ลักษณะเด่นของวัฒนธรรมญี่ปุ่น แนะน ำวัฒนธรรมและประเพณีญี่ปุ่นที่ส ำคัญ หัวข้อการเรียนรู้
ลักษณะเด่นของวัฒนธรรมญี่ปุ่น ที่มา:: https://miha.tw/kyoto-maruyama/, https://kknews.cc/travel/re6pekn.html ควำมหลำกหลำย • วัฒนธรรมหลายวัฒนธรรมผสมกันแต่ ไม่ได้หลอมรวมกัน เช่น วัฒนธรรม การเมือง เสื้อผ้า อาหาร ที่อยู่อาศัย ล้วน เป็นการปะติดปะต่อสไตล์ญี่ปุ่นกับสไตล์ ตะวันตก • ศาสนาก็นับถือทั้งพระเจ้าและ พระพุทธเจ้า • ภาษาญี่ปุ่นก็มีค าที่มาจากภาษาจีน • สาเหตุคือชาวญี่ปุ่นเป็นคนมีความ กระตือรือร้น สนใจในวัฒนธรรมที่แปลก ออกไป แต่ก็ไม่ถูกรุกรานแทรกแซงจน วัฒนธรรมดั้งเดิมต้องสูญสิ้นไป
ที่มา: http://www.glofang.com/news/show/9941/, https://toyokeizai.net/articles/-/274785 ลักษณะเด่นของวัฒนธรรมญี่ปุ่น ควำมเป็นเอกภำพ • วัฒนธรรมญี่ปุ่นไม่ได้แตกต่างกันไป ตามท้องที่ศาสนาหรือแม้แต่ปัจเจก บุคคล • สาเหตุคือชาวญี่ปุ่นอาศัยกันหนาแน่น ในประเทศญี่ปุ่นอันคับแคบ จึงต้อง ด าเนินชีวิตประจ าวันอยู่ภายใต้การ ควบคุมที่เข้มงวดถี่ถ้วนของผู้ปกครอง ประเทศมาเป็นเวลานาน ก็เลยสร้าง ค่านิยมให้ชาวญี่ปุ่นต้องคิดถึงกลุ่ม องค์กรที่ตนสังกัดหรือประเทศชาติ มากกว่าตัวบุคคล
ที่มา: http://ungaisoten.com/tag/%E3%82%AB%E3%82%BF %E3%82%AB%E3%83%8A/ ลักษณะเด่นของวัฒนธรรมญี่ปุ่น กำรท ำให้เป็นของญี่ปุ่น • ชาวญี่ปุ่นมักจะแปลง วัฒนธรรมที่มาจากภายนอกให้ เป็นสิ่งใหม่ที่ตนเองชอบได้เป็น อย่างดี เช่น การดัดแปลง อักษรจีน (Kanji) ให้เป็นอักษร คะนะ (Kana) ของตนเอง
ที่มา: https://www.gakkohoken.jp/freeillust/freeillusts/single/465, https://www.photolibrary.jp/img348/215723_3178255.html ชีวิตความเป็นอยู่ (生活:せいかつ)
ชีวิตความเป็นอยู่ (生活:せいかつ) • สินค้าอุปโภคเช่นเครื่องใช้ไฟฟ้า รถยนต์ แพร่หลายมาก มีชีวิต ที่สุขสมบูรณ์และสะดวกสบายอย่างสูง • คนส่วนใหญ่มีปัญหาเรื่องที่อยู่อาศัย เพราะที่ดินราคาแพงมาก • ไม่มีความแตกต่างทางด้านวัตถุและการบริการระหว่างในเมือง และชนบท ความเจริญเข้าถึงทุกที่อย่างทั่วถึงพอสมควร • แมนชั่นที่สร้างด้วยเหล็กและคอนกรีต เป็นที่นิยมมากกว่าบ้าน แบบญี่ปุ่น เนื่องจากสะดวกกว่าส าหรับวิถีชีวิตยุคใหม่ • แต่เครื่องเรือนแบบญี่ปุ่นก็ยังเป็นที่นิยม เช่น เสื่อ Tatami, ที่นอน Futon, หรือโต๊ะ Kotatsu
ศาสนา(宗教:しゅうきょう) ที่มา:: https://miha.tw/kyoto-maruyama/,, https://ameblo.jp/ukyou3030/entry-12563508242.html, https://www.photolibrary.jp/img533/141244_5145244.html , https://www.irasutoya.com/2013/12/blog-post_9926.html พหุเทวนิยม
ที่มา: https://world.huanqiu.com/article/9CaKrnKoeFp เกร็ดความรู้ พุทธ (仏教:ぶっきょう) และชินโต(神道:しんとう) วัดแบบพุทธ มักมีอักษรค าว่า วัด 寺(てら) 浅草寺(せんそうじ) ศาลเจ้าชินโต มักมีอักษรค าว่า เทพ 神(かみ) 靖国神社(やすくにじんじゃ)
เกร็ดความรู้ พุทธ (仏教:ぶっきょう) และชินโต(神道:しんとう) วัดแบบพุทธ มักมีอักษรค าว่า วัด 寺(てら) 浅草寺(せんそうじ) ศาลเจ้าชินโต มักมีอักษรค าว่า เทพ 神(かみ) 靖国神社(やすくにじんじゃ) วิธีแยก “วัดในศาสนาพุทธ” ออกจาก “ศาลเจ้าแบบชินโต” • วัดแบบพุทธ มักมีอักษรค าว่า วัด 寺(てら) อยู่ในชื่อวัด อักษรตัว 寺 สามารถอ่านได้หลายเสียงเช่น ➢浅草寺(せんそうじ) ➢清水寺(きよみずでら) ➢エメラルド寺院(エメラルドじいん) • ศาลเจ้าชินโต บางคนเรียกวัดชินโต มักมีอักษรค าว่า เทพ 神(かみ) อยู่ในชื่อ สามารถอ่านได้หลายเสียงเช่น ➢明治神宮(めいじじんぐう) ➢靖国神社(やすくにじんじゃ)
ที่มา: https://jp.123rf.com/visual/search/45937040, https://www.irasutoya.com/2016/08/blog-post_342.html อาหาร (料理:りょうり)
อาหาร (料理:りょうり) • อาหารหลักคือข้าว ส่วนกับข้าวคืออาหารทะเล และ ผลิตภัณฑ์พวกถั่ว • เครื่องปรุงรสคือโชยุและเต้าเจี้ยว ข้อสังเกต โชยุ เขียนด้วยอักษร 醤油 คล้ำยกับ ซีอิ๊ว 酱油 ในภาษาจีนแบบไทย • ลักษณะเด่นของอาหารญี่ปุ่น 5 รสชาติ → หวาน เปรี้ยว เผ็ด ขม เค็ม 5 สี → ขาว เหลือง แดง เขียว ด า 5 วิธีปรุง → ดิบ ต้ม ย่าง ทอด นึ่ง
ที่มา: https://imagenavi.jp/search/#!/%E8%8C%B6%E9%81%93/-*11, https://pixta.jp/illustration/7164387 การชงชา (茶道:さどう) พิธีชงชามีพื้นฐานในการเคารพชื่นชมความงามที่มีอยู่ในสรรพ สิ่งทั้งมวลในวิถีชีวิตประจ าวันของมนุษย์ที่วุ่นวายสับสน
ที่มา: https://careergarden.jp/kadouka/, http://www.ifuun.com/a20176243239257/, https://www.picuki.com/tag/%E7%94%9F%E8%8A%B1%E6%96%B0%E9%A2%A8%E9%AB%94 การจัดดอกไม้ (生花:いけばな) เป็นศิลปะการจัดดอกไม้ที่น าความงดงามตามธรรมชาติมาปรากฏให้ เห็น มีโครงสร้างการจัดวางดอกไม้ในรูปแบบแสดงสวรรค์ โลก และ มนุษย์
ที่มา: https://thegate12.com/cn/article/152 การจัดสวนญี่ปุ่น (庭園:ていえん) เป็นการจ าลองธรรมชาติเข้ามาไว้ในสวน ประกอบด้วย ธารน้ าไหล สระน้ า ก้อนหิน ต้นไม้ เนินเขาประดิษฐ์
ที่มา: https://www.irasutoya.com/2012/12/blog-post_9635.html, https://sozai-good.com/illust/school/36356 การเขียนด้วยพู่กัน (書道:しょどう) เป็นศิลปะชั้นสูงประเภทหนึ่งเขียนอักษรจีนและอักษรญี่ปุ่น มีก าเนิด ในประเทศจีนและแพร่เข้ามาในญี่ปุ่นโดยพระสงฆ์
ที่มา: https://www.nakakenn.co.jp/post_1474.php, https://japantravel.navitime.com/zh-tw/area/jp/guide/NTJculture0019-zh-tw/ กีฬาประจ าชาติ 相撲 すもう ซูโม่ (相撲:すもう) • เป็นกีฬาประจ าชาติของญี่ปุ่น เป็นที่นิยมในหมู่ชาวต่างชาติด้วย ปัจจุบันมีนักซูโม่อาชีพที่เป็นชาวต่างชาติอยู่หลายคน • ต้นก าเนิดของซูโม่สามารถย้อนไปถึงยุคเทพเจ้า มีบันทึกไว้ใน Kojiki และ Nihonshoki เกี่ยวกับซูโม่ว่าใช้ ในพิธีกรรมเกี่ยวกับเทพเจ้าเพื่อท านายความอุดมสมบูรณ์ของผลเก็บเกี่ยว ต่อมาจึงได้พัฒนาเป็นกีฬาที่แสดงให้คนชม
ที่มา: https://publicdomainq.net/kendo-japanese-martial-art-0001783/, https://pantip.com/topic/34238795, https://www.photoac.com/main/detail/696860?title=%E4%BE%8D%E3%83%BB%E3%83%BB%E3%83%BB%E5%B1%85%E5%90%88%E9%81%93 กีฬาประจ าชาติ 剣道 けんどう 居合道 いあいどう เคนโด และ อิไอโด (「剣道:けんどう」と「居合道:いあいどう」) • ทั้งสองมีที่มาจากวิชา 剣術:けんじゅつ ของซามูไรโบราณ เน้นการใช้ดาบ • เคนโด้เป็นศิลปะป้องกันตัวแบบ budo อย่างหนึ่งของญี่ปุ่น โดยจะฝึกซ้อมด้วย กู (อุปกรณ์) เคนโด้เป็นกีฬาที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในญี่ปุ่น ในปี 2012 โรงเรียนมัธยมตอนต้นได้บรรจุศิลปะป้องกันตัว budo เป็นวิชาบังคับ (ตัวเลือกได้แก่ยูโด ซูโม่และเคนโด้) วัตถุประสงค์ของการซ้อมเคนโด้คือ การศึกษาธรรมชาติของเคน รวมถึงจิตวิญญาณของซามูไร • ปัจจุบัน เคนโดได้กลายเป็นกีฬาเผยแพร่ไปทั่วโลก • ลักษณะของอิไอ หรือ บางที่เรียกว่า “อิไอโด” ไม่ใช่การชักดาบปะทะกันอย่างดุเดือดกับคู่ต่อสู่เหมือนอย่างการฟันดาบไม้ “เคนโด้” อิไอ คือ ศิลปะการ ชักดาบและการเก็บดาบเข้าฝักในท่านั่งอย่างมีแบบแผนซึ่งเป็นศิลปะที่ไม่รุนแรงจึงท าให้สามารถเรียนรู้ได้ไม่จ ากัดเพศและวัย
ที่มา: https://cn.dreamstime.com/%E4%B8%8Ejudoka%E7%9A%84%E6%9F%94%E9%81%93%E5%95%86%E6%A0%87-image123891705, https://www.shin-tan.com/archives/377/ กีฬาประจ าชาติ 合気道 あいきどう 柔道 じゅうどう ยูโด และ ไอกิโด (「柔道:じゅうどう」と「合気道:あいきどう」) ➢ ไอคิโด ใช้การบิดข้อต่อเพื่อตรึงข้อต่อคู่ต่อสู้ให้ผิดธรรมชาติและควบคุมให้ไปตามทิศทางให้เกิดความเร่งเนื่องจากการพยายามหนีแรงที่บิดข้อต่อเพื่อไม่ให้หลุดพ้น หัก เจ็บปวด ของอูเกะ(ผู้ถูกทุ่ม)เอง และโทริ(ผู้ทุ่ม)จะใส่แรงเพิ่มเข้าไปเป็นการบวกแรง ➢ ยูโด ใช้การบังคับด้วยแขนให้โทริเสียหลักเพื่อจะท าการทุ่มโดยตรง ด้วยสะโพก มือ ขา เป็นการบังคับด้วยการดึงให้โทริเสียหลัก เพื่อท าให้สมดุลย์ของการยืนของอูเกะเสียไป เพื่อเข้าทุ่ม ➢ ไอคิโด ไม่มีการแข่งขัน ➢ ยูโด มีการแข่งขัน • ทั้งสองมีที่มาจากวิชา 柔術:じゅうじゅつ ของซามูไรโบราณ เน้นการบิด จับ หัก ทุ่ม • ปัจจุบัน ยูโดได้กลายเป็นกีฬาสากล และมีการบรรจุในกีฬาโอลิมปิคด้วย
ที่มา: https://sozai-good.com/illust/school/bukatsu/44170, https://www.irasutoya.com/2014/11/blog-post_191.html 弓道 กีฬาประจ าชาติ きゅうどう 空手 からて คิวโด (弓道:きゅうどう) • มีที่มาจากวิชา 弓術:きゅうじゅつ ของซามูไรโบราณ เน้นการใช้ธนู • เป็นกีฬาประจ าชาติญี่ปุ่นชนิดเดียวที่ผู้หญิงนิยมเล่น มีผู้เล่นทั่วประเทศเป็นผู้หญิงถึง 50% คาราเต้ (空手:からて) • มีที่มาจากวิชาต่อสู้ของชาวโอกินะวะผสมกับมวยจีน เน้นการเตะและต่อย • ปัจจุบันเป็นที่นิยมในต่างประเทศไม่แพ้ยูโด แต่ยังไม่ได้รับการบรรจุเป็นกีฬาโอลิมปิค
ที่มา: https://www.photolibrary.jp/img659/284114_5844700.html ละครโน (能:のう) เป็นการแสดงที่ผู้แสดงต้องสวมหน้ากาก ความงามอยู่ที่ความลึกลับที่แฝงอยู่ในท่วงท่าการ เคลื่อนไหว ไม่ได้เน้นที่การแสดง เป็นที่นิยมในหมู่ชนชั้นนักรบ
ที่มา: https://www.sozailab.jp/sozai/detail/45213/ ละครคะบุคิ (歌舞伎:かぶき) เป็นการแสดงที่เน้นความสามารถของผู้แสดงเป็นหลัก ใช้ผู้ชายแสดงทั้งหมดไม่ว่าจะ เป็นตัวละครชายหรือหญิง
ที่มา: https://ontomo-mag.com/article/column/mimi-kara-miru-12/ ละครบุนระขุ (文楽:ぶんらく) เป็นการแสดงตุ๊กตาหุ่นเชิด ตุ๊กตา 1 คน ใช้คนเชิด 3 คน
ที่มา:https://athleterecipe.com/column/21/articles/201712060000551, https://takagimaiko.com/20180925_nokatsu-3/, https://sengoku-his.com/166 เทศกาลต่าง ๆ (お祭り:おま つり) ขึ้นปีใหม่ (お正月:おしょうがつ) โอบ้ง (お盆:おぼん)
ที่มา:https://athleterecipe.com/column/21/articles/201712060000551, https://takagimaiko.com/20180925_nokatsu-3/, https://sengoku-his.com/166 เทศกาลต่าง ๆ (お祭り:おまつり) ขึ้นปีใหม่ (お正月:おしょうがつ) โอบ้ง (お盆:おぼん) • เทศกาลขึ้นปีใหม่ (お正月:おしょうがつ) ▪ หยุดท าการทั้งราชการ เอกชน และสถาบันการศึกษา ▪ ท าความสะอาดบ้านครั้งใหญ่ ▪ รับประทานอาหารแบบพิเศษคือ ซุป Mochi และอาหาร Osechi ส่วนในคืนวันสิ้นปีจะรับประทานเส้น Soba • เทศกาลบ้ง (お盆:おぼん) ▪ ท าการเซ่นไหว้ของบูชาที่โต๊ะบูชาพระพุทธ ▪ แสดงความเคารพต่อวิญญาณบรรพบุรุษ ▪ ร าวงบ้งโอะโดะริ พร้อมเสียงบรรเลงดนตรี
เทศกาลต่างๆ(お祭り:おまつり) เทศกาลฉลองวันเด็กผู้หญิง (เทศกาลตุ๊กตา) (ひな祭り:ひなまつり) เทศกาลฉลองวันเด็กผู้ชาย (端午の節句:たんごのせっく) เทศกาลทะนะบะตะ (七夕:たなばた)
เทศกาลต่างๆ(お祭り:おまつり) เทศกาลฉลองวันเด็กผู้หญิง (เทศกาลตุ๊กตา) (ひな祭り:ひなまつり) เทศกาลฉลองวันเด็กผู้ชาย (端午の節句:たんごのせっく) เทศกาลทะนะบะตะ (七夕:たなばた) เทศกาลฉลองวันเด็กผู้หญิง (เทศกาลตุ๊กตา) (ひな祭り:ひなまつり) • 3 มีนาคม จะอวยพรให้เด็กผู้หญิงได้มีคู่ครองที่ดีและมีความสุขในอนาคต • ประดับตุ๊กตา Hina เพื่อฉลอง เทศกาลฉลองวันเด็กผู้ชาย (端午の節句:たんごのせっく) • วันที่ 5 พฤษภาคม จะอวยพรให้เด็กผู้ชายเติบโตประสบความส าเร็จในชีวิต • ประดับปลาคาร์ฟ เสื้อเกราะ หมวกเกราะ เทศกาลทะนะบะตะ (七夕:たなばた) • มีที่มาจากเทพนิยายของชายเลี้ยงวัวและหญิงทอผ้าของจีนที่ได้พบกันปีละครั้งในคืน วันที่ 7 กรกฎาคม • เลี้ยงฉลองและขอพรให้ผู้หญิงมีฝีมือในการฝีมือเย็บปักถักร้อยและเขียนหนังสือเก่ง ๆ • เขียนสิ่งที่หวังไว้ในกระดาษ 5 สี แขวนกิ่งไผ่
ที่มา: https://kknews.cc/travel/re6pekn.html , https://www.businesstoday.com.tw/article-content-80732-133385 เทศกาลต่างๆ(お祭り:おまつり) เทศกาลชมซะกุระ (花見:はなみ) เทศกาลชมใบไม้แดง • เป็นเทศกาลที่สมาชิกในครอบครัว หรือเพื่อน (紅葉狩:もみじがり) ร่วมงาน จะมาสนุกสนานร่วมกัน จะปูเสื่อหรือผ้า พลาสติกใต้ต้นซะกุระในฤดูใบไม้ผลิเพื่อจองที่ แล้วน าอาหาร เหล้า ไปกินดื่มร้องเพลงกัน • เป็นเทศกาลชมใบไม้เปลี่ยนสีเป็นสีเหลืองหรือแดง ในฤดู ใบไม้ร่วง ลักษณะคล้ายกับเทศกาลชมซะกุระ คือชาวญี่ปุ่น จะเดินทางไปยังสถานที่ที่สามารถชื่นชมกับใบไม้สีแดงได้
นักเรียนน าเสนอผลงาน • จับกลุ่ม กลุ่มละ 3-5 คน เขียนชื่อสมำชิกกลุ่ม • หำข้อมูลเกี่ยวกับประเพณีของชำวญี่ปุ่นที่สนใจ สรุป ข้อมูลและตกแต่งให้สวยงำมใส่กระดำษ A3 หรือกระดำษ ขนำดโปสเตอร์ • น ำเสนอหน้ำชั้นเรียน 5-7 นำที