พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช

พระบาทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟา้ จฬุ าโลกมหาราช (รัชกาลท่ี 1)

วันจักรี
วันท่ีระลึกมหาจักรีบรมราชวงศ์

6 เมษายน 2564

พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธยอดฟา้ จฬุ าโลกมหาราช วนั จกั รี

เม่ือวันท่ี 6 เมษายน พ.ศ.2325 เป็นวันที่
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
เสด็จปราบดาภิเษกขึ้นครองราชย์เป็นปฐมกษัติย์แห่ง
ราชวงศ์จักรี และทรงสถาปนากรุงเทพมหานครข้ึนเป็น
เมอื งหลวงของไทย

ใ น ปี พ . ศ . 2 4 1 6 พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ
จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.5) ทรงโปรดเกล้าฯให้หล่อ
พระบรมรูปของพระมหากษัตย์ รัชกาลท่ี1-4 ประดิศ
ฐานไว้ ณ พระที่น่ังดุสิตมหประสาท ต่อมาในสมัย
รัชกาลท่ี6 ทรงโปรดให้ซ่อมแซม พระพุทธปรางค์
ปราสาท ในวัดศรรี ตั นศาสดารามแล้วอัญเชิญพระบรม
รูปสมเด็จพระบูรพกษัตริย์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ คือ
รัชกาลท่ี 1-5 มาประดิษฐานไว้ แล้วพระราชทานนาม
ใหม่ว่า ปราสาทพระเทพบิดร และมีพระบรมราช
โองการให้ประกอบพิธีถวายบังคมพระบรมรูปเป็น
ประจาทกุ ปี ในวันท่ี6 เมษายน เป็นประเพณสี ืบไป

ตอ่ มาในปี พ.ศ.2475 เนื่องในการเฉลิมพระนคร
ครบ 150 ปี ได้มีการสร้างพระบรมรูปรัชกาลท่ี1
ประดิษฐาน ณ ปฐมบรมราชานสุ รณ์ เชงิ สะพานสมเด็จ
พระพุทธยอดฟ้าฯและในปีต่อมาทางราชการได้
ประกาศให้วันที่6 เมษายน เป็น วันจักรี กาหนดให้มี
การถวายบังคมพระบรมรูปรัชกาลที่ 1 ที่ปฐมราชา
นุสรณ์และท่ปี ราสาทพระเทพบิดร

วันจักรี (Chakri Memorial Day)
หมายถึง วนั ทีร่ ะลึกพระบาทสมเด็จพระพุทธยอด
ฟ้าจุฬาโลกฯ ปฐมบรมราชวงศ์จักรี เสด็จ
ปราบดาภิเษกขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์แห่ง
ราชวงศ์จักรี ทรงรับอัญเชิญขึ้นเถลิงถวัลย์ราช
สมบัติ ดารงราชอาณาจักรสยามประเทศ ตรงกับ
วันท6่ี เมษายนของทกุ ปี

ความเปน็ มาของวนั จักรี

วันแห่งการกอ่ ต้ังราชวงศจ์ ักรแี ลว้ ในวนั ท่ี 6 เมษายน พ.ศ. 2325 ยังเปน็
วันทพี่ ระบาทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟา้ จุฬาโลกมหาราชทรงสรา้ งกรงุ เทพมหานครเป็น
เมืองหลวงของไทยอีกดว้ ย จึงนบั เป็นวันครบรอบกรงุ เทพมหานคร ซึง่ ในปจั จุบัน (พ.ศ.
2563) กรงุ เทพมหานครมีอายุครบ 238 ปี

ด้วยพระมหากรณุ าธคิ ณุ ดังกล่าว ในปี พ.ศ. 2416 พระบาทสมเดจ็ พระ
จลุ จอมเกล้าเจ้าอยู่หวั จงึ ได้โปรดเกล้าฯ ให้หล่อพระบรมรูปของพระเจา้ อยู่หวั ท้งั 4
พระองค์ ซ่งึ ก็คือรชั กาลที่ 1 ถึง รชั กาลท่ี 4 เพอื่ ประดษิ ฐานไวใ้ ห้พระมหากษัตรยิ ์องค์
ตอ่ มา และพระบรมวงศานุวงศ์ รวมถงึ ขา้ ราชการและประชาชน ได้ถวายบังคมระลกึ ถึง
พระมหากรุณาธคิ ณุ เป็นธรรมเนยี มปลี ะครัง้ โดยได้มีการโปรดเกลา้ ฯ ใหอ้ ัญเชิญไป
ประดิษฐานไวบ้ นพระทนี่ ่ังดุสติ มหาปราสาท และไดม้ กี ารยา้ ยทอ่ี กี หลายครงั้ ไม่วา่ จะ
เป็นพระท่นี งั่ สทุ ไธสวรรยปราสาท หรอื พระทน่ี ่ังศวิ าลยั มหาปราสาท

ต่อมาในสมยั รัชกาลที่ 6 โปรดเกล้าฯ ใหย้ ้ายพระบรมรปู ของทงั้ 4 พระองค์ มา
ไว้ ณ ปราสาทพระเทพบิดร ทว่ี ดั พระศรีรตั นศาสดาราม พร้อมกับพระบรมรูปของ
รชั กาลท่ี 5

ท้งั น้ี การซ่อมแซม ก่อสรา้ ง และประดิษฐานพระบรมรปู ทั้ง 5 รัชกาล มาแล้ว
เสรจ็ ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2461 จึงได้มีพระบรมราชโองการประกาศตั้งพระราชพธิ ี
ถวายบังคมพระบรมรูป ในวนั ท่ี 6 เมษายน ในปนี น้ั และไดโ้ ปรดเกลา้ ฯ ให้เรียกวา่ "วัน
จกั รี"

กิจกรรมของวันจกั รี

ในวันจักรี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รวมท้ังพระบรมวงศานุ
วงศ์ จะเสด็จฯ บาเพ็ญพระราชกุศลใหก้ ับบูรพมหากษัตริย์ ณ พระอุโบสถ
วัดพระแก้ว และเสด็จฯ วางพวงมาลา ณ พระบรมราชานุสรณ์ของ
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ที่เชิงสะพานพระพุทธยอดฟ้า

ขณะที่หน่วยงานราชการ เอกชน และภาคประชาชน จะจัด
กิจกรรมเพ่ือระลึกถึงพระมหากรณุ าธิคุณพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้า
จฬุ าโลกมหาราช และมหาจกั รบี รมราชวงศ์ เช่น จัดพิธีถวายบังคมพระรูป
จัดนิทรรศการ กิจกรรมเฉลมิ พระเกียรตติ า่ ง ๆ