Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 (5)

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 46 JPN SARAWAK Bahagian B Petikan akhbar di bawah berkaitan tentang isu kenaikan harga barangan. Sumber: Sinar Harian, 12 Januari 2022 (a) Pada pendapat anda, apakah punca kenaikan harga barang? [2 markah] (b) Huraikan implikasi jika rakyat kurang kesedaran tentang pengurusan kewangan secara beretika ketika menghadapi krisis kenaikan harga barang. [8 markah]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 47 JPN SARAWAK Bahagian C Gambar di bawah mengingatkan kita agar berhati-hati jika ingin membuat pelaburan. Sumber: https://twitter.com/kwspmalaysia?lang=en (a) Senaraikan bentuk pelaburan yang beretika. [4 markah] (b) Berdasarkan pernyataan di atas, setiap individu perlu cakna tentang ilmu pelaburan agar dapat mempertingkatkan kesejahteraan kewangan kita. Bagaimanakah cara mengelakkan diri daripada menjadi mangsa skim penipuan pelaburan? Jelaskan jawapan anda berdasarkan nilai universal. [8 markah] (c) Bagaimanakah pelaburan yang beretika mampu menjamin kestabilan kewangan anda? [8 markah]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 48 JPN SARAWAK TINGKATAN 5 Unit 11: Malaysia Unggul Di Mata Dunia Bahagian A Gambar berikut menunjukkan tapak warisan dunia Malaysia yang diiktiraf oleh UNESCO. Bandaraya Melaka mendapat pengiktirafan sebagai tapak warisan UNESCO pada 2008. Sumber: https://bit.ly/3VoG1w5 (a) Jelaskan kepentingan pemeliharaan dan pemuliharaan tapak warisan negara di atas. .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... [4 markah] (b) Terangkan tindakan yang boleh dilakukan oleh kerajaan untuk memelihara dan memulihara tapak warisan dunia yang terdapat di Malaysia. .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... [4 markah] (c) Selain contoh di atas, senaraikan contoh warisan negara yang diiktiraf oleh UNESCO. i. ........................................................................................................................................... ii. ........................................................................................................................................... [2 markah]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 49 JPN SARAWAK Bahagian B Gambar dan pernyataan berikut menunjukkan kejayaan pelari negara mengungguli pertandingan peringkat antarabangsa. Soh Wai Ching merupakan atlet berusia 27 tahun memenangi acara pendakian 2,226 anak tangga dan 104 tingkat bangunan One World Trade Center dengan catatan 12 minit 46 saat telah disahkan sebagai nombor satu dunia selepas mengungguli kategori keseluruhan saingan Tunnel to Towers Climb NYC di New York, Amerika Syarikat. Sumber: https://bit.ly/3B4Ux2K (a) Nyatakan dua contoh lain kejayaan Malaysia dalam bidang sukan. [2 markah] (b) Bagaimanakah kejayaan di atas dapat menjadi inspirasi kepada rakyat Malaysia yang lain? Bincangkan. [8 markah] Bahagian C Gambar berikut menunjukkan jenama tempatan yang terkenal pada peringkat antarabangsa. Sumber: https://bit.ly/3pLbOMd (a) Nyatakan contoh lain produk tempatan yang terkenal pada peringkat antarabangsa. [4 markah] (b) Jelaskan peranan anda sebagai masyarakat Malaysia untuk memartabatkan produk buatan Malaaysia. Jawapan anda hendaklah berdasarkan nilai universal yang dipelajari. [8 markah] (c) Pada pendapat anda, jelaskan cabaran yang dihadapi oleh produk bauatan Malaysia untuk bersaing dengan produk luar negara di pasaran antarabangsa. [8 markah]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 50 JPN SARAWAK TINGKATAN 5 Unit 12: Malaysia Dalam Hubungan Antarabangsa Bahagian A Gambar berikut berkaitan dengan logo sebuah pertubuhan serantau yang dianggotai Malaysia. Sumber: Buku Teks Pendidikan Moral Tingkatan 5, hlm. 171 (a) Selain Malaysia, nyatakan dua negara lain yang menganggotai pertubuhan di atas. i. ........................................................................................................................................... ii. ........................................................................................................................................... [2 markah] (b) Jelaskan dua bentuk kerjasama antara Malaysia dengan negara-negara anggota pertubuhan tersebut. .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... [4 markah] (c) Pernyataan berikut berkaitan dengan hubungan Malaysia di peringkat antarabangsa. Sumber: Buku Teks Pendidikan Moral Tingkatan 5, hlm. 174 Huraikan cabaran yang perlu ditempuhi oleh Malaysia dalam mengekalkan hubungan antarabangsa. .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... [4 markah] Banyak cabaran yang perlu dihadapi oleh negara dalam mengekalkan hubungan dengan negara luar. Cabaran ini perlu ditangani agar dapat menjalinkan kerjasama dan kesefahaman pada peringkat dunia.

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 51 JPN SARAWAK Bahagian B Keratan akhbar di bawah menunjukkan lawatan Perdana Menteri Malaysia Datuk Seri Anwar Ibrahim ke negara China. Sumber: https://bit.ly/3LEiIu4 (a) Jelaskan maksud hubungan antarabangsa. [2 markah] (b) Bincangkan manfaat lawatan tersebut kepada Malaysia. [8 markah] Bahagian C Keratan akhbar berikut menunjukkan keadaan di sebuah negara akibat peperangan. Sumber: https://bit.ly/3nBowwc (a) Nyatakan implikasi peperangan tersebut kepada masyarakat dunia. [4 markah] (b) Anda bersetuju dengan pendapat bahawa penyelesaian konflik melalui perundingan damai adalah lebih baik berbanding peperangan. Beri huraian anda berdasarkan nilai universal yang anda pelajari. [8 markah] (c) Sejauh manakah hubungan antarabangsa mampu membantu menangani krisis tersebut? [8 markah]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 52 JPN SARAWAK Tingkatan 4 Cadangan Jawapan UNIT 1 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 H1 F2 H2 Dulu bermain permainan tradisional tetapi kini bermain permainan moden Dulu bermain tanpa talian tetapi kini bermain dalam talian Dulu boleh bermain tanpa alatan tetapi kini bermain berasaskan alatan Dulu boleh bermain tanpa alatan seperti lompat tikus tetapi kini mesti berasaskan gajet (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) F1 H1 F2 H2 Mewujudkan sikap bertolak ansur/ sabar dalam pergaulan Membina hubungan baik Mengekalkan warisan tradisi sesuatu kaum Membentuk individu yang bertingkah laku bersesuaian dengan norma masyarakat (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 4m] (c) F1 F2 F3 F4 F5 Gotong-royong Rumah terbuka Duduk ketika makan Mengetuk pintu sebelum masuk Beratur ketika menggunakan pengangkutan awam (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 [Mak. 2m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 53 JPN SARAWAK Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Perilaku/ tindakan yang diterima sebagai amalan dalam sesuatu kelompok/ komuniti/ budaya F2 Peraturan sosial yang menjadi kebiasaan F3 Perbuatan/ tingkah laku yang dianggap wajar/ diterima dan yang patut dihindari dalam kehidupan bermasyarakat 1 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh ● Panduan bertingkah laku ● Bersedia mengamalkan tingkah laku yang diterima dalam masyarakat ● Membentuk masyarakat yang teratur ● Individu membuat keputusan dan mengambil tindakan yang sesuai dengan norma masyarakat ● Membina masyarakat yang harmoni ● Menjaga tingkah laku ● Membina interaksi sosial yang baik ● Saling memahami ● Hubungan erat ● Elak sikap individualistik ● Mewujudkan masyarakat prihatin ● Mengambil kira kepentingan bersama ● Elak perselisihan faham ● Wujud perpaduan ● Sebagai ukuran bertingkah laku ● Jaga imej negara ● Elak sikap perkauman (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 54 JPN SARAWAK Bahagian C Soalan Butiran Markah (a) F1 Peluang untuk saling mengenali F2 Memahami perbezaan budaya, agama, bangsa F3 Wujud persefahaman F4 Hidup bersama secara aman/ mesra/ bahagia (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) Contoh N1 Hormat N2 Kerjasama N3 Hemah tinggi N4 Rasional N5 Bertanggungjawab ● Mengadakan aktiviti kemasyarakatan ● Mengadakan kempen/ promosi ● Menularkan aktiviti yang dijalankan di media sosial ● Menghadiri aktiviti gotong-royong ● Mengenali jiran tetangga ● Saling membantu ● Menganjurkan khidmat komuniti ● Menerima budaya/ adat resam masyarakat Malaysia ● Mendidik anak-anak untuk menghargai perbezaan budaya/ agama/ bangsa ● Menerangkan kepentingan amalan bertolak ansur dalam kalangan anak-anak/ murid sekolah (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] (c) Contoh ● Hilang tradisi ● Melahirkan masyarakat individualistik ● Tidak prihatin/ tidak ambil peduli ● Masyarakat kurang beradab ● Wujud sikap perkauman ● Timbul prasangka/ saling membenci ● Tidak mahu bertolak ansur ● Berlaku pergaduhan ● Hidup tidak aman/ jejaskan keharmonian ● Negara tidak selamat ● Menjejaskan imej diri/ masyarakat/ negara (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 55 JPN SARAWAK Tingkatan 4 Cadangan Jawapan UNIT 2 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 F2 F3 F4 F5 Berpegang teguh pada agama/ nilai moral Bersikap tidak melampau dalam perlakuan Bersungguh-sungguh melakukan kebaikan Sabar dan tenang ketika hadapi kesukaran dalam hidup Mematuhi peraturan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 [Mak. 2m] (b) F1 H1 F2 H2 F3 H3 F4 H4 F5 H5 F6 H6 Kurang perhatian daripada ibu bapa Sibuk dengan kerjaya/ bekerja Pengaruh rakan sebaya Pergaulan bebas Tekanan/ depresi Masalah keluarga Kurang didikan agama/ moral Ajaran agama/ moral tidak dipraktikkan Pengaruh media cetak dan media elektronik/ media sosial Tiada kawalan daripada ibu bapa Sikap ingin tahu Mencuba sesuatu yang baharu (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (c) F1 F2 F3 F4 F5 F6 Imej diri/ keluarga terjejas Prestasi akademik merosot Hubungan keluarga renggang Penyakit HIV/ AIDS Terlibat dengan jenayah Ketagihan dadah/ alkohol (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Wanita mengandung F2 Orang tua/ warga emas F3 Orang kurang upaya F4 Kanak-kanak (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 2m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 56 JPN SARAWAK (b) Contoh ● Memberikan tempat duduk kepada golongan yang memerlukan ● Memberikan laluan kepada golongan yang memerlukan ● Jangan duduk di kerusi khas ● Menjaga hak pengguna lain ● Menjaga keharmonian masyarakat ● Menjaga ketenteraman ● Mewujudkan masyarakat penyayang ● Menunjukkan sikap yang mulia ● Mendapat pujian ● Meningkatkan imej diri ● Menjadi teladan kepada orang ramai (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] Bahagian C Soalan Butiran Markah (b) Contoh ● Elak kemalangan ● Elak kehilangan nyawa ● Elak kecacatan kekal ● Menjaga keselamatan pengguna jalan raya lain ● Kurangkan kerugian kerosakan kenderaan/ harta ● Tidak disaman/ dipenjara ● Tidak didakwa ● Menjaga imej diri/ keluarga ● Tidak trauma (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] (c) Contoh N1 Harga diri N2 Bertanggungjawab N3 Rasional ● Memberikan bantuan kecemasan ● Menjerit meminta bantuan orang ramai ● Telefon ambulans/ pihak polis ● Kawal lalu lintas ● Hubungi keluarga mangsa ● Tularkan di media sosial ● Menyelamatkan nyawa ● Pemandu langgar lari mendapat hukuman yang sepatutnya/ dipenjara/ disaman ● Imej negara dijaga ● Keluarga mangsa bahagia ● Dipuji/ menjadi teladan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 57 JPN SARAWAK Tingkatan 4 Cadangan Jawapan UNIT 3 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 H1 F2 H2 Tuannya menghantar haiwan peliharaan untuk mendapat rawatan Nyawa haiwan peliharaan terjamin Tidak menyokong/ tidak makan hidangan makanan eksotik Haiwan eksotik tidak kepupusan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) F1 F2 F3 F4 F5 Perbuatan tidak berperikemanusiaan terhadap haiwan harus ditegah Haiwan juga mempunyai nyawa seperti hidupan lain Hukuman wajar dijatuhkan atas kesalahan menganiayai haiwan Memberikan pengajaran kepada orang ramai untuk mengelakkan perbuatan kejam terhadap haiwan Mematuhi Akta Kebajikan Haiwan 2015 (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 [Mak. 3m] (c) F1 F2 F3 Mengelakkan perbuatan kejam terhadap haiwan Haiwan mempunyai hak untuk hidup Sebagai iktibar kepada orang ramai (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 [Mak. 3m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 58 JPN SARAWAK Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Sikap dan tingkah laku individu dalam hubungan antara manusia untuk menegakkan kesaksamaan dengan keseimbangan dalam pemikiran, pertuturan dan perlakuan F2 Melibatkan sebarang perbuatan adil terhadap diri sendiri dan orang lain F3 Bersikap tidak berat sebelah/ layanan sama rata/ menghormati hak individu/ adil dalam mengagihkan sumbangan atau bantuan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh ● Anggota pengakap perlu sentiasa mematuhi peraturan dan undangundang ● Memberikan kesedaran kepada pengakap tersebut tentang pentingnya akur dengan peraturan dan undang-undang yang telah ditetapkan ● Jika murid tersebut dibebaskan, anggota pengakap lain akan cuba melanggar peraturan ● Pihak penganjur tidak bersikap berat sebelah ● Memberikan hukuman yang sewajarnya berdasarkan peraturan yang telah ditetapkan ● Memberikan layanan sama rata tanpa mengira latar belakang pengakap tersebut ● Sebagai iktibar/ pengajaran kepada anggota pengakap lain agar tidak mengingkari arahan pihak penganjur ● Memastikan aktiviti yang telah ditetapkan berjalan lancar (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 59 JPN SARAWAK Bahagian C Soalan Butiran Markah (a) F1 Kenal pasti konflik F2 Buat pertimbangan moral F3 Buat keputusan dalam pemilihan prinsip F4 Justifikasikan kewajaran keputusan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) Contoh Keputusan berdasarkan prinsip keadilan N1 Rasional N2 Bertanggungjawab N3 Kebebasan N4 Keberanian ● Tidak membebaskan Chin Meng Keong ● Bersikap tidak berat sebelah ● Chin Meng Keong meneruskan hukumannya di penjara ● Dia perlu menanggung kesalahan jenayah yang dilakukan ● Memberikan layanan yang sama rata kepada semua banduan ● Bertindak adil dari segi hukuman yang diberikan kepada semua banduan ● Hak bagi semua banduan adalah sama tanpa mengira status sosial ● Kepentingan semua banduan dijaga (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) ATAU Keputusan berdasarkan prinsip keprihatinan N1 Rasional N2 Bertanggungjawab N3 Kasih sayang N4 Keberanian ● Membebaskan Chin Meng Keong secara bersyarat ● Chin Meng Keong diletakkan di bawah seliaan sistem parol ● Sistem parol merujuk kepada pelepasan secara perintah yang melayakkan banduan menjalankan baki hukuman di luar penjara ● Chin Meng Keong akan ditempatkan bersama keluarganya/ rumah perantaraan seliaan Jabatan Penjara ● Perlu melapor diri kepada pegawai parol di bawah Program Corporate Smart Intership for Parolee (CSI) ● Memberikan peluang kepada banduan untuk membina hidup baharu yang berkualiti ● Bersikap peduli dengan banduan yang telah insaf ● Memberikan peluang kepada banduan yang ingin menabur jasa bakti kepada negara (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 60 JPN SARAWAK (c) Contoh Kepentingan keputusan berdasarkan prinsip keadilan ● Tidak menjejaskan kepentingan orang lain ● Layanan yang sama rata tanpa mengira status ● Menjaga hak kemanusiaan sejagat ● Hukuman yang sama kepada semua orang ● Mengelakkan perselisihan faham ● Tidak mahu menjadikan perkara ini sebagai isu atau pertikaian dalam kalangan masyarakat ● Membela nasib golongan untuk semua banduan ● Supaya semua banduan mendapat keadilan yang sewajarnya (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) ATAU Kepentingan keputusan berdasarkan prinsip keprihatinan ● Menunjukkan sikap berperikemanusiaan terhadap banduan yang bertekad untuk berubah sikap ● Memberikan peluang kepada golongan yang bertaubat untuk memulakan kehidupan baharu ● Semua lapisan masyarakat mendapat keprihatinan yang sewajarnya ● Menjamin keharmonian masyarakat ● Mendapat sambutan baik daripada keluarga banduan serta sanak saudara dan anggota masyarakat yang pernah dibantu ● Mengelakkan diri daripada menjadi mangsa keadaan ● Tidak mahu isu ini dijadikan bahan kecaman dalam masyarakat ● Hakim dikatakan sebagai orang yang tidak berperikemanusiaan terhadap orang yang sudah bertaubat (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 61 JPN SARAWAK Tingkatan 4 Cadangan Jawapan UNIT 4 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 F10 Memaklumkan perkara yang berlaku dan berbincang dengan ahli keluarga Buat laporan kepada pihak polis dengan segera Menyebarkan maklumat kepada orang ramai melalui laman sosial untuk mengelakkan orang lain turut ditipu Tidak akan melayan mesej tersebut Tidak menuruti permintaan tersebut Menyiasat terlebih dahulu kesahihan mesej itu Tidak memberikan sebarang respons atau maklum balas Berfikiran dengan waras dan tidak bertindak dengan terburu-buru Menyekat atau ‘block’ nombor tersebut Tidak panik semasa menerima mesej ini (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) F1 H1 F2 H2 F3 H3 Maklumat peribadi terdedah Maklumat peribadi akan dimanipulasi Ancaman keselamatan terhadap diri/ keluarga/ harta benda Berisiko kehilangan wang Hilang keyakinan terhadap syarikat tersebut Pernah ditipu (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (c) F1 F2 F3 Mengawal daripada tertekan untuk memberikan maklumat peribadi Peka terhadap berita sindiket penipuan terkini Tidak menghirau mesej tersebut (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 [Mak. 2m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 62 JPN SARAWAK Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Merupakan suatu hak eksklusif bagi seseorang pencipta karya F2 Untuk mengawal penggunaan karya mereka F3 Karya yang dilindungi termasuklah sastera/ muzik/ seni/ terbitan/ filem/ siaran 1 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh • Memuat naik filem di laman sosial merupakan satu kesalahan • Merupakan salah satu pelanggaran hak cipta • Perlu mendapat kebenaran daripada pemilik filem/ pencipta filem • Terdapat undang-undang yang mengawal hak cipta, contohnya Akta Hak Cipta • Untuk melindungi pemilik filem daripada mengalami kerugian akibat penyalahgunaan filem oleh pihak tertentu • Akan dikenakan saman/ penjara • Kualiti filem merosot • Filem hilang keasliannya • Menjadi ikutan orang lain • Perlu menjaga reputasi pemilik filem (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] Bahagian C Soalan Butiran Markah (a) F1 Berkomunikasi secara berhemah dalam talian F2 Berintegriti dalam memberikan maklumat yang betul untuk sebarang penggunaan dalam talian F3 Tidak mengeksploitasi maklumat dan data peribadi pihak lain F4 Tidak menceroboh dan menyebarkan virus yang boleh melumpuhkan sesuatu sistem yang dimiliki oleh pihak lain F5 Tidak menyebarkan sebarang maklumat palsu/ diragui kesahihannya yang boleh menggugat ketenteraman awam F6 Tidak memuat naik sebarang bahan dalam pelbagai bentuk tanpa keizinan pemilik yang sah F7 Akur dengan Undang-undang Siber (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 63 JPN SARAWAK (b) Contoh N1 Harga diri N2 Kebebasan N3 Hemah tinggi N4 Rasional N5 Bertanggungjawab N6 Kesederhanaan • Meningkatkan hubungan sosial • Perkongsian maklumat • Menjanakan ekonomi • Menjimatkan kos dan masa • Mempelbagaikan perkhidmatan dalam talian • Meningkatkan kualiti pendidikan • Menghargai hasil karya orang lain • Tidak menimbulkan kekecohan • Pengguna mendapat maklumat yang sahih/ tepat/ pantas • Mengelakkan berlaku perselisihan faham • Mengelakkan permusuhan kaum • Mengelakkan menjadi mangsa penipuan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] (c) Contoh • Ketidaktepatan maklumat • Isu keselamatan • Serangan pelbagai virus • Terdedah kepada bahan negatif • Ketagihan penggunaan • Berlaku jenayah siber • Penularan berita palsu • Merosakkan pemikiran golongan penggemar dunia siber • Menjejaskan kesihatan pengguna siber • Negara menjadi huru-hara • Berlaku perpecahan kaum • Berlaku perselisihan faham dan pergaduhan • Menggugat kesejahteraan hidup orang lain • Menyebabkan kekeliruan maklumat tertentu (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 64 JPN SARAWAK Tingkatan 4 Cadangan Jawapan Unit 5 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 F2 F3 F4 Pelanggan tidak ditipu oleh peniaga Peniaga tidak sewenang-wenangnya menaikkan harga barang Memudahkan pelanggan merancang pembelian Hak pengguna dijaga (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 3m] (b) F1 H1 F2 H2 Menjalankan perniagaan dengan ikhlas Tidak sesuka hati menaikkan harga barangan Sentiasa menjaga hak pengguna Memastikan kebersihan barangan jualan/ premis (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 4m] (c) F1 F2 F3 Melaporkan perbuatan peniaga yang menipu Tidak membeli barangan sekiranya harga barang tidak munasabah Elak mengunjungi premis/ kedai makan yang kotor (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 [Mak. 3m] Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F Puan Dania bersikap amanah H Dia memulangkan sesuatu yang bukan hak miliknya (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh ● Pihak bank akan mencari/ meminta dia mengembalikan wang lebihan ● Berasa tidak tenteram/ bersalah ● Imej terjejas ● Dianggap berhutang dengan bank ● Dikenakan tindakan undang-undang ● Disenaraihitamkan oleh bank ● Bersikap individualistik ● Hilang kepercayaan/ keyakinan orang lain (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 65 JPN SARAWAK Bahagian C Soalan Butiran Markah (a) F1 Tidak menyalahgunakan kuasa/ wang syarikat F2 Mengutamakan kepentingan syarikat berbanding kepentingan peribadi F3 Berbincang dengan majikan sebelum membuat sebarang keputusan berkaitan syarikat F4 Tidak mencampuradukkan masalah peribadi dengan syarikat (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) Contoh ● Mendapat keyakinan/ kepercayaan orang lain ● Menjamin hasil kerja berkualiti ● Memeliharan dan memperkasa imej diri ● Meningkatkan kualiti diri untuk mewujudkan pentadbiran yang cekap ● Melahirkan individu yang berpegang pada ketinggian prinsip moral/ etika ● Mengelakkan diri daripada penyalahgunaan kuasa ● Membentuk keperibadian individu/ jati diri pekerja ● Kecemerlangan kerjaya (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] (c) Contoh ● Menjejaskan maruah diri ● Hilang keyakinan majikan ● Dikenakan tindakan undang-undang ● Dilucutkan jawatan ● Masa depan musnah ● Nama baik syarikat terjejas ● Menjejaskan produktiviti/ keuntungan syarikat ● Pelanggan hilang keyakinan terhadap syarikat ● Syarikat menanggung kerugian ● Syarikat berisiko muflis (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 66 JPN SARAWAK Tingkatan 4 Cadangan Jawapan UNIT 6 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 F2 F3 F4 F5 Kerosakan akhlak anggota keluarga Meruntuhkan institusi kekeluargaan Diskriminasi dalam keluarga Penglibatan dalam gejala sosial Rumah tangga porak-peranda (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 [Mak. 3m] (b) F1 H1 H2 F2 H3 H4 F3 H5 H6 Menerima teguran dengan hati terbuka Menjadikan teguran sebagai pengajaran/ iktibar Patuh kepada teguran/ nasihat Memberitahu nenek bahawa dirinya sudah dewasa Sudah matang untuk membuat keputusan sendiri Menerima segala kesan daripada tindakan sendiri Sentiasa berhati-hati apabila melakukan apa-apa tindakan Berkelakuan tertib Elak perbuatan salah laku (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 1 1 1 [Mak. 3m] (c) F1 H1 F2 H2 F3 H3 F4 H4 Meluangkan masa dengan anak-anak Mengambil tahu masalah anak-anak Membina hubungan rapat dengan anak-anak Membentuk pemahaman Menjaga perasaan anak-anak Tidak memalukan anak di khalayak ramai Elakkan terlalu mengongkong anak Memberikan kebebasan yang sepatutnya (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 67 JPN SARAWAK Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Pegangan agama kuat F2 Amanah F3 Penyayang F4 Hubungan erat (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh Tidak wajar ● Anak-anak mudah berbohong ● Mengelakkan daripada didenda/ mendapat kelebihan ● Anak-anak akan menjadi agresif/ terlalu bebas bersuara ● Mengganggu emosi orang lain ● Anak-anak diberikan kebebasan dalam membuat keputusan ● Anak tidak tahu batas sempadan/ ikut gerak hati sendiri/ tidak matang ● Setiap permintaan dituruti tanpa memikirkan kesannya ● Tidak dapat menguruskan masa/ tingkah laku mereka ● Kerana kekurangan struktur/ peraturan di rumah ● Menonton televisyen terlalu banyak/ bermain terlalu banyak permainan komputer/ makan terlalu banyak ● Obesiti/ gigi berlubang (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 68 JPN SARAWAK Bahagian C Soalan Butiran Markah (a) F1 Pegangan agama sebagai asas kukuh F2 Menjaga kerahsiaan keluarga F3 Melaksanakan tugas F4 Menunjukkan teladan yang baik F5 Memupuk hubungan yang baik F6 Menghentikan pertelingkahan secara adil (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) Contoh N1 Hormat N2 Toleransi N3 Kasih sayang N4 Rasional N5 Bertanggungjawab ● Gaya hidup moden ● Sikap individualistik/ mementingkan diri ● Sikap materialistik/ mengutamakan kebendaan ● Globalisasi ● Nilai murni semakin diabaikan ● Hubungan kekeluargaan diabaikan ● Pegangan agama tidak kukuh ● Mudah terpengaruh dengan budaya negatif ● Mengabaikan tugas masing-masing dalam keluarga ● Ibu bapa sibuk bekerja/ cari rezeki/ kerjaya ● Tiada masa bersama keluarga ● Kos hidup semakin tinggi ● Kurang interaksi antara keluarga (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] (c) Contoh ● Sentiasa berkomunikasi antara ahli keluarga ● Berbincang tentang perihal setiap ahli keluarga ● Berbincang tentang masalah sambil mencari penyelesaian ● Menyambut hari istimewa ahli keluarga ● Mengambil berat setiap ahli keluarga ● Memantau kegiatan anak-anak ● Mewujudkan suasana harmoni dan mesra ● Mengamalkan ajaran agama/ moral dalam keluarga ● Mengutamakan keluarga ● Menjaga kerahsiaan keluarga (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 69 JPN SARAWAK Tingkatan 4 Cadangan Jawapan UNIT 7 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 F2 Sifat yang wajar bagi manusia seperti bertimbang rasa, tolongmenolong dan mengasihani Tindakan yang berasaskan pemikiran yang rasional terhadap manusia, haiwan dan alam sekitar (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 [Mak. 2m] (b) F1 F2 F3 F4 F5 F6 Masyarakat perlu melaporkan kes eksploitasi kanak-kanak kepada Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM)/ pihak berkuasa Kerajaan perlu mengenakan hukuman berat terhadap ibu bapa yang menjadikan anak mereka pengemis Jabatan Kebajikan Masyarakat dan pihak polis perlu kerap membuat operasi rondaan bagi menumpaskan sindiket pengemis kanak-kanak ini Pendidikan awal tentang isu pengeksploitasian kanak-kanak perlu diserapkan ke sekolah tadika/ tabika Pertambahan institusi/ pusat perlindungan khusus untuk membela nasib golongan kanak-kanak yatim Masyarakat menjaga dan memberikan perlindungan kepada pengemis kanak-kanak (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (c) F1 H1 F2 H2 F3 H3 Kanak-kanak berhak mendapat perlindungan Supaya hidup lebih selamat/ sihat/ sejahtera Kanak-kanak adalah aset negara Generasi yang bakal melakar masa depan negara Kanak-kanak merupakan anugerah Tuhan yang tidak ternilai Merupakan amanah kepada setiap ibu bapa dan penjaganya (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 70 JPN SARAWAK Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Persatuan Kebajikan Kemanusiaan Antarabangsa (PEKA) F2 Persatuan Haiwan Malaysia F3 Persatuan Aktivis Sahabat Alam (KUASA) (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh: ● Mengisi masa terluang dengan perkara yang berfaedah ● Menyumbang ke arah taraf hidup yang lebih baik dalam kalangan mereka yang kurang bernasib baik ● Memberikan kesedaran tentang kesusahan yang dihadapi oleh sebahagian masyarakat ● Membentuk keperibadian dan nilai-nilai murni yang baik ● Mewujudkan masyarakat penyayang ● Memupuk perpaduan antara masyarakat ● Melahirkan individu yang bersikap empati ● Meningkatkan rasa kepuasan dalam diri masing-masing ● Gejala sosial di negara dapat dikurangkan ● Menimba pengalaman dan pengetahuan daripada penyertaan dalam pertubuhan tersebut (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 71 JPN SARAWAK Bahagian C Soalan Butiran Markah (a) F1 Anjing F2 Arnab F3 Tikus Belanda/ Guinea Pig F4 Burung (kecuali burung yang dilindungi) F5 Hamster F6 Kura-kura (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) Contoh: ● Berkeinginan untuk melihat tindak balas haiwan setelah didera ● Tahap kesedaran yang masih rendah ● Gangguan emosi dan kejiwaan akibat keganasan rumah tangga ● Masalah suka-suka menganiaya haiwan ● Fobia terhadap haiwan ● Dipaksa untuk berlaku kejam terhadap haiwan oleh mereka yang lebih berkuasa ● Berasa bosan, tertekan atau sedih memilih untuk menganiaya haiwan untuk melegakan emosi mereka ● Menyalahgunakan haiwan untuk kepuasan seksual ● Berasa terganggu/ jijik dengan haiwan liar yang berkeliaran di kawasan perumahan ● Untuk tujuan ekonomi- sebagai sumber sara hidup (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] (c) Contoh: N1 Baik hati N2 Kasih sayang N3 Hemah tinggi N4 Rasional N5 Berterima kasih N6 Bertanggungjawab ● Memberikan rawatan jika cedera/ luka ● Memberikan vaksinasi ● Berikan waktu untuk haiwan peliharaan bersendirian ● Beri makan secara teratur dan pemakanan seimbang ● Bermain dengan haiwan pada waktu yang bersesuaian ● Bersikap lembut dan penuh belas kasihan ● Laporkan kepada pihak yang berkenaan jika terjumpa penderaan haiwan ● Didik generasi muda untuk menyayangi haiwan ● Tidak menyeksanya dengan cara penyeksaan yang pelbagai (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 72 JPN SARAWAK Tingkatan 4 Cadangan Jawapan UNIT 8 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 F2 F3 Isu kewarganegaraan Isu kedaulatan Raja-raja Melayu Isu bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 [Mak. 2m] (b) F1 F2 F3 F4 F5 F6 Tidak mencelah semasa rakan yang lain memberikan pendapat Bercakap dengan sopan Mengangkat tangan sekiranya ingin mencelah/ memberikan pendapat Mendengar pendapat orang lain dengan teliti Memberikan pendapat dengan bukti yang tepat Tidak memonopoli perbincangan/ memberi orang lain peluang untuk menyuarakan pendapat (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (c) F1 H1 F2 H2 F3 H3 Berlaku diskriminasi Disisih oleh masyarakat Hak asasi akan hilang Tidak memperoleh keistimewaan yang sepatutnya sebagai rakyat Imej diri terjejas Dipandang rendah oleh masyarakat (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Berusia 18 tahun ke atas F2 Seorang warganegara Malaysia yang sah F3 Sudah mendaftar sebagai pengundi F4 Waras/ tidak mempunyai penyakit mental (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh • Berjaya menyelesaikan masalah rakyat • Mengelakkan berlaku korupsi • Meningkatkan sosioekonomi rakyat • Hak asasi manusia terjamin • Semua dasar kerajaan dapat disempurnakan • Hubungan diplomatik lebih terjamin • Jurang ekonomi antara bandar dan luar bandar dapat diatasi • Meningkatkan imej negara (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 73 JPN SARAWAK Bahagian C Soalan Butiran Markah (a) F1 Membangunkan/ memartabatkan negara F2 Memastikan dasar kerajaan dapat berjalan dengan lancar F3 Mempunyai kesetiaan yang tinggi kepada negara F4 Membantu pembangunan ekonomi/ sosial/ politik yang stabil (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) Contoh N1 Hormat N2 Toleransi N3 Hemah tinggi N4 Rasional N5 Bertanggungjawab • Bercampur gaul dengan semua kaum • Tidak bersikap individualistik • Mengelakkan melakukan diskriminasi • Mematuhi peraturan/ undang-undang negara • Menghayati Rukun Negara • Menyokong dasar-dasar kerajaan • Tidak menyentuh isu-isu sensitif • Tidak mempersoal hak yang termaktub dalam Perlembagaan Malaysia (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] (c) Contoh • Negara akan porak peranda • Pelabur asing tidak berani melabur • Sektor pelancongan akan terjejas • Imej negara terjejas • Negara boleh dijajah semula • Hubungan diplomatik dengan negara lain terjejas • Ekonomi negara terjejas • Dasar-dasar negara sukar untuk dilaksanakan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 74 JPN SARAWAK Tingkatan 4 Cadangan Jawapan Unit 9 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 F2 F3 F4 F5 Bahasa komunikasi antara pelbagai kaum Bahasa yang baik dan mudah difahami Boleh ditutur oleh masyarakat Bahasa penerokaan ilmu Bahasa rasmi dalam semua majlis (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 [Mak. 3m] (b) F1 H1 F2 H2 F3 H3 F4 H4 Pengaruh penggunaan media elektronik Pertuturan ayat dan istilah salah Penggunaan bahasa Inggeris Kurang mementingkan bahasa Melayu Pergaulan antara masyarakat terhad Bergaul dengan kaum sendiri Tahap penggunaan bahasa Melayu rendah Penguasaan bahasa Melayu lemah (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (c) F1 F2 F3 F4 F5 F6 Pertandingan pidato/ syarahan/ debat dalam bahasa Melayu Pameran buku bahasa Melayu Lawatan Kempen Ceramah Filem pendek dalam bahasa Melayu (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 3m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 75 JPN SARAWAK Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Menyebarkan aktiviti komuniti yang dapat disertai oleh semua kaum F2 Tidak menyentuh isu sensitif F3 Tidak memberi pandangan negatif/ pornografi dalam laman sosial F4 Tidak mempercayai isu perkauman yang tersebar F5 Menggunakan bahasa yang sopan dalam komunikasi F6 Video pendek yang menerapkan nilai-nilai murni F7 Memperkenalkan budaya dan adat resam (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh ● Wujud prasangka antara kaum ● Perselisihan dan pergaduhan ● Keselamatan dan ketenteraman terjejas ● Keharmonian masyarakat terjejas ● Pembangunan negara dilambatkan ● Politik menjadi tidak stabil ● Tiada pertumbuhan ekonomi ● Kurang pelabur asing ● Pelancong asing berkurang ● Wujud rusuhan kaum (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 76 JPN SARAWAK Bahagian C Soalan Butiran Markah (a) F1 Membuat rondaan di kawasan kediaman F2 Sambutan kemerdekaan F3 Menyokong pasukan negara F4 Melakukan khidmat komuniti F5 Majlis keramaian F6 Menyertai program kelestarian alam sekitar (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) Contoh N1 Hormat N2 Toleransi N3 Hemah tinggi N4 Rasional N5 Bertanggungjawab N6 Kerjasama ● Berbudi pekerti mulia dalam pergaulan ● Mengenali budaya dan adat resam kaum lain ● Tidak mempersendakan agama dan bahasa kaum lain ● Menghindari isu-isu sensitif ● Mengamalkan sikap keterbukaan dalam persahabatan ● Saling membantu antara kaum yang berlainan ● Melibatkan diri dalam aktiviti sekolah yang terdiri daripada kaum berlainan ● Berkawan dengan rakan yang berlainan kaum ● Bertolak ansur semasa melibatkan diri dalam aktiviti sekolah (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] (c) Contoh ● Tidak wujud prasangka antara kaum ● Meningkatkan keyakinan pelabur asing ● Rakyat hidup aman dan harmoni ● Mengukuhkan ekonomi negara ● Menjadi daya tarikan pelancong ● Menikmati pelbagai kemudahan berkualiti ● Imej negara meningkat di persada dunia ● Rakyat hidup dalam suasana harmoni ● Pembentukan bangsa Malaysia dapat direalisasikan ● Perselisihan antara kaum dapat dielakkan ● Menjamin kestabilan negara ● Mengekalkan kedaulatan dan keselamatan negara (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 77 JPN SARAWAK Tingkatan 4 Cadangan Jawapan UNIT 10 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 Mendisiplinkan diri ketika berbelanja Tidak mudah terpengaruh oleh promosi menarik Tidak mudah terpedaya dengan pujukan jurujual Membuat anggaran perbelanjaan agar tidak terlebih berbelanja Membawa wang yang secukup sahaja ketika membeli-belah Mengelakkan diri daripada menggunakan kad kredit Menyenaraikan barang-barang yang hendak dibeli sebelum membeli-belah (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 1 [Mak. 3m] (b) F1 H1 F2 H2 Daniel bertindak dengan bijak semasa membeli-belah Daniel membeli berdasarkan keperluan Daniel tidak perlu membeli bekas pensel lagi Daniel dapat menjimatkan wang daripada membeli bekas pensel (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 4m] (c) F1 F2 F3 F4 F5 F6 Tidak membazir wang/ dapat menjimatkan wang Memastikan hanya membeli barangan yang diperlukan sahaja Mengelakkan diri daripada berbelanja sesuka hati Dapat menyimpan wang untuk kecemasan Dapat membeli barangan yang diimpikan Tidak akan menghadapi masalah berhutang (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 3m] Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Bankrap F2 Individu yang berhutang wang kepada pemiutang F3 Tidak berupaya/ gagal membayar atau melangsaikan hutang (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh ● Berbelanja melebihi kemampuan diri ● Menggunakan kad kredit tanpa batasan ● Tidak menguruskan perbelanjaan mengikut keutamaan ● Tidak mengamalkan amalan berjimat cermat ● Mudah terpengaruh oleh iklan seperti jualan murah ● Terjebak dalam skim cepat kaya ● Tidak berilmu pengetahuan tentang cara pengurusan perbelanjaan yang beretika ● Mudah terpengaruh oleh budaya hedonisme yang mementingkan keseronokan sahaja (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 78 JPN SARAWAK Bahagian C Soalan Butiran Markah (a) F1 Hak untuk membuat pilihan F2 Hak untuk mendapatkan ganti rugi F3 Hak untuk mendapatkan maklumat F4 Hak untuk mendapatkan keperluan asas F5 Hak untuk mendapatkan pendidikan pengguna (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) Contoh N1 Berdikari N2 Kejujuran N3 Kesederhanaan N4 Rasional N5 Bertanggungjawab ● Dapat mengagihkan perbelanjaan wang terhadap barangan keperluan dan barangan kehendak ● Mengurangkan pembaziran wang berlebihan ● Mengetahui kemampuan diri dengan mengutamakan keperluan berbanding kehendak ● Mengelakkan diri daripada menggunakan kad kredit dan berhutang ● Dapat menambahbaik cara pengurusan perbelanjanan ● Membantu menguruskan perbelanjaan secara beretika ● Menentukan kedudukan kewangan yang dimiliki ● Merancang perbelanjaan berdasarkan wang yang disimpan/ dimiliki dalam sampul bajet ● Tidak mudah tergoda dengan barangan kehendak/ berjenama/ mewah ● Mengelakkan diri daripada membeli barangan di luar kemampuan ● Mendisiplinkan diri untuk berbelanja mengikut bajet yang ditetapkan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] (c) Contoh ● Menghadapi masalah kewangan ● Bebanan hutang yang tidak sepatutnya ● Nama boleh disenaraihitamkan oleh bank ● Muflis dan tekanan perasaan ● Menjejaskan hubungan kekeluargaan ● Melahirkan tabiat yang boros ● Peningkatan pemiutang yang tidak berlesen ● Melahirkan persaingan yang tidak sihat dalam berbelanja ● Meningkatkan kadar inflasi ● Meningkatkan kadar barangan import ● Meningkatkan kos pelupusan barangan yang dibuang dan dibazir (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 79 JPN SARAWAK Tingkatan 4 Cadangan Jawapan Unit 11 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 F2 Aktiviti tradisi setiap kaum dapat diraikan oleh semua kaum tanpa mengira agama Dapat mempelajari keunikan adat dan tradisi kaum lain (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 [Mak. 2m] (b) F1 H1 F2 H2 Melahirkan generasi baharu yang mengekalkan kepelbagaian budaya Mengamalkan kebudayaan asal agar tidak ditelan zaman Menjadikan kebanggaan negara Mencermikan identiti negara (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 4m] (c) F1 H1 F2 H2 Merancang dan mengadakan program yang melibatkan pelbagai kaum Rumah terbuka setiap perayaan yang disambut oleh rakan Memberikan galakan kepada rakan untuk mengekalkan keunikan kaum masing-masing Mengadakan majlis pembacaan puisi kebudayaan pelbagai kaum/ menulis puisi-puisi yang indah tentang kepentingan dan keunikan kebudayaan Malaysia (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 4m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 80 JPN SARAWAK Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Nasi Lemak F2 Asam Laksa F3 Rojak F4 Apam Balik (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh ● Makanan tradisional hanya boleh diperolehi pada musim perayaan kaum-kaum tertentu ● Ramai tidak untuk mengenali dan menyukai sesuatu makanan itu ● Makanan tradisi amat rumit untuk disediakan ● Memerlukan ramuan yang banyak dan lama untuk menyediakan sesuatu juadah ● Contoh, lemang dan ketupat hanya didapati pada Hari Raya, kuih bakul dan kuih bulan pada perayaan Tahun Baru Cina serta maruku pada hari Deepavali ● Isu tentang halal makanan tradisional ● Budaya makanan dan pemakanan adalah bersifat relatif ● Sesetengah makanan tradisi masyarakat Cina diperbuat daripada bahan yang mungkin tidak boleh dimakan dan mendatangkan kesangsian oleh masyarakat Melayu seperti kuih bulan yang berkemungkinan mengandungi arak ● Perubahan budaya makanan semakin menghakis menu warisan tempatan ● Pelbagai cita rasa luar diimport masuk ke dalam pasaran Malaysia ● Kehadiran restoran makanan segera dari barat telah mengubah landskap makanan tradisional ● Keluarga tidak lagi mempraktiknya dan mendedahkan makanan tradisi ini kepada anak-anak mereka ● Ramai ingin makan di restoran (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 81 JPN SARAWAK Bahagian C Soalan Butiran Markah (a) F1 Pertandingan memasak makanan tradisional F2 Program Citrawarna Malaysia F3 Mengadakan rumah terbuka sambutan perayaan masyarakat Malaysia F4 Hari pakaian tradisional F5 Pertandingan permainan tradisional (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) Contoh ● Melahirkan masyarakat yang sejahtera ● Saling bertolak ansur/ prihatin dengan orang lain ● Menyelesaikan masalah dengan cara diplomasi ● Bersedia menerima pendapat orang lain ● Meningkatkan imej negara di mata dunia ● Keunikan budaya menarik minat pelancong asing ● Pengekalan tradisi kaum menjadi daya tarikan masyarakat luar ● Pertambahan bilangan pelancong (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] (c) Contoh N1 Hormat N2 Toleransi N3 Hemah tinggi N4 Rasional N5 Bertanggungjawab ● Melahirkan masyarakat memupuk persefahaman antara kaum ● Ibu bapa menerapkan nilai perpaduan ● Menghayati keistimewaan masyarakat Malaysia ● Mengelakkan perbalahan dan konflik ● Contoh tidak menyentuh isu sensitif/ sensitiviti perkauman ● Membudayakan amalan kunjung-mengunjung ke rumah rakan pelbagai kaum ● Kebudayaan kaum dapat difahami dengan mendalam ● Memberi ruang saling berkenalan dan beramah mesra ● Mewujudkan sikap saling menghargai ● Contohnya amalan rumah terbuka semasa musim perayaan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 82 JPN SARAWAK Tingkatan 4 Cadangan Jawapan UNIT 12 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 F2 F3 F4 F5 F6 Mengisi masa lapang dengan aktiviti berfaedah Berpegang teguh kepada ajaran agama Mendengar nasihat ibu bapa/ guru Bijak memilih kawan Mengukuhkan jati diri/ mengamalkan nilai-nilai murni Akur akan peraturan sekolah/ negara (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 2m] (b) F1 H1 F2 H2 F3 H3 F4 H4 Imej/ maruah negara terjejas Dipandang rendah oleh masyarakat dunia Rakyat kurang jati diri/ tidak cinta akan negara Mudah terpedaya dengan hasutan/ anasir subversif Keharmonian/ keamanan negara terjejas Campur tangan kuasa asing Pembangunan negara terbantut Rakyat tidak berilmu/ berdaya saing (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (c) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 Menular/ viralkan aktiviti di media sosial Mengadakan kempen/ karnival Menganjurkan ceramah Menyiarkan iklan/ mempromosikan melalui media massa Menyebarluaskan melalui poster/ risalah Memberikan hadiah kepada peserta Mengadakan pertandingan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 83 JPN SARAWAK Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Negara yang bebas daripada penjajahan negara lain F2 Berupaya menguruskan hal ehwal negara secara bebas F3 Tanpa campur tangan negara lain 1 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh ● Rakyat kurang jati diri ● Tidak mengutamakan/ cinta akan negara ● Mudah terpengaruh dengan hasutan/ anasir subversif ● Membelot/ tidak setia kepada negara ● Mengagungkan budaya luar ● Tradisi dan norma masyarakat semakin dilupakan ● Rakyat saling bermusuhan ● Perpaduan rakyat sukar dipupuk ● Keharmonian negara terjejas ● Aktiviti ekonomi negara terbantut ● Pembangunan negara terjejas ● Ketidakstabilan politik negara ● Sistem pemerintahan negara tergugat ● Campur tangan kuasa asing ● Negara tidak aman ● Maruah negara terjejas (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 84 JPN SARAWAK Bahagian C Soalan Butiran Markah (a) F1 Merdeka F2 Bermaruah dan berwibawa F3 Beridentiti nasional F4 Berstruktur pemerintahan sendiri F5 Bebas daripada pengaruh luar (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) Contoh N1 Hormat N2 Keberanian N3 Patriotisme N4 Rasional N5 Bertanggungjawab N6 Kerjasama N7 Kebebasan ● Meningkatkan semangat cinta akan negara ● Taat setia kepada Raja dan negara ● Sanggup berkorban untuk mengharumkan nama negara ● Mengekalkan kemerdekaan negara ● Sistem pemerintahan yang stabil ● Tiada campur tangan kuasa asing ● Maruah negara terpelihara ● Tidak terpengaruh dengan anasir subversif ● Mengekalkan kestabilan politik ● Pemerintahan mengikut acuan sendiri ● Negara bebas membuat keputusan sendiri ● Mengukuhkan perpaduan rakyat ● Keharmonian/ keamanan negara terpelihara ● Memberikan sumbangan kepada pembangunan negara (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] (c) Contoh ● Rakyat kurang jati diri ● Pengaruh budaya asing/ barat ● Memandang remeh terhadap tradisi dan norma masyarakat ● Kurang semangat cinta akan negara ● Tidak menyokong dasar pembangunan negara ● Mudah terpedaya dengan hasutan dalam/ luar negara ● Penularan berita yang menggugat kedaulatan negara ● Penyebaran berita palsu memburuk-burukkan pemimpin negara ● Ketagihan gajet/ pengaruh media sosial ● Tidak berdaya maju/ sikap pemalas ● Terjebak dalam gejala sosial ● Taraf ekonomi dan sosial yang tidak seimbang dalam kalangan rakyat ● Tidak bersatu padu/ saling bermusuhan/ sikap prejudis ● Negara tidak aman/ harmoni (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 85 JPN SARAWAK Tingkatan 5 Cadangan Jawapan UNIT 1 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 H1 F2 H2 F3 H3 Persekitaran menjadi bersih Dapat hindari pencemaran alam sekitar/ bebas sampah Hidup lebih sihat Bebas penyakit Tingkatkan imej diri/ masyarakat Menjadi ikutan orang lain (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) F1 F2 F3 F4 F5 Menggunakan barangan dan perkakasan canggih dalam kehidupan Bertingkah laku mengikut peraturan/ undang-undang antarabangsa Bangga dan mengutamakan jati diri negara asal Usaha sama dalam pengawalan penyakit berjangkit Pembelian tanpa tunai (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 [Mak. 2m] (c) F1 H1 F2 H2 F3 H3 Berlaku pemanasan global Suhu bumi meningkat Kepupusan flora dan fauna Haiwan akan hilang tempat tinggal Pencemaran alam sekitar Sungai tercemar dan berbau busuk (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 86 JPN SARAWAK Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Perlakuan yang ditunjukkan oleh anggota masyarakat dunia berasaskan peraturan sosial yang diterima dan dikongsi bersama F2 Melestarikan kesejahteraan global F3 Mengamalkan sifat kemanusiaan secara global F4 Memahami isu silang budaya masyarakat global 1 1 1 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh ● Penutupan sekolah dalam tempoh perintah berkurung ● Hilang peluang belajar secara fizikal ● Terpaksa menangguhkan peperiksaan penting ● Kaedah pembelajaran baharu diperkenalkan ● Perkembangan teknologi dalam pendidikan ● Platform pendidikan dalam talian ● Pengajaran subjek seperti sukan dan seni secara dalam talian adalah mencabar ● Sejumlah besar pelajar keciciran akibat tiada akses internet ● Mempengaruhi emosi/ mengalami tekanan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 87 JPN SARAWAK Bahagian C Soalan Butiran Markah (a) F1 Menyelamatkan pokok/ hutan F2 Pendidikan tentang alam sekitar F3 Mengurangkan pemanasan global F4 Meningkatkan kelestarian alam F5 Mewujudkan hubungan yang harmoni antara manusia dengan alam (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) Contoh N1 Hormat N2 Kerjasama N3 Hemah tinggi N4 Rasional N5 Bertanggungjawab ● Menanam semula pokok ● Penebangan pokok secara terancang ● Gotong royong membersihkan kawasan persekitaran ● Mengamalkan kitar semula ● Mendidik individu menjaga alam sekitar ● Menerangkan kesan rumah hijau ● Menjaga kebersihan persekitaran ● Memelihara dan memulihara alam sekitar ● Kempen/ promosi ● Tularkan aktiviti yang dijalankan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] (c) Contoh ● Peningkatan perubahan iklim ● Penurunan kualiti udara ● Menjejaskan ekosistem alam sekitar ● Penebangan pokok berleluasa ● Risiko bencana alam berlaku ● Melahirkan masyarakat individualistik ● Menjejaskan imej diri/ masyarakat/ negara ● Kualiti hidup manusia terjejas ● Pembaziran sumber-sumber alam (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 88 JPN SARAWAK Tingkatan 5 Cadangan Jawapan UNIT 2 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 F2 Seseorang yang mampu berdaya saing pada peringkat global Berakal umbi/ berpegang teguh pada jati diri lokal 1 1 [Mak. 2m] (b) F1 H1 F2 H2 F3 H3 F4 H4 Mempelajari adat/ tradisi negara sendiri/ negara luar Mengekalkan identiti lokal Boleh mengetahui/ mengurus diri dengan kepelbagaian budaya antarabangsa untuk menjadi individu glokal Mampu bersaing dengan dunia luar Mampu berkomunikasi pada peringkat global Meningkatkan imej negara Boleh bersikap inovatif/ kreatif dengan memasukkan elemen glokal dalam budaya masing-masing Dikagumi oleh dunia luar (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (c) F1 H1 F2 H2 F3 H3 Transformasi kemajuan negara terjejas Sukar mencapai status negara maju Kepakaran/ kemahiran yang terhad dalam sesuatu bidang Bergantung kepada pakar dari luar negara Kesukaran untuk bersaing dengan negara luar Dipandang sebagai negara yang mundur (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 89 JPN SARAWAK Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Dim sum F2 Roti canai F3 Nasi lemak F4 Sate 1 1 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh ● Membuat promosi melalui media sosial seperti facebook/ instagram ● Menjadikan makanan tradisional sebagai pilihan menu dalam penerbangan antarabangsa ● Mengambil bahagian dalam karnival/ ekspo makanan antarabangsa ● Membuka restoran/ cawangan di luar negara ● Memperkenalkan makanan tradisional kepada pelancong asing ● Mempelbagaikan gaya masakan ● Memperkenalkan resepi masakan tradisional di pasaran antarabangsa melalui duta ● Mempromosikan makanan tradisional di hotel bertaraf antarabangsa (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 90 JPN SARAWAK Bahagian C Soalan Butiran Markah (a) F1 Bahasa F2 Makanan F3 Pakaian F4 Perayaan F5 Tarian (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) Contoh ● Mengukuhkan perpaduan dalam kalangan rakyat Malaysia ● Menjamin keharmonian dalam negara ● Menarik kemasukan pelancong asing ● Meningkatkan ekonomi negara ● Mewujudkan identiti negara yang unik ● Hidup dengan aman ● Memupuk persefahaman antara kaum ● Adat resam dan budaya diwarisi turun-temurun ● Meningkatkan imej negara ● Melahirkan bangsa Malaysia yang utuh (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] (c) Contoh N1 Hormat N2 Toleransi N3 Patriotisme N4 Rasional N5 Bertanggungjawab N6 Harga diri ● Hilang nilai, etika dan jati diri dalam mengejar arus globalisasi ● Mudah terpengaruh dengan budaya luar ● Kurang kemampuan untuk menghadapi masalah secara holistik ● Kesukaran menerima kepelbagaian sosiobudaya ● Pembangunan negara terjejas ● Transformasi kemajuan negara terjejas ● Tersisih dan terkebelakang dalam era globalisasi ● Kesukaran bersaing dan berkomunikasi dengan dunia luar ● Kepakaran dan kemahiran yang terhad dalam bidang yang diceburi ● Hidup menyendiri (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 91 JPN SARAWAK Tingkatan 5 Cadangan Jawapan UNIT 3 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 H1 F2 H2 Sibuk bekerja Tidak dapat menjaga ibu bapa di rumah Tidak mempunyai tempat tinggal yang sesuai untuk ibu bapa Ibu bapa yang sakit memerlukan tempat tinggal yang selesa (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) F1 F2 F3 F4 Menjadikan ajaran agama/ kepercayaan sebagai panduan hidup untuk menjaga sendiri ibu bapa Bersikap baik terhadap ibu bapa/ mentaati ibu bapa Menjalin hubungan yang rapat dengan ibu bapa Mematuhi suruhan agama agar memuliakan ibu bapa (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 2m] (c) F1 F2 F3 F4 Mengenang jasa ibu bapa Ibu bapa telah berkorban untuk kita Ibu bapa sudah tua Ibu bapa akan sedih (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 4m] Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Adil F2 Berani menegakkan kebenaran F3 Berpegang teguh pada ajaran agama atau kepercayaan F4 Sayangi diri F5 Bersyukur dengan kehidupan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh ● Meluangkan masa bersama keluarga ● Melakukan aktiviti berfaedah ● Menjadikan didikan moral/ agama sebagai panduan hidup ● Mematuhi peraturan/ undang-undang ● Mendengar nasihat orang tua/ anggota keluarga/ guru ● Mementingkan keperibadian mulia ● Menjaga tingkah laku setiap masa ● Bersikap baik terhadap orang lain/ rakan ● Tidak bertindak secara keterlaluan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 92 JPN SARAWAK Bahagian C Soalan Butiran Markah (a) F1 Menjaga hubungan baik sesama manusia/ menerima kepelbagaian bangsa F2 Menjaga keseimbangan flora dan fauna/ melindungi alam sekitar F3 Mengamalkan nilai kerohanian dalam kehidupan/ menjalani kehidupan yang benar dari aspek pemikiran, perasaan dan perlakuan F4 Bersikap baik terhadap ibu bapa/ mentaati ibu bapa F5 Melakukan aktiviti yang berfaedah/ menjauhkan diri daripada gejala negatif (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) Contoh N1 Kepercayaan kepada Tuhan N2 Hormat N3 Kasih sayang N4 Rasional N5 Bertanggungjawab N6 Baik hati ● Membentuk insan yang berkeperibadian mulia ● Disayangi/ dihormati oleh orang lain ● Mengelakkan individu daripada melakukan perkara yang ditegah oleh agama ● Hidup lebih harmoni/ sejahtera ● Melahirkan individu yang berfikiran matang ● Keputusan yang dibuat betul/ tepat ● Menjadi suri teladan ● Inspirasi kepada orang lain (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] (c) Contoh ● Menjadikan pegangan agama/ kepercayaan sebagai panduan hidup ● Membentuk insan yang berkeperibadian mulia/ berdisiplin/ patuh kepada undang-undang ● Bersyukur dalam kehidupan seharian ● Menyayangi diri sendiri ● Elak perbuatan yang merugikan/ membahayakan diri ● Melakukan aktiviti yang berfaedah ● Elak diri daripada gejala negatif/ gejala sosial ● Menjaga hubungan baik sesama manusia ● Menghormati orang lain/ orang tua/ ibu bapa ● Elak perselisihan faham/ pertelingkahan ● Bersikap adil tanpa mengira status sosial ● Jujur/ tidak menyeleweng ● Berani menegakkan kebenaran ● Kerohanian merupakan asas dalam kehidupan individu ● Elemen kerohanian seperti kebenaran/ kedamaian/ kasih sayang menjadi asas kepada individu bermoral (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 93 JPN SARAWAK Tingkatan 5 Cadangan Jawapan Unit 4 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) H1 H2 H3 H4 H1 H2 H3 H4 Tidak wajar Perlu menentukan kesahihan maklumat sebelum berkongsi maklumat Tidak menyinggung perasaan seseorang Mengelakkan perselisihan faham Bentuk masyarakat sejahtera Atau Wajar Dapat kongsi berita terkini Sama-sama mendapat manfaat Menambah ilmu pengetahuan Lahirkan masyarakat yang berilmu (Mana-mana jawapan munasabah) 1 1 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) H1 H2 Mewujudkan banyak spekulasi yang negatif terhadap mesej tersebut Masyarakat huru-hara (Mana-mana jawapan munasabah) 1 1 [Mak. 2m] (c) H1 H2 H3 H4 Semak kesahihan sesuatu maklumat Dapatkan pengesahan daripada pihak bertanggungjawab Tidak pasti, tidak kongsi Sebar berita benar sahaja (Mana-mana jawapan munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 4m] Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Sikap ingin menjadi orang pertama menyebar maklumat F2 Tidak menyemak maklumat sebelum berkongsi (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh ● Menyemak maklumat ● Tidak tersebar maklumat palsu ● Mengkaji laporan penyelidikan/ surat pekeliling ● Memastikan kesahihan maklumat ● Dapatkan pengesahan daripada pihak berkaitan ● Mengkaji sama ada berita adalah benar atau palsu ● Melayari laman sesawang rasmi, seperti KPM ● Tidak menyebar berita berdasarkan khabar angin (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 94 JPN SARAWAK Bahagian C Soalan Butiran Markah (a) F1 Mencari maklumat F2 Menambah pengetahuan F3 Menghubungi ahli keluarga yang berjauhan F4 Merapatkan hubungan F5 Berkongsi idea F6 Meningkatkan kemahiran teknologi (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (b) Contoh N1 Rasional N2 Bertanggungjawab N3 Kejujuran ● Tidak pasti, tidak kongsi ● Tidak terburu-buru menyebar maklumat ● Menyemak kebenaran maklumat terlebih dahulu ● Rujuk ke laman sesawang yang diiktirafkan ● Tidak menimbulkan perselisihan faham ● Masyarakat sejahtera ● Sebar berita benar sahaja ● Merujuk laporan dari pihak yang sah ● Seperti jurnal, artikel ● Mendapat pengesahan daripada pihak autoriti ● Sentiasa rujuk surat pekeliling sebelum menyebar maklumat ● Mengelakkan keliruan masyarakat ● Tidak menjejaskan ketenteraman negara ● Tidak muat naik isu negatif ● Tidak membuat serangan peribadi ke atas pihak lain ● Tidak eksploitasi maklumat peribadi orang lain ● Tidak manipulasi maklumat (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m] (c) Contoh ● Menjejaskan imej diri jika paparkan berita tidak benar ● Dikritik oleh orang lain ● Serangan peribadi oleh pihak lain ● Hilang maruah diri ● Cetus perselisihan faham ● Ditangkap polis jika menyentuh isu-isu sensitif/ menyebar isu negatif ● Menimbulkan konflik perkauman ● Jejaskan ketenteraman awam ● Masyarakat tidak aman ● Keliru dengan maklumat yang diterima ● Contoh, data kes positif Covid positif yang melampau ● Panik (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) [Mak. 8m]

Modul Kenyalang Cemerlang 2.0 95 JPN SARAWAK Tingkatan 5 Cadangan Jawapan UNIT 5 Bahagian A Soalan Butiran Markah (a) F1 F2 F3 F4 Mematuhi kod etika kerja Mengelakkan penyelewengan kerja Memperkukuh dan menguatkuasakan semua peraturan dan undangundang dalam organisasi Melaksanakan visi dan misi (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 3m] (b) F1 H1 F2 H2 F3 H3 Meningkatkan kecekapan perkhidmatan organisasi Kerja dibuat dengan lebih cekap Meningkatkan akauntabiliti anggota organisasi Anggota organisasi komited melaksanakan tugas Membentuk anggota organisasi yang inovatif Banyak idea baharu untuk memajukan organisasi (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 [Mak. 4m] (c) F1 F2 F3 F4 Mutu kerja merosot Menjejaskan imej organisasi Tiada kerja berpasukan dalam organisasi Pelanggan hilang keyakinan terhadap organisasi (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 [Mak. 3m] Bahagian B Soalan Butiran Markah (a) F1 Inovasi F2 Tanggungjawab F3 Prihatin F4 Kerja berpasukan F5 Disiplin F6 Adil F7 Kepantasan (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 1 [Mak. 2m] (b) Contoh ● Anggota organisasi memberikan idea baharu ● Kerja dibuat dengan cekap ● Pekerja pantas bertindak ● Agihan kerja yang saksama ● Wujud sikap mengambil berat terhadap kebajikan sesama anggota organisasi ● Anggota organisasi sentiasa bantu-membantu ● Anggota organisasi menepati waktu ● Perkhidmatan berkualiti ● Tahap kepuasan pelanggan tinggi ● Anggota organisasi cekap/ telus/ amanah dibentuk (Mana-mana jawapan lain yang munasabah) 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 [Mak. 8m]