Focus SPM KSSM 2021 Tingkatan 5 - Fizik

PELANGI BESTSELLER

FIZIK SPM

5Tingkatan

KSSM

Yew Kok Leh FORMAT PENTAKSIRAN
Chang See Leong • Abd Halim Bin Jama’in
2021BAHARU SPM
mulai

Format: 190mm X 260mm TP Focus Tg5 Fizik BM pgi_

FIZIK SPM

Yew Kok Leh 5Tingkatan
Chang See Leong
Abd Halim Bin Jama’in KSSM

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 2021
Hak cipta terpelihara. Tiada bahagian daripada terbitan ini
boleh diterbitkan semula, disimpan untuk pengeluaran, atau
ditukarkan dalam apa-apa bentuk atau dengan alat apa jua
pun, sama ada dengan cara elektronik, sawat, gambar,
rakaman, atau sebagainya, tanpa kebenaran daripada
Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. terlebih dahulu.

ISBN: 978-967-2965-68-8
eISBN: 978-967-2965-83-1 (eBook)

Cetakan Pertama 2021

Lot 8, Jalan P10/10, Kawasan Perusahaan Bangi,
Bandar Baru Bangi, 43650 Bangi, Selangor Darul Ehsan, Malaysia.
Tel: 03-8922 3993 Faks: 03-8926 1223 / 8920 2366 E-mel: [email protected]
Pertanyaan: [email protected]

Dicetak di Malaysia oleh Herald Printers Sdn. Bhd.
Lot 508, Jalan Perusahaan 3, Bandar Baru Sungai Buloh, 47000 Selangor Darul Ehsan.

Sila layari www.ePelangi.com/errata untuk mendapatkan pengemaskinian bagi buku ini (sekiranya ada).

Ciri-ciri Eksklusif Buku ini

Bab 7 Fizik Kuantum Lukis segi tiga tegak daya Fizik Tingkatan 5 Bab 1 Daya dan Gerakan II
FPdMyi=hathigtau3ngn2itogu+rda4dsd2e:an=ng5aanrNahmdeanygagpuandaukaann,
F=5N F boleh
teorem

F2= 4 N Bab
Bab
θ ttaArinrgaoqhn=doam34yeatrpi:aduan dihitung menggunakan

Fokus Bab FOKUS BAB7.1 F = 3 N q = tan–134 1
menyenaraikan 1 = 53.1°
objektif 7.2
pembelajaran 7.3 Teori Kuantum (d) sbpDaeaturudsaaesraadermanayjahaanylagabinneagrtnitntidadaraakk F2= 5 N Tip SPM
sebagai CKTaeehosaarinyFaFoototoeelelekktrtirkik memberitahu
pengenalan Einstein 45º murid tentang
kepada bab. kemahiran dan
F1= 3 N konsep penting
Mentor SPM yang perlu diambil
memaparkan cara 1LGucukmnisa:sk1eagnNi ktiageaddaahyasebgeirtsigkaaladayyaan.g sesuai. mAOMDreBaaanhgyg=andui7aftpuu.ya4kdad,×dupFaaa11y.nda=,uaO→p7nBa.4dO=uNBaO→n=A, 2+8°A→dBengan daya perhatian atau
menjawab soalan B diingati.
SPM dengan
sistematik dan 7.4 cm Contoh
tepat. menyediakan
O 28º 5 cm jalan penyelesaian
Cuba Ini! 3 cm A 45º bagi contoh
Disediakan soalan di bawah
selepas setiap 1yLGaucunkmngisa:skse1aesnNguiakais.eedmaphast esgei leamri pdaatysaelbaerirsdkaaylaa. mAOMDreBaaanhgyg=anduia7ftpuuy.a4kdad,×updFaaa11dny. au,=aO→p7nBa.,4dO=uNBaO→n=A, 2+8°A→dBe=ngO→anC + C→B setiap subtopik.
subtopik untuk daya
meningkatkan CB Praktis SPM
penguasaan murid terdiri daripada
terhadap subtopik 5 cm 7.4 cm soalan berformat
yang dipelajari. SPM untuk
••T ipmvLPelueuiklknikthiioisns rs ggkksaaayulmataak bnatyuagan rnkrggaeb ajjsaietmeuhssabauvnarea.rki ,tuornra:tjuakh O 45º 28º mengukuhkan
Aktiviti/ 3 cm A pemahaman dan
Eksperimen penguasaan murid
membantu murid CONTOH 1.1 terhadap topik
memperkukuh ABMApaepagnakagkaiamahphaaintykuaaaknhcagahthedacoimyaraihakakduysauaandndktkiuakumnaaintdckteauanhnmga?aydnaenpkgueanantnintkugumadnatteluanmma?gfaizdikanmokdeseann? fotoelektri(k(aiyiKi?r)a)aanhtgans‘ektydigaapiint’udekndemejnuupgaekaakkdtnoaasrnymea(ldesaaen3rilggaNidgmautidyngraaaaankjadah5an.yNTkaa)ebendeturatkhina:ndamkapganditaudsudaatuyasupdaudtuasnepdearnti tertentu.
ilmu sains dan Bab
kemahiran Bab Kertas Model
saintifik. 7• SPM
3N membantu murid
ii • melatih diri
• 40º menjawab soalan
• 30º dengan format
5N SPM terkini.
213

5

Fizik Tingkatan 5 Bab 5 Elektronik S2 Rajah 5.38 menunjukkan satu litar transistor
ringkas.

SPMRduMiansjtaauemhknbmtumenonegrgndauawnljaaumlkpkealintnayrabmseaartutnraundtseairsrmatoi2sr 4tyo0ar2n4V~0g.jeVdnaiig.suunNakTaCn M VC
T
Geganti R
VS

Termistor Penyaman 9V Rajah 5.38

udara ((a(b(c)Ad)ms)b)zeaeNmPclLginmAtaaauiaignmrpedkrshaanaiiasmipskdtakoetrasueeaualnihrpmmntjMgeaokfebkhmjuakealobnunanaldogawitbsilsisrekseea.aih.atlnlrtarktaatiRbunnuesneatkr,saeirjnkainnllsseagihygpatkboaapatte5urlransaol.Tkd3.nlRaia.9dtiank?aVrmltlsaeittedrmraansarenuntbsnbaViujispulctitakk.oskkruSadp1dunoaa.anryanltjRiausatTlaekhaairgpjnaaehrbOti1ed.bkiatjusenkdjuitiksikifadnendgaalanmair

Perintang

Perintang R
Praktis SPMKpABCDeenaSSydSSauauuumhahhhuunauunttteteemerurrmrmdmamainisisisrsattatotokoorrdarrrrihtehteiinnnindggdyduggaaapiihnhkddgadadananan?nbnvvovovololeolttlahlattanannntmtaattapaeppapnaakaykkketribernteiangnndbggdakig.aahi.h.n. Fizik Tingkatan 5 Bab 2 Tekanan
S3
TApdmitppappaeeeanepnPnnbanagegyisykalame)uan,bmmepsatrrpraeuibainunrkhknitlnsuaasumtannidastgaenteoaarngrarnmrguR.naissy.luitaMrnoctramuumkkkejaeuelanpnvlimjousaltidetianNginngeTgrggthCeaiainpdnmdtauitanikpehgkmnmgageeinbannnel(gijkyrrabheadaima.dindtueidanApliaagnkrlnugagusini 2
Air DCBAgmbilmDtebrlaubebaelbeibeewtanlbevbreienilanbhesewdiairakbtthwjaiinbiiuhahpaawnntithdaiekbdahnhgyakbaahbeidaabskheetihsaesunr.aeaetrstklmaataakbndsaaaaadrknubaepi.rkniiuie.arnrirgabul.nbmgipddnandngaauiighpgeiahnsbbaaaannaaaangnngagthhiagadaiaaaaadananddngganlaaaiilaaallhaannhhh
Jawapan: C 4.DCBA1kpdB0eai21set1d1u1e0.r.a.5ma.4b32kpakp××g×a×ebak1d1kmt11aa0aa000hn–6nl663a6?PPtamPoPeaia[larkaagealnha=nu1aa9t2inr.i08alalmaNuht kjikga–1] 6. msReeabnjuagahahn7dtamubneugnniugmndjeuirdkkkiuharniy.ang
X a.c / a.u ttciReuerbacc-jaaaUmihr. pA3umdr adeninduBanlyjauanknksgaentbaadktuaang
12 cm
Geganti P QR 3 cm X
P Kipas
R1 9 V Rajah 1 Rajah 4 Bab
Y DCBAtiJeaiklka88a7a7h74n82ta7cecccnm5kmmmadcHnHiHmHagXgggnH?agt,mboesrfaepraakah Bab
Transistor Manakah pernyataan 7. bRaarjoamhe5temr emneurnkjuurki.kan sebuah
benar? yang
X 2 cm 2
1NAA0P((apipik)imab⍀)akebaariNkHlkthaeauyirntafbrmuuatikanlnniiskokgggRtams0danmirapjbaPbreoietjh?eaunnzzh.je5aJaan.edm3kli9Paeek6s.nuekjkpuaaΩapd2nya.i.ajpyhacahmaaA?wenDunanCcaabmaBnatnpuAasieaaarTn,rdp,rTkndaedmgrpeiTaedPaiapikaTnnaReagleikhlaaiQetntlankndraraaRinlnkaaeahidgmasnnnaaaagfdnnainagagnesdnntabXt.aidanttannaaklieantZnaadnmsiuglenrdnra.lhigiiaangddkighaPgdhjiiapuQgu.t,iipdRelatikapdPQ,aaklkadmaiaynlaanaidaalnndaigdannnandtgananaegtlarngaeltnnekralehkreaynahRekanhadnnand,aadnaahnaanh.hn..
Cuba Ini! 5.3S1 Z 74 cm
Rajah 5.37 menunjukkan simbol suatu transistor.
Bab P : ________________ (a)
Bab (b)
(c)
5 R : ________________

Q : ________________

Rajah 5.37
LNdaaablmaemlakkaaRnnatjeajerhmn5iisn.3at7lr.aPn, sQistdoarnyRan. g
(a) ditunjukkan
(b)
A 5.
P
C

P

0 h0 h Cecair A 20 cm 15 cm
B D

PP Rajah 5
DCBAymA7Tam7Tn6eae7nT2eaet7kdTn6gaeckdna4aegcrkmaagcnmalkmaaacnlmaaaannhmaHpannnhdHanengdHavunagaHrvuangnnadktagnakmdgytaaakmdugtaaihmnduotamimtnuoamsanvobrds.fnoaurasee.faursnaekfrnurraefanruuaaaebanrgam.arnriega?anig.rXailgiXaaiklXaalhuXalhath,h
Cecair B

0 h0 h 32 cm
3. teRamkaupjanahgnag2namnaeimrn. eunnajuhkaknansastautu
184 Rajah 3
Fizik Tingkatan 5 Bab 1 Daya dan Gerakan II Rajah 2 DCBAkiJaeilkta31u1a1h02m080k0078p0e005atk0kuktkgagmggknmgmpmmca––me–3t–33a3c–na3,ircheBitcu.anigr A

1 Eksperimen 21.1 KERTAS MOTIHunP(((ajefbRicSudep)m))aparaodernbntdibnade:noiespssimglMm:ireedsgahkDne:aaenenglSnraualiaaceuypbrkpBamakluairiaalbtihaya(.hn2a:akhsa:li0niuanknPgbsa:ac:bunnmdPen:jiaksegDpanemaarangnanyadndajakaaja,nayanntFnangag)rj(yp,eabaaanlenniddirmgsaaasyptasdsaprpui5ikrnerai0eemngtnug,ggbaaxsenkppsageranamirnn,bgysdeaemrnemangetagmdkbaiiepnntraespmnbloegebmtasaardahurankhpnjaiaenppnm)eegammanneajagnsnapjagnrniagngn,gapsnepmrsipnbrgaiPnreigms.bmariestmeer,tekr aki retort 75

Bab
Bab

DEL SPMP((arb()oc)(s)d(ee(R)1Pfdh)s)aS.deseuu1sLdammpisbprB8jldtaae[ure:Karu.Geeeiasnhitnngenagrnyiguaagpgnkagapadkntiukgn,meiaddaagltsspgmouhkFiipunabeuksdarsbmap1iakpinueyrnehn0ueaanbanrgm0dkgrngea(ds.aacargetgsb=isan)jenb,peePatbb11baperadpadagem50eneuetgiarr0rpjdkaemtsNaatiieiil,dliggninrkoubmaia,xdgakgtdllan.2.,ngaaab=rag0–BkinnPael1ss0madlee]tgsreummaapram–gpannltaeetda=lgdortpnaRd.metadainjiarpba5eu.nebja2sen0nwakjepda5rghugrsarna0aiiarlgkkgnnongiuglt.it.. Panjang asal springSpring KERTAS 1

lo 1. AymAanantKngaaerskarajaakmhuamandetemitnipgbuaennryikiamuitp,uunylaistn?g Satu jam lima belas minit
Pemanjangan x Jawab semua soalan berikut.

l Pemegang pemberat C
Pemberat Halaju

F B Momentum Laju
B=emragt (daya) C Berat
Rajah 1.18 C

D Tenaga kinetik B
B4.A3gmAdHp.esSnDe2aaCaruBAuHlatmn.nAdaa0aBAaakgjsaas0utnrapldauteSKaakaa0TutBneLajnaalan0ueeaeepac8egar6nwrhonbttipuek.ahr.ruj.yb0uaau0aakaatcmamaBajyglaetfsuhenlm?mneaaeahpatbky8arkjnnadeua1asknubsgutars.pe–aae–i5sdna1aks1abrnnreajneuaeugkmetrMntttrikaeDarCa,tr?aaiikehrgkksMysgaavbhauea-aaa2hkenea1mtms1nm,askrat2d0gg.eultya.doe.e0ald0ajernurni?managmmngngkayaansasn8––116.kpmbebmalseuSraadeearrDhneuluCpt5saaaabasBaa.bgkuAkn.pynmiAeMkaitaaaMdmabaeGMjuSlaanyhaikhpeimnuanrmMtupbetakertmniluaunMaagrwnaaaDmrkiaeeonnpiguprbnngdisdyrnfeediaudnrrgaumreaedijyuaaiagnluljirhragkkmalaiadranrleiistnbggaHkajptuidaauudjlaututdkbuagekaunamuhiektaknryetln,aliaaaanarrrahuearitagm0nmnmetajahusnkyrbnhnjnukeit0unkignrynninhiiaeyee.kgaakke0nfunaaghsaadadgeannamrA0akkhnldrytdneuang.arakantigdanabaadn?aibnawekmabyrdanmne.kltaaayedthaarneaalakurpeaoantnnaadadnntnrk.nanikminatgsknalaktgmaabaaddgakedyyrdprejiaap?uoaaat.aiarirunkniktaklkygstukkMa.agetena,iMasanas.9a .
D

A
0

0

KPeapnujatnugsaans:al spring, lo = 25 cm Panjang spring, l / cm xP=em(la–njlaon) g/acnm 7.buKaBubdRerruuaauarrrahnjuuaargnnamhb?ggheemisnrmtteueginandutdnuaefuaannrkbkkjguaakpkthneeakgradrkbinandaatannaslaeagnnem.g.kaMonar sa
Berat beban, F / N 27.5 2.5
Jbiseirmslopte,mmbe/rkagt 0.5 30.0 5.0
33.0 8.0
0.05 1.0 35.0 10.0
38.0 13.0
0.10 1.5

0.15 2.0

0.20 2.5

0.25

32 8.DCBAtoHidbaSapjjjaejlikeeiassrkmmjiabiummdkeeailrslejBaoigpstpaurbaeiammjnKreNsmteki,ude..ugnvawkrgrabtaiovpakaniuegnt.ispiaBaasntuudBmaatuiumi.
dmAdgaNnaa,nitnnlpaapaariplkaadplaanaekhnecupetusaetBatnraBmmt?nitaaiujdabkbaateualarahginkhiubpptse,llaaabymnnaaeesantt,.gAA

233

KANDUNGAN

1Bab 4.2 Aruhan Elektromagnet 138
4.3 Transformer 145
Daya dan Gerakan II 1 151
Praktis SPM 4

1.1 Daya paduan 2 5Bab
1.2 Leraian Daya 18
1.3 Keseimbangan Daya 22 Elektronik 159
1.4 Kekenyalan 30
40 5.1 Elektron 160
Praktis SPM 1 5.2 Diod Semikonduktor 166
5.3 Transistor 175
2Bab 186
Praktis SPM 5
Tekanan 45

2.1 Tekanan Cecair 46 6Bab
2.2 Tekanan Atmosfera 54
2.3 Tekanan Gas 58 Fizik Nuklear 193
2.4 Prinsip Pascal 60
2.5 Prinsip Archimedes 62 6.1 Reputan Radioaktif 194
2.6 Prinsip Bernoulli 69 6.2 Tenaga Nuklear 198
75 206
Praktis SPM 2 Praktis SPM 6

3Bab 7Bab

Elektrik 81 Fizik Kuantum 213

3.1 Arus dan Beza Keupayaan 82 7.1 Teori Kuantum Cahaya 214
3.2 Rintangan 93 7.2 Kesan Fotoelektrik 219
3.3 Daya Gerak Elektrik (d.g.e.) dan 7.3 Teori Fotoelektrik Einstein 222
Rintangan Dalam 108 229
3.4 Tenaga dan Kuasa Elektrik 117 Praktis SPM 6
124
Praktis SPM 3

4Bab Keelektromagnetan 129 KERTAS MODEL SPM 233
JAWAPAN 246
4.1 Daya ke Atas Konduktor Pembawa
Arus dalam suatu Medan Magnet 130

iii

Formula-formula Penting

Hukum Hooke, Tenaga keupayaan kenyal,
F = kx
Ep = 1 Fx = 1 kx2
Tekanan Cecair, 2 2
P = hρg
Prinsip Pascal:
Rumus pengganda daya,

F1 = F2
A1 A2

Prinsip Archimedes: Prinsip Bernoulli:
Daya angkat, F = (P2 – P1)A
Daya apungan, FB = ρVg

Kekuatan medan elektrik, Arus electrik, Q
t
E = F I =
Q

Beza keupayaan, Rintangan dawai, ρl
A
V = W R=
Q

Hukum Ohm, Jumlah rintangan dalam litar, RT:
Litar sesiri: RT = R1 + R2 + R3 +...
R = V
I 1 1 1 1
Litar selari: RT = R1 + R2 + R3 + ...

Daya gerak elektrik, Kuasa elektrik,
ε = V + Ir
P = VI = I2R = V2
R

Kecekapan transformer, Tenaga kinetik elektron,

η = Kuasa output × 100% Ek = eV = 1 mvm2
Kuasa input 2

= VsIs × 100% vm ialah magnitud halaju maksimum elektron
VpIp

Tenaga nuklear, Tenaga kuantum,

E = mc2 E=hf

Sifat kedualan gelombang zarah, Teori Fotoelektrik Einstein, 1
2
Momentum, hf = W + mv2

p = mv (Sifat zarah)
h
p = l (Sifat gelombang)

iv iv

6Bab Fizik Nuklear

FOKUS BAB
6.1 Reputan Radioaktif
6.2 Tenaga Nuklear

Kita percaya bahawa jutaan tahun dahulu, dinasour pernah mendiami Bumi. Tahukah anda,
kaedah pengiraan separuh hayat digunakan oleh ahli arkeologi untuk mengenal pasti usia fosil-
fosil dinasour yang dijumpai.
Albert Einstein merupakan saintis yang telah menemui formula untuk mengira kuantiti tenaga
nuklear. Hal ini membolehkan jurutera membina reaktor yang mampu mengawal penghasilan
tenaga nuklear. Seterusnya, tenaga nuklear dapat dimanfaatkan dengan menjana tenaga
elektrik bagi kegunaan harian.

193

  Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear • Simbol unsur ditulis dengan cara berikut:

6.1 Reputan Radioaktif XNombor nukleon A
Simbol unsur
Zarah α
Nombor proton Z
Zarah β
Sinar γ • Nombor nukleon adalah hasil tambah nombor
neutron dan nombor proton.

A=N+Z
(N = nombor neutron)

Rajah 6.1

1. Keradioaktifan merupakan proses pereputan secara spontan suatu nukleus yang tidak stabil dengan
memancarkan sinar alfa, beta atau gama.

2. Terdapat tiga jenis pereputan iaitu reputan alfa, beta dan gama.

Reputan Alfa, α
1. Reputan alfa berlaku apabila nuklid yang tidak stabil mereput dengan memancarkan atom helium yang

dikenali sebagai zarah alfa.

++ ++
++ +
+ + + + +
+ +
+ +

+

Nuklid Induk Anak Nuklid Sinar Alfa

Rajah 6.2 Reputan Alfa

2. Proses pereputan ini telah menyebabkan nuklid induk kehilangan empat nombor nukleon dan dua
nombor proton untuk membentuk anak nuklid dan zarah alfa.

3. Persamaan umum bagi pereputan alfa boleh ditulis sebagai:

ZAX → YA–4 + 42He

Z–2

4. Contoh:

Bab Reputan
Bab alfa

+

6 Zarah-α

Uranium-238 Torium-234 (2p 144n)

Rajah 6.3 Pereputan nukleus uranium-238

Pereputan uranium-238 menghasilkan torium-234 dan zarah alfa.

U238 → 28384Ra + 42He
90

194

Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear  

Reputan Beta, β

1. Pereputan beta berlaku apabila nuklid induk mereput lalu memancarkan elektron berkelajuan tinggi
yang dipanggil sebagai zarah beta.

++ ++

++ + + –
+ +
+ + +
++ ++

Nuklid Induk Anak Nuklid Zarah Beta

Rajah 6.4 Reputan beta

2. Secara umum, persamaan bagi pereputan beta adalah seperti berikut:

AZX → YA + –01e

Z+1

3. Contoh:

Reputan
beta

+

Zarah-β

Karbon-14 Nitrogen-14
(6p 8n) (7p 7n)

Rajah 6.5 Pereputan nukleus karbon-14

Persamaan bagi pereputan karbon-14 tersebut adalah seperti yang berikut:

146C → 142N +–01e

Reputan gama

1. Pereputan gama berlaku apabila proses pereputan nuklid induk menghasilkan gelombang elektromagnet
yang dipanggil sebagai sinar gama.

++ ++
++
++ + +
++ + +
+
++

Nuklid Induk Anak Nuklid Sinar Gama

Rajah 6.6

2. Secara umum, persamaan bagi pereputan gama adalah seperti berikut: Bab
Bab
AZX → AZX + 00γ
6
3. Contoh:

+

Sinar Gama

Torium-234 Torium-234

Rajah 6.7 Reputan torium-234

195

  Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear

Maka persamaan bagi reputan tersebut ialah: 2. Contohnya, satu sampel radioaktif mengandungi

234 Th → 29304Th + γ 32 g fluorin-20 mengambil masa 11 s untuk
90
untuk mereput ke separuh daripada jisim
4. Sinar gama juga boleh dipancarkan apabila
asalnya iaitu 16 g. Oleh itu, separuh hayatnya
suatu nuklid mengalami pereputan alfa atau
ialah 11 saat.
beta.
Nilai asal: 32 g Lagi
Separuh
5. Misalnya, uranium-234 memancarkan zarah daripada separuh
alfa dan sinar gama. Persamaan pereputan itu nilai
adalah seperti yang berikut: asalnya jisim yang
mereput:
16 g 1 1 masih tidak
2 2
mereput:

U234 → 23900Th + 42He + γ 16 g
92

Siri Reputan Sumber Radioaktif Rajah 6.7 Separuh hayat 32 g fluorin-20 ialah 11 s

1. Dalam kebanyakan kes, walaupun sudah 3. Pereputan radioaktif berlaku secara berterusan
mengalami pereputan radioaktif, anak nuklid sehingga nukleus menjadi stabil.
yang terhasil masih tidak stabil.
4. Misalnya:
2. Ini menyebabkan anak nuklid tadi mereput (a) Separuh hayat kobalt-60 ialah 5.3 tahun
sekali lagi untuk menjadi nuklid yang baharu. dan bahan yang masih belum mengalami
reputan ialah sebanyak 50%.
3. Proses ini akan berulang sehingga satu nuklid (b) Selepas 5.3 tahun, 50% nukleus yang
yang stabil terbentuk. masih belum mereput mengambil masa
5.3 tahun lagi untuk separuh hayat yang
4. Contohnya, radon-219 melalui lima kali kedua. Maka, nukleus yang masih belum
pereputan sebelum menjadi plumbum-207 mengalami reputan tadi mengalami
yang stabil. Persamaan berikut menunjukkan reputan menjadi 25%.
siri pereputan bagi radon-219. (c) Ketika ini kobalt-60 mengalami separuh
hayat yang kedua.
21869Rn →a,ϒ 28154Po →a 28112Pb →β,ϒ 28113Bi →a 28017Tl →β,ϒ 20827Pb (d) Kobalt-60 terus mengalami siri reputan
dan masa reputan diukur dengan mengira
Separuh Hayat berapa kali separuh hayatnya.

Separuh hayat suatu unsur radioaktif ialah masa yang
diambil oleh nukleus untuk mereput sebanyak separuh

daripada nilai asalnya.

1. Nilai asal bagi sesuatu nukleus boleh jadi dalam
bentuk jisim, peratus dan kadar pereputan.

Kobalt-60 – Separuh hayat 5.3 tahun Baki Co-60 (%)
100
Tahun 5.3 10.6 15.9 21.2
Curies 100 50 25 12.5 6.2 10 g

Bab 0
Bab
6 50% 75
100%
75% 93.8% 5g
50
87.5% 100%

50% 25% 2.5 g

Separuh hayat 1 12.5% 6.2% 25 1.25 g
2 3 4 Selapas banyak

separuh hayat 12.5 0.625 g

Bahan induk Bahan anak 0
012345

Bilangan separuh hayat

Rajah 6.8 Siri reputan kobalt-60

196

Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear  

(e) Maka, separuh hayat dalam satu siri reputan dapat digambarkan melalui persamaan berikut:

     No →T1No→T1No→T1 No →T1 ……
2 4 8

2222

(f) Jadi, bilangan nukleus yang belum mereput, N

 N =1 n Apakah yang dimaksudkan
2 dengan istilah separuh
No hayat?



Di mana: VIDEO

No = bilangan asal nukleus
n = bilangan separuh hayat (hanya integer positif)

T1 = separuh hayat bahan sumber radioaktif
2

Aplikasi separuh hayat dalam kehidupan seharian

Radioisotop Sinaran Separuh Aplikasi
hayat
Kromium-51 α Melabel sel darah merah dalam ujian darah
Natrium-24 β 27.7 hari Menentukan lokasi kebocoran dalam paip air bawah tanah
Hidrogen-3 β 15 jam Menentukan usia bagi sumber air bawah tanah.
Amerisium-241 α 12.3 tahun Mengesan asap dalam sistem kebakaran.
Sesium-137 β 432 tahun Mengawal ketebalan dalam proses penghasilan kertas.
Kobalt-60 ϒ 30.2 tahun Mensterilkan peralatan perubatan dan pembedahan.
Gadolinium-153 ϒ 5.27 tahun Menentukan kerapuhan tulang dalam pemeriksaan osteoporosis.
240 hari

Menyelesaikan masalah kehidupan harian Langkah 2: Kenal pasti dan tulis rumus yang
yang melibatkan separuh hayat digunakan

CONTOH 6.1       No →T1 No →T1 No →T1 No T→1 ……
2 4 8

Rajah 6.9 menunjukkan lengkung pereputan satu 22 22
sampel bahan radioaktif. Tentukan nilai t.
Langkah 3: Buat gantian berangka dalam rumus
Aktiviti / Bilangan per minit dan selesaikan.

1600 1 600 2⎯0 h→ari 800 ⎯20 h→ari 400 2⎯0 h→ari 200
1400
1200 Maka,
1000 t = 20 + 20 + 20
= 60 hari
800 Bab
600 Bab
400
200 t Masa / Hari CONTOH 6.2 6

20 Satu sampel radioaktif berjisim 12 g mengalami
pereputan. Tentukan jisim sampel yang masih belum
Rajah 6.9 mereput setelah sampel mengalami separuh hayat
yang keempat.
Penyelesaian

Langkah 1: Senaraikan maklumat yang boleh
diperoleh daripada graf.

T1 = 20 hari
N2o = 1 600 min–1
N = 200 min–1

197

  Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear Berdasarkan graf,

Penyelesaian Aktiviti / Bilangan per minit
Langkah 1: Senaraikan maklumat yang boleh 2000

diperoleh daripada graf. 1500
No = 12 g
n = 4 1000

Langkah 2: Kenal pasti dan tulis rumus yang 500

digunakan

1n No

  N = 2

Langkah 3: Buat gantian berangka dalam rumus

dan selesaikan. 0 2 4 6 8 10 12 14
Masa pereputan / s
 1 4
N = 2 (12) Separuh hayat fluorin-22 ialah 4 s.

= 0.75 g  (b) Aktiviti yang belum mereput, N = 1 n
2
  Maka, N =1 3 No
2
(2 000)

CONTOH 6.3 = 250 bilangan per minit.

Graf berikut menunjukkan kadar pereputan Cuba Ini! 6.1
fluorin-22.
S1 Graf berikut menunjukkan kadar pereputan
Aktiviti / Bilangan per minit natrium-24.

2000

1500 Aktiviti / Bilangan per minit
2000

1000 1500

500 1000

0 2 4 6 8 10 12 14 500
Masa pereputan / s

(a) Apakah separuh hayat bagi fluorin-22? 01234
(b) Hitung aktiviti bahan yang masih belum mereput Masa pereputan / s

selepas berlaku separuh hayat yang ketiga. (a) Apakah separuh hayat bagi natrium-24?
(b) Kira aktiviti yang masih belum mereput selepas
Penyelesaian
Bab separuh hayat yang keempat.
Bab
(a) Apabila fluorin-22 habis separuh hayat, aktiviti

6 fluorin-22 menjadi separuh daripada kiraan
asal.
2000
Maka, aktiviti = 2 = 1000 bilangan per minit 6.2 Tenaga Nuklear

Tenaga nuklear yang besar terhasil apabila ada
nukleus daripada satu atom yang tidak stabil
mengalami pembelahan atau pelakuran nukleus.

198

Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear  

Pembelahan Nukleus

Pembelahan nukleus ialah proses pemecahan satu nukleus berjisim besar kepada dua nukleus yang lebih ringan
dengan membebaskan tenaga yang besar.

Neutron Nukleus menjadi Nukleus mengalami Menghasilkan Membebaskan
ditembak ke tidak stabil. proses pembelahan. dua unsur tenaga dan tiga
nukleus atom. berbeza.
neufron.

+ Kripton-92, 9326Kr
+
+ ++ +

+ + + TENAGA
+ +
++ + ++ +
+
Neutron 10n + ++ + + ++ + 3 neutron, 3 1n

+ 0
++ +

Uranium-235 U235
92

Uranium-236 U236
92

Barium-141, 14516Ba

10n + U235 → 14516Ba + 3926Kr + 310n + Tenaga
92

Rajah 6.10 Proses pembelahan nukleus ke atas uranium-235

1. Carta alir dalam Rajah Sembilan U-235 nuklei
6.10 merupakan satu pelakuran
contoh bagaimana proses
pembelahan nukleus Tiga U-235
berlaku. nuklei
pelakuran
2. Proses pembelahan nukleus
ini telah membebaskan Neutron U-235
neutron.
Tiga neutron Bab
3. Neutron yang terbebas dibebaskan Bab
tersebut akan menembak
Uranium-235 yang lain 6
dan pembelahan nukleus
berlaku. Proses pembelahan Sembilan neutron
yang berlaku secara dibebaskan
berterusan ini dipanggil
sebagai tindak balas
berantai.

Rajah 6.11 Tindak balas berantai

199

  Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear

Pelakuran Nukleus

Pelakuran nukleus ialah gabungan dua nukleus ringan untuk membentuk satu nukleus berjisim lebih besar daripada
asalnya.

Dua nukleus Kedua-dua Bergabung Membebaskan
digerakkan dengan berlanggar antara membentuk satu tenaga dan neutron.
halaju yang sangat nukleus berjisim
satu sama lain.
tinggi lebih besar

Deuterium, 2 H Helium, 4 He
1 2
Pelakuran
+ berlaku +
+

+ Tenaga

+
+

Tritium, 3 H Neutron, 1 n
1 0

12H + 13H → 23He + 10n + Tenaga

Rajah 6.11 Proses pelakuran nukleus deuterium dan tritium.

Unit Jisim Atom 2. Jumlah jisim selepas tindak balas adalah kurang
berbanding jumlah jisim sebelum tindak balas.
1. Unit jisim atom (u.j.a) ialah unit yang sesuai
untuk menyatakan jisim atom, proton dan 3. Kehilangan jisim ini dipanggil sebagai cacat
neutron. jisim.

2. Isotop karbon-12 dipilih sebagai piawai dalam 4. Jisim yang hilang tersebut telah bertukar
kepada tenaga yang dibebaskan.
definisi unit jisim atom. Oleh itu,
5. Hubungan antara kehilangan jisim dan tenaga
1 u.j.a = 1 u = 1 daripada jisim satu atom karbon-12 yang dibebaskan dapat diterangkan melalui
12 persamaan Einstein berikut:

Oleh itu,

1 u = 1.66 × 10–12 kg

3. Contoh unit jisim atom yang biasa digunakan. E = mc2

Atom / subatom Jisim (u) Di mana, E = tenaga yang dibebaskan (J)

Bab 1.007276 u m = jisim yang hilang atau cacat
Bab
Proton jisim dalam kilogram (kg)
c = laju cahaya = 3.00 × 108 m s–1.
Elektron 0.000549 u
1.008665 u 6. Tenaga nuklear juga boleh dinyatakan dalam
6 Neutron unit elektron-volt (eV) dimana,

Hidrogen 1.007825 u

Tenaga daripada Tindak Balas Nuklear 1 eV= 1.6 × 10–19 J

1. Kedua-dua tindak balas pembelahan dan
pelakuran nukleus mengakibatkan kehilangan
jisim.

200

Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear  

CONTOH 6.4 Penyelesaian

Hitung tenaga yang dibebaskan semasa reputan satu (a) Menulis persamaan pembelahan uranium-235
nukleus radium-226 Langkah 1: Senaraikan maklumat yang berkaitan

22868Ra → 22826Rn + 42He persamaan.

[Diberi bahawa jisim radium-226 = 226.025 u, jisim Unsur yang ada sebelum pembelahan: 29325U, 10n.
radon-222 = 222.018 u, jisim zarah alfa = 4.003 u, Unsur yang ada selepas pembelahan:
1 u = 1.66 × 10–27 kg, c = 3.00 × 108 m s–1, dan
1 eV = 1.6 × 10-19 J] 15440Xe, 9348Sr, dan beberapa 10n

Penyelesaian Langkah 2: Tulis persamaan dengan melabelkan
bilangan neutron = N
Langkah 1: Tentukan nilai jisim bagi setiap unsur
yang ada dalam persamaan. U235 + 10n → 15404Xe + 3948Sr + N10n

22868Ra → 22826Rn + 42He 92

226.025 → 222.018 + 4.003 Langkah 3: Dapatkan nilai N dengan
mengimbangkan nombor nukleon
Langkah 2: Hitung cacat jisim, m dengan mencari sebelum dan selepas pembelahan.
perbezaan nilai jisim antara sebelum
dan selepas pembelahan. 235 + 1 = 140 + 94 + N (1)
N = 2

Jumlah jisim sebelum reputan = 226.025 Langkah 4: Tulis semula persamaan lengkap
Jumlah jisim selepas reputan = 222.018 + 4.003 dengan nilai N
= 226.021
m = jumlah jisim sebelum reputan – U235 + 10n → 14504Xe + 3984Sr + 210n
jumlah jisim selepas reputan
92
= 226.025 – 226.021
= 0.004 u (b) Menghitung tenaga yang dibebaskan ketika
= 0.004 × 1.66 × 10–27 kg proses pembelahan berlaku
= 6.64 × 10–30 kg
Langkah 1: Tentukan nilai jisim bagi setiap unsur

yang ada dalam persamaan.

U235 + 10n → 14504Xe + 3984Sr + 210n

92

Langkah 3: Hitung tenaga yang dibebaskan dengan 235.043925 + 1.008665 →
139.921636 + 93.915360 + 2 (1.008665)
menggunakan persamaan Einstein.

E = mc2

= (6.64 × 10–30) × (3.00 × 108)2 J Langkah 2: Hitung cacat jisim, m dengan mencari
perbezaan nilai jisim antara sebelum
= 5.98 × 10–13 J dan selepas pembelahan.

= 5.98 × 10–13 eV m = (235.043925 + 1.008665)
1.6 × 10–19 – [139.921636 + 93.915360 + 2 (1.008665)]
= 3.74 × 106 eV
= 0.198264 u
CONTOH 6.5 = 0.198264 × 1.66 × 10–27 kg
= 3.291 × 10–28 kg
Pembelahan uranium-235 (29352U) selepas menyerap Bab
satu neutron menghasilkan serpihan belahan Bab
xenon-140 (15440Xe), strontium-94 (3984Sr) serta beberapa
neutron. Langkah 3: Hitung tenaga yang dibebaskan dengan 6
(a) Tuliskan persamaan bagi pembelahan tersebut.
(b) Hitung tenaga yang dibebaskan. menggunakan persamaan Einstein.

[29325U = 235.043925 u, 14540Xe = 139.921636 u, E = mc2
3984Sr = 93.915360, 10n = 1.008665 u, 1 u = 1.66 ×
10–27 kg, c = 3.00 × 108 m s–1, 1 eV= 1.6 × 10–19 J] = (3.291 × 10–28 ) × (3.00 × 108)2 J

= 2.96 × 10–11 J

= 2.96 × 10–11 eV
1.6 × 10–19

= 1.85 × 108 eV

201

  Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear Langkah 2: Hitung cacat jisim, m dengan mencari
perbezaan nilai jisim antara sebelum
CONTOH 6.5 dan selepas pembelahan.

Satu tindak balas nukleus diwakili oleh persamaan m = (2.01410 + 2.01410) – (3.01603 + 1.00867)
berikut: = 0.0035 u
= 0.0035 × 1.66 × 10–27 kg
21H + 21H → 32He 10n + Tenaga = 5.81 × 10–30 kg
Hitungkan tenaga yang dibebaskan melalui
pelakuran nukleus ini. Langkah 3: Hitung tenaga yang dibebaskan dengan
[21H = 2.01410 u, 32He = 3.01603 u, 10n = 1.00867
u, 1 u = 1.66 × 10–27 kg, c = 3.00 × 108 m s–1, menggunakan persamaan Einstein.
1 eV = 1.6 × 10–19J]
E = mc2
Penyelesaian
Langkah 1: Tentukan nilai jisim bagi setiap unsur = (5.81 × 10–30) × (3.00 × 108)2 J

yang ada dalam persamaan. = 5.229 × 10–13 J
21H + 21H → 32He 10n
= 5.229 × 10–13 eV
2.01410 + 2.01410 → 3.01603 + 1.00867 1.6 × 10–19

= 3.27 × 106 eV

Penjanaan Tenaga Elektrik daripada Tenaga Nuklear

Rajah 6.12 Stesen jana kuasa elektrik nuklear

1. Banyak negara maju menggunakan tenaga nuklear untuk menjana tenaga elektrik.

2. Reaktor nuklear ialah satu struktur untuk menjalankan proses tindak balas nuklear untuk membebaskan
tenaga secara terkawal dan selamat.

3. Sehingga kini, semua reaktor nuklear menggunakan proses pembelahan nukleus untuk menghasilkan
tenaga nuklear.

Bab Rod kawalan boron Salur keluar
Bab - Mengawal kadar tindakbalas gas panas

6 pembelahan dengan menyerap Gas sejuk Salur masuk
neutron yang berlebihan. gas sejuk
202
Moderator grafit
- Memperlahan kelajuan neutron

supaya mudah menghentam
nukleus uranium yang ada.

Rod bahan api uranium
- Melakukan tindak balas pembelahan

nukleus lalu membebaskan tenaga
haba untuk memanaskan gas.

Rajah 6.13 Reaktor nuklear

Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear  

4. Rajah 6.14 menunjukkan bagaimana tenaga elektrik dihasilkan dengan menggunakan reaktor nuklear.

2

Penjana stim
Stim

Perisai konkrit Pam Turbin 4
Reaktor Air Dinamo

Rod uranium Air panas Menara
1 penyejuk

Gas panas

Pam Air sejuk

Air laut

Gas sejuk

Sistem penyejuk

3 Kondenser
Rajah 6.14 Penjanaan tenaga elektrik daripada tenaga nuklear

1 • Proses pembelahan nukleus berlaku dalam reaktor tenaga.
• Tenaga yang dihasilkan akan memanaskan gas.
• Gas panas disalur ke penjana stim.
• Gas panas keluar dari penjana stim menjadi gas sejuk dan kemudian
dipam masuk ke dalam reaktor semula.

2 • Dalam penjana stim, gas panas memanaskan air

hingga menjadi stim bertekanan tinggi.
• Stim disalur ke kondenser.

3 • Stim bergerak dengan halaju yang tinggi lalu memutarkan turbin.

• Sistem penyejuk menggunakan air yang banyak untuk menyejukkan
stim menjadi air semula.

• Air dipam masuk ke penjana stim semula.

Bab
Bab

4 • Apabila turbin berputar, dinamo akan menjana elektrik. 6

• Elektrik dihantar kepada pengguna.

Rajah 6.15 Proses penghasilan tenaga elektrik daripada tenaga nuklear.

203

  Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear

Komponen Fungsi
• Reaktor Lokasi di mana pembelahan nukleus berlaku.
Rod Uranium
Mengalami pembelahan nukleus dan melepaskan tenaga haba.
Perisai konkrit Haba tersebut digunakan untuk memanaskan gas yang malalui teras reaktor.
Pam gas
• Penjana Stim Menghalang kebocoran radiasi reaktor.
Pam air
• Kondenser Mengepam gas sejuk ke dalam reaktor.
Turbin
Lokasi di mana air dipanaskan oleh gas panas dan bertukar menjadi stim.
Dinamo
Mengepam air dari condenser ke penjana stim.

Menyejukkan stim setelah digunakan untuk memutarkan turbin.

Pecutan tinggi stim menghasilkan daya untuk memutarkan turbin yang bersambung terus
kepada paksi dinamo.

Mempunyai lilitan gegelung dan magnet.
Ketika paksi berputar, pemotongan fluks berlaku dan seterusnya menjana elektrik.

• Penyejuk Sistem kitaran air berasingan yang digunakan untuk menyerap haba dalam kondenser dan
kemudian dibebaskan ke atmosfera.

Air laut Kuantiti takungan air yang besar untuk menurunkan suhu stim dalam kondenser.

Menara penyejuk Membolehkan haba dibebaskan ke atmosfera.

1Kos untuk mengoperasi stesen 2 Mengurangkan penggunaan
jana kuasa lebih murah. bahan api fosil.

6 Menyediakan banyak peluang Kelebihan 3 Tiada pencemaran udara
pekerjaan untuk mengoperasi menggunakan apabila tiada pelepasan sulfur
stesen jana kuasa. kuasa nuklear untuk dioksida dan karbon dioksida
menjana elektrik berlaku.

5 Hanya sedikit bahan api 4 Stesen jana kuasa lebih selamat
digunakan untuk menghasilkan apabila sangat sedikit kemalangan
tenaga elektrik yang cukup besar. dilaporkan berbanding setesen
jana kuasa bahan api fosil.

Bab 1Dengan sistem keselamatan yang
Bab cukup tinggi, kos untuk membina
stesen jana kuasa agak mahal.

6 4 Berisiko tinggi menjadi Kelemahan 2 Menghasilkan sisa radioaktif
bencana terhadap kawasan menggunakan yang sangat berbahaya
sekeliling. kuasa nuklear untuk terhadap persekitaran dan
menjana elektrik penduduk.

3 Kos untuk melupus sisa radioaktif
tinggi.

204

Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear  

CONTOH 6.7

Jadual berikut menunjukkan persamaan bagi tindak balas pembelahan beserta dengan jumlah jisim atom
sebelum dan selepas tindak balas.

Pembelahan Nuklear

Persamaan Sebelum tindak balas Selepas tindak balas
Jumlah jisim atom 23994Pu + 10n 14556Ba + 9338Sr + 210n + Tenaga

0

240.0608 u 239.8583 u

Kira
(a) cacat jisim dalam kg.
(b) tenaga yang dilepaskan dalam tindak balas tersebut.

[1 u = 1.66 × 10–27 kg; c = 3.0 × 108 m s–1]

Penyelesaian

(a) Cacat jisim, m = 240.0608 u – 239.8583 u

= 0.2025 u

= 0.2025 × 1.66 × 10–27

= 3.36 × 10–28 kg

(b) Tenaga yang dilepaskan, E = mc2

= (3.36 × 10–28) (3.0 × 108)2

= 3.02 × 10–11 J

Cuba Ini! 6.2

S1 Jadual berikut menunjukkan persamaan bagi tindak balas pelakuran berserta dengan jumlah jisim atom
sebelum dan selepas tindak balas.

Pelakuran Nuklear

Sebelum tindak balas Selepas tindak balas

Persamaan 21H + 31H 42He + 10n + Tenaga

Jumlah jisim atom 5.0104 u 5.0301 u

Hitung

(a) cacat jisim dalam kg.

(b) tenaga yang dilepaskan dalam tindak balas tersebut.
[1 u = 1.66 × 10–27 kg; c = 3.0 × 108 m s–1]

Bab
Bab

6

205

  Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear

Peta Konsep

FIZIK NUKLEAR

Reputan Tenaga
Radioaktif Nuklear

Reputan Separuh hayat Tindak balas Cacat Penjanaan
a nuklear jisim tenaga elektrik
b
γ Pembelahan Pembebasan Reaktor
nukleus tenaga nuklear

Pelakuran
nukleus

Praktis SPM 6

Soalan Objektif

1. Nukleus sesuatu atom terdiri 3. Rajah 1 menunjukkan satu 5. Persamaan berikut
daripada persamaan pereputan yang menunjukkan satu siri

A proton sahaja. tidak lengkap. pereputan radioaktif.
B neutron sahaja.
C elektron sahaja. 19727Ir → +–01e + γ 21812Pb →X 21813Bi →Y 207 Po →Z 207 Bi
D proton dan neutron 81 83

sahaja. Rajah 1 Apakah sinar radioaktif yang
dipancarkan pada X, Y dan
Apakah unsur yang Z?

2. Persamaan berikut mewakili sepatutnya diisi untuk
pereputan alfa.
melengkapkan persamaan XYZ
X → Y + sinar a
tersebut? A Zarah Zarah Zarah
Antara berikut, yang A 19728Pt alfa beta alfa
manakah betul mengenai B 19727Ir
unsur Y? C 18785Re
D 22766Os
6 Nombor Nombor
proton nukleon
Bab B Zarah Zarah Sinar
Bab beta alfa gama

4. Satu atom Y226 telah mereput C Zarah Zarah Sinar
91 alfa beta gama

A Tidak +1 dan menghasilkan nukleus D Zarah Zarah Zarah
berubah A, satu zarah alfa dan satu beta alfa beta
zarah beta. Apakah nuklid A?
A 22868A
B +1 Tidak 6. Aktiviti pereputan sampel X
berubah menjadi 6.25% daripada nilai
B 22869A asal. Berapakah bilangan
A226 separuh hayat yang telah
C –2 –4 C 90 berlaku terhadap sampel X?

D –4 –2 D A226
91

206 206

Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear  

A 3 C 5 A 2.5 A 1.0 jam
B 4 D 6 B 5.0 B 1.5 jam
C 10.0 C 2.0 jam
7. 25% daripada galium-65 D 20.0 D 2.5 jam
yang masih belum mereput 14. Rajah 5 menunjukkan graf
selepas 15 minit. Apakah 10. Rajah 4 ialah graf yang aktiviti melawan masa bagi
separuh hayat bagi menunjukkan lengkung satu radioisotop.
galium-65? pereputan suatu bahan
A 7.5 minit C 23.4 minit radioaktif. Aktiviti / %
B 15.0 minit D 30.0 minit 100
Aktiviti / Bilangan per minit
8. Rajah 2 menunjukkan 50
lengkung reputan bagi suatu 800

bahan radioaktif. 400

Aktiviti / Bilangan per minit

4000

25

3000 0 15 Masa / Minit

Rajah 4 0 5 10 Masa / Tahun

2000 Berapakah aktiviti yang Rajah 5
tertinggal selepas 1 jam?
Penggunaan manakah yang
1000 A 50 C 200 sesuai bagi radioisotop

B 100 D 400 tersebut?

11. Suatu fosil mempunyai aktiviti A Mengesan kedudukan
darah beku di dalam salur
Masa / 24 bilangan per minit bagi
0 1.0 2.0 3.0 4.0 Tahun darah.
1 g karbon-14. Berapakah
Rajah 2 B Digunakan dalam
bilangan aktiviti yang belum pensterilan makanan.
Berapakah separuh hayat
bagi bahan radioaktif mereput setelah mengalami C Menguji kebocoran paip
tersebut? bawah tanah.
A 0.5 tahun separuh hayat yang
B 1.0 tahun D Mengukur usia spesimen
C 2.0 tahun keempat? arkeologi.
D 4.0 tahun
A 0.75 C 3.0
9. Rajah 3 menunjukkan
lengkungan reputan bagi satu B 1.5 D 48.0
sampel Z.
12. Jisim dua bahan radioaktif, K 15. Radioisotop manakah yang
Aktiviti / Bilangan per saat dan L masing-masing ialah biasa digunakan untuk
200 g dan X g. Separuh
160 hayat K dan L masing-masing mengukur penyerapan baja

adalah 6 jam dan 12 jam. oleh tumbuhan?

Selepas satu hari, kedua- A Karbon-14
B Nitrogen-15
duanya mempunyai jisim C Iodin-131
yang sama. Apakah nilai X? D Kobalt-60

A 12.5 C 100.0 16. Rajah 6 menunjukkan satu
siri pereputan radioaktif untuk
B 50.0 D 400.0 nukleus uranium-238 hingga
menjadi radium-226.
80 13. Meter kadar pada satu tiub Bab
G-M mencatatkan sinaran Bab
15 Masa / Hari latar belakang 50 bilangan
Rajah 3 per minit. Apabila satu Nombor nukleon U 6
bahan radioaktif diletakkan 238 Pa U
Jika keaktifan awal bagi di hadapan tiub G-M, meter 234 Th
sampel Z itu ialah 160 kadar mencatatkan 170 230 Th
bilangan per saat, berapakah bilangan per minit. Selepas
keaktifannya selepas 75 hari? 8 jam, bacaan meter kadar 226
menjadi 7.5 bilangan per
minit. Tentukan separuh 222
hayat bahan radioaktif 87 88 89 90 91 92
tersebut. Nombor proton

Rajah 6

207

  Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear

Berapakah zarah alfa dan 20. Cacat jisim bagi satu A 2.7 × 102 J
B 2.7 × 105J
zarah beta yang terpancar pembelahan nukleus ialah

ketika proses tersebut? 3 × 10–3 kg. Berapakah C 8.1 × 1013J

Bilangan Bilangan tenaga yang dihasilkan? D 8.1 × 1015J
zarah alfa zarah beta [c = 3.0 × 10 8 m s–1]
25. Dalam satu tindak balas
A2 3 A 1.8 × 1014 J nuklear, 4.30 × 10–12 J telah
B 2.7 × 1014 J dibebaskan. Berapakah cacat
B3 2 C 1.8 × 1015 J jisim bahan?
D 2.7 × 1015 J
C4 1 [c = 3.00 × 108 m s–1]

D1 1 21. Cacat jisim bagi satu tindak A 1.43 × 10–08 kg
B 4.78 × 10–17 kg
balas nuklear ialah 0.05 u.

17. Nukleus Uranium-235 Berapakah tenaga yang C 1.43 × 10–20 kg
akan terbelah apabila ia D 4.78 × 10–29 kg
memperoleh dibebaskan?
A satu zarah alfa. [c = 3.00 × 108 m s–1, 1 u = 26. Dalam satu reaktor nuklear,
B satu sinar gama. neutron yang berlebihan akan
C satu neutron. 1.66 × 10–27 kg] diserap oleh
D satu elektron. A 2.49 × 10–20J A rod uranium.
B 7.47 × 10–12J B moderator grafit.
18. Antara berikut, yang C 7.65 × 10–12 J C rod kawalan boron.
manakah merupakan contoh D 8.97 × 10­–11 J D perisai konkrit.
tindak balas pelakuran?
A 164C → 174N + –01e + tenaga 22. Thorium-228 mereput dengan 27. Apakah perubahan tenaga
B 2111Na → 12112Mg + β + tenaga memancarkan zarah-α. yang betul berlaku dalam
C 22868Ra → 22826Rn + a + satu stesen jana kuasa
tenaga 22980Th → 22848Ra + a nuklear?
D 21H + 21H → 32He + –01e + A Tenaga haba → Tenaga
tenaga Apakah cacat jisim bagi keupayaan → Tenaga
kinetik → Tenaga elektrik
19. Rajah 7 menunjukkan pereputan tersebut? B Tenaga nuklear → Tenaga
permulaan suatu tindak balas j[iJsiismim22824829R80Tah+=a2=272.2977.9927934u0, u, keupayaan → Tenaga
berantai. haba → Tenaga elektrik
1 u = 1.66 × 10–27 kg C Tenaga haba → Tenaga
8388Sr A 9.78 × 10–30 kg nuklear → Tenaga elektrik
B 9.78 × 10–29 kg → Tenaga kinetik
C 3.44 × 10–29 kg
D 3.44 × 10–27 kg

23. Proses pereputan

bagi radium-226 telah D Tenaga keupayaan →

Neutron Neutron menghasilkan cacat jisim Tenaga haba → Tenaga
23982U terbebas sebanyak 8.68 × 10–30 kg. kinetik → Tenaga elektrik

13514Xe Berapakah tenaga yang 28. Antara berikut, yang
Rajah 7 manakah kebaikan
dibebaskan? penggunaan pembelahan
Tindak balas berantai berlaku [c = 3.00 × 108 m s–1, 1 eV = nukleus untuk menjana
kerana elektrik?
Bab 1.60 × 10–19 J] I Dapat menjana kuasa
Bab A 1.36 × 10–23 eV lebih tinggi berbanding
B 7.81 × 10–13 eV stesen kuasa lain.
C 1.57 × 106 eV
D 4.71 × 1014 eV

6 A tenaga yang dihasilkan 24. Sebuah reaktor nuklear II Mengurangkan kesan
sangat tinggi. telah menjalankan satu rumah hijau.
B tindak balas nuklear
tindak balas pembelahan. III Kos pembinaan stesen
sentiasa menghasilkan
Setelah beberapa hari, kuasa murah.
neutron.
didapati 0.09% daripada 1 g IV Menyediakan banyak
C neutron yang terbebas
uranium-235 telah ditukarkan peluang pekerjaan.
menghentam nukleus
kepada tenaga. Hitung A I, II dan III
uranium yang lain.
D Sr dan Xe yang terhasil tenaga yang dibebaskan. B I, III dan IV
[c = 3.00 × 108 m s–1] C I, II dan IV
bersifat radioaktif. D I, II, III dan IV

208

Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear  

29. Rajah 8 menunjukkan stim semula. Antara 30. Antara berikut, pilih
bagaimana stim dapat pernyataan berikut, yang kenyataan yang benar
memutar turbin dalam satu manakah cara yang paling mengenai kelebihan
stesen janakuasa nuklear. sesuai untuk menyejukkan
stim tersebut? penggunaan pelakuran
Gas panas Turbin Dinamo A Salurkan stim keluar
Stim nukleus berbanding
supaya dapat dibebaskan
Pam ke sekeliling. pembelahan nukleus untuk
B Gantikan stim dengan
Air gas panas sebagai bahan menjana elektrik.
untuk memutar turbin.
Pam C Pindahkan tenaga haba I Sumber bahan api mudah
ke saluran air yang lain diperolehi.
Rajah 8 untuk dibawa keluar dan
dilepaskan ke sekeliling. II Tiada sisa radioaktif
Selepas memutarkan turbin, D Tingkatkan tekanan dihasilkan.
didapati bahawa stim masih pam supaya stim dapat
panas dan perlu disejukkan mengalir dengan kelajuan III Tiada kesan rumah hijau.
sebelum memasuki penjana yang lebih tinggi. IV Tiada risiko bencana

terhadap kawasan

sekeliling.

A I, II dan III
B II, III dan IV
C I, II dan IV
D I, II, III dan IV

Soalan Subjektif

Bahagian A

1. Rajah 1 menunjukkan graf aktiviti melawan masa bagi bahan radioaktif X.

Aktiviti / Bilangan per saat
6000

5000

4000

3000

2000

1000

0 t / minit
2468

Rajah 1

Bab
Bab
(a) Apakah yang dimaksudkan dengan separuh hayat? [1 markah]

(b) Tentukan nilai aktiviti asal bagi bahan X. [1 markah] 6

(c) Tentukan separuh hayat bagi bahan X. Tunjukkan di atas graf bagaimana anda menentukannya.
[2 markah]


(d) Sistem amaran kebakaran memerlukan satu bahan radioaktif yang sesuai untuk mengesan asap. Adakah
bahan X sesuai untuk tujuan tersebut? Berikan sebab bagi jawapan anda. [2 markah]

209

  Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear

2. Rajah 2 menunjukkan pembelahan nukleus bagi Neutron

Uranium-235.

(a) Apakah yang dimaksudkan dengan
[1 markah]
pembelahan nukleus? Kripton
Neutron
(b) Satu neutron telah disasar ke satu
uranium-235 (23952U) Barium
belahan barium-141 menghasilkan serpihan Neutron
(14516Ba), kripton-92 (9326Kr)
serta beberapa neutron.

(i) Tuliskan persamaan bagi pembelahan Uranium-235

tersebut dengan melabelkan bilangan
neutron sebagai N. [1 markah
(ii) Tentukan nilai N. [1 markah]
Rajah 2 Neutron

(ii) Hitung tenaga yang dibebaskan dalam [1 markah]
[1 markah]
unit elektron-volt jika cacat jisim ialah 0.18606 u.

(c) Nyatakan satu aplikasi utama pembelahan nukleus.

3. Sebuah reaktor tindak balas pelakuran telah dicadangkan untuk menjana elektrik.

Tindak balas Bendalir panas
pelakuran berlaku
di dalam plasma
yang panas

Penjana turbin

Plasma Pertukaran
haba

Neutron yang Kuasa
bergerak pantas dari output
tindak balas pelakuran
memanaskan moderator

Bendalir sejuk

Rajah 3

(a) Apakah yang dimaksudkan dengan pelakuran nukleus? [1 markah]
(b) Satu tindak balas pelakuran ditunjukkan seperti berikut.

21H + 31H → 42He + 01n + Tenaga

[21H = 2.014012 u, 31H = 3.016029 u, 42He = 4.002603 u, 01n = 1.008665 u, 1 u = 1.66 × 10–27 kg]

(i) Kira cacat jisim, m. [3 markah]
(ii) Kira tenaga, E yang terhasil dalam tindak balas pelakuran ini. [2 markah]

(c) Berikan satu contoh lain di mana tindak balas pelakuran ini berlaku. [1 markah]

4. Rajah 4 berikut menunjukkan penjanaan tenaga elektrik oleh satu stesen kuasa nuklear.

Bab Dinding konkrit
Bab
Rod pengawal boron

6
Stim

Turbin

X
Pam

Air sejuk

Moderator grafit Rod uranium
210
Rajah 4

Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear  

(a) Namakan bahagian di mana proses pembelahan nukleus berlaku. [1 markah]

(b) Terangkan fungsi bagi setiap struktur berikut. [1 markah]
(i) Rod pengawal boron [1 markah]
(ii) Moderator grafit [4 markah]
[3 markah]
(c) Terangkan bagaimana tenaga nuklear dapat menjana elektrik.

(d) Nyatakan tiga kelebihan menjana elektrik dengan menggunakan kuasa nuklear.

Bahagian B

5. Persamaan berikut menunjukkan proses reputan bagi uranium-234 kepada radium-226 dengan memancarkan
zarah-α.
U234 → 230 Th → 230 Pa
92 90 91

(a) Jelaskan mengapa siri pereputan radioaktif berlaku. [1 markah]

(b) Berapakah bilangan zarah-α dipancarkan dalam pereputan tersebut? Nyatakan sebab bagi jawapan
[2 markah]
anda.

(c) Tulis semula persamaan di bawah menjadi satu persamaan yang lengkap.

(i) U234 → 23900Th + …… + tenaga
92
(ii) 23900Th → 23901Pa + …… + tenaga
[2 markah]
Jadual 5.1
(d) Berikut adalah jisim bagi tiga elemen yang terlibat dalam

pereputan Uranium-234 menjadi Thorium-230. [3 markah] Elemen Jisim (u)
Uranium-234 238.029
(i) Kira cacat jisim dalam unit kg.
[1 u = 1.66 × 10–27 kg]

(ii) Berapakah tenaga yang dibebaskan? [2 markah] Thorium-230 232.038
[c = 3.00 × 108 m s–1] Zarah-α 4.003

(e) Jadual 5.2 menunjukkan empat radioisotop.
Jadual 5.2

Radioisotop Separuh hayat Jenis sinaran Keadaan jirim Jenis pengesan

J 29.4 tahun Beta Pepejal Pembilang bunga api

K 6.34 tahun Gama Pepejal Tiub GM

L 15.1 hari Beta Cecair Pembilang bunga api

M 16 jam Gama Cecair Tiub GM

Berdasarkan jadual tersebut, nyatakan ciri-ciri yang sesuai untuk radioisotop untuk mengesan kebocoran
paip air bawah tanah. Berikan sebab untuk kesesuaian ciri-ciri tersebut.
(i) Separuh hayat
(ii) Jenis sinaran
(iii) Keadaan jirim
(iv) Jenis pengesan

Kemudian, tentukan radioisotop yang paling sesuai untuk mengesan kebocoran paip air. Bab
Bab
[10 markah]

6. (a) Satu stesen kuasa nuklear akan di bina di kawasan kediaman anda untuk menjana elektrik. Berikut 6
adalah empat reka bentuk stesen kuasa nuklear berserta dengan spesifikasi masing-masing.

Jadual 6

Stesen kuasa Jenis tindak balas Sumber bahan Jangka hayat Sumber air
nuklear api operasi berhampiran
P Pembelahan 60 tahun
Pelakuran Uranium Laut
Q 58 tahun
Pembelahan Hidrogen Laut
R Pelakuran 50 tahun
Plutonium Tasik
S 45 tahun
Hidrogen Tasik

211

  Fizik Tingkatan 5  Bab 6 Fizik Nuklear

Terangkan kesesuaian setiap ciri stesen kuasa nuklear supaya lebih selamat digunakan.

Tentukan stesen kuasa nuklear yang paling selamat dan sesuai digunakan untuk menjana elektrik. Beri

sebab-sebab untuk pilihan anda. [10 markah]


(b) Berikut merupakan satu persamaan tindak balas pelakuran nukleus berserta dengan jisim dalam unit
[4 markah]
jisim atom.

21H + 21H → 42He + 10n + Tenaga

2.01410 3.01605 4.00260 1.00867

(i) Berapakah cacat jisim bagi tindak balas tersebut dalam unit kilogram? [3 markah]
[1 u = 1.66 × 10–27 kg] [3 markah]

(ii) Berapakah jumlah tenaga yang dibebaskan dalam tindak balas itu dalam unit eV?
[c = 3.0 × 108 m s–1, 1 eV = 1.6 × 10–19 J]

(c) Nyatakan dua kelemahan penggunaan stesen kuasa nuklear dan cadangkan cara untuk mengatasinya.

[4 markah]

Bahagian C
7. Rajah 7 menunjukkan graf reputan radioaktif bagi sumber A dan sumber B.

80 Sumber A 80 Sumber B
60 60
Aktiviti / Bilangan per saat
Aktiviti / Bilangan per saat
40 40

20 20

0 10 20 30 Masa pereputan / 0 123 Masa pereputan /
Tahun Tahun

Rajah 7

(a) Apakah yang dimaksudkan dengan separuh hayat? [1 markah]

(b) Berdasarkan graf-graf tersebut, [1 markah]
(i) Bandingkan permulaan aktiviti reputan, separuh hayat dan kadar reputan radioaktif. [2 markah]
(ii) Hubungan antara separuh hayat dengan kadar reputan radioaktif.

(c) Tentukan masa pereputan bagi kedua-dua sumber di atas jika kedua-duanya telah mengalami tiga kali
Bab [2 markah]
Bab separuh hayat.

6 (d) Antara sumber A dan sumber B,
(i) Sumber yang manakah paling sesuai digunakan untuk mengesan asap? Berikan sebab bagi jawapan
anda. [2 markah]
(ii) Apakah sinar radioaktif yang paling sesuai digunakan untuk mengesan asap tersebut. [1 markah]

(e) Anda dikehendaki mencari cara untuk membunuh serangga perosak di sebuah ladang. Nyatakan ciri-ciri

bahan radioaktif yang sesuai digunakan untuk tujuan tersebut berdasarkan aspek-aspek berikut:

(i) Separuh hayat

(ii) Sinar yang dipancarkan

(iii) Tahap radiasi

(iv) Takat didih bahan

(v) Tenaga yang dibebaskan [10 markah]


212

JAWAPAN

1Bab S3 (a) Magnitud rintangan = 20 N Cuba Ini! 1.3
(b) Daya paduan, F = 30 – 20 = 10 N
Daya dan Gerakan II F = ma → 10 = 4 × a
a = 2.5 m s–2 S1 (a) Daya-daya berada dalam
keseimbangan jika daya paduan
Cuba Ini! 1.1 S4 (a) Daya paduan, F = 0 N; yang dihasilkan dalam semua
Tegangan tali, T = berat ikan arah adalah sifar.

S1 (a) 17 N, ke arah sama dengan = 0.8 × 10 (b) (i) Kaedah segi tiga daya:

arah tindakan daya =8N FR B
(b) Daya paduan, F = 0 N;
(b) 7 N, ke arah sama dengan arah Tegangan tali, T = berat ikan = 8 N

(c) F12=N52 + 122 = 13 N (c) Daya paduan, F = ma = 0.8 × O

q = tan–1 12 0.5 = 0.4 N; T – 8 = 0.4, maka T
5
= 8.4 N 120 N

= 67.4° dengan daya ufuk 5 N S5 (a) F = ma → 2 × 10 = (6 + 2) × a 100 N
a = 2.5 m s–2
S2 (a) Skala 1 cm : 2 N
(b) T = m × a = 6 × 2.5 = 15 N A
B
Daya paduan,
4.6 cm Cuba Ini! 1.2 FR = 1002 + 1202 = 156.2 N
(ii) Gambar rajah jasad bebas:
3 cm S1 (a) Leraian suatu daya bermaksud
memecahkan suatu daya
O 27° 45° tunggal kepada dua komponen 120 N
2 cm A daya yang berserenjang.

Daya paduan OB = 4.6 cm × 2 N (b) (i) Komponen tegak ke atas FR
= 12 kos 55 ° 39.8°
= 9.2 N
Komponen ufuk ke kiri
Arah daya paduan = 27° dengan = 12 sin 55°
daya 9.2 N. (ii) Komponen tegak ke bawah

(b) Skala 1 cm : 2 N = 25 sin 45° 100 N
Komponen ufuk ke kiri
B = 25 kos 45° Arah daya paduan, q
(iii) Komponen selari dengan
4.4 cm 3 cm = tan–1 100 = 39.8°
satah condong = 30 kos 60° 120
Komponen tegak dengan
Maka, satu daya 156.2 N
satah codong = 30 sin 60°
120° perlu ditindak pada arah
A S2 (a) Daya bersih = 0 N kerana kereta
O 37° pegun 129.8° (39.8° + 90°) dengan

5 cm (b) Daya geseran = komponen daya 100 N untuk kotak itu
berat kereta ke bawah jalan
curam dalam keseimbangan daya.

Daya paduan OB = 4.4 × 2 = 12 000 sin 20° = 4 104 N S2 Magnitud daya yang dikenakan
(c) Daya sokongan = 400 kos 30° + 400 kos 30°
= 8.8 N = 12 000 kos 20° = 11 276 N
= 692.8 N
Arah daya paduan = 37° dengan S3 (a) Gambar rajah jasad bebas:
daya 8.8 N S3 (a) (i)

(c) Skala 1 cm : 2 N
40°
A Tegangan tali, T T1
O 3 cm
150 N
88° 120° 10°

5.2 cm 6 cm Rintangan, R T2

(ii) 30°
60° P
Berat air, W

B (b) Komponen menegak T = T kos 10° 70°
Komponen mengufuk T = T sin 10°
(c) T kos 10° = 1000 × 10

Daya paduan OB = 5.2 cm × 2 cm T = 10 000 = 10154 N Q = 100 N
cos 10°

= 10.4 N R

Arah daya paduan = 88° dengan 50°
daya 10.4 N 40°

246

  Fizik Tingkatan 5  Jawapan 

(iii) Tenaga yang diperlukan, E = 1 kx2 = Leraian secara menegak
2 T kos 10° = 10 N
1
F 100° F 2 × 200 N m–1 × 0.052 m2 = 0.25 J T = 10
C A kos 10°

50° 30° S3 (a) Pemalar spring, k = kecerunan = 10.2 N
FB = 10 kN
graf = 8 N = 0.5 N cm–1 (b) F = ma
16 cm T sin 10° = 1 kg × a

(b) (i) Skala 1 cm : 20 N (b) Tenaga keupayaan kenyal a = 10.2 sin 10°
O spring = Luas di bawah graf
=1.77 m s–2
1
= 2 × 8 × 0.16 = 0.64 J (c) (i)

40° 9.7 cm S4 (a) (i) Hukum Hooke
T1 (ii) Jisim beban 1 kg setara
7.5 cm dengan daya 10 N
W
Gantian dalam formula,
T2 50° F = kx → 10 N = k × 2 cm (ii) Arah gerakan
A 6.1 cm B Maka, pemalar spring, a = – 1.77 m s-1
T1 = 9.7 cm × 20 N = 194 N k = 5 N cm–1 atau 500 N m–1
T2 = 6.1cm × 20 N = 122 N (b) – Menambahkan kekerasan 10°

(ii) Skala 1 cm : 20 N spring dengan mengubah 1 kg
spring kuprum itu dengan
60° P 4.1 cm spring keluli yang lebih Oleh kerana nyahpecut,
keras. arah daya tindakan dalam
– Gantikan spring dengan arah bertentangan
spring yang diperbuat
daripada dawai yang lebih 3. (a) Berat disebabkan oleh daya
tebal. graviti menyebabkan daya
bertindak pada spring.
Q 70° Praktis SPM 1
5 cm R 4.6 cm (b) Vektor mempunyai magnitud
Soalan Objektif dan arah
50°
1. A 2. D 3. A 4. C 5. B (c) (i) I = lO + x
6. C 7. A 8. D 9. A 10. C
P = 4.1 cm × 20 N = 82 N 11. A 12. B 13. B 14. A 15. A Panjang spring/cm
16. B 17. C 18. D 19. C 20. C
R = 4.6 cm × 20 N = 92 N 140
Soalan Subjektif 120
100
(iii) Skala 1 cm : 20 kN Bahagian A
1. (a) 80
I = 76 cm
FC FA TT
2.6 cm 3.9 cm 60
40 I0
50° 30° 45° 45° 20
FB 5 cm
FA = 3.89 cm × 20 kN = 78 kN 10 N 9N
0
FC = 2.6 cm × 20 kN = 72 kN (b) T2 + T2 = 102
2 4 6 8 10 12 14
Cuba Ini! 1.4 2T2 = 15000 = 7.07 N daya/N
T =
(ii) l = lO + x
S1 (a) Pemanjangan spring, x = 18 cm 2. (a) Arah gerakan 76 = 40 + x
x = 76 – 40 = 36 cm
– 15 cm = 3 cm = 0.03 m (d) Melengkung ke atas selepas 10 N
Magnitud daya, F = kx = 100 N m–1 (Rujuk graf di atas)

× 0.03 m = 3 N F T
k 10°
(b) Jarak pemampatan, x = =
2 1 kg
2N = 0.02 m = cm 10 N
100 N m–1
Maka, panjang spring, l = 15 cm

– 2 cm = 13 cm

S2 Jarak pemampatan, x = 20 cm – 15 cm

= 5 cm

= 0.05 m

247

FIZIK SPM CC035241 FOCUS SPM

5Tingkatan

KSSM
REVISI FOCUS SPM KSSM Tingkatan 5 – siri teks
rujukan yang lengkap dan padat dengan ciri-ciri
üInfografik üNota Komprehensif
üPeta Konsep üAktiviti & Eksperimen istimewa untuk meningkatkan pembelajaran
üTip SPM murid secara menyeluruh.

PENGUKUHAN & Siri ini merangkumi Kurikulum Standard FIZIK
PENTAKSIRAN Sekolah Menengah (KSSM) yang baharu serta

üPraktis SPM üKertas Model SPM mengintegrasikan keperluan Sijil Pelajaran
Malaysia (SPM). Pastinya satu sumber yang
üCuba ini üJawapan Lengkap
hebat bagi setiap murid!
CIRI-CIRI EKSTRA REVISI

üMentor SPM üKod QR PENGUKUHAN
üContoh PENTAKSIRAN

EKSTRA

JUDUL-JUDUL DALAM SIRI INI: Tingkatan 5 KSSM
• Mathematics
• Sejarah • Matematik
• Pendidikan Islam • Matematik Tambahan • Additional Mathematics
• Pendidikan Seni Visual • Sains • Science
• Biologi • Biology
Dapatkan • Fizik • Physics
versi • Kimia • Chemistry
eBook!


W.M: RM1?8?.9?5? / E.M: RM1?9?.?95?

CC035241
ISBN: 978-967-2965-68-8

PELANGI