DRAF BUKU PANDUAN PEMERIKSAAN_2.pptx



Kata-kata Aluan
Ketua Pengarah KAGAT

‫بسم الله الرحمن الرحيم‬
‫السلام عليكم ورحمة الله وبركاته‬

Segala puji dan syukur dirafakkan ke hadrat Allah SWT. Selawat
dan salam diucapkan kepada Junjungan Besar Nabi Muhammad
SAW, ahli keluarga serta para sahabat baginda sekalian.

Alhamdulillah, saya bersyukur ke hadrat Allah SWT, kerana dengan
keizinanNya Buku Panduan Audit Pengurusan dan Pengoperasian
Perkhidmatan Keagamaan KAGAT telah dapat dihasilkan.
Realitinya, KAGAT merupakan satu Kor yang telah diberi
tanggungjawab untuk memberikan pendidikan dan perkhidmatan
keagamaan kepada warga ATM. KAGAT perlu menjadi sebuah
organisasi yang terbaik selari dengan visi dan misi penubuhannya.
Justeru, penghasilan Buku Panduan Audit ini merupakan langkah
seterusnya bagi KAGAT dalam meningkatkan kualiti pengurusan
dan pengoperasian keagamaan.

Harapan saya agar semua pihak mendapat manfaat yang
sewajarnya hasil dari penghasilan buku panduan ini sekaligus
melonjakkan momentum kejayaan dalam pengurusan dan
pengoperasian keagamaan di semua peringkat pemerintahan.
Saya mengucapkan setinggi-tinggi penghargaan dan terima kasih
kepada Cawangan Pengurusan Jabatan Arah KAGAT di bawah
pentadbiran Kolonel Dr. Khairul Fauzi bin Azmi dan Tim yang
diketuai oleh Sel Inspektorat Jabatan Arah KAGAT dalam usaha
membangunkan buku panduan ini. Semoga segala amal usaha
yang dicurahkan oleh ahli tim yang terlibat samada secara
langsung atau tidak langsung akan diganjari dengan sebaik-baik
ganjaran daripada Allah SWT. Sekian, terima kasih.

MEJ JEN MOHD AZMI BIN WAHAB
Ketua Pengarah KAGAT

ISI KANDUNGAN

KATA ALUAN KETUA PENGARAH KOR AGAMA ANGKATAN TENTERA

BAB 1 PENDAHULUAN

1.1 Sejarah Evolusi Perkhidmatan Keagamaan Dalam ATM
1.2 Matlamat Penubuhan
1.3 Visi dan Misi KAGAT
1.4 Fungsi dan Peranan
1.5 Punca Kuasa

BAB 2 PEMERIKSAAN PENGURUSAN DAN PENGOPERASIAN
KEAGAMAAN

2.1 Hala Tuju Pemeriksaan
2.2 Konsep Pemeriksaan
2.2 Carta Alir Pemeriksaan
2.2 Kriteria Pemeriksaan

BAB 3 KRITERIA PEMERIKSAAN PENGURUSAN KEAGAMAAN

3.1 Senarai Kriteria Pemeriksaan Pengurusan Keagamaan
3.2 Kaedah Pemeriksaan Kriteria Pengurusan Keagamaan
3.3 Kaedah Pemarkahan Kriteria Pengurusan Keagamaan
3.4 Contoh Penemuan Lazim Dalam Pemeriksaan Pengurusan

Keagamaan

BAB 4 KRITERIA PEMERIKSAAN PENGOPERASIAN KEAGAMAAN

4.1 Senarai Kriteria Pemeriksaan Pengoperasian Keagamaan
4.2 Kaedah Pemeriksaan Kriteria Pengoperasian Keagamaan
4.3 Senarai Semak Pemeriksaan Pengoperasian Keagamaan
4.4 Kaedah Pemarkahan Kriteria Pengoperasian Keagamaan
4.5 Contoh Penemuan Lazim Dalam Pemeriksaan Pengurusan

Keagamaan

BAB 5 ADUAN PELANGGAN

5.1 Pengurusan Aduan
5.2

01 PENDAHULUAN

1.1 Sejarah Evolusi Perkhidmatan
Keagamaan Dalam ATM

1.2 Visi dan Misi KAGAT
1.3 Fungsi dan Peranan

SEJARAH EVOLUSI PERKHIDMATAN

1.1 KEAGAMAAN ISLAM

DALAM ANGKATAN TENTERA MALAYSIA

1933 - 1986 - 2018 -

• Seusia penubuhan • Penubuhan Kor Agama • Perkhidmatan keagamaan
Rejimen Askar Melayu Angkatan Tentera pada Islam dijadikan teras
DiRaja di Port Dickson 16 Apr 1985. pembangunan sumber
pada 1933. manusia pertahanan
• Perkhidmatan agama
• Perkhidmatan agama Islam dijadikan agenda • Konsep penugasan
dijadikan pelengkap pembangunan Angkatan berkonsepkan
kepada penghidupan Tentera. militarization dengan
seharian Angkatan penumpuan kepada
Tentera Malaysia. • Visi KAGAT sebagai pasukan ketika aman dan
sebuah organisasi krisis di kawasan latihan
• Konsep penugasan dakwah ATM yang (global) dan operasi
melibatkan hal ehwal berkualiti seimbang dan melibatkan perkhidmatan
keagamaan Islam berkesan. tugas bersama, gabungan
dengan penumpuan di dan multinasional.
peringkat pasukan ketika • Konsep penugasan
aman. berkonsepkan • Staf terdiri daripada
militarization dengan anggota tentera dalam Kor
• Staf daripada kakitangan penumpuan kepada Agama (Kor ke 16 TD)
awam beruniform putih pasukan ketika aman dan diletak secara langsung
bersongkok diletak krisis di kawasan latihan dibawah CSM Tentera
secara langsung di dan operasi. Darat yang berkhidmat di
bawah BSM awam ketiga-tiga perkhidmatan
Kementerian Pertahanan. • Staf terdiri daripada ( tri service).
anggota tentera dalam
• Diterajui oleh seorang Kor Agama (Kor ke 16 • Diterajui oleh seorang
Nazir Agama Awam. TD) diletak secara Ketua Pengarah Kor
langsung dibawah CSM Agama Angkatan Tentera
Tentera Darat yang berpangkat Mejar Jeneral.
berkhidmat di ketiga-tiga
perkhidmatan ( tri
service).

• Diterajui oleh seorang
Pengarah Kor Agama
Angkatan Tentera
berpangkat Brig Jen/Kol

1.2 VISI DAN MISI KAGAT

VISI

Menjadi Penjana Kecemerlangan Pembangunan
Kerohanian Modal Insan ATM Yang Unggul

MISI

Meningkatkan Tahap Profesionalisme ATM Melalui
Pendidikan Islam Dan Perkhidmatan Keagamaan

1.3 FUNGSI DAN PERANAN

MENILAI TAHAP KEUPAYAAN/ KESIAGAAN PENGURUSAN KUALITI
DAN PRESTASI KEROHANIAN BAGI MENDOKONG VISI DAN MISI
KAGAT DALAM ATM

• Menilai dan mengkaji dasar dan arahan keagamaan dipatuhi

oleh semua peringkat ATM.

• Menyelaras dan mengurus hal-hal pentadbiran, kewangan,

logistik dan pembangunan infrastruktur.

Mengurus dan menyediakan semua Memantau (kawal/selia) pelaksanaan
keperluan dasar dan pengurusan (OPS) perkhidmatan teras keagamaan
diurus selia, cekap, bersistematik dan
sumber yang mencukupi dan berkualiti
bagi kelancaran pelaksanaan serta berkesan (high impact/ incredible
keberkesanan- pengurusan dan outcome)
pengoperasian keagamaan.

Profesionalisme KAGAT melalui Menyediakan pendidikan dakwah Islam
perancangan dasar dan pembangunan bagi membangun kerohanian dan
organisasi yang efektif dan efisien. kekuatan tempur warga ATM.

Mengurus dan membangun sumber Membangun fungsi masjid/surau ATM
manusia KAGAT yang berkualiti, sebagai pusat pembangunan

profesional dan bertakwa. kerohanian spiritual dan khidmat sosial.

Menyediakan keperluan media dan Menyediakan perkhidmatan
sumber rujukan bagi pengurusan keagamaan fizikal merangkumi hal-hal

pendidikan dan perkhidmatan ekeluargaan, kebajikan dan
keagamaan ATM. kemasyarakatan warga ATM.

PEMERIKSAAN PENGURUSAN

02 DAN PENGOPERASIAN
KEAGAMAAN

2.1 Punca Kuasa
2.2 Hala Tuju Pemeriksaan
2.3 Konsep Pemeriksaan
2.4 Carta Alir Pemeriksaan
2.5 Kriteria Pemeriksaan

2.1 PUNCA KUASA

‫ُكنتُْم َخَْْي أَُّمٍة أُ ْخِرَجٱلْ ُْمتن لَِكلَنِّرا َوِتسُْؤََِمتْنُُموُرَنوَنبِٱَبَِّّٱلِللْ َۗم ْعُرو ِف َوتَْن َهْوَن َع ِن‬

Kamu adalah umat yang terbaik yang dilahirkan untuk manusia,
menyuruh kepada yang ma'ruf, dan mencegah dari yang munkar,

dan beriman kepada Allah
ALI-IMRAN 3:110

“This is a quote, words full of wisdom that someone
important said and can make the reader get
inspired”

HADIS

Rabb Al-Quran, al-Sunnah, Ijmak dan Qias
Persekutuan
Perlembagaan Malaysia (P3 (a)
Negeri Wawasan 2020 (Cabaran ke 4)
Kementerian Majlis Keselamatan Negara (MKN)
Angkatan Tentera Penerapan Nilai Islam
Islam Hadhari (prinsip ke 10)
Mk Perkhidmatan, Pelan Integriti Nasional
Mk Pemerintahan, Mk Formasi, Pekeliling Pelaksanaan PIFA
(Div/Bgd), Pasukan, Pusat Kelulusan Penubuhan KAGAT oleh
Latihan MAT Mesyuarat ke 197 pada 24 Jan 1980
KAGAT Penubuhan KAGAT Kor ke 16 dalam TD

Enakmen Pentadbiran dan
Kekeluargaan Islam Negeri

DKN, DPN, SKN,SPS KEMENTAH,
HANRUH, bajet OBB

SPS ATM, Pelan Integriti ATM, PMAT,
PAAT, Doktrin, Perintah Ulung PAT,
Direktif PAT

SPS Perkhidmatan, Doktrin, Arahan,
Direktif, Perintah Ulung Panglima,
Perkhidmatan, Pemerintahan, Formasi,
Perintah Tetap Pasukan, Pusat Latihan,
FED(M) Perjawatan

DPMDKI ATM, (PMAT 9/91),SPS
KAGAT, Doktrin Agama, Perintah
Pentadbiran Agama, PMAT, Perintah
Tetap, Fail Meja, Manual Arahan dan
Prosedur Kerja. Perintah Ulung
Pengarah, FED(M) Perjawatan KAGAT,
Pekeliling PIFA,Dasar Pendidikan
Moral dan Etika (PME)

1. Warta Kerajaan PU (B) 224 Kuasa Pengisian Kakitangan.
2. Waran Perjawatan/ FED(M) Perjawatan
3. Keputusan Jemaah Menteri 11 Okt 2000 mengenai Penubuhan JHEV.
4. Kelulusan Kabinet 1968 (Kertas 218/60/68 bertarikh 8 Mac 1968).
5. Penubuhan Angkatan Tetap Malaysia, Akta Angkatan Tentera 1972, Seksyen 4.
6. Penubuhan Angkatan Sukarela, Akta Angkatan Tentera 1972, Seksyen 192.
7. Penubuhan Majlis Angkatan Tentera, Perlembagaan Persekutuan, Seksyen 137.
8. Perjawatan Departmen Tentera Udara (AT/3024/93) bertarikh 1 Mac 1993.
9. Arahan Perbendaharaan.
10. Pekeliling Perbendaharaan.
11. Pekeliling Perkhidmatan.
12. Akta Tabung Angkatan Tentera.
13. Doktrin Ketenteraan.
14. Akta Fee 1951, Pindaan 2003.
15. 4DMAF
16. Perintah Ulung PAT.
17. Peraturan Gaji & Elaun 1961.
18. Queen Regulations 1958 – (Pay & Allowances Regulation).
19. Kanun Tanah Negara.
20. Jadual Peralatan Angkatan Tentera (JPAT).
21. Perintah Angkatan Tentera Malaysia (PATM).
22. Perintah Am Angkatan Tentera (PAAT).
23. Perintah Majlis Angkatan Tentera (PMAT).
24. Jadual Berek Angkatan Tentera (JBAT).
25. Scale of Armed Forces Accommodation (SCAFA).
26. Akta Pencen 1980.
27. Enakmen Keluarga Islam Negeri.

2.2 HALA TUJU PEMERIKSAAN

2.3 KONSEP PEMERIKSAAN

2.4 CARTA ALIR PEMERIKSAAN

MULA KRITERIA PEMERIKSAAN

PEMERIKSAAN LAPORAN
DOKUMEN PENEMUAN

Step 01 Step 02 Step 03

PEMERIKSAAN
FIZIKAL

TAMAT

KATEGORI PEMERIKSAAN
2.5 KAGAT

PEMERIKSAAN KAGAT

PENGURUSAN PENGOPERASIAN
KEAGAMAAN KEAGAMAAN

01 02

03 KRITERIA PEMERIKSAAN
PENGURUSAN KEAGAMAAN

3.1 Senarai Kriteria Pemeriksaan
Pengurusan Keagamaan
3.2 Kaedah Pemeriksaan Kriteria
Pengurusan Keagamaan
3.3 Kaedah Pemarkahan Kriteria
Pengurusan Keagamaan
3.4 Contoh Penemuan Lazim Dalam
Pemeriksaan Pengurusan Keagamaan

3.1 SENARAI KRITERIA PEMERIKSAAN
PENGURUSAN KEAGAMAAN

BIL PERKARA CATATAN
(a) (b) (c)
1. RUJUKAN

a. Direktif Pengurusan Sumber Manusia TD 2019-
2022.

b. PMAT 9/91 (DPMKI)
c. PAAT Bil 4/12 (NCAR)
d. PAAT Bil 3/18. (Perintah Pelaksanaan DPMKI)
e. Doktrin Keagamaan KAGAT Semasa Perang 14.2 1A TD
f. PROTAP Latihan Pemerintahan Medan TD No: 25
g. Manual Etika Dan Prosedur Pelaksanaan Tugas KAGAT
h. Arahan Pentadbiran KAGAT No 1 – No 17.
i. Arahan/Dasar Aktiviti Keagamaan TD 2020-2022
j. Panduan Nikah, Cerai dan Rujuk ATM.
k.Peraturan/Enakmen Undang-Undang Keluarga Islam Negeri.
l. Sistem Pengurusan Strategik KAGAT 2018-2022

2. PENGURUSAN ORGANISASI

a. Pengurusan Pejabat dan Rekod.

(1) Sistem persuratan fail dan rekod.
(2) Buku Rekod.
(3) Kemudahan pejabat dan peralatan.
(4) Kebersihan/keceriaan pejabat.
(5) Papan Kenyataan. (Visi, Misi, Carta Organisasi, dll)

b. Pengurusan Kewangan. (Perolehan/Permohonan Bajet)

(1) Peruntukan tetap. (ABM)
(2) Sumbangan luar.(TZ ATM,KSSKA,Tabung Agama,

Pasukan dll)

c. Pengurusan Sumber Manusia.

(1) Perjawatan/Pegangan FED (M).
(2) HRMIS.
(3) Rancangan kemajuan kerjaya.
(4) Tatatertib/disiplin anggota KAGAT.
(5) Kebajikan/penganugerahan/insentif.

BIL PERKARA CATATAN
(a) (b) (c)

d. Pengurusan Dasar dan Perancangan.

(1) Dasar dan Arahan.
(2) Perancangan Tahunan/Takwim Pasukan.
(3) Sasaran Kerja Tahunan (SKT).
(4) Peranan dan Bidang Tugas (MyPortfolio/Perintah Tetap).
(5) Rancangan Penambahbaikan.

e. Pengurusan Strategik dan Kualiti.

(1) Pernyataan Arah (Perintah Ulung KP KAGAT, Visi, Misi
dan Objektif)

(2) Pembudayaan Kualiti (SSR, ISO dan EKSA)
(3) Perancangan Strategik/Integriti (Sistem Pengurusan

Strategik KAGAT
(4) Maklum balas Terhadap Audit/Pemeriksaan Lepas.
(5) Pengurusan Pelanggan

3.2 KAEDAH PEMERIKSAAN KRITERIA
PENGURUSAN KEAGAMAAN

PERKARA 01
Kriteria Pengurusan

KAEDAH 02
PEMERIKSAAN
Menyemak kewujudan Rujukan/ 03
Dasar/ Perintah/Arahan samada
perkara tersebut ada @ tiada dalam
simpanan pejabat.

CONTOH PENEMUAN

a. PMAT 9/91 Tiada dalam simpanan
b. Manual Etika dan Prosedur

Pelaksanaan Tuga KAGAT
Tiada dalam simpanan

3.3 KAEDAH PEMARKAHAN KRITERIA
PENGURUSAN KEAGAMAAN

5 Markah 0 Markah

PENEMUAN

ADA TIADA

Pemeriksa Pemeriksa
mendapati mendapati
dokumen yang dokumen yang
ingin diperiksa ingin diperiksa
ada dalam tiada dalam
simpanan simpanan

3.4 CONTOH PENEMUAN LAZIM DALAM
PENGURUSAN KEAGAMAAN

Rujukan/Dasar/Arahan tiada dalam simpanan pejabat

04 KRITERIA PEMERIKSAAN
PENGOPERASIAN KEAGAMAAN

4.1 Senarai Kriteria Pemeriksaan
Pengoperasian Keagamaan
4.2 Kaedah Pemeriksaan Kriteria
Pengoperasian Keagamaan
4.3 Senarai Semak Pemeriksaan
Pengoperasian Keagamaan
4.4 Kaedah Pemarkahan Kriteria
Pengoperasian Keagamaan
4.5 Contoh Penemuan Lazim Dalam
Pengoperasian Keagamaan

4.1 SENARAI KRITERIA PEMERIKSAAN
PENGOPERASIAN KEAGAMAAN

BIL PERKARA CATATAN
(c)
(a) (b)

1. Pengoperasian (Perkhidmatan Teras)

a. Program/Aktiviti Pendidikan Keagamaan.
(pelaksanaan/penglibatan)

(1) Kursus Karismatik Kepimpinan Islam Pegawai (KKKI)

(2) Pendidikan Islam dan Fardu Ain (PIFA).
(3) Pendidikan Al-Quran (CBQ/Tahsin/Sifar Buta Al-

Quran (SIBUQ)
(4) Pendidikan Tasawur/Tamadun Islam/Kepimpinan.
(5) Pendidikan Aqidah, Syariat dan Akhlak.
(6) Kelas Pengajian Tambahan (Formal).
(7) Program Pemulihan (JERI, Syifa'ul Insan dll).
(8) Program pencegahan/menangani ancaman (OP

Perisai Aqidah dll).
(9) Program Dakwah Kawasan Operasi (PRODAKSI).
(10) UKKI Fardu Ain.

2. b. Dasar/Program/Aktiviti Peribadatan, Amalan, Penghayatan
dan Syiar Islam.

(1) Solat Fardhu Berjemaah/ Solat Sunat.
(2) Qiamullail.
(3) Bacaan Al-Ma'thurat.
(4) Halaqat Zikir/Tahlil.
(5) Bacaan Al-Quran. (Tilawah,Tadarrus Ramadan dan selepas

solat, Khatam Al-Quran)
(6) Ihya' Ramadan. (Solat Tarawih, Tadarus dan Nuzul Quran,

Khatam Quran)
(7) Ceramah Hari Kebesaran Islam.
(8) Khutbah Jumaat.
(9) Khutbah Hari Raya dan Takbir.
(10) Aktiviti Tetap Malam Jumaat.
(11) Kelas Pengajian di Masjid/Surau (selepas Maghrib).
(12) Khemah Ibadat.
(13) Bacaan Risalah Agama.

BIL PERKARA CATATAN
(c)
(a) (b)

c. Pengurusan Pembangunan Syakhsiah Anggota, Keluarga
dan Warga ATM.

(1) Pengurusan Nikah, Cerai, Rujuk, Aduan dan Poligami.
(a) Prosedur/Carta Aliran NCAR dan Poligami.
(b) Rekod dan Kes Fail Individu.

(2) Pengurusan Khidmat Nasihat/Kaunseling.
(3) Pengurusan Jenayah Syarak.
(4) Pengurusan Saudara Muslim.
(5) Kelas/Kursus:

(a) Kelas/Kursus Kekeluargaaan.
(b) Kelas/Kursus Saudara Muslim.
(c) Kelas/Kursus BAKAT.
(d) Kelas/Kursus Motivasi Anak-Anak.
(6) Kebajikan/Ziarah/Kematian.
(7) Jiwa Murni/Khidmat Masyarakat.
(8) Zakat Fitrah/Derma.
(9) Majlis Keraian. (Tahnik, Khatan, Memeluk Islam, dll)
(10)SAR/SRA/KAFA

d. Pengurusan Masjid dan Surau ATM.

(1) Perlembagaan/Peraturan.
(2) Program/Aktiviti Pengimarahan:

(a) Kerohanian Harian.
(b) Kerohanian Mingguan/Bulanan/Tahunan.
(c) Kelas Pengajian/Kuliah/Ceramah.
(d) Sambutan Hari Kebesaran Islam.
(e) Ihya' Ramadhan.
(f) Majlis Qurban/Aqiqah.
(g) Kempen Bulan Ibadah/Malam Sejuta

Kesyukuran.
(h) One Stop Center. (Gerobok Rezeki, Pusat

Kaunseling, Pusat Sumber, Pusat Rawatan
Islam, dll)
(i) Karnival/Pameran/dll

BIL PERKARA CATATAN

(a) (b) (c)

(3) Pengurusan Kewangan:
(a) Penyata Kewangan.
(b) Buku Lejar.
(c) Buku Subsidiari/Fail Rekod.

(4) Kebersihan/Keceriaan.
(5) Peralatan/Harta Masjid/Pejabat.
(6) Papan Kenyataan:

(a) Carta Organisasi.
(b) Jadual Staf Agama Bertugas Harian (SABEH).
(c) Jadual Pengajian.
(d) Penyata Kutipan Tabung Jumaat.
(e) Renungan/Tazkirah/Informasi.

4.2 KAEDAH PEMERIKSAAN KRITERIA
PENGOPERASIAN KEAGAMAAN

Bil Perkara Kaedah Pemeriksaan Contoh Penemuan

1. Kriteria a. Menyemak tindakan a. Tiada Arahan
Pentadbiran/Ketiadaan
Pengoperasian pelaksanaan Pelaporan/Rekod yang
meragukan/
aktiviti/program yang Tiada dalam simpanan
pejabat.
dirancang/diarahkan

dengan bukti-bukti

pelaksanaan seperti

keperluan di senarai

semak.

b. Pengurusan NCAR yang

b. Menyemak tindakan tidak lengkap dan tidak

pengurusan pejabat sama memenuhi SOP yang telah

ada dilaksanakan ditetapkan.

mengikut Prosedur

Operasi Standard (SOP)

atau tidak.

c. Tiada permohonan ABM

c. Menyemak pengurusan untuk memastikan

masjid/surau sama ada pengoperasian surau berjalan

dilaksanakan mengikut dengan lancer.

Prosedur Operasi

Standard (SOP) atau

tidak.

4.3 SENARAI SEMAK PEMERIKSAAN
PENGOPERASIAN KEAGAMAAN

Arahan Atasan 01 Arahan Pelaksanaan/

Pelaporan 03 02 Pentadbiran

04 Rekod/Penyimpanan

05

Rancangan
Penambahbaikan

/Analisa

4.4 KAEDAH PEMARKAHAN KRITERIA
PENGOPERASIAN KEAGAMAAN

Bagi Penemuan Hanya 1 Senarai Semak 1 MARKAH
Bagi Penemuan Hanya 2 Senarai Semak 2 MARKAH
Bagi Penemuan Hanya 3 Senarai Semak 3 MARKAH

Bagi Penemuan Hanya 4 Senarai Semak 4 MARKAH
Bagi Penemuan 5 Senarai Semak 5 MARKAH

4.5 CONTOH PENEMUAN LAZIM DALAM
PENGOPERASIAN KEAGAMAAN

Pengurusan NCAR tidak mengikut SOP

Panduan Nikah, Cerai, Aduan
dan Rujuk ATM

Tidak menggunakan Sistem e-NCAR

05 ADUAN PELANGGAN

5.1 Pengurusan Aduan

“BERJUANG BERAKHLAK”
TERIMA KASIH