ประวัติศาสตร์ป.3 | หน้า 45 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้จัดตั้งมูลนิธิทุนการศึกษาพระราชทานสมเด็จพระบรมโอรสาธิ ราชสยามมกุฎราชกุมารเพื่อให้ทุนการศึกษาแก่เยาวชนไทยที่มีฐานะยากจนและมีความประพฤติดี ให้ได้รับการศึกษาอย่างต่อเนื่อง 3. ด้านสาธารณสุขและจิตอาสา พระองค์ทรงให้ความสำคัญด้านการสาธารณสุขเป็นอย่างมากและพระราชกรณียกิจด้าน การสาธารณสุขและจิตอาสาเช่น เมื่อพระองค์ทรงดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมาร พระองค์ทรงห่วงใยปัญหาสุขภาพของรัฐที่อยู่ในท้องถิ่นทุรกันดารพระองค์ทรงมีพระราชประสงค์ ให้ราษฎรมีโอกาสรับการดูแลรักษาสาธิตเป็นมาตรฐานด้วยเหตุนี้พยาบาลสมเด็จพระยุพราชและ และพระองค์เสด็จไปทรงประกอบพิธีเปิดโรงพยาบาลทุกแห่งและทรงเยี่ยมโรงพยาบาลอย่าง สม่ำเสมอรวมทั้งพระราชทานพระราชทรัพย์สนับสนุนให้มีอุปกรณ์การแพทย์เครื่องมือเครื่องใช้ที่ ทันสมัยปัจจุบันมีโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชค้างส่วนกลางและภูมิภาครวม 21 แห่ง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้หน่วยราชการในพระองค์ 904 หน่วยร่วมกันจัดโครงการจิต อาสาพระราชทานตามแนวพระราชดำริเพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติและแสดงความสำนึกในพระ มหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชบรมนาถบพิตรและสมเด็จ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง พระราชทานความช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติต่างๆเช่นวันที่ 12 กันยายน 2462 ทรง โปรดเกล้าให้โอนฟรีเชิญถุงบรรทัดแข้งอุปโภคให้แก่ผู้ประสบอุทกภัยในพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานี 4. ด้านกีฬา พระบาทสมเด็จพระวชิร 9 อยู่หัวโปรดการออกกำลังกายและการเล่นกีฬาและทรงมีพระ ราชกรณียกิจด้านกีฬาเช่น ทรงมีพระราชดำริให้จัดกิจกรรม เฉลิมพระเกียรติปั่นเพื่อแม่ bike for mom เนื่องใน โอกาสที่สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวงทรงเจริญพระชันษา 83 พรรษาและทรงนำขบวน กิจกรรมปั่นเพื่อแม่ร่วมกับประชาชนทั่วประเทศเพื่อปลูกกระแสสำนึกความรักของแม่และความ สามัคคีของคนในชาติและเป็นการรณรงค์ให้ประชาชนออกกำลังกายทั้งนี้พระองค์พระราชทาน การ์ดขอบคุณประชาชนที่ออกมาร่วมกิจกรรม Bike For Mom ทรงเป็นประธานเปิดกิจกรรมเฉลิมพระเกียรติปั่นเพื่อพ่อ bike for Dad เนื่องในโอกาสวัน เฉลิมพระชนม์พรรษาพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชบรมนาถบพิตร 88
หน้า 46 | ประวัติศาสตร์ ป.3 พรรษาวันที่ 5 ธันวาคมพ.ศ 2558 และทรงนำขบวนกิจกรรมปั่นเพื่อพ่อร่วมกับประชาชนทั่ว ประเทศทั้งนี้พระองค์พระราชทานการ์ดขอบคุณประชาชนที่ออกมาร่วมกิจกรรม bike for Dad 5. ด้านการต่างประเทศ พระองค์ทรงเจริญพระราชไมตรีด้านการต่างประเทศหลายอย่างต่อเนื่องเสมอมาเช่น เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเจริญสัมพันธไมตรีกับนานาประเทศอย่างต่อเนื่องเสมอมาตั้งแต่ครั้ง ทรงดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมาร เช่น พ.ศ. 2528 เสด็จ พระราชดำเนินเยือนนครรัฐวาติกันอย่างเป็นทางการพ.ศ. 2530 เสด็จพระราชดำเนินเยือนสหรัฐ ประชาชนจีนอย่างเป็นทางการทรงพบนายเติ้งเสี่ยวผิง ณ มหาศาลาประชาคมกรุงปักกิ่ง 6. ด้านเกษตรกรรม พระองค์ทรงเห็นถึงความสัมพันธ์ของเกษตรกรซึ่งเป็นเศรษฐกิจหลักของประเทศจึงทรงมี พระราชกรณียกิจด้านการเกษตรเช่น เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเป็นประธานในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญเป็น ประจำทุกปีเพื่อเป็นการสร้างขวัญและกำลังใจให้แก่เกษตรกร เสด็จพระราชดำเนินทรงเป็นประธานในการทำนาสาธิตโดยใช้ปุ๋ยหมักที่จังหวัดสุพรรณบุรี และพระราชทานอุปกรณ์การทำนาพันธุ์ข้าวปุ๋ยหมักเพื่อนำไปดำเนินการในการทำงานสาธิตและ พระองค์ทรงดำเนินลงไปในนาเพื่อหว่านข้าวและปุ๋ยหมักและพระองค์เอง ทรงรับโครงการคลินิกเกษตรกรจัดทำขึ้นถวายในพระบรมราชานุเคราะห์และพระราชทาน พระบรมราชานุญาตอัญเชิญพระนามาที่ไทยยอดไว้ในเครื่องหมายตราสัญลักษณ์โครงการ จับคู่กับเพื่อนร่วมกันศึกษาพระราชประวัติและพราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 ที่นอกเหนือจากบทเรียน บันทึกผล และนำเสนอหน้าชั้นเรียน
ประวัติศาสตร์ป.3 | หน้า 47 ► บทสรุป พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชประวัติและพระราชกรณียกิจที่ควรศึกษาอย่าง ยิ่งเพราะพระองค์ได้สร้างสรรค์ผลงานด้านต่าง ๆ มากมาย เช่นด้านการศึกษา ด้านศาสนา ด้าน สาธารณสุขในรูปแบบองค์กรต่าง ๆ ซึ่งแต่ละโครงการล้วนแต่เป็นประโยชน์ต่อพระสกนิกรทั้งสิ้น และในฐานะที่เป็นประชาชนชาวไทยควรยึดถือพระองค์เป็นแบบอย่างเพื่อบำเพ็ญประโยชน์ต่อ สังคมและประเทศชาติ ► กิจกรรมเสนอแนะ 1.นักเรียนแต่ละคนศึกษาค้นคว้าพระราชประวัติและพระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระว ชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ได้จากบทเรียนจากนั้นรวมกลุ่ม 5 คนเล่าสิ่งที่ตนเองได้ศึกษาค้นคว้ามาให้ สมาชิกในกลุ่มฟัง เลขานุการกลุ่มจดบันทึกสรุปแล้วส่งตัวแทนกลุ่มนำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน 2. ร่วมกันค้นหาข้อมูลและภาพประกอบเกี่ยวกับพระราชประวัติของพระบาทสมเด็จพระวชิร เกล้าเจ้าอยู่หัว แล้วรวบรวมมาจัดป้ายนิเทศ ► คำถามทบทวน 1.พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นกษัตริย์ราชวงศ์ใด 2.พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระนามเดิมว่าอย่างไร 3.พระบาทสมเด็จพระพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจด้านการออกกำลัง กายและกีฬาอย่างไร 4.โครงการ Bike for Mom และ Bike for Dad เป็นกิจกรรมในโครงการของใคร และลักษณะ กิจกรรมจัดเพื่อวัตถุประสงค์ใด
หน้า 48 | ประวัติศาสตร์ ป.3 เล่าวีรกรรมของบรรพบุรุษไทยที่มีส่วนปกป้องประเทศชาติ(ส 4.3 ป. 3/3) สมเด็จพระนเรศวรมหาราช พระยาพิชัยดาบหัก ชาวบ้านบางระจัน ท้าวเทพกษัตรี ท้าวศรีสุนทร วีรกรรมของบรรพบุรุษ ไทย
ประวัติศาสตร์ป.3 | หน้า 49 ประเทศชาติของเรามีความเจริญรุ่งเรืองเป็นปึกแผ่นมาจนถึงปัจจุบันนี้ เป็นเพราะในอดีต บรรพบุรุษไทยที่มีความกล้าหาญ เสียสละ สามัคคี สามารถเป็นผู้นำในการสร้างชาติป้องกัน ประเทศจากการรุกรานของข้าศึกศัตรูคนไทยได้ยกย่องบุคคลเหล่านั้นว่าเป็นวีรบุรุษและวีรสตรีมา จนทุกวันนี้ 1. สมเด็จพระนเรศวรมหาราช สมเด็จพระนเรศวรมหาราชเป็นพระราชโอรสของสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชเสด็จ พระราชสมภพที่เมืองพิษณุโลก ต่อมาเมื่อพระชนมายุได้ 9 พรรษา ทรงถูกส่งไปเป็นองค์ประกันที่ เมืองหงสาวดีเป็นเวลา 6 ปีเมื่อ พ.ศ. 2112 ไทยเสียกรุงศรีอยุธยาแก่พม่าพระเจ้าหงสาวดีจึง ทรงอนุญาตให้พระนเรศวรกลับบ้านได้ เมื่อพระองค์มีพระชนมายุได้ 16 พรรษาทรงได้เป็นพระมหาอุปราชครองเมืองพิษณุโลก และทรงประกาศอิสรภาพจากพม่าที่เมืองแครงเมื่อ พ.ศ. 2127 พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราช เหตุการณ์สำคัญเกี่วกับสมเด็จพระนเรศวร เมื่อ พ.ศ. 2127 กษัตริย์พม่าต้องการที่จะ กำจัดพระนเรศวรมีเกิดการปะทะกันขึ้นที่แม่น้ำสะโตง เหตุการณ์ครั้งนี้พระนเรศวรทรงยิงพระแสง ปืนข้ามแม่น้ำสะโตงถูกแม่ทัพหน้าของพม่าเสีย และสงครามยุทธหัตถีกับพระมหาอุปราชาของพม่าเมื่อ พ.ศ. 2135 ที่ตำบลหนอง สาหร่ายจังหวัดสุพรรณบุรีทรงสงครามยุทธหัตถีกับพระมหาอุปราชาของพม่าทรงชนช้างและฟัน พระมหาอุปราชาคอขาดบนคอช้าง สมเด็จพระนเรศวร มหาราชเสด็จสวรรคตเมื่อพระชนมายุ 50 พรรษา
หน้า 50 | ประวัติศาสตร์ ป.3 2. พระยาพิชัยดาบหัก พระยาพิชัยดาบหักเดิมชื่อ จ้อย เกิด ในปลายสมัยอยุธยาที่หมู่บ้านห้วยคา(ปัจจุบันอยู่ใน อำเภอพิชัยจังหวัดอุตรดิตถ์) เป็นทหารเอกของพระเจ้าตากสินมหาราช เมื่ออายุ 14 ปีเปลี่ยนชื่อ เป็นทองดีทองดีมีนิสัยชอบการต่อสู้ขณะอยู่ที่เมืองตากพระเจ้าตากสินซึ่งดำรงตำแหน่งเจ้าพระยา ตากได้เห็นฝีมือจึงชวนเข้ารับราชการมีความดีความชอบได้เป็นหลวงพิชัยอาสา เมื่อปีพ.ศ.2309 พม่าตั้งค่ายล้อมกรุงศรีอยุธยาไว้ท่านได้ร่วมรบกับทัพของพระยาตากตี ฝ่าวงล้อมของพม่าออกไปได้และไปตั้งฐานทัพที่เมืองจันทบุรีต่อมาใน พ.ศ. 2310 พระเจ้าตาก กอบกู้เอกราชคืนจากพม่าได้สำเร็จท่านก็ได้ร่วมสู้รบด้วย ต่อมาเมื่อเมื่อพระเจ้าตากสินขึ้นครองราชย์ทรงแต่งตั้งหลวงพิชัยอาษาให้เป็นเจ้าหมื่น ไวยวรนาถ มีตำแหน่งเป็นนายทหารเอกราชองครักษ์ จากนั้นก็ได้รับแต่งตั้งให้เป็นพระยาสีหราชเดโช และได้เป็นพระยาพิชัย ซึ่งเป็นบรรดาศักดิ์สูงสุด ในปีพ.ศ. 2315 พม่ายกทัพขึ้นไปตีเมืองลับแลและเมืองพิชัยพระยาพิชัยเป็นผู้นำรบ ป้องกันเมืองจนพม่าถอยทัพกลับไป
ประวัติศาสตร์ป.3 | หน้า 51 อีก 1 ต่อมาพม่าก็เข้าโจมตีเมืองวิชัยเป็นครั้งที่ 2 อีก พระยาพิชัยได้ต่อสู้กับพม่าจนดาบ หักแต่ก็เอาชนะพม่าได้ด้วยวีรกรรมในเหตุการณืดังกล่าวจึงได้นามว่า พระยาพิชัยดาบหัก เมื่อเข้าสู่แผ่นดินของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงชักชวนพระยาพิชัยให้ รัชกาลต่อไป แต่พระยาพิชัยไม่ยอมเพราะมีความซื่อสัตย์และจงรักภักดีอย่างสูงต่อสมเด็จพระเจ้า ตากสินแต่ยอมถูกประหารชีวิตตามสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช พระยาพิชัยถึงแก่นิติกรรม รวมอายุ 41 ปี 3. ท้าวเทพกระษัตรีท้าวศรีสุนทร ท้าวเทพกระษัตรีมีนามเดิมว่าจันเป็นภรรยาเจ้าเมืองถลางส่วนท้าวศรีสุนทรซึ่งเป็นน้องสาวมีนาม เดิมว่ามุกซึ่งเป็นน้องสาว ในสมัยรัชกาลที่ 1 เมื่อ พ.ศ. 2328 หลังจากได้ตั้งกรุงรัตนโกสินทร์ได้เพียง 3 ปี ทัพหลวง ของพระเจ้าปดุงกษัตริย์พม่าได้ยกกองทัพเข้ามาในไทยหลายทางโดยแยกเป็นทัพบกและทัพเรือ ทัพบกมุ่งตีหัวเมืองฝ่ายใต้ตั้งแต่เมืองกระ ( อำเภอกระบุรีจังหวัดระนอง ) เมืองระนอง เมืองชุมพร เมืองไชยา เมืองนครศรีธรรมราชและสามารถตีเมืองทั้งหมดได้ส่วนทัพเรือตีได้หัวเมืองชายฝั่ง ทะเลทางทิศตะวันตก ได้แก่ตะกั่วป่าและตะกั่วทุ่ง จากนั้นก็ยกทัพเข้าสู่เมืองถลาง ศึกครั้งนี้ เรียก สงคราม 9 ทัพ
หน้า 52 | ประวัติศาสตร์ ป.3 ขณะนั้นเจ้าเมืองถลางถึงแก่อนิจกรรมและยังไม่มีการตั้งเจ้าเมืองคนใหม่คุณหญิงจันและ นางมุกจึงเป็นผู้นำในการรบ โดยได้ทำอุบายให้พม่าเห็นว่าฝ่ายไทยมีกำลังพลที่เข้มแข็งและมีทับ เสริมเข้ามาเรื่อยๆทำให้พม่าไม่กล้ายกทัพเข้าตีแต่วางกำลังล้อมเมืองเอาไว้ประมาณ 1 เดือน จน พม่าขาดแคลนอาหารจึงถอยกลับไป จากวีรกรรมดังกล่าวของท่านทั้งสองพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทรง ทราบและโปรดเกล้าแต่งตั้งให้คุณหญิงจันเป็นท้าวเทพกษัตรีและคุณหญิงมุกเป็นท้าวศรีสุนทร เพื่อระลึกถึงความดีที่ได้สร้างไว้ชาวภูเก็ตร่วมใจกันสร้างอนุสาวรีย์ของท่านทั้งสองไว้ที่สี่แยกท่าเรือ อำเภอถลางจังหวัดภูเก็ตเมื่อ พ.ศ. 2510 4. ชาวบ้านบางระจัน เหตุการณ์วีรกรรมของชาวบ้านบางระจันเกิดขึ้นก่อนที่จะเสียกรุงศรีอยุธยาแก่พม่าครั้งที่ 2 ในสมัยสมเด็จพระเจ้าเอกทัศน์พระมหากษัตริย์องค์สุดท้ายของกรุงศรีอยุธยาพม่าได้ยกทัพเข้ามาตี กรุงศรีอยุธยาและตีหัวเมืองรอบนอกจนชาวบ้านได้รับความเดือดร้อนและรวมกลุ่มกันต่อสู้กับ กองทัพพม่าอย่างกล้าหาญ อนุสาวรีย์วีรชนค่ายบางระจัน
ประวัติศาสตร์ป.3 | หน้า 53 ในปีพ.ศ. 2309 กองทัพพม่ามาล้อมกรุงศรีอยุธยาไว้และได้ตั้งทัพส่วนหนึ่งที่เมืองวิเศษ ชัยชาญผู้นำชาวบ้าน 6 คนประกอบด้วย นายแท่น นายดอก นายอินทร์นายเมือง นายโชติและ นายทองแก้วหนีออกจากเมืองวิเศษชัยชาญมาที่ตำบลบางระจันเมืองสิงห์บุรีพร้อมทั้งได้เชิญพระ อาจารย์ธรรมโชติซึ่งชาวบ้านเคารพมาอยู่ด้วยเพื่อเป็นผู้ให้กำลังใจในการต่อสู้รบกับพม่า ต่อมาชาวบ้านใกล้เคียงได้อพยพเข้ามาสมทบเป็นจำนวนมากโดยมีผู้นำที่สำคัญ ได้แก่ ขุนสรรค์ พันธุ์เรือง นายทองแสงใหญ่ นายทองเหม็นและนายจันทร์หมวดเขี้ยว พวกชาวบ้านได้สร้างค่าย เพื่อต่อสู้กับพม่าส่วนทัพพม่า มีแนวสีหบดีเป็นแม่ทัพเข้าโจมตีค่ายบางระจันถึง 7 ครั้งแต่ก็ไม่ สำเร็จ ต่อมากระทั่งสุกี้นายกองใหญ่ซึ่งเป็นคนมอญรับอาสาเคลื่อนทัพพม่าประชิดค่ายบางระจัน ชาวบ้านบางระจันยังคงต่อสู้กับพม่าแม้ว่าจะมีกำลังคนและอาวุธน้อยกว่าในที่สุดพม่ายิงปืนใหญ่ เข้ามาในค่ายและบุกค่ายได้สำเร็จ หลังจากรบกันมานาน 5 เดือน ปัจจุบันอนุสาวรีย์วีรชนค่ายบางระจัน 11 คนหล่อด้วยสำริดรมดำตั้งอยู่ที่ตำบลบางระจัน อำเภอค่ายบางระจันจังหวัดสิงห์บุรี วาดภาพ หรือหาภาพบรรพบุรุษไทยที่นักเรียนชื่นชอบ ค้นคว้าประวัติและ วีรกรรม แล้วนำมาอธิบายในเพื่อนฟังหน้าชั้นเรียน
หน้า 54 | ประวัติศาสตร์ ป.3 ► สรุป บรรพบุรุษไทยผู้มีส่วนช่วยในการป้องกันประเทศเช่นสมเด็จพระนเรศวรมหาราชพระยา พิชัยดาบหัก ท้าวเทพกษัตรี ศรีสุนทร ชาวบ้านบางระจัน ท่านเหล่านี้ได้รับยกย่องให้เป็นวีรบุรุษ และวีรสตรีของชาติไทย ► กิจกรรมเสนอแนะ 1. แบ่งกลุ่มนักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับสงครามยุทธหัตถีของสมเด็จพระนเรศวร มหาราชกับพระมหาอุปราชา 2. ศึกษาเรื่องวีรกรรมของท้าวเทพกษัตรีและท้าวศรีสุนทรแล้วบันทึกข้อมูลลงในสมุด 3. ให้นักเรียนเลือกวีรกรรมของบรรพบุรุษที่ชอบแล้วบันทึกข้อมูล ► คำถามทบทวน 1. สมเด็จพระนเรศวรมหาราชเสด็จพระราชสมภพที่ไหนและพระราชกรณียกิจที่สำคัญอะไร 2. เพราะยาพิชัยมีนิสัยอย่างไรและเพราะเหตุใดจึงได้พระนามว่าพระยาพิชัยดาบหัก 3. ท้าวเทพกษัตรีและท้าวศรีสุนทร เป็นวีรสตรีที่มีความกล้าหาญอย่างไร 4. วีรกรรมของชาวบ้านบางระจันเกิดขึ้นเมื่อใดและมีเหตุการณ์สำคัญอย่างไร
ประวัติศาสตร์ป.3 | หน้า 55 ฮิจเราะห์ศักราช ศักราชของศาสนาอิสลาม อนุสาวรีย์ สิ่งที่สร้างไว้เป้นที่ระลึกถึงบุคคลหรือเหตุการณ์สำคัญ ปรินิพพาน การดับสนิท ใช้เรียกอาการตายของพระพุทธเจ้า พิพิธภัณฑ์ สถานที่รวบรวมและจัดแสดงสิ่งต่างๆ ที่เป็นผลงานของคนในชุมชน ครูภูมิปัญญา บุคคลผู้ทรงภูมิปัญญาด้านหนึ่งด้านใด เป็นผู้สร้างสรรค์และสืบสาน ภูมิปัญญา ดังกล่าวมาอย่างต่อเนื่อง จนเป็นที่ยอมรับของสังคม และชุมชน การตั้งถิ่นฐาน การตั้งบ้านเรือนเป้นหลักแหล่ง ผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้ที่เป็นหรือเคยเป็นข้าราชการครู หรือ บุคลากรทางการศึกษา คณาจารย์มหาวิทยาลัยของรัฐหรือเอกชน ครูและผู้บริหาร สถานศึกษาของสถานศึกษา เอกชน นักวิชาการหรือผู้บริหารสังกัด กระทรวงศึกษาธิการ และมีประสบการณ์ที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา ไม่น้อยกว่า ๑๐ ปี สถาปนา ยกย่องโดยแต่งตั้งให้สูงขึ้น ปฐมกษัตริย์ กษัตริย์พระองค์แรก สวรรคต ไปสู่สวรรค์, ตาย, (ใช้กับพระมหากษัตริย์ สมเด็จพระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระบรมราชินี) อภิเษก แต่งตั้งโดยการทำพิธีรดนํ้า เช่นพิธีขึ้นเสวยราชย์ ของพระมหากษัตริย์. จตุสดมภ์ การปกครองส่วนกลางที่แบ่งออกเป้น 4 กรม ปฏิสังขรณ์ ซ่อมแซมทำให้กลับคืนดีเหมือนเดิม ปราบดาภิเษก พระราชพิธีอภิเษกของพระเจ้าแผ่นดินซึ่งได้ราชสมบัติมา ด้วยการรบชนะข้าศึก สังคายนาพระไตรปิฎก การประชุมของพระสงฆ์ เพื่อทำการจัดระเบียบ หมวดหมู่พุทธวจนะ
หน้า 56 | ประวัติศาสตร์ ป.3 เสด็จพระราชสมภพ วันคล้ายวันเกิด การเกิดนั้นจะสามารถมีขึ้นเพียงครั้งเดียว ดังนั้น เมื่อวาระเวียนมาบรรจบ เราจึงต้องเติมคำว่า วันคล้ายวัน นำหน้า คำนี้เข้าไปเสมอ เช่น วันคล้ายวันพระราชสมภพ พระเชษฐภคินี พี่สาว พระขนิษฐา น้องสาว องค์ประกัน ผู้ที่ถูกยึดไว้สำหรับต่อรอง พระมหาอุปราช ตำแหน่งรองจากพระเจ้าแผ่นดิน ค่าย ที่ตั้งกองกำลัง เช่น ทหาร มีรั้วล้อมรอบ
ประวัติศาสตร์ป.3 | หน้า 57 กนกวลี ชูชัยยะ และกฤษฎา บุญญสมิต. บุคคลสำคัญของไทยที่โลกยกย่อง. กรุงเทพฯ : เมธีทิปส์, 2546. ถาวร นารีศิลป. คู่มือแหล่งเรียนรู้เรื่องสถานที่และบุคคลสำคัญของชาติไทย. กรุงเทพฯ : สำนักพัฒนาการเรียนรู้และมาตรฐานการศึกษา สำนักงานคณะกรรมการ การศึกษาแห่งชาติ, 2544. มานพ ถนอมศรี. คนไทยสมัยก่อน. กรุงเทพฯ : ต้นอ้อแกรมมี่, 2539. วิชาการ, กรม. ประวัติศาสตร์ไทย : จะเรียนจะสอนกันอย่างไร : คู่มือการจัดการเรียน การสอนประวัติศาสตร์. กรุงเทพฯ : กรมวิชาการ, 2543 บุหรง สีกนก และศรีนารถสุริยะ, คุณหญิง. วีรสตรีไทย. สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนโดย พระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเล่ม 21.(2539), หน้า 6593. ปิยนาถ บุนนาค และวราภรณ์จิวชัยศักดิ์. สังคมและวัฒนธรรม เล่ม 1. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว, 2547. ราชบัณฑิตยสถาน. ใต้ร่มพระบารมีจักรีนฤบดินทร์สยามินทราธิราช. กรุงเทพฯ: คณะกรรมการจัดทำสารานุกรมประวัติศาสตร์ไทย, 2547. วิชาการ,กรม,กระทรวงศึกษาธิการ. วันวาร กาลเวลา และนานาศักราช. กรุงเทพฯ: องค์การค้าของรัฐสภา, 2546. วีณา เอี่ยมประไพ. หลักฐานทางประวัติศาสตร์. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์, 2535. ศึกษาธิการ, กระทรวง. ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลางกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย, 2551. ส.พลายน้อย. เกร็ดโบราณคดีประเพณีไทย. กรุงเทพฯ: 2539. สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ. การส่งเสริมและการเผยแพร่วัฒนธรรม พื้นบ้านไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ, 2531. ข้อมูลวัฒนธรรมภาค 4 ภาค. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ, 2545. ศิริวรรณ คุ้มโฮ้. บุคคลสำคัญของชาติเล่ม 1. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์เดอะบุ๊คส์, (ม.ป.ป.). เอกวิทย์ณ ถลาง. ภูมิปัญญาชาวบ้าน 4 ภาค: วิถีชีวิตและกระบวนการเรียนรู้ของ ชาวบ้านไทย. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, 2540.