อิเหนาาา

ภาควิชาภาษาไทย

อิเหนา

ตอน ศึกกะหมังกุหนิง

เ ส น อ คุ ณ ค รู สุ รี ย์ พั ฒ น า ว นิ ช กุ ล

สารบัญ แผนผัง วงศ์เทวัญ / อสัญหยา / อสัญแดหวา ๑
กษัตริย์ชวากับมเหสี
ประวัติความเป็นมา ๒
แนะนำตัวละคร ๓
สรุปเนื้อเรื่องย่อ ๔-๕
สรุปข้อคิดที่ได้จากเรื่อง ๖-๗
รายชื่อสมาชิกของกลุ่ม ๘

๙

วงศ์เทวัญ / อสัญหยา / อสัญแดหวา

องค์ปะตาระกาหลา

ท้าวกุเรปัน ท้าวดาหา ท้าวกาหลัง ท้าวสิงหัดส่าหรี

ประไหมสุหรี ลิกู ประไหมสุหรี ประไหมสุหรี ลิกู ประไหมสุหรี

อิเหนา กะหรัดตะปาตี บุษบา สการะหนึ่งหรัด บุษบารากา สุหรานากง
วิยะตา จินดาส่าหรี
สียะตรา

ห น้ า ที่ ๑

กษัตริย์ชวากับมเหสี

ตำแหน่งมเหสี กษัตริย์ (อิเหนา) ตำแหน่งมเหสี
ฝั่ งซ้าย ฝั่ งขวา

ประไหมสุหรี บุษบา ประไหมสุหรี จินตะหรา
มะเดหวี มาหยารัศมี มะเดหวี สการะวาดี
มะโต บุษบากันจะนา บุษบาวิลิศ
อรสานารี มะโต ระหนากะระติกา
ลิกู หงยาหยา สุหรันกันจาส่าหรี
ลิกู
เหมาหลาหงี หน้าที่ ๒
เหมาหลาหงี

ประวัติความเป็นมา

เรื่องอิเหนามีมาตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี มีเรื่องเล่ากันว่าพระราชธิดา
ในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ คือ เจ้าฟ้าหญิงกุณฑลและเจ้าฟ้าหญิงมงกุฎ

ทรงได้นางข้าหลวงมาจากปัตตานี นางข้าหลวงคนนี้ได้เล่านิทานปันหยีหรือเรื่องอิเหนา
ของชวาถวาย เจ้าฟ้าหญิงกุณฑลทรงนำเค้าเรื่องมาแต่งเป็นบทละครเรื่อง

ดาหลัง (อิเหนาใหญ่) ส่วนเจ้าฟ้าหญิงมงกุฎทรงแต่งเรื่อง อิเหนา (อิเหนาเล็ก)

ต่อมาในสมัยรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระพุ ทธเลิศหล้านภาลัยได้ทรงพระราชนิพนธ์

เรื่องอิเหนาเป็นบทละครสำหรับใช้แสดงละครรำ ในตอนท้ายของบทพระราชนิพนธ์

ได้อ้างถึงเรื่องอิเหนาในสมัยอยุธยาว่า




อันอิเหนาเอามาทำเป็นคำร้อง สำหรับงานการฉลองกองกุศล

ครั้งกรุงเก่าเจ้าสตรีเธอนิพนธ์ แต่เรื่องต้นตกหายพลัดพรายไป

หากพระองค์ทรงพิภพปรารภเล่น ให้รำเต้นเล่นละครคิดกลอนใหม่

เติมแต้มต่อติดประดิษฐ์ไว้ บำรุงใจไพร่ฟ้าข้าแผ่นดิน

ห น้ า ที่ ๓

แนะนำตัวละคร ๔

อิเหนา อิเหนาหรือระเด่นมนตรี เป็นโอรสของท้าวกุเรปันกับประไหมสุหรี
บุษบา เป็นชายรูปงาม นิสัยเจ้าชู้ มีความเชี่ยวชาญในการรบ

เป็นธิดาของท้าวดาหากับประไหมสุหรี เป็นคู่ตุนาหวันของอิเหนา


เป็นหญิงที่งามเลิศกว่าใคร เมื่อครั้งประสูติมีเหตุอัศจรรย์เกิดขึ้น คือ

มีกลิ่นหอมทั่วไปทั้งเมือง และมีเสียงคนตรีดังขึ้นโดยไม่มีผู้บรรเลง

เป็นธิดาของระตูหมันหยา มีรูปโฉมงดงาม มีนิสัยเอาแต่ใจ จินตะหราวาตี
เจ้าอารมณ์ ช่างประชดประชัน

เป็นกษัตริย์ปกครองเมืองกุเรปัน มีนิสัยหยิ่งทระนงในศักดิ์ศรีของวงศ์อสัญแดหวา ท้าวกุเรปัน

ท้าวดาหา

กษัตริย์ปกครองเมืองดาหา เป็นพระอนุชาของท้าวกุเรปัน เป็นผู้ที่มีความยุติธรรม

๕ แนะนำตัวละคร ท้าวกะหมังกุหนิง

เป็นผู้ปกครองเมืองกะหมังกุหนิง มีพระโอรสชื่อวิหยาสะกำ เป็นผู้ที่รักลูกมาก

เป็นโอรสของท้าวกะหมังกุหนิง เป็นชายรูปงาม ผิวพรรณผุดผ่อง มีฝีมือในการใช้ทวน วิหยาสะกำ

สุหรานากง เป็นโอรสของท้าวสิงหัดส่าหรี เป็นคู่ตุนาหงันของสการะหนึ่งหรัด
เป็นผู้ที่มีความกล้าหาญ อยู่ในโอวาทของพ่อแม่และวางตนได้อย่างเหมาะสม
กะหรัดตะปาตี



เป็นโอรสของท้าวกุเรปันกับลิกู เป็นผู้มีความสามารถในการรบและเชื่อฟัง
คำสั่งสอนของท้าวกุเรปัน

สังคามาระตา เป็นโอรสของระตูปรักมาหงัน และเป็นน้องของมาหยารัศมี สังคามาระตาเป็นหนุ่มรูปงาม
มีความเฉลียวฉลาด รอบคอบ แก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้เก่งและกล้าหาญ ทั้งยังมีความซี่อสัตย์

และชำนาญในการใช้ทวนเป็นอาวุธ เป็นคู่คิด คู่ปรึกษา และช่วยเตือนสติอิเหนาได้หลายครั้ง

เรื่องย่อ



มีกษัตริย์วงศ์เทวัญ 4 องค์ คือ ท้าวกุเรปัน ท้าวดาหา ท้าวกาหลัง และท้าวสิงหัดส่าหรี ท้าวกุเรปันมีโอรสผู้เก่งกล้าสามารถยิ่งชื่ออิเหนา
และท้าวดาหามีธิดาผู้ทรงโฉมชื่อนางบุษบา กษัตริย์ทั้งสองนครให้โอรสและธิดาตุนาหงัน (หมั้น) กันไว้ตั้งแต่ว้ยเยาว์ตามประเพณีของกษัตริย์วงศ์เทวัญ

เมื่ออิเหนาอายุได้ ๑๕ ปี อิเหนาต้องไปช่วยปลงศพพระอัยกีที่เมืองหมันหยา ได้พบนางจินตะหราธิดาท้าวหมันหยาก็หลงรัก
และไม่ยอมกลับเมืองกุเรปันเพื่ ออภิเษกกับนางบุษบา

ท้าวกุเรปันจึงมีหนังสือไปรียกตัวอิเหนากลับ แล้วนัดท้าวดาหาให้เตรียมการวิวาห์ เมื่ออิเหนาทราบเรื่องก็ออกอุบายขอไปเที่ยวป่าพร้อมบริวาร แล้วปลอมตัวเป็นโจรป่า
ชื่อมิสาระปันหยี ตั้งใจจะไปเมืองหมันหยา ระหว่างทางได้สู้รบกับกษัตริย์หลายเมือง และมีชัยชนะ ได้โอรสธิดาของเจ้าต่างเมืองมาเป็นเชลย
คือ นางสการะวาตีและนางมาหยารัศมีซึ่งอิเหนารับไว้เป็นชายา และสังคามาระตาซึ่งอิเหนารับมาเลี้ยงอย่างอนุชา
เมื่อไปถึงเมืองหมันหยา อิเหนาได้นางจินตะหราเป็นชายาและบอกตัดรอนนางบุษบา ท้าวดาหากริ้ว ประกาศว่าถ้าใครมาขอนางบุษบาก็จะยกให้

กล่าวถึงระตูจรกาซึ่งปรารถนามีคู่ จึงให้ช่างไปวาดรูปธิดาเมืองต่าง ๆ ช่างได้วาดรูป
นางบุษบา ๒ รูป ปะตาระกาหลาซึ่งเป็นองค์เทวอัยกาต้องการจะสั่งสอนอิเหนา

จึงลักรูปนางบุษบาไปจากช่างวาดรูปหนึ่ง เหลือไว้รูปหนึ่ง เมื่อจรกาเห็นรูปนางบุษบาก็หลงรัก
จึงอ้อนวอนพี่ชายคือท้าวล่าสำให้ไปสู่ขอนาง ท้าวดาหาก็ยอมยกนางบุษบาให้แก่จรกา

ห น้ า ที่ ๖

เรื่องย่อ

ฝ่ายองค์ปะตาระกาหลาได้นำรูปนางบุษบาที่ลักจากช่างวาดนั้นไปทิ้งไว้ที่โคนต้นไทร
วิหยาสะกำตามกวางแปลงมาพบรูปนางก็คลั่งไคล้ใหลหลง วอนท้าวกะหมังกุหนิง
ซึ่งเป็นพระบิดาให้ส่งทูตไปขอนางบุษบา แต่ท้าวดาหาปฏิเสธเพราะได้ยกนางให้จรกาแล้ว

ท้าวกะหมังกุหนิงสงสารโอรสจึงยกทัพไปตีเมืองดาหาเพื่ อชิงตัวนางบุษบา
ท้าวกุเรปันเรียกตัวอิเหนาจากเมืองหมันหยามาช่วยท้าวดาหาทำศึกกับท้าวกะหมังกุหนิง
อิเหนามีชัยในสงครามครั้งนี้ สังคามาระตาสังหารวิหยาสะกำ ส่วนอิเหนาสังหารท้าวกะหมังกุหนิง



เมื่อเสร็จศึก อิเหนาเข้าเฝ้าท้าวดาหา และได้พบนางบุษบา ก็หลงรักนางทันที
อิเหนาเสียดายที่นางจะต้องอภิเษกกับจรกา จึงหาทางขัดขวางพิธีอภิเษกโดยลักตัวนางบุษบา
ไปซ่อนไว้ในถ้ำ ปะตาระกาหลากริ้วที่อิเหนาทำไม่ถูก จึงบันดาลให้เกิดลมหอบพรากนางบุษบา
ไปจากอิเหนา อิเหนาและนางบุษบาต่างก็ต้องผจญเหตุการณ์ต่าง ๆ อยู่เป็นเวลาหลายปี

จึงได้กลับมาพบกัน





ห น้ า ที่ ๗

๘ สรุปข้อคิดจากเรื่อง

๑. ความกล้าหาญ ไม่หวาดหวั่นพรั่นพรึงต่อข้าศึกศัตรู
เช่น ท้าวดาหารู้ว่าท้าวกะหมังกุหนิง จะยกทัพออกไปสู้รบโดยมิเกรงกลัวแต่อย่างใด

๒. ความรักในศักดิ์ศรี การมีขัตติยมานะหรือความสำนึกในเกียรติแห่งวงศ์ของตนเอง เช่น อิเหนาเมื่อทราบว่า
๓.
๔. เมืองดาหาเกิ
ดศึก แม้จะไม่อยากไปช่วยแต่ความรักในวงศ์อสัญแดหวา จึงต้องยกทัพไปช่วย

รักษาคำสัตย์ การรู้จักรักษาคำพู ด เมื่อพู ดไว้อย่างไรก็ต้องทำตาม แม้ว่าจะมีใครมาบีบบังคับหรือฝืนคำพู ดหรือมีเหตุการณ์ใด เกิดขึ้นก็ไม่ควรเสียคำพู ด
เมื่อท้าวกะหมังกุหนิงส่งทูตมาขอนางให้เเก่โอรสของตน ก็ทรงปฏิเสธและยืนยันว่าได้ยกให้ระตูจรกาไปแล้วไม่อาจกลับคำ
และพร้อมที่จะทำสงครามถ้าท้าวกะหมังกุหนิงยกทัพมาโจมตี



การรู้จักให้อภัย การไม่ถือโทษโกรธแค้นกันและกัน เมื่อผิดพลาดไปก็สามารถอโหสิกรรมต่อกัน เช่น
เมื่อทัพกะหมังกุหนิงยอมแพ้ อิเหนาก็ให้อภัยและยอมให้นำศพท้าวกะหมังกุหนิงและพระโอรสกลับไปทำพิธีที่เมืองได้

๕. ความรักและความหลงใหล ควรรู้จักแยกแยะให้ออกระหว่างความรักกับความหลงใหล ในเรื่องนี้ วิหยาสะกำหลงใหลนางบุษบาแม้ได้เห็นเพียงภาพวาด
และหากไม่ได้นางมาเป็นชายา จะต้องตายทำให้ท้าวกะหมังกุหนิงต้องทำศึกกับเมืองดาหา ในที่สุดสองพ่อลูกก็จบชีวิตลง
อิเหนาหลงใหลนางจินตะหราจนไม่ยอมอภิเษกกับคู่หมั้น ก่อให้เกิดความขัดแย้งตามมามากมาย

สมาชิ กกลุ่ ม

มัธยมศึกษาปีที่ ๔ ห้อง ๗

นางสาว ชนมน วุฒิกรีเกียรติ เลขที่ ๗
นางสาว ธัญชนก พุ ฒิสาร เลขที่ ๓๐
นางสาว พิมณภัทร แสงทอง เลขที่ ๓๗
นาย ภานุรุจ สิงหะสุริยะชัย เลขที่ ๓๘
นางสาว สราสินี วรรณทิม เลขที่ ๓๙




ขอบคุ ณสำหรั บการรั บชม

ห น้ า ที่ ๙ | โ ร ง เ รี ย น โ ย ธิ น บู ร ณ ะ