การถ่ายโอนความร้อน

เฉลย ่(ตอ)

คา่ ถาม่กอนท่ากจิ กรรม

6. การถ่ายโอนความร้อนมีก่ีแบบ อะไรบา้ ง
มี 3 แบบ ไดแ้ ก่ การนาความร้อน การพาความร้อน และการแผค่ วามร้อน

7. การนาความร้อน คืออะไร
การนาความร้อนเกิดข้ึนเนื่องจากโมเลกลุ ของสารในตาแหน่งท่ีสมั ผสั กบั ความร้อนมีพลงั งาน

เพิ่มข้ึน ทาใหโ้ มเลกุลสน่ั และส่งผลกระทบกบั โมเลกลุ ที่อยขู่ า้ งเคียง เป็นการถา่ ยทอดพลงั งานความ
ร้อนจากโมเลกลุ หน่ึงไปยงั อีกโมเลกลุ หน่ึงต่อเนื่องกนั ไป

เฉลย (ต่อ)

คาถามหลังทากิจกรรม

1. เม่ือเร่ิมใหค้ วามร้อนแก่แผน่ อะลมู ิเนียม หยดเทียนบนแผน่ อะลมู ิเนียมมีการเปล่ียนแปลงหรือไม่อยา่ งไร
ไม่มีการเปลี่ยนแปลง

2. เม่ือใหค้ วามร้อนแก่แผน่ อะลูมิเนียมผ่านไป 5 วนิ าที หยดเทียนบนแผน่ อะลูมิเนียมมีการเปล่ียนแปลง
หรือไมอ่ ยา่ งไร

มีการเปลย่ี นแปลงของหยดเทียนต่าแห่นงที่ 1 คอื มกี ารหลุดจากแ่ผนอะลมู ิเนยี ม
3. เมอื่ ่ใหความ่รอนแ่กแ่ผนอะลมู เิ นียม่ผานไป 10 วินาที หยดเทยี นบนแ่ผนอะลมู เิ นียมมกี ารเปลยี่ นแปลง
หรอื ่ไมอ่ยางไร

มกี ารเปลย่ี นแปลงของหยดเทียนตา่ แห่นงที่ 2 คอื มกี ารหลดุ จากแ่ผนอะลูมิเนยี ม
4. เมื่อเรา่ใหความ่รอนแ่กแ่ผนอะลมู เิ นยี ม่ผานไป 15 วินาที หยดเทียนบนแ่ผนอะลูมิเนยี มมีการเปล่ียนแปลง
หรอื ่ไมอ่ยางไร

มกี ารเปลี่ยนแปลงของหยดเทยี นตา่ แห่นงที่ 3 คือ มีการหลุดจากแ่ผนอะลมู เิ นียม
5. เม่ือเรา่ใหความ่รอนแ่กแ่ผนอะลมู เิ นยี ม่ผานไป 20 วินาที หยดเทยี นบนแ่ผนอะลูมเิ นยี มมกี ารเปลีย่ นแปลง
หรอื ่ไมอ่ยางไร

มีการเปล่ยี นแปลงของหยดเทยี นตา่ แห่นงที่ 4 คือ มกี ารหลดุ จากแ่ผนอะลมู เิ นียม

เฉลย (ต่อ)

คาถามหลังทากิจกรรม

6. นกั เรียนคิดวา่ เพราะเหตใุ ดเม่ือเราใหค้ วามร้อนแก่แผน่ อะลูมิเนียม หยดเทียน ณ ตาแหน่งที่ 1 จึงหลดุ ก่อน
เพราะหยดเทียน ณ ตาแหน่งที่ 1 สมั ผสั กบั ความร้อนท่ีถกู ถา่ ยโอนจากแผน่ อะลมู ิเนียม

ก่อนหยดเทียนหยดตาแหน่งอื่นๆ
7. นักเรยี นจะสรุปผลการทดลองนอ้ี่ยางไร

เมอื่ แ่ผนอะลูมิเนยี ม่ไดรบั ความ่รอน จะเกิดการ่ถายโอนความ่รอน่ผานแ่ผนอะลูมิเนียม
โดยสงั เกตจากการหลอมเหลวของหยดเทียน หยดเทียนท่อี่ยใู ก่ลเปลวไฟจะหลอมเหลว่กอน
ตาม่ดวยหยดท่ีอ่ยู่หางออกไป

คาถามหลังทากจิ กรรม
คาชี้แจง : นกั เรียนดูภาพ แลว้ วเิ คราะห์ประโยชนท์ ี่ไดจ้ ากการนาความร้อน

คาถามหลังทากจิ กรรม
คาชี้แจง : นกั เรียนดูภาพ แลว้ วเิ คราะห์ประโยชนท์ ี่ไดจ้ ากการนาความร้อน

เฉลย (ต่อ)
คาถามหลังทากจิ กรรม

คาชี้แจง : นกั เรียนดูภาพ แลว้ วเิ คราะห์ประโยชน์ที่ไดจ้ ากการนาความร้อน

ภาชนะหุงตม้ จะทาดว้ ยโลหะ แตด่ า้ มจบั จะทาดว้ ยฉนวนความร้อน เมื่อนาภาชนะไปต้งั บน
เตาไฟ บริเวณที่เป็นโลหะจะร้อน เนื่องจากการนาความร้อนของโลหะ

เฉลย (ต่อ)
คาถามหลงั ทากิจกรรม

ภาชนะท่ีใช้สาหรับเกบ็ อาหารท่ปี รุงแล้วหรือนา้ ร้อนต้องเป็ นภาชนะที่เป็ นฉนวนความร้อน
เพ่ือให้สามารถเกบ็ ความร้อนไว้ได้นาน

การแ่ผรงั สคี วาม่รอน

การแผ่รังสคี วามร้อน

บตั รค่าสั่ง

คา่ ชี้แจง ใ่หนักเรียนแ่ตละก่ลมุ ปฏบิ ตั ิตามขัน้ ตอน่ตอไปน้ี
1. ศึกษาใบความ่รเู ร่อื งการ่ถายโอนความ่รอน
2. ตอบค่าถาม่กอนทา่ การทดลอง
3. ปฏิบัติการทดลองการดูดกลืนและการแ่ผรังสีความ่รอน
4. ท่าใบกิจกรรม เร่อื งการดูดกลนื และการแ่ผรงั สีความ่รอน
5. ศกึ ษาใบความ่รู เรอื่ งการแ่ผรังสคี วาม่รอน
6. ตอบคา่ ถามหลงั ทา่ การทดลอง
7. ตรวจค่าตอบกับใบเฉลยกิจกรรม

ใบกิจกรรม การทดลองการดดู กลนื และการแ่ผรงั สีความ่รอน

จดุ ประสง่ค : สังเกตและอธบิ ายการแ่ผรงั สคี วาม่รอน

อปุ กรณ์

1. ขวดรปู กรวยสดี ่าและสีขาว 2. เทอ่รมอมิเตอ่ร
3. น้า่

ใบกิจกรรม การทดลองการดูดกลนื และการแ่ผรังสคี วาม่รอน ่(ตอ)
วธิ ที ่า

การแผ่รังสีความร้อน

จากกิจกรรม
นาขวดรูปกรวยที่ทาด้วยสีขาวและดา ต้ังทิง้ ไว้กลางแดด ขวดท้ังสองจะ

ดูดกลืนความร้อนโดยอุณหภูมขิ องเทอร์มอมเิ ตอร์ในขวดสีดาจะสูงขึน้ มากกว่า
จึงกล่าวได้ว่าขวดสีดาดูดกลืนความร้อนได้เร็วกว่า

การแผ่รังสคี วามร้อน

จากกจิ กรรม
เมื่อบรรจุน้าร้อนในขวดท้ังสองทิง้ ไว้ให้เย็นตัว อุณหภูมขิ องเทอร์มอมิเตอร์

ในขวดสีดาจะลดลงต่ามาก จงึ กล่าวได้ว่าขวดสีดาปลดปล่อยความร้อนได้รวดเร็ว
และเย็นตัวรวดเร็วด้วย

การแผ่รังสคี วามร้อน

การแผ่รังสีความร้อน

การแ่ผรังสคี วาม่รอน

การแ่ผรังสีความ่รอน (Radiation) ่เปนการ่ถายเทความ่รอนออกรอบตัวทกุ ทิศทุกทาง
โดยม่ติ องอาศยั ตัวกลางในการ่สง่ถายพลงั งาน รงั สีสามารถ่ถายเทความ่รอน่ผานสุญญากาศ่ได
วัตถุทุกชนดิ ทีม่ อี ุณหภูมสิ งู ก่วา -270 ่C หรอื 0 K่ยอมมกี ารแ่ผรงั สี ่เชน การตากปลาแ่หง
ตากเส้ือ่ผากลางแ่จง

การแผ่รังสีความร้อน

การดดู กลืนความร้อนของวัตถุ

วัตถุทกุ ชนิดสามารถดดู กลนื พลังงานรังสี การดูดกลืนพลังงานรังสีของวัตถุเรียกว่า "การดูดกลืนความร้อน" โดยท่ี

วัตถุแตล่ ะชนดิ สามารถดดู กลืนความร้อนจากการแผร่ ังสีไดไ้ ม่เทา่ กัน ทงั้ นีข้ ึน้ อยู่กับ

1. สขี องวัตถุ วัตถุสีดาหรือสเี ข้มดดู กลนื ความร้อนได้ดกี ว่า

วัตถุสีขาว หรือสีอ่อน

2. ผิววัตถุ วัตถุผวิ ขรุขระดดู กลืนความร้อนได้ดกี ว่าวัตถผุ ิวเรียบและขัดมนั

การแผ่รังสีความร้อน

ความสัมพนั ธ์ของสีผิวของวตั ถุกบั การแผ่รังสี การสะท้อนรังสี และการดูดกลืนรังสี

ประโยชนก์ ารแผ่รังสคี วามร้อน

เครื่องนุ่งห่ม

คนท่ีอาศัยในประเทศเขตหนาวควรใช้เครื่องนุ่มห่มสีเข้ม เพราะดูดกลืนความร้อน และ
ให้ความอบอุ่นมากกว่าสีอ่อนๆ แต่คนในประเทศเขตร้อนควรใช้เคร่ืองนุ่งห่มสอี ่อนๆ เพราะ
ให้ความรู้สึกเย็นสบายกว่าใช้สีเข้ม

ประโยชนก์ ารแผ่รังสคี วามร้อน

ทอี่ ยู่อาศัย

บ้านเรือนในประเทศที่มอี ากาศร้อนไม่ควรทาสีเข้ม จะได้สะท้อนแสงแดดและทา
ให้บ้านเรือนมอี ุณหภูมิไม่สูงมากในเวลากลางวนั
สีของอาคารกม็ ีส่วนช่วยทาให้อาคารเยน็ และร้อนได้ด้วย

ประโยชนก์ ารแผ่รังสีความร้อน

รถบรรทุกน้ามันและถงั นา้ มนั

ตัวถงั ของรถบรรทุกน้ามนั นิยมเคลือบผวิ หน้าด้วยสีขาว เพื่อช่วยให้
สะท้อนรังสีท่ีมาจากแสงอาทิตย์ ทาให้น้ามันที่บรรจุอยู่ในตัวถงั เยน็ ตัวหรืออุณหภูมติ ่า
ป้องกนั การระเหยของน้ามันที่เก็บไว้

ประโยชนก์ ารแผ่รังสีความร้อน

ชุดนักบินอวกาศ

ชุดภายนอกมีสีขาว เพ่ือให้สะท้อนรังสีที่แผ่มาจากดวงอาทิตย์

ประโยชนก์ ารแผ่รังสีความร้อน

กระจก

อาคารบางอาคารใช้กระจกประกอบเป็ นผนังของอาคาร ความมนั วาวของผนัง
กระจกจะสะท้อนรังสีความร้อน ด้วยเหตุที่กระจกเป็ นตัวนาความร้อนที่ไม่ดี
ความร้ อนจึงไม่สามารถส่ งผ่านจากภายนอกอาคารเข้ าไปในอาคารได้ ง่ าย

ประโยชนก์ ารแผ่รังสคี วามร้อน

กาต้มน้าร้อน

กาต้มน้าร้อนมสี ีเงินวาวและผิวมนั เรียบ เพราะคุณสมบัติเช่นนีท้ าให้
กาต้มน้าร้อนไฟฟ้าเป็ นตัวแผ่รังสีความร้อนที่ไม่ดี จึงทาให้น้าที่ต้มเก็บไว้นาน ๆ
นา้ กย็ ังร้อนอยู่

เฉลย

คา่ ถาม่กอนท่ากจิ กรรม

1. ดวงอาทติ่ยปลดป่ลอยพลังงานความ่รอนมา่สโู ลกของเราโดยวิธี
การแ่ผรังสคี วาม่รอน

2. เมื่อเราน่ามอื ไปอังบริเวณกองไฟแ่ล่วรสู ึก่รอน ความ่รอนมา่สมู อื เราโดยวธิ ีใด
การพาความ่รอน

3. เม่อื เรา่เขาใก่ลหลอดไฟ่ฟาแ่ล่วรสู ึก่รอน ความ่รอนม่าสเู ราโดยวธิ ใี ด
การแ่ผรงั สคี วาม่รอน

4. การแ่ผรงั สคี วาม่รอน คืออะไร
การแ่ผรังสี (Radiation) ่เปนการ่ถายเทความ่รอนออกรอบตวั ทกุ ทศิ ทุกทาง

โดยม่ิตองอาศยั ตวั กลางในการ่ส่งถายพลังงาน

เฉลย ่(ตอ)

ค่าถามหลังทา่ กจิ กรรม

1. วัตถลุ กั ษณะใด ทีส่ ามารถแ่ผรงั สีความ่รอน่ได
วตั ถุทุกชนิดทีม่ อี ุณหภมู สิ งู ก่วา -270 ่C หรอื 0 K (เคลวิน)่ยอมมกี ารแ่ผรังสี

2. การดดู กลนื ความ่รอน หมายถงึ
วัตถุทุกชนิดสามารถดูดกลนื พลงั งานรังสี การดูดกลนื พลังงานรังสีของวัตถุ

3.่ปจจัยในการดดู กลนื ่ไดแ่ก่บาง จงอธบิ าย
1. สีของวตั ถุ วตั ถสุ ีด่าหรอื ส่เี ขมดดู กลืนความ่รอน่ไดดีก่วาวัตถุสีขาวหรือส่อี อน
2. ผวิ วตั ถุ วัตถผุ ิวขรขุ ระดดู กลนื ความ่รอน่ไดดีก่วาวตั ถผุ วิ เรียบและขัดมนั

4. ขวดรปู กรวยใบใดดดู ความ่รอน่ไดเร็ว
ขวดสีด่า

5. ขวดรูปกรวยใบใดคายความ่รอน่ไดเรว็
ขวดสดี า่

เฉลย (ต่อ)

คาถามหลังทากจิ กรรม

6. ขวดรูปกรวยท่ีทาดว้ ยสีดาและสีขาวมีอณุ หภมู ิแตกตา่ งกนั เพราะเหตุใด
ขวดรูปกรวยสีดาดูดกลืนพลงั งานความร้อนไดด้ ีกวา่ ขวดรูปกรวยสีขาว

7. นกั เรียนสรุปผลของกิจกรรมน้ีอยา่ งไร
เม่ือขวดรูปกรวยท่ีทาดว้ ยสีดาและสีขาวไดร้ ับความร้อน ขวดรูปกรวยสีดา

มีอณุ หภมู ิสูงกวา่ ท้งั ที่ไดร้ ับพลงั งานความร้อนเท่ากนั นนั่ แสดงวา่ ขวดรูปกรวยสีดา
ดูดกลืนพลงั งานความร้อนไดด้ ีกวา่ ขวดรูปกรวยสีขาว
8. นกั เรียนสามารถนาเร่ืองการแผร่ ังสีความร้อน ไปใชป้ ระโยชนใ์ นชีวติ ประจาวนั อยา่ งไร

ตามความคิดเห็นของนกั เรียน