การเพาะถั่วงอกคอนโด

ก

ก ค ำน ำ ด้วยศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์ จังหวัดอุทัยธานี เป็นศูนย์ที่จัดฝึกอบรมด้านอาชีพในท้องถิ่น ตามพระราชด าริของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่ออนุรักษ์อาชีพให้ประชาชนมีรายได้ และเพื่อศึกษาค้นคว้า วิจัยพัฒนาอาชีพความรู้ต่าง ๆ จากภูมิปัญญาท้องถิ่นตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่ส าคัญคือใช้เป็นแหล่งเรียนรู้และจัดกิจกรรม การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยในทุกรูปแบบ ได้แก่ เป็นศูนย์สาธิต ทดลอง จัดแสดง และจัดจ าหน่ายผลิตภัณฑ์ของศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์ และผลิตภัณฑ์จากโครงการพระราชด าริ รวมถึง การสนับสนุนประสานงานร่วมกับภาคีเครือข่ายในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และการศึกษาอาชีพให้มีงานท า สร้างรายได้ให้ตนเองและครอบครัว เพื่อให้การด าเนินงานเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของการจัดตั้งศูนย์ฯ ที่เน้นเรื่องการมีอาชีพเพื่อ การมีงานท า มีรายได้ และสืบสานอนุรักษ์อาชีพต่าง ๆ ให้คงอยู่ รวมถึงการส่งเสริมพัฒนาอาชีพใกล้ตัวที่ ประชาชนสามารถ ท ากิน ท าใช้ ท าขาย เพื่อใช้ประโยชน์ในชีวิตประจ าวัน และการส่งเสริมให้ประชาชนมี คุณภาพชีวิตที่ดีนอกจากนี้ศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์ ยังมีบทบาทในด้านการส่งเสริมอาชีพที่เหมาะสม ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงส าหรับประชาชนในพื้นที่ การน าศาสตร์พระราชามาปรับใช้ในการ ด าเนินชีวิต ศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์จึงได้จัดท าหลักสูตรการเพาะถั่วงอกคอนโด เพื่อเป็นสื่อในการ เรียนรู้และเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ให้กับประชาชนในพื้นที่และผู้ที่สนใจต่อไป ศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์ ขอขอบคุณผู้ทรงคุณวุฒิ ภูมิปัญญาท้องถิ่น วิทยากร ข้าราชการครู และบุคลากรทางการศึกษา และบุคลกากรของศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์ ที่ได้ร่วมจัดท าและพัฒนา หลักสูตรวิชาชีพระยะสั้นและจัดท าแผนการเรียนรู้ รวมทั้งสื่อต่าง ๆ ให้ส าเร็จไปด้วยดีและหวังเป็นอย่างยิ่ง ว่าหลักสูตรวิชาชีพระยะสั้น ศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์ เล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อวิทยากร ครูผู้สอน และ ผู้เรียนและผู้ที่สนใจได้น าไปใช้ให้เกิดประโยชน์คุ้มค่าสูงสุด ศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์ 2566

ข สำรบัญ หน้ำ ค ำน ำ ก ควำมรู้เกี่ยวกับวัสดุ อุปกรณ์ 1 ควำมรู้พื้นฐำนในกำรจัดกำรเรียนรู้ตำมหลักสูตรกำรเพำะถั่วงอกคอนโด 6 หลักสูตรกำรเพำะถั่วงอกคอนโด ความเป็นมา 12 จุดประสงค์การเรียนรู้ 13 ระยะเวลา 13 กลุ่มเป้าหมาย 13 โครงสร้างหลักสูตร 13 แหล่งการเรียนรู้และสื่อประกอบการสอน 14 การวัดการประเมินผลการเรียน 14 เกณฑ์การจบหลักสูตร 14 เอกสารหลักฐานการศึกษา 14 แผนกำรจัดกระบวนกำรเรียนรู้หลักสูตรกำรเพำะถั่วงอกคอนโด ใบความรู้ การเพาะถั่วงอกคอนโด 17 ใบความรู้ คุณค่าของถั่วงอกคอนโด 17 ใบความรู้ วิธีการเพาะถั่วงอกคอนโด 25 ใบงาน แบบบันทึกการเพาะถั่วงอกคอนโด 27 ใบความรู้ บรรจุภัณฑ์ 28 ใบความรู้ การค านวณต้นทุน ก าไร 31 ใบงาน การคิดต้นทุน ก าไร 32 ใบความรู้ ช่องทางการตลาด 33 แบบวัดและประเมินผลการเพาะถั่วงอกคอนโด 38 ภำคผนวก 40 รำยชื่อคณะผู้จัดท ำหลักสูตร บรรณำนุกรม

ค สำรบัญรูปภำพ หน้ำ ภาพที่ 1 ถังพลาสติกสีด า 1 ภาพที่ 2 กระสอบป่าน 2 ภาพที่ 3 ตะแกรงพลาสติกสีด า 3 ภาพที่ 4 เมล็ดถั่วเขียว 4 ภาพที่ 5 ไม้ตะเกียบ 5 ภาพที่ 6 บรรจุภัณฑ์กระดาษ 19 ภาพที่ 7 บรรจุภัณฑ์กล่องพลาสติก 20 ภาพที่ 8 บรรจุภัณฑ์ถุงพลาสติก 20

1 ควำมรู้เกี่ยวกับวัสดุและอุปกรณ์ วัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในกำรเพำะถั่วงอกคอนโด ในการเตรียมวัสดุ อุปกรณ์หลายชนิด เพื่อประกอบการเพาะถั่วงอก การจัดเตรียมอุปกรณ์ให้ พร้อม และอุปกรณ์ทุกชนิดที่น ามาใช้อยู่ในสภาพที่ดีพร้อมใช้งาน อุปกรณ์ ต่าง ๆ ที่ใช้ในการเพาะถั่วงอก คอนโด ประกอบด้วย 1. ถังสีด ำ (สามารถใช้วัสดุเหลือใช้ภายในบ้านแทนได้) ภาพที่ 1 : ถังพลาสติกสีด า โดย ศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์ วิธีเลือกซื้อ ควรเลือกซื้อถังพลาสติกที่มีขนาดพอเหมาะในการเพาะถั่วงอก เป็นถังพลาสติกที่ไม่ ใหญ่เกินไปเพราะจะท าให้ยากต่อการดูแลรักษา ถังควรอยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน ไม่แตก ไม่บุบ และควรมี ฝาปิดปากถังทุกใบ วิธีใช้งำน การเพาะถั่วงอกคอนโด ควรตั้งถังไว้ในที่มืด ปิดฝาให้มิดชิด ไม่ให้แสงผ่านถังได้ และ ต้องเจาะก้นถังเพื่อระบายน้ า ไม่ให้มีน้ าขังเวลารดน้ าถั่วงอก วิธีเก็บรักษำ ภายหลังจากการใช้งานทุกครั้ง ควรล้างท าความสะอาดและตากให้แห้ง ควรเก็บไว้ ในที่ร่มให้เรียบร้อย ป้องกันการได้รับแสงแดดมากเกินไปจะท าให้ถังมีความกรอบและแตกได้

2 2. กระสอบป่ำน (หรือผ้าขนหนู หรือเศษผ้าที่ไม่ได้ใช้แล้ว) ภาพที่ 2 : กระสอบป่าน โดย ศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์ วิธีเลือกซื้อ กระสอบป่านคือบรรจุภัณฑ์ที่ท าจากวัสดุธรรมชาติเช่น ใยป่าน มีความแข็งแรงและ ทนทาน สามารถยืดหยุ่นและรับน้ าหนักได้ดี มีความสามารถในการรักษาความสดของสินค้าและมี ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยกว่ากระสอบพลาสติก ควรเลือกซื้อกระสอบป่านที่มีสภาพสมบูรณ์ มีความ แข็งแรงและทนทาน ไม่ฉีกขาดเป็นรู วิธีใช้งำน น ากระสอบป่านมาท าความสะอาดด้วยการซักด้วยน้ าสะอาด ตากให้แห้ง ท าการตัด แบ่งกระสอบป่านตามขนาดของภาชนะที่ใช้ในการเพาะ เช่นถ้าใช้ภาชนะเป็นทรงกลม ต้องตัดกระสอบ ป่านเป็นทรงกลม (ควรใช้เศษผ้าเย็บขอบกระสอบป่านที่ตัดแล้วเพื่อการใช้งานที่ยาวนานมากขึ้น) วิธีเก็บรักษำ ภายหลังจากการใช้งานทุกครั้ง ควรล้างท าความสะอาดและตากให้แห้ง ควรเก็บไว้ ในที่ร่มให้เรียบร้อย ป้องกันไม่ให้เกิดเชื้อรา สามารถน ากลับมาใช้ในครั้งต่อไปได้ 3. ตำข่ำยพลำสติก ภาพที่ 3 : ตะแกรงพลาสติกสีด า โดย ศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์

3 วิธีเลือกซื้อ กระสอบป่านคือบรรจุภัณฑ์ที่ท าจากวัสดุธรรมชาติเช่น ใยป่าน มีความแข็งแรงและ ทนทาน สามารถยืดหยุ่นและรับน้ าหนักได้ดี มีความสามารถในการรักษาความสดของสินค้าและมี ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยกว่ากระสอบพลาสติก ควรเลือกซื้อกระสอบป่านที่มีสภาพสมบูรณ์ มีความ แข็งแรงและทนทาน ไม่ฉีกขาดเป็นรู วิธีใช้งำน น ากระสอบป่านมาท าความสะอาดด้วยการซักด้วยน้ าสะอาด ตากให้แห้ง ท าการตัด แบ่งกระสอบป่านตามขนาดของภาชนะที่ใช้ในการเพาะ เช่นถ้าใช้ภาชนะเป็นทรงกลม ต้องตัดกระสอบ ป่านเป็นทรงกลม (ควรใช้เศษผ้าเย็บขอบกระสอบป่านที่ตัดแล้วเพื่อการใช้งานที่ยาวนานมากขึ้น) วิธีเก็บรักษำ ภายหลังจากการใช้งานทุกครั้ง ควรล้างท าความสะอาดและตากให้แห้ง ควรเก็บไว้ ในที่ร่มให้เรียบร้อย ป้องกันไม่ให้เกิดเชื้อรา สามารถน ากลับมาใช้ในครั้งต่อไปได้ 4. เมล็ดพันธุ์ถั่วเขียวคุณภาพ ภาพที่ 4 : เมล็ดถั่วเขียว โดย ศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์ วิธีเลือกซื้อ กระสอบป่านคือบรรจุภัณฑ์ที่ท าจากวัสดุธรรมชาติเช่น ใยป่าน มีความแข็งแรงและ ทนทาน สามารถยืดหยุ่นและรับน้ าหนักได้ดี มีความสามารถในการรักษาความสดของสินค้าและมี ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยกว่ากระสอบพลาสติก ควรเลือกซื้อกระสอบป่านที่มีสภาพสมบูรณ์ มีความ แข็งแรงและทนทาน ไม่ฉีกขาดเป็นรู วิธีใช้งำน น ากระสอบป่านมาท าความสะอาดด้วยการซักด้วยน้ าสะอาด ตากให้แห้ง ท าการตัด แบ่งกระสอบป่านตามขนาดของภาชนะที่ใช้ในการเพาะ เช่นถ้าใช้ภาชนะเป็นทรงกลม ต้องตัดกระสอบ ป่านเป็นทรงกลม (ควรใช้เศษผ้าเย็บขอบกระสอบป่านที่ตัดแล้วเพื่อการใช้งานที่ยาวนานมากขึ้น) วิธีเก็บรักษำ ภายหลังจากการใช้งานทุกครั้ง ควรล้างท าความสะอาดและตากให้แห้ง ควรเก็บไว้ ในที่ร่มให้เรียบร้อย ป้องกันไม่ให้เกิดเชื้อรา สามารถน ากลับมาใช้ในครั้งต่อไปได้

4 5. ไม้ตะเกียบหรือไม้ไผ่ หรือภาชนะรองก้นถัง ภาพที่ 5 : ไม้ตะเกียบ โดย ศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์ วิธีเลือกซื้อ กระสอบป่านคือบรรจุภัณฑ์ที่ท าจากวัสดุธรรมชาติเช่น ใยป่าน มีความแข็งแรงและ ทนทาน สามารถยืดหยุ่นและรับน้ าหนักได้ดี มีความสามารถในการรักษาความสดของสินค้าและมี ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยกว่ากระสอบพลาสติก ควรเลือกซื้อกระสอบป่านที่มีสภาพสมบูรณ์ มีความ แข็งแรงและทนทาน ไม่ฉีกขาดเป็นรู วิธีใช้งำน น ากระสอบป่านมาท าความสะอาดด้วยการซักด้วยน้ าสะอาด ตากให้แห้ง ท าการตัด แบ่งกระสอบป่านตามขนาดของภาชนะที่ใช้ในการเพาะ เช่นถ้าใช้ภาชนะเป็นทรงกลม ต้องตัดกระสอบ ป่านเป็นทรงกลม (ควรใช้เศษผ้าเย็บขอบกระสอบป่านที่ตัดแล้วเพื่อการใช้งานที่ยาวนานมากขึ้น) วิธีเก็บรักษำ ภายหลังจากการใช้งานทุกครั้ง ควรล้างท าความสะอาดและตากให้แห้ง ควรเก็บไว้ ในที่ร่มให้เรียบร้อย ป้องกันไม่ให้เกิดเชื้อรา สามารถน ากลับมาใช้ในครั้งต่อไปได้

5 ควำมรู้พื้นฐำนในกำรจัดกำรเรียนรู้ตำมหลักสูตรกำรเพำะถั่วงอกคอนโด หลักสูตรวิชำชีพระยะสั้น รูปแบบกลุ่มสนใจ ศูนย์วงเดือน อำคมสุรทัณฑ์ ศูนย์ฝึกอำชีพรำษฎรตำมพระรำชด ำริ จังหวัดอุทัยธำนี ถั่วงอก คือ ต้นถั่วที่มีรากงอกจากเมล็ด เช่น ถั่วเขียว ถั่วด า ถั่วเหลือง ถั่วลันเตา เป็นต้น ถั่วงอก เป็นผักชนิดหนึ่งและมีคุณค่าทางอาหารสูง ได้แก่ โปรตีน วิตามินบี วิตามินซี ใยอาหาร เหล็ก และเกลือแร่ นอกจากนี้ถั่วงอกยังมีแคลอรีต่ าอีกด้วย ปัจจัยที่ส ำคัญส ำหรับกำรเพำะถั่วงอกปลอดสำรพิษ ปัญหาการเน่าหรือติดเชื้อรา ในการเพาะถั่วงอกปลอดสารพิษนั้น นับว่าเป็นปัญหาใหญ่ส าหรับผู้เพาะ ถั่วงอกทั้งมือเก่า (มืออาชีพ) และมือใหม่ อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ปัญหานี้ถือว่าปกติ เพราะมันมีสาเหตุหรือ เหตุปัจจัยด้วยกันหลายประการ ส าหรับการงอกของเมล็ดถั่วเขียวที่จะกลายเป็นต้นงอกที่เราเรียกว่า" ถั่วงอก" นั้น มีองค์ประกอบหลักอยู่หลายประการ ซี่งสิ่งเหล่านั้นต้องอยู่ในสภาพที่เราต้องท าให้เอื้อหรือ เหมาะสมที่สุด ที่จะท าให้การเพาะฯ ออกมาสมบูรณ์ที่สุด องค์ประกอบดังนี้1. เมล็ดถั่วเขียว 2. ภาชนะที่ใช้เพาะ 3. น้ า 4. อากาศ 5. อุณหภูมิ6. วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการเพาะถั่วงอก 7. ความชื้น 8. แสงสว่าง 9. สภาพแวดล้อมอื่นๆ ข้อปฏิบัติกำรเพำะถั่วงอกเมื่อประสบปัญหำเน่ำ หรือเกิดเชื้อรำ ข้อควรปฏิบัติตามข้อที่ควรระวัง ดังนี้ เมล็ดถั่วเขียวถือว่ามีความส าคัญที่สุดเป็นอันดับแรกเลย หาก เมล็ดถั่วเขียวที่ไม่มีคุณภาพ เป็นถั่วเขียวที่เก่า. มีอายุเกินกว่า 3-4 เดือน ก็อาจท าให้อัตราการงอกต่ า ท า ให้เมล็ดที่ไม่งอกเกิดการเน่าเสีย และเป็นอาหารให้กับเชื้อราที่มีสปอร์กระจายทั่วทุกแห่ง จนท าให้เชื้อรา เจริญเติบโต ลุกลามอย่างรวดเร็ว เพราะฉะนั้นผู้เพาะควรจะเลือกถั่วเขียวที่มีคุณภาพ ดูด้วยสายตาเมล็ด จะมีขนาดสม่ าเสมอ ไม่มีมอด แมลง ไม่มีเมล็ดแตก เมล็ดเสียปะปนมากจนเกินไป บางแหล่งอาจจะราคา สูงหน่อย แต่มีการปั่นคัดแยกแล้วมาเป็นอย่างดี เมล็ดถั่วเขียวที่จะใช้ส าหรับเพาะถั่วงอกอัตราการงอกต้อง ไม่น้อยกว่า 95%. ขั้นตอนกำรเพำะถั่วงอก 1.น าเมล็ดถั่วเขียวที่เราชั่งน้ าหนักเตรียมไว้นั้น เข่น ถั่วเขียว 10 กิโล ส าหรับเพาะถั่วงอก 60 กิโล มา เทใส่กระจาด ท าการคัดเมล็ดที่ไม่สมบูรณ์ออกทิ้งให้หมดอย่างละเอียด เช่น เมล็ดแตก เมล็ดลีบเล็ก เมล็ด โตผิดขนาด สีผิดปกติ เอาออกให้หมด 2.น าเมล็ดไปใส่กะละมัง ล้างเมล็ดสัก 1-2 น้ า ให้เศษผง ฝุ่น โคลน ออกไป คัดเมล็ดอ่อนที่ลอยน้ าทิ้ง 3.ขั้นตอนต่อไปเอาเมล็ดถั่วลงแช่ในน้ าร้อนอุณหภูมิ 45-50 องศาเซลเซียส เพื่อให้น้ าร้อนนั้นช่วยฆ่า เชื้อโรค ช่วยกระตุ้นการงอกของเมล็ด โดยให้น้ าท่วมเมล็ดถั่วสัก 2 ฝ่ามือ ส าหรับการเตรียมน้ าร้อน 50 องศา (ใช้น้ าเดือดๆ ผสมกับน้ าอุณหภูมิปกติ อย่างละ1ส่วนเท่าๆกัน ก็จะได้น้ าที่มีอุณหภูมิ 50 องศา จากนั้นก็วางทิ้งไว้ในที่ที่ปลอดภัย อย่าให้ฝุ่น ผงหรือสิ่งสกปรกตกลงไปได้ เพราะเราจะท าให้เมล็ดถั่วเรา ปลอดเชื้อแล้ว อย่าเอาฝาปิดกะละมัง ปล่อยให้ความร้อนค่อยๆระเหยไป จนกระทั่งเวลาผ่านไป 6-8 ชม. ก็จะได้เมล็ดถั่วเขียวที่บวมน้ า เมล็ดโตขึ้นกว่าเดิมเกือบเท่าตัว บางเมล็ดอาจจะเริ่มปริ จะสังเกตเมล็ดถั่ว บางรุ่น หากแช่ถึง 8 ชั่วโมง จะปริแตกเยอะ บางครั้งเจอเมล็ดถั่วเกิน 4 เดือนขึ้นไปจะแตกเยอะ จะเป็น อุปสรรคมากในการเอาลงถังเพาะ เนื่องจากจะแตกง่าย เมล็ดที่แตกซีกนั้น ซีกที่มีต้นอ่อนจะงอกไม่ สมบูรณ์ส่วนอีกซีกหนึ่งจะไม่งอกและจะท าให้เกิดการเน่า เพราะฉะนั้นต้องหยิบออกทิ้งให้หมด ให้เหลือ

6 เฉพาะเมล็ดที่สมบูรณ์ ขั้นตอนนี้ถือว่าส าคัญเช่นกัน หากผู้เพาะไม่ละเอียด ไม่คัดเมล็ดแตก เมล็ดไม่ สมบูรณ์ โอกาสที่จะเน่าหรือเจ้าเชื้อราจะมาเยือนก็ยิ่งสูงมากขึ้น ขั้นตอนวิธีกำรเพำะถั่วงอกคอนโด 1. คัดเมล็ดถั่วเขียว มาเทใส่กระจาด ท าการคัดเมล็ดที่ไม่สมบูรณ์ออกทิ้งให้หมดอย่างละเอียด เช่น เมล็ดแตก เมล็ดลีบเล็ก เมล็ดโตผิดขนาด สีผิดปกติเอาออกให้หมด 2. น าถั่วเขียวที่คัดแล้ว มาล้างน้ าให้สะอาด 2 รอบ จากนั้นน าถั่วเขียวมาแช่น้ าไว้ 6 ชั่วโมง จนเมล็ด พองโต จะให้ดีอย่าแช่เกินเวลา 8 ชั่วโมง 3. น ากระสอบป่านที่ตัดไว้วางที่ก้นถัง เพื่อใช้เป็นที่ยึดเกาะของราก (เมื่อใช้แล้ว ซักล้างตากแดดทุก ครั้งเพื่อป้องกันโรคในถั่วงอก) 4. น าตาข่ายที่ตัดไว้วางทับกระสอบ อีกชั้นหนึ่ง เพื่อให้รากของถั่วงอกไชลงตามรูของตาข่าย เพื่อให้ ง่ายเวลาตัด เราสามารถใช้มีดกรีดรากบนตาข่ายนี้ได้เลย 5. น าเมล็ดถั่วที่แช่น้ าครบ 6 ชม. แล้วมาลงบนตาข่ายให้ทั่วทั้งตาข่าย แต่ไม่ทับกัน จากนั้นให้เราเอากระสอบป่านเปล่าวางปิดไว้บนเมล็ดถั่วเขียว และสามารถเอาตาข่ายวางทับอีกและหว่าน เมล็ดอีกชั้นก็ได้ ในถังคอนโด 1 ใบ เราสามารถปลูกได้ 3-4 ชั้น ในครั้งเดียว (น ากล่องคอนโดไปวางไว้ในที่ มืดหรือในร่มทึบแสงอีก 3 วัน (ถ้าหาที่ทึบแสงไม่ได้ให้ใช้ผ้าคลุมชุดถังแทน) วิธีกำรรดน้ ำถั่วงอก การให้น้ าเป็นหัวใจส าคัญของการเพาะถั่วงอกถ้าให้น้ าน้อยไปจะท าให้ถั่วงอกต้นเล็กได้ถ้าให้มากไป เมล็ดถั่วเขียวเราก็จะเน่าได้เช่นกัน การให้น้ าเราจะให้ 2-3 ชม. โดยการให้น้ าไหลผ่านทุกชั้น ห้ามมีน้ าขัง วิธีกำรเก็บเกี่ยว เราจะยกชุดกระสอบพร้อมตาข่ายออกมา จากนั้นใช้มีดคัตเตอร์คม ๆ ตัดที่รากเสมอกับขอบตาข่าย และ น าถั่วงอกออกไปล้าง โดยรากจะติดอยู่ที่กระสอบป่าน เราจะน ากระสอบป่านไปซักล้างและตากแดด เพื่อฆ่าเชื้อส าหรับเพาะปลูกครั้งต่อไป วิธีกำรล้ำง น าถั่วงอกมาเทใส่น้ าเปิดน้ าให้ล้น เอาตะกร้าค่อยๆช้อนเปลือกของถั่วเขียวออก เมื่อสะอาดแล้ว น ามาผึ่งใส่ตะกร้าให้หมาดๆ จากนั้นแพ็คใส่ถุงได้เลย วิธีกำรรักษำควำมสะอำดอุปกรณ์ ความสะอาดเป็นเรื่องส าคัญของการเพาะถั่วงอก เพื่อป้องกันการเกิดโรคเน่า โรครา ควรจะปฏิบัติ ตามค าแนะน าดังนี้ 1. กล่องคอนโดควรล้างให้สะอาดและตากแดดทุกครั้งหลังใช้งาน 2. กระสอบป่านต้องซักตากแดดทุกครั้งหลังใช้งาน 3. ตาข่ายต้องซักตากแดดทุกครั้งหลังใช้งาน กระสอบป่านถ้าใช้บ่อยแล้วสีจะเริ่มด าคล้ า แนะน าให้เปลี่ยนกระสอบใหม่เพื่อป้องกันการเกิดเชื้อรา วิธีกำรเก็บรักษำถั่วงอก มัดปากถุงน าส่งขายทันทีเพื่อให้ถั่วงอกมีอายุการเก็บรักษาได้มากขึ้น หรือถ้ายังไม่ได้น าไปขาย ให้ใส่ ถุงแล้วน าเข้าตู้เย็นสามารถเก็บไว้ได้ 7 วัน เมนูอำหำรที่ได้จำกถั่วงอก ใส่ก๋วยเตี๋ยว,เกาเหลา,เย็นตาโฟ,ผัดใส่เลือด,ผัดใส่เต้าหู้,ส้มต าขนมจีน, และอื่นๆอีกมากมาย

7 ชื่อหลักสูตรกำรท ำเพำะถั่วงอกคอนโด จ ำนวน 5 ชั่วโมง ศูนย์วงเดือน อำคมสุรทัณฑ์ อ ำเภอเมือง จังหวัดอุทัยธำนี 1.ควำมเป็นมำ "ถั่วงอก" นั้น ถือได้ว่าเป็นมรดกวัฒนธรรมทางอาหารของเอเชีย ประเทศแรกในโลกที่ เพาะถั่วงอก คือ ประเทศจีน มีหลักฐานแสดงว่าประเทศจีนกินถั่วงอกมาตั้งแต่ 2,930 ปีก่อนคริสตกาล คนจีนโบราณใช้ถั่วเหลืองงอกเป็นแหล่งวิตามินซีในฤดูหนาวที่ผักและผลไม้หายาก โดยเฉพาะกะลาสีเรือ จะเพาะถั่วงอกกินในเรือเพื่อป้องกันและรักษาโรคลักปิด ลักเปิด เพราะถั่วเหลืองงอกมีวิตามินซี การแพทย์จีนจึงน าถั่วงอกหัวโตไปต้มแกงจืดกิน ช่วยขับเสมหะ ท าให้ปอดโล่ง และขับปัสสาวะ และ เนื่องจากโมเลกุลของสารอาหารในเมล็ดของถั่วที่งอกได้เปลี่ยนแปลงไปอยู่ใน ลักษณะที่ร่างกายเรา สามารถย่อยได้ง่าย โปรตีนถูกย่อยเป็นกรดอะมิโน แป้งเป็นคาร์โบไฮเดรตธรรมดาหรือกลูโคส และไขมัน เป็นกรดไขมันเรียบร้อยแล้วถั่วงอกจึงเป็นอาหารที่ย่อยง่ายมากๆ เมื่อเรารับประทานจึงเท่ากับช่วย ประหยัดการท างานให้กับระบบย่อยอาหาร ลดของเสียและสิ่งตกค้าง (toxin) ในร่างกายเมื่อระบบ ร่างกายไม่ต้องท างานหนักเกินไปร่างกายจึงเสื่อมช้าไม่แก่เร็ว (ที่มา http://medinfo2.psu.ac.th/cancer) ถั่วงอก คือ ต้นอ่อนของถั่วที่ได้จากการเพาะเมล็ดถั่วเขียวโดยไม่ให้ถูกแสง นิยมน ามาประกอบ อาหารชนิดต่างๆ เช่นผัดถั่วงอก ใส่ก๋วยเตี๋ยว ย าถั่วงอก รวมถึงเป็นผักรับประทานสด การเพาะถั่วงอก ถือ เป็นอาชีพหนึ่งทางการเกษตรที่สามารถให้ผลตอบแทนในระยะเวลาที่รวดเร็วที่สุด และมีขั้นตอนการเพาะ และการดูแลรักษาง่าย ไม่ต้องให้ปุ๋ย เพียงให้น้ าอย่างเดียว ซึ่งใช้ระยะเวลาในการเพาะเพียง 4-5 วัน เท่านั้นก็สามารถเก็บผลผลิตส่งขายได้การเพาะถั่วงอกในปัจจุบันจะใช้เมล็ดถั่วเขียว 2 สายพันธุ์ คือ ถั่ว เขียวผิวมัน และถั่วเขียวผิวด า แต่ที่นิยมในการเพาะถั่วงอกมากที่สุดคือ เมล็ดพันธุ์ถั่วเขียวผิวด า ที่มีอัตรา การงอกที่ดีกว่า อายุการเก็บเกี่ยวสั้น และมีคุณค่าทางอาหารสูง ทั้งนี้เมล็ดสายพันธุ์ทุกชนิดสามารถ น ามาเพาะ เป็นถั่วงอกได้ แต่จะมีลักษณะของถั่วงอกที่แตกต่างตามสายพันธุ์ เช่น ถั่วเหลือง ถั่วลันเตา ถั่วฝักยาว ถั่วอัลฟัลฟ่า เป็นต้น ศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์ ศูนย์ฝึกอาชีพราษฎรตามพระราชด าริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีได้เห็นถึงความส าคัญนี้จึงได้ด าเนินการจัดวิชาชีพ ให้กับประชาชนที่สนใจในหลักสูตรเพาะถั่วงอกคอนโด เพื่อเป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการท าเป็นอาชีพเสริม เพิ่มรายได้ให้กับผู้ที่สนใจได้ 2.หลักกำรของหลักสูตร 1 เป็นหลักสูตรที่มีความยืดหยุ่นในการจัดกระบวนการเรียนรู้ให้เข้ากับกลุ่มเป้าหมาย ระยะเวลา และการวัดและการประเมินผล 2 มุ่งพัฒนาประชาชนให้ได้รับการศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพ และการมีงานท าอย่างมีคุณภาพ ทั่วถึงและเท่าเทียม สามารถลดรายจ่าย เพิ่มรายได้ให้กับตนเองและครอบครัว 3 มุ่งเน้นพัฒนาประชาชนให้เป็นบุคคลที่มีวินัย เปี่ยมไปด้วยคุณธรรม จริยธรรม มีจิตอาสา มีความรักชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ รับผิดชอบต่อตนเองและสังคม 4 มุ่งเน้นกระบวนการกลุ่มฝึกปฏิบัติจริงของผู้เรียน

8 3.วัตถุประสงค์ 1 เพื่อให้ประชาชนมีความรู้ และความเข้าใจการเพาะถั่วงอกคอนโด 2 เพื่อให้ประชาชนมีทักษะในการเพาะถั่วงอกคอนโด 3 เพื่อให้ประชาชนสามารถน าความรู้ที่ได้รับไปประยุกต์ใช้ในการด ารงชีวิต และน าไป ประยุกต์ใช้ในการประกอบอาชีพได้ 4. จุดประสงค์กำรเรียนรู้ เพื่อให้ผู้เรียน 4.1 อธิบายความเป็นมาของการเพาะถั่วงอกคอนโดได้ 4.2 อธิบายวัสดุ อุปกรณ์และเลือกใช้ได้ 4.3 อธิบายขั้นตอนการเพาะถั่วงอกคอนโดได้ 4.4 ปฏิบัติการเพาะถั่วงอกคอนโดได้ 4.5 อธิบายคุณค่าอาหารทางโภชนาการของถั่วงอกคอนโดได้ 4.6 จัดหาหรือจัดท าการบรรจุหีบห่อได้อย่างถูกต้อง 4.7 คิดต้นทุน ก าไรจากการจ าหน่ายถั่วงอกคอนโดได้ 4.8 อธิบายช่องทางการจัดการการตลาดของการเพาะถั่วงอกคอนโดได้ 5.กลุ่มเป้ำหมำย กลุ่มประชาชนทั่วไป จ านวน 6 คนขึ้นไป 6.ระยะเวลำ จ านวน 5 ชั่วโมง - ภาคทฤษฎี จ านวน 1 ชั่วโมง - ภาคปฏิบัติ จ านวน 4 ชั่วโมง กลุ่มเป้าหมาย กลุ่มประชาชนทั่วไป จ านวน 6 คนขึ้นไป

9 7.โครงสร้ำงเนื้อหำหลักสูตร เรื่อง ที่ หัวเรื่อง เวลำเรียน (ชั่วโมง) ทฤษฎี ปฏิบัติ รวม ช่องทางการประกอบอาชีพ 1 การเพาะถั่วงอกคอนโด 1. ความเป็นมาของการเพาะถั่วงอกคอนโด 2. ความเป็นไปได้และการตัดสินใจในการประกอบอาชีพการ เพาะถั่วงอกคอนโด 15 นาที - 15 นาที การจัดกระบวนการเรียนรู้ 2 การเพาะถั่วงอกคอนโด 1. การเพาะถั่วงอกคอนโด 2. วัสดุ อุปกรณ์และการเลือกใช้ 3. ขั้นตอนการเพาะถั่วงอกคอนโด 4. การปฏิบัติการเพาะถั่วงอกคอนโด 5. คุณค่าอาหารทางโภชนาการของถั่วงอกคอนโด 30 นาที 3.30 ชั่วโมง 4 ชั่วโมง การบริหารจัดการในการประกอบอาชีพ 3 การเพาะถั่วงอก คอนโด 1. การจัดหาหรือจัดท าการบรรจุหีบห่อ 2. การคิดต้นทุน ก าไรจากการจ าหน่ายถั่วงอกคอนโด 3. ช่องทางการจัดการการตลาดของถั่วงอกคอนโด 15 นาที 30 นาที 45 นาที รวมทั้งสิ้น 1.00 ชั่วโมง 4.00 ชั่วโมง 5.00 ชั่วโมง 8. กำรจัดกำรเรียนรู้ การบรรยายให้ความรู้ การสาธิต การลงมือปฏิบัติ การอภิปรายแลกเปลี่ยนประสบการณ์การ เรียนรู้ 9. สื่อกำรเรียนรู้ 9.1 สื่อสิ่งพิมพ์ เช่น หนังสือ ใบความรู้เป็นต้น 9.2 สื่ออิเล็กทรอนิกส์ เช่น คลิปวีดิโอ เป็นต้น 9.3 สื่อบุคคล เช่น วิทยากร ครูผู้สอน ภูมิปัญญาท้องถิ่น เป็นต้น 10. กำรจัดกระบวนกำรเรียนรู้ 10.1 การบรรยายให้ความรู้ ประกอบสื่อการเรียนรู้ 10.2 การสาธิต และลงมือปฏิบัติ 10.3 กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน 11. กำรวัดและประเมินผล ประเมินความรู้ภาคทฤษฎี และภาคปฏิบัติจากการสอบถาม แบบทดสอบ การสังเกต การมีส่วนร่วม และจากชิ้นงาน/ผลงาน

10 12. กำรจบหลักสูตร 12.1 มีเวลาเรียนและฝึกปฏิบัติตามหลักสูตรไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 12.2 มีผลการประเมินผ่านตลอดหลักสูตรไม่น้อยกว่าร้อยละ 60 12.3 มีผลงาน/ชิ้นงานผ่านการประเมินตามมาตรฐานและคุณภาพ 13. เอกสำรหลักฐำนกำรศึกษำ 13.1 หลักฐานการประเมินผล 13.2 วุฒิบัตรออกโดยสถานศึกษา กำรประเมินผล วิธีกำร เครื่องมือ ทดสอบความรู้ความเข้าใจของผู้เรียน แบบทดสอบก่อนเรียน และหลังเรียน ทดสอบคุณธรรม จริยธรรมของผู้เรียน แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ นิเทศ ติดตาม ประเมินผู้เรียน แบบประเมินผลงาน/ชิ้นงานของผู้เรียน ประเมินผลความพึงพอใจในการจัดกิจกรรม แบบประเมินความพึงพอใจ แนวทำงกำรประเมินผลกำรเรียน (รวบยอด) วิธีกำร เครื่องมือ เกณฑ์กำรจบหลักสูตร 1. ประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 1.1 ประเมินความรู้ทางภาคทฤษฎี 1.2 ประเมินทักษะการปฏิบัติ แบบทดสอบ ผลงาน/ชิ้นงาน มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ไม่น้อยกว่า ร้อยละ 60 มีผลงาน/ชิ้นงานที่มีคุณภาพ

โครงสร้ำงหลักสูตศูนย์วงเดือนเรื่อง จุดประสงค์กำรเรียนรู้ เนื้อหำ กำรจัดกเรื่องที่2 กำรจัดกระบวนกำรเรียนรู้ กำรเพำะถั่วงอกคอนโด 1. การเพาะถั่วงอก คอนโด อธิบายการเพาะถั่วงอก คอนโดได้ การเพาะถั่วงอกคอนโด วิทยากรอธิบายก2. วัสดุ อุปกรณ์ และการเลือกใช้ อธิบายวัสดุ อุปกรณ์ และเลือกใช้ได้ วัสดุ อุปกรณ์ และการเลือกใช้ วิทยากรอธิบายวัเลือกใช้ในการเพ3. ขั้นตอนการเพาะ ถั่วงอกคอนโด อธิบายขั้นตอนการ เพาะถั่วงอกคอนโดได้ ขั้นตอนการเพาะ ถั่วงอกคอนโด วิทยากรอธิบายขั้คอนโด 4. การปฏิบัติการการ เพาะถั่วงอกคอนโด ปฏิบัติการเพาะถั่วงอก คอนโดตามขั้นตอนได้ การปฏิบัติการเพาะ ถั่วงอกคอนโด 1. วิทยากรสาธิตและให้ผู้เรียนลงมืใบงาน 2. วิทยากรและผู้

10 ตรวิชำกำรเพำะถั่วงอกคอนโด น อำคมสุรทัณฑ์ กระบวนกำรเรียนรู้ สื่อกำรเรียนรู้ วัดและประเมินผล ชั่วโมง ทฤษฏี ปฏิบัติ การเพาะถั่วงอกคอนโด ใบความรู้ วิธีการเพาะถั่วงอก คอนโด 1. สังเกตความสนใจ 2. ซักถาม 3. การมีส่วนร่วม 4. ชิ้นงาน/ผลงาน 5. ประเมินผลงาน ผู้เรียน โดยใช้ใบงาน ที่ก าหนด 10 นาที วัสดุ อุปกรณ์และให้ผู้เรียน าะถั่วงอกคอนโด 1. สื่อรูปภาพ 2. สื่อของจริง 5 นาที ขั้นตอนการเพาะถั่วงอก 1. ใบความรู้วิธีการ เพาะถั่วงอกคอนโด 2. แบบบันทึกการ เรียนรู้ของผู้เรียน หลักสูตรวิชาการเพาะ ถั่วงอกคอนโด 10 นาที ตวิธีการเพาะถั่วงอกคอนโด มือปฏิบัติพร้อมบันทึกลงใน ผู้เรียนแลกเปลี่ยนเรียนรู้ 3.30 ชั่วโมง

5. คุณค่าอาหาร ทางโภชนาการของ ถั่วงอกคอนโด อธิบายคุณค่าอาหาร ทางโภชนาการของ ถั่วงอกคอนโด ได้ คุณค่าอาหาร ทางโภชนาการของ ถั่วงอกคอนโด 1. ผู้เรียนศึกษาใบโภชนาการ ของถั่ว2. วิทยากรและผู้เรีแลกเปลี่ยนเรียนรู้โภชนาการถั่วงอก3. วิทยากรสรุปอเรื่องที่ 3 กำรบริหำรจัดกำรในกำรประกอบอำชีพกำรเพำะถั่วงอกคอนโด 1. จัดหาหรือจัดท า บรรจุหีบห่อ จัดหาหรือจัดท าบรรจุ หีบห่อได้อย่าง เหมาะสม การจัดหาหรือจัดท า บรรจุหีบห่อ วิทยากรอธิบายเทบรรจุหีบห่อ 2. การคิดต้นทุน ก าไร คิดต้นทุน ก าไรจาก การจ าหน่ายถั่วงอก คอนโด ได้อย่างถูกต้อง การคิดต้นทุน ก าไร 1. วิทยากรให้ควต้นทุน ก าไร 2. ให้ผู้เรียนฝึกคิ3.ช่องทางการจัดการ การตลาดของถั่วงอก คอนโด อธิบายช่องทางการ จัดการการตลาดของ ถั่วงอกคอนโดได้ ช่องทางการจัดการ การตลาด วิทยากรแลกเปลี่การตลาด

11 บความรู้ คุณค่าอาหารทาง วงอกคอนโด รียนร่วมกันอภิปราย ้เกี่ยวกับคุณค่าอาหารทาง กคอนโด องค์ความรู้ 1. ใบความรู้ คุณค่า อาหารทางโภชนาการ ของถั่วงอกคอนโด 2. ประเด็นอภิปราย ถั่วงอกคอนโดให้คุณค่า อาหารทางโภชนาการ อะไรบ้าง 5 นาที ทคนิคการจัดหาหรือจัดท า 1. ใบความรู้ บรรจุภัณฑ์ 2. ตัวอย่าง บรรจุภัณฑ์ 1. สังเกตความสนใจ 2. ซักถาม 3. การมีส่วนร่วม 4. ชิ้นงาน/ผลงาน 5. ประเมินผลงาน ผู้เรียนโดยใช้ใบงาน ที่ก าหนด 5 นาที 15 นาที ามรู้เกี่ยวกับวิธีการค านวณ ดต้นทุน ก าไร 2.1 ใบความรู้การ ค านวณต้นทุน ก าไร 2.2 ใบงานการคิด ต้นทุน ก าไร 5 นาที 15 นาที ยนเรียนรู้เกี่ยวกับช่องทาง 3. ใบความรู้ ช่องทางการตลาด 5 นาที

12 ใบควำมรู้เรื่องคุณค่ำของถั่วงอก ถั่วงอก คือ ต้นถั่วที่มีรากงอกจากเมล็ด เช่น ถั่วเขียว ถั่วด า ถั่วเหลือง ถั่วลันเตา เป็นต้น ถั่วงอก เป็นผักชนิดหนึ่งและมีคุณค่าทางอาหารสูง ได้แก่ โปรตีน วิตามินบี วิตามินซี ใยอาหาร เหล็ก และเกลือแร่ นอกจากนี้ ถั่วงอกยังมีแคลอรี่ต่ า ปัจจัยที่ส ำคัญส ำหรับกำรเพำะถั่วงอกปลอดสำรพิษ "ท าอย่างไร ที่จะท าให้การเพาะถั่วงอกปลอดสารพิษ ไม่เจอปัญหาถั่วเน่าหรือติดเชื้อรา" ปัญหาการเน่าหรือติดเชื้อรา ในการเพาะถั่วงอกปลอดสารพิษนั้น นับว่าเป็นปัญหาใหญ่ส าหรับผู้เพาะ ถั่วงอกทั้งมือเก่า (มืออาชีพ) และมือใหม่ อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ปัญหานี้ถือว่าปกติ เพราะมันมีสาเหตุหรือ เหตุปัจจัยด้วยกันหลายประการ ส าหรับการงอกของเมล็ดถั่วเขียวที่จะกลายเป็นต้นงอกที่เราเรียกว่า" ถั่วงอก" นั้น มีองค์ประกอบหลักอยู่หลายประการ ซึ่งสิ่งเหล่านั้นต้องอยู่ในสภาพที่เราต้องท าให้เอื้อหรือ เหมาะสมที่สุด ที่จะท าให้การเพาะฯ ออกมาสมบูรณ์ที่สุด องค์ประกอบดังนี้ 1. เมล็ดถั่วเขียว 2. ภาชนะที่ใช้เพาะ 3. น้ า 4. อากาศ 5. อุณหภูมิ 6. วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการเพาะถั่วงอก 7. ความชื้น 8. แสงสว่าง 9. สภาพแวดล้อมอื่น ๆ ห ำกท่ ำนไม่อย ำกให้ก ำ รเพ ำ ะถั่ว งอกต้อ งป ร ะสบกับปัญห ำเน่ ำ ห รือเกิดเชื้อ ร ำ จะต้องปฏิบัติตามข้อที่ควรระวังที่จะกล่าวต่อไป อย่างเคร่งครัด เมล็ดถั่วเขียวถือว่ามีความส าคัญที่สุดเป็น อันดับแรกเลย หากเมล็ดถั่วเขียวที่ไม่มีคุณภาพ เป็นถั่วเขียวที่เก่า. มีอายุเกินกว่า 3-4 เดือน ก็อาจท าให้ อัตราการงอกต่ า ท าให้เมล็ดที่ไม่งอกเกิดการเน่าเสีย และเป็นอาหารให้กับเชื้อราที่มีสปอร์กระจายทั่วทุก แห่ง จนท าให้เชื้อราเจริญเติบโต ลุกลามอย่างรวดเร็ว เพราะฉะนั้นผู้เพาะควรจะเลือกถั่วเขียวที่มีคุณภาพ ดู ด้วยสายตาเมล็ดจะมีขนาดสม่ าเสมอ ไม่มีมอด แมลง ไม่มีเมล็ดแตก เมล็ดเสียปะปนมากจนเกินไป บาง แหล่งอาจจะราคาสูงหน่อย แต่มีการปั่นคัดแยกแล้วมาเป็นอย่างดี เมล็ดถั่วเขียวที่จะใช้ส าหรับเพาะถั่วงอก อัตราการงอกต้องไม่น้อยกว่า 95%. ประโยชน์ของถั่วงอก กระทรวงสาธารณสุขให้ข้อมูลว่าถั่วงอกปริมาณ 100 กรัม ประกอบด้วยสารอาหารดังนี้ พลังงาน 39 กิโลแคลอรี โปรตีน 2.8 กรัม แมกนีเซียม 0.1 กรัม คาร์บอน 6.6 กรัม ไฟเบอร์ 0.7 กรัม น้ า 90.0 กรัม เถ้า (Ash) 0.5 กรัม คาร์บอน 27 เส้นใย ธาตุเหล็ก 1.9 กรัม ไทอะมิน 0.07 กรัม วิตามินบี 12 กรัม โปรตีน 3 กรัม นอกจากนี้ถั่วงอกยังมีประโยชน์อีกมากมาย เช่น

13 1. ถั่วงอกช่วยในการย่อยอาหาร คุณประโยชน์ที่เด่นชัดที่สุดของถั่วงอกคือความสามารถในการช่วยย่อยอาหารได้ดีมาก เพราะถั่วงอก อุดมไปด้วยเอนไซม์ (Enzymes) ชนิดต่างๆ มากมายที่พบไม่มากนักในอาหาร เอนไซม์เหล่านี้ช่วยในการ ย่อยสลายอาหาร ซึ่งช่วยลดภาระของระบบย่อยอาหารได้มากทีเดียว การย่อยสลายอาหารที่มีประสิทธิภาพ ก็จะท าให้การดูดซึมสารอาหารนั้นง่ายขึ้นด้วย นอกจากนี้ ใยอาหารจ านวนมากในถั่วงอกยังช่วยในการขับถ่ายได้ดี ถือเป็นการท าให้ล าไส้สะอาดและไม่อุด ตัน ซึ่งลดโอกาสเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งล าไส้ได้ 2. เร่งการเจริญเติบโตของร่างกาย สารอาหารชนิดที่พบมากในถั่วงอกก็คือโปรตีน ซึ่งจ าเป็นต่อการซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอและการ เจริญเติบโตของร่างกายในทุกๆ ส่วน ไม่ว่าจะเป็นกระดูก กล้ามเนื้อ หรือแม้แต่ผิวหนัง ถั่วงอกจึงเป็นหนึ่งใน อาการที่เหมาะส าหรับผู้ที่ไม่รับประทานเนื้อสัตว์ เพราะโปรตีนจากถั่วงอกนั้นสามารถใช้ทดแทนโปรตีนจาก เนื้อสัตว์ได้ ผู้ที่ก าลังตั้งครรภ์ก็ควรรับประทานถั่วงอกเพราะโปรตีนจากถั่วงอกจะช่วยพัฒนาการเจริญเติบโต ของเด็กในครรภ์ได้เป็นอย่างดี 3. ควบคุมน้ าหนักและสัดส่วน ถั่วงอกเป็นผักยอดนิยมในกลุ่มของผู้ที่ควบคุมดูแลน้ าหนักและสัดส่วน เพราะให้พลังงานแคลอรีต่ ามาก อีกทั้งยังอุดมไปด้วยกากใยที่ช่วยท าให้รู้สึกอิ่มเร็วแต่ไม่หนักตัวและท าให้ขับถ่ายได้อย่างคล่องตัว ผู้ที่ควบคุม น้ าหนักจึงสามารถรับประทานถั่วงอกได้โดยไม่ต้องกังวลถึงพลังงานหรือไขมันส่วนเกินที่จะตามมา 4. เสริมสร้างระบบหมุนเวียนเลือด สารอาหารอีกชนิดที่พบมากในถั่วงอกคือธาตุเหล็ก ที่ช่วยบ ารุงเม็ดเลือดแดงและท าให้ระบบหมุนเวียน เลือดท างานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผู้ที่มีปริมาณธาตุเหล็กน้อยในร่างกายจะรู้สึกอ่อนเพลียตลอดเวลา ไร้ซึ่ง สมาธิ รู้สึกวิงเวียนศีรษะและมีความรู้สึกปั่นป่วนในท้องจนท าให้อยากอาเจียน เพราะเลือดอาจหมุนเวียนไม่ ทั่วร่างกาย การรับประทานถั่วงอกสามารถเพิ่มปริมาณธาตุเหล็กในร่างกายได้ 5. บ ารุงหัวใจ ถั่วงอกนั้นอุดมไปด้วยโอเมก้า (Omega) 3 ชั้นดีที่มาพร้อมกับไขมันชนิดดี (HDL Cholesterol) ที่ช่วย ลดปริมาณไขมันชนิดไม่ดีออกจากเลือดได้ ท าให้ลดการอุดตันของไขมันในเส้นเลือดและลดความเสี่ยงใน การเกิดภาวะหัวใจวายได้ดีมาก 6. เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน คุณประโยชน์จากถั่วงอกยังไม่หมดเพียงเท่านี้เพราะวิตามินซีในถั่วงอกนั้นยังช่วยเสริมสร้างระบบ ภูมิคุ้มกันให้ต่อสู้กับเชื้อโรคที่พยายามบุกรุกเข้าสู้ร่างกายของเราได้อีกด้วย 7. ลดความเสี่ยงมะเร็ง วิตามินอีกหนึ่งชนิดที่พบมากในถั่วงอกคือวิตามินเอ ซึ่งช่วยต้านสารอนุมูลอิสระหรือสารก่อมะเร็งได้ อย่างดีเมื่อท างานร่วมกับวิตามินซีกรดอะมิโนและโปรตีนมาพบได้ในเอนไซม์ 8. บ ารุงสายตา ประสิทธิภาพของวิตามินเอในการต้านสารอนุมูลอิสระช่วยป้องกันปัญหาสายตาจ าพวกต้อหิน ต้อ กระจก และการเสื่อมสภาพของเนื้อเยื่อในลูกตา นอกจากนี้ วิตามินเอยังช่วยบ ารุงสายตาให้มีความคมชัด มากขึ้นได้โดยตรงอีกด้วย 9. ถั่วงอกแก้เริมได้

14 เริมที่ปาก (cold sores) ท าให้รู้สึกเจ็บและแสบมากในบริเวณที่เป็น การท าให้เริมหายไปได้อย่าง รวดเร็วได้นั้นต้องใช้เอนไซม์ที่มีชื่อว่า Lysine ซึ่งเอนไซม์ชนิดนี้พบมากในถั่วงอกเช่นกัน 10. ควบคุมโรคภูมิแพ้และหอบหืด แม้จะยังไม่มีค าอธิบายทางการแพทย์ที่ชัดเจน แต่งานวิจัยหลายๆ ชิ้นก็แสดงให้เห็นว่าถั่วงอกช่วยลด การก าเริบของโรคภูมิแพ้ รวมไปถึงอาการของโรคหอบหืดได้ เคล็ดลับการรับประทานถั่วงอก อย่างที่กล่าวไว้ว่าถั่วงอกนั้นอุดมไปด้วยสารพัดประโยชน์ที่ดีต่อร่างกาย แต่หลายคนอาจยังไม่ทราบ ว่า ถั่วงอกจะให้สารอาหารครบถ้วนก็ต่อเมื่อรับประทานโดยไม่ผ่านการปรุงสุกเลย(ทานสด) เพราะถั่วงอก เป็นผักที่ไม่ทนความร้อนนัก การปรุงสุกด้วยความร้อนจึงอาจท าให้สารอาหารสลายตัวได้ง่าย ดังนั้น สิ่งที่ ส าคัญคือการเลือกซื้อถั่วงอกจากแหล่งขายที่สะอาดจริงๆ และควรล้างให้สะอาดทุกครั้งก่อนรับประทาน แหล่งที่มา : https://www.technologychaoban.com/bullet-news-today/article_

15 ใบควำมรู้ วิธีกำรเพำะถั่วงอกคอนโด ท าการคัดเมล็ดถั่วเขียว ที่ไม่สมบูรณ์ออก เช่น เมล็ดแตก เมล็ดลีบเล็ก เมล็ดโตผิดขนาด สี ผิดปกติควรใช้เมล็ดพันธุ์ที่มีคุณภาพ น าถั่วเขียวที่คัดแล้ว มาล้างน้ าให้สะอาด 2 รอบ จากนั้นน าถั่วเขียวมาแช่น้ าอุ่นไว้ 6 ชั่วโมง จนเมล็ดพองโต (อย่าแช่เกินเวลา 8 ชั่วโมง) ตัดกระสอบป่านและตะแกรง ขนาดเท่ากับก้น ถังแล้วน ากระสอบป่านที่ตัดไว้วางที่ก้นถัง เพื่อใช้ เป็นที่ยึดเกาะของราก (เมื่อใช้แล้ว ซักล้างตาก แดดทุกครั้งเพื่อป้องกันโรคในถั่วงอก) ตามด้วย ตะแกรงตาข่ายเพื่อวางเมล็ดถั่วเขียว จากนั้นให้เรา เอากระสอบป่านเปล่าวางปิดไว้บนเมล็ดถั่วเขียว (และเรายังสามารถเอาตาข่ายวางทับอีกและหว่าน เมล็ดอีก3-4 ชั้นก็ได้ ในกล่องคอนโด 1 ใบ เตรียมถังพลาสติกสีด า หรือภาชนะ สิ่งของ เหลือใช้ในครัวเรือน เช่นกล่องพลาสติก ตะกร้า เพื่อท าการเพาะถั่วงอก เจาะรูตรงก้นถังเพื่อ ระบายน้ า ท าตะแกรงรองบริเวณก้นถัง เพื่อไม่ให้ น้ าขังเวลารดน้ า อาจใช้ไม้หรือตะแกรงส าเร็จรูปได้

16 ใบควำมรู้ วิธีกำรเพำะถั่วงอกคอนโด น าเมล็ดถั่วเขียวที่แช่น้ าครบ 6 ชม. แล้วมาลงบนตาข่าย ให้ทั่วทั้งตาข่าย แต่ไม่ทับกัน น าผ้าขนหนูชุบน้ าพอหมาด ๆ วางทับชั้นบนสุดของตะแกรง แล้วปิดฝาถัง น าไปไว้ในที่ ทึบแสง การให้น้ าเราจะให้ 2-3 ชม./ครั้ง โดยการให้น้ าไหลผ่าน ทุกชั้น ห้ามมีน้ าขัง หรือให้น้ าเช้าเย็นโดยรดแบบชุ่ม ๆ น าถังคอนโดไปวางไว้ในที่มืดหรือในที่ร่มทึบแสงอีก 3 วัน (ถ้าหาที่ทึบแสงไม่ได้ให้ใช้ผ้าคลุมชุดกล่องคอนโด แทน ถั่วงอกจะค่อย ๆ โตและขยายความสูงให้เห็นอย่าง ชัดเจนในวันที่ 3-4 เราจะยกชุดกระสอบพร้อมตาข่ายออกมา จากนั้นใช้มีด คัดเตอร์คมๆ ตัดที่รากเสมอกับขอบตาข่าย และ น า ถั่วงอกออกไปล้าง โดยรากจะติดอยู่ที่กระสอบป่าน เราจะ น ากระสอบป่านไปซักล้างและตากแดด เพื่อฆ่าเชื้อส าหรับ ปลูกครั้งต่อไป น าถั่วงอกมาเทใส่น้ า เปิดน้ าให้ล้น เอาตะกร้าค่อยๆช้อน เปลือกของถั่วเขียวออก เมื่อสะอาดแล้วน ามาผึ่งใส่ตะกร้า ให้หมาด จากนั้นแพ็คใส่ถุง มัดปากถุงน าส่งขายทันทีเพื่อให้ถั่วงอกมีอายุการเก็บ รักษาได้มากขึ้น หรือถ้ายังไม่ได้น าไปขาย ให้ใส่ถุงแล้ว น าเข้าตู้เย็นสามารถเก็บไว้ได้ 7 วัน ใส่ก๋วยเตี๋ยว,เกาเหลา,เย็นตาโฟ,ผัดใส่เลือด,ผัดใส่เต้าหู้, ส้มต าขนมจีน, และอื่นๆอีกมากมาย

17 ใบงำน ให้ผู้เรียนจดบันทึก ขั้นตอน การเพาะถั่วงอกคอนโด ระหว่างที่วิทยากรบรรยาย วัสดุ/อุปกรณ์ ............................................................................................................................. ............................................ ......................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................ .................................................................................................................................. ....................................... ......................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................ ....................................................................................................................................... .................................. ................................................................................................ ......................................................................... ............................................................................................................................. ............................................ ขั้นตอนการเพาะถั่วงอกคอนโด ............................................................................................................................. ............................................ ......................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................ ............................................................................................................................. ............................................ ......................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................ ............................................................................................................................. ............................................ ......................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................ การน าความรู้ไปปรับใช้ในชีวิตประจ าวัน ............................................................................................................................. ............................................ ......................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................ ............................................................................................................................. ............................................ ......................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................

18 ใบควำมรู้ บรรจุภัณฑ์ บรรจุภัณฑ์(Packaging) คือ จรูญ โกสีย์ไกรนิรมล กล่าวว่า บรรจุภัณฑ์คือการน าเอาวัสดุ เช่น กระดาษ พลาสติกแก้ว โลหะ ไม้ประกอบเป็นภาชนะห่อหุ้ม สินค้า เพื่อประโยชน์ในการใช้สอยที่มีความแข็งแรง สวยงามได้สัดส่วนที่ ถูกต้องสร้างภาพพจน์ที่ดีมีภาษาในการติดต่อสื่อสาร และท าให้เกิดความพึงพอใจจากผู้ซื้อสินค้า นิไกโด เคล็คเตอร์ (Nikaido Clecture) กล่าวว่า บรรจุภัณฑ์ เป็นเทคนิคที่ส่งเสริมการขายกับ การประสานประโยชน์ ระหว่างวัตถุกับภาชนะบรรจุ โดยมีความมุ่งหมายเพื่อการคุ้มครองในระหว่างการ ขนส่งและการเก็บรักษาในคลัง ส่วนหนึ่งของกระบวนการทางการตลาด โดยเฉพาะปัจจุบันที่การผลิตสินค้า หรือบริการได้เน้นหรือ ให้ความส าคัญกับผู้บริโภค (Consumer Oriented) งานเทคนิคที่ต้องอาศัยความช านาญ ประสบการณ์ และความคิดสร้างสรรค์ ในอันที่จะออกแบบและผลิตหีบห่อให้มีความ เหมาะสมกับสินค้าที่ผลิตขึ้นมา ให้ความคุ้มครองสินค้าห่อหุ้มสินค้า ตลอดจนประโยชน์ใช้สอย อาทิเช่น ความสะดวกสบายใน การหอบหิ้ว พกพา หรือการใช้งาน เป็นต้น กลุ่มของกิจกรรมในการวางแผนเกี่ยวกับการออกแบบการผลิตภาชนะบรรจุ หรือสิ่งหุ้มห่อสินค้าบรรจุภัณฑ์ ซึ่งเป็นสิ่งที่มีความเกี่ยวพันอย่างใกล้ชิดกับฉลาก (Label) และตรายี่ห้อ (Brandname) ผลรวมของศาสตร์(Science) ศิลป์ (Art) และเทคโนโลยีของการออกแบบ การผลิตบรรจุภัณฑ์ ส าหรับสินค้าเพื่อการขนส่ง และการขาย โดยเสียค่าใช้จ่ายที่เหมาะสม การใช้เทคโนโลยีและเศรษฐศาสตร์ เพื่อหาวิธีการรักษาสภาพเดิมของสินค้าจนกว่าจะถึงมือผู้บริโภคคนสุดท้าย เพื่อให้ยอดขายมากที่สุดและ ต้นทุนต ่าสุด กิจกรรมทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับการออกแบบ และผลิตรูปร่างหน้าตาของภาชนะบรรจุ สิ่ง ห่อหุ้มตัวผลิตภัณฑ์หรือบรรจุภัณฑ์การน าเอาวัสดุ เช่น กระดาษ พลาสติก แก้ว โลหะ ไม้ ประกอบเป็น ภาชนะหุ้มห่อสินค้า เพื่อประโยชน์ ในการใช้สอย มีความแข็งแรง สวยงาม ได้สัดส่วนที่ถูกต้อง สร้าง ภาพพจน์ที่ดี มีภาษาในการติดต่อสื่อสาร และท าให้เกิดผลความพึงพอใจจากผู้ซื้อสินค้า สิ่งห่อหุ้มหรือบรรจุภัณฑ์ รวมทั้งภาชนะที่ใช้เพื่อการขนส่งผลิตภัณฑ์จากแหล่งผู้ผลิตไปยังแหล่ง ผู้บริโภค หรือแหล่งใช้ประโยชน์ หรือวัตถุประสงค์เบื้องต้นในการป้องกัน หรือรักษาผลิตภัณฑ์ให้คงสภาพ ตลอดจนคุณภาพใกล้เคียงกันกับเมื่อแรกผลิตให้มากที่สุด จำกควำมหมำยสรุปได้ว่ำบรรจุภัณฑ์ หมำยถึง การน าเอาวัสดุ เช่น กระดาษ พลาสติก แก้ว โลหะ ไม้ น ามาประกอบเป็นภาชนะห่อหุ้มผลิตภัณฑ์เพื่อความสวยงาม มีคุณค่า และมีประโยชน์ในการใช้ สอย ส่งผลให้ผลิตภัณฑ์ดึงดูดความสนใจ และท าให้เกิดความพึงพอใจจากผู้บริโภค วัตถุประสงค์หลักของบรรจุภัณฑ์ (Objectives of Package) 1. เพื่อป้องกันผลิตภัณฑ์ (To Protect Products) สามารถป้องกันรักษาผลิตภัณฑ์ไม่ให้เสียหาย 2. เพื่อจ าหน่ายผลิตภัณฑ์ (To Distribute Products) สะดวกกับการใช้งาน และเพิ่มมูลค่าทาง เศรษฐกิจ 3. เพื่อโฆษณาประชาสัมพันธ์ผลิตภัณฑ์ (To Promote Products) ดึงดูดความสนใจผู้บริโภค กำรออกแบบบรรจุภัณฑ์ กูด (Good) กล่าวว่า การออกแบบ เป็นการวางแผนหรือก าหนดรูปแบบรวมทั้งการตกแต่งใน โครงสร้างรูปทรงของงานศิลปะ ทัศนศิลป์ ดนตรีตลอดจนวรรณกรรม วิรุณ ตั้งเจริญ กล่าวว่า การออกแบบ หมายถึงการวางแผนสร้างสรรค์รูปแบบ โดยการวางแผนจัด ส่วนประกอบของ การออกแบบให้สัมพันธ์กับประโยชน์ใช้สอยวัสดุและการผลิต

19 จำกควำมหมำยสรุปได้ว่ำกำรออกแบบบรรจุภัณฑ์ หมำยถึง การก าหนดรูปแบบและโครงสร้าง ของบรรจุภัณฑ์ให้สัมพันธ์กับหน้าที่ใช้สอยของผลิตภัณฑ์ เพื่อการคุ้มครอง ป้องกันไม่ให้สินค้าเสียหาย และ เพิ่มคุณค่าด้านจิตวิทยาต่อผู้บริโภค โดยอาศัยทั้งศาสตร์และศิลป์ในการสร้างสรรค์บรรจุภัณฑ์ให้เหมาะสม กับผลิตภัณฑ์ บรรจุภัณฑ์กับอำหำรและขนม 1. บรรจุภัณฑ์มีบทบาทส าคัญ และมีอัตราการเจริญเติบโตมากขึ้น ควบคู่ไปกับการพัฒนา อุตสาหกรรมอาหาร 2. บรรจุภัณฑ์มีหน้าที่ส าคัญ ในการยืดยืดอายุเพื่อการเก็บรักษา และรักษาคุณภาพอาหารและ ขนม (รสชาติ กลิ่น สีรูปลักษณ์) 3. บรรจุภัณฑ์มีส่วนในการสร้างรูปลักษณ์ทางการตลาดที่แตกต่าง สร้างมูลค่าเพิ่มให้แก่ผลิตภัณฑ์ และใช้เป็นสื่อโฆษณา นอกจากนี้ยังมีบทบาทส าคัญในด้านการอ านวยความสะดวกส าหรับการขนส่ง ผลิตภัณฑ์ ส าหรับการเลือกบรรจุภัณฑ์ สิ่งที่ต้องค านึงถึง คือ การเลือกซื้อวัสดุที่จะใช้ในการบรรจุหีบห่อที่ เหมาะสมกับผลิตภัณฑ์ ให้เกิดความสวยงาม และเป็นที่สนใจของผู้บริโภค ดังนี้ 1. บรรจุภัณฑ์กระดาษ ปัจจุบันนิยมใช้กันเป็นจ านวนมาก และยังมีให้เลือกหลากหลายชนิด วัสดุที่ น ามาผลิตได้แก่เยื่อกระดาษ ซึ่งมีทั้งเยื่อกระดาษคุณภาพส าหรับบรรจุภัณพ์อาหาร และเครื่องดื่ม เช่น แก้ว กระดาษ ถ้วยกระดาษ กล่องข้าวที่สามารถย่อยสลายได้ ส่วนเยื่อกระดาษรีไซเคิล ได้แก่ บรรจุภัณฑ์ ประเภท กล่องลูกฟูก ถาดไข่ หรือถาดรองแก้วกาแฟ ภาพที่ 6 : บรรจุภัณฑ์กระดาษ ที่มา https://www.google.com 2. บรรจุภัณฑ์พลาสติก แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ พลาสติกคงรูป และพลาสติกอ่อนตัว มีการ น ามาใช้ประโยชน์ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น ขวดพลาสติก ถ้วย และถาดพลาสติก และสามารถบรรจุอาหารร้อน อาหารสด และอาหารแช่แข็ง

20 ภาพที่ 7 : บรรจุภัณฑ์พลาสติก ที่มา http://www.bsrungsiam.co.th/web/product.html 3. ถุงพลาสติกบรรจุภัณฑ์ส าหรับบรรจุอาหาร มีหลายหลายชนิด เช่น PET, PP, PE, IPP, OPP, HDPE, LDPE, Foil, Aluminum foil ซึ่งวัสดุในแต่ละชนิดนี้ มีลักษณะและรูปแบบการท างานที่ไม่ เหมือนกัน บางชนิดไม่เหมาะกับอาหารที่มีความร้อนสูง หรือมีความเย็นต่ า หรืออาหารบางชนิดไม่สามารถ โดนแสงแดดได้เป็นต้น เพราะฉะนั้นการเลือกใช้ถุงบรรจุภัณฑ์อย่างถูกต้อง จะช่วยให้ผลิตภัณฑ์ หรืออาหาร น่ารับประทานมากยิ่งขึ้น ซึ่งลักษณะถุงพลาสติก ที่เห็นได้ตามท้องตลาดคือ พลาสติกจะมีความใส ใสปาน กลาง ใสมาก หรือพลาสติกขุ่น และแตกต่างกันที่ความหนา ยิ่งหนามาก ๆ พลาสติกก็จะมีความขุ่น ควร เลือกใช้ให้เหมาะสม ภาพที่ 8 : บรรจุภัณฑ์ถุงพลาสติก ที่มา https://packingdd.com/blogs/news

21 ใบควำมรู้ กำรค ำนวณต้นทุน ก ำไร การค านวณต้นทุนเป็นส่วนหนึ่งของระบบบัญชีและการเงินของกิจการ เป็นการบันทึกการวัดผล และรายงานข้อมูลเกี่ยวกับต้นทุนของสินค้าของกิจการโดยทั่วไป การค านวณต้นทุนจะใช้เวลาและลง รายละเอียดมากในกิจการที่ผลิตสินค้า แต่ไม่ได้หมายความว่ากิจการประเภทอื่น เช่น กิจการขายส่ง ขาย ปลีกร้านอาหาร หรือบริการต่าง ๆ ไม่มีความส าคัญในการที่ต้องค านวณต้นทุน การค านวณต้นทุนสามารถ น าไปใช้ได้ในทุกกิจการเพราะมีความส าคัญต่อการบริหารจัดการธุรกิจ ดังนี้ 1. เพื่อให้ทราบถึงต้นทุนการผลิตและต้นทุนขายของธุรกิจ 2. เพื่อสามารถน าต้นทุนทั้งหมดของกิจการมาเปรียบเทียบกับรายได้จากการขาย เพื่อจะได้ทราบ ว่ามีก าไรหรือขาดทุนในการขายสินค้า 3. เพื่อค านวณหรือตีราคาสินค้าคงเหลือที่ขายได้ไม่หมดว่ามีมูลค่าเท่าไหร่ 4. เพื่อใช้ในการวางแผนและควบคุมการซื้อสินค้า และจัดท างบประมาณในการซื้อสินค้า รวมทั้ง ต่อรองราคากับผู้ขายวัตถุดิบ 5. เพื่อใช้ในการตัดสินใจว่าสินค้าใดควรขายต่อไปและสินค้าใดควรเลิกขาย (ในกรณีที่ผู้ผลิตมีสินค้า หลายชนิด) ต้นทุนแบ่งออกได้เป็น 2 ลักษณะ 1. ต้นทุนผันแปร คือต้นทุนที่ผันแปรตามจ านวนหน่วยที่ผลิตหรือขาย เช่น วัตถุดิบ ค่าแรงทางตรง ค่าใช้จ่ายในการผลิตทางตรง เป็นต้น 2. ต้นทุนคงที่ คือต้นทุนที่เกิดขึ้นไม่ว่ากิจการจะได้ขายสินค้าหรือไม่ ต้นทุนนี้จะไม่เปลี่ยนแปลง ตามจ านวนหน่วยที่ผลิตหรือขาย เช่น เงินเดือนพนักงานหน้าร้าน ค่าเช่าร้าน ค่าเสื่อมราคา ค่าประกันภัย เป็นต้น ดังนั้น ต้นทุนการผลิตจะประกอบไปด้วยวัตถุดิบ + ค่าแรงงาน + ค่าใช้จ่ายในการผลิต ซึ่งทั้งสาม รายการนี้เป็นเพียงส่วนของการผลิตเท่านั้น หากจะคิดต้นทุนรวมของสินค้าแล้วจ าเป็นต้องน าค่าใช้จ่ายใน การขาย และด าเนินการมารวมด้วย เช่น เงินเดือน ค่าคอมมิชชั่นพนักงานขาย ค่าแรงพนักงานขายหน้าร้าน ค่า การตลาด (โฆษณา แผ่นพับ) ค่าเช่าส านักงานและร้าน ค่าไฟฟ้าและน้ าประปา ค่าโทรศัพท์ ค่าน้ ามันรถ ดอกเบี้ย ค่าเช่ารถ ค่าใช้จ่ายเบ็ดเตล็ด ฯลฯ เพื่อการค านวณต้นทุนให้ใกล้เคียงความจริง หากค านวณแค่ วัตถุดิบ ค่าแรงงาน และค่าน้ า ค่าไฟฟ้า ก็อาจท าให้ได้ต้นทุนสินค้าที่น้อยกว่าความเป็นจริงและมีผลท าให้ ตั้งราคาขายที่ต่ าไป อาจท าให้ขาดทุนได้ การค านวณแบบง่ายเหมาะส าหรับผู้ประกอบการรายเล็กที่มีสินค้าหรือผลิตภัณฑ์น้อยชนิด อาจ ขายเพียงน้ าพริก หรือแชมพูก็ได้ซึ่งเหมาะกับการค านวณสินค้าประเภท OTOP ที่มีความชัดเจนในเรื่อง การใช้วัตถุดิบ ค่าแรงงานต่อรอบ การผลิตและไม่มีการเก็บสต๊อกวัตถุดิบไว้การค านวณจ าเป็นต้องคิด เพื่อให้ทราบถึงต้นทุนผลิตต่อหน่วย และน าต้นทุนผลิตไปรวมกับค่าใช้จ่ายในการด าเนินการ เพื่อให้ทราบถึง ต้นทุนรวมของสินค้าอีกครั้งหนึ่ง

22 ใบงำน กำรคิดต้นทุน ก ำไร ผู้เรียน/กลุ่ม.................................................................................................................................................. เรื่อง.............................................................................................................................................................. วั น เดือน ปี รำยกำร จ ำ นวนสิ่งของ จ ำ นวนเงิน (บำท) หมำย เหตุ ค่าใช้จ่าย (ต้นทุน) .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. 1 . ใ ห้ ก า ห น ด ก าไร ที่ ต้องการเป็นร้อยละก่อน 2. แล้วค านวณหาราคาต่อ หน่วยจึงจะทราบรายได้ 3. น ารายได้ที่ได้มาใส่ ตารางนี้ รวมค่ำใช้จ่ำย รายได้จากการขาย .................................................. .................................................. .................................................. รวมรำยได้ 1. ก าไรที่ต้องการ = ต้นทุน x ( ร้อยละของก าไรที่ต้องการหารด้วย 100 ) 2. ก าหนดราคาขายต่อหน่วย = ต้นทุน + ก าไร = ____________ จ านวนหน่วย หมำยเหตุ การก าหนดก าไรที่ต้องการขึ้นอยู่กับสิ่งเหล่านี้ด้วย เช่น ราคาตลาด ลักษณะของสินค้าและบริการ เป็นสินค้าหายาก เป็นสินค้าเฉพาะกลุ่ม หรือมีฤดูกาลเข้ามาเกี่ยวข้องก็สามารถที่จะก าหนดก าไรที่ต้องการ สูงได้ การตั้งราคาให้สามารถแข่งขันได้นั้นต้องอยู่บนพื้นฐานความสมดุลระหว่างความพึงพอใจของผู้ซื้อและ ผู้ขายด้วย ถ้าสินค้าโดยทั่วไปมีขายกันแพร่หลาย มีคู่แข่งมากก็ต้องก าหนดก าไรน้อยลงไป

23 ใบควำมรู้ ช่องทำงกำรตลำด ช่องทางการตลาด เป็นส่วนส าคัญในการด าเนินธุรกิจ ช่องทางการตลาดหรือช่องทางการจัด จ าหน่าย มีความหมายเดียวกันซึ่งเป็นหนึ่งใน 4P ของส่วนประสมการตลาด (Marketing mix) ที่นักการตลาด นิยมน าส่วนประสมทั้งสี่มาวางเป็นกลยุทธ์ทางการตลาดและการขายในยุคปัจจุบัน ดังนั้น ช่องทางการจัด จ าหน่าย (Marketing channel) จึงถูกเข้ารวมอยู่ใน P=Place นั่นคือสถานที่ขาย แหล่งขาย ช่องทางการ ขายสินค้า สินค้าแต่ละชนิดอาจมีช่องทางขายที่แตกต่างกันไป สินค้าอุปโภคมีช่องทางการขายผ่านร้าน สะดวกซื้อ อาหารสดก็มีช่องทางการขายหน้าร้านหรือหน้าบ้านของผู้ผลิต อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ เสื้อผ้า ส าเร็จรูปอาจใช้ช่องทางการขายได้หลายช่องทาง เช่น ขายทางออนไลน์ ขายหน้าร้านตนเอง ขายในตลาดนัด ขายในห้างสรรพสินค้า มีการแบ่งช่องทางการจ าหน่ายในยุคปัจจุบันได้เป็นต้น 1. กำรเลือกสถำนที่ขำยหรือท ำเลที่ตั้ง 1.1 ควำมส ำคัญของกำรเลือกที่ตั้ง การตัดสินใจเลือกสถานที่ขายหรือท าเลที่ตั้ง เป็นการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์เนื่องจากมีผลกระทบต่อ ธุรกิจในระยะยาว โดยเฉพาะต่อความได้เปรียบในเชิงแข่งขันทางธุรกิจและจะมีผลต่อความส าเร็จของธุรกิจ ซึ่งผู้ประกอบการต้องพิจารณาถึงกลยุทธ์ที่ตั้งของธุรกิจที่มีความส าคัญต่อการด าเนินงาน 2 กลยุทธ์ส าคัญ ได้แก่ 1.1.1 กลยุทธ์ที่ตั้งตำมพื้นที่ เป็นแนวทางในการก าหนดให้ที่ตั้งแต่ละแห่งรับผิดชอบพื้นที่ แต่ละส่วน โดยต้องผลิตสินค้าและบริการทุกอย่างส าหรับพื้นที่นั้น ๆ ซึ่งธุรกิจที่เลือกใช้กลยุทธ์ที่ตั้งตามพื้นที่ มักเป็นธุรกิจค้าปลีกหรือบริการ 1.1.2 กลยุทธ์ที่ตั้งตำมผลิตภัณฑ์เป็นแนวทางในการก าหนดให้ที่ตั้งหนึ่งแห่งท าการผลิต สินค้าเพียงหนึ่งอย่าง โดยยึดหลักของความส าคัญของวัตถุดิบที่มีในพื้นที่ 1.2 หลักเกณฑ์ในกำรเลือกสถำนที่ท ำเลที่ตั้ง การตัดสินใจเลือกสถานที่ท าเลที่ตั้ง เป็นกระบวนการที่มีความสลับซับซ้อนมากขึ้นเมื่อโลกก้าวเข้าสู่ ยุคโลกาภิวัตน์อีกทั้งธุรกิจขนาดย่อมจ านวนมากได้มีการเติบโตขึ้น และได้พัฒนาไปอย่างรวดเร็ว ดังนั้น ผู้ประกอบการควรพิจารณาถึงความจ าเป็นที่มีลักษณะเฉพาะเจาะจงส าหรับกิจการควบคู่กันไปในแต่ละ สถานการณ์ ดังนี้ 1.2.1 ควำมพึงพอใจส่วนบุคคล โดยที่ผู้ประกอบการส่วนหนึ่งมักจะพิจารณาตั้งกิจการ ของตนเองในชุมชนที่ตนอาศัยอยู่เป็นท าเลในการประกอบการ อย่างไรก็ตามในแง่ของการด าเนินธุรกิจไม่ได้ หมายความว่าจะมีเพียงพื้นที่ ซึ่งตนเองมีความเคยชินเท่านั้นที่เหมาะสมต่อการตั้งกิจการเพราะ ผู้ประกอบการธุรกิจสามารถใช้ประโยชน์ในด้านต่าง ๆ จากสิ่งเหล่านี้ได้ไม่ว่าจะเป็นในด้านภาพลักษณ์ ส่วนตัว การได้รับความเชื่อถือหรือการยอมรับจากสังคมและอาศัยประโยชน์จากความคุ้นเคย ความสามารถ ในการอ้างอิงกับบุคคลต่าง ๆ ภายในชุมชนที่เกี่ยวข้องกับกิจการของตนมากขึ้น 1.2.2 ควำมได้เปรียบด้ำนต้นทุน โดยเฉพาะค่าแรงหรือค่าวัตถุดิบในพื้นที่ ที่มีต้นทุนใน การด าเนินธุรกิจต่ าซึ่งสิ่งเหล่านี้สะท้อนถึงค่าใช้จ่ายในการลงทุนในช่วงเริ่มต้นของกิจการที่จะช่วยลดต้นทุน การผลิตให้ต่ าลง 1.2.3 ควำมสำมำรถในกำรจัดกำรทรัพยำกร เป็นการสะท้อนให้เห็นถึงค่าใช้จ่ายในการ ด าเนินงานทั้งในระยะสั้นและระยะยาว เนื่องจากทักษะประสบการณ์ของแรงงานจะมีความสัมพันธ์โดยตรง

24 กับผลิตผลและคุณภาพในกระบวนการผลิตของผลิตภัณฑ์ความยั่งยืนของแรงงานในท้องถิ่นมีผลกระทบต่อ อัตราค่าจ้าง ซึ่งถือเป็นต้นทุนที่ส าคัญผู้ประกอบการจะต้องค านึงถึงอยู่เสมออีกทั้งแหล่งที่ตั้งต้องมีความใกล้ กันกับวัตถุดิบและความสามารถในการขนส่งที่ธุรกิจต้องมีการบริหารจัดการอย่างมีประสิทธิภาพ 1.2.4 กำรเข้ำถึงลูกค้ำ ธุรกิจขนาดย่อมยุคปัจจุบันต้องให้ความส าคัญผันแปรแหล่งที่ตั้ง ของธุรกิจไปตามประเภทของกิจการ เช่น ธุรกิจค้าปลีกและบริการต้องมีรายละเอียดของสถานที่แสดงสินค้า บริการและรูปแบบ ดังนั้น การเลือกสถานที่หรือท าเลที่ตั้งต้องใกล้ชิดกับลูกค้าและอ านวยความสะดวกต่อ การเข้ามาติดต่อและถือเป็นปัจจัยที่มีผลต่อความส าเร็จของกิจการ ดังนั้น ในขั้นตอนแรกของเกณฑ์การเลือกสถานที่หรือท าเลที่ตั้ง ผู้ประกอบการต้องตัดสินใจก่อนว่า จะเลือกด าเนินธุรกิจในชุมชน หมายถึง จังหวัดหรืออ าเภอแล้วจึงท าการตัดสินใจขั้นสุดท้ายคือการเลือก บริเวณที่ตั้งจากหลาย ๆ พื้นที่ภายในชุมชน ซึ่งเป็นการระบุถึงต าแหน่งของที่ตั้งอย่างละเอียด 2. กำรจัดและตกแต่งหน้ำร้ำน ส่วนใหญ่ร้านขายสินค้ามักจะมีผู้ขายซึ่งเป็นเจ้าของกิจการเอง หรือบางร้านอาจมีการจ้างพนักงาน ขายของโดยเฉพาะเพื่อท าหน้าที่เอาใจใส่ดูแล และแนะน าให้ค าอธิบายต่าง ๆ แก่ลูกค้าหากเป็นร้านขนาด ใหญ่มีสินค้าหลายชนิดย่อมท าให้ต้องมีพนักงานขายจ านวนมาก กำรจัดตกแต่งร้ำนค้ำมีควำมส ำคัญต้องค ำนึงถึงสิ่งต่อไปนี้ 1. แสงสว่ำงภำยในร้ำน ควรจัดร้านให้มีความสว่างทั่วทั้งร้านจากแสงไฟฟ้าที่ร้านได้ติดเอาไว้แสง สว่างธรรมชาติมักไม่เพียงพอ และแสงแดดมักท าความเสียหายให้แก่สินค้าการใช้แสงไฟฟ้า แม้จะมี ค่าใช้จ่ายสูงแต่ก็จูงใจลูกค้าให้เข้ามาซื้อสินค้าได้มากกว่าร้านที่ดูมืดสลัวมุมห้องมืด ๆ ก่อนตัดสินใจเรื่องแสง สว่างควรรู้ว่าค่าไฟฟ้าเท่าไรและใช้ไฟฟ้ากี่ดวงถึงจะคุ้มค่ากับการขายสินค้าด้วย 2. กำรตกแต่งสีภำยนอกและภำยในร้ำน นอกจากการทาสีร้านค้าให้สดใสสว่าง สวยงามแล้ว สีของหีบห่อและตัวสินค้าก็สามารถน ามาตกแต่งให้ร้านค้าดูดีขึ้นจะต้องให้ผู้คนเห็นสินค้าชัดเจนและ สวยงาม 3. กำรจัดหมวดหมู่ของขนม ขนมที่มีลักษณะใกล้เคียงกันหรือขนมที่ใช้รับประทานร่วมกันจะต้อง จัดวางไว้ด้วยกัน เช่น ขนมหม้อแกงวางใกล้กับขนมตะโก้ ข้าวเหนียววางใกล้กับสังขยา เป็นต้น 4. กำรติดป้ำยรำคำสินค้ำ การติดป้ายบอกราคาสินค้าให้ชัดเจนที่ลูกค้าสามารถมองเห็นได้หรือ อ่านได้ เป็นการให้ความสะดวกกับลูกค้าในการตัดสินใจซื้อสินค้า 5. กำรจัดวำงสินค้ำ มีความส าคัญต่อการจูงใจลูกค้าให้เลือกซื้อสินค้า เพื่อให้สะดวกและเกิดความ พึงพอใจ ควรค านึงถึงสิ่งต่อไปนี้ 5.1 ความพึงพอใจของลูกค้า 5.2 จัดสินค้าไว้ในบริเวณที่จะขาย 5.3 จัดสินค้าไว้ในระดับสายตาให้มากที่สุด 5.4 จัดสินค้าด้านหน้าบนชั้นให้เต็มอยู่เสมอ 5.5 ชั้นจะต้องปรับระดับได้ตามขนาดของสินค้า 5.6 การใช้กล่องหนุนสินค้าให้ดูมีมิติ สวยงามแม้จะมีสินค้าไม่มากนัก 5.7 ความเป็นระเบียบเรียบร้อย 5.8 สินค้ามาก่อนต้องจ าหน่ายก่อน ต้องจ าหน่ายสินค้าเก่าก่อนสินค้าใหม่เสมอ พยายามวางสินค้า มาก่อนไว้แถวหน้าเสมอ ควรจัดสินค้าที่มาก่อนให้ดูสดใสสะอาดเหมือนสินค้าใหม่ 3. กำรขำย

25 การขาย คือ กระบวนการทั้งทางตรงและทางอ้อมของการจูงใจให้ผู้ซื้อสินค้าหรือบริการยินยอม กระท าสิ่งใดสิ่งหนึ่งซึ่งจะท าให้เกิดประโยชน์ทางด้านการค้าแก่ผู้ขาย เมื่อผู้ผลิตสินค้าไปสู่ผู้บริโภคมีสิ่งที่ควร พิจารณา ดังนี้ 1. การหาตลาด ควรค านึงถึงความต้องการของตลาดว่ามีมากน้อยเพียงใด โดยใช้วิธีสังเกต สอบถามกับคนรู้จัก เพื่อนบ้าน และผู้ซื้อ กระแสการบริโภคของลูกค้ามีความต้องการซื้อเป็นของขวัญของ ฝากหรือรับประทานในครอบครัว ตลาดควรเป็นตลาดที่มีการซื้อขายอย่างต่อเนื่อง เช่น ขายทางออนไลน์ ขายหน้าร้านตนเอง ขายในตลาดนัด ขายในห้างสรรพสินค้า เป็นต้น ทั้งนี้เพื่อจะได้ตรงตามความต้องการ ของตลาด 2. วิธีการจ าหน่าย เมื่อผู้ผลิตลงทุนผลิตสินค้าขึ้นมาเพื่อน าสินค้าออกสู่ตลาด ถ้าผู้ผลิตสามารถ เลือกช่องทางการตลาด การจ าหน่ายสินค้าได้อย่างถูกต้องสินค้าก็จะเข้าถึงลูกค้าได้ง่าย ซึ่งอาจเป็นการ จ าหน่ายจากผู้ผลิตถึงลูกค้าโดยตรงด้วยการจัดหาสถานที่ส าหรับจ าหน่ายสินค้าที่เป็นหลักแหล่ง มีการจัด วางสินค้าที่สามารถน าเสนอสินค้าให้ดูสวยงาม หรือเป็นผู้ผลิตให้พ่อค้าคนกลางมารับซื้อไปขายให้กับ ผู้บริโภคอีกต่อหนึ่ง เพื่อกระจายสินค้าได้อย่างทั่วถึง 3. การโฆษณาประชาสัมพันธ์ ถือเป็นสิ่งส าคัญที่จะท าให้ผู้ซื้อหรือลูกค้ารู้จักเกิดความต้องการที่จะ ซื้อเป็นวิธีการโน้มน้าวผู้ซื้อ ที่ส าคัญการโฆษณาประชาสัมพันธ์มีหลายวิธี เช่น ใช้วิธีบอกปากต่อปาก การ จัดกิจกรรมประชาสัมพันธ์สินค้าการออกร้านตามงานเทศกาลต่าง ๆ ของอ าเภอหรือจังหวัด การ ประชาสัมพันธ์ผ่านอินเตอร์เน็ต โดยสิ่งที่เป็นการช่วยประชาสัมพันธ์อย่างหนึ่งก็คือคุณภาพสินค้า เมื่อผู้ซื้อ หรือลูกค้าได้ซื้อสินค้าไป เช่น มีรสชาติดี มีคุณภาพ ราคาย่อมเยา จะเป็นการช่วยประชาสัมพันธ์อีกช่องทาง หนึ่ง 4. กำรส่งเสริมกำรขำย การส่งเสริมการขาย หมายถึง การจูงใจที่เสนอคุณค่าพิเศษ หรือการจูงใจผลิตภัณฑ์แก่ผู้บริโภค คนกลาง (ผู้จัดจ าหน่าย) หรือหน่วยงานขาย โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อการสร้างยอดขายในทันที จาก ความหมายนี้สามารถสรุปได้ว่า 1. การส่งเสริมการขายเป็นการให้สิ่งจูงใจพิเศษเพื่อกระตุ้นให้เกิดการซื้อ เช่น คูปอง ของแถม การชิงโชค การแลกซื้อ เป็นต้น 2. การส่งเสริมการขายเป็นเครื่องมือกระตุ้น กิจกรรมการส่งเสริมการขาย มีวัตถุประสงค์เพื่อ กระตุ้นให้เกิดการซื้อจ านวนมากขึ้น และสามารถตัดสินใจซื้อได้ในเวลาทันทีทันใด 3. การส่งเสริมการขายใช้ในการจูงใจกลุ่มต่าง ๆ 3 กลุ่ม คือ 3.1 การส่งเสริมการขายที่มุ่งสู่ผู้บริโภค เป็นการส่งเสริมการขายที่มุ่งสู่ผู้บริโภคคนสุดท้าย เพื่อจูงใจให้เกิดการซื้อจ านวนมากขึ้น ตัดสินใจซื้อได้รวดเร็วขึ้น เกิดการทดลองใช้ ถือว่าเป็นการใช้กลยุทธ์ดึง 3.2 การส่งเสริมการขายที่มุ่งสู่คนกลาง เป็นการส่งเสริมการขายที่ มุ่งสู่พ่อค้าคนกลาง ผู้จัดจ าหน่าย หรือผู้ขาย ถือว่าเป็นการใช้กลยุทธ์ผลัก 3.3 การส่งเสริมการขายที่มุ่งสู่พนักงานขาย เป็นการส่งเสริมการขายที่มุ่งสู่พนักงานขาย หรือหน่วยงานขาย เพื่อให้ใช้ความพยายามใน การขายมากขึ้น ถือว่าเป็นการใช้กลยุทธ์ผลัก วัตถุประสงค์ของการส่งเสริมการขาย 1. การดึงลูกค้าใหม่ 2. การรักษาลูกค้าเก่าไว้ 3. การส่งเสริมลูกค้าในปัจจุบันให้ซื้อสินค้าในปริมาณมาก

26 4. การเพิ่มอัตราการใช้ผลิตภัณฑ์ 5. การส่งเสริมการขายท าให้ผู้บริโภคเกิดการยกระดับ 6. การเสริมแรงการโฆษณาในตราสินค้า 5. กำรเลือกช่องทำงกำรจัดจ ำหน่ำย การเลือกช่องทางการจัดจ าหน่าย สามารถแบ่งช่องทางการจ าหน่ายสินค้า แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ 1. ช่องทำงกำรจ ำหน่ำยทำงตรง คือ ผู้ผลิตขายสินค้าไปยังผู้ใช้หรือผู้บริโภคด้วยตนเอง 2. ช่องทำงกำรจ ำหน่ำยทำงอ้อม คือ ผู้ผลิตขายสินค้าผ่านตัวกลาง ตัวแทนจ าหน่ายร้านค้าส่ง และร้านค้าปลีก เพื่อจ าหน่ายไปยังผู้ใช้หรือผู้บริโภค ช่องทางการจ าหน่ายทั้งสองประเภทนี้ยังแบ่งเป็นช่องทางขายได้อีกหลายช่องทางโดยจะกล่าวถึง ช่องทางขายที่ส าคัญดังต่อไปนี้ ช่องทำงจ ำหน่ำยทำงตรงมีช่องทำงขำย ดังนี้ 1. ขำยผ่ำนหน้ำร้ำนแบบไม่เคลื่อนที่ เป็นการขายผ่านหน้าร้านสาขาทั้งเป็นร้านค้าของตนเองหรือ เช่าหน้าร้านตามห้างสรรพสินค้า Modern trade เช่าพื้นที่ขายในปั้มน้ ามัน ขายออกบูทตามงานแสดง สินค้าเช่าพื้นที่ในอาคารส านักงาน เป็นต้น 2. ขำยผ่ำนหน้ำร้ำนที่เคลื่อนที่ไปมำ เช่น ขายผลไม้ในรถบรรทุกที่ย้ายไปขายตามสถานที่ต่าง ๆ ได้ตามความต้องการเปิดท้ายขายของตามตลาดนัดต่าง ๆ หาบเร่แผงลอย เป็นการขายแบบอิสระ เปลี่ยนเส้นทางขายบ้าง เปลี่ยนสินค้าขายบ้าง สินค้าที่ขายอาจเป็นสินค้าตามฤดูกาลหรือเป็นสินค้าที่ผู้ขาย ไปหาซื้อได้มาในช่วงเวลานั้น ๆ 3. ขำยผ่ำนสื่ออิเล็กทรอนิกส์ สื่อออนไลน์การขายลักษณะ E-commerce นี้จะขายผ่านหน้า โฮมเพจของของร้านค้าโดยมีตะกร้าให้ซื้อ และมีการโอนเงินก่อนซื้อซึ่งมีบริษัทหลายแห่งเพิ่มช่องทางการ ขายทางอิเล็กทรอนิกส์จ านวนมาก เช่น Shopee Lazada 7- 11 ขายโดยให้ลูกค้าเลือกซื้อใน Catalogue ส าหรับการขายผ่าน Social media เป็นการขายที่นิยมกันในกลุ่มคนที่ยังท างานประจ า และใช้เวลาว่าง ให้เป็นประโยชน์และกลุ่มอาชีพอิสระที่ต้องการขายสินค้าเป็นอาชีพเสริม การขายประเภทนี้จะขายผ่าน Facebook Intragram Line เป็นต้น 4. ขำยผ่ำนสื่อกำรขำยที่เป็นอุปกรณ์ทันสมัย เช่น ขายผ่านโทรศัพท์มือถือ ผ่านเครื่องเอทีเอ็ม ผ่านตู้หยอดเหรียญต่าง ๆ เช่น น้ าอัดลม กาแฟ เกมส์ เครื่องกดน้ าดื่ม เครื่องซักผ้า เป็นต้น การขายผ่าน เครื่องใช้เหล่านี้ท าให้ประหยัดเรื่องแรงงานคนท าให้ต้นทุนการขายต่ าไปด้วย 5. ขำยผ่ำนพนักงำนขำย แม้ว่าการขายผ่านพนักงานจะเป็นวิธีเก่าที่ใช้กันมานานแต่ก็เป็นวิธีที่ดี ที่สุดส าหรับสินค้าที่ขายให้กับอุตสาหกรรมเพราะต้องการการสาธิต การอธิบายวิธีการใช้และรายละเอียด คุณสมบัติของสินค้า สินค้าใหม่ที่ต้องการการอธิบายและเข้าถึงกลุ่มลูกค้าเป้าหมายจ าเป็นต้องใช้การขาย ผ่านพนักงานขายเพื่อให้รู้จักสินค้าและทราบถึงคุณสมบัติของสินค้าก่อน นอกจากนั้นการขายผ่านพนักงาน ขายท าให้กิจการได้รับ Feedback จากลูกค้าว่าพอใจหรือไม่พอใจในสินค้าของกิจการซึ่งท าให้เจ้าของ กิจการน ามาปรับปรุงแก้ไขได้ภายหลัง ช่องทำงกำรจ ำหน่ำยโดยอ้อมมีช่องทำงกำรขำยดังนี้ 1. ขำยผ่ำนตัวแทนจ ำหน่ำย สินค้าจ าเป็นต้องมีการแต่งตั้งตัวแทนขายเพื่อกระจายสินค้าได้ ทั่วประเทศ เช่น รถยนต์ เครื่องจักรต่าง ๆ ยางรถยนต์ อะไหล่รถยนต์ สินค้าบางประเภทจ าเป็นต้องมี

27 ตัวแทนจ าหน่ายหากผู้ผลิตไม่เชี่ยวชาญในการตลาดแต่มีความเชี่ยวชาญในการผลิตมากกว่า การขายผ่าน ตัวแทนยังเหมาะกับการขายสินค้าที่เป็นบริการเช่นขายกรมธรรม์ประกันภัยรถยนต์และประกันชีวิตเป็นต้น 2. ขำยผ่ำนคนกลำงทั้งผู้ค้ำส่งหรือผู้ค้ำปลีก ส าหรับผู้ผลิตสินค้าอุปโภคและบริโภคมักจะใช้ วิธีการขายผ่านผู้ค้าส่งตามอ าเภอและจังหวัดต่าง ๆ เพื่อกระจายสินค้า ส าหรับผู้ผลิตรายเล็กก็อาจขายผ่าน ผู้ค้าปลีกที่ขายตรงให้กับกลุ่มลูกค้าเป้าหมายได้ 3. ขำยผ่ำนระบบแฟรนไชส์ผู้ผลิตที่มีการขายแฟรนไชส์ให้กับบุคคลภายนอกสามารถใช้วิธีการขาย ผลิตภัณฑ์ผ่านเครือข่ายหรือแฟรนไชส์ของตนเองได้เช่น ราชาบะหมี่ชายสี่บะหมี่เกี้ยว ข้าวมันไก่มิดไนท์เป็น ต้น ส าหรับผู้ประกอบการที่ด าเนินธุรกิจส่งออกสินค้าไปต่างประเทศก็มีช่องทางการขายสองทาง เช่นกันคือ เป็นผู้ส่งออกเองโดยขายตรงให้กับลูกค้า และอีกทางหนึ่งคือขายสินค้าผ่าน Trader ที่เป็น ตัวกลางขายสินค้าให้กับต่างประเทศ ปัจจุบันธุรกิจขนาดใหญ่มักใช้ช่องทางการขายทั้งทางตรงและทางอ้อม ร่วมไปด้วยกัน โดยขายผ่านหน้าร้าน ผ่านสื่อออนไลน์ ผ่านสาขา ผ่านตัวแทนจ าหน่ายและใช้กลยุทธ์ต่าง ๆ ในการส่งเสริมการขายและประชาสัมพันธ์อย่างกว้างขวางเพื่อท าให้ธุรกิจเติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว

28 แบบประเมินผลกำรจัดกำรศึกษำและฝึกอบรมหลักสูตรระยะสั้น หลักสูตรวิชำ.................................................................................... จ ำนวน................................ชั่วโมง ระหว่ำงวันที่..........เดือน......................พ.ศ..................ถึงวันที่..........เดือน.................พ.ศ.................. สถำนที่จัด ณ............................................................................................................................... เกณฑ์กำรให้คะแนนประเมินผลกำรจัดกำรศึกษำและฝึกอบรมหลักสูตรระยะสั้น ศูนย์วงเดือน อำคมสุรทัณฑ์ 1. ความรู้ความเข้าใจในเนื้อหาสาระ 20 คะแนน แบบทดสอบ (20 คะแนน) 2. ทักษะการปฏิบัติ 40 คะแนน 2.1 การเตรียมวัสดุอุปกรณ์ (10 คะแนน) 2.1.1 การจัดเตรียมวัสดุ (5 คะแนน) 2.1.2 การจัดเตรียมอุปกรณ์ (5 คะแนน) 2.2 ปฏิบัติตามขั้นตอน (20 คะแนน) 2.2.1 ปฏิบัติตามขั้นตอน (5 คะแนน) 2.2.2 ปฏิบัติงานเสร็จตามเวลา (5 คะแนน) 2.2.3 ปฏิบัติงานด้วยความสะอาดเรียบร้อย (5 คะแนน) 2.2.4 ปฏิบัติงานด้วยความคล่องแคล่ว (5 คะแนน) 2.3 มีทักษะในการท างานเป็นทีม (10 คะแนน) 2.3.1 การเคารพกฎ กติกา และการยอมรับความคิดเห็นของผู้อื่น (5 คะแนน) 2.3.2 การมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น (5 คะแนน) 3. คุณภาพของผลงาน/ผลการปฏิบัติงาน (40 คะแนน) 3.1 ผลงาน/ชิ้นงาน เป็นไปตามที่หลักสูตรก าหนด (30 คะแนน) 3.1.1 คุณภาพของชิ้นงาน (10 คะแนน) 3.1.2 องค์ประกอบของชิ้นงาน (10 คะแนน) 3.1.3 การตกแต่ง/บรรจุภัณฑ์ของชิ้นงาน (10 คะแนน) 3.2 การน าเสนอผลงาน/ชิ้นงาน (10 คะแนน) ระดับผลการเรียน การตัดสินผลการเรียนให้น าคะแนนระหว่างการจัดการเรียนการสอนรวมกับคะแนนจาก แบบทดสอบหลังเรียนแล้วน าไปเปรียบเทียบกับเกณฑ์ที่ก าหนด เพื่อให้ค่าระดับผลการเรียนทั้ง 5 ระดับ ดังนี้ 1. ได้คะแนน 80 – 100 ได้เกรด 4 หมายถึง ดีมาก 2. ได้คะแนน 70 - 79 ได้เกรด 3 หมายถึง ดี 3. ได้คะแนน 60 - 69 ได้เกรด 2 หมายถึง ปานกลาง 4. ได้คะแนน 50 - 59 ได้เกรด 1 หมายถึง ผ่านเกณฑ์ขั้นต่ าที่ก าหนด 5. ได้คะแนน 0 - 49 ได้เกรด 0 หมายถึง ต่ ากว่าเกณฑ์ที่ก าหนด

ล า ล าดับ ที่ ป เลขประจ าตัว ประชาชน ชื่อ – สกุล ๒. ควำมรู้ควำมเข้ำใจในเนื้อหำ สำระ ๒๐ คะแนน 1.1 แบบ ทดสอบ (20) 2.1 การเตรียมวัสดุ อุปกรณ์ (10) 22 .1.1 (5) 2 .1.2 (5) 2ลงชื่อ..................................................วิทยากร (......................................................) ลงชื่อ............................................... (..............................................

29 2. ทักษะการปฏิบัติ 40 คะแนน 3. คุณภาพของผลงานผลการปฏิบัติงาน 40 คะแนน ร รวม 100 คะแนน ผลการเรียน 2.2 ปฏิบัติตามขั้นตอน (10) 2 2.3 มีทักษะใน การท างานเป็น ทีม ( 10) 3.1ผลงาน/ชิ้นงาน เป็นไปตามที่หลักสูตร ก าหนด (30) 3 3.2 การน าเสนอ ผลงาน/ชิ้นงาน (10) 2 .2.1 (5) 2 .2.2 (5) 2 .2.3 (5) 2 .2.4 (5) 2 .3.1 (5) 2 .3.2 (5) 3 .1.1 (10) 3 .1.2 (10) 3 .1.3 (10) ...หัวหน้ากลุ่มส่งเสริมปฏิบัติการ ..) ลงชื่อ..................................................ผู้อนุมัติ (นางอุทัยวรรณ โพธิ์กระจ่าง) ผู้อ านวยการศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์

30 แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ผู้เรียนหลักสูตรวิชำชีพระยะสั้น ศูนย์วงเดือน อำคมสุรทัณฑ์ ศูนย์ฝึกอำชีพรำษฎรตำมพระรำชด ำริ จังหวัดอุทัยธำนี หลักสูตรวิชำกำรท ำเพำะถั่วงอกคอนโด จ ำนวน 5 ชั่วโมง ชื่อ-สกุล............................................................. ค ำชี้แจง : ให้วิทยากร/ครูผู้สอน/คณะกรรมการนิเทศติดตามสังเกตพฤติกรรมของผู้เรียนในระหว่างเรียน และนอกเวลาเรียน แล้วขีด ลงในช่องว่างที่ตรงกับระดับคะแนน คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ด้ำน รำยกำรประเมิน ระดับคะแนน 5 5 4 4 3 3 2 1 1. รักชำติ ศำสน์ กษัตริย์ 1.1 เป็นพลเมืองดีของชาติ 1.2 ธ ารงไว้ซึ่งความเป็นไทย 1.3 ศรัทธา ยึดมั่น และปฏิบัติตนตามหลักของศาสนา 1.4 เคารพเทิดทูน สถาบันพระมหากษัตริย์ 2. ซื่อสัตย์ สุจริต 2.1 ประพฤติตรงตามความเป็นจริงต่อตนเองทั้งทางกาย วาจา ใจ 2.2 ประพฤติตรงตามความเป็นจริงต่อผู้อื่นทั้งทางกาย วาจา ใจ 3. มีวินัย 3.1 ปฏิบัติตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ข้อบังคับของสถานศึกษา ครอบครัว ชุมชนและสังคม 4. ใฝ่เรียนรู้ 4.1 ตั้งใจ เพียรพยายามในการเรียน และเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ 4.2 แสวงหาความรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่างๆทั้งภายในและภายนอก สถานศึกษาด้วยการเลือกใช้สื่ออย่างเหมาะสม สรุปเป็นองค์ความรู้ และ สามารถน าไปใช้ในชีวิตประจ าวันได้ 5. อยู่อย่ำงพอเพียง 5.1 ด าเนินชีวิตอย่างพอประมาณ มีเหตุผล รอบคอบ มีคุณธรรม 5.2 มีภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี ปรับตัวเพื่ออยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข 6 . มุ่ ง มั่ นใ น ก ำ ร ท ำงำน 6.1 ตั้งใจและรับผิดชอบในการปฏิบัติหน้าที่การงาน 6.2 ท างานด้วยความเพียรพยายามและอดทนเพื่อให้งานส าเร็จตาม เป้าหมาย 7. รักควำมเป็นไทย 7.1 ภาคภูมิใจในขนบธรรมเนียม ประเพณี ศิลปะ วัฒนธรรมไทย และมี ความกตัญูกตเวที 7.2 เห็นคุณค่าและใช้ภาษาไทยในการสื่อสารได้อย่างถูกต้องเหมาะสม 7.3 อนุรักษ์และสืบทอดภูมิปัญญาไทย 8. มีจิตสำธำรณะ 8.1 ช่วยเหลือผู้อื่นด้วยความเต็มใจโดยไม่หวังผลตอบแทน 8.2 เข้าร่วมกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ต่อสถานศึกษา ชุมชนและสังคม รวมคะแนน คะแนนร้อยละ = (....................คะแนน x 100) 90 คะแนน

31 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............../.................../................ เกณฑ์กำรให้คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติชัดเจนและสม่ าเสมอดีเยี่ยม ให้ 5 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติชัดเจนและสม่ าเสมอดีมาก ให้ 4 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติชัดเจนและสม่ าเสมอ ให้ 3 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติบางครั้ง ให้ 1 คะแนน

32 แบบทดสอบก่อนเรียน หลักสูตรวิชำกำรท ำเพำะถั่วงอกคอนโด วันที่............................................ ชื่อ - สกุล....................................................................................................................................................... แบบทดสอบก่อนเรียน ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อทดสอบความรู้ก่อนเรียนของผู้เรียนวิชาชีพระยะสั้น หลักสูตรการท าเพาะถั่วงอกคอนโด ของศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์ (คะแนนเต็ม 10 คะแนน) ค าชี้แจง ให้ผู้เรียน ท าเครื่องหมาย √ หน้าข้อที่ถูก และ เครื่องหมาย × หน้าข้อที่ผิด ………………1. ถั่วงอก คือ ตันถั่วที่มีรากงอกจากเมล็ด เช่น ถั่วเขียว ถั่วด า ถั่วเหลือง ถั่วลันเตา เป็นตัน ………………2. ถั่วงอกเป็นผักชนิดหนึ่งและมีคุณค่าทางอาหารสูง ได้แก่ โปรตีน วิตามินบี วิตามินชี ใยอาหาร เหล็ก และเกลือแร่ ………………3. องค์ประกอบหลักที่จะท าให้การเพาะถั่วงอก ออกมาสมบูรณ์ที่สุดได้แก่เมล็ดถั่วเขียว ภาชนะ ที่ใช้เพาะ น้ า อากาศ อุณหภูมิ วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการเพาะถั่วงอก ความชื้น แสงสว่าง และ สภาพแวดล้อม ………………4. เมล็ดถั่วเขียวที่จะใช้ส าหรับเพาะถั่วงอกอัตราการงอกต้องไม่น้อยกว่า 95%. ……………..5. การเลือกเมล็ดถั่วเขียวในการเพาะถั่วงอก ควรเลือกเมล็ดที่คัดไว้ประมาณ 1 ปี ขึ้นไป ……………..6. ในการเพาะถั่วงอกควรแซ่มล็ดในน้ าอุ่นใว้ 6-8 ชั่วโมง จนเมล็ดพองโต / ……………..7. การให้น้ าเป็นหัวใจส าคัญของการเพาะถั่วงอกถ้าให้น้ าน้อยไปจะท าให้ถั่วงอกต้นเล็กได้ถ้าให้ มากไปเมล็ดถั่วเขียวจะเน่าได้เช่นกัน ควรให้น้ าไหลผ่านทุกชั้น ห้ามมีน้ าขัง ...............8. ถังคอนโดควรล้างให้สะอาดและตากแดดทุกครั้งหลังใช้งาน ...............9. กระสอบป่านต้องซักตากแดดทุกครั้งหลังใช้งาน ..............10.วิธีการเก็บรักษาถั่วงอก ให้ใส่ถุงแล้วน าเข้าตู้เย็นสามารถเก็บไว้ได้นาน 15 วัน เฉลย 1 √ 2 √ 3 √ 4 √ 5 × 6 √ 7 √ 8 √ 9 √ 10 ×

33 แบบทดสอบหลังเรียน หลักสูตรวิชำกำรท ำเพำะถั่วงอกคอนโด วันที่............................................ ชื่อ - สกุล....................................................................................................................................................... แบบทดสอบหลังเรียน ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อทดสอบความรู้ก่อนเรียนของผู้เรียนวิชาชีพระยะสั้น หลักสูตรการท าเพาะถั่วงอกคอนโด ของศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์ (คะแนนเต็ม 10 คะแนน) ค าชี้แจง ให้ผู้เรียน ท าเครื่องหมาย √ หน้าข้อที่ถูก และ เครื่องหมาย × หน้าข้อที่ผิด ………………1. ถั่วงอก คือ ตันถั่วที่มีรากงอกจากเมล็ด เช่น ถั่วเขียว ถั่วด า ถั่วเหลือง ถั่วลันเตา เป็นตัน ………………2. ถั่วงอกเป็นผักชนิดหนึ่งและมีคุณค่าทางอาหารสูง ได้แก่ โปรตีน วิตามินบี วิตามินชี ใยอาหาร เหล็ก และเกลือแร่ ………………3. องค์ประกอบหลักที่จะท าให้การเพาะถั่วงอก ออกมาสมบูรณ์ที่สุดได้แก่เมล็ดถั่วเขียว ภาชนะ ที่ใช้เพาะ น้ า อากาศ อุณหภูมิ วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการเพาะถั่วงอก ความชื้น แสงสว่าง และ สภาพแวดล้อม ………………4. เมล็ดถั่วเขียวที่จะใช้ส าหรับเพาะถั่วงอกอัตราการงอกต้องไม่น้อยกว่า 95%. ……………..5. การเลือกเมล็ดถั่วเขียวในการเพาะถั่วงอก ควรเลือกเมล็ดที่คัดไว้ประมาณ 1 ปี ขึ้นไป ……………..6. ในการเพาะถั่วงอกควรแซ่มล็ดในน้ าอุ่นใว้ 6-8 ชั่วโมง จนเมล็ดพองโต / ……………..7. การให้น้ าเป็นหัวใจส าคัญของการเพาะถั่วงอกถ้าให้น้ าน้อยไปจะท าให้ถั่วงอกต้นเล็กได้ถ้าให้ มากไปเมล็ดถั่วเขียวจะเน่าได้เช่นกัน ควรให้น้ าไหลผ่านทุกชั้น ห้ามมีน้ าขัง ...............8. ถังคอนโดควรล้างให้สะอาดและตากแดดทุกครั้งหลังใช้งาน ...............9. กระสอบป่านต้องซักตากแดดทุกครั้งหลังใช้งาน ..............10.วิธีการเก็บรักษาถั่วงอก ให้ใส่ถุงแล้วน าเข้าตู้เย็นสามารถเก็บไว้ได้นาน 15 วัน เฉลย 1 √ 2 √ 3 √ 4 √ 5 × 6 √ 7 √ 8 √ 9 √ 10 ×

34 บรรณำนุกรม -กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม. (2561). ช่องทางการขายในยุคปัจจุบัน. สืบค้นเมื่อ 24 มิถุนายน 2564, จาก https://bsc.dip.go.th/th/category/marketing2/fs-salechannelpresent -หลักการออกแบบบรรจุภัณฑ์. สืบค้นเมื่อ 24 มิถุนายน 2564, จาก http://www.graphicproduce.com/knowledgedetail.php?no=19 -ประโยชน์ของถั่วงอก https://www.technologychaoban.com/bullet-newstoday/article_87908 สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2566,

35 คณะผู้จัดท ำหลักสูตร ที่ปรึกษำ นางอุทัยวรรณ โพธิ์กระจ่าง ผู้อ านวยการศูนย์วงเดือน อาคมสุรทัณฑ์ ผู้จัดท ำหลักสูตร นางวัชรินทร์ พลอยส่งศรี ครู นางรุ่งนภา ศรีชัย ครู นายบดินทร์ภัทร์พุ่มพันธ์วงศ์ ครู นางสาวพัฒนีนาถ ภักดีอักษร ครู นายวิทวัส เทียนข า ครู นางสาวดาววดี เครืออ่อน นักจัดการงานทั่วไป นางสาวนุชจรี หอมสมบัติ นักวิชาการเงินและบัญชี นายสิทธิชัย ศาสตร์ประสิทธิ์ นักจัดการงานทั่วไป นายสมเกียรติ หน่วงกลาง นักวิชาการศึกษา นางสุรีย์รัตน์ แพ่งประสิทธิ์ เจ้าพนักงานธุรการ นายดนัย สดุดี เจ้าพนักงานการเงินและบัญชี นางสาวอุนนดา ชูรัศมี นักวิชาการศึกษา นางสาวสุวิมล อินเฉียน นักวิชาการพัสดุ นางสาวณัฐกานต์ครุธพันธ์ นักจัดการงานทั่วไป นางสาวศิริพร เกตุประทุม เจ้าหน้าที่เกษตร นางสาววรารัตน์ อ่อนฤทธิ์ นักเทคโนโลยีสารสนเทศ รูปเล่ม / หน้ำปก นางรุ่งนภา ศรีชัย ครู นายสิทธิชัย ศาสตร์ประสิทธิ์ นักจัดการงานทั่วไป

36