เรื่องเล่ามะตูมเชื่อม

àÃ×èͧà Ò ÁÐ ÙµÁà èתÍÁ PBRU UNIVERSITY
พภิ ษู า นิลดำ และอนิ ทริ า งามคง
ล่

¼ÅäÁéไทยๆไ รับการยอมรับจากท้ังคนไทย

และคน างชาติในเร่ืองของรสชาติและสรรพคุณ จจุบัน
ผลไ ไทยจึงเ นท่ีนิยมของชาว างชาติ มีการ งเสริมการ
ผลิตเพ่ือใ ผลผลิตเพียงพอกับความ องการของตลาดทั้ง

ÁеÙÁในประเทศ และ างประเทศ
ผลไ สมุนไพรที่ าสนใจอีก
ชนิดหนึ่งที่ คนในสมัยนี้มักมอง าม และกำลังเลือนหายไป
จากความทรงจำของ บริโภค วยเพราะอาจจะหากินไ ยาก
เนื่องจากมะตูมเ นผลไ ท่ีไ จาก นมะตูมใน าไ มีการปลูก
เ นไ เ นสวน เหมือนผลไ ชนิดอื่น สมัย อนมีมะตูม
มะขวิด วางขายหากินไ าย อมาไ อยมีคนเอามาขาย ย่ิง
ใน จจุบันหามะตูมสุกในตลาดไ ยากเต็มทีท่ีพอจะหาไ ก็
แปรรูปเ นมะตูมเชื่อม มะตูมตากแ ง น้ำมะตูม และลูกอม
มะตูม (รสชาติเปรี้ยวๆ หวานๆ) ในสมัย อนคนโบราณจะ
นิยมกินมะตูม ทั้งใ เ นของหวาน ยารักษาโรค และเคร่ือง
ด่ืม รวมทั้งกินผลสุก (ดิบกินไ ไ เพราะรสชาติจะฝาด)

PBRU UNIVERSITY

้ด่ม็ป้ช่ก้ห็ป้ด้ดัป่ค่ม่ต่ง้ด่ก้ม็ป่ร็ป่ม่ป้ต้ด้ม็ป้ด้ดู้ผ้ขู้ผ่น้ม ่ต้ต้ห่ส่ต็ป้มัป่ต้ด

มะตมู ยาไทยขนาน PBRU UNIVERSITY

เวลากินใ น้ำแข็งทุบ กินแ ว

แ แ สารพดั โรค “มะตูม” เ น อ อย มคอ และหอม เย็นช่นื ใจดี

อีกหน่ึงสมุนไพรไทยท่ีหลายๆ วนลูกมะตูมสุก รสชาติจะ

คนคงจะ จักกนั เ นอ างดี แ หอม หวาน านิดๆ อ อยดี (ตอนเด็กๆ

จะมีสักก่ีคนท่ี สรรพคุณของ แ จะขูดเอาเน้ือมะตูมสุกมาคลุกกับ าว

มะตูม สำหรับ เขียนเอง จัก เหนียวนง่ึ ใ กิ อยๆ) วนใบของมะตมู ก็

และ นเคยกับผลไ ชนิดน้ีพอ มีประโยช เ นกัน เพราะจะเห็นแ เก็บ

สมควร เพราะตอนสมยั เด็กๆ จำ ใบและยอด อนของมะตูมมาใ กินเ น

ไ า อจะเก็บลูกมะตูมที่ยังไ ผกั แนมแก มล หรือแ ว น และซุบ

แ มากนัก เอามาฝานบางๆ ห อไ และทราบ าคนเหนือกก็ ินแก ม

แ วเอาไปตากแดดจนแ งดีเก็บ ลาบ างๆ เ นกนั สำหรับคนทางภาคใ
ใ ขวดโหลไ เวลาจะกินก็เอา จะเอามาทำผักเหนา กับแกงรสเผ็ดๆ น้ำ
ไป างเตา านใ หอม จากนั้น พรกิ หรือขนมจนี (มมี ะตมู อีกชนดิ หนงึ่ ที่
คนใ นิยมกินเหมือนกัน ใบมีกลิ่นหอม
นำไป มกับน้ำ อนจนไ น้ำ รสมนั รสฝาด ป า า อยก ามะตมู

มะตูมสีเหลืองทอง ไ ซดน้ำมะตู ไทย ซ่ึงชาว านบอก าเ นมะตูมแขก
ม อนๆ แ วจะ สกึ มคอและสด พ บ แ ถ ว ๆ จั ง ห วั ด ชุ ม พ ร แ ล ะ
ช่ืนจริงๆ หรอื า ไ ชอบกินแบบ สุราษฎ ธานี) วนคนภาคกลางไ อย

อน ใ เติมน้ำตาลลงไป แ ยอด อน แ จะใ ลูกมะตมู ดบิ มาปรงุ เ น

อ าใ หวานมากนัก ยำมะตูม คนโบราณนิยมดื่มน้ำมะตูม

เพราะมีกลิ่นหอมเย็นชื่นใจ แ กระหาย

้ก็ป้ช่ต่อ่ค่ม่ส์ร็ป่ว้บ่ว้น่ซ่ร้ต้ต่ช่ต้ล่ว้ม่น่ป่จ้ล็ป้ห่อ่ม่ช์น่ส่บ้ห้ข่ม่ร่ซ่ส
ุ่ช่ร้ล่ส ้ห่ย่ต้ห้ร่ม้ถุ่ชู้ร้ล้ร้ด้ด้ร้ต้ห่ถ่ย้ว่ส้ห้ล่ก่ม่พ่ว้ด้มุ้คู้รู้ผู้ร่ต่ย็ปู้ร็ป้ก้ท

สรรพ ุคณ PBRU UNIVERSITY

ในผลมะตูมมีวิตามนิ บี 1 บี 2 วยใ ปลายมือ เ า ไ
ชา ไ เ นแผลที่มุมปาก และยังรักษาสขุ ภาพ กระเพาะลำไ ไ
อ างมสี รรพคณุ จริงๆ วน างๆ ของมะตูมท่ีใ เ นยา ไ แ
ราก ใบ ผลแ สุก เปลอื กรากทั้ง 5 รส และสรรพคุณในตำรายา
ไทย 1. ราก มรี สฝาด ป า า ขืน่ เล็ก อย แ พิษ แ ไ
แ ลมหดื หอบ ไอ วยบำบดั เสมหะ รักษานำ้ ดี

2. ใบสด มรี สฝาด ป า า ขืน่ มนั เ นยาบำรงุ ธาตุ
ทำใ เจรญิ อาหาร แ โรคลำไ แ องเดนิ แ หวดั แ

หลอดลมอักเสบ น้ำค้ันจากใบทาแ หวัด แ บวม แ เย่ือตา
อกั เสบ

3. ผลมะตูมแ รสฝาด หวาน มีสรรพคุณบำรงุ ธาตุ
เจรญิ อาหารและ วยขับลมผาย

4. ผลมะตมู สุก รสหวานเยน็ สรรพคุณแ ลม แ เสมหะ
แ มกู เลอื ด บำรุงไฟธาตุ แ กระหายนำ้ ขับลม วนรส

ฝาด ป า า ขนื่ แ ปวดศีรษะ ตาลาย เจริญอาหาร ลดความ
ดนั โลหิตสงู

5. เปลือกรากและลำ น รสฝาด ป า า ข่ืน แ ไ
จบั สั่น ขบั ลมในลำไ

้ส้ข้ก่ซ่ร้ต
้ก่ซ่ร
่ส้ก้ก้ก้ก
่ช่ก
้ก้ก้ก
้ก้ก้ท้ก้ส้ก้ห็ป่ซ่ร
่ช้ก้ข้กีฝ้ก้น่ซ่ร
่ก่ก้ด็ป้ช่ต่ส่ย้ด้ส็ป่ม่ม้ท้ห่ช

PBRU UNIVERSITY

มะตมู นน้ั เ นผลไ ไทยๆ ทม่ี คี ุณประโยช มากมาย ไ มบี ทประพัน จากกวี ศรี

วรรณ นาคประทปี (ศยามานน ) านไ ประพนั เร่อื งราวของ “มะตมู ” ไ า

พฤก หนง่ึ ซ่งึ คุณ า าภาคภมู ิ            นาม “มะตมู ” สริ ิมงคลยงิ่
พระราชทานสมรสปรากฏจริง              เทิดกรรณขวญั ม่งิ มงคลดล
เนือ้ ไ หนง่ึ ในเ าพฤกษาศรี                ในพธิ รี าชาภิเษกศภุ ผล
ใบมะตูม านประพรมนำ้ มน              ผลแ อนคุณ น อาหาร ยา
ผลดิบแ งชงนำ้ ด่ืมดีแ                     วยแ โรค องเสยี ชะงดั ก า
ผลสุกแ องผกู เ นตำรา                 ออกฤทธ์ิ าเชอ้ื โรคในลำไ ดี
ผล อนฝานตากแ ง ควั่ แ ว น           ดื่มเ นชาช่นื กมลดลสุขี
กาแฟมะตูมกห็ อมชื่นชีวี                    มะตมู เชอ่ื มสแี ดงปนน้ำตาล
ใบมะตูมผสมแกงบวนชวนอ อยรส       เปลอื ก ราก  น ปรากฏคุณไพศาล

รักษาไ มาเลเรยี หยุดโรคราน              เ นทัง้ อาหาร ยา มงคลเอย

มะตมู ถูกจดั ใ เ นยาสมุนไพรไทยทส่ี ามารถแ ไ สารพดั โรค และยงั เ นไ มงคลอกี

วย ตามตำราปลูก นไ ใน านไทยโบราณ กำหนดใ ปลูกมะตูมเอาไ ในบริเวณ านเพ่ือ
ความเ นสิริมงคลของ อ อาศยั โดยใ ปลูกทางทิศหรดี (ตะวนั ตกเฉียงใ ) ของ าน มี
บางตำราใ ปลูกทางทิศอดุ ร (เหนอื ) ซง่ึ านอาจเลอื กทิศไ ตามความเหมาะสม และยงั มี
ความเช่ือทางไสยศาสต ของชาวฮินดู เชื่อ าไ มะตูมเ นไ ศักดิ์สิทธิ์ วนใบมะตูมเ น
ใบไ ที่ องกนั เสนยี ดจัญไรและขบั ภตู ผี ศาจไ

้ดีป้ป้ม็ป่ส้ม็ป้ม่ว์ร้ด่ท้ห้บ้ต้หู่ยู้ผ็ป้บ้ว้ห้บ้ม้ต้ด้ม็ป้ด้ก็ป้ห็ป้ข
้ต่ร

่ช่ป้ล้ห่อ
้ส่ฆ็ป้ท้ก
้ล้ท้ก่ช่น้ห
้ล่อ่ก์ต่ท
้ก้ม

่น่ค์ษ่ว้ว์ธ้ด่ท์ท์ธ้ด์น้ม็ป

น้ำเป า วิธีทำ
สีผสมอาหาร
• ปอกเปลือกมะตูมออก หั่นเ นชิ้น
หนาประมาณ 1 นิ้ว แ วนำไป าง
วยน้ำเกลือเพ่ือกำจัดเมือกออกใ
หมด

• ใ มดี ปลายแหลมค านเมลด็ ออก นำ
แ นำ้ ปูนใส ประมาณ 3 ชั่วโมง

• ใ นำ้ เป าลงในห อ นำขึ้นตง้ั ไฟ ใ
มะตมู ลงไป มจนสุก เทนำ้ ทง้ิ ตกั ขึ้น
สะเดด็ นำ้

• เชอื่ มมะตูม โดยใ น้ำเป าลงในห อ
เติมน้ำตาลทราย เค่ียวจนน้ำตาล
ละลาย ใ มะตูมลงไปเชื่อมจน
น้ำตาลซึมเ าเน้ือและน้ำเชื่อมเหนียว

PBRU UNIVERSITY

่ล
้ข่ส้ม่ล่ส
้ต่ส้ม่ล่ส
่ช้ว้ช
้ห้ด้ล้ล็ป

¡ÒÃ ÍÂÍ´..bealenotffee

ǹ¼ÊÁ ÇÔ¸Õ·Ó

A. á¤Ãç¡à¡Í 1. ¹Óá¤Ãç¡à¡Í ·èÕàµÃÕÂÁä ÁÒº´ã ÅÐàÍÕ´ã ŧ
B. ÁеÙÁàªÍè× Á ã¹ÀÒª¹Ð
C. Ç»Ô §¤ÃÁÕ
D. à¹Âà¤Áç 2. ¹Óà¹Âà¤çÁ·èÕÅÐÅÒÂá ǼÊÁ¡Ñºá¤Ãç¡à¡Í ·Õ躴
ÅÐàÍÕ´áÅФ¹ã à Ò¡¹Ñ

3. ¨Ò¡¹Ñé¹¹Óá¤Ãç¡à¡Í ·èÕ¼ÊÁ¡Ñºà¹Âà¤çÁÁÒã ŧ
㹡 ͧ¾ÅÒʵԡ·ÕèàµÃÕÂÁä ÍÑ´ã á ¹¨¹¼ÔÇ
Ë ÒàÃÕºáÅÐà Ò¡¹Ñ

4. ¹ÓÁеÙÁàª×èÍÁÁÒËèÑ¹à ¹ªéÔ¹àÅç¡æµÒÁ¢¹Ò´·èÕ
ͧ¡Òèҡ¹éѹã ŧ㹡 ͧ¾ÅÒʵԡ·èÕã
á¤Ãç¡à¡Í ä

5. ºÕºÇÔ» §¤ÃÕÁŧªÑ鹺¹ÊØ´¨Ò¡¹éѹ»Ò´ã àÃÕº
à¹ÂÕ ¹

6. µ¡á § Ò¹Ë Ò Ç¼§â¡â áÅÐÁеÙÁàª×èÍÁà¾è×Í
¤ÇÒÁÊǧÒÁ

PBRU UNIVERSITY

้ก้ด้น้ด่ต
้ห้ิป
้ว์ร่ส่ล่ส้ต็ป
่ท้น่น้ห้ว่ล่ส์ร
้ข้ห์ร้ล
่ส้ห้ว์ร่ส
้ิป

์ร
่ต

นมะตูมตั้งตระห านบนลาน น
เพลินประพัน วรรณศลิ ไ สิน้ สาย

ดอกหอมจัดรดั ใจรักไ คลาย
ลกู ผลไ อาศยั ใ เ นยา
.

ปลูก นเล็กเริ่มเ นครู ห าที่
ณ วันน้ี านเกษยี ณเพยี รรกั ษา

- สำนกั กลอนพอเพยี ง อ.แกลง จ.ระยอง -


่ผ
้นู้ร็ป้ต

็ป้ช้ด
่ม
่ม์ป์ธ
ัฝ่ง้ต