วรรณกรรมพลเมืองดี เรื่อง เพียงฟ้าพอดิน วิถีถิ่นรังสิต

เพียงฟา้ พอดินวรรณกรรมพลเมอื งดี
วถิ ีถ่ินรังสิต

โดย กล่มุ วถิ รี งั สติ

วรรณกรรมพลเมอื งดี

เพยี งฟา้ พอดนิ วิถถี ่นิ รงั สติ

โดย
นกั เรยี นกล่มุ วถิ รี ังสติ

ทป่ี รกึ ษาและผู้เรียบเรียง
นายธนกฤต จิรโชติเศวต
นายวรวฒั น์ นาพังคะบตุ ร

สารพลเมอื งดี

เพียงฟ้าพอดิน วิถีถิ่นรังสิต เป็นวรรณกรรมท่ีส่งเสริมความรู้ให้กับเยาวชน

โดยน้อมนาหลักเศรษฐกิจพอเพียง มาเป็นแรงบันดาลใจในการสร้างวรรณกรรมเร่ือง น้ี
ซึ่งปัจจุบันวิถีชีวิตของผู้คนน้ันเปล่ียนแปลงไปจากเดิม วรรณกรรมเร่ืองน้ีจึงมุ่งหวังให้เกิด
แรงจูงใจให้ปรับเปล่ียนวิถีการดาเนินชีวิตของคนในชุมชนรังสิต หรือผู้คนในชุมชนอื่นๆ ด้วย
อนง่ึ การอ่านวรรณกรรมน้จี ะเปน็ การปลูกฝังลักษณะนิสัย หรือปรับพฤติกรรมไปสู้วิถีชีวิตท่ีดี
ตามแนวทางหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง

วรรณกรรมเรื่องเพียงฟ้าพอดิน วิถีถ่ินรังสิต น้ีได้เข้าร่วมในโครงการวิจัย
เชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมในการพัฒนาครูผู้สอนด้วยกลยุทธ์ห่วงโซ่คุณค่า สู่ความสาเร็จ
ของห้องเรยี น 3Ds เสริมสร้างผเู้ รียนใหเ้ หน็ คุณคา่ การพัฒนาชุมชนรองรับความเป็นพลเมืองดี
ในสังคมอนาคตสาหรับโรงเรียนสังกัดเทศบาลนครรังสิต จังหวัด ปทุมธานี ได้รับความรู้
จากวิทยากรและคณาอาจารย์ มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์
จังหวัดปทุมธานี ต้องขอขอบคุณคณะวิทยากรและอาจารย์ทุกท่าน รวมถึงคณะผู้บริหาร
เทศบาลนครรงั สิตท่เี ห็นความสาคัญของโครงการ และท่ีสาคญั ขอขอบคุณคณุ ครทู ่ปี รึกษา ท่ีให้
คาแนะนาและคอยชว่ ยเหลอื ในการจัดทาวรรณกรรมเสมอ ณ ทน่ี ้ี ขอขอบพระคณุ อยา่ งสูง

พีส่ าวฟา้ นอ้ งชายดนิ คพู่ นี่ ้อง เจ้าทง้ั สองอยปู่ ทมุ เมอื งงดงาม
ณ สถานมธั ยมนครรงั สติ
ใต้ร่มรามฝกึ เลา่ เรยี นเขยี นอา่ น

วนั หน่ึงสองเจา้ เขา้ พยาบาล มีอาการจากอาหารทท่ี าพิษ
ด้วยผลผกั ทค่ี ดิ วา่ มีคณุ แต่สดุ ทนผลผกั อาบนา้ ยา
ผลผกั บรรดามีทค่ี า้ ขาย คนปลกู ร้ายไมส่ นถงึ คนกนิ
ทาลายดนิ ดว้ ยนา้ ยาพานา้ เสยี ร้อนคนกนิ ไดพ้ ษิ ท้งั พน่ี อ้ ง

เจา้ ทงั้ สองมองเหน็ เปน็ บทเรยี น
จงึ เฝา้ เพยี รพนิ ิจคดิ แก้ไข

ย่ิงใคร่รถู้ ามครแู ละผองเพอ่ื น
ได้คาเตอื นเพราะวถิ ที เี่ ปลย่ี นแปลง

ครูแจกแจงทนุ นยิ มคนเรง่ รบี
วถิ ีน้ีมใี หเ้ หน็ ในคนเมอื ง

แมน้ รุง่ เรอื งแตก่ ลบั จมปลกั ทกุ ข์
เหมอื นจะสขุ แต่ระคนปนปญั หา

จากทเ่ี หน็ เหมน็ ปญั หาครแู นะบอก
มาทดลองถามยายบา้ นชายคลอง
ยายบัวครวั ชานยา่ นปทมุ
เรอื นมงุ กระเบื้องเผาเอาอย่างไทย
เปน็ เรอื นไทยขา้ งคลองมองดเู พลนิ
รมิ ทางเดนิ เลยี บคลองสอ่ งวถิ ี
เรือนหลงั นม้ี ยี ายบัวสอนการงาน
ผ้เู ปน็ ปราชญก์ ารเกษตรทพ่ี อเพยี ง

ยายเพยี รบอกของเดมิ ทมี่ มี า ปลูกผกั เลยี้ งปลาปลอดสารพษิ
ให้เปน็ มติ รดนิ นา้ ทอี่ าศยั ด้วยจติ ใจหว่ งฟา้ ดนิ ถ่ินที่อยู่
ว่าสองหลานท่กี นิ อยทู่ กุ วนั นี้ เพราะยายมหี ลกั วถิ ที ีย่ ดึ มา
แนวเศรษฐกจิ พอเพยี งเลยี้ งชพี มา ยายอาสาบอกหลานอยา่ งแขง็ ขนั



มสี ามห่วงสองเงอื่ นไขจาไวห้ นา หว่ งหนง่ึ มาพอประมาณการเปน็ อยู่
ห่วงสามสรา้ งภมู คิ มุ้ กนั ตน
ห่วงสองรเู้ หตุผลเปน็ กลคดิ
ยายปลม้ื ใจบอกตอ่ ท้งั สองขอ้
หลานสาวฟา้ ฟงั ตอ่ สองเงอื่ นไข ระวงั รอบตวั ตนเปน็ คนดี
หนึง่ ความรใู้ หร้ อบรแู้ ละรอบคอบ เงือ่ นไขสองนม้ี อี ยู่วา่
ไม่นานบอกหลานดนิ วา่ อกี ขอ้ ขยันเกง่ สจุ รติ มปี ญั ญา
คุณธรรมนาชวี าซอ่ื สตั ย์กลา้ พอ่ หลวงหลา้ ดารสั ปรชั ญา
ยายบอกหลกั การนม้ี ที ีม่ า ให้ตน่ื ฟนื้ เศรษฐกจิ และสงั คม
วา่ หลกั นน้ี าพาความยงั่ ยนื

ยายยงั คงวถิ วี ฒั นธรรม สมดลุ ลา้ รบั มอื เมอื่ เปลยี่ นแปลง
ยายแสดงบอกหลานหลายสถาน มีมานานตามวถิ ีในถิ่นนี้
เหตุผลนม้ี องเหน็ เปน็ ปญั ญา ถงึ คณุ คา่ หลกั การงานพอเพยี ง
รับสาเนยี งยายบัวไมม่ วั รอ รบี เร่งตอ่ จดจานาไปใช้

มุ่งหวงั ใจใชช้ วี ติ จติ ตงั้ มน่ั ลงมอื ทาทนั ทที บ่ี ้านตน
ไม่มจี นปลกู พชื ผักใหม้ กี นิ รดน้าดนิ พรวนปลกู สนกุ งาน
ท้ังสองหลานทาแลว้ บอกตอ่ เพอื่ น คอยยา่ เตอื นบอกสงิ่ นด้ี เี หลอื หลาย
คายายบอกตามรอยเบอื้ งพระบาท วถิ ปี ราชญส์ ราญสขุ ทกุ ขห์ าย

เร่ืองดสี รา้ งความสขุ สนกุ กาย เร่งขยายบอกครสู โู่ รงเรยี น
ครูกเ็ พยี รสงั่ สอนทกุ หอ้ งเรยี น ให้เด็กเขยี นฝกึ อา่ นมาเสนอ
เกลอฟา้ เพอื่ นดนิ ต่างยนิ ดี มีหลกั การนาชวี ติ จติ ฤดี
นบั แต่นีช้ ีวติ ดเี ปน็ ที่สดุ ประสบสขุ ท่ีรงั สติ ชีวิตพอเพยี ง

เรอื่ งยอ่

เพียงฟ้าพอดิน วิถีถิ่นรังสิต เป็นวรรณกรรมท่ีน้อมนาหลักปรัชญา

เศรษฐกจิ พอเพียง มาเป็นแนวทางในการแต่งวรรณกรรมในครง้ั นี้ โดยกลา่ วถงึ พ่ีนอ้ ง
คู่หน่งึ พส่ี าวชอ่ื ฟา้ และน้องชายท่ชี ่ือวา่ ดิน ที่เกิดในจังหวัดปทุมธานี ย่านคลองรังสิต
และศึกษาอยู่ในโรงเรียนมัธยมนครรังสิต ซึ่งในวันหน่ึงทั้งคู่ป่วยด้วยอาการ อาหาร
เปน็ พิษเนอ่ื งจากอาหารทปี่ รงุ มาจากผักทปี่ ะปนดว้ ยนา้ ยาฆา่ แมลง บทเรยี นครง้ั นจ้ี ึงเป็น
มูลเหตุให้พี่นอ้ งทัง้ สองนห้ี าขอ้ มลู เพื่อแก้ไขปัญหาท่ีเกดิ ข้ึน

จากนนั้ พนี่ อ้ งฟ้ากบั ดนิ จึงไดล้ องปรึกษากับครแู ละเพ่ือนๆ เก่ยี วกบั ปญั หา
ท่ีเกิดข้ึนจึงทาให้ทราบถึงวิถีชีวิตของคนท่ีเปล่ียนแปลงไปจากเดิม กลายเป็นวิถีชีวิต
แบบทนุ นยิ มที่มกี ารดาเนินชวี ติ ท่ีเร่งรีบจนไดร้ ับคาแนะนาจากคุณครูให้ลองไปปรึกษา
คณุ ยายบวั ปราชญเ์ กษตรทเ่ี ปน็ ผใู้ หค้ วามรใู้ นการทาเกษตรและการดาเนินชีวิตดว้ ยวิถี
พอเพียง

จากคาแนะนาของคณุ ยายบวั นาไปสกู่ ารดาเนนิ ชีวิตแบบพอเพียงและได้รับ
การสง่ เสรมิ จากคณุ ครใู ห้ขยายความรทู้ ไ่ี ดจ้ ากคณุ ยายบวั ไปสนู่ กั เรยี นภายในโรงเรียน
ตอ่ ไป

คาสาคญั

พอประมาณ หมายถึง พอประมาณในทกุ อยา่ ง ความพอดไี มม่ ากหรือวา่ น้อยจนเกินไปโดยต้อง

ไม่เบียดเบียนตนเอง หรือผอู้ นื่ ใหเ้ ดือดรอ้ น

มีเหตุผล หมายถงึ การตัดสินใจเกยี่ วกับระดับของความพอเพียงนั้น จะต้องเป็นไปอย่างมีเหตุผล

โดยพิจารณาจากเหตุปัจจัยท่ีเก่ียวข้อง ตลอดจนคานึงถึงผลท่ีคาดว่าจะเกิดขึ้นจากการกระทานั้นๆ
อยา่ งรอบคอบ

มภี มู ิคมุ้ กนั ท่ดี ีในตัวเอง หมายถงึ การเตรียมตัวใหพ้ ร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลง

ด้านการต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นโดยคานึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่าง ๆ ท่ีคาดว่าจะ เกิดข้ึน
ในอนาคตท้ังใกล้และไกล

เง่ือนไขความรู้ คือ มีความรอบรู้เกี่ยวกับ วิชาการต่างๆที่เกี่ยวข้องอย่างรอบด้าน

ความรอบคอบท่ีจะนาความรู้เหล่านั้นมาพิจารณาให้เช่ือมโยงกัน เพื่อประกอบการ วางแผน
และความระมดั ระวังในขั้นตอนปฏิบัติ คุณธรรมประกอบด้วย มีความตระหนักในคุณธรรม มีความ
ซ่ือสตั ยส์ จุ รติ และมีความอดทน มคี วามเพยี ร ใชส้ ติปัญญาในการดาเนนิ ชวี ติ

เง่ือนไขคุณธรรม คือ มีความตระหนักในคุณธรรม มีความซื่อสัตย์สุจริตและมีความอดทน

มคี วามเพียร ใชส้ ตปิ ัญญาในการดาเนนิ ชวี ิต

ส่วนหนึ่งขา้ งในจากใจผ้แู ตง่

สนุกและเปน็ ประสบการที่ดมี ากครบั
ไม่แน่ใจว่าเราเรียนอาหาร

อยู่ไหมแตย่ งั กด็ เี หมือนกันค่ะ

ที่จรงิ ความพอเพยี ง กด็ เี หมอื นกันนะครบั

แปลกดีครับเรยี นอาหารดว้ ยแตง่ กลอนด้วย
ไมน่ ่าเชอื่ เลยครับว่าจะทาได้

นกั เรียนกลมุ่ โดย กลุ่มวิถรี งั สติ

ส่วนหนง่ึ ขา้ งใน จากใจผู้แตง่

จากการจัดการเรียนรู้ให้กับนักเรียนเรื่องอาหารไทยเพื่อสุขภาพ
กับแรงบันดาลใจจากหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง นักเรียนกลุ่มส่งเสริม
ศักยภาพนักเรียนสู่ความเป็นเลิศด้านอาหารไทย ระดับช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 3
จึงนาไปสู่วรรณกรรมพลเมืองดี เพียงฟ้าพอดิน วิถีถิ่นรังสิต นับเป็นการขยาย
องค์ความรู้จากความสนใจของผู้เรียนไปสู่องค์ความรู้อ่ืนๆเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดี
ของผู้เรียน คนเป็นครูก็อดจะภูมิใจไม่ได้กับกระบวนการความร่วมมือในการ
ทางาน

ท้งั นค้ี วามสุข สนกุ ทเี่ กิดขน้ึ ระหว่างการทางานคือกาไรทางปัญญา
ของกจิ กรรมในครัง้ นี้

ทป่ี รกึ ษาและผู้เรยี บเรยี ง

ธนกฤต จริ โชตเิ ศวต

โครงการ วิจยั เชิงปฏิบตั กิ ารแบบมสี ว่ นรว่ มในการพฒั นา
ครผู ู้สอนดว้ ยกลยทุ ธห์ ว่ งโซค่ ณุ คา่

สู่ความสาเรจ็ ของหอ้ งเรยี น 3Ds เสริมสรา้ งผเู้ รยี น
ใหเ้ หน็ คณุ คา่ การพฒั นาชุมชน รองรบั ความเปน็ พลเมอื งดี

ในสงั คมอนาคตสาหรบั โรงเรยี น
สังกดั เทศบาลนครรงั สติ จังหวดั ปทุมธานี

ผูว้ ิจยั
ผศ.ดร.สพุ จน์ ทรายแก้ว ผู้บริหารโครงการวจิ ยั
ดร.นารี คหู าเรอื งรอง หวั หน้าโรงการวิจยั
ดร.เลอลกั ษณ์ โอทกานนท์ ทมี วจิ ยั

วรรณกรรมตน้ แบบ
จากโรงเรยี นมธั ยมนครรงั สติ