม
คาชี้แจง จงตอบคาถามใหถ้ ูกตอ้ ง

จงตอบคาถามตอ่ ไปน้ี
1.หนิ แปร (Metamophic rock) คือ..........................................................................

............................................................................................................................................
............................................................................................................................................

2. นกั ธรณวี ทิ ยาแบง่ การแปรสภาพออกเปน็ 4 ประเภท คือ......................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................

3. ตวั อยา่ งหนิ แปร ไดแ้ ก่............................................................................................
............................................................................................................................................

หนิ ดงั กล่าวคือหินอะไร

1

ชอ่ื หิน.......................................................................................
แปรสภาพมาจาก....................................................................
ประโยชน์.................................................................................

2

ช่ือหนิ .......................................................................................
แปรสภาพมาจาก....................................................................
ประโยชน์.................................................................................

ใบงาน เร่ืองตวั อยา่ งหินอคั นี

ชอ่ื ………………………………………………………………………………………ชัน้ ....................................เลขที่...................

ผลการเรยี นรู้ ตรวจสอบ จาแนกประเภทและระบุช่อื หนิ รวมท้งั วิเคราะห์สมบตั แิ ละนาเสนอการใช้
ประโยชน์ของทรัพยากรหินทเ่ี หมาะสม

คาชแี้ จง ใหน้ ักเรียนนาภาพหนิ แปร 1 ชนดิ มาติดลงในกระดาษหรอื วาด พร้อมอธิบายตาม
หัวข้อที่ได้กาหนดไว้

ชื่อหนิ ......................................... ลักษณะของหิน ..........................
คาศัพท์ ………………………………… .....................................................
.....................................................
.....................................................

สีของหิน .................................... ประโยชน์ ....................................
.................................................... .....................................................
..................................................... .....................................................
..................................................... .....................................................

ใบงาน เรอ่ื ง วฏั จักรหนิ

ชื่อ………………………………………………………………………………………ช้ัน....................................เลขที่...................
ผลการเรยี นรู้ ตรวจสอบ จาแนกประเภทและระบุชอ่ื หินรวมท้ังวิเคราะหส์ มบตั แิ ละนาเสนอการใช้
ประโยชนข์ องทรัพยากรหนิ ทเ่ี หมาะสม
คาชีแ้ จง ใหน้ กั เรียนเติมคาตอบท่ถี กู ตอ้ งลงในชอ่ งว่างใหส้ มบรู ณโ์ ดยใชค้ าที่ใหม้ า
หินอัคนี หินตะกอน หนิ แปร แมกมา ผพุ ังผกุ รอ่ น แขง็ ตัว แปรสภาพ หลอมละลาย

ทีม่ า : http://www.dmr.go.th/download/article/article_20170821091924.pdf

จงอธิบายวฎั จกั รหินอย่างละเอยี ด
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .............................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

ใบงาน เรื่อง หินกบั ลักษณะเนื้อหนิ

ชอ่ื ………………………………………………………………………………………ชัน้ ....................................เลขท่ี...................

ผลการเรียนรู้ ตรวจสอบ จาแนกประเภทและระบุชือ่ หนิ รวมทงั้ วิเคราะหส์ มบัตแิ ละนาเสนอการใช้
ประโยชน์ของทรัพยากรหนิ ที่เหมาะสม

คาช้ีแจง ใหน้ กั เรยี นเตมิ ชื่อหนิ ลงในช่องว่างใหถ้ ูกต้อง

ลักษณะเนื้อหิน ช่อื หิน

ประกอบด้วย ไพรอกซนี เฟลดส์ ปาร์ และโอลิวนี .......................................
มสี ีเข้มผลึกแรม่ ีขนาดเลก็ มองด้วยตาเปล่าไมเ่ ห็น

ประกอบด้วย ควอตซ์ เฟลดส์ ปาร์ มัสโคไวต์ และไบ ......................................
โอไทต์ มีสีอ่อน ผลกึ แร่มขี นาดใหญ่ มองเหน็ ชัดเจน

ประกอบดว้ ย ไพรอกซีน เฟลดส์ ปาร์และโอลิวีน มสี ี ......................................
เขม้ ผลึกแร่
มขี นาดใหญ่ มองเหน็ ชัดเจน

ประกอบดว้ ยกรวดท่ีมขี นาดใหญ่กว่า 2 มลิ ลิเมตร ......................................

ประกอบดว้ ยเคลย์เป็นหลกั ......................................

ประกอบดว้ ยเฮไลต์เปน็ หลัก ......................................

ประกอบดว้ ยแคลไซต์ พบซากดกึ ดาบรรพป์ ะปนใน ......................................
เนอื้ หนิ ทาปฏิกิรยิ ากบั กรดไฮโดรคลอริก

ประกอบด้วยแคลไซตข์ นาดใหญท่ ่ตี กผลึกใหม่ ผลึกแร่ ......................................
คลา้ ยเม็ดนา้ ตาลทราย

ประกอบด้วยแรข่ นาดเล็กมาก แร่มีการเรียงตัวกันจน ......................................
เกิดแนวแตกตามรอยริว้ ขนาน มีการแตกกระเทาะ
เปน็ แผน่ ไปตามแนวแตก

ประกอบด้วยแร่ขนาดใหญ่ เรยี งตัวเป็นริว้ หรอื แถบ ......................................
ลายทางไม่สมา่ เสมอ

ใบงาน เรอื่ งสมบัติของหิน

ชื่อ………………………………………………………………………………………ชน้ั ....................................เลขท่ี...................

ผลการเรียนรู้ ตรวจสอบ จาแนกประเภทและระบุชื่อหินรวมทัง้ วเิ คราะห์สมบตั แิ ละนาเสนอการใช้
ประโยชนข์ องทรัพยากรหินที่เหมาะสม

คาชี้แจง ให้นักเรียนค้นหาขอ้ มูลเพ่ือเตมิ ลงในชอ่ งว่างใหถ้ กู ตอ้ ง

ชอ่ื หนิ สมบัติของหนิ

สมบัติทางกายภาพ การทาปฏกิ ิริยากับกรด

หินแกรนติ ...................................................... ..................................................
หินบะซอลต์ ...................................................... ..................................................
หนิ ทราย ...................................................... ..................................................
หินปูน
หินอ่อน ...................................................... ..................................................
หินชนวน ...................................................... ..................................................
...................................................... ..................................................

...................................................... ..................................................
...................................................... ..................................................
...................................................... ..................................................

...................................................... ..................................................
...................................................... ..................................................
...................................................... ..................................................

...................................................... ..................................................
...................................................... ..................................................
...................................................... ..................................................

...................................................... ..................................................
...................................................... ..................................................
...................................................... ..................................................

ใบงาน เร่ือง ทรัพยากรปโิ ตรเลียม

ช่ือ………………………………………………………………………………………ช้ัน....................................เลขที่...................

ผลการเรยี นรู้ อธิบายกระบวนการเกดิ และการสารวจแหลง่ ปิโตรเลยี มและถา่ นหิน โดยใช้ขอ้ มลู ทางธรณีวิทยา

คาชีแ้ จง ให้นกั เรียนเตมิ คาหรอื ข้อความลงในชอ่ งวา่ งให้ถูกต้อง
จงตอบคาถามตอ่ ไปนี้

1."ปิโตรเลยี มมีบทบาทตอ่ การดารงชวี ติ ของมนุษยอ์ ยา่ งไร"
ตอบ.....................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................
2. ทรัพยากรปิโตรเลยี มแบง่ เปน็ กป่ี ระเภท
ตอบ ...................................................................................................................................................
3. ปโิ ตรเลยี มเกิดขึ้นไดอ้ ย่างไร
ตอบ ...................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................

4. ปิโตรเลยี มเกิดขน้ึ ในหินประเภทใด
ตอบ ..................................................................................................................................................

5. เคอโรเจน (Kerogen) คืออะไร
ตอบ....................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ............................................

ที่มา : https://www.thaipng.com/png-eimxq9/

ใบงาน เรื่อง แหล่งกกั เกบ็ ปโิ ตรเลียม

ช่ือ………………………………………………………………………………………ชัน้ ....................................เลขที่...................

ผลการเรยี นรู้ อธิบายกระบวนการเกดิ และการสารวจแหลง่ ปิโตรเลียมและถ่านหิน โดยใชข้ อ้ มูลทางธรณวี ิทยา

คาชแ้ี จง ใหน้ ักเรยี นเตมิ คาหรอื ขอ้ ความลงในชอ่ งว่างใหถ้ ูกตอ้ ง

เง่อื นไขของ
แหล่งกกั เกบ็
ปิโตรเลยี ม

ที่มา : https://www.thaipng.com/png-eimxq9/

ใบงาน เรอ่ื ง การสารวจและการขดุ เจาะปิโตรเลียม

ช่อื ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท่ี...................

ผลการเรยี นรู้ อธิบายกระบวนการเกิดและการสารวจแหลง่ ปโิ ตรเลียมและถา่ นหนิ โดยใชข้ ้อมูลทางธรณวี ทิ ยา

คาช้ีแจง ใหน้ ักเรียนเติมคาหรอื ข้อความลงในชอ่ งวา่ งใหถ้ ูกต้อง

วธิ กี าร ผลท่ีได้

การสารวจทางธรณีวทิ ยา ....................................................................
....................................................................
....................................................................

การสารวจธรณฟี ิสกิ สเ์ พือ่ หา ....................................................................
พน้ื ท่ี ....................................................................
....................................................................

การเจาะหลมุ สารวจ ....................................................................
....................................................................
....................................................................

การหย่ังธรณีหลุมเจาะ ....................................................................
....................................................................
....................................................................

การพัฒนาหลมุ ผลิต ....................................................................
ปิโตรเลียม ....................................................................
....................................................................

ใบงาน เรื่อง แหล่งปโิ ตรเลยี มในไทย

ช่อื ………………………………………………………………………………………ชนั้ ....................................เลขที่...................

ผลการเรียนรู้ อธบิ ายกระบวนการเกิดและการสารวจแหล่งปโิ ตรเลยี มและถา่ นหนิ โดยใช้ข้อมูลทางธรณวี ิทยา

คาชี้แจง ใหน้ ักเรยี นสืบคน้ แหล่งปโิ ตรเลยี มในประเทศไทย

แหลง่ ปิโตรเลยี มในประเทศไทยได้แก่
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................

ท่มี า : https://sites.google.com/site/pornnipaniroram/cheux-pheling-pheux-kar-
khmnakhm/bth-thi-1-kar-sarwc-laea-kar-phlit-pitorleiym/1-5-haelng-pitorleiym

จงตอบคาถามให้ถูกต้อง

1. แหล่งปโิ ตรเลียมในประเทศไทยทีใ่ หญท่ ีส่ ดุ คอื แหลง่ ใด
ตอบ.....................................................................................................................................................

2. ประเทศไทยไดเ้ ร่มิ ผลติ ก๊าซธรรมชาติเป็นครง้ั แรกในอ่าวไทย เมอ่ื ปี พ.ศ. ใด และบรเิ วณใด

ตอบ ...................................................................................................................................................

ใบงาน เร่อื ง การกล่ันลาดับสว่ น

ชอื่ ………………………………………………………………………………………ชัน้ ....................................เลขท่ี...................
ผลการเรียนรู้ อธบิ ายสมบตั ิของผลติ ภณั ฑท์ ่ไี ดจ้ ากปโิ ตรเลยี มและถ่านหิน พรอ้ มนาเสนอการใชป้ ระโยชน์
อยา่ งเหมาะสม

คาช้ีแจง ให้นกั เรยี นเขียนผลิตภัณฑ์ทีไ่ ดจ้ ากกระบวนการกล่ันลาดับสว่ นและเติมขอ้ มูลใน
ช่องว่างให้สมบรู ณ์

มี C : .............อะตอม
ผลติ ภัณฑ์..........................

มี C : .............อะตอม
ผลติ ภัณฑ์..........................

มี C : .............อะตอม
ผลติ ภณั ฑ์..........................

มี C : .............อะตอม
ผลติ ภัณฑ.์ .....................
มี C : .............อะตอม
ผลิตภัณฑ.์ .....................

มี C : .............อะตอม
ผลติ ภัณฑ.์ .....................

มี C : .............อะตอม
ผลิตภณั ฑ์..........................

มี C : .............อะตอม
ผลิตภณั ฑ์..........................

ทีม่ า : https://chobrod.com/tips-

ใบงาน เรอ่ื ง ผลิตภัณฑ์ท่ีไดจ้ ากการกลั่นลาดับส่วน หนา้ 1

ชือ่ ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท่ี...................

ผลการเรยี นรู้ อธบิ ายสมบัติของผลิตภัณฑ์ทไ่ี ด้จากปิโตรเลยี มและถ่านหิน พร้อมนาเสนอการใช้ประโยชน์
อย่างเหมาะสม

คาชีแ้ จง ให้นกั เรยี นเขียนสูตรทางเคมแี ละการใชป้ ระโยชน์ให้สอดคล้องกบั ผลติ ภณั ฑ์จาก
ปิโตรเลยี มกาหนดให้

ผลิตภัณฑจ์ าก สตู รเคมี การนาไปใช้ประโยชน์
ปิโตรเลียม

.......................................... CH4 ............................................................
.......................................... ............................................................
.......................................... C2H6 ...........................................................

.......................................... C3H8 ............................................................
.......................................... ............................................................
.......................................... สารผสมของCH4 ...........................................................
กับ C2H6
.......................................... ............................................................
.......................................... สารผสมของC3H8 ............................................................
.......................................... กับ C4H10 ...........................................................

.......................................... สารประกอบทีม่ ี ............................................................
.......................................... คาร์บอนตั้งแต่ 5- ............................................................
.......................................... ...........................................................
10 อะตอม
.......................................... ............................................................
.......................................... ............................................................
.......................................... ...........................................................

.......................................... ............................................................
.......................................... ............................................................
.......................................... ...........................................................

ใบงาน เร่อื ง ผลติ ภณั ฑท์ ไี่ ดจ้ ากการกล่นั ลาดบั สว่ น หน้า 2

ช่ือ………………………………………………………………………………………ช้ัน....................................เลขที่...................

ผลการเรียนรู้ อธิบายสมบัตขิ องผลติ ภณั ฑท์ ่ีไดจ้ ากปโิ ตรเลียมและถ่านหิน พรอ้ มนาเสนอการใช้ประโยชน์
อยา่ งเหมาะสม

คาช้แี จง ใหน้ ักเรยี นเขยี นผลติ ภัณฑท์ ี่ได้จากกระบวนการกลัน่ ลาดบั ส่วน และการใช้ประโยชน์
ใหส้ อดคล้องกับสูตรทางเคมีทกี่ าหนดให้

ผลิตภณั ฑจ์ าก สตู รเคมี การนาไปใช้ประโยชน์
ปโิ ตรเลียม

.......................................... สารประกอบท่ีมี ............................................................
.......................................... คาร์บอนตง้ั แต่ 10- ............................................................
.......................................... ............................................................
16 อะตอม
.......................................... ............................................................
.......................................... สารประกอบท่ีมี ............................................................
.......................................... คาร์บอนตั้งแต่ 10- ............................................................

.......................................... 16 อะตอม ............................................................
.......................................... ............................................................
.......................................... สารประกอบทีม่ ี ............................................................
คาร์บอนตงั้ แต่ 14-
.......................................... ............................................................
.......................................... 20 อะตอม ............................................................
.......................................... ............................................................
สารประกอบทม่ี ี
.......................................... คารบ์ อนตั้งแต่ 20- ............................................................
.......................................... ............................................................
.......................................... 50 อะตอม ............................................................

.......................................... สารประกอบที่มี ............................................................
.......................................... คารบ์ อนตงั้ แต่ 20- ............................................................
.......................................... ............................................................
70 อะตอม

สารประกอบทมี่ ี
คารบ์ อนมากกวา่

70 อะตอม

ใบงาน เร่อื ง ความร้เู บื้องต้นของถ่านหนิ

ชือ่ ………………………………………………………………………………………ช้นั ....................................เลขท่ี...................

ผลการเรียนรู้ อธิบายกระบวนการเกดิ และการสารวจแหลง่ ปิโตรเลียมและถ่านหนิ โดยใช้ขอ้ มลู ทางธรณวี ิทยา

คาชแี้ จง ให้นกั เรียนเตมิ คาหรือข้อความลงในช่องว่างใหถ้ กู ตอ้ ง

จงตอบคาถามต่อไปน้ี
1. ถ่านหินเกิดขนึ้ ได้อย่างไร
ตอบ ................................................................................................................................

....................................................................................................................................................
2. กระบวนการเกิดถ่านหนิ มีความแตกตา่ งจากปโิ ตรเลียมอยา่ งไร
ตอบ ................................................................................................................................
3. การสารวจและขดุ เจาะถา่ นหินมีวธิ กี ารอย่างไร
ตอบ ................................................................................................................................

....................................................................................................................................................
4. การใช้ประโยชนจ์ ากถ่านหนิ มีข้อดี และขอ้ เสยี อย่างไร
ตอบ ................................................................................................................................

....................................................................................................................................................
5. ถ่านหินมีกี่ประเภท ไดแ้ ก่อะไรบ้าง อธบิ ายมาพอสังเขป
ตอบ..................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................

ท่ีมา : https://www.siamqualitywork.com/get_product.php?get=5

ใบงาน เรอื่ ง แหลง่ ถ่านหนิ ในประเทศไทย

ช่อื ………………………………………………………………………………………ชัน้ ....................................เลขท่ี...................

ผลการเรยี นรู้ อธิบายกระบวนการเกิดและการสารวจแหลง่ ปโิ ตรเลียมและถ่านหิน โดยใชข้ ้อมลู ทางธรณวี ิทยา

คาชี้แจง ใหน้ ักเรียนเติมคาหรือข้อความลงในชอ่ งว่างให้ถกู ตอ้ ง

แหลง่ ถ่านในประเทศไทยไดแ้ ก่
- พีต เจอที่ .................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
- ลิกไนต์ เจอที่ ...........................................
....................................................................
.....................................................................
- บทิ ูมินสั เจอที่ ..........................................
....................................................................
.....................................................................
- แอนทราไซต์ เจอท่ี ...................................
.....................................................................
.....................................................................
.....................................................................

ท่ีมา : http://ajpoon.blogspot.com/2011/04/blog-post.html

1. พีต (Peat) มีองค์ประกอบของคารบ์ อนรอ้ ยละ ……………….

2. ลิกไนต์ (Lignite) มอี งคป์ ระกอบของคารบ์ อนร้อยละ .................

3. ซับบิทูมินสั (Subbituminous) มีองคป์ ระกอบของคารบ์ อนร้อยละ ..................

4. บิทูมนิ ัส (Bituminous) องค์ประกอบของคารบ์ อนรอ้ ยละ ...................

5. แอนทราไซต์ (Anthracite) องคป์ ระกอบของคารบ์ อนรอ้ ยละ ................

ใบงาน เรือ่ งประโยชน์ของถา่ นหนิ

ชือ่ ………………………………………………………………………………………ชน้ั ....................................เลขที่...................
ผลการเรยี นรู้ อธิบายสมบัตขิ องผลิตภณั ฑ์ที่ได้จากปิโตรเลยี มและถา่ นหิน พร้อมนาเสนอการใช้
ประโยชน์อยา่ งเหมาะสม

คาชแี้ จง ใหน้ กั เรยี นสบื คน้ ประโยชน์ของถา่ นหินทกี่ าหนดให้แลว้ เติมในช่องวา่ งใหส้ มบูรณ์

พีต (Peat) ซับบิทูมนิ ัส บทิ มู นิ สั (Bituminous)
ประโยชน์ ประโยชน์
.............................................. (Subbituminous)
.............................................. ..............................................
.............................................. ประโยชน์ ..............................................
.............................................. ..............................................
..............................................

ลิกไนต์ (Lignite) แอนทราไซต์ (Anthracite)
ประโยชน์ ประโยชน์

.............................................. ..............................................
.............................................. .............................................
.............................................. ..............................................

ท่ีมา : https://sites.google.com/site/phlangnganthd01/home/thanhin

ใบงาน เรอ่ื ง ประมวลคาศพั ท์จากหนว่ ย

ชือ่ ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท่ี...................

ผลการเรยี นรู้ -

คาชี้แจง ใหน้ กั เรียนหาคาศัพทใ์ นหน่วยทีเ่ รยี นมา จากนั้นวงล้อมรอบคาศพั ท์ และนาคาศัพท์
เตมิ ลงในช่องวา่ งด้านลา้ งพรอ้ มคาแปล

awq f dx ypu l
yv l coa lep i
yo i l d r qa km
i pg ran i tee
ml novdye r s
ah i c l s f i ot
gg t k l cghgo
md e h s l a t e n
a f cg sandne
sac j kyspso

คาศัพท์ ได้แก่ ....................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................

ใบงาน เรือ่ งทรพั ยากรธรณี หน้า 1

ช่ือ………………………………………………………………………………………ช้นั ....................................เลขที่...................

ผลการเรียนรู้ อธบิ ายสมบตั ขิ องผลติ ภณั ฑ์ท่ีได้จากปโิ ตรเลยี มและถ่านหิน พร้อมนาเสนอการใช้
ประโยชนอ์ ย่างเหมาะสม

คาช้ีแจง จงนาช่ือทรัพยากรธรณที ่ีกาหนดให้เตมิ ลงในตารางให้ถกู ต้อง

ตะกว่ั ยิปซมั ทองคา ฟลูออไรต์ ทองแดง ดบี ุก เพชร หนิ เกลอื
หนิ ยปิ ซัม เหล็ก หนิ ปูน เฟลดส์ ปาร์ หินแกรนิต แบไรต์ สงั กะสี

แมงกานีส ไพลนิ ทบั ทิม แกส๊ ธรรมชาติหินบะซอลต์
แกส๊ ธรรมชาติเหลว หนิ ทราย น้ามันเบนซนิ หนิ ออ่ น หนิ ออบซเิ ดียน

ทรพั ยากรแร่ ทรพั ยากรแร่ ทรัพยากรหนิ ทรพั ยากร
โลหะ อโลหะ ปิโตรเลยี ม
และถา่ นหนิ

............................. ............................. ............................. .............................
............................. ............................. ............................. .............................
............................. ............................. ............................. .............................
............................. ............................. ............................. .............................
............................. ............................. ............................. .............................
............................. ............................. ............................. .............................
............................. ............................. ............................. .............................
............................. ............................. ............................. .............................

ใบงาน เรอ่ื งทรัพยากรธรณี หนา้ 2

ช่อื ………………………………………………………………………………………ช้นั ....................................เลขที่...................

ผลการเรียนรู้ อธิบายสมบตั ิของผลิตภัณฑ์ท่ีไดจ้ ากปิโตรเลียมและถา่ นหนิ พร้อมนาเสนอการใช้
ประโยชน์อยา่ งเหมาะสม

คาชแ้ี จง จงเติมเครอ่ื งหมายถูก หรือผดิ ใหส้ อดคลอ้ งกับข้อความตอ่ ไปน้ี

เครอ่ื งหมาย ขอ้ ความ

1. ปิโตรเลียมในประเทศไทยประกอบด้วย นา้ มนั ดบิ แก๊สธรรมชาติเหลวและ
แกส๊ ธรรมชาติ

2. ปิโตรเลยี มเกดิ จากการสะสมตัวของเศษซากพชื ในแอ่งนา้ ตื้น

3. หินกกั เก็บปโิ ตรเลยี มคอื หินทีม่ ีความพรนุ และอตั ราการซึมผ่านสงู หรือ
อาจเป็นหินทีม่ ีช่องว่างหรอื รอยแตกอยู่ในภายในเนื้อหนิ กไ็ ด้

4. ในพ้นื ที่ท่ีมี หนิ ตน้ กาเนดิ หินกกั เก็บ หินปิดก้นั หรอื โครงสรา้ งกักเก็บจะมี
ปโิ ตรเลียมสะสมตัวอยู่เสมอ

5. ถ่านหนิ สามารถเกิดจากการสะสมตัวในสภาพแวดล้อมแบบปา่ ชายเลน
หรือทะเลสาบน้าต้นื ได้

6. ถ่านหนิ นามาใชป้ ระโยชน์เปน็ เชื้อเพลิงไดเ้ ทา่ นั้น

7. มีเทนสามารถใช้เปน็ เชอ้ื เพลงิ ในรถยนต์ หรือใชเ้ ปน็ เช้อื เพลงิ ในโรงไฟฟ้าได้

8. การกลั่นลาดับส่วนเป็นกระบวนการทใ่ี ช้แยกน้ามนั กา๊ ดออกจาก
นา้ มันหล่อลื่น

หนา้ 1

สรปุ เร่อื งทรัพยากรธรณี

ทรพั ยากรธรณี เป็นทรัพยากรธรรมชาตทิ ีเ่ กิดขน้ึ ตามธรรมชาติ จากกระบวนการธรณบี น
ผิวโลก และภายในโลก ได้แก่ แร่ หิน ปิโตรเลียมและถ่านหิน ซึ่งทรัพยากรเหล่าน้ี มนุษย์
สามารถนามาใช้ประโยชนใ์ นดา้ นต่างๆ

แร่ มีลักษณะเปน็ ของแข็งที่มีโครงสรา้ งภายในท่เี ปน็ ระเบียบ มอี งค์ประกอบทางเคมที แ่ี นน่ อน
หรอื เปลย่ี นแปลงในวงจากัด โดยแร่อาจเป็นธาตุ หรอื สารประกอบอนนิ ทรีย์

การระบุชนดิ ของแรแ่ ละการนาแร่ไปใชป้ ระโยชน์ จาเปน็ ตอ้ งทราบสมบัตทิ างกายภาพ
ซึง่ สมบัติทางกายภาพที่สาคัญและสามารถตรวจสอบได้งา่ ย ได้แก่ สี สีผง ความโปร่งแสง ความ
วาวความแข็ง ความถ่วงจาเพาะ และระบบผลึก จากน้ันนาข้อมูลท่ีได้ไปเปรียบเทียบกับ
ฐานข้อมลู ของแร่แตล่ ะชนิด

ทรพั ยากรแร่ แบง่ ตามการใชป้ ระโยชน์ไดเ้ ปน็ 2 กลมุ่ คือ ทรพั ยากรแรโ่ ลหะ นามาถลงุ ให้
ไดโ้ ลหะสาคัญ เชน่ ทองคา เงิน เหลก็ ทองแดง ทรัพยากรแร่อโลหะ เช่น ควอตซ์ เฟลด์สปาร์
ฟลอู อไรต์ คอรนั ดัม ใชเ้ ปน็ วัตถดุ บิ ในอุตสาหกรรมที่หลากหลาย

หิน เป็นมวลของแขง็ ที่เปน็ องค์ประกอบของเปลือกโลกและเนือ้ โลก ประกอบดว้ ยแรช่ นิด
เดยี วหรือหลายชนดิ หนิ สามารถจาแนกตามการเกดิ แบ่งไดเ้ ป็น 3 ประเภท คือ หนิ อคั นี
หินตะกอนและหนิ แปร

หนิ อัคนี เกิดจากการเยน็ ตวั ของแมกมาใตเ้ ปลือกโลกหรือเกดิ จากการเยน็ ตัวอยา่ งรวดเรว็ ของ
ลาวาบนผิวโลก ซ่ึงการจาแนกชนิดของหินอัคนีจะพิจารณาจากแร่ท่ีเป็นองค์ประกอบรวมถึง
ลกั ษณะในการเย็นตวั ของแมกมาและลาวา โดยหินอัคนีแบ่งออกเป็น หินอัคนีแทรกซอน และ
หินอคั นพี ุ

หนา้ 2

สรปุ เรอื่ งทรพั ยากรธรณี

หินตะกอน เกดิ จากการทบั ถมของตะกอน การตกตะกอนของสารละลาย และการสะสมตวั
ของซากดึกดาบรรพ์ และแข็งตัวกลายเป็นหิน โดยหินตะกอนแบ่งออกเป็นหินตะกอนเน้ือ
ประสมและหนิ ตะกอนเน้ือประสาน

หินแปร เกิดจากหินถูกกระทาโดยความร้อนและความดัน รวมถึงปฏิกิริยาเคมี ทาให้เกิดการ
แปรสภาพใน 2 รูปแบบ คอื การแปรสภาพแบบสัมผัส และการแปรสภาพบรเิ วณไพศาล
โดยหนิ แปรแบง่ ออกเปน็ หินแปรแบบมรี ว้ิ ขนาน และหนิ แปรแบบไมม่ รี ้วิ ขนาน

การใช้ประโยชน์จากทรพั ยากรหนิ มอี ยา่ งหลากหลาย โดยจะพจิ ารณาตามสมบตั ิ และลักษณะ
ของหนิ

ปโิ ตรเลยี มเปน็ สารประกอบไฮโดรคาร์บอนทีเ่ กิดตามธรรมชาตจิ ากการสะสมตวั ของ
ซากส่ิงมีชีวิตร่วมกับตะกอนใต้ทะเล ผ่านกระบวนการย่อยสลายของแบคทีเรีย อาจมีสถานะ
ของแข็งหรือของเหลว ได้แก่ น้ามันดิบ และแก๊สธรรมชาติ ท่ีถูกเก็บกักอยู่ในโครงสร้างทาง
ธรณี จึงต้องอาศัยเครื่องมือ และเทคโนโลยี ในการสารวจ ขุดเจาะ สูบ และผ่านกระบวนการ
กล่นั เพอ่ื นามาใช้ประโยชน์

ถ่านหนิ เป็นหนิ ตะกอนท่ีติดไฟได้ เกดิ จากการสะสมตัวของซากพืช ในสภาพแวดล้อมทเี่ ปน็
หนองน้าหรือบงึ น้า มีกระบวนการทาใหเ้ กดิ การเปลีย่ นแปลงสภาพเกบ็ เปน็ ชน้ั ถ่านหนิ จงึ ตอ้ งมี
การสารวจ และทาเหมอื งเพ่อื นาทรัพยากรถ่านหนิ มาใช้ประโยชน์

ทรพั ยากรปิโตรเลยี มและถา่ นหนิ เปน็ ทรพั ยากรท่ีถูกนามาใช้เป็นเชอื้ เพลงิ ใน
โรงงานอุตสาหกรรม การผลติ ไฟฟ้า การคมนาคม และอตุ สาหกรรมอน่ื ๆ

ใบงาน เรอื่ ง แผนที่

ชือ่ ………………………………………………………………………………………ช้ัน....................................เลขท่ี...................
ผลการเรยี นรู้ อา่ นและแปลความหมายจากแผนที่ ภมู ปิ ระเทศและแผนทีธ่ รณีวทิ ยาของพน้ื ท่ี ที่กาหนด
พรอ้ มทง้ั อธิบายและยกตวั อย่าง การนาไปใชป้ ระโยชน์

คาช้แี จง ให้นกั เรียนตอบคาถามให้ถูกตอ้ ง

1.แผนที่ หมายถึงอะไร
ตอบ .............................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
2. แผนท่ที าลงในวสั ดุพ้นื ทีแ่ บน ราบหรอื แผน่ กระดาษ ลกั ษณะท่ีปรากฏขน้ึ บนผิวโลกประกอบดว้ ย
ตอบ 1. สงิ่ ที่เกิดข้นึ เองตามธรรมชาติ เชน่ ..............................................................................................................

2. สงิ่ ท่ีมนษุ ยส์ ร้างขนึ้ เช่น ..............................................................................................................................
3. ชนดิ ของแผนท่แี ผนที่สามารถแบง่ ออกได้ 2 ชนิด ได้แก่ .........................................................................................
....................................................................................................................................................................................
4. แผนท่ภี มู ิประเทศ (Topographic Map) คอื .........................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
5. แผนทเ่ี ฉพาะเร่ือง (Thematic Map) คอื ...............................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
6. แผนทเี่ ฉพาะเรอื่ ง ไดแ้ ก่ ..........................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................

ใบงาน เรอ่ื งความรูเ้ บื้องตน้ ของแผนที่ภมู ิประเทศ
และแผนทธี่ รณวี ทิ ยา

ช่ือ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขที่...................
ผลการเรยี นรู้ อา่ นและแปลความหมายจากแผนที่ ภมู ิประเทศและแผนทีธ่ รณีวทิ ยาของพื้นที่ ท่ีกาหนด
พร้อมทงั้ อธิบายและยกตวั อย่าง การนาไปใช้ประโยชน์

คาช้ีแจง ใหน้ ักเรยี นตอบคาถามใหถ้ ูกตอ้ ง

1. ถา้ ต้องการทราบชอื่ แผนที่ภมู ิประเทศ หรอื แผนท่ธี รณวี ทิ ยา สามารถศึกษาขอ้ มลู จาก
องค์ประกอบใดในแผนท่ี
ตอบ .................................................................................................................................
2. พ้ืนท่ีทศี่ กึ ษาในแผนที่ภมู ปิ ระเทศและแผนท่ีธรณีวิทยาท่ีกาหนดให้มีขนาดเทา่ กันหรอื ไม่
สามารถศกึ ษาข้อมูลได้จากองคป์ ระกอบใดของแผนที่
ตอบ ................................................................................................................................
3. ถา้ ตอ้ งการระบุตาแหน่งท่ตี ้งั ของพ้นื ทห่ี นงึ่ ในแผนที่ภูมิประเทศหรอื แผนที่ธรณวี ิทยา จะใช้
ข้อมลู ขององคป์ ระกอบใดในแผนท่ี
ตอบ .................................................................................................................................
4. ถ้าต้องการทราบลักษณะภมู ิประเทศ เชน่ ภเู ขา แมน่ ้าปา่ และอาคารสถานทคี่ วรศึกษา
จากแผนทีใ่ ด และศกึ ษาขอ้ มลู ได้จากองคป์ ระกอบใดในแผนท่ี
ตอบ .................................................................................................................................
5. ถ้าตอ้ งการทราบขอ้ มลู เกี่ยวกบั หิน ควรศึกษาจากแผนท่ใี ด และศกึ ษาขอ้ มูลไดจ้ าก
องคป์ ระกอบใดในแผนที่
ตอบ .................................................................................................................................
6. แผนทีภ่ มู ปิ ระเทศและแผนทีธ่ รณีวทิ ยามีองคป์ ระกอบใดบ้างทีเ่ หมือนกนั
ตอบ .................................................................................................................................

ใบงาน เรื่อง การระบุพิกัดยทู ีเอ็ม

ชอ่ื ………………………………………………………………………………………ช้นั ....................................เลขท่ี...................
ผลการเรยี นรู้ อ่านและแปลความหมายจากแผนที่ ภมู ปิ ระเทศและแผนทธ่ี รณวี ทิ ยาของพื้นที่ ที่กาหนด
พรอ้ มทง้ั อธิบายและยกตวั อย่าง การนาไปใช้ประโยชน์

คาช้ีแจง ให้นักเรียนตอบคาถามใหถ้ กู ต้อง

1

ที่มา :หนงั สอื เรียนโลก ดาราศาสตรแ์ ละอวกาศ เลม่ 2 หน้า 76
จงตอบคาถามตอ่ ่ไปนใี้ หถ้ กู ตอ้ ง
1.การระบุพกิ ดั ยทู ีเอ็ม มีวิธีการอย่างไร
ตอบ ...............................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
2.จากภาพตวั อย่างตาแหน่ง 1 อา่ นคา่ ตามพกิ ัดภูมศิ าสตร์ และพกิ ัดยทู ีเอม็ ได้เท่าใด
ตอบ ...............................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................

ใบงาน เรื่อง แผนท่ีภูมปิ ระเทศ

ช่ือ………………………………………………………………………………………ช้นั ....................................เลขท่ี...................
ผลการเรียนรู้ อ่านและแปลความหมายจากแผนที่ ภมู ิประเทศและแผนทธ่ี รณวี ทิ ยาของพนื้ ที่ ทกี่ าหนด
พร้อมท้ังอธิบายและยกตวั อย่าง การนาไปใช้ประโยชน์

คาชีแ้ จง ให้นักเรียนนาแผนทีภ่ มู ปิ ระเทศมาตดิ ลงในกรอบข้อความพร้อมอธิบายวา่ แผนท่ี
ดังกลา่ วเปน็ แผนท่ีภูมปิ ระเทศเปน็ อย่างไรและมีประโยชนอ์ ยา่ งไร

ที่มา : http://www.khorat.doae.go.th/WEB2012/zoning/zoning004.html

แผนท่ดี ังกล่าวเปน็ แผนที่ …………………………………………………………………………………………….
ชอ่ื แผนท่ี ...............................................................................................................................
จดั ทาโดย ..............................................................................................................................
ปีท่ีจัดทา .............................................................................................................................
มาตราส่วน ……………………………………………………………………………………………………………..
ประโยชน์ของแผนที่ .................................................................................................................

ใบงาน เรอื่ งเสน้ ชน้ั ความสูงในแผนที่

ชอื่ ………………………………………………………………………………………ช้นั ....................................เลขท่ี...................
ผลการเรียนรู้ อา่ นและแปลความหมายจากแผนท่ี ภูมิประเทศและแผนทีธ่ รณวี ทิ ยาของพ้ืนที่ ทกี่ าหนด
พร้อมทง้ั อธิบายและยกตัวอย่าง การนาไปใชป้ ระโยชน์

คาชแี้ จง ให้นกั เรยี นตอบคาถามใหถ้ กู ตอ้ ง

จงเติมเคร่ืองหมายถูก หรอื ผิดใหส้ อดคลอ้ งกับขอ้ ความตอ่ ไปน้ี

เคร่ืองหมาย ข้อความ

1. ตาแหนง่ บนเสน้ ช้ันความสงู เดียวกัน แสดงวา่ มีความสูงเทา่ กัน

2. บรเิ วณท่ีมเี สน้ ช้นั ความสูงเรียงชดิ กนั มากแสดงวา่ เปน็ บริเวณพืน้ ทีร่ าบ

3. บริเวณท่เี ป็นยอดเขา แสดงด้วยเส้นชนั้ ความสงู ท่ีบรรจบกันเป็นวง

4. เสน้ ชน้ั ความสงู ทผ่ี ่านทางนา้ บนภเู ขาจะมีลกั ษณะเป็นตัว U หรอื ตัว V
และสว่ นฐานของเสน้ ช้ันความสูงบริเวณท่ีมรี ปู รา่ งคล้ายตวั U และ V จะหนั
ไปทางตน้ น้า

5. พื้นทีเ่ ดียวกัน ไม่ว่าจะสร้างภาคตัดขวางภูมปิ ระเทศแนวใดจะได้
แผนภาพแสดงลักษณะภูมิประเทศเหมือนกัน

จงตอบคาถามใหถ้ กู ตอ้ ง
1. เสน้ ชัน้ ความสงู คือ........................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
2. ลักษณะและสัญลักษณ์ของเส้นช้ันความสูง
ออกเปน็ 5 แบบ ได้แก่.....................................
.......................................................................
.......................................................................
........................................................................

ทม่ี า :https://sites.google.com/site/sarawut

ใบงาน เรอ่ื งลักษณะภมู ิประเทศในแผนที่

ชอ่ื ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท่ี...................
ผลการเรยี นรู้ อา่ นและแปลความหมายจากแผนท่ี ภูมปิ ระเทศและแผนท่ธี รณวี ิทยาของพน้ื ท่ี ท่กี าหนด
พร้อมท้งั อธบิ ายและยกตัวอยา่ ง การนาไปใชป้ ระโยชน์

คาช้แี จง ใหน้ ักเรียนสืบคน้ ขอ้ ความสาคัญในเร่อื งลักษณะภูมิประเทศในแผนทีพ่ รอ้ มคาศพั ท์
เพือ่ นามาเตมิ ลงในชอ่ งวา่ งให้สมบรู ณ์

.......................................
......................................

.......................................
......................................

.......................................
......................................

.......................................
......................................

.......................................
......................................

.......................................
......................................

....................................... ....................................... .......................................
...................................... ...................................... ......................................

ทีม่ า : https://sites.google.com/site/geogriphy1/laksna-
phumiprathes-khxng-prathesthiy

ใบงาน เรือ่ งแผนทธ่ี รณวี ทิ ยา

ช่อื ………………………………………………………………………………………ช้นั ....................................เลขที่...................
ผลการเรียนรู้ อา่ นและแปลความหมายจากแผนที่ ภูมิประเทศและแผนที่ธรณวี ิทยาของพน้ื ท่ี ที่กาหนด
พรอ้ มทั้งอธบิ ายและยกตัวอย่าง การนาไปใชป้ ระโยชน์

คาช้ีแจง ใหน้ กั เรียนเตมิ ข้อความใหส้ อดคล้องกบั ขอ้ ความที่กาหนดให้

ข้อมูลทางธรณวี ิทยา คาอธิบาย สญั ลักษณ์

ยคุ ดโี วเนยี น P โทนสสี ม้
J โทนสีฟา้ อมนา้ เงนิ
อายุ
ยุคครเี ทเชียส Q โทนสเี หลอื งออ่ น

โครงสร้างทางธรณี

ที่มา : http://www.dmr.go.th จงตอบคาถามตอ่ ไปนี้
1. แผนทีธ่ รณวี ทิ ยาแสดงข้อมูลใดบา้ ง ตอบ .................................................
......................................................................................................................
2. สัญลักษณ์ของหินอัคนีและหินตะกอนมีความเหมือนหรือแตกต่างกัน
อยา่ งไร ตอบ.................................................................................................
......................................................................................................................
3. อายุของหนว่ ยหนิ แสดงด้วยสัญลักษณใ์ ด
ตอบ ............................................................................................................
4. สัญลักษณ์ท่ีมีลักษณะเป็นเส้น เช่น ------ ใช้แทนข้อมูลทางธรณีวิทยา
ประเภทใด ตอบ ...........................................................................................
5. หนว่ ยหินต่าง ๆ ในแผนทีธ่ รณีวิทยา แสดงดว้ ยสญั ลักษณร์ ูปแบบใดบ้าง
ตอบ .............................................................................................................

ใบงาน เร่ือง ประโยชนข์ องแผนที่

ชื่อ………………………………………………………………………………………ชัน้ ....................................เลขท่ี...................
ผลการเรยี นรู้ อา่ นและแปลความหมายจากแผนที่ ภูมิประเทศและแผนทีธ่ รณวี ิทยาของพนื้ ท่ี ทีก่ าหนด
พร้อมทัง้ อธบิ ายและยกตวั อย่าง การนาไปใช้ประโยชน์

คาชี้แจง ให้นกั เรียนเขยี นประโยชนจ์ ากแผนท่ีมาให้ไดม้ ากทีส่ ุด

ท่ีมา : http://www.chanthaburi.go.th/content/map

................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

ใบงาน เรื่อง ตวั อย่างแผนที่

ชื่อ………………………………………………………………………………………ช้นั ....................................เลขที่...................
ผลการเรยี นรู้ อ่านและแปลความหมายจากแผนท่ี ภูมิประเทศและแผนท่ธี รณวี ทิ ยาของพน้ื ที่ ที่กาหนด
พรอ้ มทง้ั อธิบายและยกตวั อยา่ ง การนาไปใช้ประโยชน์

คาชแี้ จง ใหน้ ักเรยี นเติมคาหรอื ข้อความลงในชอ่ งวา่ งให้ถกู ต้อง

ใหน้ กั เรยี นเขยี นช่อื ของแผนท่ีต่อไปนใี้ ห้ถกู ตอ้ ง 1. แผนที่ดังกล่าวเป็นแผนที่
1. ................................................................
2. เป็นแผนทใ่ี ชป้ ระโยชน์ในด้าน
...............................................................
................................................................

ทีม่ า https://www.chillpainai.com/map/ 1. แผนทด่ี งั กลา่ วเปน็ แผนที่
2. ................................................................
2. เปน็ แผนทีใ่ ชป้ ระโยชน์ในดา้ น
ท่ีมา https://medium.com/mapedia ...............................................................
3. ................................................................

ทีม่ าhttps://sites.google.com/site/test5 1. แผนที่ดงั กลา่ วเป็นแผนท่ี
................................................................
2. เป็นแผนทใ่ี ชป้ ระโยชนใ์ นด้าน
...............................................................
................................................................

แบบฝึกหัดทา้ ยหนว่ ย แผนท่ีภูมิประเทศและแผนที่ธรณวี ิทยา หน้า 1

ชอ่ื ………………………………………………………………………………………ชน้ั ....................................เลขท่ี...................
ผลการเรียนรู้ อ่านและแปลความหมายจากแผนที่ภมู ิประเทศและแผนที่ธรณวี ิทยาของพ้ืนที่ ทีก่ าหนด
พรอ้ มทั้งอธบิ ายและยกตวั อยา่ ง การนาไปใช้ประโยชน์

คาช้แี จง พจิ ารณาแผนท่ีท่ีกาหนดใหแ้ ลว้ ตอบคาถาม

ทมี่ า :หนังสอื เรยี นโลก ดาราศาสตรแ์ ละอวกาศ เลม่ 2 หนา้ 100
จากแผนท่ที ่ีกาหนดใหต้ อบคาถามต่อไปนี้
1.จากภาพเปน็ แผนท่ีประเภทใด และมมี าตราสว่ นเท่าใด ตอบ.................................................................................
2. ภูเขา A กบั ภูเขา B มคี วามสูงต่างกันหรือไม่ อยา่ งไร ตอบ .................................................................................
3. ยอดเขา C มคี วามสูงเทา่ ใด และอยู่ท่ีพิกัดยูทีเอ็มใด ตอบ ....................................................................................
..................................................................................................................................................................................
4. ยอดเขา A ตง้ั อยูท่ างทิศใดของที่ต้งั โครงการ ตอบ ...............................................................................................
5. ยอดเขา A ต้ังอยทู่ างทิศใดของยอดเขา B ตอบ .....................................................................................................

แบบฝกึ หัดทา้ ยหน่วย แผนทภ่ี มู ิประเทศและแผนทีธ่ รณวี ิทยา หนา้ 2

ชือ่ ………………………………………………………………………………………ชนั้ ....................................เลขที่...................
ผลการเรียนรู้ อา่ นและแปลความหมายจากแผนทภ่ี ูมิประเทศและแผนท่ีธรณีวิทยาของพื้นที่ ทกี่ าหนด
พรอ้ มทงั้ อธิบายและยกตวั อย่าง การนาไปใชป้ ระโยชน์

คาช้ีแจง พจิ ารณาแผนทีท่ ี่กาหนดใหแ้ ลว้ ตอบคาถาม

ทม่ี า :หนังสอื เรียนโลก ดาราศาสตร์และอวกาศ เล่ม 2 หน้า 102
จงตอบคาถามตอ่ ไปนี้
1. บรเิ วณ A อยู่ทางทิศใดของบริเวณ D ตอบ ..................................................................................................
2. บรเิ วณใดมพี น้ื ทล่ี าดชันมากท่ีสุด ตอบ …………………………………………………………………………………………………………
3.บริเวณใดในพน้ื ที่น้ี มสี ภาพภูมปิ ระเทศเป็นยอดเขา ทราบได้อยา่ งไร ตอบ ........................................................
.........................................................................................................................................................................
4.ถ้าหากมฝี นตกหนักในพื้นทน่ี ี้ น้าจะไหลจากบรเิ วณใดไปยงั บริเวณใด ทราบได้อยา่ งไร
ตอบ ................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
5. ถา้ ต้องการสรา้ งบ้านในพืน้ ท่นี ้ี ควรสร้างบ้านท่บี ริเวณใด พรอ้ มอธิบายเหตุผลประกอบ
ตอบ ................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................

สรุปเรือ่ งแผนท่ภี มู ปิ ระเทศและแผนทีธ่ รณวี ิทยา

แผนที่ เปน็ ส่ิงทีแ่ สดงขอ้ มูลของส่งิ ต่าง ๆ ทีอ่ ยู่บนพนื้ ผิวโลก ทัง้ ท่เี กิดขน้ึ เองตามธรรมชาติ
และมนุษย์สรา้ งขน้ึ และนามาจาลองย่อสว่ นลงบนแผน่ กระดาษ หรือวัตถุแบนราบ โดยใชเ้ สน้
รูปภาพ หรือสัญลักษณ์ท่ีเป็นสากลแทนความหมายของสิ่งเหล่าน้ันเพื่อให้เกิดความเข้าใจท่ี
ตรงกัน

แผนทีภ่ ูมิประเทศ และแผนท่ีธรณวี ิทยา มีองค์ประกอบสาคัญ ได้แก่ ระวาง ระบบพกิ ัด
มาตราสว่ น ทิศ สญั ลักษณแ์ ละคาอธบิ าย

แผนท่ีภมู ิประเทศ เป็นแผนที่พื้นฐานของทกุ ๆ แผนท่ี สร้างขึน้ เพ่อื จาลองลกั ษณะทางกายภาพ
ของผิวโลก ซึง่ มที ้งั ภูมปิ ระเทศท่ีเกิดข้ึนเองตามธรรมชาตแิ ละสิ่งทม่ี นุษยส์ ร้างขึ้น
โดยแสดงลักษณะดังกล่าวด้วยสัญลักษณต์ ่าง ๆ

เสน้ ชั้นความสงู เป็นสัญลักษณ์ที่ใชแ้ สดงความสูงต่าของภูมิประเทศ โดยเสน้ ชั้นความสูง
แต่ละเส้นไม่ตัดกัน และเส้นชั้นความสูงเส้นเดียวกันจะลากผ่านภูมิประเทศท่ีมีระดับความสูง
เท่ากันเส้นช้นั ความสงู ทม่ี ีลักษณะแตกต่างกนั แสดงถงึ ลกั ษณะภูมปิ ระเทศทีไ่ ม่เหมือนกนั

แผนท่ธี รณวี ิทยา เปน็ แผนทแ่ี สดงการกระจายตัวของหินกล่มุ ตา่ ง ๆ บนพ้ืนผิวโลก โดยแสดง
ดว้ ยสญั ลกั ษณท์ อ่ี ธิบายขอ้ มลู หินในพืน้ ท่ี โครงสร้างทางธรณี รวมท้งั ข้อมูลบางส่วนของแผนที่
ภมู ปิ ระเทศ

ข้อมลู จากแผนที่ภูมิประเทศและแผนทธ่ี รณีวิทยา สามารถนาไปใช้วางแผนการใชป้ ระโยชน์
และประเมนิ ศกั ยภาพของพืน้ ท่ีได้อยา่ งเหมาะสม

Earth, astronomy and space 2