วิทยาศาสตร์ ป.5 เรื่องพลังงานเสียง

วิ ท ย า ศ า ส ต ร์

ช้ั น ป ร ะ ถ ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 5
เ รื่ อ ง พ ลั ง ง า น เ สี ย ง

ตาม ม าตร ฐาน การเรีย นรู้แ ละตัวชี้วัด
กลุ่ม สาร ะการ เ รีย นรู้วิทยาศ าสตร์ ( ฉ บับ ปรับป รุง พ .ศ . 2560 )
ตาม หลักสูตร แ กนกลางการ ศึกษาข้ัน พ้ืนฐาน พุทธศักร าช 2551

| เสียงรอบตัวเรา PAGE | 01

1 . ก า ร ไ ด้ ยิ น เ สี ย ง
ผ่ า น ตั ว ก ล า ง

เสียงเป็นพลังงานรูปแบบหนึ่งที่เราสามารถรับรู้ได้
โด ย ก า ร ฟัง ผ่า น ท า ง ห ู ซึ ่ง ห ูเป็น อ วัย ว ะ ร ับ เ ส ีย ง ที่
ประกอบด้วย 3 ส่วน คือ หูชั้นนอก หูชั้นกลาง และหูชั้นใน
เมื่อเสียงเดินทางผ่านตัวกลางเข้ามาถึงรูหู จะทาให้
ส่วนประกอบภายในหูเกินการสั่นสะเทือน จึงทาให้เราได้ยิน
เสียง

วัตถุ หรือสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดการสั่นสะเทือน แล้ว
สามารถทาให้เกิดเสียงได้ เรียกว่า แหล่งกาเนิดเสียง

การได้ยินเสียงต้องมีองค์ประกอบ 3 อย่าง

แหล่งกาเนิดเสียงที่มนุษย์สร้างขึ้น คือ วัตถุหรือสิ่งต่าง ๆ ท่ีเสียงสามารถ
เดินทางผ่านได้มี 3 ประเภท ได้แก่

เสียงรถยนต์ ของแข็ง เช่น หูของมนุษย์
ของเหลว
เสียงกตี าร์ อากาศ

เสียงวทิ ยุ
เสียงโทรทศั น์

Where we areแหล่งกาเนิดเสียงตามธรรมชาติ เช่น

TODAY
สุนขั เหา่ นกรอ้ ง ฟา้ ผา่

PAGE | 02 เสียงรอบตัวเรา |

1 . ก า ร ไ ด้ ยิ น เ สี ย ง
ผ่ า น ตั ว ก ล า ง

พลังงานเสียงเป็นคลื่นกลที่เกิดจากการสั่นสะเทือน
ของแหล่งกาเนิดเสียง แหล่งกาเนิดเสียงมีอยู่มากมาย
รอบตัวเรา เราสามารถทาให้แหล่งกาเนิดเดียวเกิดการ
สั่นสะเทือนได้หลายวิธี เช่น การดีด การตี การเคาะ การ
เป่า แต่เมื่อเราทาให้แหล่งกาเนิดเสียบหยุดสั่น ก็จะไม่เกิด
เสียง

เสียงเคลื่อนที่ออกจากแหล่งกาเนิดเดียว และแผ่
กระจายไปได้ทั่วทุกทิศทางโดยอาศัยตัวกลางของเสียง

การเคลือ่ นทีข่ องเสียงผ่านตัวกลางมาถึงหขู องผู้ฟัง

เสียงตา่ ง ๆ เดนิ ทางผา่ นตัวกลางท่ีเปน็ ของแข็งไดด้ มี ากกวา่ ตัวกลางท่เี ปน็ ของเหลว และอากาศ

ของแข็ง
ของเหลว
อากาศ

| เสียงรอบตัวเรา PAGE | 03

1 . ก า ร ไ ด้ ยิ น เ สี ย ง
ผ่ า น ตั ว ก ล า ง

ขนั้ ตอนการได้ยนิ เสยี งของมนษุ ย์

เม่ือแหลง่ กาเนิดเสยี งส่นั สะเทือน โมเลกลุ ของตวั กลางเร่ิมสัน่ สะเทือนตอ่ กัน
จะส่งพลังงานผา่ นตัวกลางของเสียง จนมาถงึ หูของผู้ฟงั
(ในทนี่ ้ี คอื อากาศ)

แหล่งกาเนิดเสยี ง

อวัยวะรบั เสยี ง (หู) ใบหูรบั และสะท้อนคลื่นเสียงเขา้ ไปในรหู ู
ทาให้เยือ่ แก้วหูสนั่

กระดกู คอ้ น กระดกู ทง่ั และกระดกู โกลน
สัน่ ตามเยือ่ แกว้ หู ทาใหเ้ สน้ ประสาท
ภายในคอเคลยี สั่น

พลงั งานจากการสั่นจะสง่ คลน่ื เสยี งผ่านเสน้ ประสาท
เขา้ สสู่ มอง ทาให้ผฟู้ ังไดย้ ินเสยี ง

PAGE | 04 เสียงรอบตัวเรา |

1 . ก า ร ไ ด้ ยิ น เ สี ย ง
ผ่ า น ตั ว ก ล า ง

ส่วนประกอบภายในหูของมนษุ ย์ ทม่ี ผี ลตอ่ การไดย้ นิ เสียง

คอเคลยี ใบหู
ช่วยในการรบั คลนื่ เสยี ง
เปน็ สว่ นทีค่ อยรับการส่ันสะเทือนของคล่ืนเสียง เพอ่ื ใหเ้ สียงเขา้ สู่รูหู
ทีม่ าจากหชู นั้ กลาง และสง่ ไปยังเสน้ ประสาท
ในการรับฟัง 1. กระดกู คอ้ น

2. กระดูกทงั่

3. กระดกู โกลน
เปน็ ส่วนท่ีคอยรับการส่นั สะเทอื น
มาจากเย่ือแกว้ หู เม่ือไดร้ บั เสยี งแล้วจะสง่
การสั่นสะเทอื นไปสสู่ ว่ นนอกสุดของหชู นั้ ใน

รูหู
เปน็ ทางผ่านของคลนื่ เสยี ง
เขา้ สอู่ วยั วะภายในหู

เยือ่ แก้วหู
เป็นสว่ นของหูท่ีเกดิ การส่นั สะเทือน เมื่อไดร้ บั เสยี ง

| เสียงรอบตัวเรา PAGE | 05

2 . ลั ก ษ ณ ะ ข อ ง เ สี ย ง

การสั่นสะเทือนของแหล่งกาเนิดเสียง โดยจานวน
รอบในการสั่นของแหล่งกาเนิดเสียงในหนึ่งวินาที เรียกว่า
ความถี่ของเสียง มีหน่วยเป็น ครั้งต่อวินาที เรียกว่า
เฮิรตซ์ (Hz) จะสังเกตคได้ว่าเสียงที่อยู่รอบ ๆ ตัวเรานั้น
มีความแตกต่างกัน แสดงว่าเสียงเหล่านั้นมีความถี่และมี
ปริมาณพลังงานในการส่ันของแหล่งกาเนิดเสียงที่แตกต่าง
กันด้วย จึงทาให้เกิดเสียงหลายลักษณะ เช่น เสียงสูง เสียง
ตา่ เสียงดัง เสียงค่อย

1. เสยี งสงู เสยี งต่า

เป็นสมบตั ิประการหนงึ่ ของเสยี งทีม่ คี วามสมั พนั ธก์ บั แหลง่ กาเนดิ เสียง เรยี กว่า

ระดบั เสยี ง เกดิ จากความเร็วในการสนั่ สะเทอื นของแหลง่ กาเนิดเสยี ง

การส่นั สะเทอื นของแหลง่ กาเนิดเสยี งใน 1 วินาที เรยี กว่า มหี น่วยเปน็ ครง้ั ต่อวนิ าที เรยี ก

ระดบั เสียง หรอื การเกดิ เสยี งสงู เสยี งตา่ จะแตกต่างกันขึน้ อยูก่ บั ปัจจัย ดงั นี้

ปัจจยั แหล่งกาเนดิ เสยี ง การสน่ั สะเทือน ระดับเสียง
1. ขนาดของแหล่งกาเนดิ เสียง มีขนาดเล็ก เร็ว สูง
มีขนาดใหญ่ ช้า ตา่
2. ความยาวของแหล่งกาเนดิ เรว็ สูง
เสียง มคี วามยาวนอ้ ย (มวลนอ้ ย) ช้า ต่า
มีความยาวมาก (มวลมาก) เร็ว สูง
3. ความตงึ ของแหลง่ กาเนิด ช้า ต่า
เสยี ง มคี วามตงึ มาก
มีความตงึ น้อย (หยอ่ น)

PAGE | 06 เสียงรอบตัวเรา |

2 . ลั ก ษ ณ ะ ข อ ง เ สี ย ง

2. เสยี งดงั เสียงค่อย

เปน็ สมบัติของเสยี งท่ีเรยี กวา่ ข้นึ อยู่กบั ปรมิ าณพลงั งานของเสียงทีเ่ ดินทางมาถงึ หูเรา

เชน่ เสยี งเครื่องบิน มพี ลังงานของเสียงมากทาให้เกิดเสยี งดงั เสียงกระซิบ มพี ลังงานนอ้ ยทาใหเ้ กิดเสียงค่อย ซึง่ เสียงต่าง ๆ

อาจมคี วามดงั ไมเ่ ทา่ กันขึ้นอยู่กบั ปจั จยั ดังนี้

ปจั จัยทม่ี ผี ลทาใหว้ ัตถเุ กิดเสียงดัง เสียงคอ่ ย ความดงั ของเสยี ง
เสียงดัง เสยี งค่อย

1. ระยะทางจากแหลง่ กาเนดิ เสียง • อยใู่ กล้แหล่งกาเนดิ เสียง
• อยู่ไกลแหลง่ กาเนิดเสยี ง
2. พลังงานในการส่ันสะเทือนของ • สน่ั ด้วยพลังงานมาก
แหล่งกาเนิดเสียง • ส่ันด้วยพลังงานนอ้ ย

ในการวดั ความดังของเสยี ง จะใชเ้ คร่ืองมือวัดระดบั ความเขม้ ของเสยี ง

เรียกวา่ ซ่งึ มีหน่วยเปน็

| เสียงรอบตัวเรา PAGE | 07

3 . อั น ต ร า ย จ า ก ม ล พิ ษ
ท า ง เ สี ย ง

เสียงต่าง ๆ อาจทาให้เกิดอันตรายกับหูได้ เช่น
หากมนุษย์รับฟังเสียงที่ดังเกิน 85 เดซิเบล ติดต่อกันเป็น
เวลานาน ๆ หรือเกินวันละ 8 ชั่วโมง จะทาให้เกิดอันตราย
ต่อเยื่อแก้วหูได้ ดังนั้น เราจึงควรรู้จักวิธีการป้องกันหรือ
หลีกเลี่ยงเสียงที่จะก่อให้เกิดอันตรายต่อเยื่อแก้วหู ซึ่งการ
ป้องกันหรือหลีกเลี่ยงมลพิษทางเสียงทาได้หลายวิธี เช่น

ใชม้ ืออดุ หูทนั ที เม่ือไดย้ ินเสยี งดงั มาก
ๆ อยา่ งกะทันหนั

ปลูกต้นไม้สงู ๆ หรอื สร้างกาแพง
เพือ่ ใช้เป็นแนวกนั เสยี ง สาหรับ
บ้านท่ตี ิดถนน

ลดความดงั ของเสียงเพลง
หากเปดิ เสยี งดังมากเกินไป

ใส่อปุ กรณค์ รอบหู หากทางานใน
สถานที่ท่มี ีเสียงดังมาก ๆ

PAGE | 08 เสียงรอบตัวเรา |

บ ร ร ณ า นุ ก ร ม

เพ็ญพักตร์ ภู่ศิลป์ และพลอยทราย โอฮาม่า. (). หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน วิทยาศาสตร์พ้ืนฐาน
ช้ันประถมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 1. กรุงเทพฯ : อักษรเจริญทัศน์.

อักษร. (2562). ส่ือการสอน power point. ส่ืบค้นวันท่ี 4 สิงหาคม 2564,
จาก https://www.aksorn.com/store/2/product-details-705#.

Lovepik. (มปป.). เด็กผู้หญิงกาลังฟังเพลง. สื่บค้นวันท่ี 5 สิงหาคม 2564,
จาก https://th.lovepik.com/image-400217377/a-girl-listening-to-the-music.html.

Lovepik. (มปป.). เด็กผู้หญิงกาลังฟังเพลง. สื่บค้นวันที่ 5 สิงหาคม 2564,
จาก https://th.lovepik.com/image-400217378/a-girl-listening-to-the-music.html.

(ไม่ปรากฏชื่อผู้แต่ง). (มปป.). วิทยุ. สื่บค้นวันท่ี 5 สิงหาคม 2564,
จาก https://th.pngtree.com/freepng/radio_2417456.html.

(ไม่ปรากฏชื่อผู้แต่ง). (มปป.). เพลงวิทยุการ์ตูนการ์ตูนเทปวิทยุสีม่วง. ส่ืบค้นวันท่ี 5 สิงหาคม 2564,
จาก https://th.pngtree.com/freepng/music-festival-cartoon-purple-radio-
tape_4053007.html.

Our Finance According to Wikipedia, an annual report
is a comprehensive report on a
OVERVIEW company's activities throughout the
preceding year. Annual reports are
intended to give shareholders and other
interested people information.