คู่มือสื่อ Pop up book ก-ฮ

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ

กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์
สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

คำนำ

คู่มือการใช้สื่อการสอนฉบับนี้ เป็นส่วนหนึ่งที่ใช้ประกอบในการ
ใช้สื่อ Pop up book ก-ฮ ซึ่งจัดทำขึ้นภายใต้การจัดการเรียนรู้ของ
นักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชา การศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย
มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา การจัดการเรียนรู้ในครั้งนี้เป็นการจัดการ
เรียนรู้ที่เกิดขึ้นภายใต้กิจกรรมเพชรครุศาสตร์ มีกิจกรรมที่ส่งเสริม
การเรียนรู้ให้แก่นักเรียนในโรงเรียนต่าง ๆ เพื่อมุ่งให้ผู้เรียนได้มี
กิจกรรมการเรียนรู้ที่ดี และช่วยให้ผู้เรียนมีสื่อการสอนที่สามารถ
พัฒนาการเรียนรู้ได้

คู่มือการใช้สื่อการสอนฉบับนี้ จัดทำขึ้นเพื่อส่วนประกอบในการ
ใช้สื่อ Pop up book ก-ฮ สำหรับใช้ในการจัดการเรียนรู้ ซึ่งคู่มือและ
สื่อเป็นส่วนหนึ่งที่นักศึกษา คณะครุศาสตร์ สาขาการศึกษาพิเศษ-
ภาษาไทย จัดทำเพื่อมอบสื่อการสอน Pop up book ก-ฮ ให้แก่
นักเรียนโรงเรียนโสตศึกษา จังหวัดสงขลา ได้ใช้ในการจัดการเรียนรู้
และช่วยส่งเสริมศักยภาพ ทักษะต่าง ๆ ทำให้ผู้เรียนได้รับประโยชน์
และในการต่อยอดความรู้ที่ดีในอนาคตได้ดียิ่งขึ้น

จากการจัดทำสื่อการสอน Pop up book ก-ฮ และคู่มือฉบับนี้
เกิดขึ้นได้ภายใต้การร่วมมือ ร่วมใจกันของนักศึกษาคณะครุศาสตร์
สาขาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย และมีความตั้งใจที่จัดทำสื่อการ
สอน Pop up book ก-ฮ เพื่อมอบให้แก่นักนักเรียน โรงเรียนโสต
ศึกษา จังหวัดสงขลา เพื่อนำสื่อการสอนและคู่มือการใช้สื่อที่จัดทำ
ขึ้นไปใช้ในการจัดการเรียนรู้ให้แก่นักเรียน หากผิดพลาดประการใด
ขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย

คณะผู้จัดทำ
๒๕๖๕

สารบัญ

๑ บทนำ หน้า
๑.๑ หลักการและเหตุผล ๕
๑.๒ ความสำคัญของการจัดทำสื่อการเรียนรู้ ๖
๑.๓ วัตถุประสงค์ของการจัดทำสื่อการสอน ๗
๑.๔ เป้าหมาย ๘
๘
๒ เอกสารที่เกี่ยวข้อง ๙
๒.๑ พยัญชนะไทย ๔๔ ตัว ๑๐
๒.๒ การสะกดตัวอักษรด้วยนิ้วมือ ๑๒
๒.๓ หลักการสะกดนิ้วมือ ๑๖
๑๗
๓ การดำเนินการ ๑๘
๓.๑ อุปกรณ์การจัดทำสื่อ ๑๘
๓.๒ ขั้นตอนการจัดทำสื่อ ๒๐
๓.๓ วิธีการใช้สื่อ ๒๐
๓.๔ ข้อควรระวังในการใช้สื่อ ๒๑
๓.๕ ระยะเวลาการดำเนินการ ๒๑
๓.๖ สถานที่การดำเนินการ ๒๑
๓.๗ ผลที่คาดว่าจะได้รับ ๒๓
๒๕
บรรณานุกรม
ภาคผนวก



๑
บทนำ

๑ บทนำ

๑.๑ หลักการและเหตุผล

การศึกษาเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดทางสังคมที่จะบ่งบอกได้ว่า
ประชาชนในประเทศนั้น ๆ มีสุขภาวะที่ดีหรือไม่ ซึ่งการเข้าถึงการ
ศึกษาที่เท่าเทียมกันและไม่แบ่งแยกเป็นสิ่งสำคัญที่จะลดความเหลื่อม
ล้ำ ไม่เพียงแค่เด็กธรรมดาทั่วไปเท่านั้น แต่รวมถึงเด็กที่มีความ
บกพร่องด้วย เพราะทุกครั้งที่มีการพูดถึงประเด็นนี้ กลุ่มเด็กที่มีความ
บกพร่องมักจะถูกมองข้าม และไม่รับโอกาสที่สำคัญในการศึกษาหรือ
บริการต่าง ๆ เท่าที่ควร ดังนั้น จึงต้องให้ความสำคัญต่อเด็กที่มีความ
ต้องการจำเป็นพิเศษ เพื่อให้เด็กได้รับการศึกษาที่ดีขึ้น และมีสิทธิเท่า
เท่าเทียมกันกับเด็กคนอื่น ๆ

การศึกษาเป็นสิ่งที่สำคัญต่อคนทุกคน เป็นสิทธิ์และโอกาสที่
ควรจะได้รับการเข้าถึงอย่างเท่าเทียมกัน โดยไร้ซึ่งข้อจำกัด โดย
เฉพาะบุคคลที่มีความบกพร่องทางร่างกายหรือสติปัญญา มีภาวะ
ทุพพลภาพ พวกเขาเหล่านี้ก็มีสิทธิ์ที่จะได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
เช่นเดียวกัน ดังนั้น นักศึกษาสาขาวิชา การศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย
คณะครุศาสตร์ จึงจัดทำสื่อขึ้นเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ของผู้เรียน และ
เห็นถึงความสำคัญต่อผู้เรียน เนื่องจากสื่อที่จัดทำขึ้นเป็นสื่อ Pop up
book ก-ฮ ที่ใช้ในการสอนภาษามือ และเป็นสื่อที่มีความจำเป็นอย่าง
ยิ่งสำหรับเด็กที่มีความต้องการจำเป็นพิเศษทางการได้ยิน นักศึกษา
สาขาวิชา การศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย คณะครุศาสตร์จึงมอบสื่อนี้ให้
แก่โรงเรียนโสตศึกษา จังหวัดสงขลา เพื่อนำสื่อไปใช้ในการจัดการ
เรียนรู้ นอกจากนี้การจัดทำสื่อขึ้นไม่เพียงเพื่อเล็งเห็นความสำคัญของ
สื่อและผู้เรียน แต่เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ในทางการศึกษา ให้ผู้เรียนได้
รับการศึกษา และได้รับโอกาสที่ดีเพื่อต่อยอดความรู้ เพื่อให้ผู้เรียน
สามารถนำความรู้จากการเรียนรู้ในการใช้สื่อไปพัฒนาเป็นองค์ความ
รู้ และประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวันได้ ทั้งการสื่อสาร การ
ทำงานต่อไปในอนาคต

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๖

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

๑.๒ ความสำคัญของการจัดทำสื่อการเรียนรู้

การจัดทำสื่อการสอนถือว่ามีความสำคัญ เนื่องการจัดการเรียนการ
สอนนอกจากจากจะสอนเนื้อหาความรู้ต่าง ๆ ให้ผู้เรียนเกิดความเข้าใจ
แล้ว การใช้สื่อประกอบในการสอนหรือจัดการเรียนรู้ด้วยนั้น จะช่วยเพิ่ม
ประสิทธิภาพทั้งครูและผู้เรียน ทำให้ครูสามารถสอนผู้เรียนให้เกิดความ
เข้าใจขึ้น และผู้เรียนเองสามารถรับความรู้ ความเข้าใจที่เพิ่มขึ้นจากการ
เรียนรู้ในชั้นเรียนโดยใช้สื่อประกอบได้ ดังนั้น สื่อจึงมีความสำคัญและ
จำเป็นสำหรับการเรียนรู้ ซึ่งนักศึกษาสาขาวิชา การศึกษาพิเศษ-ภาษา
ไทย คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา จึงเลือกจัดทำสื่อขึ้น คือ
สื่อ Pop up book ก-ฮ เป็นสื่อการสอนในรายวิชภาษาไทย และมีภาษามือ
ประกอบ เพื่อมอบให้แก่โรงเรียนโสตศึกษา จังหวัดสงขลา

นอกจากนี้สื่อเป็นส่วนหนึ่งในแนวทางการตัดสินใจที่ทำให้ผู้เรียน
เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมขึ้นตามจุดมุ่งหมาย ซึ่งการสอนโดยทั่วไป
ครูมักมีบทบาทในการจัดประสบการณ์ต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นด้านเนื้อหา
สาระ หรือทักษะและมีบทบาทในการจัดประสบการณ์เพื่อการเรียนการ
สอน สื่อจึงเป็นส่วนทที่สร้างรากฐานที่เป็นรูปธรรมขึ้นในความคิดของผู้
เรียน ทำให้เร้าความสนใจของผู้เรียน เพราะผู้เรียนสามารถใช้ประสาท
สัมผัสได้ด้วยตา หู และการเคลื่อนไหวจับต้องได้แทนการฟังหรือดูเพียง
อย่างเดียว และสื่อเป็นรากฐานในการพัฒนาการเรียนรู้ที่สำคัญ เนื่องจาก
ผู้เรียนจะสามารถนำประสบการณ์เดิมไปสัมพันธ์กับประสบการณ์ใหม่ ๆ
ได้ เมื่อมีพื้นฐานประสบการณ์เดิมที่ดีอยู่แล้ว ดังนั้นการจัดการเรียนการ
สอนในรูปแบบที่ใช้สื่อ การจัดสภาพแวดล้อมที่ดีเพื่อการเรียนการสอนจึง
มีความสำคัญมาก และผู้จัดทำสื่อเห็นถึงความสำคัญที่จำเป็นอย่างยิ่ง
เนื่องจาก สื่อ Pop up book ก-ฮ มีความสำคัญสำหรับเด็กที่มีความ
ต้องการจำเป็นพิเศษทางการได้ยิน เพื่อให้ทางโรงเรียนได้นำสื่อไปใช้ใน
การจัดการเรียนรู้ และเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้และเป็น
องค์ความรู้ที่สามารถนำไปปรับใช้ต่อไปได้

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๗

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

๑.๓ วัตถุประสงค์ของการจัดทำสื่อการสอน

๑. เพื่อให้นักเรียนได้รู้จักเสียงพยัญชนะไทยและใช้ท่าสะกดนิ้วมือได้ถูกต้อง
๒. เพื่อให้นักเรียนได้มีทักษะการขยับกล้ามเนื้อปากและทักษะการสังเกต
๓. เพื่อให้นักเรียนอ่านและจำพยัญชนะ ก-ฮ ได้อย่างรวดเร็ว
๔. เพื่อให้นักเรียนได้รู้จักความสัมพันธ์ระหว่างท่ามือการสะกดนิ้วมือกับอักษร
ไทยในมุมมองสัทศาสตร์
๕. เพื่อให้นักเรียนหาความเชื่อมโยงระหว่างท่ามือสะกดนิ้วมือภาษาไทยกับ
อักษรไทย
๖. เพื่อให้นักเรียนได้รับประโยชน์ในการประยุกต์ใช้กับการเรียนการสอน
ทักษะการอ่าน เขียน พูด และฟังได้อย่างแม่นยำ

๑.๔ เป้าหมาย

๑. ช่วยพัฒนาผู้เรียนให้ประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น และทำให้ผู้เรียนมีทักษะเพิ่มขึ้น
จากเดิม ช่วยให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนการสอนมากขึ้น ทำให้
เกิดมนุษยสัมพันธ์อันดีในระหว่างผู้เรียนด้วยกันเองและกับผู้สอนด้วย
๒. ช่วยสร้างเสริมลักษณะที่ดีในการศึกษาค้นคว้าหาความรู้ ช่วยให้ผู้เรียนเกิด
ความคิดสร้างสรรค์จากการใช้สื่อเหล่านั้น
๓. ผู้เรียนได้เรียนรู้เกี่ยวกับพยัญชนะ ก-ฮ และใช้สะกดในภาษาของมือได้
๔. เพื่อส่งเสริมสมรรถนะด้านภาษาที่สอดคล้องกับวัย และธรรมชาติของเด็ก

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๘

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

๒
เอกสาร
ที่เกี่ยวข้อง

๒ เอกสารที่เกี่ยวข้อง

๒.๑ พยัญชนะไทย ๔๔ ตัว

อักษรไทย เป็นอักษรที่ใช้เขียนภาษาไทย และภาษากลุ่มน้อยอื่นๆ
ในประเทศไทย มีพยัญชนะ 44 รูป สระ 21 รูป วรรณยุกต์ 4 รูป และ
เครื่องหมายอื่นๆ อีกจำนวนหนึ่ง พยัญชนะไทยจะเรียงตัวไปตามแนว
นอน จากซ้ายไปขวา ส่วนสระจะอยู่หน้า บน ล่าง และหลังพยัญชนะ
ประกอบคำแล้วแต่ชนิดของสระ

พยัญชนะไทย ซึ่งจะมีทั้งหมด 44 รูป

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๑๐

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

ท่องอักษร จดจำพยัญชนะไทย กับเนื้อเพลง ก เอ๋ย ก ไก่ (แบบดั้งเดิม)

อักษร ตัวที่ ๑ ก เอ๋ย ก ไก่
อักษร ตัวที่ ๒ ข ไข่ ในเล้า
อักษร ตัวที่ ๓ ฃ ฃวด ของเรา
อักษร ตัวที่ ๔ ค ควาย เข้านา
อักษร ตัวที่ ๕ ฅ ฅน ขึงขัง
อักษร ตัวที่ ๖ ฆ ระฆัง ข้างฝา
อักษร ตัวที่ ๗ ง งู ใจกล้า
อักษร ตัวที่ ๘ จ จาน ใช้ดี
อักษร ตัวที่ ๙ ฉ ฉิ่ง ตีดัง
อักษร ตัวที่ ๑๐ ช ช้าง วิ่งหนี
อักษร ตัวที่ ๑๑ ซ โซ่ ล่ามที
อักษร ตัวที่ ๑๒ ฌ กะเฌอ คู่กัน
อักษร ตัวที่ ๑๓ ญ ผู้หญิง โสภา
อักษร ตัวที่ ๑๔ ฏ ชะฎา สวมพลัน
อักษร ตัวที่ ๑๕ ฏ ปฏัก หุนหัน
อักษร ตัวที่ ๑๖ ฐ ฐาน เข้ามารอง
อักษร ตัวที่ ๑๗ ฑ มณโฑ หน้าขาว
อักษร ตัวที่ ๑๘ ฒ ผู้เฒ่า เดินย่อง
อักษร ตัวที่ ๑๙ ณ เณร ไม่มอง
อักษร ตัวที่ ๒๐ ด เด็ก ต้องนิมนต์
อักษร ตัวที่ ๒๑ ต เต่า หลังตุง
อักษร ตัวที่ ๒๒ ถ ถุง แบกขน
อักษร ตัวที่ ๒๓ ท ทหาร อดทน
อักษร ตัวที่ ๒๔ ธ ธง คนนิยม
อักษร ตัวที่ ๒๕ น หนู ขวักไขว่
อักษร ตัวที่ ๒๖ บ ใบ ไม้ทับถม

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๑๑

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

อักษร ตัวที่ ๒๗ ป ปลา ตากลม
อักษร ตัวที่ ๒๘ ผ ผึ้ง ทำรัง
อักษร ตัวที่ ๒๙ ฝ ฝา ทนทาน
อักษร ตัวที่ ๓๐ พ พาน วางตั้ง
อักษร ตัวที่ ๓๑ ฟ ฟัน สะอาดจัง
อักษร ตัวที่ ๓๒ ภ สำเภา กางใบ
อักษร ตัวที่ ๓๓ ม ม้า คึกคัก
อักษร ตัวที่ ๓๔ ย ยักษ์ เขี้ยวใหญ่
อักษร ตัวที่ ๓๕ ร เรือ พายไป
อักษร ตัวที่ ๓๖ ล ลิง ไต่ราว
อักษร ตัวที่ ๓๗ ว แหวน ลงยา
อักษร ตัวที่ ๓๘ ศ ศาลา เงียบเหงา
อักษร ตัวที่ ๓๙ ษ ฤาษี หนวดยาว
อักษร ตัวที่ ๔๐ ส เสือ ดาวคะนอง
อักษร ตัวที่ ๔๑ ห หีบ ใส่ผ้า
อักษร ตัวที่ ๔๒ ฬ จุฬา ท่าผยอง
อักษร ตัวที่ ๔๓ อ อ่าง เนืองนอง
อักษร ตัวที่ ๔๔ ฮ นกฮูก ตาโต

๒.๒ การสะกดตัวอักษรด้วยนิ้วมือ

การสะกดตัวอักษรด้วยนิ้วมือ หรือการสะกดนิ้วมือ เป็นวิธีการ
สื่อสารชนิดหนึ่งในหมู่ผู้สูญเสียการได้ยิน หรือคนหูหนวก หรือบุคคลปกติ
ที่ต้องการจะสื่อภาษา สื่อความเข้าใจกับคนหูหนวก โดยการสะกดนิ้วมือ
คือ การที่บุคคลทำท่าด้วยนิ้วมือเป็นรูปต่างๆแทนตัวพยัญชนะ สระ
วรรณยุกต์ ตลอดจนสัญลักษณ์อื่น ๆ ของภาษาประจำชาติเพื่อการสื่อ
ภาษา โดยทั่วไปแล้วตัวอักษรที่ สะกดด้วยนิ้วมือ (Manual Alphabets)
ของภาษาใดก็จะมีจำนวนเท่ากับตัวอักษรของภาษานั้น

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๑๒

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

คุณหญิงกมลา ไกรฤกษ์ อดีตอาจารย์ใหญ่โรงเรียนเศรษฐเสถียร
ถือได้ว่าเป็นผู้ริเริ่มการสะกดนิ้วมือของไทยขึ้นใช้ในประเทศไทยเป็นคน
แรกในปี พ.ศ. ๒๔๙๖ โดยทำการดัดแปลงมาจาก แบบตัวอักษรสะกด
นิ้วมือของอเมริกัน (American Manual Alphabets) และได้ยึดหลักทาง
สัทศาสตร์ทั้งของภาษาไทยและภาษาอังกฤษ หลักการคือ เสียง
พยัญชนะ หรือเสียงสระตัวใดใน ภาษาไทยที่ออกเสียงเหมือนหรือ
คล้ายคลึงกับเสียงพยัญชนะหรือเสียงสระในภาษาอังกฤษ ก็ให้ใช้ ท่า
สะกดนิ้วมือเหมือนกัน เช่น (b) = (บ) ท่าสะกดนิ้วมือ แสดงดังรูปที่ ๑

รูปที่ ๑ ท่าสะกดนิ้วมือของ “บ”

ตัวอย่างของเสียง ตัวอย่างของเสียงในภาษาไทยที่ไม่มีในภาษา
อังกฤษ เช่น เสียง (ป) ดัดแปลงมาจากท่า พ-1 ซึ่งไม่มีในแบบสะกดนิ้ว
มืออเมริกัน เป็นต้น นอกจากนี้ยังคำนึงถึงความถี่ของการใช้ท่ามือแทน
เสียงนั้นอีกด้วย เช่น อักษรใดที่ปรากฏในพจนานุกรมว่า ใช้บ่อยครั้งก็
ใช้ท่ามือง่าย ส่วนอักษรที่ใช้ “ส” ตามพจนานุกรมใช้มากกว่า “ศ” และ
“ษ” ตามลำดับ จึงมีการทำท่าทางดังแสดงในรูปที่ ๒ และแบบสะกด
นิ้วมือไทยทั้งตัวอักษร สระ และวรรณยุกต์ ทั้งหมดได้แสดงในรูปที่ ๓
และ รูปที่ ๔

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๑๓

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

รูปที่ ๒ ท่าสะกดนิ้วมือของ “ส” “ศ” และ“ษ”

รูปที่ ๓ แบบสะกดนิ้วมือไทย

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๑๔

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

รูปที่ ๔ แบบสะกดนิ้วมือของคนหูหนวกในประเทศไทย

จากรูปที่ ๔ แต่ละแถวมีความหมายดังต่อไปนี้
แถวที่ ๑ เป็นท่าตัวอักษรสะกดนิ้วมือที่เป็นท่าเดี่ยว ได้แก่ จ บ ม ร ว อ
แถวที่ ๒-๓ เป็นท่าตัวอักษรสะกดนิ้วมือที่มีเสียงเหมือนกัน แต่เขียนต่าง
กัน โดยกำหนดให้อักษรตัวแรกทำท่าเดี่ยว อักษรที่มีเสียงซ้ำกันกับอักษร
ตัวแรก ให้ทำท่าอักษรตัวแรกและท่าตัวเลขหรือตัวอักษร รวมเข้าเป็นเป็น
๒ ท่า
แถวที่ ๔-๕ ในกรณีที่มีเสียงซ้ำกันหลายตัวอักษร เช่น ข ค ฆ ๑ กำหนด
หลักผสมกับ ท่าเลขเพิ่มมากขึ้น เช่น ก- ๑ = ข. ก – ๒ = ค และ ก ๓ - ม
ตามลำดับ เป็นต้น ต่อจากนั้นก็เป็นพยัญชนะบางตัวที่ต้องใช้ท่ามือ ๒ ท่า
หรือมากกว่านั้น เช่น ธ - ต - ห ๑ เป็นต้น
แถวที่ ๖ เป็นท่าสระในภาษาไทยบางตัวซึ่งได้เรียงลำดับ โดยอาศัยหลัก
เกณฑ์เดียวกันกับท่า พยัญชนะคือ เริ่มจากสระที่ใช้ท่าเดี๋ยวไปสู่สระที่
ต้องใช้ท่ามือ ๒ ท่า

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๑๕

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

๒.๓ หลักการสะกดนิ้วมือ

การสะกดนิ้วมือเป็นการเคลื่อนไหวของนิ้วมือ ต้องทำท่าให้ชัดเจน
ในระดับสายตา ไม่ยกมือขึ้นๆ ลงๆ เว้นวรรคให้ถูกต้องตามหลักภาษาพูด
และภาษาเขียน โดยการสะกดนิ้วมือต้องสะกดเป็นคำ ด้วยการหันฝ่ามือ
ไปสู่ผู้อ่านพร้อมกับเปล่งเสียงคำนั้นด้วย นิยมทำที่ ข้างใบหน้าหรือระดับ
อก ในภาษาไทยนิยมสะกดพยัญชนะ และสระบางตัวด้วยมือที่ถนัด ส่วน
มืออีกข้างหนึ่งใช้แสดงตำแหน่งของสระ วรรณยุกต์ และเครื่องหมายอื่นๆ

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๑๖

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

๓
การ
ดำเนินการ

๓ การดำเนินการ

๓.๑ อุปกรณ์การจัดทำสื่อ

๑. กระดาษแข็ง ๘ แผ่น (สีเหลือง ๒ แผ่น สีแดง ๒ แผ่น สีม่วง ๒
แผ่น สีชมพู ๒ แผ่น)
๒. แผ่นโฟม (สามารถใช้กระดาษแข็งแทนได้)
๓. ไม้บรรทัด
๔. ดินสอ
๕. มีดคัตเตอร์ ๒ เล่ม
๖. รูปภาพ ตัวหนังสือ
๗. กาว ๑ ขวด
๘. เยื่อกาว ๑ ม้วน
๙. กล่อง ๑ ใบ

๓.๒ ขั้นตอนการจัดทำสื่อ

๑. ตัดกระดาษแข็งให้มีขนาด ๑๗ x ๒๓ ซม. จำนวน ๒ แผ่น และ
ขนาด ๑๓.๕ x ๒๓ ซม. จำนวน ๑ แผ่น

๒. นำกระดาษแข็งขนาด ๑๗ x ๒๓ ซม. ที่ตัดเตรียมไว้มาขีดกรอบ
กระดาษทุกด้านโดยให้ความกว้างของกรอบ เป็น ๒.๕ ซม. จากนั้นวาง
กระดาษเป็นแนวนอนแล้วใช้ไม้บรรทัดวัดความกว้าง ๑.๕ ซม. จากเส้น
กรอบ ด้านซ้ายมือและขีดเส้นไว้แล้วจะเห็นได้ว่าเหลือพื้นที่กระดาษอีก
๑๖.๕ ซม. โดยไม่รวมพื้นที่นอกกรอบ แล้วใช้ดินสอขีดแบ่งครึ่งพื้นที่
กระดาษ ๑๖.๕ ซม. จะได้พื้นที่ในกรอบกระดาษเป็น ๓ ช่องคือ ช่องที่ ๑
กว้าง ๑.๓ ซม. ช่องที่ ๒.๕ กว้าง ๘.๒๕ ซม.

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๑๘

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

๓. ใช้สันมีดคัตเตอร์กรีดเส้นในกรอบกระดาษที่ได้ขีดแบ่งไว้ (กรีดแค่
เป็นรอย

๔. เมื่อกรีดเสร็จแล้วนำกระดาษมาวางเป็นแนวนอนและใช้คัตเตอร์ตัด
กระดาษตามกรอบทุกด้านยกเว้นกรอบด้านขวามือ เมื่อตัดเสร็จแล้วกลับ
ด้านของกระดาษพับส่วนที่ตัดขึ้นไปและพับตามรอยที่กรีดไว้

๕. กลับด้านของกระดาษมาอีกครั้งแล้วทากาวหรือติดเยื่อกาวที่ส่วน
กระดาษความกว้าง ๑.๓ ซม. ที่ได้ขีด แบ่งไว้เมื่อตอนแรก แล้วจากนั้นนำ
กระดาษขนาด ๑๓.๕ x ๒๓ ซม. ที่เตรียมไว้มาติดแล้วรอจนกาวแห้ง

๖. ระหว่างรอกาวแห้งนำกระดาษแข็งหรือแผ่นโฟมมาตัดเป็นวงกลม
เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๘ ซม. แล้ว นํารูปภาพสื่อมาติด

๗. เมื่อกาวแห้งแล้วนำกระดาษขนาด ๑๗ x ๒๓ ซม. อีกแผ่นมาติดกัน
ทุกด้านยกเว้นด้านบนก็จะเห็นได้ว่า กระดาษด้านในสามารถดึงขึ้น-ลงเป็น
Popup ได้

๘. นำกระดาษวงกลมที่ติดรูปภาพแล้วมาติดที่หน้า Popup
๙. นำสื่อตัวหนังสือที่เตรียมไว้มาทากาวแล้วติดด้านในกระดาษด้านใน
Popup รีดให้เรียบแล้วรอจนกาวแห้ง เป็นอันเสร็จสิ้นการทำ Popup แบบ
สไลด์ที่มีรูปภาพอยู่ด้านนอกและตัวหนังสืออยู่ด้านในเป็นสื่อการ เรียนรู้ที่
สามารถให้เด็กจดจำคำศัพท์ได้ง่ายขึ้น

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๑๙

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

๓.๓ วิธีการใช้สื่อ

สื่อประกอบไปด้วยทั้งหมด ๑ ส่วน คือ ตัว Pop up พยัชนะไทย ก-ฮ
ซึ่งวิธีการใช้สื่อมีขั้นตอนที่สำคัญ ดังนี้
๑. ตัวสื่อจะเป็นตัว Pop up ซึ่งจะมีแผ่นที่เป็นสีแดงและสีเหลืองที่เป็นจุด

สังเกต เพื่อให้ผู้เรียนใช้ในการดึง ทำให้สื่อเป็นป๊อปอัพที่นูนขึ้น และทำให้เห็น
ภาษามือที่อยู่ด้านล่าง ส่วนด้านบนจะเป็นตัวพยัญชนะไทย

๒. ในการใช้สื่อเมื่อผู้เรียนดึงแผ่นสีเหลืองหรือแดงที่เป็นจุดในการดึงแล้ว
ทำให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ พยัญชนะไทยต่าง ๆ ว่ามีภาษามืออย่างไร ซึ่งพยัญชนะ
แต่ละตัวจะมีภาษามือที่แตกต่างกันไป ตัวอย่างเช่น พยัญชนะไทย ก.ไก่ เมื่อดึง
แล้วจะมีภาษามือคล้ายกับการชู ๒ นิ้ว โดยที่นิ้วหัว แม่โป้งชี้ไปทางนิ้วกลาง
เป็นต้น

๓. จะเห็นได้ว่าผู้เรียนผู้เรียนสามารถเรียนรู้พยัญชนะไทยได้จากการดูภาษา
มือ ซึ่งผู้เรียนสามารถเลือก เรียนรู้พยัญชนะใดก่อนก็ได้ตามความสนใจ และ
ความถนัดของผู้เรียน

๓.๔ ข้อควรระวังในการใช้สื่อ

๑. สื่อการเรียนการสอนไม่สามารถใช้ได้ทุกจุดประสงค์
๒. ควรใช้สื่อการสอนให้เหมาะสมกับจุดประสงค์
๓. ผู้ใช้สื่อจะต้องคุ้นเคยกับเนื้อหาและวิธีการเสนอของสื่อชนิดนั้นๆ
๔. สื่อการเรียนการสอนจะต้องเหมาะสมกับวิธีสอนและกิจกรรมที่ ใช้ใน
การเรียนการสอน
๕. สื่อการเรียนการสอนจะต้องเหมาะสมกับสมรรถภาพและวิธีการเรียน
ของผู้เรียน
๖. สื่อการเรียนการสอนจะต้องให้ความเป็นรูปธรรม
๗. ควรจัดสิ่งแวดล้อมสิ่งอำนวยความสะดวกให้เหมาะสม
๘. ควรทดลองใช้สื่อการเรียนการสอนก่อนใช้และควรมีคู่มืออธิบายการใช้
สื่อที่ชัดเจน ข้อควรคิดในการใช้สื่อการเรียนการสอน

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๒๐

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

๓.๕ ระยะเวลาการดำเนินการ

วันที่ ๑๘ – ๒๗ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๕

๓.๖ สถานที่การดำเนินการ

มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา คณะครุศาสตร์ อาคารศูนย์ช่วยเหลือ
ระยะแรกเริ่มสำหรับเด็กที่มีความต้องการจำเป็นพิเศษ

๓.๗ ผลที่คาดว่าจะได้รับ

๑. นักเรียนสามารถได้รู้จักเสียงพยัญชนะไทยและใช้ท่ามือสะกดนิ้วมือได้
ถูกต้อง

๒. เพื่อให้นักเรียนได้มีทักษะการขยับกล้ามเนื้อปากและทักษะการสังเกต
๓. นักเรียนอ่านและจำพยัญชนะ ก-ฮ ได้อย่างรวดเร็ว
๔. นักเรียนได้รู้จักความสัมพันธ์ระหว่างท่ามือการสะกดนิ้วมือกับอักษร
ไทยในมุมมองสัทศาสตร์
๕. เพื่อให้นักเรียนหาความเชื่อมโยงระหว่างท่ามือสะกดนิ้วมือภาษาไทย
กับอักษรไทย

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๒๑

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

๖. เพื่อให้นักเรียนได้รับประโยชน์ในการประยุกต์ใช้กับการเรียนการ
สอนทักษะการอ่าน เขียน พูด และฟังได้อย่างแม่นยำ

๗. ช่วยเสริมสร้างบรรยากาศในการเรียน สื่อการสอนนั้นช่วยเสริม
สร้างบรรยากกาศภายในห้องเรียนและการเรียนให้ผ่อนคลายขึ้นได้
เนื่องจากรูปแบบของการสอนก็จะเปลี่ยนแปลงไป ตามแต่รูปแบบของ
สื่อที่ถูกนำมาใช้รวมกับการสอน ทำให้ผู้เรียนสนุกสนานกับการเรียน
การสอนได้มากขึ้น ไม่ซ้ำอยู่กับแค่การบรรยายของผู้สอนเพียงอย่าง
เดียวเท่านั้น

๘. ช่วยกระตุ้นและสร้างความสนใจให้กับผู้เรียน ด้วยรูปแบบของ
สื่อที่สามารถนำมาใช้พลิกแพลงเปลี่ยนแปลงไปได้ตามวิธีการนำเสนอ
รวมถึงมีรูปแบบหลากหลายจึงสามารถกระตุ้นและสร้างความสนใจให้
กับผู้เรียนได้เป็นอย่างดี

๙. ช่วยให้ผู้เรียนมีอารมณ์ร่วมและสนุกสนานได้มากขึ้น ด้วยรูป
แบบที่มีหลากหลายของสื่อการสอน รวมถึงสื่อการสอนบางรูปแบบ
สามารถโต้ตอบกับผู้เรียนได้อย่างเช่นแอพพลิเคชั่นหรือเกมที่นำมา
ประยุกต์ใช้กับการเรียนก็สามารถช่วยให้ผู้เรียนได้สนุกสนานกับการ
เรียนได้มากขึ้น

๑๐. ช่วยให้การสื่อสารระหว่างผู้สอนกับผู้เรียนเข้าใจตรงกัน
เนื่องจากบางครั้งการบรรยายของผู้สอนเพียงอย่างเดียวนั้นอาจไม่
สามารถสื่อสารภาพหรือบางสิ่งบางอย่างออกมาได้เพียงพอที่จะทำให้ผู้
เรียนเข้าใจตรงกับสิ่งที่ผู้สอนต้องการ แต่สื่อการสอนสามารถเข้ามา
ช่วยในส่วนนี้ได้ โดยสามารถนำเสนอภาพต่างๆ ช่วยให้ผู้เรียนเห็นภาพ
ต่างๆประกอบการบรรยายได้อย่างชัดเจน ช่วยให้เข้าใจตรงกับผู้สอน
อย่างมีประสิทธิภาพที่สุด

๑๑. ช่วยให้เกิดการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น เนื่องจากสื่อ
การสอนนั้นทั้งช่วยกระตุ้น สร้างความสนใจ ช่วยให้ผู้เรียนสนุกสนาน
รวมถึงสร้างบรรยากาศที่ดีขึ้นในการเรียน ดังนั้นจึงทำให้การเรียนการ
สอนมีประสิทธิภาพมากขึ้น เพราะว่าเมื่อผู้เรียนมีสมาธิจดจ่อร่วมกับ
การสอน การเรียนรู้ต่างๆย่อมต้องมีประสิทธิภาพมากขึ้นตามไปด้วย

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๒๒

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

แหล่งอ้างอิง

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๒๓

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

แหล่งอ้างอิง

Educatepark. (๒๕๖๕). พยัญชนะไทย, สืบค้นเมื่อ ๒๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕.
จาก.https://www.educatepark.com/

(ม.ม.ป.). (๒๕๖๕). การสะกดตัวอักษรด้วยนิ้วมือ, สืบค้นเมื่อ ๒๒ กุมภาพันธ์
๒๕๖๕. จาก.https://archive.lib.cmu.ac.th/full/T/2554/
enco20354ws_ch2.pdf.

(๒๕๖๕). การสะกดนิ้ว, สืบค้นเมื่อ ๒๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕. จาก.
http://elearning.psru.ac.th/courses/274/%E0%B8%9A%
E0%B8%97%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%883.pdf

กมลาไกรฤกษ์. 2496. แบบสะกดนิ้วมือไทย.กรุงเทพฯ: สมาคมคนหูหนวก
แห่งประเทศไทย. พจนานุกรมสารสนเทศภาษามือไทย[ออนไลน์]. เข้า
ถึงได้จาก :(http://pirun.ku.ac.th/~fhumalt/THSL/THSL/
THSLindex.html

ราชบัณฑิตยสถาน. 2542. หลักเกณฑ์การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมัน
แบบถ่ายเสียง. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก(http://www.roin.go.th/th/
profile/index.php)

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๒๔

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

ภาคผนวก

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๒๕

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

ภาคผนวก

สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ

รูปที่ ๑ สื่อ Pop up book ก-ฮ

รูปที่ ๒ สื่อ Pop up book ก-ฮ ๒๖

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

ภาคผนวก

สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ

รูปที่ ๓ ภาษามือพยัญชนะภาษาไทย

รูปที่ ๔ ตัวอย่างสื่อ Pop up book ก-ฮ

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๒๗

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

ภาคผนวก

รูปภาพของการทำสื่อ

รูปที่ ๑ การตัด และวัดขนาดวัสดุในการการทำสื่อ

รูปที่ ๒ การติดสื่อ การประกอบสื่อตามขั้นตอน

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๒๘

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

ภาคผนวก

รูปภาพของการทำสื่อ

รูปที่ ๓ การประกอบสื่อ และจัดทำสื่อ

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๒๙

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

คณะผู้จัดทำ

ที่ปรึกษา

ผศ.รักษิณา หยดย้อย
นางสาวพัชยากรณ์ พลูเกตุ
นางหทัยรัตน์ ศรีชัยชนะ
อาจารย์คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา

ผู้จัดทำ

นักศึกษาชั้นปีที่ ๑ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย
นักศึกษาชั้นปีที่ ๒ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย
คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา

คู่มือการใช้สื่อการสอน Pop up book ก-ฮ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๓๐

โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-ภาษาไทย

คู่มือการใช้สื่อการ
สอน Pop up
book ก-ฮ

กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย
โดยนักศึกษาคณะครุศาสตร์
สาขาวิชาการศึกษาพิเศษ-
ภาษาไทย

กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕