วรรณกรรม เรื่อง อิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง - คำศัพท์ คุณค่า และ ข้อคิดของเรื่อง

SCTiUShEKUaKNiGrloiutpAe5trhUMa.4t/u6!re

2

MEMBER! 1. 1นางสาวกนกนัฐ นาคเผือก เลขที่
2. 2นายกมนทัต เซี่ยงฉิน เลขที่
3. 7นางสาวชัญญานุช พลกำพนธ์ เลขที่

4. 26นายยศภัทร พานทอง เลขที่
5. 28นายวิศิษฐ์ สุวรรณเนาว์ เลขที่
6. 30นางสาวอิสรีย์ กิตติโชคธนวัชร์ เลขที่

3

Vocab in literature

กระทรวง กัลเม็ด
หมู่ ปุ่มที่ฝักอาวุธ
กระยาหงัน กิดาหยัน
สวรรค์ ผู้รับใช้ใกล้ชิด
กล่าว พระเจ้าแผ่นดิน
สู่ขอ กิริณี
กะระตะ ช้าง
กระตุ้นให้ม้าเดิน หรือ วิ่ง แก้วพุกาม
กั้นหยั่น แก้วมีค่าจากเมือง
อาวุธ สำหรับเหน็บติดตัว พุกามในพม่า

4

Vocab in literature

เขนงปืน ดวงยิหวา

เขาสัตว์ที่ใช้ใส่ดินปืน ผู้เป็นที่รักยิ่ง

โขลนทวาร ดะหมัง

ประตูป่า ตำแหน่ง ขุนนางผู้ใหญ่ ใน

งาแซง ชวา มี ๔ ตำแหน่ง คือ ยาสา

ไม้เสี้ยมปลายแหลม ตำมะหงง ปูนตา และ

สำหรับวางเรียงป้องกัน ดะหมัง
ดูผี
ข้าศึก
เยี่ยม เคารพศพ
ชักปีกกา
จัดกองทัพเป็นรูปปีกกา ตุนาหงัน
หมั้น หมาย
/ชีพ่อ

นักบวช พราหมณ์

5

Vocab in literature
ถอดโกลน ป่วยขา
(ชักเท้าจากโกลน ห่วงที่ บาดเจ็บที่ขา
)ห้อยลงมาจากอานม้า ปักมาหงัน

ไถ้ ชื่อเมืองของระตูผู้เป็นบิดา

ถุงสำหรับใส่เงิน และ ของสังคามาระตา

สิ่งของ มักคาดไว้ที่เอว พหลพลขันธ์

นามครุฑ กองทัพใหญ่

การตั้งค่ายเป็นรูปครุฑ ฟันไม้ข่มนาม

ประเจียด พิธีที่ทำก่อนออกรบเพื่อ

ผ้าที่ใช้ลงอาคม เป็นการบำรุงขวัญทหาร

ประเสบัน

ตำหนัก

6

Vocab in literature

ม่านสองไข
ม่าน ๒ ชาย ที่แหวกกลางไป
รวบไว้ที่ด้านข้าง
มุรธาวารีภิเษก
น้ำที่ผ่านพิธีกรรมเพื่อทำให้
ศักดิ์สิทธิ์
ย่างที สะเทิน
การเดินอย่างเร็วของช้าง

7

คุณค่าที่ได้รับจากเรื่องอิเหนา

คุณค่าด้านเนื้อหา
คุณค่าด้านวรรณศิลป์
คุณค่าด้านสังคม

8

คุณค่าด้านเนื้อหา

แนวคิด เรื่องอิเหนาตอนศึก
กะหมังกุหนิง เป็นเรื่องที่แสดงให้
เห็นถึงความรักของพ่อที่มีต่อลูก
รักและตามใจทุกอย่าง แม้กระทั่ง
ตัวตายก็ยอม

9

ฉาก

ตอนศึกกะหมังกุหนิงจะปรากฎ
ฉากรบที่ชัดเจน มีการตั้งค่าย
การใช้อาวุธ และการต่อสู้ของ
ตัวละครสำคัญ

10

ปมขัดแย้ง

ตอนศึกกะหมังกุหนิง มีหลายข้อแย้ง
แต่ละปมปัญหาเป็นเรื่องที่อาจเกิดได้
ในชีวิตจริง และสมเหตุสมผล

11

ปมขัดแย้ง

ปมที่หนึ่ง

ท้าวกุเรปันให้อิเหนาอภิเษกกับบุษบา แต่อิเหนาหลงรัก
จินตะหราไม่ยอมอภิเษกกับบุษบา

ปมที่สอง

ท้าวดาหาขัดเคืองอิเหนา ยกบุษบาให้จรกา ทำให้ท้าว
กุเรปันและพระญาติทั้งหลายไม่พอพระทัย

12

ปมขัดแย้ง

ปมที่สาม

ท้าวกะหมังกุหนิงมาสู่ขอบุษบาให้วิหยาสะกำ แต่ท้าว
ดาหายกให้จรกาไปแล้ว จึงเกิดศึกชิงนางขึ้น

ปมที่สี่

อิเหนาจำเป็นต้องไปช่วยดาหา จินตะหราคิดว่าอิเหนา
จะไปอภิเษกกับบุษบา จินตะหราขัดแย้งในใจตนเอง
หวั่นใจกับสถานภาพของตนเอง

13

คุณค่าด้านวรรณศิลป์

การใช้คำและโวหารเรื่องอิเหนา ตอนศึกกะหมังกุหนิง
มีการใช้ภาษาที่สละสลวยให้อารมณ์อันลึกซึ้งกินใจ อีกทั้งมี
โวหารเปรียบเทียบให้เห็นภาพพจน์ให้เกิดความรู้สึกสะเทือน
อารมณ์ ที่สำคัญยังแฝงด้วยข้อคิดที่มีคุณค่ายิ่งอีก
มากมาย ดังนี้

14

การใช้ภาษาที่สละสลวย

การใช้ภาษาสละสลวยงดงามมีการเล่นคำ เล่นสัมผัส
พยัญชนะเพื่อให้เกิดความไพเราะ เช่น ตอนอิเหนาชมดง

ว่าพลางทางชมคณานก โผนผกจับไม้อึงมี่
เบญจวรรณจับวัลย์ชาลี เหมือนวันพี่ไกลสามสุดามา
นางนวลจับนางนวลนอน เหมือนพี่แนบนวลสมรจินตะหรา
จากพรากจับจากจำนรรจา เหมือนจากนางสการะวาตี

15

การใช้โวหารเปรียบเทียบ

การใช้โวหารเปรียบเทียบ คือ โวหารอุปมาเป็นการสร้าง
อารมณ์ให้กับผู้อ่าน กวีเปรียบได้ชัดเจน เช่น

กรุงกษัตริย์ขอขึ้นก็นับร้อย เราเป็นเมืองน้อยกระจิหริด
ดังหิ่งห้อยจะแข่งแสงอาทิตย์ เห็นผิดระบอบบุราณมา

ปาหยังกับปะหมันประเมินกำลังฝ่ายตนว่าเป็นเพียงเมืองเล็ก ๆ
เท่านั้น คงสู้วงศ์เทวาไม่ได้ จึงไม่ควรสู้เป็นการเตือนสติให้หยุด
คิด แต่ก็ไม่ได้ผล ปัญหาใหญ่จึงตามมา

16

การใช้คำบรรยายชัดเจนได้ภาพพจน์

ใช้คำบรรยายชัดเจนได้ภาพพจน์ ผู้อ่านนึกภาพตามผู้
เขียนบรรยายตามไปยิ่งจะทำให้ได้อรรถรสในการอ่านมากขึ้น
เช่น ตอนอิเหนาต่อสู้กับท้าวกะหมังกุหนิงด้วยใช้กริชเป็น
อาวุจะเห็นลีลาท่าทางและจังหวะที่สอดคล้องกัน เห็นทีท่า
อันฉับไวและสง่างาม

17

คุณค่าด้านสังคม

2ประเพณีและความเชื่อ แม้บทละครเรื่องอิเหนาจะมี

ที่มาจากชวา แต่รัชกาลที่ ทรงดัดแปลงแก้ไขให้เข้า
กับธรรมเนียมประเพณีของบ้านเมืองของไทย เราจึง
สามารถหาความรู้เรื่องเหล่านี้จากวรรณคดีเรื่องอิเหนา
ได้อย่างถูกต้องซึ่งปรากฏอยู่หลายตอน เช่น ตอนท้าว
ดาหาเสด็จออกรับทูตเมืองกะหมังกุหนิง

18

ENAU !
ตอน ท้าวดาหาเสด็จออกรับทูต
เมืองกะหมังกุหนิง

เมื่อนั้น พระองค์ทรงพิภพดาหา
ครั้นสุริย์ฉายบ่ายสามนาฬิกา ก็โสรจสรงคงคาอ่าองค์
ทรงเครื่องประดับสรรเสร็จ แล้วเสด็จย่างเยื้องยูรหงส์
ออกยังพระโรงคัลบรรจง นั่งลงบนบัลลังก์รูจี
ยาสาบังคมบรมนาถ เบิกทูตถือราชสารศรี
จึงดำรัสตรัสสั่งไปทันที ให้เสนีนำแขกเมืองมา

19

คุณค่าด้านสังคม

ตอนที่อิเหนาจะยกทัพไปช่วยเมืองดาหาก็ต้องดูฤกษ์ยาม มีการทำ
พิธีตัดไม้ข่มนามหรือพิธีฟันไม้ข่มนาม โดยนำเอาต้นไม้ที่มีชื่อร่วมตัว
อักษรกับชื่อฝ่ายข้าศึกมาฟันให้ขาดประหนึ่งว่าได้ฟันข้าศึกกัน และยัง
มีพิธีเบิกโขลนทวาร ซึ่งทำพิธีตามตำราพราหมณ์โดยทำเป็นประตูด้วย

2ใบไม้ โดยสองข้างประตูมีพราหมณ์นั่งประพรมน้ำมนต์ให้ทหารที่เดิน

ลอดประตู ทั้ง พิธีนี้ทำเพื่อความเป็นสิริมงคล และสร้างขวัญกำลัง
ใจให้ทหาร ดังคำประพันธ์ต่อไปนี้

20

ตัวอย่างคำประพันธ์

พอได้ศุภกฤกษ์ก็ลั่นฆ้อง ประโคมคึกกึกก้องท้องสนาม

ประโรหิตตัดไม้ข่มนาม ทำตามตำราพิชัยยุทธ์

...........................................

ชีพ่อก็เบิกโขลนทวาร โอมอ่านอาคมคาถา

เสด็จทรงช้างที่นั่งหลังคา คลาเคลื่อนโยธาทุกหมวดกอง

21

ข้อคิดที่ได้รับจากเรื่อง อิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง

1. ความรักของพ่อแม่ที่มีต่อลูกนั้นยิ่งใหญ่นัก เมื่อลูกมีทุกข์พ่อ

แม่ก็ทุกข์ด้วย และหากทุกข์นั้นทำให้ลูกต้องตาย พ่อแม่ก็ขอตาย

2.ตามไปด้วย
ความรักเป็นสิ่งที่ดี แต่ถ้าเป็นความรักที่มีความหลงเข้ามา
ครอบงำจนขาดสติยับยั้งชั่งใจแล้ว ย่อมได้รับทั้งความทุกข์ เป็น

3.โทษ และอาจทำให้ถึงแก่ชีวิตได้
การเป็นคนไม่มีเหตุผล ไม่รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นย่อมนำ

ทุกข์ภัยมาสู่ตนได้

22

ข้อคิดที่ได้รับจากเรื่อง อิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง

4. ความกตัญญูเป็นสิ่งที่ดี มนุษย์ทุกคนพึงมีไว้ประจำ

ตน

5. ความสามัคคี ทำให้ชนะทุกสิ่ง
6. การรบอย่างมีสติทำให้การศึกชนะได้
7. การรู้จักประมาณตน จะทำให้ไม่เกิดการสูญเสียใดๆ

Qr code E-book 23

https://anyflip.com/eozdp/vqvb/

HavEe Na gAooUd d!ae<3

Thanks for your Attention!