Focus Visual UPSR Sains

PELANGI


VRC489040













Sains VISUAL


Revisi Infografik & Diagramatik


Sains









Sains











T



ahun
4
•
5
•
6






www.PelangiBooks.com KSSR

• Kedai Buku Online • Perpustakaan Online •
Eksklusif!


W.M: RM23.95 / E.M: RM24.95 Imbas untuk
VRC489040
ISBN: 978-983-00-9006-1 AR
,!7IJ8D0-ajaagb! Mohamed Abaidi Mohamed Noh Augmented

PELANGI Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. (89120-H) PELANGI Ong Lay Tin Reality




Focus Visual Sains TH4•5•6.indd 1 04/09/2019 4:48 PM

Tahun 4


Unit1 Kemahiran Saintifik............................................................................ .1

Kemahiran Proses Sains 1
Kemahiran Manipulatif 3
Unit 2 Peraturan Bilik Sains........................................................................ 4

Peraturan Bilik Sains 4

Unit 3 Proses Hidup Manusia....................................................................... 6
Proses Pernafasan Manusia 6
Perkumuhan dan Penyahtinjaan Manusia AR m/s 8 8
Manusia Bergerak Balas terhadap Rangsangan 9
Pewarisan Manusia 10
Tabiat yang Mengganggu Proses Hidup Manusia 11
Amalan Hidup Sihat 12
Unit 4 Proses Hidup Haiwan........................................................................ 13


Organ Pernafasan Haiwan 13
Unit 5 Proses Hidup Tumbuhan.................................................................... 16

Tumbuhan Bergerak Balas terhadap Rangsangan 16
Fotosintesis 19

Unit 6 Pengukuran...................................................................................... 22
Panjang 22
Luas 25
Isi Padu 27
Jisim 29
Masa 30

Unit 7 Sifat Bahan........................................................................................ 33

Sumber Asas Bahan 33
Sifat Bahan 36
Sifat Bahan sebagai Asas Mencipta 40

Unit 8 Pengaratan......................................................................................... 41

Pengaratan Objek 41








ii Kandungan





Kandungan Achiever.indd 2 8/2/19 12:53 PM

Unit 9 Sistem Suria....................................................................................... 44
Ahli Sistem Suria AR m/s 47 44
Saiz Relatif 48
Jarak Relatif 48

Unit 10 Teknologi......................................................................................... 50
Kepentingan Teknologi dalam Kehidupan 50
Perkembangan Teknologi 52
Sumbangan Teknologi 54

Tahun 5


Unit 1 Kemahiran Saintifik......................................................................... 56

Kemahiran Proses Sains 56
Kemahiran Manipulatif 57

Unit 2 Peraturan Bilik Sains....................................................................... 58

Patuhi Peraturan Bilik Sains 58

Unit 3 Proses Hidup Haiwan....................................................................... 60
Ciri-ciri dan Tingkah Laku Khas Haiwan untuk

Melindungi Diri 60
Tingkah Laku Khas Haiwan untuk Melindungi Diri
daripada Musuh 62
Ciri-ciri dan Tingkah Laku Khas Haiwan untuk
Melindungi Diri daripada Cuaca Melampau 63
Kemandirian Spesies Haiwan 64
Rantai Makanan 65
Siratan Makanan 66

Unit 4 Proses Hidup Tumbuhan.................................................................. 68

Ciri Khas Tumbuhan untuk Melindungi Diri
daripada Musuh 68
Ciri Khas Tumbuhan Menyesuaikan Diri dengan
Iklim dan Perubahan Musim 70
Pencaran Biji Benih 71
Kepentingan Kemandirian Spesies Tumbuhan 73

Unit 5 Tenaga............................................................................................. 74
Sumber Tenaga 74

Pelbagai Bentuk Tenaga 75
Perubahan Bentuk Tenaga 78
Sumber Tenaga Boleh Dibaharui dan Sumber Tenaga
Tidak Boleh Dibaharui 79




Kandungan iii





Kandungan Achiever.indd 3 8/2/19 12:53 PM

Unit 6 Cahaya............................................................................................. 81
Cahaya Bergerak Lurus AR m/s 82 81
Cahaya Boleh Dipantulkan 83
Cahaya Boleh Dibiaskan 85

Unit 7 Elektrik............................................................................................. 88
Sumber Tenaga Elektrik 88
Litar Elektrik Lengkap 90
Simbol Komponen 90
Litar Bersiri dan Litar Selari 91
Kesan Nyalaan Mentol 92
Langkah Keselamatan Pengendalian Peralatan Elektrik 93

Unit 8 Haba...............................................................................................95

Suhu 95
Teknik Menggunakan Termometer 95
Menerima dan Kehilangan Haba 96
Pengembangan dan Pengecutan 96
Aplikasi Prinsip Haba 98

Unit 9 Jirim...............................................................................................99

Sifat Keadaan Jirim 99
Tiga Keadaan Air 100
Perubahan Keadaan Jirim 101
Kitaran Air Semula Jadi 103

Kepentingan Kitaran Air Semula Jadi 103
Sumber Air Semula Jadi 104
Kepentingan Kebersihan Sumber Air 104

Unit 10 Asid dan Alkali..............................................................................106
Sifat Kimia Bahan 106

Unit 11 Bumi, Bulan dan Matahari...........................................................109

Putaran dan Peredaran Bumi 109
Kesan Putaran Bumi 109
Fenomena Fasa-fasa Bulan 112

Unit 12 Teknologi.......................................................................................114

Struktur yang Kuat dan Stabil 114
Faktor Kestabilan Objek 115
Kekuatan Binaan 116







iv Kandungan





Kandungan Achiever.indd 4 8/2/19 12:54 PM

Tahun 6


Unit 1 Kemahiran Saintifik......................................................................117
Kemahiran Proses Sains 117
Kemahiran Manipulatif 120

Unit 2 Peraturan Bilik Sains....................................................................121

Patuhi Peraturan Bilik Sains 121

Unit 3 Mikroorganisma...........................................................................124
Hidupan Seni 124
Proses Hidup Mikroorganisma 126

Pertumbuhan Mikrob 126
Kesan Buruk Mikroorganisma 126
Kegunaan Mikroorganisma 127
Amalan Harian yang Sihat 128

Unit 4 Interaksi antara Hidupan.............................................................. 129
Interaksi antara Haiwan 129

Haiwan Hidup Berkumpulan dan Bersendirian 130
Faktor Persaingan antara Haiwan 131
Simbiosis antara Haiwan 131
Faktor Persaingan antara Tumbuhan 133
Jenis Interaksi antara Tumbuhan 134

Unit 5 Pemeliharaan dan Pemuliharaan.................................................... 135

Kepupusan Haiwan 135
Diancam Kepupusan 136
Aktiviti yang Mengancam Haiwan dan Tumbuhan 136
Pemeliharaan dan Pemuliharaan Haiwan
dan Tumbuhan 138

Unit 6 Daya................................................................................................ 140

Apakah Daya? 140
Kesan Daya 141
Daya Geseran 141
Faktor yang Mempengaruhi Daya Geseran 142
Kesan Daya Geseran 143
Menambahkan dan Mengurangkan Daya Geseran 144








Kandungan v





Kandungan Achiever.indd 5 8/2/19 12:54 PM

Unit 7 Kelajuan.......................................................................................... 145

Apakah Kelajuan? 145
Unit Kelajuan 146
Hubungan antara Kelajuan, Jarak dan Masa 147
Mengira Kelajuan 148

Unit 8 Pengawetan Makanan......................................................................149

Kerosakan Makanan 149
Punca Kerosakan Makanan 150
Kaedah Pengawetan Makanan 151
Kepentingan Teknologi Pengawetan Makanan 153

Unit 9 Bahan Buangan................................................................................154

Bahan Buangan 154
Pengelasan Bahan Buangan 155
Hargai Bumi Kita 156
Amalan Pengurusan Bahan Buangan 159
Pengurusan Bahan Buangan Secara Terancang 160

Unit 10 Gerhana............................................................................................161

Gerhana Bulan 162
Gerhana Matahari 163

Unit 11 Buruj................................................................................................ 164
Apakah Buruj? 164
Kenali Buruj 164

Kegunaan Buruj 165
Unit 12 Mesin................................................................................................ 166

Mesin Ringkas 166
Mesin Kompleks 170

Jawapan .......................................................................................................... 171






















vi Kandungan





Kandungan Achiever.indd 6 8/2/19 12:54 PM

Tahun 5

U U
Proses Hidup Haiwan
N N Proses Hidup Haiwan
I I
T T





Ciri-ciri dan Tingkah Laku Khas Haiwan untuk Melindungi Diri





Haiwan melindungi dirinya daripada bahaya dan musuh. Haiwan bertindak
melindungi diri apabila diancam musuh.




Cara haiwan
melindungi diri





Musuh Cuaca melampau
(Manusia dan haiwan)






Ciri Khas Tingkah Laku Ciri Khas Tingkah Laku






Ciri-ciri Khas Haiwan untuk Melindungi Diri



Bercangkerang Keras Bersisik

Untuk melindungi haiwan daripada cedera Sisik keras pada badan haiwan dapat
jika diserang oleh musuh. mengelakkannya daripada tercedera apabila
diserang musuh.







Ketam Kura - kura Tenggiling








Buaya
Penyu Kerang


60 Unit 3





Bab 3 - Achiever Sains UPSR Thn 5.indd 60 8/2/19 3:34 PM

Berduri Tajam Bertanduk


Badan seperti landak akan menegakkan duri Haiwan yang bertanduk tajam menggunakan
pada badannya apabila diserang. tanduk untuk mempertahankan diri daripada
musuh.











Landak Laut Landak Kerbau













Ikan Buntal Rusa Kambing






Berbisa


Mengeluarkan racun berbisa yang boleh mencederakan atau membunuh musuh.











Kala Jengking Lebah











Labah - labah Ular










Unit 3 61





Bab 3 - Achiever Sains UPSR Thn 5.indd 61 8/2/19 3:34 PM

Tingkah Laku Khas Haiwan untuk Melindungi Diri daripada Musuh




1 Memutuskan Anggota Badan 2 Menggulungkan Diri Apabila
Diserang oleh Musuh

Memutuskan anggota badan adalah salah satu Haiwan menggulungkan badannya bagi
cara haiwan melarikan diri dengan mengelirukan menyukarkan musuh memakannya.
musuh. Anggota badan yang terputus akan
tumbuh semula.









Cicak Sotong Kurita Ulat Gonggok Tenggiling



3 Hidup Berkumpulan 4 Menyamarkan Diri



Sesetengah haiwan menggunakan warna,
Haiwan hidup dalam kumpulan supaya tidak bentuk dan corak badan yang menyerupai
mudah diserang oleh musuh. alam sekeliling bagi mengelakkan diri daripada
serangan musuh.









Kuda Belang Gajah Sesumpah Serangga Daun




5 Memasukkan Anggota Badannya 6 Berpura - pura Mati
ke dalam Cangkerang

Untuk menyembunyikan badannya di dalam Haiwan berpura-pura mati supaya haiwan lain
cangkerang daripada diserang oleh musuh. tidak memakannya.










Kura - kura Siput Kumbang Ulat Gonggok








62 Unit 3





Bab 3 - Achiever Sains UPSR Thn 5.indd 62 8/2/19 3:34 PM

Ciri-ciri dan Tingkah Laku Khas Haiwan untuk Melindungi Diri daripada Cuaca Melampau




Berbulu Tebal Mempunyai Lapisan Lemak Tebal


Untuk melindungi diri daripada kesejukan Haiwan yang hidup di kawasan sejuk biasanya
dengan mengurangkan kehilangan haba. mempunyai lapisan lemak yang tebal di bawah
kulitnya untuk memanaskan badannya.













Beruang Kutub Penguin



Mempunyai Bonggol Berendam di dalam Lumpur atau Air


Haiwan berendam di dalam lumpur atau air
Bahagian bonggol pada untuk menyejukkan badan.
belakang badan haiwan
bertujuan menyimpan
makanan dalam bentuk
lemak dan air. Hal ini
membolehkan haiwan
tersebut hidup tanpa
makan dan minum selama
beberapa hari.


Unta Badak Sumbu


Bermigrasi Berhibernasi




Haiwan bermigrasi Berhibernasi adalah satu
ke tempat yang cara penyesuaian haiwan
lebih panas untuk merendahkan kadar
mendapatkan metabolismenya semasa
makanan, tempat musim sejuk. Haiwan akan
tinggal atau mencari tidur sepanjang musim
pasangan. untuk mengurangkan
kehilangan tenaga dan
haba.


Burung Bangau Beruang




Unit 3 63





Bab 3 - Achiever Sains UPSR Thn 5.indd 63 8/2/19 3:34 PM

Uji Diri 1

1. Bagaimanakah unta dapat tinggal di kawasan gurun yang panas dan kering - kontang?
2. Apakah kepentingan ciri - ciri khas atau perlakuan haiwan dalam melindunginya daripada iklim
yang melampau?



Kemandiran Spesies Haiwan





Kemandirian spesies bermaksud kemampuan haiwan itu untuk memastikan anak-anaknya terus
hidup bagi mengelakkan daripada pupus.








Cara Haiwan Membiak








Melahirkan
Bertelur Kucing
Telur katak berlendir Anak
menyusukan anak.

Cara haiwan menjaga anak:
Cara haiwan menjaga telur:
Menyembunyikan telur Menyusukan anak
Membawa anak di dalam kantung
Bertelur dengan banyak Menyerang musuh
Telur berlendir
Mengeram telur Membawa anak di dalam mulut
Bergerak di dalam kumpulan
Menjaga telur hingga menetas
Memberi makanan kepada anak

Burung bangau
menjaga telur Kanggaru
hingga menetas. membawa anak di
dalam kantung.












Ayam mengeram Zirafah
telur hingga bergerak di
menetas. dalam kumpulan.



64 Unit 3





Bab 3 - Achiever Sains UPSR Thn 5.indd 64 8/2/19 3:35 PM

Rantai Makanan






Hidupan akan saling bergantung antara satu sama lain untuk mendapatkan makanan.
Pengaliran tenaga akan berlaku dari satu hidupan kepada hidupan yang lain.
Rantai makanan bermula daripada tumbuhan hijau yang merupakan pengeluar.
Tumbuhan membuat makanan sendiri melalui proses fotosintesis.
Haiwan pula perlu bergantung kepada tumbuhan atau haiwan lain untuk mendapatkan
makanan dan dikenali sebagai pengguna.





Contoh rantai makanan:


(i)









Petunjuk:
Kelapa sawit Tikus Burung Hantu
(Pengeluar) (Pengguna) (Pengguna) Dimakan oleh
(ii)











Rumput Kambing Harimau
(Pengeluar) (Pengguna) (Pengguna)













Padi Burung Ular Burung Helang
(Pengeluar) (Pengguna) (Pengguna) (Pengguna)








Unit 3 65





Bab 3 - Achiever Sains UPSR Thn 5.indd 65 8/2/19 3:35 PM

Siratan Makanan

Gabungan beberapa rantai makanan akan membentuk siratan makanan.




Habitat: Padang Rumput


Belalang

Katak
Rumput Burung Pipit

Ular

Ulat Beluncas


Siratan makanan di atas terdiri daripada empat rantai makanan.



1. Rumput Belalang Katak Ular
2. Rumput Ulat Beluncas Burung Pipit Ular
3. Rumput Belalang Burung pipit Ular
4. Rumput Ulat beluncas Katak Ular





Habitat: Kolam


Berudu



Rumpair Udang Ikan Bangau



Larva





Siratan makanan di atas terdiri daripada empat rantai makanan.




1. Rumpair Berudu Ikan Bangau
2. Rumpair Udang Ikan Bangau
3. Rumpair Larva Ikan Bangau
4. Rumpair Larva Udang Ikan Bangau






66 Unit 3





Bab 3 - Achiever Sains UPSR Thn 5.indd 66 8/2/19 3:35 PM

Hubungan antara Hidupan dalam Siratan Makanan






Dalam satu siratan makanan, perubahan pada populasi spesies tertentu akan
menyebabkan populasi spesies yang lain dalam habitat yang sama turut terjejas.
Siratan makanan dalam sebuah habitat adalah penting untuk mengawal populasi
pelbagai spesies dan mengekalkan keseimbangan alam.










Contoh habitat: Kebun buah - buahan



Ulat Beluncas


Burung Pipit
Buah Betik Ayam

Ular

Tupai




Jika kuantiti buah betik berkurang, populasi semua haiwan di atas akan turut
berkurang.
Jika populasi ular bertambah, populasi ayam, burung pipit dan tupai akan berkurang.
Jika populasi ayam bertambah, pupulasi ulat beluncas akan berkurang dan jumlah
hasil buah betik akan bertambah.







Uji Diri 2

Arnab Ayam Pokok lobak merah Burung helang Belalang

1. Senaraikan semua rantai makanan berdasarkan hidupan di atas.
2. Namakan
(a) Pengeluar: ________________________
(b) Pengguna: ________________________
3. Bina siratan makanan berdasarkan rantai makanan yang disenaraikan pada soalan 1.
4. Seorang petani mendapati buah kelapa sawit telah dimakan oleh tikus-tikus di ladangnya.
Pada pendapat kamu, bagaimanakah petani tersebut boleh mengawal bilangan tikus yang
semakin bertambah?





Unit 3 67





Bab 3 - Achiever Sains UPSR Thn 5.indd 67 8/2/19 3:35 PM

Tahun 4

Unit 1 Kemahiran Saintifik (c) (i) Jenis aktiviti
(ii) Kadar pernafasan
Uji Diri 1
Ikan mati selepas dua hari kerana tidak mendapat oksigen Uji Diri 2
yang mencukupi. Lapisan minyak di permukaan air 1. Peluh, karbon dioksida dan wap air
menghalang oksigen daripada sampai ke ikan. 2. Proses perkumuhan dan penyahtinjaan adalah penting
kerana proses-proses ini perlu pada manusia untuk
Uji Diri 2 kekal sihat. Bahan buangan akan menjadi toksik dan
Jika perkara di dalam gambar berterusan, habitat semula boleh memudaratkan kesihatan manusia jika tidak
jadi hidupan liar akan musnah. Hidupan liar akan berpindah disingkirkan.
ke habitat lain atau mati.
Uji Diri 3
Uji Diri 3
1. (a) Pemboleh ubah dimanipulasi: Saiz bikar Organ deria
(b) Pemboleh ubah bergerak balas: Masa lilin padam Rangsangan
(c) Pemboleh ubah dimalarkan: Saiz lilin, jenis lilin,
tinggi lilin Mata Cahaya
2. Semakin kecil saiz bikar, semakin pendek tempoh
masa lilin padam. Telinga Bunyi


Unit 2 Peraturan Bilik Sains Hidung Bau

Uji Diri 1 Kulit Sentuhan
1. (i) Masuk ke dalam bilik sains hanya dengan
kebenaran guru. Lidah Rasa
(ii) Semua aktiviti atau eksperimen mesti dijalankan
mengikut arahan guru. Uji Diri 4
(iii) Susun semula kerusi sebelum keluar dari bilik Rupa paras dan warna kulit
sains.
(iv) Laporkan dengan segera jika ada kemalangan, Uji Diri 5
kecederaan atau kerosakan. 1. Merokok boleh memberikan kesan yang berbahaya
(v) Pastikan bilik sains dalam keadaan bersih dan kerana asap rokok mengandungi nikotin, tar dan
kemas sebelum meninggalkannya. banyak lagi bahan kimia yang boleh menyebabkan
(vi) Buang sampah dan sisa bahan ke dalam bakul penyakit seperti batuk, strok, kanser peparu dan
sampah yang telah disediakan. ketagihan.
2. (i) Makan dan minum di dalam bilik sains. 2. (i) Diabetes
(ii) Bergurau, bermain dan berlari di dalam bilik sains. (ii) Tekanan darah tinggi
(iii) Membawa peralatan atau bahan keluar dari bilik 3. Kesan buruk penyalahgunaan dadah ialah ketagihan,
sains tanpa kebenaran guru. halusinasi dan kerosakan otak.
Uji Diri 6
Beriadah, bersukan, berkelah, membaca buku
Unit 3 Proses Hidupan Manusia

Uji Diri 1
1. (a) Kadar pernafasan ialah bilangan pergerakan dada Unit 4 Proses Hidupan Haiwan
dalam satu minit.
(b) Semakin lasak suatu aktiviti, semakin tinggi kadar Uji Diri 1
pernafasan. 1. (i) Katak
(ii) Newt / Salamander




Jawapan 171





Jaw Achiever Sains Thn 4,5,6.indd 171 8/5/19 9:29 AM

2. Organ Pernafasan Haiwan Cabaran KBAT 1
Lantunan bola tidak sesuai untuk mengukur masa kerana
Satu organ Dua organ lantunannya tidak berulang secara seragam.

Peparu Kulit lembap Peparu dan Cabaran KBAT 2
Ikan paus Lintah kulit lembap Unit piawai adalah penting kerana memberikan ukuran
Tikus Cacing tanah Newt yang tepat dan seragam.
Cicak Uji Diri 5
Insang Spirakel QSPR
Udang Ulat beluncas
Berudu Kumbang Unit 7 Sifat Bahan
Lipas
Uji Diri 1
1.
Unit 5 Proses Hidup Tumbuhan
Bahan
Uji Diri 1
1. Pucuk, daun, bunga dan akar Tumbuhan Haiwan Batuan Petroleum
2. Daun pokok semalu akan menguncup apabila disentuh
kerana daun pokok semalu bergerak balas terhadap Almari Baju sejuk Cincin Payung
sentuhan.
Uji Diri 2 Terima jawapan lain yang sesuai.
1. Air, karbon dioksida, cahaya matahari dan klorofil Uji Diri 2
2. Tumbuhan tidak perlu bergerak seperti haiwan kerana 1. (a) GuliKertas tisuKain kapas
tumbuhan boleh membuat makanan sendiri melalui (b) Guli tidak menyerap air.
proses fotosintesis. Cahaya matahari, air dan karbon
dioksida berada di sekitar tumbuhan.
3. Fotosintesis adalah penting kerana:
(a) Oksigen yang dibebaskan oleh tumbuhan sangat Unit 8 Pengaratan
penting kepada manusia dan haiwan. 1
(b) Tumbuhan juga menghasilkan sumber makanan Uji Diri
kepada manusia dan haiwan. 1. Paku / pagar besi / skru / gergaji
2. Air dan udara
3. (i) Menyapu dengan gris atau minyak
Unit 6 Pengukuran (ii) Mengecat
(iii) Menyadur
(iv) Menyalut dengan plastik
Uji Diri 1
1. Jengkal, tapak kaki, hasta, depa
2. Pembaris dan pita pengukur Cabaran KBAT 1
3. A Kepentingan mencegah pengaratan:
(i) Mengelakkan objek menjadi haus dan rapuh
Uji Diri 2 (ii) Mengelakkan objek menjadi buruk dan kotor
1. Luas = Panjang x Lebar (iii) Mengelakkan terkena penyakit kancing gigi
2. Luas ialah besarnya sesuatu permukaan. (iv) Objek akan tahan lebih lama / menjimatkan wang
3. Alat pengukuran luas: Pembaris
2
2
Unit piawai: km , m , cm , mm 2
2
Uji Diri 3 Unit 9 Sistem Suria
1. Alat piawai: Silinder penyukat
Unit piawai: Mililiter (ml) Uji Diri 1
2. Isi padu = Panjang x Lebar x Tinggi 1. Matahari, planet, satelit semula jadi, asteroid,
3. Menggunakan kaedah sesaran air meteoroid dan komet.
2. Utarid, Zuhrah, Bumi, Marikh, Musytari, Zuhal, Uranus,
Uji Diri 4 Neptun
C, D, B, A 3. orbit
4. Marikh, Musytari




172 Jawapan





Jaw Achiever Sains Thn 4,5,6.indd 172 8/5/19 9:29 AM

Uji Diri 2 Unit 3 Proses Hidupan Haiwan
1. 1:400
2. Bola keranjang (Matahari), guli (Bumi), biji sagu (Bulan) Uji Diri 1
1. Bahagian bonggol pada belakang badan unta
Cabaran KBAT 1 bertujuan menyimpan makanan dalam bentuk lemak
1. (i) Planet akan sejuk dan air. Hal ini membolehkan unta hidup tanpa makan
dan minum selama beberapa hari.
(ii) Planet akan kegelapan. 2. Ciri-ciri khas atau perlakuan haiwan adalah penting
(iii) Tumbuhan tidak boleh menjalankan fotosintesis, untuk melindungi diri daripada iklim yang melampau
jadi tiada sumber makanan pada haiwan. kerana iklim yang melampau boleh mengancam nyawa
2. Suhu Bumi akan bertambah, bongkah ais dan glasier haiwan.
di kutub akan mencair menyebabkan peningkatan aras
laut dan banjir boleh berlaku. Air di permukaan Bumi Uji Diri 2
juga akan kering dan hidupan mati. 1. Pokok lobak merahBelalangAyamBurung
3. Bumi berupaya menyokong hidupan kerana Bumi helang
mempunyai air, udara dan suhu yang sesuai untuk Pokok lobak merahAyamBurung helang
hidupan. 2. (a) Pokok lobak merah
(b) Arnab, ayam, burung helang, belalang
3.
Unit 10 Teknologi Belalang Ayam
Uji Diri 1
1. Teknologi ialah aplikasi pengetahuan sains untuk Pokok lobak
mereka cipta pelbagai alat untuk mengatasi had merah
keupayaan manusia.
2. Melihat objek jauh: binokular dan teleskop Burung
(Terima jawapan lain yang sesuai) Arnab helang
3. Alat teknologi dapat memudahkan kerja manusia dan
menjadikan manusia lebih kreatif. 4. Perkebun ladang kelapa sawit membela burung hantu
untuk mengawal bilangan tikus yang merosakkan
Cabaran KBAT 1 hasil buah kelapa sawit. Maka jika semua tikus mati,
Sebelum menghasilkan sesuatu teknologi, kebaikan dan bilangan buah kelapa sawit akan bertambah.
keburukan alat teknologi kepada hidupan dan alam sekitar
perlu dipertimbangkan.
Unit 4 Proses Hidup Tumbuhan

Tahun 5 Uji Diri 1
1. (a) Berbulu halus
Unit 1 Kemahiran Saintifik (b) Beracun
(c) Mengeluarkan getah
Uji Diri 1 (d) Mengeluarkan bau busuk
(i) Menggunakan dan mengendalikan peralatan dan (e) Berduri
bahan dengan betul Uji Diri 2
(ii) Mengendalikan spesimen dengan betul dan cermat 1. Mempunyai akar yang panjang, daun berbentuk jarum
(iii) Melakar spesimen, peralatan dan bahan sains dengan dan batang yang menyimpan air.
cara yang betul 2. Pokok getah menggugurkan daun pada musim panas
(iv) Membersihkan peralatan sains dengan cara yang betul untuk mengurangkan kehilangan air.
(v) Menyimpan peralatan dan bahan sains dengan betul 3. Daun berpecah-pecah mengurangkan rintangan
dan selamat terhadap angin dan dapat mengelakkan pokok
tumbang apabila ditiup oleh angin kencang.

Unit 2 Peraturan Bilik Sains Uji Diri 3
1. Air, angin, haiwan dan manusia, mekanisme letupan
Uji Diri 1 2. Ruang udara, kulit yang berlilin
Laporkan kepada guru dan pantau keadaan kawan kamu. 3. (a) Mekanisme letupan
Guru hendaklah membawa kawan kamu berjumpa doktor (b) Manusia dan haiwan
jika ada tanda-tanda keracunan. (c) Angin





Jawapan 173





Jaw Achiever Sains Thn 4,5,6.indd 173 8/5/19 9:29 AM

(d) Air Uji Diri 2
(e) Haiwan dan manusia 1. Litar Bersiri
4. Supaya tumbuhan tidak mengalami kepupusan
5. B


Unit 5 Tenaga

Cabaran KBAT 1
Litar Selari
Tidak. Kita menyimpan tenaga ketika tidur untuk digunakan
sewaktu berjaga.
Uji Diri 1
Tenaga boleh dibaharui - Angin, cahaya matahari, air,
biojisim, ombak

Tenaga tidak boleh dibaharui - Arang batu, bahan nuklear, 2. Mentol akan rosak jika terlalu banyak sel kering kerana
petroleum dan gas asli tenaga elektrik yang dibekalkan berlebihan.
3. (i) Jangan sentuh peralatan elektrik dengan tangan
yang basah.
Unit 6 Cahaya (ii) Jangan sambung terlalu banyak soket pada satu
palam elektrik.
(iii) Jangan gunakan peralatan elektrik yang sudah
Uji Diri 1 rosak atau wayar yang terdedah.
1. (i) Jarak di antara objek dengan sumber cahaya
(ii) Jarak di antara objek dengan skrin
2. Cahaya bergerak dalam garisan lurus.
Unit 8 Haba
Uji Diri 2
1. Permukaan yang rata, licin dan berkilat akan Uji Diri 1
memantulkan cahaya dengan baik. 1. Termometer
2. 2.
Termometer Termometer
makmal klinik
Digunakan untuk Digunakan untuk
mengukur suhu mengukur suhu
bahan badan manusia

Julat suhu ialah Julat suhu ialah
o
o
o
o
Permukaan kaca 1 C - 100 C 35 C - 42 C
3. Sapu tangan bukan pemantul yang baik kerana 3. Pemasangan kabel elektrik pada tiang elektrik dan
permukaannya yang tidak rata dan kesat. susunan blok konkrit laluan pejalan kaki.
(Terima jawapan lain yang sesuai.)
Uji Diri 3
1. Pelangi
2. Mikroskop, teleskop dan kanta pembesar Jirim
3. Duit syiling kelihatan besar kerana sinar cahaya Unit 9
daripada duit syiling telah dibiaskan semasa cahaya
bergerak dari medium air ke medium udara. Uji Diri 1
1. Gas, pepejal dan cecair
2. Gas
Unit 7 Elektrik
Uji Diri 2
Uji Diri 1 1. (a) Pendidihan
1. Sel kering, mentol, wayar, suis (b) Penyejatan
2. (a) Mentol - Mengeluarkan cahaya menunjukkan ada
arus elektrik melaluinya Uji Diri 3
(b) Suis - Menyambung atau memutuskan aliran arus 1. (i) Memastikan kuantiti air di Bumi kekal





174 Jawapan





Jaw Achiever Sains Thn 4,5,6.indd 174 8/5/19 9:29 AM

(ii) Memastikan semua hidupan mendapat bekalan air bahan sains dengan betul
yang mencukupi 2. Mengendalikan spesimen dengan betul dan cermat
(iii) Membekalkan air yang bersih untuk hidupan 3. Melakar spesimen, peralatan dan bahan sains dengan
betul
Uji Diri 4 4. Membersihkan peralatan sains dengan cara yang betul
1. (a) Menjalankan proses hidup dalam badan dan 5. Menyimpan peralatan dan bahan sains dengan betul
menyejukkan badan dan selamat
(b) Penting untuk proses fotosintesis dan
menyejukkan tumbuhan
2. (i) Tidak buang sampah ke dalam sungai Peraturan Bilik Sains
(ii) Mendidik masyarakat tentang kepentingan Unit 2
menjaga kebersihan sumber air
(iii) Mengelakkan penggunaan baja kimia dan racun Uji Diri 1
serangga secara berlebihan 1. (a) Laporkan kepada guru.
(iv) Mengamalkan kitar semula dan guna semula (b) Ikat rambut dengan kemas.
(v) Merawat bahan buangan dari kilang sebelum 2. (a) Salah
dibuang ke dalam sungai (b) Salah
(Terima mana-mana jawapan) (c) Salah
(d) Betul
(e) Betul
Unit 10 Asid dan Alkali

Uji Diri 1 Unit 3 Mikroorganisma
1. Asam jawa
2 Kunyit Uji Diri 1
3. Kertas litmus hanya berfungsi dengan bahan yang Mikroorganisma (atau dikenali sebagai mikrob) ialah
basah. hidupan yang sangat kecil dan tidak boleh dilihat melalui
mata kasar.
Unit 11 Bumi, Bulan dan Matahari
Uji Diri 2
Uji Diri 1 1. (i) Yis digunakan di dalam pembuatan roti.
1. Bumi berputar pada paksinya. (ii) Bakteria baik yang ada di dalam susu kultur
2 (a) Betul membantu proses penghadaman di dalam perut.
(b) Salah (iii) Penghasilan antibiotik dan vaksin dalam
(c) Salah perubatan.
(d) Betul (Terima jawapan lain yang betul.)
2. (i) Menyebabkan penyakit
Uji Diri 2 (ii) Menyebabkan makanan menjadi rosak
1/3
1. 27 hari (iii) Menyebabkan pereputan gigi
2. Bulan (iv) Menyebabkan sakit perut
3. Teleskop 3. Demam dan selsema.
(Terima jawapan lain yang betul.)
Unit 12 Teknologi 4. Muntah dan cirit-birit.
5. Denggi, selsema dan HIV
6. Lalat, tikus dan lipas
Uji Diri 1
1. Kukuh, teguh, tidak mudah goyang atau rosak Uji Diri 3
2 Keluli adalah bahan yang kuat dan tahan lama. (i) Jaga kebersihan di sekeliling kita.
(ii) Tutup mulut ketika bersin. Virus boleh merebak melalui
udara.
Tahun 6 (iii) Jangan berkongsi barang peribadi bersama orang lain.
(iv) Kuarantin pesakit cacar air, konjunktivitis atau beguk
Unit 1 Kemahiran Saintifik untuk mengelak jangkitan.
(v) Tutup makanan untuk menghalang lalat atau lipas.
Uji Diri 1 (vi) Membasuh tangan sebelum makan dan selepas
Magnet menarik bahan logam. menggunakan tandas.
(vii) Membalut luka supaya tidak terdedah
Uji Diri 2 (viii) Mendidihkan air sebelum diminum
1. Menggunakan dan mengendalikan peralatan dan (ix) Menghalang pembiakan nyamuk





Jawapan 175





Jaw Achiever Sains Thn 4,5,6.indd 175 8/5/19 9:29 AM

Unit 4 Interaksi antara Hidupan (ii) Pengawetan makanan memudahkan proses untuk
mengangkut dan mengeksport makanan.
Uji Diri 1 (iii) Buah-buahan bermusim boleh dinikmati sepanjang
1. Kerjasama tahun dan mengelakkan pembaziran.
2 Air, makanan, pasangan, wilayah 3. Pelilinan, penyejukbekuan dan pendinginan.
4. Proses pengawetan makanan menghalang atau
Uji Diri 2 melambatkan pertumbuhan mikroorganisma.
1. Tumbuhan bersaing untuk mendapatkan cahaya, air,
nutrien dan ruang.
2. Komensalisme dan parasitisme Bahan Buangan
Unit 9


Unit 5 Pemeliharaan dan Pemuliharaan Uji Diri 1
1. (a) Kilang
(b) Kebun sayur
Uji Diri 1 2. Terbiodegradasikan: Sisa makanan, sisa haiwan.
1. Dinosaur, burung dodo, quagga, mamot Tidak terbiodegradasikan: Tin, tayar
2 Pembalakan memusnahkan habitat semula jadi (Terima jawapan lain yang betul.)
haiwan. Hal ini menyebabkan hidupan lari ke tempat
lain atau mati.

Uji Diri 2 Unit 10 Gerhana
Mewujudkan pusat pemuliharaan untuk haiwan terancam
bagi memastikan kemandirian spesies Uji Diri 1
Boleh merosakkan mata.

Unit 6 Daya
Unit 11 Buruj
Uji Diri 1
(i) Mengubah kelajuan objek Uji Diri 1
(ii) Mengubah arah pergerakan objek 1. Kompas
(iii) Memberhentikan objek bergerak 2 Buruj boleh digunakan untuk menunjukkan arah dan
petunjuk musim kerana kedudukannya yang tetap dan
Uji Diri 2 tidak berubah.
1. Menggunakan penggolek
2. Kebaikan - Geseran membolehkan kita memegang
objek dengan cengkaman yang baik. Geseran Mesin
membolehkan kita berlari dan berjalan tanpa tergelincir. Unit 12
Keburukan - Geseran menghasilkan haba yang tidak
diperlukan. Geseran menyebabkan permukaan yang Uji Diri 1
bersentuhan menjadi haus. Piramid dapat dibina menggunakan mesin ringkas seperti
takal, tuas, baji, roda, gear dan mesin kompleks. Mesin-
mesin ini digunakan biasanya untuk memudahlan kerja
Unit 7 Kelajuan seperti mengangkat barang ke tempat tinggi dan memotong
bongkah batu.
(Terima jawapan yang sesuai.)
Uji Diri 1
1. P, S, Q, R Uji Diri 2
2 100 km / j 1. Kren - Gear, tuas dan takal
3. 7 km / j Gerudi tangan - Gear, roda dan gandar, skru dan baji
Pengetip kuku - Tuas dan baji
2. Jika mesin tidak dicipta, kerja-kerja manusia akan
Unit 8 Pengawetan Makanan lambat siap dan tidak kreatif.
(Terima jawapan yang sesuai.)
Uji Diri 1
1. Makanan perlu diawet supaya tahan lama.
2 (i) Makanan yang dihasilkan di sesebuah
negara boleh dinikmati di negara lain. Proses
penghantaran ke luar negara adalah lama. Oleh
itu, makanan yang diproses perlu tahan lama.




176 Jawapan





Jaw Achiever Sains Thn 4,5,6.indd 176 8/5/19 9:29 AM

Jawapan 177





Jaw Achiever Sains Thn 4,5,6.indd 177 8/5/19 9:29 AM

178 Jawapan





Jaw Achiever Sains Thn 4,5,6.indd 178 8/5/19 9:29 AM

PELANGI



VRC489040












Sains VISUAL



Revisi Infografik & Diagramatik


Sains









Sains











T




4
•
5
•
6


KSSR

www.PelangiBooks.com ahun

• Kedai Buku Online • Perpustakaan Online •
Eksklusif!


W.M: RM23.95 / E.M: RM24.95 Imbas untuk
VRC489040
ISBN: 978-983-00-9006-1 AR
,!7IJ8D0-ajaagb! Mohamed Abaidi Mohamed Noh Augmented


PELANGI Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. (89120-H) PELANGI Ong Lay Tin Reality



Focus Visual Sains TH4•5•6.indd 1 04/09/2019 4:48 PM