Hybrid PBD 2022 Form 2 - Sejarah

Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.

KANDUNGAN











Rekod Pencapaian Pentaksiran Murid ................iv – viii 3.3 Seni Bina ............................................................................... 27
3.4 Struktur Sosial ..................................................................... 28
KERAJAAN ALAM MELAYU
Modul PT3 ........................................................................................ 29
BAB
1 Fokus KBAT ....................................................................................... 31
1 Kerajaan Alam Melayu
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Online Quick Quiz Kod QR ............................................................. 31
Fokus Topik ..........................................................................................1
1.1 Konsep Alam Melayu .......................................................... 2
1.2 Kewujudan Kerajaan di Alam Melayu ........................... 3 BAB Agama, Kepercayaan dan Keunikan 32
1.3 Kerajaan Alam yang Masyhur .......................................... 4 4 Warisan Masyarakat Kerajaan Alam
Melayu
1.4 Kerajaan Alam Melayu dan Kerajaan Luar yang
Fokus Topik ....................................................................................... 32
Sezaman .................................................................................. 5
4.1 Agama dan Kepercayaan ................................................ 33
Modul PT3 ...........................................................................................7
4.2 Keunikan Warisan Masyarakat Kerajaan Alam
Fokus KBAT ....................................................................................... 10 Melayu ................................................................................... 35
Online Quick Quiz Kod QR ............................................................. 10 Modul PT3 ........................................................................................ 38

Fokus KBAT ....................................................................................... 41
Online Quick Quiz Kod QR ............................................................. 41
BAB Sistem Pemerintahan dan Kegiatan 11
2 Ekonomi Masyarakat Kerajaan Alam
Melayu
Fokus Topik ....................................................................................... 11 KESULTANAN MELAYU MELAKA SEBAGAI ASAS
KERAJAAN MASA KINI
2.1 Sistem Pemerintahan ....................................................... 12
2.2 Kegiatan Ekonomi ............................................................. 14 BAB
42
Modul PT3 ........................................................................................ 18 5 Kesultanan Melayu Melaka

Fokus KBAT ....................................................................................... 21
Fokus Topik ....................................................................................... 42
Online Quick Quiz Kod QR ............................................................. 21
5.1 Pengasasan Kesultanan Melayu Melaka ................... 43

5.2 Kegemilangan Kesultanan Melayu Melaka .............. 44
BAB 5.3 Pengakhiran Kesultanan Melayu Melaka yang
22 Berpusat di Melaka ........................................................... 48
3 Sosiobudaya Masyarakat Kerajaan
Alam Melayu Modul PT3 ........................................................................................ 49
Fokus Topik ....................................................................................... 22 Fokus KBAT ....................................................................................... 52
3.1 Bahasa dan Tulisan ............................................................ 23 Online Quick Quiz Kod QR ............................................................. 52

3.2 Persuratan ............................................................................ 25










ii




00 Kandungan.indd 2 13/09/2021 5:00 PM

BAB BAB
53 83
6 Kesultanan Johor Riau 9 Warisan Kerajaan Kedah, Kelantan,
Negeri Sembilan dan Perlis
Fokus Topik ....................................................................................... 53 Fokus Topik ....................................................................................... 83

6.1 Pengasasan Kesultanan Johor Riau ............................ 54 9.1 Warisan Kerajaan Kedah, Kelantan dan Perlis ......... 84
6.2 Kegemilangan Kesultanan Johor Riau ....................... 56 9.2 Keunikan Adat dan Pemerintahan Negeri
Sembilan ............................................................................... 87
Modul PT3 ........................................................................................ 59
Modul PT3 ........................................................................................ 89
Fokus KBAT ....................................................................................... 62
Fokus KBAT ....................................................................................... 92
Online Quick Quiz Kod QR ............................................................. 62
Online Quick Quiz Kod QR ............................................................. 92
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.



BAB BAB
63 93
7 Kesultanan Melayu Pahang, Perak, 10 Sarawak dan Sabah
Terengganu dan Selangor
Fokus Topik ....................................................................................... 63 Fokus Topik ....................................................................................... 93

7.1 Pengasasan Kesultanan Pahang, Perak, 10.1 Sarawak dan Sabah dalam Alam Melayu .................. 94
Terengganu dan Selangor .............................................. 64
10.2 Kemunculan Pemerintahan Tempatan ...................... 95
7.2 Warisan Kesultanan Melayu Melaka di Pahang,
Perak, Terengganu dan Selangor ................................. 66 10.3 Kegiatan Ekonomi Masyarakat Sarawak dan
Sabah ..................................................................................... 96
Modul PT3 ........................................................................................ 69
10.4 Keunikan Masyarakat Bumiputera Sarawak dan
Fokus KBAT ....................................................................................... 72 Sabah ..................................................................................... 97
Online Quick Quiz Kod QR ............................................................. 72 Modul PT3 ......................................................................................101

Fokus KBAT .....................................................................................103
Online Quick Quiz Kod QR ...........................................................103
BAB
73
8 Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Panduan Tugasan ........................................................................104
Sembilan dan Perlis

Fokus Topik ....................................................................................... 73 Contoh Laporan Tugasan Sejarah Kod QR ............................104
8.1 Pengasasan Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri
Sembilan dan Perlis .......................................................... 74 Pentaksiran Akhir Tahun .........................................................105
8.2 Hubungan Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri
Sembilan dan Perlis dengan Negeri-negeri Melayu Jawapan
yang Lain .............................................................................. 76 https://plus.pelangibooks.com/Resources/
HYBRIDPBDKSSM/SejT2/Jawapan.pdf
Modul PT3 ........................................................................................ 79

Fokus KBAT ....................................................................................... 82
Online Quick Quiz Kod QR ............................................................. 82



BONUS Strategi PdPc Bank Soalan
BONUS
BONUS
BONUS
Panduan RPH eksklusif untuk guru
untuk Guru https://plus.pelangibooks.com/Resources/ https://plus.pelangibooks.com/Resources/
HYBRIDPBDKSSM/SejT2/BankSoalan.pdf
HYBRIDPBDKSSM/SejT2/StrategiPdPc.pdf
Jawapan Bank Soalan
https://plus.pelangibooks.com/Resources/HYBRIDPBDKSSM/
SejT2/JawapanBankSoalan.pdf



iii




00 Kandungan.indd 3 13/09/2021 5:00 PM

STRATEGI PdPc








BAB
1 Kerajaan Alam Melayu


Panduan RPH
Soalan dan Tahap
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Penguasaan (TP) Halaman

1.1 Konsep Alam Melayu 5.1.1 Menjelaskan konsep Alam Melayu Buku Teks Soalan 1 TP1 2
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
m.s 4 – 7
BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Komputer, Peta Asia Tenggara Think-Pair-Share dan Menganalisis
Penulisan Pantas

EMK i-THINK Nilai Murni
Bahasa Peta Dakap, Peta Pokok Patriotisme
Cadangan PdPc

1. Guru membincangkan konsep Alam Melayu dari sudut geografi, bahasa dan budaya dengan murid.
2. Setiap murid secara berpasangan diberikan sehelai kertas kosong dan guru akan memberikan arahan kepada murid.
3. Setiap pasangan dikehendaki menyenaraikan negara-negara yang tergolong sebagai kerajaan Alam Melayu.
4. Kemudian, guru memberikan arahan seterusnya iaitu, murid perlu mencari persamaan dari segi bahasa dan budaya bagi negara yang
dipilih menggunakan Internet.
5. Murid perlu membentangkan hasil dapatan mereka di hadapan kelas.
6. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 2.
Panduan RPH
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)

1.2 Kewujudan Kerajaan di 5.1.2 Menerangkan kewujudan kerajaan Alam Soalan 2 TP2 3
Alam Melayu Melayu Buku Teks Soalan 3 TP4, TP5
m.s 8
Buku Teks
BBM PAK-21 m.s 2 KBAT
Buku Teks, Peta Asia Tenggara Hot Seat Menganalisis, Menilai

EMK i-THINK Nilai Murni
Patriotisme Peta Dakap, Peta Pokok, Berterima Kasih
Peta Buih
Cadangan PdPc

1. Guru berbincang dengan murid tentang kewujudan kerajaan di Alam Melayu.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
3. Murid perlu berbincang dan membuat kajian tentang kerajaan Alam Melayu bersama-sama ahli kumpulan mereka.
4. Setiap kumpulan perlu melantik seorang ahli yang akan menjadi “pakar”.
5. “Pakar“ yang dilantik akan duduk di kerusi yang disediakan di hadapan kelas.
6. “Pakar“ akan menjawab semua soalan yang dilontarkan oleh murid dari kumpulan lain.
7. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 3.













BAB 1 EG 1 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




00 Strategi PdPC.indd 1 13/09/2021 3:56 PM

Panduan RPH
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)
1.3 Kerajaan Alam Melayu 5.1.3 Memerihal kerajaan-kerajaan Alam Buku Teks Soalan 4 TP3 4
yang Masyhur Melayu yang masyhur m.s 9 – 13
BBM PAK-21 KBAT

Buku Teks, Komputer, Gambar Monumen, I See, I Think, I Wonder Menganalisis
Peta Asia Tenggara
EMK i-THINK Nilai Murni
Kelestarian Global Peta Pokok, Peta Buih Kesyukuran
Cadangan PdPc
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
1. Guru berbincang dengan murid tentang kemasyhuran kerajaan di Alam Melayu.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
3. Setiap kumpulan diberikan sekeping gambar tentang satu monumen kerajaan di Alam Melayu.
4. Murid-murid membuat kajian di perpustakaan atau makmal komputer untuk mendapatkan maklumat tentang monumen berkenaan.
5. Murid-murid perlu mengaitkan kepentingan monumen tersebut pada masa kini.
6. Hasil dapatan perlu dibentangkan di hadapan kelas secara bergilir-gilir.
7. Anggota kumpulan lain dibenarkan untuk bertanyakan soalan bagi mendapatkan maklumat tambahan.
8. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 4.
Panduan RPH

Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)
1.4 Kerajaan Alam Melayu 5.1.4 Menghubungkait kerajaan Alam Melayu dengan Buku Teks Soalan 5 TP1, TP2, 5 – 6
dan Kerajaan Luar yang kerajaan di luar Alam Melayu yang sezaman m.s 14 – 19 TP4, TP5
Sezaman Soalan 6 TP5
Soalan 7 TP6
BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Peta Asia Tenggara, Gambar Cafe Menganalisis
EMK i-THINK Nilai Murni
Kelestarian Global Peta Pokok, Peta Buih Kesyukuran
Cadangan PdPc
1. Guru berbincang dengan murid tentang kerajaan Alam Melayu dengan kerajaan luar yang sezaman serta hubungannya.
Abad Kerajaan Alam Melayu Kerajaan Luar yang Sezaman
Pertama • Funan • Dinasti Han
• Empayar Rom
• Empayar Parsi
• Empayar Kushan
Kesembilan • Champa • Dinasti Tang
• Srivijaya • Kerajaan Chola
• Angkor • Empayar Byzantine
• Kerajaan Abbasiyah
Ke-14 • Champa • Kesultanan Delhi
• Angkor • Empayar Mongol
• Majapahit • Kerajaan Turki Uthmaniyah

2. Murid dibahagikan kepada empat kumpulan dan akan duduk dalam bentuk bulatan seperti di dalam cafe.
3. Guru akan meletakkan satu soalan berkaitan dengan kerajaan Alam Melayu dan kerajaan luar yang sezaman.
4. Murid-murid membincangkan tajuk-tajuk yang diberikan dalam keadaan santai.
5. Hasil perbincangan perlu dibentangkan di hadapan kelas secara bergilir-gilir.
6. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 5 – 6.






© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. EG 2 BAB 1




00 Strategi PdPC.indd 2 13/09/2021 3:56 PM

STRATEGI PdPc








BAB
2 Sistem Pemerintahan dan Kegiatan Ekonomi Masyarakat Kerajaan
Alam Melayu
Panduan RPH
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)
2.1 Sistem Pemerintahan 5.2.1 Menerangkan sistem pemerintahan kerajaan Buku Teks Soalan 1 TP1 12 – 13
Alam Melayu m.s 26 – 27 Soalan 2 TP2
Cadangan PdPc Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Soalan 3 TP3
BBM PAK-21 KBAT

Buku Teks, Peta Asia Tenggara, Internet Rangkaian Menganalisis, Menilai
EMK i-THINK Nilai Murni

Kelestarian Global Peta Pokok Taat Setia
Cadangan PdPc
1. Guru berbincang dengan murid tentang raja di negara kita dan mengaitkan konsep raja dengan sistem pemerintahan kerajaan Alam Melayu.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
3. Setiap kumpulan perlu memilih sebuah kerajaan Alam Melayu dan mengkaji peranan raja dalam kerajaan Alam Melayu tersebut.
4. Setiap kumpulan perlu membuat rantaian kertas dengan menulis idea atau soalan pada sekeping kertas secara bergilir-gilir dalam kumpulan
mereka.
5. Kemudian, wakil kumpulan perlu membentangkan hasil dapatan di hadapan kelas.
6. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 12 – 13.
Panduan RPH
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)
2.2 Kegiatan Ekonomi 5.2.2 Menghuraikan kegiatan ekonomi masyarakat Buku Teks Soalan 4 TP3 14 – 17
kerajaan Alam Melayu m.s 28 – 33 Soalan 5 TP1
Soalan 6 TP5
Soalan 7 TP4
Soalan 8 TP5, TP6
Soalan 9 TP6
BBM PAK-21 KBAT

Buku Teks Hots Seat Menganalisis, Menilai
EMK i-THINK Nilai Murni

Patriotisme Peta Dakap, Peta Pokok, Berterima Kasih
Peta Buih

1. Guru berbincang dengan murid tentang kekayaan dan kemakmuran kerajaan Alam Melayu.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
3. Setiap kumpulan dibekalkan dengan sehelai kertas sebak dan beberapa batang marker pen.
4. Guru memberikan tajuk kepada setiap kumpulan seperti padi, rempah-ratus, perdagangan, hasil laut serta perlombongan. Setiap kumpulan
peru memilih satu tajuk.
5. Setiap kumpulan perlu menghasilkan peta i-THINK dengan beberapa maklumat yang tidak tepat.
6. Kemudian, setiap kumpulan secara bergilir-gilir akan memaparkan peta i-THINK dan memberikan penerangan tentang tajuk mereka di
hadapan kelas.
7. Anggota kumpulan lain diberikan masa lima minit untuk meneka kesalahan yang terdapat pada kertas sebak yang dihasilkan kumpulan
pembentang dan membetulkannya.
8. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 14 – 17.



BAB 2 EG 3 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




00 Strategi PdPC.indd 3 13/09/2021 3:56 PM

STRATEGI PdPc








BAB
3 Sosiobudaya Masyarakat Kerajaan Alam Melayu


Panduan RPH
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)
3.1 Bahasa dan Tulisan 5.2.3 Menjelaskan sosiobudaya masyarakat kerajaan Buku Teks Soalan 1 TP1 23 – 24
Cadangan PdPcPenerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Alam Melayu m.s 40 – 43 Soalan 2 TP1
Soalan 3 TP2
Soalan 4 TP2
BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Gambar, Kad Mix-and-Match Menganalisis

EMK i-THINK Nilai Murni
Bahasa Peta Bulatan Kerjasama
Cadangan PdPc

1. Guru berbincang dengan murid tentang kepentingan bahasa dan tulisan serta mengaitkannya dengan bahasa dan tulisan yang digunakan
dalam kerajaan Alam Melayu.
2. Murid dibahagikan kepada dua kumpulan iaitu, kumpulan A dan kumpulan B.
3. Guru akan memberikan kad yang mengandungi penerangan atau gambar tulisan bagi kerajaan Alam Melayu kepada kumpulan A.
4. Kemudian, guru akan memberikan kad yang mengandungi nama kerajaan Alam Melayu kepada kumpulan B.
5. Guru memberikan arahan kepada murid, iaitu anggota kumpulan A dikehendaki mendapatkan pasangan daripada kumpulan B.
6. Murid diberikan masa untuk bergerak dan mencari pemegang kad yang boleh dipadankan dengan kad yang ada pada diri mereka.
7. Setelah selesai, guru akan menyemak padanan murid.
8. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 23 – 24.
Panduan RPH

Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)
3.2 Persuratan 5.2.3 Menjelaskan sosiobudaya masyarakat kerajaan Buku Teks Soalan 5 TP4 25 – 26
Alam Melayu m.s 44 – 45 Soalan 6 TP3
Soalan 7 TP6

BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Gambar, Manuskrip Lama Traveling File Menganalisis, Menilai

EMK i-THINK Nilai Murni
Bahasa, Nilai Murni Peta Titi Menghargai, Keterbukaan


1. Guru berbincang dengan murid tentang konsep dan kepentingan persuratan serta mengaitkannya dengan kegiatan persuratan dalam
kerajaan Alam Melayu.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
3. Setiap kumpulan akan menerima satu fail yang berisi beberapa soalan berkaitan dengan persuratan masyarakat kerajaan Alam Melayu.
4. Setiap kumpulan perlu berbincang dan menjawab soalan yang diterima.
5. Selepas lima minit, soalan dan catatan jawapan dimasukkan semula ke dalam fail dan diedarkan kepada pasukan lain.
6. Setiap pasukan akan menerima fail baharu daripada pasukan lain.
7. Sebelum menambah, berbincang atau menyunting jawapan, murid perlu membaca soalan dan jawapan yang dinyatakan oleh kumpulan
sebelumnya.
8. Setelah setiap kumpulan memberikan respon kepada beberapa traveling file yang diterima, murid akan berbincang semua soalan dan
jawapan yang telah dinyatakan di dalam kelas.
9. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 25 – 26.



© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. EG 4 BAB 3




00 Strategi PdPC.indd 4 13/09/2021 3:56 PM

Panduan RPH
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)
3.3 Seni Bina 5.2.3 Menjelaskan sosiobudaya masyarakat kerajaan Buku Teks Soalan 8 TP4, TP6 27
Alam Melayu m.s 46 – 48 Soalan 9 TP2

BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Gambar Seni Bina, Komputer, Pameran Mengaplikasi, Menilai, Mencipta
Dokumentari
EMK i-THINK Nilai Murni

Kelestarian Alam Sekitar, Kreativiti dan Peta Buih Kerjasama, Rasional
Inovasi
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Cadangan PdPc
1. Guru berbincang dengan murid tentang pelbagai seni bina yang terdapat pada masa kini dan mengaitkannya dengan seni bina kerajaan-
kerajaan Alam Melayu.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
3. Setiap kumpulan perlu memilih satu seni bina yang terdapat di Alam Melayu.
4. Murid perlu mendapatkan maklumat tentang seni bina yang dipilih daripada pelbagai sumber.
5. Kemudian, murid perlu menghasilkan replika seni bina atau seni bina yang mempunyai fungsi yang sama dengan seni bina kerajaan Alam
Melayu dengan menggunakan bahan-bahan kitar semula.
6. Setiap kumpulan akan mempamerkan hasil mereka dan melantik seorang jurucakap projek.

7. Murid boleh bergerak bebas untuk melihat pameran dengan lebih dekat dan bertanyakan soalan bagi mendapatkan maklumat berkaitan
dengan seni bina yang dihasilkan.
8. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 27.
Panduan RPH

Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)
3.4 Struktur Sosial 5.2.3 Menjelaskan sosiobudaya masyarakat kerajaan Buku Teks Soalan 10 TP4 28
Alam Melayu m.s 49 Soalan 11 TP5

BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Rajah Who Am I? Mengaplikasi, Menilai, Mencipta

EMK i-THINK Nilai Murni
Patriotisme Peta Dakap, Peta Pokok Kebijaksanaan, Kesyukuran, Kesedaran
Cadangan PdPc
1. Guru berbincang dengan murid tentang struktur sosial masyarakat hari ini dan mengaitkannya dengan struktur sosial masyarakat kerajaan
Alam Melayu.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
3. Setiap kumpulan akan melantik seorang wakil untuk menjawab soalan daripada kumpulan lain.
4. Ahli tersebut akan disematkan dengan sekeping kertas di belakang bajunya yang tertulis kedudukannya dalam struktur sosial kerajaan Alam
Melayu seperti Raja, ilmuwan, petani, hamba dan sebagainya.
5. Ahli kumpulan lain akan bertanya kepada kumpulan berkenaan beberapa soalan untuk mengetahui statusnya dalam struktur sosial
masyarakat kerajaan Alam Melayu.
6. Rakannya hanya dibenarkan untuk menjawab “ya” atau “tidak” kepada soalan yang ditanyakan.
7. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 28.










BAB 3 EG 5 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




00 Strategi PdPC.indd 5 13/09/2021 3:57 PM

STRATEGI PdPc








BAB
4 Agama, Kepercayaan dan Keunikan Warisan Masyarakat Kerajaan
Alam Melayu
Panduan RPH
Soalan dan Tahap
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Penguasaan (TP) Halaman

4.1 Agama dan Kepercayaan 5.2.4 Menerangkan agama dan kepercayaan Buku Teks Soalan 1 TP1 33 – 34
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
masyarakat kerajaan Alam Melayu m.s 56 – 59 Soalan 2 TP2
Soalan 3 TP3
BBM PAK-21 KBAT

Buku Teks, Gambar, Kad Permainan, Peta i-THINK Menganalisis, Mengaplikasi
EMK i-THINK Nilai Murni
Patriotisme, Bahasa Peta Dakap, Peta Buih, Kesyukuran, Kerjasama
Peta Pokok
Cadangan PdPc

1. Guru berbincang dengan murid tentang agama dan kepercayaan yang ada di Malaysia serta mengaitkannya dengan agama dan kepercayaan
yang diamalkan masyarakat kerajaan Alam Melayu.

Agama dan Kepercayaan
Kerajaan Alam Melayu


Animisme dan Dinamisme



Hindu


Buddha


Islam

2. Guru akan menyediakan beberapa kad yang mengandungi maklumat berkaitan dengan agama dan kepercayaan di Malaysia. Maklumat
seperti gambar rumah ibadat, penerangan tentang agama, bukti kewujudan agama di Alam Melayu dan sebagainya.
3. Maklumat pada kad boleh membentuk empat atau lima kumpulan. Jumlah kad yang ada mestilah sama dengan jumlah murid di dalam kelas.
4. Murid akan menerima sekeping kad daripada guru.
5. Guru mengarahkan murid mencari rakan-rakannya yang mempunyai maklumat berkaitan dengan agama yang sama dengan kad yang
dipegang oleh mereka dan membentuk satu kumpulan.
6. Murid diberikan masa untuk bergerak, bergaul dan membina peta i-THINK daripada kad-kad mereka.
7. Kemudian, murid akan membentangkan maklumat yang diperoleh di hadapan kelas secara bergilir-gilir.
8. Guru akan menyemak padanan murid.
9. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 33 – 34.












© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. EG 6 BAB 4




00 Strategi PdPC.indd 6 13/09/2021 3:57 PM

Panduan RPH
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)
4.2 Keunikan Warisan 5.2.5 Menghuraikan keunikan warisan Buku Teks Soalan 4 TP1 35 – 37
Masyarakat Kerajaan Alam kerajaan Alam Melayu m.s 60 – 65 Soalan 5 TP3
Melayu Soalan 6 TP4
Soalan 7 TP5
Soalan 8 TP1
Soalan 9 TP6

BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Gambar Gallery Walk, Three Stray One Stay Menganalisis, Mengaplikasi, Menilai

EMK i-THINK Nilai Murni
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Patriotisme, Bahasa Peta Pokok, Peta Buih, Kesyukuran, Toleransi
Peta Dakap
Cadangan PdPc

1. Guru berbincang dengan murid tentang warisan kerajaan Alam Melayu yang terdapat pada hari ini.
2. Perbincangan dikaitkan dengan keunikan kerajaan Alam Melayu seperti:

Sistem pemerintahan beraja


Kebijaksanaan pemerintah


Kegiatan ekonomi


Perkembangan sosiobudaya


Amalan beragama

3. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
4. Setiap kumpulan diberikan satu aspek keunikan untuk dibincangkan dan sekeping kertas sebak.
5. Setelah berbincang, murid perlu menghasilkan peta konsep berkaitan dengan tajuk perbincangan dan hasil kerja kumpulan dipamerkan.
6. Seorang ahli daripada setiap kumpulan akan tinggal untuk memberikan penjelasan, manakala ahli kumpulan yang lain akan bergerak untuk
melihat hasil kerja kumpulan yang lain.
7. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 35 – 37.































BAB 4 EG 7 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




00 Strategi PdPC.indd 7 13/09/2021 3:57 PM

STRATEGI PdPc








BAB
5 Kesultanan Melayu Melaka


Panduan RPH
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)
5.1 Pengasasan Kesultanan 6.1.1 Menceritakan pengasasan Kesultanan Melayu Buku Teks Soalan 1 TP1 43
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Melayu Melaka Melaka m.s 72 – 73 Soalan 2 TP2
BBM PAK-21 KBAT

Buku Teks, Gambar, Peta Dunia Peta pemikiran, Pembentangan Mengaplikasi, Menganalisis, Menilai

EMK i-THINK Nilai Murni

Patriotisme, Kreativiti dan Inovasi Peta Pokok, Peta Buih, Peta Dakap, Kebijaksanaan, Hormat-menghormati
Peta Bulatan
Cadangan PdPc

1. Guru berbincang dengan murid tentang lokasi Melaka pada hari ini dan mengaitkannya dengan pemilihan lokasi yang strategik oleh
Parameswara untuk mengasaskan Kesultanan Melayu Melaka.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
3. Setiap kumpulan dikehendaki menghasilkan sebuah peta pemikiran bagi menjelaskan lokasi Melaka yang strategik.
Laluan perdagangan Bentuk muka bumi


Benteng pertahanan Terlindung angin monsun

4. Hasil kerja setiap kumpulan dipamerkan di sekeliling bilik darjah.
5. Setiap kumpulan membuat perbentangan hasil kerja mereka secara bergilir-gilir.
6. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 43.

Panduan RPH
Soalan dan Tahap
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Penguasaan (TP) Halaman

5.2 Kegemilangan Kesultanan 6.1.2 Menghuraikan kegemilangan Kesultanan Buku Teks Soalan 3 TP2 44 – 47
Melayu Melaka Melayu Melaka m.s 74 – 89 Soalan 4 TP2
Soalan 5 TP3
Soalan 6 TP4
Soalan 7 TP5
Soalan 8 TP5

BBM PAK-21 KBAT

Buku Teks, Gambar Alat Kebesaran, Rajah Inside – Outside Circle Mengaplikasi, Menganalisis, Menilai

EMK i-THINK Nilai Murni
Kelestarian Global Peta Dakap, Peta Buih, Kebijaksanaan, Hormat-menghormati
Peta Bulatan









© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. EG 8 BAB 5




00 Strategi PdPC.indd 8 13/09/2021 3:57 PM

Cadangan PdPc
1. Guru berbincang dengan murid tentang kejayaan Parameswara membentuk Kesultanan Melayu Melaka.
2. Perbincangan dikaitkan dengan kegemilangan Kesultanan Melayu Melaka.
3. Perbincangan tertumpu kepada:
• Faktor kegemilangan
• Aspek kegemilangan
4. Murid-murid dibahagikan kepada dua kumpulan dan membentuk dua bulatan iaitu, kumpulan A (bulatan dalam) dan kumpulan B
(bulatan luar).
5. Murid akan berdiri menghadap antara satu sama lain (berpasang-pasangan).
6. Pusingan pertama, guru akan memberikan soalan-soalan berkaitan dengan faktor kegemilangan Kesultanan Melayu Melaka kepada murid
kumpulan A.
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
7. Murid kumpulan B akan menjawab dan rakannya hanya mendengar.
8. Setelah selesai menjawab, murid kumpulan A akan memberikan pujian dan membetulkan jawapan rakannya.
9. Murid akan bertukar-tukar pasangan untuk beberapa kali dan masih berada dalam kumpulan yang sama.
10. Kemudian, pusingan kedua, guru akan memberikan soalan-soalan berkaitan dengan aspek kegemilangan Kesultanan Melayu Melaka
kepada murid kumpulan B.
11. Murid kumpulan A pula yang akan menjawab dan rakannya hanya mendengar.
12. Ulang langkah 9 hingga 10.
13. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 44 – 47.
Panduan RPH
Soalan dan Tahap
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Penguasaan (TP) Halaman

5.3 Pengakhiran Kesultanan 6.1.3 Menerangkan berakhirnya pemerintahan Buku Teks Soalan 9 TP6 48
Melayu Melaka yang Kesultanan Melayu Melaka yang m.s 90 – 91 Soalan 10 TP6
Berpusat di Melaka berpusat di Melaka

BBM PAK-21 KBAT

Buku Teks, Gambar, Peta Asia Tenggara Rangkaian Menganalisis, Menilai, Mencipta

EMK i-THINK Nilai Murni

Kelestarian Global Peta Buih Peta Dakap, Kebijaksanaan, Perpaduan,
Peta Bulatan Taat Setia kepada Raja
Cadangan PdPc

1. Guru berbincang dengan murid tentang kemerosotan dan kejatuhan Kesultanan Melayu Melaka.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan untuk membincangkan kejatuhan Kesultanan Melayu Melaka.
3. Setiap kumpulan akan menerima sekeping kertas dan perlu menulis tentang kejatuhan Kesultanan Melayu Melaka pada kertas tersebut.
4. Kemudian, murid perlu memberikan kertas mereka kepada rakan sekumpulan. Rakan akan menambahkan maklumat pada kertas yang
diterima.
5. Pertukaran kertas perlu dilakukan sehingga murid yang pertama menerima kertas tersebut semula.
6. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 48.


















BAB 5 EG 9 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




00 Strategi PdPC.indd 9 13/09/2021 3:57 PM

STRATEGI PdPc








BAB
6 Kesultanan Johor Riau


Panduan RPH
Soalan dan Tahap
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Penguasaan (TP) Halaman

6.1 Pengasasan Kesultanan 6.2.1 Memerihal pengasasan Kesultanan Buku Teks Soalan 1 TP1 54 – 55
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Johor Riau Johor Riau m.s 98 – 103 Soalan 2 TP3
Soalan 3 TP2
Soalan 4 TP3
BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Gambar Kota, Peta Kerajaan Hot Seat Mengaplikasi, Menganalisis, Menilai
Johor
EMK i-THINK Nilai Murni

Patriotisme, Kreativiti dan Inovasi Peta Alir, Peta Buih, Peta Dakap Kebijaksanaan, Hormat-menghormati
Cadangan PdPc

1. Guru berbincang dengan murid tentang lokasi Johor pada hari ini dan mengaitkannya dengan pengasasan Kesultanan Johor Riau.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
3. Setiap kumpulan akan berbincang dan mengkaji tentang pelbagai aspek dalam pengasasan Kesultanan Johor Riau.
4. Setelah tamat tempoh perbincangan, seorang murid akan dipilih untuk menjadi “pakar” dan duduk di kerusi yang disediakan.
5. “Pakar” akan menjawab soalan-soalan yang dilontarkan oleh murid lain.
6. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 54 – 55.

Panduan RPH
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)
6.2 Kegemilangan Kesultanan 6.2.2 Menghuraikan kegemilangan Kesultanan Johor Soalan 5 TP4 56 – 58
Johor Riau Riau Buku Teks Soalan 6 TP5, TP6
m.s 104 – 109 Soalan 7 TP4
Soalan 8 TP5
Soalan 9 TP6
BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Peta Lokasi Johor, Gambar Fan-and-Pick Mengaplikasi, Menganalisis, Menilai
EMK i-THINK Nilai Murni
Patriotisme Peta Alir, Peta Pokok, Peta Buih Hormat-menghormati, Kerjasama
Cadangan PdPc
1. Guru berbincang dengan murid tentang pengasasan Kesultanan Johor Riau dan perbincangan tertumpu kepada kegemilangan Kesultanan
Johor Riau.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan dan setiap kumpulan mempunyai empat orang ahli.
3. Setiap murid akan diberikan sekeping kertas dan murid perlu membahagikan kertas kepada dua.
4. Murid perlu menulis soalan berkaitan dengan kegemilangan Kesultanan Johor Riau pada setiap bahagian kertas mereka (dua soalan),
kemudian lipatkan kertas tersebut.
5. Setiap ahli mempunyai peranan yang perlu dimainkan secara bergilir-gilir.
• Murid 1: Susun kertas yang ada dalam kumpulan seperti kipas.
• Murid 2: Pilih kertas dan bacakan soalan.
• Murid 3: Jawab soalan.
• Murid 4: Berikan respon dan pujian kepada rakan yang memberikan jawapan.
6. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 56 – 58.


© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. EG 10 BAB 6




00 Strategi PdPC.indd 10 13/09/2021 3:57 PM

STRATEGI PdPc








BAB
7 Kesultanan Melayu Pahang, Perak, Terengganu dan Selangor


Panduan RPH
Soalan dan Tahap
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Penguasaan (TP) Halaman

7.1 Pengasasan Kesultanan 6.2.3 Menerangkan kelangsungan Kesultanan Buku Teks Soalan 1 TP1 64 – 65
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Pahang, Perak, Terengganu Melayu Melaka di Pahang, Perak, Selangor m.s 116 – 123 Soalan 2 TP3
dan Selangor dan Terengganu Soalan 3 TP2
Soalan 4 TP3
BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Peta dan Gambar Sultan Setiap Negeri Role Play, Mendeklamasikan Sajak, Mengaplikasi, Menganalisis, Menilai, Mencipta
Peta Pemikiran
EMK i-THINK Nilai Murni
Bahasa, Patriotisme Peta Pokok, Peta Alir, Peta Buih Hormat-menghormati, Keharmonian, Amanah,
Taat Setia
Cadangan PdPc
1. Guru membincangkan asal usul pembentukan negeri-negeri Pahang, Perak, Terengganu dan Selangor.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
3. Setiap kumpulan perlu membuat kajian tentang salah satu negeri yang telah dipelajari dalam bab ini dan perlu membentangkannya di
hadapan kelas.
4. Murid perlu menghasilkan pembentangan yang sesuai berkaitan dengan kajian mereka sama ada dalam bentuk lakonan, mendeklamasikan
sajak, peta pemikiran dan sebagainya.
5. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 64 – 65.
Panduan RPH
Soalan dan Tahap
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Penguasaan (TP) Halaman

7.2 Warisan Kesultanan Melayu 6.2.4 Menghuraikan warisan Kesultanan Melayu Buku Teks Soalan 5 TP4 66 – 68
Melaka di Pahang, Perak, Melaka terhadap Pahang, Perak, Selangor m.s 124 – 131 Soalan 6 TP3
Terengganu dan Selangor dan Terengganu hingga kini Soalan 7 TP5
Soalan 8 TP1
Soalan 9 TP1
Soalan 10 TP2
Soalan 11 TP6
BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Kad Crossword Mengaplikasi, Menilai, Mencipta, Menganalisis
EMK i-THINK Nilai Murni
Patriotisme, Bahasa Peta Pokok, Peta Alir, Peta Buih Kerjasama, Hormat-menghormati
Cadangan PdPc
1. Guru berbincang dengan murid tentang warisan Kesultanan Pahang, Perak, Terengganu dan Selangor yang dapat dilihat pada hari ini.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan dan setiap kumpulan mempunyai empat orang ahli.
3. Setiap kumpulan perlu berbincang dan membuat kajian tentang warisan Kesultanan Pahang, Perak, Terengganu dan Selangor.
4. Murid perlu menyediakan soalan dalam bentuk crossword berkaitan dengan kajian yang dibuat.
5. Guru akan membuat salinan crossword murid dan mengedarkan salinan tersebut kepada setiap kumpulan untuk menjawabnya dalam masa
yang telah ditetapkan.
6. Setiap kumpulan akan membentangkan jawapan bagi crossword yang dibina oleh mereka di hadapan kelas secara bergilir-gilir dan
kumpulan lain menyemak jawapan mereka.
7. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 66 – 68.







BAB 7 EG 11 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




00 Strategi PdPC.indd 11 13/09/2021 3:57 PM

STRATEGI PdPc








BAB
8 Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis


Panduan RPH
Soalan dan Tahap
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Penguasaan (TP) Halaman

8.1 Pengasasan Kerajaan Kedah, 6.3.1 Memerihalkan pengasasan kerajaan Kedah, Buku Teks Soalan 1 TP1 74 – 75
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Kelantan, Negeri Sembilan Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis m.s 138 – 145 Soalan 2 TP2
dan Perlis Soalan 3 TP3
Soalan 4 TP2
BBM PAK-21 KBAT

Buku Teks, Kad Spin and Think Mengaplikasi, Menilai, Mencipta, Menganalisis

EMK i-THINK Nilai Murni

Patriotisme Peta Dakap, Peta Buih, Peta Alir Hormat-menghormati, Kerjasama
Cadangan PdPc

1. Guru membincangkan negeri Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis dan perbincangan dikaitkan dengan pengasasan kerajaan
negeri tersebut.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan yang mempunyai empat orang ahli setiap kumpulan.
3. Setiap kumpulan perlu membuat kajian tentang salah satu negeri yang telah dipelajari dalam bab ini.
4. Guru akan menyediakan beberapa kad soalan berkaitan dengan pengasasan Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis.
5. Kemudian, guru akan memberikan kad soalan dan satu botol air mineral kepada setiap kumpulan.
6. Setiap kumpulan akan memusingkan botol air mineral untuk menentukan giliran murid bagi menyoal, menjawab, membetulkan dan memuji.
7. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 74 – 75.
Panduan RPH
Soalan dan Tahap
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Penguasaan (TP) Halaman

8.2 Hubungan Kerajaan Kedah, 6.3.2 Menerangkan hubungan kerajaan Kedah, Buku Teks Soalan 5 TP4 76 – 78
Kelantan, Negeri Sembilan Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis m.s 146 – 151 Soalan 6 TP5
dan Perlis dengan Negeri- dengan negeri-negeri Melayu yang lain Soalan 7 TP4
negeri Melayu yang lain Soalan 8 TP3
Soalan 9 TP4
Soalan 10 TP6

BBM PAK-21 KBAT

Buku Teks, Peta dan Gambar Berkaitan dengan Bus Stop Mengaplikasi, Menganalisis, Menilai
Negeri yang Dibincang

EMK i-THINK Nilai Murni

Kreativiti dan Inovasi Peta Buih, Peta Dakap, Peta Alir Kebijaksanaan, Hormat-menghormati
Cadangan PdPc
1. Guru berbincang dengan murid tentang hubungan yang terjalin antara negeri Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis dengan negeri-
negeri Melayu yang lain.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
3. Guru akan menampalkan kertas yang mengandungi soalan berkaitan dengan topik ini di beberapa tempat (hentian) dalam kelas.
4. Murid akan bergerak secara berkumpulan dari satu hentian ke hentian yang lain sambil berbincang tentang soalan yang ada di setiap
hentian.
5. Murid akan berkongsi pendapat dan merekodkan komen serta maklumat yang diperoleh daripada setiap hentian.
6. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 76 – 78.



© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. EG 12 BAB 8




00 Strategi PdPC.indd 12 13/09/2021 3:57 PM

STRATEGI PdPc








BAB
9 Warisan Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis


Panduan RPH
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)
9.1 Warisan Kerajaan 6.3.3 Menjelaskan warisan kerajaan Kedah, Buku Teks Soalan 1 TP1 84 – 86
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Kedah, Kelantan dan Kelantan dan Perlis hingga kini m.s 158 – 167 Soalan 2 TP2
Perlis Soalan 3 TP3
Soalan 4 TP2
Soalan 5 TP4
Soalan 6 TP1

BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Gambar Showdown Mengaplikasi, Mencipta, Menganalisis, Menilai

EMK i-THINK Nilai Murni
Patriotisme, Nilai Murni Peta Dakap, Peta Alir, Hormat-menghormati, Kerjasama
Peta Buih
Cadangan PdPc

1. Guru membincangkan warisan kerajaan Kedah, Kelantan dan Perlis.
2. Perbincangan bertumpu kepada warisan dalam aspek berikut:

Sistem pemerintahan beraja

Adat istiadat


Perundangan

Persuratan

Kesenian

3. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan yang terdiri daripada empat orang ahli setiap kumpulan.
4. Guru akan menyediakan beberapa soalan berkaitan dengan keunikan kerajaan Kedah, Kelantan dan Perlis.
5. Setiap kumpulan akan dibekalkan dengan papan putih dan marker pen.
6. Guru akan membacakan soalan berkaitan dengan warisan kerajaan Kedah, Kelantan dan Perlis dan setiap kumpulan perlu menulis jawapan
mereka pada papan putih.
7. Murid akan diberikan masa dua minit untuk menjawab soalan dan perlu menunjukkan jawapan secara serentak apabila masa telah tamat.
8. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 84 – 86.


















BAB 9 EG 13 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




00 Strategi PdPC.indd 13 13/09/2021 3:57 PM

Panduan RPH
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)
9.2 Keunikan Adat dan 6.3.4 Menghuraikan keunikan adat dan pemerintahan Buku Teks Soalan 7 TP4 87 – 88
Pemerintahan Negeri Negeri Sembilan m.s 168 – 171 Soalan 8 TP5
Sembilan Soalan 9 TP6

BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Internet Pembentangan Mengaplikasi, Menganalisis, Menilai

EMK i-THINK Nilai Murni

Kreativiti dan Inovasi, Teknologi Maklumat dan Peta Buih, Peta Pokok, Peta Alir Kebijaksanaan, Rasional
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Komunikasi
Cadangan PdPc

1. Guru berbincang dengan murid tentang keistimewaan Negeri Sembilan dan mengaitkannya dengan adat masyarakat Melayu Negeri
Sembilan.
2. Perbincangan bertumpu kepada ciri-ciri keunikan Adat Perpatih serta pengamalan Adat Perpatih dalam sistem pelantikan pemimpin di
Negeri Sembilan.
3. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan yang terdiri daripada empat orang ahli setiap kumpulan.

4. Setiap kumpulan membuat kajian tentang salah satu aspek keunikan Adat Perpatih, sama ada melalui pembacaan, perbincangan ataupun
pengalaman.
• Ciri-ciri Adat Perpatih
• Pelantikan Pemimpin dalam Adat Perpatih
• Peranan dan tanggungjawab Yamtuan Besar
• Peranan dan tanggungjawab Undang
• Peranan dan tanggungjawab Lembaga
• Peranan dan tanggungjawab Buapak
• Peranan dan tanggungjawab Ibu Soko
5. Murid perlu mempersembahkan hasil kajian dalam bentuk powerpoint secara bergilir-gilir.
6. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 87 – 88.









































© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. EG 14 BAB 9




00 Strategi PdPC.indd 14 13/09/2021 3:57 PM

STRATEGI PdPc








BAB
10 Sarawak dan Sabah


Panduan RPH
Soalan dan Tahap
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Penguasaan (TP) Halaman

10.1 Sarawak dan Sabah dalam 6.4.1 Menjelaskan sejarah Sarawak dan Sabah Buku Teks Soalan 1 TP1 94
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Alam Melayu sebagai sebahagian daripada kerajaan m.s 178 – 179
Alam Melayu
BBM PAK-21 KBAT

Buku Teks, Peta Sarawak dan Sabah Penulisan Pantas Menganalisis
EMK i-THINK Nilai Murni
Bahasa Peta Buih, Peta Dakap, Peta Alir Patriotisme
Cadangan PdPc

1. Guru berbincang dengan murid tentang hubungan Sarawak dan Sabah dalam Alam Melayu.
2. Setiap murid perlu membuat kajian/ pembacaan tentang kerajaan awal Sarawak dan Sabah.
3. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan dan setiap kumpulan diberikan sehelai kertas dan sebatang pen biru dan merah.
4. Murid secara bergilir-gilir dalam kumpulan perlu menulis tentang hubungan Sarawak dan Sabah dalam Alam Melayu pada kertas yang
diberikan dengan pen biru.
5. Setelah selesai, murid akan membacakan hasil catatan mereka dan berbincang dalam kumpulan sebelum diberikan kepada cikgu untuk
semakan.
6. Murid boleh membetulkan maklumat yang telah ditulis dengan pen merah.
7. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 94.
Panduan RPH
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)

10.2 Kemunculan Pemerintahan 6.4.2 Menerangkan pemerintahan tempatan di Buku Teks Soalan 2 TP2 95
Tempatan Sarawak dan Sabah m.s 180 – 183 Soalan 3 TP3

BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Peta Sarawak dan Sabah, Kad Who Am I? Menganalisis, Menilai
EMK i-THINK Nilai Murni

Patriotisme Peta Buih, Peta Dakap, Peta Alir Berterima Kasih
Cadangan PdPc
1. Guru berbincang dengan murid tentang kewujudan kerajaan awal Sarawak dan Sabah.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.

3. Setiap murid diberikan identiti (nama ketua bagi masyarakat Sarawak dan Sabah) pada belakang bajunya.
4. Dalam kumpulan secara bergilir-gilir, setiap daripada mereka diberikan tiga soalan sahaja untuk bertanya kepada kawan lain tentang identiti
masing-masing.
5. Rakannya hanya boleh menjawab “ya” atau “tidak”.
6. Berdasarkan jawapan rakan, murid perlu meneka identiti yang berada di belakang mereka.
7. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 95.




BAB 10 EG 15 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




00 Strategi PdPC.indd 15 13/09/2021 3:57 PM

Panduan RPH
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)
10.3 Kegiatan Ekonomi Masyarakat 6.4.3 Menghuraikan kegiatan masyarakat Sarawak Soalan 4 TP3 96
Sarawak dan Sabah dan Sabah Buku Teks Soalan 5 TP1
m.s 184 – 185
BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Kad Gambar atau Perkataan Permainan Heads Up Menganalisis, Menilai
Berkaitan dengan Kegiatan Ekonomi di Sarawak
dan Sabah
EMK i-THINK Nilai Murni
Kelestarian Global Peta Pokok, Peta Buih, Peta Alir Kesyukuran, Kerjasama
Cadangan PdPc
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
1. Guru berbincang dengan murid tentang hasil ekonomi yang dijalankan masyarakat Sarawak dan Sabah pada hari ini.
2. Guru perlu menyediakan beberapa kad yang mempunyai gambar atau perkataan berkaitan dengan kegiatan ekonomi yang dijalankan
masyarakat Sarawak dan Sabah.
3. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
4. Dua kumpulan akan dipilih ke hadapan kelas untuk bermain Heads Up.
5. Kumpulan pertama akan memegang kad yang perlu diletakkan di atas kepala dan menghadap kumpulan kedua.
6. Kumpulan dua perlu membuat gaya tanpa bersuara berkaitan dengan kad yang dipegang kumpulan pertama dan kumpulan pertama perlu
menekanya.
7. Kumpulan pertama juga perlu menyatakan kaum yang terlibat dengan kegiatan ekonomi yang diteka.
8. Masa yang diperuntukan adalah 5 minit.
9. Ulang langkah 5 – 9 untuk kumpulan yang lain.
10. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 96.
Panduan RPH
Standard Kandungan (SK) Standard Pembelajaran (SP) Soalan dan Tahap Halaman
Penguasaan (TP)

10.4 Keunikan Masyarakat 6.4.4 Menghuraikan keunikan yang terdapat di Buku Teks Soalan 6 TP3 97 – 100
Bumiputera Sarawak dan Sarawak dan Sabah m.s 186 – 201 Soalan 7 TP4
Sabah Soalan 8 TP2
Soalan 9 TP4
Soalan 10 TP4
Soalan 11 TP2
Soalan 12 TP5
Soalan 13 TP6
BBM PAK-21 KBAT
Buku Teks, Komputer, Internet Persembahan Menganalisis, Menilai
EMK i-THINK Nilai Murni

Kreativiti dan Inovasi, Teknologi Maklumat dan Peta Dakap, Peta Buih, Peta Alir Kesyukuran, Kerjasama
Komunikasi, Keusahawanan
Cadangan PdPc
1. Guru berbincang dengan murid tentang kepelbagaian etnik serta keunikan masyarakat di Sarawak dan Sabah.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan yang terdiri daripada empat orang ahli setiap kumpulan.
3. Guru akan memberikan arahan kepada murid untuk menghasilkan pakej percutian ke Sarawak dan Sabah.
4. Pakej tersebut mesti dikaitkan dengan keunikan masyarakat bumiputera Sarawak dan Sabah seperti kesenian, perayaan, tarian, seni bina
dan sebagainya.
5. Murid boleh menghasilkan video, powerpoint, brosur dan sebagainya bagi mempromosikan pakej yang ditawarkan mereka.
6. Murid akan membentangkan pakej mereka di hadapan kelas secara bergilir-gilir.
7. Semasa pembentangan, murid lain boleh bertanyakan soalan untuk mendapatkan maklumat lanjut kepada pembentang berkaitan dengan
pakej yang ditawarkan.
8. Murid menjawab soalan dalam buku Hybrid PBD Sejarah halaman 97 – 100.






© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. EG 16 BAB 10




00 Strategi PdPC.indd 16 13/09/2021 3:57 PM

Kerajaan Alam Melayu
BAB

1 Kerajaan Alam Melayu










FOKUS TOPIK



• Profesor Emeritus Dato' Dr. Nik Hassan Shuhaimi Nik Abdul Rahman
Masa: Abad KelimaAll Rights Reserved.
• Profesor Emeritus Tan Sri Dato' Pendeta (Dr.) Ismail Hussein
Geografi • Abdul Hadi Haji Hassan
• Alfred Russel Wallace
• Profesor Dr. Ding Choo Ming
Konsep Alam Melayu
Bahasa • Profesor Emeritus Dato' Dr. Asmah Haji Omar
• Sutan Takdir Alisjahbana

Budaya • Dato' A. Aziz Deraman


Kerajaan Alam Melayu
Kerajaan Kedah Tua
U
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd.
CHAMPA Lokasi: Sungai Mas dan Sungai Bujang
Angkor
Pusat kerajaan: Sungai Mas dan Pangkalan Bujang
FUNAN
Takua Pa Oc-Eo Kerajaan Gangga Negara
Kuttaraja Langkasuka Lokasi: Pantai barat bahagian tengah Tanah Melayu
Kataha
Pasai LAUT CHINA SELATAN Masa: Abad Keenam
SELAT MELAKA
SRIVIJAYA Pusat kerajaan: Pangkalan
Pengasas: Raja Ganji Sarjuna / Raja Khmer
Temasik
Kutei
Melayu
Jambi Kerajaan Srivijaya
Palembang Lokasi: Lembah Sungai Musi, Sumatera
LAUTAN HINDI
MAJAPAHIT Masa: Abad Ketujuh
Mataram Singhasari Pusat kerajaan: Palembang
Pengasas: Dapunta Hyang Sri Jayanasa
Kerajaan Funan Kerajaan Angkor
Lokasi: Lembah Sungai Mekong Lokasi: Lembah Sungai Mekong
Masa: Abad Pertama Masa: Abad Kesembilan
Pusat kerajaan: Vyadhapura Pusat kerajaan: Hariharalaya
Pengasas: Kaundinya Pengasas: Jayavarman II
Kerajaan Champa Kerajaan Majapahit
Lokasi: Selatan dan tengah Vietnam Lokasi: Lembah Sungai Brantas, Jawa Timur
Masa: Abad Kedua Masa: Abad Ke-13
Pusat kerajaan: Indrapura Pusat kerajaan: Kota Trowulan
Pengasas: Chu-Lien Pengasas: Raden Vijaya

Kerajaan Alam Melayu dan Kerajaan Luar yang Sezaman
Abad Kerajaan Alam Melayu Kerajaan Luar yang Sezaman
Pertama • Funan • Dinasti Han • Empayar Parsi
• Empayar Rom • Empayar Kushan
Kesembilan • Champa • Angkor • Dinasti Tang • Empayar Byzantine
• Srivijaya • Kerajaan Chola • Kerajaan Abbasiyah
Ke-14 • Champa • Majapahit • Kesultanan Delhi • Kerajaan Turki Uthmaniyah
• Angkor • Empayar Mongol




1 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




01 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 1 13/09/2021 3:57 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 1

PBD 1.1 Konsep Alam Melayu Buku Teks ms. 4 – 7
PBD
PBD
1. Berdasarkan gambar berikut, namakan tokoh dan karya mereka tentang konsep Alam Melayu. SP 5.1.1
TP1
Nama tokoh Karya

(a) (i) Profesor Emeritus Tan Sri Dato’ (ii) Antara Dunia Melayu dengan Dunia
Pendeta (Dr.) Ismail Hussein Kebangsaan







Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
(b) (i) Profesor Dr. Ding Choo Ming (ii) Manuskrip Melayu: Sumber
Maklumat Peribumi Melayu








(c) (i) Dato’ A. Aziz Deraman (ii) Masyarakat dan Kebudayaan
Malaysia








(d) (i) Profesor Emeritus Dato’ Dr. Asmah (ii) Ensiklopedia Bahasa Melayu
Haji Omar







(e) (i) Profesor Emeritus Dato’ Dr. Nik (ii) Asal Usul Melayu, Induknya di Benua
Hassan Shuhaimi Nik Abdul Sunda
Rahman






(f) (i) Sutan Takdir Alisjahbana (ii) Indonesia: Social and Cultural
Revolution







(g) (i) Abdul Hadi Haji Hassan (ii) Sejarah ‘Alam Melayu










Kriteria Kejayaan: .............................................................................................
Saya berjaya:
• menjelaskan konsep Alam Melayu


© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 2




01 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 2 13/09/2021 3:57 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 1

PBD 1.2 Kewujudan Kerajaan di Alam Melayu Buku Teks ms.8
PBD
PBD
2. Berdasarkan pusat kerajaan yang diberikan, namakan kerajaan Alam Melayu dan masa kewujudan kerajaan
tersebut. SP 5.1.2 TP2 Nota Visual
Kerajaan Alam Melayu

Pusat kerajaan Kerajaan Alam Melayu Masa


(a) Sungai Mas dan Pangkalan Bujang Kedah Tua Abad kelima


(b) Pangkalan Gangga Nagara Abad keenam
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.

(c) Vyadhapura Funan Abad pertama


(d) Kota Trowulan Majapahit Abad ke-13



(e) Indrapura Champa Abad kedua



(f) Palembang Srivijaya Abad ketujuh


(g) Hariharalaya Angkor Abad kesembilan



3. Kerajaan Alam Melayu telah wujud sejak awal abad pertama.
(a) Pada peringkat awal kemunculan kerajaan Alam Melayu adalah di lembah sungai.
Mengapakah kerajaan-kerajaan Alam Melayu muncul di lembah sungai? SP 5.1.2 TP4 KBAT Menganalisis

Sungai membekalkan air minuman/ kegunaan harian.

Sungai mengairi kawasan pertanian.

Sungai merupakan laluan perhubungan dan pengangkutan yang penting.







(b) Apakah iktibar yang anda peroleh daripada kajian terhadap kerajaan Alam Melayu? SP 5.1.2 TP5
KBAT Menilai
Kerajaan Alam Melayu mampu membina tamadun / kegemilangan yang agung.

Kawasan yang kita diami mempunyai warisan kerajaan yang agung.











Kriteria Kejayaan: .............................................................................................
Saya berjaya:
• menerangkan kewujudan kerajaan Alam Melayu



3 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




01 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 3 13/09/2021 3:57 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 1

PBD 1.3 Kerajaan Alam Melayu yang Masyhur Buku Teks ms. 9 – 13
PBD
PBD
4. Namakan pengasas kerajaan Alam Melayu berikut serta analisis kemasyhuran kerajaannya. SP 5.1.3 TP3

Kerajaan Pengasas Kemasyhuran

(a) Funan Diasaskan oleh seorang Menjadi masyhur semasa pemerintahan Fan Shih-man.
Brahmin yang bernama Meluaskan empayar ke Sungai Mekong hingga Teluk
Kaundinya Camranh di sebelah timur.

Menguasai selatan Myanmar dan Segenting Kra.
Menguasai jalan perdagangan utama antara Timur
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
dengan Barat.
Menjadi pusat perdagangan utama di Alam Melayu.


(b) Srivijaya Diasaskan oleh Dapunta Berjaya menakluk Sumatera, selatan Myanmar,
Hyang Sri Jayanasa Tanah Melayu dan Segenting Kra semasa pemerintahan
Sangramadhananjaya pada abad kelapan.

Menguasai Selat Melaka dan Selat Sunda yang
merupakan jalan laut antarabangsa.

Menjadi kuasa perdagangan utama di Alam Melayu.
Menjadi pusat pengajian agama Buddha.


(c) Majapahit Diasaskan oleh Raden Vijaya Bermula dengan pelantikan Patih Gajah Mada sebagai
Perdana Menteri Majapahit.
Berjaya mengembalikan keamanan dan keselamatan

kerajaan Majapahit.
Meluaskan tanah jajahan ke timur Pulau Jawa; pesisir

pantai timur Sumatera; pesisir selatan dan barat Pulau
Borneo; bahagian selatan dan timur Sulawesi; dan
Kepulauan Maluku.

Menjadi pusat perdagangan pada abad ke-14.

(d) Kedah Tua Kemunculan berkaitan Kegiatan perdagangan berkembang pesat.
dengan perdagangan Pedagang dari luar berkunjung ke pelabuhan untuk

masyarakat di Guar Kepah berdagang.
dengan pedagang luar di Menjadi pusat keagamaan agama Buddha.

Sungai Mas Kemasyhuran kerajaan Kedah Tua menyebabkan
Srivijaya menguasainya.



GURU Kuiz
GURU
Kriteria Kejayaan: .............................................................................................
Saya berjaya:
• memerihalkan kerajaan-kerajaan Alam Melayu yang masyhur

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 4




01 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 4 13/09/2021 3:57 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 1

PBD
PBD 1.4 Kerajaan Alam Melayu dan Kerajaan Luar yang Sezaman Buku Teks ms. 14 – 19
PBD
5. Kerajaan Alam Melayu muncul sezaman dengan kerajaan-kerajaan luar yang lain.
(a) Namakan dua buah kerajaan luar yang sezaman dengan kerajaan Alam Melayu berikut. SP 5.1.4 TP1
(i) Funan (Abad pertama)

Empayar Rom/ Empayar Parsi/ Empayar Kushan/ Dinasti Han


(ii) Angkor, Champa dan Srivijaya (Abad ke-9)
Empayar Byzantine/ Kerajaan Abbasiyah/ Kerajaan Chola/ Dinasti Tang

Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.

(iii) Champa, Angkor dan Majapahit (Abad ke-14)
Empayar Mongol/ Kerajaan Turki Uthmaniyah/ Kesultanan Delhi



(b) Apakah bentuk hubungan yang terjalin antara kerajaan Alam Melayu dengan kerajaan luar yang
sezaman dengannya? SP 5.1.4 TP2

(i) Hubungan perdagangan
(ii) Hubungan keagamaan

(iii) Hubungan diplomatik


(c) Jelaskan faktor-faktor yang menyebabkan berlakunya hubungan antara kerajaan Alam Melayu dengan
kerajaan luar yang sezaman dengannya. SP 5.1.4 TP4 KBAT Menganalisis

Kedudukan strategik di laluan perdagangan timur dan barat.
Kerajaan Alam Melayu kaya dengan hasil bumi.

Sikap keterbukaan pemerintah kerajaan Alam Melayu.









(d) Pada pendapat anda, mengapakah langkah pemerintah kerajaan Alam Melayu menjalinkan hubungan
dengan kerajaan luar merupakan satu langkah yang bijak? SP 5.1.4 TP5 KBAT Menilai
Mendapat pengiktirafan.

Mengukuhkan hubungan persahabatan.

Memajukan kegiatan perdagangan.
Menstabilkan kerajaan.
Mengembangkan agama.













5 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




01 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 5 13/09/2021 3:57 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 1
6. Terangkan kesan hubungan diplomatik kerajaan Alam Melayu berikut dengan kerajaan China dan India.

Nota Visual SP 5.1.4 TP5
Hubungan Diplomatik

Funan
(a) Mendapat bantuan ketenteraan (b) Memperkukuh hubungan
untuk menentang Dai Viet. perdagangan dan keagamaan
dengan India.
Majapahit

(c) Menjalinkan hubungan persahabatan. (d) Mengeratkan hubungan
persahabatan.

Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
China India
Srivijaya
(e) Mendapat pengiktirafan dan (f) Mengeratkan hubungan
memperkukuh hubungan persahabatan dan keagamaan.
persahabatan dan perdagangan.
Angkor
(g) Memperkukuh hubungan (h) Mengeratkan hubungan
persahabatan dan perdagangan. persahabatan.




Praktis PdPR Jawapan
GURU
GURU Bab 1 GURU Praktis PdPR
GURU
7. Lakukan aktiviti berikut. SP 5.1.4 TP6 Bab 1
GURU GURU
GURU
GURU
AKTIVITI PAK-21 Penulisan Pantas
(a) Guru mengedarkan sehelai kertas kosong kepada setiap murid.
(b) Guru memberikan arahan kepada murid, iaitu:

(i) Guru akan membacakan soalan sebanyak dua kali.
• Namakan kerajaan Alam Melayu yang masyhur.
• Namakan kerajaan luar yang sezaman dengan kerajaan Alam Melayu pada abad kesembilan.

• Nyatakan tujuan kerajaan Alam Melayu menjalinkan hubungan dengan kerajaan China.
(ii) Murid-murid dikehendaki menjawab soalan-soalan tersebut secara bertulis dalam tempoh
5 minit bagi setiap soalan.
(iii) Murid-murid mula menulis apabila guru menyebut "mula".
(c) Murid-murid membuat satu kesimpulan tentang kerajaan Alam Melayu apabila aktiviti berakhir.



Pendidikan
GURU
GURU Sivik








Kriteria Kejayaan: .............................................................................................
Saya berjaya:
• menghubungkaitkan kerajaan Alam Melayu dengan kerajaan luar yang sezaman




© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 6




01 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 6 13/09/2021 3:57 PM

Pentaksiran Sumatif
MODUL PT3








A

1. Maklumat berikut berkaitan dengan konsep Alam A I dan II C II dan III
Buku Melayu. B I dan IV D III dan IV
Teks
ms. 5
Kepulauan Melayu meliputi Tanah Melayu 5. Maklumat berikut berkaitan dengan kerajaan X.
hingga Tenasserim dan Kepulauan Nicobar, Buku Menguasai laluan perdagangan di Selat Melaka
Teks
Filipina dan Kepulauan Solomon hingga Papua ms. 10 dan Selat Sunda dan terkenal sebagai pusat
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
New Guinea.
pengajian agama Buddha di Asia Tenggara.
Siapakah tokoh yang mengemukakan pandangan
tentang konsep Alam Melayu tersebut? Apakah kerajaan X?
A Profesor Emeritus Dato’ Dr. Nik Hassan A Funan C Srivijaya
Shuhaimi Nik Abdul Rahman B Angkor D Kedah Tua
B Profesor Dr. Ding Choo Ming 6. Pada abad ke-14, kemunculan kerajaan Angkor
C Abdul Hadi Haji Hassan Buku sezaman dengan empayar Mongol, kerajaan Turki
Teks
D Alfred Russel Wallace ms. 15 Uthmaniyah dan
2. Jadual berikut menunjukkan persamaan bunyi A Dinasti Tang
Buku perkataan bagi beberapa etnik di Alam Melayu. B empayar Rom
Teks
ms. 6 C Kesultanan Delhi
Bahasa Bahasa D kerajaan Abbasiyah
Melayu Jawa Tagalog
(Malaysia) (Indonesia) (Filipina) 7. Siapakah pemerintah empayar Maurya yang
Empat Papat Apat Buku bertanggungjawab mengembangkan ajaran
Teks
ms. 17 Buddha?
Persamaan ini menunjukkan bahawa konsep A Asoka
Alam Melayu B Jayavarman
A merangkumi kawasan yang luas C Suyavarman
B memperlihatkan penggunaan bahasa yang D Chandragupta
sama
C dapat dilihat dari aspek penggunaan bahasa 8. Apakah hubungan yang terjalin antara kerajaan
serumpun Buku Alam Melayu dengan kerajaan luar yang sezaman
Teks
D merujuk kepada kawasan yang didiami oleh ms. 18 dengannya?
orang Melayu A Hubungan diplomatik
B Hubungan intelektual
3. Antara berikut, yang manakah merupakan C Hubungan ketenteraan
Buku nilai serumpun yang wujud dalam kalangan
Teks D Hubungan kekeluargaan
masyarakat Alam Melayu?
ms. 7
A Gotong-royong 9. Apakah tujuan kerajaan Kedah Tua menjalinkan
B Keusahawanan Buku hubungan dengan kerajaan China?
Teks
C Kematangan pemikiran ms. 18 A Mendapat pengiktirafan
D Permainan wayang kulit B Menyebarkan agama Buddha
C Meminta bantuan ketenteraan
4. Pilih padanan yang tepat. D Memperkukuh hubungan perdagangan
Buku
Teks Kerajaan Alam Pusat Kerajaan
ms. 8
Melayu 10. Mengapakah kerajaan Majapahit menghantar
Buku utusan ke India pada abad ke-14?
I Funan Vyadhapura Teks
ms. 19 A Mendapatkan pengiktirafan
II Gangga Nagara Pangkalan B Memohon bantuan ketenteraan
III Majapahit Palembang C Mengeratkan hubungan persahabatan
IV Champa Hariharalaya D Memperkukuh hubungan perdagangan



7 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




01 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 7 13/09/2021 3:57 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 1

B


1. Maklumat berikut berkaitan dengan konsep Alam Melayu.
Buku
Teks
ms. 4-7
Alam Melayu merujuk kepada kawasan yang merangkumi Malaysia, Indonesia, Singapura, Brunei, Filipina,
selatan Thailand, selatan Myanmar dan selatan Indochina yang merupakan sebahagian daripada Asia
Tenggara pada hari ini.

(a) Apakah tiga aspek yang menerangkan konsep Alam Melayu?

(i) Geografi
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
(ii) Bahasa
(iii) Budaya
[3 markah]

(b) Namakan tiga orang tokoh yang menjelaskan konsep Alam Melayu.

(i) Profesor Emeritus Dato’ Dr. Nik Hassan Shuhaimi Nik Abdul Rahman
(ii) Profesor Emeritus Tan Sri Dato’ Pendeta ( Dr.) Ismail Hussein

(iii) Dato’ A. Aziz Deraman
[3 markah]
(c) Pada pendapat anda, apakah kepentingan mempelajari konsep Alam Melayu?

Menyedari bahawa Alam Melayu merupakan satu lingkungan geografi yang luas.

Memahami persamaan bahasa dan budaya di Alam Melayu.

Memupuk kesedaran tentang keserumpunan di Alam Melayu.
Memahami asal usul negara kita.
[4 markah]

2. Gambar berikut menunjukkan seni bina kerajaan Alam Melayu dan kerajaan luar pada abad kesembilan.
Buku
Teks
ms. 14-19











Angkor Wat Pagoda Xumi
(a) Namakan tiga kerajaan luar yang sezaman dengan kerajaan Funan.

(i) Empayar Rom

(ii) Empayar Parsi
(iii) Dinasti Han
[3 markah]






© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 8




01 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 8 13/09/2021 3:57 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 1
(b) Nyatakan tiga bentuk hubungan yang terjalin antara kerajaan Alam Melayu dengan kerajaan luar.

(i) Hubungan perdagangan

(ii) Hubungan keagamaan
(iii) Hubungan diplomatik
[3 markah]

(c) Pada pendapat anda, apakah yang dapat dibuktikan melalui hubungan kerajaan Alam Melayu dengan
kerajaan luar?

Kerajaan Alam Melayu bersifat terbuka.

Jalinan hubungan membantu kemajuan kerajaan Alam Melayu.
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Pemerintah kerajaan Alam Melayu bijak menguruskan hubungan kerajaannya dengan kerajaan luar.
Saling menghormati dalam menjalinkan hubungan dengan kerajaan luar.

Hubungan dengan kerajaan luar membawa kesejahteraan kepada kerajaan Alam Melayu.

( Mana-mana jawapan yang munasabah)
[4 markah]







C


1. Gambar berikut menunjukkan Angkor Thom yang dibina oleh Jayavarman VII.
Buku
Teks
ms. 10





















(a) Terangkan kemasyhuran kerajaan Angkor. [6 markah]


(b) Apakah iktibar yang boleh diambil daripada kemasyhuran kerajaan Alam Melayu? [8 markah]

(c) Pada pandangan anda, apakah aspek yang perlu ditekankan oleh kerajaan Malaysia jika ingin menjadi
sebuah negara yang masyhur? [6 markah]










9 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




01 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 9 13/09/2021 3:57 PM

FOKUS KBAT







TIP Menjawab
Kerajaan Alam Melayu merupakan kerajaan yang penting
kerana kerajaan-kerajaan tersebut mempunyai ketamadunan 1. Kenal pasti tamadun dunia
yang tinggi setanding dengan kerajaan luar yang sezaman yang sezaman dengan
kerajaan Alam Melayu, iaitu:
dengannya. • Empayar Rom
• Empayar Parsi
• Dinasti Han
Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, hasilkan satu rencana bagi membuktikan • Empayar Byzantine
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
kebenaran pernyataan di atas. • Kerajaan Abbasiyah
• Dinasti Tang
Terangkan juga cara anda dapat meneruskan kegemilangan tamadun kerajaan • Kerajaan Chola
Alam Melayu. • Kerajaan Turki Uthmaniyah
Rencana anda hendaklah tidak kurang daripada 50 patah perkataan. • Kesultanan Delhi
2. Kenal pasti kerajaan Alam
Melayu yang mempunyai
Kerajaan Funan muncul pada abad pertama. Sezaman dengan empayar hubungan dengan tamadun
tersebut.
Rom, empayar Parsi, empayar Kushan dan Dinasti Han. 3. Kenal pasti jenis hubungan
yang terjalin.
Kerajaan Champa muncul pada abad kedua. Kerajaan Srivijaya muncul
4. Nyatakan cara yang
pada abad ketujuh dan Angkor pada abad kesembilan. Sezaman dengan boleh dipraktikkan untuk
memajukan negara.
kerajaan Abbasiyah, empayar Byzantine, Dinasti Tang dan kerajaan Chola.
Kerajaan Majapahit muncul pada abad ke-13. Sezaman dengan

empayar Mongol, kerajaan Turki Uthmaniyah dan Kesultanan Delhi.
Kerajaan Alam Melayu menjalinkan hubungan perdagangan,

keagamaan dan hubungan diplomatik dengan China dan India.



Saya dapat meneruskan kegemilangan kerajaan Alam Melayu dengan cara:
Mengetahui sejarah perkembangan kerajaan Alam Melayu.

Menuntut ilmu dan mempelajari kemahiran baharu.

Memajukan ekonomi negara.
Menyokong dasar kerajaan bagi menstabilkan negara.
Sentiasa mengikuti perkembangan dunia luar.

(Mana-mana jawapan yang munasabah)











Kuiz 1







© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 10




01 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 10 13/09/2021 3:57 PM

Kerajaan Alam Melayu
BAB
Sistem Pemerintahan dan
2 Kegiatan Ekonomi Masyarakat



Kerajaan Alam Melayu





FOKUS TOPIK



Sistem Pemerintahan
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.



Pemerintahan Beraja Pemerintahan Pusat dan Wilayah
• Raja menggunakan pelbagai gelaran seperti • Raja dibantu oleh golongan pembesar, tentera
Kurung Bnam (Funan), Rajadhiraja (Champa), dan golongan agama.
Raja di Gunung dan Maharaja di Pulau (Srivijaya), • Pembesar bertanggungjawab mengutip cukai.
Dewaraja (Angkor) serta Maharaja (Majapahit). • Pentadbiran dibahagikan kepada unit yang lebih
• Raja dianggap mulia dan suci. kecil seperti daerah dan kampung.


Kegiatan Ekonomi



Pertanian Perdagangan

Penanaman padi: Pelabuhan
• Tanah yang subur • Di tengah-tengah laluan perdagangan timur dan
• Sistem pengairan barat
• Baray • Oc Eo, Turan, Sri Banoy, Palembang,
Yasodharapura, Tuban, Surabaya, Sungai Mas,
Rempah-ratus: Pangkalan Bujang dan Pangkalan
• Bunga cengkih, buah • Kemudahan bekalan air, tempat tinggal, tempat
pala dan lada hitam menyimpan barangan dagangan dan kawasan
berjual beli
Tanaman lain:
• Tebu, bijan, kelapa, sayur-sayuran dan buah- Pedagang Luar
buahan • China, India, Arab dan Parsi





Hasil Hutan dan Hasil Laut Perlombongan dan Pembuatan
Hasil hutan Perlombongan
• Gaharu, sarang burung, rotan dan kapur barus • Emas dan perak (Champa) serta bijih besi (Angkor)

Hasil laut Pembuatan
• Gamat, rumpai laut dan mutiara • Barang perhiasan besi dan emas (Funan dan
Angkor), tembikar dan cuka kelapa (Champa)
serta garam (Majapahit)







Gaharu Gamat
Garam




11 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




02 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 11 13/09/2021 3:58 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 2

PBD
PBD 2.1 Sistem Pemerintahan Buku Teks ms. 26 – 27
PBD
1. Isi tempat kosong dengan jawapan yang betul berkaitan dengan sistem pemerintahan beraja kerajaan Alam
Melayu. SP 5.2.1 TP1


pembesar puncak membangunkan kestabilan
beraja ekonomi wilayah pusat



Sistem pemerintahan yang diamalkan oleh kerajaan Alam Melayu yang masyhur ialah sistem
(a) beraja . Sistem ini terbahagi kepada dua, iaitu pemerintahan (b) pusat dan
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
(c) wilayah .
Dalam kerajaan Alam Melayu, raja berada di (d) puncak pemerintahan. Baginda

dibantu oleh para (e) pembesar . Pemerintahan yang cekap sangat penting bagi mewujudkan

(f) kestabilan di Alam Melayu. Selain itu, pemerintahan yang cekap juga penting bagi
(g) membangunkan kerajaan dalam aspek politik mahupun (h) ekonomi .




2. Kerajaan Alam Melayu mengamalkan sistem pemerintahan beraja.
Jelaskan ciri-ciri pengamalan pemerintahan beraja kerajaan Alam Melayu yang berikut. SP 5.2.1 TP2

(a) Raja Funan menggunakan gelaran Kurung Bnam yang bermaksud
raja gunung .
Funan (b) Penggunaan gelaran Rajadhiraja melambangkan raja Funan sebagai
raja segala raja .

(c) Cakravatin pula bermaksud pemerintah alam sejagat .


(d) Raja Champa menggunakan gelaran Rajadhiraja .
Champa (e) Raja Champa dikaitkan dengan Dewa Siva .
Gelaran raja kerajaan Alam Melayu Srivijaya (f) Dipercayai raja Srivijaya mempunyai . unsur kesaktian .






Buddha di
(g) Mereka dianggap sebagai Bodhisattva yang bermaksud
bumi
.
Raja di Gunung dan Maharaja di
(h) Raja Srivijaya digelar sebagai
Pulau





Angkor (i) Raja Angkor menggunakan gelaran Dewaraja yang mengaitkan raja
sebagai dewa .




(j) Raja Majapahit menggunakan gelaran Maharaja, Sri Maharaja dan
Majapahit Sri Bathara .





© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 12




02 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 12 13/09/2021 3:58 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 2
3. Jelaskan sistem pemerintahan kerajaan Alam Melayu berikut. SP 5.2.1 TP3

Nota Visual
Sistem Pemerintahan
(a) Raja
Raja-raja Srivijaya dipercayai mempunyai unsur kesaktian.

Raja dianggap sebagai Bodhisattva yang merujuk peranan raja
sebagai Buddha di bumi.
Srivijaya Raja Srivijaya digelar sebagai Raja di Gunung dan Maharaja di

Pulau.

Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.

(b) Pemerintahan pusat dan wilayah

Raja dibantu oleh Yuvaraja, iaitu putera Mahkota, Pratiyuvaraja
sebagai Raja Muda dan Rajakumara.

Raja juga dibantu oleh golongan agama, tentera, pemungut
cukai, hakim dan penjaga harta kerajaan.
Pentadbiran wilayah dibahagikan kepada dua.

Kedatuan yang ditadbir oleh Datu berketurunan raja. Pradatuan
yang ditadbir oleh Datu bukan keturunan raja.




(c) Raja

Raja-raja Angkor menggunakan gelaran Dewaraja yang
mengaitkan raja sebagai dewa.
Kuasa kedua dan ketiga dalam sistem pemerintahan raja ialah

Permaisuri dan Raja Muda.
Angkor






(d) Pemerintahan pusat dan wilayah
Raja dibantu oleh pembesar-pembesar yang bertanggungjawab
dalam bidang keagamaan, kehakiman, keselamatan dan

perbendaharaan.
Pada peringkat wilayah, Angkor dibahagikan kepada wilayah,
Praktis PdPR
GURU Bab 2 daerah, daerah kecil dan kampung.
GURU
Jawapan
GURU Praktis PdPR
GURU
GURU
GURU
Bab 2
Kriteria Kejayaan:
GURU .............................................................................................
GURU
Saya berjaya:
• menerangkan sistem pemerintahan kerajaan Alam Melayu

13 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




02 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 13 13/09/2021 3:58 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 2

PBD 2.2 Kegiatan Ekonomi Buku Teks ms. 28 – 33
PBD
PBD
4. Lengkapkan rajah berikut bagi menjelaskan kegiatan penanaman padi dalam kerajaan Alam Melayu.
SP 5.2.2 TP3





(a) Pemerintah memastikan penanaman padi berjaya
dengan membina kolam yang dikenali sebagai baray

Angkor untuk menyimpan air.
(b) Penuaian padi dapat dijalankan tiga hingga empat
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
kali setahun.








(c) Tasik Tonle Sap memainkan peranan membekalkan
air ke kawasan padi sawah / mengairi

kawasan padi sawah.
Champa
(d) Ketua Air dilantik di setiap kampung untuk
menyelenggarakan terusan dan daik.









(e) Air dibekalkan dari Sungai Bengawan Solo dan
Sungai Brantas bagi mengairi
kawasan padi sawah.
Majapahit
(f) Bagi meningkatkan pengeluaran padi sawah, pemerintah

Majapahit telah membina beberapa sistem pengairan.








(g) Padi ditanam di kawasan pedalaman Palembang

Srivijaya terutama di Tanah Tinggi Pasemah dan Hulu Musi.














© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 14




02 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 14 13/09/2021 3:58 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 2
5. Padankan kerajaan Alam Melayu berikut dengan pelabuhan-pelabuhannya yang betul. SP 5.2.2 TP1


Kerajaan Alam Melayu Nota Visual Pelabuhan
Perdagangan
• •
(a) Funan Yasodharapura


• •
(b) Champa Sri Banoy

• •
(c) Srivijaya Oc Eo

Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
• •
(d) Angkor Palembang

• •
(e) Majapahit Pangkalan

• •
(f) Kedah Tua Tuban

• •
(g) Gangga Nagara Pangkalan Bujang





6. Barangan kerajaan Alam Melayu telah menarik kedatangan pedagang luar. SP 5.2.2 TP5

(a) Pada pendapat anda, sejauh manakah pedagang luar memainkan peranan dalam kemajuan kegiatan
perdagangan kerajaan Alam Melayu? KBAT Menilai

Pelbagai barangan dagangan dibawa oleh pedagang luar dari China, India, Arab dan Parsi untuk dijual

dan ditukar dengan barangan daripada kerajaan Alam Melayu.
Pedagang China membawa sutera, tembikar, pinggan dan mangkuk, payung, gula serta gendang.

Pedagang China mendapatkan barangan yang mempunyai nilai perubatan dari Alam Melayu.

Pedagang India membawa kain kapas, tembikar dan pelbagai jenis batu berharga seperti akik dan

karnelian.
Pedagang India mendapatkan kain sutera dari China dan pelbagai barangan dari Alam Melayu seperti

rempah, gaharu dan kapur barus.

Pedagang Arab dan Parsi membawa tembikar, minyak wangi, barangan kaca dan manik.
Pedagang Arab dan Parsi membeli rempah dan kayu wangi untuk dijual semula ke Tanah Arab dan Rom.


(b) Jelaskan kesan aktiviti perdagangan antarabangsa terhadap kerajaan Alam Melayu. KBAT Menilai
Membangunkan pelabuhan.

Memajukan perusahaan pembuatan kapal.

Mengembangkan ilmu pelayaran.





15 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




02 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 15 13/09/2021 3:58 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 2
7. Kerajaan Alam Melayu kaya dengan hasil hutan dan laut.
Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, nyatakan kawasan Alam Melayu yang mempunyai hasil hutan dan
laut berikut serta nyatakan kegunaannya. SP 5.2.2 TP4


(a) Gaharu
Banyak terdapat di hutan Sungai Mekong, Tanah Melayu dan

Sumatera.

Digunakan sebagai pewangi dan perubatan.




(b) Rotan
Mudah didapati di seluruh Alam Melayu.
Digunakan sebagai bahan binaan dan barang kraf tangan.






(c) Kapur barus
Banyak terdapat di Sumatera dan Borneo.
Digunakan sebagai bahan pewangi.






(d) Gamat Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Mudah didapati di perairan Alam Melayu, terutamanya di Selat
Melaka dan Laut Sulu.

Dijadikan bahan makanan dan perubatan.




(e) Mutiara
Mudah didapati di perairan Alam Melayu, terutamanya di Selat

Melaka dan Laut Sulu.
Dijadikan barang perhiasan.




(f) Rumpai Laut
Mudah didapati di perairan Alam Melayu, terutamanya di Selat

Melaka dan Laut Sulu.

Dijadikan bahan makanan.





Rumpai Laut
VIDEO


© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 16




02 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 16 13/09/2021 3:58 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 2
8. Gambar berikut merupakan beberapa jenis hasil pembuatan kerajaan Alam Melayu.

















Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, huraikan kepentingan hasil tersebut terhadap kerajaan Alam Melayu
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
serta cara yang boleh kita gunakan untuk mengkomersilkan hasil tersebut bagi menjana ekonomi negara.
SP 5.2.2 TP5 TP6 KBAT Mengaplikasi


Kepelbagaian kegiatan ekonomi dapat dijalankan.
Hasil tersebut dapat diperdagangkan.
Untuk kegunaan harian.

Menjadi sumber ekonomi/ pekerjaan.
Menunjukkan daya inovatif/ kreatif masyarakat.
(Mana-mana jawapan yang munasabah)


Menjualkannya kepada pedagang asing.

Menghapuskan cukai jualan.
Mengadakan promosi jualan di pelabuhan.
Sentiasa menambah baik mutu barangan.
(Mana-mana jawapan yang munasabah)



9. Lakukan aktiviti berikut. SP 5.2.2 TP6 GURU Kuiz
GURU

AKTIVITI PAK-21 Rangkaian
(a) Murid dibahagikan kepada lima kumpulan.
(b) Guru memberikan arahan kepada murid, iaitu:

(i) Peruntukan masa: lima belas minit sahaja.
(ii) Soalan: Terangkan peranan raja yang diamalkan oleh kerajaan-kerajaan Alam Melayu.

(iii) Setiap kumpulan hanya mengkaji sistem pemerintahan sebuah kerajaan sahaja.
(c) Murid perlu membuat rantaian kertas dengan menyusun setiap kertas yang ditulis dengan idea
atau maklumat berkaitan dengan soalan yang diberikan.
(d) Masa bermula selepas guru menyebut ‘Mula’.
(e) Selepas itu, murid perlu membentangkan hasil kajian.




Kriteria Kejayaan: .............................................................................................
Saya berjaya:
• menghuraikan kegiatan ekonomi masyarakat kerajaan Alam Melayu


17 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




02 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 17 13/09/2021 3:58 PM

Pentaksiran Sumatif
MODUL PT3








A

1. Raja kerajaan manakah yang menggunakan 6. Gambar berikut menunjukkan penanaman padi
Buku gelaran Kurung Bnam? Buku di kawasan tanah tinggi kerajaan Alam Melayu.
Teks Teks
A Angkor C Funan
ms. 26 ms. 28
B Majapahit D Srivijaya
2. Rajah berikut menunjukkan sistem pemerintahan
Buku kerajaan Alam Melayu.
Teks
ms. 26
Pentadbiran Wilayah
Mengapakah padi ditanam secara berteres?
A Menambahkan hasil
B Mendapatkan bekalan air
Kedatuan Pradatuan C Memudahkan penanaman
D Mempelbagaikan hasil tanaman

Kerajaan manakah yang mempunyai sistem 7. Apakah fungsi Ketua Air dalam kerajaan Champa?
pemerintahan tersebut? Buku A Mengetuai angkatan tentera laut
Teks
A Angkor ms. 28 B Menjamin keselamatan pelabuhan
B Champa C Menyelenggarakan terusan dan daik
C Srivijaya D Memajukan kegiatan penanaman padi
Kedah Tua
D I dan II Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
8. Apakah tujuan kerajaan Srivijaya mewujudkan
3. Wanita kerabat diraja mendapat tempat yang Buku jawatan Tuhan Vatakvurah di pelabuhan?
Teks
Buku tinggi dalam pentadbiran kerajaan X. ms. 30 A Mengutip cukai di pelabuhan
Teks
ms. 27 B Menyebarkan agama Buddha di pelabuhan
Apakah kerajaan X?
A Srivijaya C Menggalakkan kedatangan pedagang India
B Majapahit D Menyelia kegiatan perdagangan dan
C Kedah Tua perkapalan
D Gangga Nagara
9. Apakah pelabuhan yang membolehkan kerajaan
4. Apakah bidang yang diuruskan oleh Ketua dalam Buku Funan berkembang maju?
Teks
Buku pemerintahan Kedah Tua? ms. 30 A Oc Eo
Teks
I Kehakiman
ms. 27 B Palembang
II Ketenteraan C Yasodharapura
III Keagamaan D Pangkalan Bujang
IV Perdagangan 10. Berikut adalah senarai barangan dagangan yang
A Buku dibawa pedagang asing ke kerajaan Alam Melayu.
Teks
B I dan IV ms. 31
C II dan III • Tembikar
D III dan IV • Minyak wangi

5. Apakah usaha yang dilakukan oleh pemerintah • Barangan kaca
Buku kerajaan Angkor bagi memastikan penanaman • Manik
Teks
padi berjaya?
ms. 28
A Membina baray Pedagang asing dari manakah yang membawa
B Memperkenalkan pelbagai jenis padi barangan tersebut?
C Menanam padi di sekitar Tasik Tonle Sap A India C China
D Menggalakkan penduduk menanam padi B Barat D Arab dan Parsi




© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 18




02 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 18 13/09/2021 3:58 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 2

B


1. Gambar berikut berkaitan dengan kegiatan ekonomi masyarakat Kerajaan Alam Melayu.
Buku
Teks
ms. 28










Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.





(a) Penanaman padi merupakan aktiviti ekonomi utama bagi kerajaan Alam Melayu.
Nyatakan tiga sebab utama kegiatan penanaman padi diberikan perhatian oleh pemerintah kerajaan
Alam Melayu.
(i) Mempunyai tanah yang subur.

(ii) Mempunyai sungai / tasik yang membekalkan air.
(iii) Nasi merupakan makanan ruji masyarakat.
[3 markah]
(b) Berdasarkan pengetahuan anda, apakah faktor-faktor yang menyebabkan kerajaan Funan dan Angkor
berjaya dalam penanaman padi sawah?
Kawasan di Lembah Sungai Mekong subur untuk tujuan penanaman padi.

Sungai Mekong membekalkan air untuk penyaliran ke padi sawah.
Air dari Tasik Tonle Sap digunakan untuk mengairi padi sawah.
[3 markah]

(c) Pada pendapat anda, apakah usaha-usaha yang dapat dilaksanakan bagi memajukan penanaman padi
di negara kita?

Memperkenalkan baka padi yang baik.
Memberikan khidmat nasihat kepada petani.
Memberikan ganjaran kepada penanam padi yang berjaya.
Menggalakkan penanaman padi menggunakan teknologi moden.
[4 markah]

2. Perdagangan merupakan kegiatan ekonomi yang penting bagi kerajaan Alam Melayu dan pedagang luar
Buku daripada China, India, Arab dan Parsi membawa pelbagai barangan untuk dijual dan ditukar dengan barangan
Teks
daripada kerajaan Alam Melayu.
ms. 30-31
(a) Nyatakan tiga faktor utama yang membolehkan kerajaan Alam Melayu berkembang pesat dalam
perdagangan.

(i) Kedudukan Alam Melayu di tengah-tengah laluan perdagangan timur dan barat.
(ii) Pelabuhan dilengkapi dengan kemudahan bekalan air dan tempat tinggal.

(iii) Kawasan jual beli dan tempat menyimpan barang dagangan disediakan di pelabuhan.
[3 markah]





19 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




02 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 19 13/09/2021 3:58 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 2
(b) Namakan tiga jenis barangan yang dibawa oleh pedagang China.

(i) Sutera

(ii) Tembikar
(iii) Pinggan dan mangkuk
[3 markah]

(c) Sekiranya anda diberikan tanggungjawab untuk menjaga pelabuhan dalam kerajaan Alam Melayu,
nyatakan langkah-langkah yang boleh anda laksanakan bagi memastikan pelabuhan tersebut dapat
berfungsi sepenuhnya.

Menjaga keselamatan di perairan.

Menyediakan pelbagai kemudahan seperti tempat penginapan, gudang dan restoran.
Melaksanakan peraturan perdagangan yang adil.

Mewujudkan bank / syarikat insuran di kawasan pelabuhan.

(Mana-mana jawapan yang munasabah)
[4 markah]






C


1. Gambar berikut menunjukkan antara barangan harian dan mewah yang dihasilkan oleh masyarakat Alam
Buku Melayu.
Teks Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
ms. 33













(a) Terangkan kegiatan pembuatan masyarakat kerajaan Alam Melayu. [6 markah]

(b) Apakah faktor yang membolehkan masyarakat kerajaan Alam Melayu menghasilkan barangan bagi
kegiatan pembuatan? [8 markah]

(c) Apakah cabaran yang dihadapi oleh masyarakat pada hari ini untuk melakukan inovasi dalam kegiatan
pembuatan? [6 markah]



















© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 20




02 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 20 13/09/2021 3:58 PM

FOKUS KBAT







TIP Menjawab
Gambar berikut menunjukkan baray yang dibina oleh kerajaan Angkor.
1. Kenal pasti fungsi baray.
2. Terangkan pembinaan baray
dalam membantu memajukan
pertanian di kerajaan Angkor.
3. Terangkan juga pengendalian
baray di Angkor.
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.







1. Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, jelaskan kepentingan baray dalam
perkembangan ekonomi kerajaan Angkor.

Baray ialah kolam untuk menyimpan air.

Air yang disimpan akan digunakan untuk mengairi kawasan padi sawah.
Boleh menuaikan hasil tiga hingga empat kali setahun.

Dibina oleh pemerintah kerajaan Angkor.

Dikendalikan oleh pemerintah.







2. Sekiranya anda seorang pemimpin negara, apakah usaha-usaha yang dapat
anda lakukan bagi memantapkan ekonomi negara?

Mempelbagaikan hasil pertanian.

Menggalakkan penglibatan penduduk setempat dalam ekonomi

dagangan.
(Mana-mana jawapan yang munasabah)

















Kuiz 2







21 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




02 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 21 13/09/2021 3:58 PM

Kerajaan Alam Melayu
BAB

3 Sosiobudaya Masyarakat


Kerajaan Alam Melayu






FOKUS TOPIK




Bahasa dan Tulisan
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
• Masyarakat Funan menggunakan bahasa Sanskrit serta tulisan berasaskan tulisan
orang Hu yang menggunakan tulisan orang India.
• Masyarakat Champa menuturkan bahasa Melayu Champa dan bahasa Sanskrit serta
menggunakan tulisan Palava dan Champa Kuno.
• Masyarakat Srivijaya menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa utama dalam
urusan pentadbiran dan harian serta menggunakan tulisan Palava.
• Masyarakat Angkor menggunakan bahasa Sanskrit dan Khmer serta tulisan Palava
dan tulisan Khmer.
• Masyarakat Majapahit menggunakan bahasa Jawa Kuno serta tulisan Kawi. Selepas
kedatangan Islam, masyarakat kerajaan Majapahit menggunakan huruf Arab bagi
menulis bahasa Jawa yang dikenali sebagai tulisan Pegon. Tulisan Palava
• Kedah Tua menggunakan bahasa Sanskrit serta tulisan Palava.
Persuratan

• Kelahiran tulisan membawa kepada perkembangan persuratan dalam masyarakat
kerajaan Alam Melayu.
• Bukti kegiatan persuratan awal kerajaan Alam Melayu yang ditemukan adalah dalam
bentuk batu bersurat.
• Persuratan kerajaan Alam Melayu mendapat pengaruh epik dan sastera India yang
terkenal seperti Ramayana, Mahabharata, Purana dan Jataka.
• Berikutan kedatangan Islam, persuratan Melayu mula dipengaruhi oleh sastera Islam
yang berbentuk syair, gurindam, cerita hikayat dan nazam.
• Tokoh Islam seperti nabi dan pahlawan menjadi elemen yang mempengaruhi persuratan
Melayu seterusnya. Batu Bersurat Karang Brahi

Seni Bina
• Masyarakat Funan membina kapal besar, perahu panjang, sistem pengairan untuk mengawal limpahan air dan candi
seperti Candi Go Cay Thi di Oc Eo.
• Masyarakat Angkor membina baray yang dapat menampung 30 juta meter padu air, Angkor Wat, Angkor Thom dan
kapal untuk kegunaan perdagangan dan peperangan.
• Masyarakat Champa membina kompleks candi di Lembah Mi Son, Dong Duong dan Po Nagar.
• Masyarakat Srivijaya membina Candi Muara Takus dan Candi Muara Jambi di Sumatera serta kapal.
• Masyarakat Majapahit membina Candi Tikus di Jawa Timur dan Candi Cetho di Jawa Tengah serta pintu gerbang
Gapura Wringin Lawang dan Gapura Bajang Ratu.
• Masyarakat Kedah Tua membina candi bagi agama Hindu dan Buddha di Lembah Bujang.

Struktur Sosial
• Terbahagi kepada kelas atasan (golongan pemerintah) dan kelas bawahan (golongan diperintah).
• Golongan pemerintah terdiri daripada golongan diraja dan bangsawan.
• Golongan diperintah terdiri daripada rakyat merdeka dan hamba.
• Struktur sosial yang tersusun memperkukuh sistem politik dan kedudukan pemerintah.
• Kelas atasan berperanan menjaga dan melindungi rakyat.
• Kelas bawahan memberikan taat setia kepada golongan pemerintah.
• Peranan kedua-dua golongan ini mengukuhkan sistem masyarakat dan menstabilkan kerajaan.




© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 22




03 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 22 13/09/2021 3:58 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 3

PBD 3.1 Bahasa dan Tulisan Buku Teks ms. 40 – 43
PBD
PBD
1. Gariskan jawapan yang betul bagi menjelaskan penggunaan bahasa dan sistem tulisan dalam kerajaan Alam
Melayu. SP 5.2.3 TP1

(a) Kerajaan Funan (i) Bahasa utama yang digunakan di Funan ialah bahasa ( Sanskrit / Melayu
Kuno ).
(ii) Masyarakat Funan juga menggunakan kalendar Saka yang berasal dari
( India / China ).

(b) Kerajaan Champa (i) Selain bahasa Melayu Champa, masyarakat kerajaan Champa menuturkan
bahasa ( Sanskrit / Arab ).
(ii) Selepas kedatangan Islam, bahasa Melayu Champa menjadi bahasa utama
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
seiring dengan perkembangan tulisan ( Palava / Jawi ).
(c) Kerajaan Srivijaya (i) Bahasa ( Melayu / Sanskrit ) merupakan bahasa utama dalam urusan
pentadbiran dan harian masyarakat kerajaan Srivijaya.
(ii) Batu bersurat Telaga Batu dan Talang Tuwo ditulis dalam bahasa Melayu
dengan pengaruh bahasa Sanskrit mengunakan tulisan ( Jawi / Palava ).

(d) Kerajaan Angkor (i) Inskripsi pada dinding candi menunjukkan bahawa bahasa Sanskrit dan
bahasa ( Melayu / Khmer ) digunakan oleh masyarakat kerajaan Angkor.
(ii) Selain tulisan Khmer, tulisan ( Palava / Jawi ) turut ditemukan pada dinding
candi Angkor.

(e) Kerajaan Majapahit (i) Bahasa ( Melayu / Jawa Kuno ) merupakan bahasa utama masyarakat
kerajaan Majapahit.
(ii) Masyarakat Majapahit menggunakan tulisan ( Jawi / Kawi ).

(f) Kerajaan Kedah Tua (i) Batu bersurat di Sungai Mas dan Cherok Tok Kun menunjukkan bahawa
masyarakat Kedah Tua menuturkan bahasa ( Sanskrit / Melayu ).
(ii) Masyarakat Kedah Tua menggunakan tulisan ( Palava / Jawi ).


2. Isi tempat kosong untuk menunjukkan kefahaman tentang kepentingan bahasa dan tulisan dalam masyarakat
kerajaan Alam Melayu. SP 5.2.3 TP1


pemerintahan dokumentasi komunikasi pendidikan formal
keterbukaan Funan Sanskrit tulisan


Perkembangan bahasa di Alam Melayu berkait rapat dengan perkembangan sistem (a) tulisan .

Sifat (b) keterbukaan masyarakat kerajaan Alam Melayu telah membolehkan sistem tulisan berkembang

dalam kerajaan (c) Funan , Champa, Srivijaya , Angkor, Majapahit dan Kedah Tua. Bahasa Melayu
contohnya telah menerima pengaruh daripada bahasa (d) Sanskrit , Tamil, Cina, Parsi dan Arab.

Bahasa dan tulisan penting kepada perkembangan masyarakat kerajaan Alam Melayu kerana
menjadi alat (e) komunikasi yang utama. Selain itu, bahasa dan tulisan juga berperanan sebagai media

untuk menyimpan rekod-rekod (f) pemerintahan , perundangan, perdagangan dan keagamaan.

Perkembangan bahasa dan tulisan juga membolehkan sistem (g) pendidikan formal dijalankan di
istana.

Pada hari ini, hasil tulisan masyarakat kerajaan Alam Melayu menjadi sumber rujukan dan

(h) dokumentasi kepada ahli sejarah untuk memahami ketamadunan masyarakat silam.



23 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




03 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 23 13/09/2021 3:58 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 3
3. Lengkapkan rajah berikut bagi menjelaskan sistem pendidikan dalam kerajaan Alam Melayu. SP 5.2.3 TP2



Pendidikan formal

(a) Pendidikan diterima oleh golongan pemerintah .
(b) Proses pendidikan dijalankan di istana .

(c) Tujuan pendidikan adalah untuk melahirkan golongan bijak
pandai dan pujangga istana.



Pendidikan
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
Pendidikan tidak formal


(d) Pendidikan diterima oleh golongan rakyat jelata.
(e) Pendidikan berfokus kepada kehidupan harian seperti

ilmu ubat-ubatan, pertukangan, adat resam dan petua

bercucuk tanam.
(f) Anak-anak menerima pendidikan supaya dapat menjalankan
kehidupan.



4. Nyatakan bahasa Melayu bagi istilah yang berikut. SP 5.2.3 TP2

Bahasa Istilah Bahasa Melayu


(a) Bhakti Bakti

Bahasa Sanskrit (b) Bhumi Bumi

(c) Bhasha Bahasa

(d) Petti Peti
Bahasa Tamil
(e) Kadai Kedai

Bahasa Cina (f) Sam pan Sampan

Bahasa Parsi (g) Lashkar Askar


(h) Kursiy Kerusi

Bahasa Arab (i) Qamus Kamus

(j) Sirwal Seluar



GURU Kuiz
GURU
Kriteria Kejayaan: .............................................................................................
Saya berjaya:
• menjelaskan bahasa dan tulisan yang digunakan masyarakat kerajaan Alam Melayu



© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 24




03 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 24 13/09/2021 3:58 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 3

PBD
PBD 3.2 Persuratan Buku Teks ms. 44 – 45
PBD
5. Persuratan merupakan antara bukti keintelektualan masyarakat kerajaan Alam Melayu.
Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, jelaskan bukti perkembangan awal kegiatan persuratan awal
kerajaan Alam Melayu berikut. SP 5.2.3 TP4

Kegiatan Persuratan




Funan Champa

(a) Kegiatan persuratan masyarakat Funan (b) Kegiatan persuratan masyarakat Champa

dibuktikan dengan penemuan batu dibuktikan dengan penemuan batu
bersurat terawal di Alam Melayu yang bersurat tertua di Kauthara bertarikh 192 M
bertarikh abad kedua. serta 206 buah batu bersurat. Selain itu,

persuratan Champa dalam bentuk
manuskrip sejak abad ke-13 turut
ditemukan di Champa.


batu bersurat seperti Karang Brahi dan Sdn Bhd. All Rights Reserved.




Srivijaya Angkor

(c) Kegiatan persuratan masyarakat Srivijaya (d) Kegiatan persuratan masyarakat Angkor
dibuktikan dengan penemuan beberapa dibuktikan dengan penemuan batu
Penerbitan Pelangi
bersurat Sdok Kok Thom di barat laut
Palas Pasemah bertarikh abad ketujuh. Kemboja yang mengisahkan pemerintahan
Batu bersurat ini memerihalkan pengukuhan Jayavarman II. Selain itu, inskripsi pada

kerajaan khususnya kepentingan taat setia dinding-dinding candi menggambarkan
kepada raja. aspek keagamaan dan pemerintahan.






Majapahit Kedah Tua

(e) Kegiatan persuratan masyarakat Majapahit (f) Kegiatan persuratan masyarakat Kedah Tua
dibuktikan dengan penemuan batu
dibuktikan dengan penemuan batu
bersurat Trowulan bertarikh 1358
bersurat di Bukit Choras dan Bukit Meriam
yang ditulis dalam bahasa Jawa Kuno
bertarikh abad kelima. Selain itu, pinggan
bertulisan kawi. Persuratan dalam bentuk
tanah liat, kepingan emas dan kepingan
manuskrip juga ditemukan. Antaranya,
perak yang mengandungi inskripsi
Nagarakertagama, Pararaton dan Tantu
berkaitan dengan doa dan amalan dalam
Panggelaran.
agama Buddha juga turut ditemukan.




25 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




03 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 25 13/09/2021 3:58 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 3
6. Lengkapkan peta dakap berikut dengan menyenaraikan karya-karya yang telah mempengaruhi kegiatan
persuratan kerajaan Alam Melayu. SP 5.2.3 TP3

i-Think
i-Think
i-Think Peta Dakap
(i) Ramayana

(ii) Mahabhrata
(a) Epik dan
sastera India (iii) Purana

(iv) Jataka

Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.


(i) Hikayat Nabi Bercukur

Karya-karya (ii) Hikayat Nabi Wafat
persuratan (b) Kisah
kerajaan Alam kehidupan (iii) Hikayat Bulan Berbelah
Melayu Nabi
(iv) Hikayat Nabi Yusof




(i) Hikayat Amir Hamzah
(c) Kisah
perjuangan
pahlawan (ii) Hikayat Iskandar Zulkarnain
Islam
(iii) Hikayat Muhammad Ali Hanafiah




7. Lakukan aktiviti berikut. SP 5.2.3 TP6




AKTIVITI PAK-21 Kerusi Panas
(a) Murid dibahagikan kepada empat kumpulan dan setiap kumpulan perlu melantik seorang ketua
kumpulan.
(b) Peruntukan masa adalah dua puluh minit sahaja.

(c) Murid perlu mengumpulkan maklumat berikut:
(i) Pengaruh epik dan sastera India dalam persuratan kerajaan Alam Melayu.
(ii) Persuratan Melayu setelah Islam tersebar ke Alam Melayu.

(d) Selepas masa tamat, ketua akan duduk di kerusi yang disediakan di hadapan kelas sebagai
“pakar”.

(e) “Pakar” akan menjawab semua soalan yang dilontarkan oleh ahli kumpulan yang lain.






Kriteria Kejayaan: .............................................................................................
Saya berjaya:
• menjelaskan persuratan yang digunakan masyarakat Alam Melayu


© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 26




03 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 26 13/09/2021 3:58 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 3

PBD
PBD 3.3 Seni Bina Buku Teks ms. 46 – 48
PBD
8. Gambar berikut menunjukkan seni bina kerajaan Angkor.










INFO VIDEO
Baray Angkor Wat

Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.

Baray Angkor Wat

(a) Terangkan keunikan seni bina kerajaan Angkor yang berkaitan dengan kegiatan pertanian. SP 5.2.3
TP4 KBAT Menganalisis
Pembinaan baray yang berukuran 2 x 8 kilometer.
Dapat menampung 30 juta meter padu air.

Air digunakan untuk disalurkan ke kawasan sawah padi di sekitarnya.

(b) Jelaskan keistimewaan candi Angkor Wat. SP 5.2.3 TP4 KBAT Menganalisis
Dibina pada abad ke-12 oleh Raja Suryavarman II.
Mempunyai keluasan 208 hektar.
Binaan menara di tengah-tengah candi setinggi 65 meter.

Lambang kekuatan kerajaan/ kebesaran kerajaan/ keagungan pemerintah.
Terdapat pelbagai ukiran dinding yang memaparkan keagungan kerajaan Angkor.

(c) Pada pendapat anda, mengapakah kita perlu menghayati seni bina masyarakat dahulu? SP 5.2.3 TP6
KBAT Menilai
Dapat memelihara seni bina.
Mengelakkan daripada musnah.

Dapat dihayati/ dilihat oleh generasi akan datang.
Membuktikan kesahihan sejarah kerajaan/ negara.
(Mana-mana jawapan yang munasabah)


9. Isi tempat kosong bagi menjelaskan seni bina kerajaan Alam Melayu di Lembah Bujang. SP 5.2.3 TP2
(a) Seni bina kerajaan Kedah Tua banyak tertumpu kepada binaan candi bagi agama
Hindu dan Buddha di Lembah Bujang.

(b) Antara tinggalan seni bina candi Buddha yang masyhur terdapat di Bukit Choras ,
Bukit Pendiat dan Bukit Meriam .

(c) Tinggalan candi Hindu yang masyhur pula terdapat di Bukit Batu Pahat dan
Bendang Dalam .
(d) Kedua-dua candi ini memperlihatkan pengaruh seni bina kerajaan Cola di India.

Praktis PdPR Jawapan
GURU Bab 3 GURU Praktis PdPR
GURU
GURU
Bab 3
Kriteria Kejayaan: .............................................................................................
Saya berjaya:
GURU
GURU
• menjelaskan seni bina yang wujud dalam masyarakat Alam Melayu GURU GURU
27 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




03 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 27 13/09/2021 3:58 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 3

PBD 3.4 Struktur Sosial Buku Teks ms. 49
PBD
PBD
10. Lengkapkan rajah berikut bagi menjelaskan ciri-ciri dan peranan setiap kumpulan anggota dalam lapisan
masyarakat kerajaan Alam Melayu. SP 5.2.3 TP4 Nota Visual
Struktur Sosial



Golongan Diraja

(a) Terdiri daripada Raja / kerabat diraja / permaisuri / putera / puteri.

(b) Ciri lapisan: Status tertinggi dalam masyarakat.

Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.



Bangsawan

(c) Terdiri daripada pembesar / ilmuan / golongan agama / pujangga / pendeta istana.

(d) Peranan: Mendukung sistem pentadbiran kerajaan.





Rakyat Merdeka

(e) Terdiri daripada pekerja istana / askar / petani / pedagang / nelayan / artisan / penternak.

(f) Peranan: Menumpukan taat setia kepada raja / menjana ekonomi kerajaan /

mengukuhkan sistem beraja.



Hamba

(g) Terdiri daripada tawanan perang / hamba berhutang / mereka yang rela menjadi hamba.

(h) Peranan: Berkhidmat dalam sektor sosioekonomi / meningkatkan status pemiliknya.







11. Sejauh manakah struktur sosial tersebut menyumbang kepada kestabilan kerajaan? SP 5.2.3 TP5
KBAT Menganalisis

Memperkukuh sistem politik.
Mengukuhkan kedudukan pemerintah.
Kelas atasan menjaga dan melindungi rakyat.

Kelas bawahan memberikan taat setia kepada golongan pemerintah.





Kriteria Kejayaan: .............................................................................................
Saya berjaya:
• menjelaskan struktur sosial yang wujud dalam masyarakat kerajaan Alam Melayu


© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 28




03 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 28 13/09/2021 3:58 PM

Pentaksiran Sumatif
MODUL PT3








A

1. Kerajaan manakah yang menggunakan tulisan A I dan II C II dan III
Buku berasaskan tulisan orang Hu dan kalendar Saka B I dan IV D III dan IV
Teks
dari India? 6. Apakah kepentingan karya epik India dalam
ms. 40
A Angkor C Champa Buku kerajaan Alam Melayu?
B Funan D Srivijaya ms. 45 A Sebagai asas perundangan
Teks
B Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
2. Golongan masyarakat kerajaan Alam Melayu B Mempengaruhi kesusasteraan
Buku yang manakah mengikuti pendidikan formal? C Menjadi bahan khazanah istana
Teks
A Bangsawan C Pakar perubatan
ms. 40 D Sebagai bahan kajian oleh sarjana
B Anak petani D Golongan ulama 7. Seni bina manakah yang dihasilkan oleh kerajaan
3. Masyarakat kerajaan Champa menggunakan Buku Alam Melayu?
Teks
Buku tulisan Palava dan Champa Kuno. ms. 46 I Istana III Perkapalan
Teks
ms. 40 II Pengairan IV Jalan raya
Apakah bukti bagi pernyataan tersebut?
A Penemuan inskripsi A I dan II C II dan III
B Perintah daripada raja B I dan IV D III dan IV
C Penemuan catatan pedagang asing 8. Apakah seni bina kerajaan Gangga Nagara yang
D Hasil temu bual dengan pemerintah Buku menerima pengaruh daripada kerajaan Gupta di
Teks
ms. 48 India?
4. Senarai berikut merupakan batu bersurat yang A Seni ukir
Buku ditemukan pada zaman kerajaan Srivijaya.
Teks B Seni bina candi
ms. 41
• Kota Kapur C Pembinaan tali air
• Talang Tuwo D Binaan patung Buddha
9. Pada pendapat anda, apakah yang hendak
Apakah maklumat yang diperoleh daripada batu Buku dicapai oleh masyarakat kerajaan Alam Melayu
Teks
bersurat tersebut? ms. 49 melalui struktur sosial mereka?
A Hukuman jenayah A Keadilan sosial
B Peraturan berdagang B Pengagihan pekerjaan
C Taat setia kepada raja C Pengukuhan sistem politik
D Penggunaan bahasa Melayu dalam D Pemeliharaan kuasa pemerintah
pentadbiran
10. Apakah peranan golongan hamba dalam kerajaan
5. Apakah jenis maklumat yang terpahat pada Buku Alam Melayu?
Teks
Buku dinding-dinding candi Angkor Wat? ms. 49
Teks A Membayar hutang
I Keagamaan III Kerajaan asing B Berkhidmat untuk raja
ms. 44
II Pemerintahan IV Kegiatan ekonomi C Meningkatkan status pemiliknya
D Mengukuhkan sistem ekonomi kerajaan




1. Sebelum sistem tulisan digunakan, masyarakat kerajaan Alam Melayu terkenal dengan tradisi lisan.
Buku (a) Nyatakan tiga tema utama yang berkaitan dengan tradisi lisan masyarakat kerajaan Alam Melayu.
Teks
ms. 44-45
Asal usul / seloka/ nasihat/ binatang/ teladan/ adat (Pilih mana-mana tiga jawapan)
[3 markah]
(b) Kedatangan agama Islam ke Alam Melayu memperlihatkan hikayat berkaitan kisah kehidupan nabi-nabi
diminati oleh masyarakat tempatan. Namakan tiga hikayat tersebut.
Hikayat Nabi Bercukur/ Hikayat Nabi Wafat/ Hikayat Bulan Berbelah/ Hikayat Nabi Yusof
(Pilih mana-mana tiga jawapan)
[3 markah]


29 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




03 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 29 13/09/2021 3:58 PM

Sejarah Tingkatan 2 Bab 3
(c) Pada hari ini, kegiatan persuratan Melayu terus berkembang pesat. Pada pendapat anda, apakah usaha-
usaha yang dapat dilaksanakan bagi menarik minat generasi muda terhadap persuratan Melayu?

Dewan Bahasa dan Pustaka menghasilkan lebih banyak karya persuratan.

Sekolah menganjurkan pelbagai sayembara.
Mewujudkan karya persuratan dalam versi bahasa mudah.

Mewujudkan forum / seminar berkaitan dengan karya persuratan Melayu.
[4 markah]

2. Asas struktur sosial dalam kerajaan Alam Melayu terbahagi kepada golongan pemerintah dan golongan
Buku diperintah.
Teks
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
ms. 49
(a) Selain golongan diraja, namakan tiga kumpulan lain yang tergolong dalam golongan pemerintah.
Pembesar/ ilmuwan/ golongan agama/ pujangga/ pendeta istana
(Pilih mana-mana tiga jawapan)
[3 markah]

(b) Golongan diperintah terdiri daripada dua kumpulan, iaitu rakyat merdeka dan hamba.
(i) Nyatakan dua peranan golongan rakyat merdeka.

Mengukuhkan sistem beraja melalui konsep taat setia.

Menjana ekonomi kerajaan.
[2 markah]
(ii) Nyatakan dua peranan golongan hamba.
Berkhidmat dalam sektor sosioekonomi.

Meningkatkan status pemiliknya.
[2 markah]
(c) Pada pendapat anda, mengapakah struktur sosial seperti masyarakat Alam Melayu wajar dipertahankan?

Struktur sosial yang tersusun mengukuhkan sistem politik / kedudukan raja.

Menyumbang kepada kestabilan kerajaan.

Saling bekerjasama untuk mempertingkatkan kehidupan mereka.
( Mana-mana jawapan yang munasabah)
[3 markah]



C


1. Kehebatan masyarakat kerajaan Alam Melayu dapat dilihat melalui hasil seni bina mereka.
Buku

Teks (a) Jelaskan seni bina masyarakat kerajaan Alam Melayu berikut:
ms.
46 & 48
(i) Majapahit [3 markah]
(ii) Angkor [3 markah]
(b) Jelaskan perbandingan fungsi seni bina kerajaan Alam Melayu dengan seni bina pada zaman sekarang.
[8 markah]
(c) Berikan pandangan anda berkaitan dengan faktor kemajuan bidang seni bina negara. [6 markah]





© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 30




03 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 30 13/09/2021 3:58 PM

FOKUS KBAT







TIP Menjawab
Masyarakat kerajaan Alam Melayu terikat dengan struktur sosial yang terbahagi
mengikut kelas masing-masing.

Anda dikehendaki menghasilkan sebuah rencana ringkas yang tidak kurang 1. Kenal pasti peranan kelas
daripada 50 patah perkataan bagi membincangkan kebaikan serta keburukan atasan dan peranan kelas
warisan sistem sosial tersebut. Bincangkan juga iktibar yang anda peroleh bawahan.
melalui kajian terhadap sistem sosial kerajaan Alam Melayu. TP6 2. Tumpukan perbincangan
kepada cara mereka dapat
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
menyumbang kepada
Kebaikan: kebaikan masyarakat.
3. Tumpukan jawapan anda
Kestabilan kerajaan terpelihara. kepada usaha melahirkan
masyarakat yang aman dan
Keadaan masyarakat tidak kucar-kacir. progresif.
Terdapat seorang ketua yang mengawasi lapisan masyarakat.

Mempunyai peraturan.
Lapisan bawahan memberikan taat setia kepada raja.

(Mana-mana jawapan yang munasabah)
Keburukan:

Tidak berlaku mobiliti sosial/ tidak dapat mengubah kedudukan seseorang
dalam masyarakat.

Kemungkinan berlaku penindasan terhadap lapisan bawahan.
Hak kemanusiaan tidak terpelihara.

(Mana-mana jawapan yang munasabah)
Iktibar:

Struktur sosial yang tersusun mengukuhkan sistem politik dan kedudukan
pemerintah.

Kelas atasan bertanggungjawab menjaga dan melindungi rakyat.
Kelas bawahan bertanggungjawab memberikan taat setia kepada pemerintah.

Golongan atasan dan bawahan sama-sama memainkan peranan

mengukuhkan sistem masyarakat/ menyumbang kepada kestabilan kerajaan.
(Mana-mana jawapan yang munasabah)









Kuiz 3







31 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.




03 Hybrid PBD Sej Tg2.indd 31 13/09/2021 3:58 PM