buletin 360_1 OKT

SIDANG EDITOR

Penerbit : Bahagian Inovasi & Teknologi Kreatif MARA

Keluaran 9/2021

PENAUNG
Rohayah binti Mohd Zain
Timbalan Ketua Pengarah (Khidmat Pengurusan)
MARA

PENERBIT EKSEKUTIF
Nor Zaini binti Abu Kassim
Pengarah
Bahagian Inovasi & Teknologi Kreatif MARA

PENERBIT Sidang Editor MARA 3600 e-Khidmat Pengurusan
Jamizan bin Baki berhak meminda mengubah dan menggarap
Timbalan Pengarah II manuskrip yang dihantar agar bersesuaian dengan
garis panduan yang ditetapkan dan tidak mengubah
EKSEKUTIF EDITOR isi asalnya. Semua manuskrip yang diterima sama
Zuliana Haslinda binti Anhar Zubir ada disiarkan ataupun tidak disiarkan tidak akan
Timbalan Pengarah I dikembalikan. Manuskrip ini juga boleh digunapakai
oleh pihak yang diberi kebenaran untuk masa-
EDITOR masa akan datang. Kami mengalu-alukan sebarang
Rusmawati binti Adam cadangan atau komentar, surat menyurat, rencana
Ketua Penolong Pengarah dan ulasan ke meja Sidang Redaksi atau email ke
[email protected]
KREATIF
Haliza binti Abdul Hamid Sebarang pertanyaan hendaklah dialamatkan kepada:
Penolong Pengarah
Pengarah
JURUFOTO Bahagian Inovasi & Teknologi Kreatif MARA
Produksi Kreatif Tingkat 4, Ibu Pejabat MARA
21, Jalan MARA
TEKNIKAL & HEBAHAN 50609 Kuala Lumpur.
Iswardy Adha bin Mohamad Tel: 03 2613 2401
Penolong Pegawai Teknologi Maklumat (Kanan) Faks: 03 2691 0075
Email: [email protected]
Copyright@MARA 2021. All rights reserved

2 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 3

4 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

BICARA EKSKLUSIF

Pengarah Bahagian Kewangan MARA

Pengurusan kewangan yang unggul merupakan aspek penting dalam urus tadbir sesebuah
organisasi sektor awam yang cemerlang. Bahagian Kewangan MARA (BKW) sentiasa
komited dan berusaha untuk memastikan pengurusan kewangan MARA adalah di tahap
terbaik dan setiap peruntukan yang diperoleh dibelanjakan mengikut kelulusan yang
dibenarkan.

Sepanjang tempoh Pandemik Covid-19 ini, perancangan dan pengurusan kewangan
yang mantap adalah perlu bagi memastikan kelangsungan MARA dalam situasi
kewangan yang kritikal. Justeru, bagi melancarkan pengurusan dan pengoperasian,
BKW membuat penilaian dan mengambil kira dari pelbagai sudut setiap permohonan
peruntukan yang dikemukakan oleh semua Pusat Pentadbiran MARA. BKW
bertanggungjawab untuk memastikan Bajet MARA dapat diguna pakai sebaik
mungkin supaya peruntukan yang disalurkan mencukupi dan memberi
manfaat kepada semua yang terlibat.

Pembangunan Sistem Enterprise Resourse Planning (ERP) MARA juga
sangat diharapkan agar dapat direalisasikan pada tahun 2021. Ini
adalah penting bagi memastikan pengurusan kewangan MARA dapat
dikawal selia dengan lebih baik. Proses penerimaan wang serta
pembayaran akan menjadi lebih efisien dan memenuhi piawaian yang
telah ditetapkan. Maklumat serta data berkaitan kewangan dapat
disimpan dengan selamat dan lebih mudah diakses pada bila-bila
masa yang diperlukan. Seterusnya penyediaan Penyata Kewangan
Tahunan MARA akan menjadi lebih mudah dan teratur serta dapat
disiapkan dengan sempurna dalam tempoh yang ditetapkan.

Pada masa yang sama juga, BKW akan terus membangunkan projek-
projek digitalisasi kewangan dari semasa ke semasa bagi menyahut
hasrat kerajaan ke arah digitalisasi serta membantu mengurangkan
perbelanjaan pentadbiran, terutama berkaitan penggunaan kertas
(paperless) di MARA.

Sesungguhnya pandemik Covid-19 ini turut juga memberi
kesan kepada pola perbelanjaan kepada warga kerja MARA.
Walaupun secara dasarnya pendapatan bulanan mereka tidak
banyak terkesan, BKW mengharapkan semua warga kerja
MARA agar lebih bijak dan berhemah di dalam menguruskan
perbelanjaan harian mereka. Akhir kata, warga kerja sesebuah
organisasi akan lebih cemerlang sekiranya dapat menguruskan
sumber kewangan dengan cekap dan telus.

Mohd Azli
bin Sobi

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 5

Sumber: Bahagian Kewangan MARA.

6 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 7

MARA ELECTRONIC
PAYMENT SYSTEM
(MARAEPS)

MARA Electronic Payment System (MARAeps) merupakan Gerbang Bayaran (Payment Gateway) yang
dibangunkan oleh Bahagian Kewangan MARA bersama Rural Capital Berhad (RCB) bagi menambah baik
kaedah kutipan sedia ada untuk meningkatkan kecekapan sistem penyampaian (delivery system) terutamanya
memudahkan pembayar membuat bayaran, tidak kira di mana sahaja mereka berada.

8 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

MARAeps membolehkan semua kutipan bayaran elektronik dari pelbagai jenis instrumen bayaran dapat
diterima oleh MARA. Ia berfungsi sama seperti online banking. MARAeps boleh diakses melalui komputer dan
juga telefon bimbit.

MARAeps membolehkan pembayar membuat Kaedah kutipan yang baharu melalui MARAeps
bayaran kepada MARA bukan sahaja melalui adalah langkah yang diambil untuk mengatasi
perbankan internet (secara FPX) sedia ada tetapi masalah proses kerja yang bertindih dan tidak
juga melalui kaedah Direct Debit dan cara-cara relevan. Selain itu, ia juga membantu anggota MARA
bayaran lain yang ada di pasaran semasa. di Ibu Pejabat dan Pusat Pentadbiran MARA dapat
bekerja dengan lebih sistematik.
Ini merupakan satu sistem kutipan yang efisyen dan
cekap yang berintegrasi dengan sistem MARA serta Proses Kutipan Sebelum MARAeps
bank. Wang kutipan akan dikreditkan terus ke akaun
kutipan MARA tanpa memerlukan pihak ketiga Kutipan daripada penerima kemudahan MARA
membuat penyelesaian kutipan kepada MARA. adalah melalui kaunter bayaran di Ibu Pejabat
MARA dan Pusat Pentadbiran MARA di seluruh
Selain daripada itu, melalui MARAeps, kaedah Negara secara tunai, kad debit, cek dan wang pos;
penerimaan bayaran di kaunter bayaran MARA perbankan internet termasuk Jompay dan pindahan
ditambah melalui kemudahan Gerbang Bayaran wang ke akaun bank penerimaan MARA. Pembayar
menggunakan terminal Electronic Data Capture perlu ke kaunter MARA yang terdapat di seluruh
(EDC). Negeri. Wujudnya masalah mendapatkan tempat
letak kereta, pembaziran masa dan tenaga sebelum
MARA menerima bayaran.

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 9

Terdapat bayaran yang tidak dapat dikenal pasti Bagi sewaan premis MARA, penyewa juga
memandangkan pembayar tidak menyatakan dikehendaki memberi cek tertunda (post dated
nombor akaun kemudahan MARA dengan jelas. Ini cheque) selama setahun kepada MARA. Cek tersebut
menyukarkan bayaran dikredit ke akaun pembayar perlu direkod dan bank-in mengikut tarikh. Hasil
yang sebenar. kutipan perlu dikumpulkan, dikira dan direkodkan
sebelum dibawa ke Bank untuk bank-in. Kaedah ini
Kutipan sewa biasanya diperolehi daripada hasil menyebabkan adanya risiko penerimaan cek tamat
usaha Bill Collector, Pegawai MARA Daerah dan tempoh sah laku atau cek tendang (dishonored
Penolong Pegawai MARA Daerah yang membuat cheque).
lawatan ke premis perniagaan MARA dan membuat
kutipan. Ini menyebabkan adanya risiko hasil Impak MARAeps
kutipan tidak diserahkan ke Pejabat pada masa
yang ditetapkan dan juga risiko kecurian atau pecah MARAeps dimanfaatkan oleh pembayar dan
amanah. warga MARA sekali gus menjimatkan pengurusan
masa dan kos iaitu membuat transaksi daripada
tempat duduk atau dengan kata lain mengguna
pakai teknologi di hujung jari. Penggunaan
MARAeps dapat meningkatkan produktiviti dari
segi pengurusan kakitangan dan pengurusan data
yang lebih komprehensif dalam pemantauan dan
meningkatkan prestasi kutipan.

MARAeps dapat mengurangkan bayaran yang
tidak dapat dikenal pasti dan menerima bayaran
yang dikenakan ke akaun tertentu yang sebelum
ini tidak boleh dibuat melalui perbankan internet
(hanya melalui kaunter MARA). MARA juga dapat
mengurangkan kos perbelanjaan kakitangan
terutamanya kos bayaran elaun lebih masa kerana
kerja pentadbiran bagi memproses cek yang
diterima.

Sistem ini mudah digunakan oleh pengguna
melalui komputer/telefon bimbit yang mempunyai
sambungan internet. Ia juga mudah digunakan dan
difahami dalam masa yang singkat oleh pembayar/
pengguna atau pegawai penyelenggara.

MARAeps juga dilengkapi dengan firewall dan
antivirus untuk mengelakkan serangan siber. Sistem
ini dikawal melalui penggunaan kata laluan bagi
setiap pengguna untuk melindungi data pelanggan.

10 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

Pembayar boleh menyemak baki dan tunggakan Dengan peningkatan kutipan melalui MARAeps,
pinjaman/sewa/pembiayaan MARA dalam satu MARA dapat menyumbang kepada kesejahteraan
medium dan boleh merancang pembayaran rakyat atau masyarakat dan khususnya dalam
ansuran MARA dengan e-Mandate atau Direct Debit. kawasan luar bandar melalui tenaga dan
Pembayar juga boleh membayar untuk program pembiayaan. MARA juga dapat menjayakan program
atau latihan yang dianjurkan oleh MARA, di mana yang dirancang dan memberi latihan yang berkaitan
sebelum ini membayar secara manual dan resitnya keusahawanan dan pendidikan.
perlu email/fax kepada pegawai MARA untuk
pengesahan. Selain itu, MARA berupaya untuk mengurus aliran
tunai dengan lebih baik untuk disalurkan kepada
Melalui penggunaan MARAeps ini pembayar dapat pelajar dan usahawan pada masa hadapan
membuat bayaran terus dan juga boleh menjimatkan serta kelestarian melahirkan generasi pelajar
masa ke Bank atau kaunter bayaran MARA untuk dan usahawan yang cemerlang dalam usaha
membuat sebarang bayaran berkaitan akaun MARA. membangunkan negara bangsa.

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 11

Sistem MARAeps ini telah digunakan sejak bulan Jun 2018. Sehingga September 2021, lebih dari 280,000
kutipan bayaran telah berjaya dikutip dengan nilai melebih RM 70 juta.

Sumber: Bahagian Kewangan MARA.

12 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 13

SISTEM BAYARAN
ELEKTRONIK MARA
(SISTEM RCM-EFT)

Sistem RCM-EFT yang mula diguna pakai dari Sistem RCM-EFT Versi 2.0 dibangunkan dengan
tahun 2015 adalah inisiatif Bahagian Kewangan meningkatkan sistem RCM yang pada mulanya
MARA (BKW) untuk mengubah proses pembayaran diguna untuk proses bayaran elaun pertama (First-
menggunakan cek kepada pembayaran CG) untuk penerima pembiayaan pelajaran MARA.
menggunakan Electronic Fund Transfer (EFT).
Sistem RCM-EFT digunakan untuk membuat bayaran
Ciri-ciri Sistem RCM-EFT melibatkan beberapa menggunakan EFT di mana Maybank Islamic Bank
perubahan diantaranya ialah :- dan Affin Islamic Bank menjadi bank pembayar.
Pembayaran menerusi bank tersebut diasingkan
• Proses pembayaran dibuat secara dalam talian mengikut kod urusan bayaran di Bahagian Kewangan
di mana pengguna borang tidak lagi diperlukan. MARA.
Sistem ini juga membuat penghantaran data
ke bank secara host to host. Melalui kaedah ini Data diterima dan dihantar semula ke Sistem
proses manual dapat dikurangkan dan isu salah Maklumat Bersepadu MARA (SMBM) menggunakan
guna dapat diatasi. sFTP iaitu akses dikawal selia oleh nama pengguna,
kata laluan dan Sijil SSL RSA-2048 bit. Bagi
• Penyesuaian Bank secara automatik dan komunikasi dengan bank, sambungan secara
pemantauan untuk transaksi berasaskan EFT. host-to-host mengguna sFTP straight-pass-thru
digunakan.
• Pengasingan jenis pembayaran secara
automatik. Sambungan host-to-host ke bank pembayar turut
terjamin keselamatannya menggunakan Sijil SSL
RSA-2048 bit kerana dokumen terkawal dan turut
encrypt menggunakan PGP/GPG RSA-2048 bit.

14 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

Gambar rajah berikut menggambarkan proses persediaan awal , kemasukan data, pengesahan akaun dan
permintaan pembayaran.

Sumber: Bahagian Kewangan MARA.

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 15

Bagi memastikan kesinambungan data antara system RCM-EFT dan SMBM, proses penjanaan Pay01,
kelulusan untuk pembayaran dan arahan pembayaran EFT dipaparkan seperti berikut.

Urusan penjanaan Pay06, proses Reconcilation Pembayaran (Pemadanan Pembayaran) dan Reversal
Pembayaran melengkapkan kebolehan sistem RCM-EFT.

Sumber: Bahagian Kewangan MARA.

16 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

Tahun 2019, sistem ini ditambah baik dengan menggunakan server berkapasiti tinggi dengan capaian di laman
https://www.mararcm.my dan ia dijenamakan sebagai sistem MARARCM. Sehingga bulan Ogos 2021, lebih
3.2 juta transaksi bayaran telah berjaya diagihkan menggunakan sistem RCM-EFT.

Sumber: Bahagian Kewangan MARA.

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 17

Tahun 2021, Sistem RCM-EFT mula dikembangkan di luar BKW, Bahagian Sumber Manusia (BSM) telah
dijadikan Pilot Site. Pelaksanaan sistem ini dikembangkan penggunaannya ke semua bahagian di Ibu Pejabat
mulai Oktober 2021.

Sumber: Bahagian Kewangan MARA.

18 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 19

PENGURUSAN BAJET
MARA

Objektif belanjawan adalah untuk menentukan Walaupun terdapat peningkatan dalam Bajet
semua pusat pentadbiran MARA diberikan Mengurus sebanyak 0.31% berbanding bajet asal
peruntukan kewangan sewajarnya untuk digunakan tahun 2020 berjumlah RM1,391,947,300. Jumlah ini
dengan cekap dan berkesan melalui pemeriksaan masih tidak mencukupi jika dibandingkan dengan
dan penganalisian aktiviti serta program selaras keperluan sebenar MARA secara keseluruhan.
dengan dasar Belanjawan Negara.
Mengambil kira keadaan ekonomi negara yang
Salah satu fungsi utama belanjawan adalah untuk terjejas akibat Covid-19, sewajarnya MARA juga perlu
menentukan pengagihan sumber kewangan MARA berbelanja secara berhemah dan melaksanakan
dilaksanakan dengan sewajarnya selaras dengan langkah penjimatan untuk memastikan objektif
kelulusan oleh Kementerian Kewangan (MOF). MARA tercapai.

Pecahan Bajet Keseluruhan MARA tahun 2021
adalah seperti berikut:-

20 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

Langkah-langkah yang perlu diambil bagi memastikan semua
pusat pentadbiran MARA boleh beroperasi dengan efisien dan
berkesan adalah seperti berikut :-

Melaksanakan program mengikut perancangan dan
sekiranya ada keperluan mendesak program hendaklah

disusun semula berdasarkan keutamaan.

Memastikan perbelanjaan program hendaklah mengikut
perancangan dan tidak melebihi peruntukan.

Mematuhi tatacara agihan peruntukan mengikut pekeliling
1PP PB2.6, Peraturan Agihan Peruntukan Belanja
Mengurus.

Melaksanakan pembayaran awal ke atas cukai-cukai tahun
semasa yang berkaitan termasuk cukai taksiran.

Melaksanakan pembayaran utiliti, telefon dan
pembentungan dalam tempoh masa yang ditetapkan bagi

mengelakkan denda kelewatan pembayaran.

Membudayakan penjimatan utiliti di pusat masing-masing
terutamanya dalam penggunaan air dan elektrik.

Sumber: Bahagian Kewangan MARA.

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 21

22 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

PEMBANGUNAN SISTEM
TREASURY MANAGEMENT
DAN PENGURUSAN DEPOSIT
MARA

Matlamat pembangunan Sistem Treasury adalah bagi semua pusat dan memberikan pulangan yang

untuk menentukan keperluan dan kedudukan tunai optimum kepada penggunaan dana kewangan

sebenar MARA pada setiap masa secara real time. MARA.

Melalui sistem ini membolehkan pengurusan tunai

keseluruhan MARA dilaksanakan secara centralise Cadangan pembangunan sistem ini adalah

selaras dengan sistem RCM-EFT bagi memastikan

pengurusan tunai MARA memberikan pulangan

Corporate treasury systems yang optimum.
that cover issues such as debt
management, risk Corporate
management, cash pooling, Treasury
corporate finance etc. Systems

Treasury Management

Cash Flow Corporate Systems
Management Finance
Systems Enhancing Treasury Performance
Systems Through Technology

Solutions and tools for the Debt Deal Capture
purpose of processing and Management
managing the cost & risk Analyze treasury data to find
characteristics of a debt Systems trends for the purpose of
portfolio.
better asset management &
Treasury improving cash liquidity.
Analytics
Systems

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 23

Outcome daripada sistem ini adalah pengurusan Fungsi Sistem Treasury
tunai MARA di Ibu Pejabat dan semua pusat MARA
dengan lebih efisien hanya menggunakan tunai 1. Pengurusan Tunai
yang diperlukan untuk pengoperasian harian pada
sesuatu masa sahaja. • Menentukan keperluan dan kedudukan tunai
sebenar MARA pada setiap masa secara “real
Ia dapat mengatasi isu lebihan tunai di pusat MARA time”.
dan seterusnya menjana pulangan semula kepada
MARA. • Pengurusan tunai secara berpusat untuk semua
pusat MARA (selaras dengan sistem iGFMAS
Selain itu, MARA juga dapat merancang kedudukan yang diguna pakai oleh Jabatan Akauntan
pelaburan jangka pendek dengan lebih baik. Di mana Negara Malaysia).
dana yang dapat memberi pulangan yang optimum
dipilih berdasarkan kedudukan kewangan atau aliran • Mengoptimumkan pengurusan tunai mengikut
tunai MARA. keperluan perbelanjaan setiap pusat MARA.

Dari segi pelaporan, MARA dapat menyediakan • Memaksimakan pulangan hasil melalui
laporan yang diperlukan bagi menilai prestasi ‘sweeping unutilized cash’ di akaun bank MARA.
pelaburan atau kedudukan kewangan semasa
secara ‘real time’. Ini adalah penting bagi membantu
MARA dalam memastikan kedudukan kewangan
MARA adalah sentiasa dalam keadaan yang baik
dan sekiranya terdapat keperluan untuk membuat
sebarang keputusan dalam pelaburan ia dapat
dilaksanakan dengan segera.

Sumber: Bahagian Kewangan MARA.

24 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

2. Instrumen Kewangan Jangka Pendek

Tunai yang belum dibelanjakan akan dilaburkan
dalam pelaburan jangka pendek dalam instrumen
kewangan yang diluluskan oleh Kementerian
Kewangan Malaysia. Pengurusan tunai yang efisien
membantu mempelbagaikan portfolio di dalam
instrumen kewangan, seterusnya mengoptimumkan
keuntungan MARA.

3. Hedging (Lindung Nilai) Mata Wang Asing

Mengurangkan kerugian bagi pembayaran melalui
pertukaran mata wang asing yang melibatkan
urusan pembayaran elaun dan yuran pelajar di luar
negara serta Bajet Mengurus Pejabat MARA Luar
Negara.

Perbandingan kadar mata wang asing yang
ditawarkan oleh bank komersial dilaksanakan bagi
memastikan kadar mata wang asing yang diperoleh
adalah berpatutan dengan pembelian mata wang
asing sedia ada yang diguna pakai adalah melalui
kaedah Spot.

Perancangan BKW adalah menggunakan kaedah
Forward & Option bagi pembayaran elaun pelajar
luar negara yang mempunyai jadual yang ditetapkan
untuk tempoh setahun.

Sumber: Bahagian Kewangan MARA.

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 25

26 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

PROSES BAYARAN DALAM
TEMPOH TUJUH (7) HARI

Pegawai Mengawal Pusat (PMP) perlu merancang Bagi bayaran selain projek fizikal yang perlu dibayar
bagi memastikan bayaran dibuat dalam tempoh tujuh melalui BKW, PMP hendaklah memastikan baucar
(7) hari dari tempoh penerimaan bil terutamanya bayaran yang lengkap disediakan dalam tempoh
ketika epidemik Covid-19. dua (2) hari dari tarikh bil dan tuntutan diterima:-
• Bayaran yang tidak dibenarkan dibayar melalui
Semua bil dan tuntutan hendaklah dibayar segera
tidak lewat daripada tujuh (7) hari dari tarikh Panjar.
ianya lengkap diterima atau selaras dengan syarat • Bayaran yang diuruskan oleh bahagian dan unit
perjanjian atau kontrak mengikut masa yang
berkenaan. di Ibu Pejabat.

Bagi memastikan proses bayaran bil dan tuntutan Bagi bayaran yang tidak dibenarkan dibayar melalui
kepada kontraktor dan pembekal yang mana Panjar (pusat luar selain Ibu pejabat). PMP perlu
bayaran perlu dikeluarkan dalam tempoh tujuh (7) memastikan baucar bayaran disertakan bersama
hari dari tarikh bil atau tuntutan dikemukakan, PMP dokumen sokongan yang lengkap diterima oleh
hendaklah meminta supaya semua bil dan tuntutan BKW, melalui perkhidmatan kurier dalam tempoh
dikemukakan dengan segera ke atas perkhidmatan, dua (2) hari dari tarikh baucar.
bekalan atau kerja yang telah disempurnakan
dan tempoh sesuatu proses bayaran di pusat Bagi baucar bayaran yang diuruskan oleh bahagian
tanggungjawab hendaklah dikawal. atau unit di Ibu Pejabat dan perlu dikemukakan ke
BKW untuk proses bayaran. Baucar bayaran berserta
Bagi mengawal semua bil dan tuntutan dibayar dokumen sokongan yang lengkap hendaklah
tidak lewat dari tujuh (7) hari dari tarikh ianya dimajukan ke BKW melalui serahan tangan.
dikemukakan. PMP hendaklah memastikan setiap
bil dan tuntuan yang diterima dicop tarikh terima PMP adalah bertanggungjawab memastikan bil dan
dan Buku Daftar Bil Harian (BDBH) diselenggarakan tuntutan dibayar dalam tempoh tujuh (7) hari, BDBH
dengan sempurna. diselenggarakan dengan teratur dan dikemukakan
ke BKW pada setiap bulan.
Sekiranya didapati dokumen sokongan yang
dilampirkan adalah tidak lengkap, ianya perlu Sumber: Bahagian Kewangan MARA.
dipulangkan dan apabila telah lengkap, perlu
didaftarkan semula. PMP hendaklah memastikan
pegawai bayaran memeriksa dan menandatangani
ringkas BDBH setiap hari.

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 27

28 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

PEMAKAIAN MALAYSIAN
PUBLIC SECTOR
ACCOUNTING STANDARDS
(MPSAS) MARA

MARA telah menggunakan Malaysian Financial Tahun 2018 MPSAS telah dikuatkuasakan di
Reporting Standards (MFRS) sejak tahun 2016 kerajaan pusat seterusnya kerajaan negeri. Tahun
bagi menyediakan Penyata Kewangan dan Penyata 2020, ia menjadi mandatori berkuat kuasa kepada
Kewangan Disatukan (PK & PKD). Mulai tahun 2020, semua Badan Berkanun Persekutuan (BBP),
MARA akan mengguna pakai standard baharu iaitu Badan Berkanun Negeri (BBN) dan Pihak Berkuasa
Malaysian Public Sector Accounting Standards Tempatan (PBT). Sejak tahun 2016 hingga 2019
(MPSAS), sepertimana yang diarahkan oleh pihak sebanyak 147 daripada 345 Badan Berkanun/ PBT
kerajaan. telah memakai MPSAS.

Sebagaimana sedia maklum, Kementerian Justeru, mulai tempoh perakaunan 2020,
Kewangan (MOF) dan Akauntan Negara Malaysia Majlis MARA telah mengarahkan MARA untuk
(ANM) telah memperkenalkan MPSAS pada 1 menggunakan MPSAS dalam penyediaan PK & PKD
Januari 2016. Penggunaan standard ini adalah selaras dengan hasrat kerajaan Malaysia.
mandatori pada tahun 2020 kepada semua sektor
awam, walau bagaimanapun MOF dan ANM
menggalakkan dan menyarankan penggunaan lebih
awal sebelum tahun 2020.

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 29

Pemakaian MPSAS oleh Badan
Berkanun Persekutuan

Seksyen 11 Akta Badan Berkanun (Akaun dan Laporan Tahunan) 1980 [Akta 240]

Menteri yang mengawal BB boleh menetapkan garis panduan mengenai prinsip-prinsip
perakaunan yang diterima umum (GAAP) terhadap BB.

Surat KSP - KK/BSBB(S) 10/16/03 Surat KSP - KK/BSBB(S) 10/16/03
JLD.7 (SK.3)(13) - JLD.9 (SK.1)(9) -
15 September 2016 9 Disember 2016

• Memperluaskan pemakaian • BBP menerima pakai piawaian yang dikeluarkan
MPSAS kepada BBP mulai tahun oleh MASB (MPERS/MFRS) atau JANM
2020. (MPSAS).

• Menggalakkan pemakaian MPSAS • Menggalakkan BBP mengguna pakai MPSAS
yang lebih awal dengan syarat mulai tahun kewangan 2020.
mendapat kelulusan daripada
JANM. • Menggantikan perenggan 3 dan 8 PP PA 3.1 -
Garis Panduan Untuk Penyediaan Dan
Pembentangan Laporan Tahunan Dan Penyata
Kewangan Badan Berkanun Persekutuan.

PEMAKAIAN MPSAS Perusahaan Perniagaan Kerajaan (GBE) bermaksud
entiti yang mempunyai semua ciri berikut:-
MPSAS perlu dipatuhi oleh entiti sektor awam
di Malaysia selain Perusahaan Perniagaan • Entiti yang mempunyai kuasa untuk mengikat
Kerajaan (GBE). MARA sebagai Badan Berkanun kontrak atas namanya sendiri.
Persekutuan (BBP), adalah dikategorikan sebagai
sektor kerajaan yang bergantung sepenuhnya • Diberi kuasa kewangan dan operasi untuk
kepada geran kerajaan, maka MARA wajiblah menjalankan perniagaan.
mengguna pakai MPSAS mulai tahun 2020.
• Menjual barangan dan perkhidmatan dalam
operasi biasa perniagaan kepada entiti
lain pada keuntungan atau kos pemulihan
sepenuhnya.

• Tidak bergantung pada pembiayaan kerajaan
secara berterusan untuk mematuhi Prinsip
Usaha Berterusan (selain output secara
urusniaga tulus).

• Dikawal oleh entiti sektor awam.

30 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

MPSAS digubal untuk diterima pakai oleh entiti MPSAS juga amat praktikal pemakaiannya untuk
sektor awam yang memenuhi kesemua kriteria melaporkan kedudukan kewangan bagi ciri-ciri
berikut:- entiti sektor awam seperti berikut:-

Bertanggungjawab menyampaikan perkhidmatan untuk Jumlah dan signifikan kewangan dalam urusniaga bukan
memberi manfaat kepada masyarakat. pertukaran seperti cukai dan geran.

Membiayai operasi secara langsung atau tidak langsung Kepentingan bajet yang diluluskan sebagai asas untuk
melalui cukai dan/atau pindahan geran daripada perbelanjaan operasi.
peringkat kerajaan yang lain.
Dalam sektor awam, aset adalah dipegang secara amnya
Tidak bermatlamatkan keuntungan. untuk menyediakan perkhidmatan, bukan untuk menjana
aliran tunai (penyampaian perkhidmatan).

Kesinambungan entiti sektor awam walaupun berlaku
perubahan kawalan kuasa politik.

Memainkan peranan sebagai pengawal seliaan/
penguatkuasaan undang-undang.

Cadangan Carta Keputusan Penetapan Rangka Kerja Perakaunan
Badan Berkanun Di Malaysia (Decision Tree)

Adakah ini entiti Badan Berkanun di Malaysia dan Tidak Tidak berkaitan dengan carta keputusan ini
tertakluk kepada Akta Badan Berkanun (Akaun dan Tidak
Adakah entiti ini memenuhi SEMUA kriteria yang
Laporan Tahunan)1980? berikut:

Ya a) Bertanggungjawab dalam penyampaian
perkhidmatan untuk manfaat sosial dan/atau
Adakah entiti diperlukan untuk menyediakan atau mengagihkan semula pendapatan dan kekayaan
menyerahkan penyata kewangan di bawah entiti;

undang-undang yang ditadbir oleh Suruhanjaya b) Pembiayaan utama aktiviti berpunca samada
Sekuriti atau Bank Negara Malaysia? secara langsung atau tidak langsung melalui cukai
dan/atau melalui pindahan daripada kerajaan,
Ya sumbangan sosial, hutang atau yuran; dan

Tidak c) Tidak berorientasikan keuntungan.

Terus menggunakan kerangka piawaian sedia ada. Ya
Contoh: Malaysian Financial Reporting Standards
(MFRS) atau Malaysian Private Reporting Standards Piawaian Perakaunan Sektor Awam Malaysia
(Malaysian Public Sector Accounting
(MPERS) Standards - MPSAS)

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 31

Peralihan ke MPSAS Tempoh penyediaan penyata kewangan akan
datang juga akan menjadi lebih panjang kerana
• Tujuan peralihan ke MPSAS antaranya ialah pelbagai maklumat dan pendedahan perlu
pemodenan dan penyeragaman perakaunan diberikan. Penggunaan sistem perakaunan dan
sektor awam yang dapat memberikan gambaran kemampuan frasarana terutamanya komputer
sebagai ‘One Government’. Ia memenuhi yang digunakan perlu ditingkatkan.
keperluan ‘useful information’ bagi semua
pemegang taruh. • Selain itu, ia mungkin akan mengakibatkan
beberapa perubahan polisi, manual, garis
• Pemakaian standard ini akan meningkatkan panduan dan peraturan yang memberi kesan
akauntabiliti dan ketelusan maklumat terperinci kepada bahagian lain dalam MARA. Justeru,
dan tambahan semuanya mendapat pendedahan penambahbaikan akan dbuat dari semasa ke
yang secukupnya dalam penyata kewangan. semasa bagi memastikan standard ini dipatuhi.

• Ia juga meningkatkan kredibiliti dan • Sistem perakaunan yang sedia ada dan yang
kebolehpercayaan dimana piawaian MPSAS ini sedang dibangunkan iaitu SAP ERP perlu
dikemaskini dengan pembangunan kewangan mengadaptasi standard ini terutamanya
terkini oleh pihak kerajaan. laporan yang akan dijana mengikut format yang
diperlukan dan segala keperluan Juru Audit luar
• Peralihan ke MPSAS memberikan keboleh yang dilantik oleh JAN bagi mengaudit Penyata
bandingan yang signifikan dan konsisten. Ia Kewangan MARA setiap tahun.
juga dapat memberikan gambaran urus tadbir
yang baik bagi menyediakan maklumat lengkap Pelaksanaan ke arah Pemakaian MPSAS di
mengenai aset, liabilti, hasil dan belanja serta MARA
bajet dipaparkan.
Perbincangan telah diadakan bersama Institut
• MPSAS adalah inspirasi kerajaan dan ia dapat Perakaunan Negara (IPN) pada 5 Ogos 2020
memenuhi objektif entiti sektor awam selaras untuk mendapatkan nasihat dan panduan dalam
dengan kehendak kerajaan. pemakaian MPSAS. Lawatan telah diketuai oleh
Pengarah Bahagian Kewangan MARA ketika itu,
Cabaran Pemakaian MPSAS Tuan Haji Ismail Bin Abdullah. Tujuan lawatan
antaranya ialah:-
• Cabaran utama ialah kemahiran sumber
manusia. Akauntan perlu memiliki pengetahuan Menjalinkan kolaborasi bagi kursus yang dianjurkan
tentang standard ini. Mereka perlu menghadiri di IPN untuk staf kewangan MARA.
kursus, seminar dan online training bagi
menambah ilmu pengetahuan. Peningkatan kerjaya dan pertambahan ilmu
pengetahuan.
• Pelarasan tiga (3) tahun sebelum perlu dilakukan
dan ia sudah pastinya akan mengambil masa Mengeratkan hubungan antara BKW dan IPN serta
untuk penyediaan Penyata Kewangan. Ditambah update terkini kursus yang ditawarkan oleh IPN.
dengan tugasan hakiki yang sedia ada, cabaran
masa amatlah dirasai.

32 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

• Perbincangan lanjut dengan Akauntan Negara 2020 bagi penyediaan Penyata Kewangan
Malaysia (ANM) pada 21 Ogos 2020 telah MARA, selaras dengan arahan Jabatan Akauntan
bersetuju untuk mengadakan kursus MPSAS Negara dan Kementerian Kewangan.
untuk MARA secara custome made.
• Peserta terdiri daripada akauntan BKW dan
• Seminar mengenai MPSAS telah diadakan syarikat subsidiari. Manakala, penceramah
kepada warga kerja BKW, BPPS dan anak jemputan adalah daripada Jabatan Akauntan
syarikat yang terlibat dengan penyediaan akaun Negara dan Tetuan Wan Nadzir & Co.
pada 30 September 2020.
• Selain itu, memberikan kefahaman yang jelas
• Seminar ini telah memberi pendedahan awal tentang MPSAS, analisa jurang piawaian
mengenai piawaian perakaunan baharu MPSAS perakaunan dan bentuk persembahan Penyata
yang akan diguna pakai oleh MARA mulai tahun Kewangan yang baharu mengikut MPSAS.

Penyediaan Penyata Kewangan Tahun 2020

MARA telah mengemukakan Penyata Kewangan Disatukan (Belum Beraudit) 2020 kepada Jabatan Audit
Negara pada 30 Jun 2020 menggunakan MPSAS. Penyata Kewangan tersebut sedang diaudit oleh Tetuan Ernst
& Young iaitu firma audit swasta yang dilantik oleh Jabatan Audit Negara bagi membuat proses pengauditan.

Seminar Malaysian Public Sector Accounting Standard (MPSAS)

Perbincangan bersama JANM pada 21 Ogos 2020 Lawatan Ke Institut Perakaunan Negara (IPN)
Sumber: Bahagian Kewangan MARA.

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 33

34 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

SISTEM MARA
RCM-VA

Setelah lima (5) tahun digunakan, sistem RCM-EFT
ditambah baik dan dijenamakan kepada Sistem
Bayaran EFT yang dikenali sebagai MARA RCM.
Seterusnya keperluan pengguna bayaran menerusi
EFT turut dikenal pasti keperluannya untuk digunakan
di semua pusat MARA.

Bahagian Kewangan MARA memutuskan untuk
mengembangkan penggunaan MARA RCM dengan:-
• Membolehkan penggunaan Akaun Virtual oleh

pengguna dalaman MARA di pusat MARA.
• Membolehkan pengguna dalaman MARA di pusat

MARA mengakses akaun virtual mereka menerusi
laman utama sistem.

Akaun Virtual (VA) adalah akaun bank maya yang
disediakan oleh pihak bank untuk membantu MARA
menguruskan penerimaan bayaran.
• Bayaran boleh diterima di VA menerusi pelbagai

saluran bayaran bank.
• Ia boleh dikenal pasti dengan mudah dengan

nombor VA yang berbeza digunakan untuk setiap
pemberi dan pembuat bayaran.
• Pembayar boleh menggunakan nombor VA yang
diberi oleh MARA kepada setiap pembayar untuk
membuat bayaran kepada MARA.
• Nama pemberi bayaran atau penerima bayaran
akan tertera sebagai nama di VA yang diberikan.

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 35

Pelaksanaan MARA RCM-VA merupakan
penambahbaikkan kepada Sistem Pengurusan
Bayaran sedia ada yang digunakan oleh Bahagian
Kewangan MARA melalui kemudahan Sistem
Reconciliation, Clearing & Monitoring System (RCM-
EFT). Sistem ini digunakan untuk urusan bayaran
dan kutipan/penerimaan bayaran Pusat Operasi
seperti berikut:-

1. Panjar pembiayaan - Pejabat MARA Negeri.

• Bayaran (Disbursement) kepada penerima
pembiayaan.

• Kutipan Bayaran Balik (Collection) dari pembayar
dan pemberi bayaran.

• Penggunaan VA untuk Pejabat MARA Negeri
untuk urusan (Disbursement & Collection) serta
Penerima Pinjaman bagi urusan (Collection).

2. Panjar perkhidmatan - semua pusat MARA.

• Penggunaan VA untuk Pusat MARA untuk
urusan bayaran dan kutipan.

3. Panjar wang runcit, panjar ESR/EMR/ASK -
semua pusat MARA.

• Penggunaan VA di Pusat MARA bagi urusan
bayaran dan kutipan.

4. Penerimaan bayaran untuk semua Akaun
Perseorangan (Pembiayaan) dan Akaun Norminal.

Maklumat/Data Bayaran dan Penerimaan Bayaran
yang diterima di VA akan dikemaskini di:-
• Sistem Bayaran MARA.
• Akaun Norminal dan Akaun Perseorangan

menerusi Sistem Pungutan Pusat Operasi
– SPPO iaitu Pusat Operasi MARA RCM-VA
diwujudkan oleh Bahagian Kewangan MARA.

36 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

Bagi membolehkan urusan Agihan Bayaran kepada • Menerima secara automatik laporan
penerima pembiayaan MARA, maklumat dan data transaksi mengikut format MT940 dan format
agihan bayaran (Disbursement) akan diperolehi transaksi bank kutipan mengikut jadual kutipan
dari sistem Pembiayaan dan Pinjaman MARA. enam (6) kali sehari, mengikut kebolehan sedia
Nombor dan tarikh transaksi EFT menjadi punca ada bank kutipan pilihan MARA. Sistem membuat
untuk mengaktifkan Masterfile bagi peminjam validasi secara automatik penerimaan bayaran yang
menggantikan nombor cek dan tarikh cek di SPPPM. diterima di akaun virtual dari pembayar/pemberi
kerja.
Sistem MARA RCM boleh diakses dari semua pusat
operasi dengan berbekalkan ciri-ciri keselamatan • Memproses secara automatik laporan
tertinggi dan terkini. Penggunaan 2-token transaksi tanpa memerlukan interaksi dari pengguna
Authenticator dilaksanakan sepenuhnya untuk sistem. Maklumat diproses dimuat naik dan dikemas
tujuan akses sistem dan pelaksanaan transaksi. kini ke sistem MARA secara automatik.

APLIKASI MARA RCM-VA • Sistem yang dilanggan secara automatik
memuat naik data transaksi untuk kemaskini di buku
• Mempunyai sambungan host-to-host tunai MARA yang ditetapkan untuk akaun virtual
dengan bank penyedia perkhidmatan virtual account. berkenaan.

• Menerima maklumat akaun virtual yang • Pengguna dalaman MARA yang dibenarkan
dibekalkan oleh bank kutipan pilihan MARA mengikut boleh melihat paparan transaksi, menyediakan
batches yang dihantar oleh bank kutipan tersebut. baucar bayaran, menyemak dan meluluskan baucar
bayaran bagi akaun virtual pelanggan MARA.
• Menguruskan sehingga satu (1) juta akaun
virtual tanpa had minima diperlukan untuk sistem • Pengguna dalaman MARA melihat paparan
beroperasi. untuk semakan bayaran yang telah dikutip ke akaun
virtual pelanggan MARA dan transaksi EFT bayaran
• Melaksanakan proses pemadanan akaun keluar ke akaun bank pelanggan MARA.
MARA ke akaun Virtual. Pemadanan dibuat secara
automatik berdasarkan nombor akaun virtual yang • Semua kelulusan bayaran EFT bagi baucar
disediakan. bayaran yang disediakan dan diluluskan dari akaun
virtual dilaksanakan oleh pengguna dalaman
• Menerima dan memproses data pemegang MARA yang dibenarkan untuk meluluskan proses
akaun virtual dari sistem di MARA. MARA RCM-VA bayaran secara EFT. Urusan bayaran EFT tersebut
memuat turun maklumat dari sistem di MARA ke dikategorikan sebagai transaksi akaun virtual.
sistem akaun virtual.
• Secara automatik mengemaskini maklumat
• Menghantar secara automatik maklumat bayaran dan maklumat kutipan keakaun virtual yang
pemegang akaun virtual yang ditetapkan oleh MARA membuat bayaran dan menerima kutipan.
ke bank kutipan yang membekalkan akaun virtual
tersebut. MARA RCM-VA mempunyai kawalan keselamatan
yang tinggi untuk proses assignment of virtual
• Memproses baucar kutipan yang diluluskan account dan akses untuk menggunakan akaun
oleh pengguna akaun virtual untuk proses bayaran virtual kepada semua pusat dan pelanggan MARA.
menerusi EFT.

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 37

Aplikasi Mobile Google Authenticator menggunakan • Sistem beroperasi sepenuhnya dengan
kekunci sekuriti MARA RCM-VA sebagai 2-factor sijil Secure Socket Layer (SSL) dari pemberi
authentication dimestikan untuk mengakses perkhidmatan SSL yang sah.
MARA RCM-VA. Akses penggunaan akaun virtual
diberikan kepada pengguna di semua pusat MARA. • Semua komunikasi diinternet adalah
Pengurusan akses dikawal oleh pentadbir sistem dengan encryption. Sistem adalah modular iaitu data
akaun virtual di pusat MARA dan di Ibu Pejabat dihantar dan diterima oleh modul secara individu.
MARA, dimana pengurusan maklumat pemegang
akaun virtual dilaksanakan. • Setiap data disemak penuh integriti
menerusi penggunaan MAC dan Hashing.
Akaun Virtual akan disediakan untuk semua akaun
bank untuk panjar di semua pusat MARA. Ia • Sistem berkonsepkan “All Must Be Correct
menggantikan akaun bank yang sedang digunakan & Validate To Accept” , sekiranya terdapat ralat di
oleh pusat-pusat tersebut. Proses penggantian MAC dan Hashing, keseluruhan data akan ditolak
kepada akaun virtual akan diadakan secara sepenuhnya.
berperingkat mengikut penjadualan yang akan
ditentukan oleh Bahagian Kewangan MARA. • Sistem menggunakan fasiliti Secure File
Transfer Protocol (sFTP) bagi transmisi dua hala
Sistem MARA RCM-VA yang dilaksanakan dengan antara MARA dan Bank. Bagi mematuhi piawaian
pematuhan kepada syarat-syarat keselamatan yang sekuriti di Bank. Semua fail dan dokumen
ditetapkan oleh pihak bank dan BNM. yang menggunakan sFTP mestilah di encrypt
menggunakan Public Key milik Bank untuk transmisi
• Infrastruktur rangkaian sistem adalah 3-tier dari MARA ke Bank dan Public Key MARA untuk
network diakses kepada public dan akses ke internet transmisi dari Bank ke MARA.
diasingkan.
• Sebarang perubahan kepada pematuhan
• Sebarang pemprosesan perlulah melalui ini mestilah dimulakan oleh pihak Bank mengikut
application server. piawaian yang ditetapkan oleh pihak Bank.

• Akses terus ke database dari rangkaian Sumber: Bahagian Kewangan MARA.
adalah terhalang sepenuhnya. Hanya compiled
modules sahaja yang dipasang di aplikasi ke sistem
pemproses bagi mengelak sebarang proses phising
dan data piggy-back.

38 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

Penggunaan MARA VA di Pejabat MARA Negeri boleh diringkaskan seperti berikut:
Penggunaan MARA VA di pusat MARA boleh diringkaskan seperti berikut:

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 39

Penggunaan MARA VA bagi pengurusan pembiayaan MARA boleh diringkaskan seperti berikut, dimana
pegawai MARA menguruskan pembayaran menerusi akaun virtual peminjam.

Pelaksanaan secara pilot sedang berlaku dan akan dikembangkan keseluruh negara setelah
proses pilot berjaya dilaksanakan.

Sumber: Bahagian Kewangan MARA

40 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

Sumber: Media sosial Rasmi
Agensi Kaunseling & Pengurusan Kredit (AKPK)

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 41

Sumber: Media sosial Rasmi
Agensi Kaunseling & Pengurusan Kredit (AKPK)

42 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan September 2021

September 2021 MARA 3600 | e - Khidmat Pengurusan 43

Terbitan
Bahagian Inovasi & Teknologi Kreatif MARA

Tingkat 4, Ibu Pejabat MARA
50609 Jalan MARA, Kuala Lumpur.
Tel: 03 2613 2401 • Faks: 03 2691 0075

Email: [email protected]
www.mara.gov.my

#KELUARGA MALAYSIA