เมืองตะโกลา

เมืองตะโกลา
ตะกัว ปาเมืองประวัติศาสตร์ทีแฝงเอาไว้ด้วยความคลาสสิค
สารสนเทศศาสตร์และบรรณารักษศาสตร์@PKRU

หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ นวัตกรรมส่งเสริมการอ่าน
สารบัญ
01
04 ถนนสายวัฒนธรรมเมืองเก่าตะกัว ปา
เมืองตะโกลา
"เมืองตะกัว ปา" (Takuapa)
07 11 15
ศาลเจ้าพ่อกวนอูตะกัว ปา (ซิน ใช่ตึง) โรงพระตลาดใต้
บ้านขุนอินทร์ บ้านโบราณอยู่อาศัยของ ร.อ.ท. ขุนอินทรคีรี (ช้อย ณ นคร)
วัดเสนานุชรังสรรค์ เปนวัดราษฎร์ สังกัดคณะสงฆ์ฝาย มหานิกาย
19
23 27
31 บรรณานุกรม
อําเภอตะกัว ปา จังหวัดพังงา เปนเมือง เล็กๆ ทีมีเสน่ห์ชวนค้นหา ในด้านวิถีชีวิต วัฒนธรรม และสถาปตยกรรม ในยุคเหมือง
แร่ดีบุกทีเฟอ งฟูตัง แต่สมัยรัชกาลที 7
วัดพระธาตุคีรีเขต (วัดลุ่ม) วัดเก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองชาวตะกัว ปา
โรงเรียนเต้าหมิง โรงเรียนสอนภาษาจีน แห่งแรก และแห่งเดียวในเมืองเก่าตะกัว ปา
สะพานเหล็กบุญสูง หรือ สะพานเหล็กโคก ขนุนก้าวข้ามกาลเวลา ย้อนอดีตพังงายุค เหมืองแร่

เมืองตะโกลา | หน้า 01
การเดินทาง
ทีซึงการเดินทางของคุณได้เริมต้นขึน
เมืองตะโกลา
"เมืองตะกัวปา" (TAKUAPA)
จากการศึกษาข้อมูลทางประวัติศาสตร์พบว่าเดิมเมืองตะกัว ปา เปน เมืองเก่าและเปนศูนย์กลางการค้าแร่ขนาดใหญ่ ซึงมีความเจริญ รุ่งเรืองมาก ซึงในสมัยโบราณได้กล่าวถึงเมืองท่าทีสําคัญทาง ตะวันออก "สุวรรณภูมิ" อยู่บริเวณแหลมมลายูหรือแหลมทองทาง ตะวันตกตัง แต่ตะโกลา (Takola) มีเมืองท่าตะโกลา (Takola) วรรณคดีอินเดียโบราณเรียกว่า "สุวรรณทวีป" ดินแดนทีเรียกว่า "สุวรรณทวีป" มีเมืองท่าทีสําคัญทีนักโบราณคดีว่าไว้ ได้แก่ "เมือง ตะกัว ปา" (Takuapa)

เมืองตะโกลา | หน้า 02

"ตะกัว ปา" เดิมเปนเมืองเรียกว่า "เมือง
ตะกัว ปา" แต่ในสมัยโบราณ คือ เมืองตะโกลาเปน เมืองทีสําคัญเมืองหนึงของฝ งทะเลด้านตะวันตก ของภาคใต้มีความเจริญรุ่งเรืองมาพร้อมๆ กับ เมืองนครศรีธรรมราชและเมืองไทรบุรี ชาวพืนเมือง เดิมเปนชาวปาพวกหนึง เรียกว่า "ซาไก" ต่อมาชาว มลายูได้อพยพเข้ามาตัง หลักแหล่งในดินแดนแถบนี ประมาณ พ.ศ. 200 – 300 พระเจ้าอโศกมหาราช จักรพรรดิแห่งประเทศอินเดียได้ยกกองทัพมาปราบ แคว้นกลิงคราษฎร์ ในดินแดน ตะวันออกเฉียงใต้ ชาวกลิงคราษฎร์บางพวก จึงได้อพยพมาขึนที เมืองตะกัว ปา และเมืองใกล้เคียงโดยได้นําความรู้ ต่างๆ มาเผยแพร่ในดินแดนแถบนีด้วยเมือง
ตะกัว ปาเปนเมืองท่าทีสําคัญ ทีชนชาติทางตะวันตก รู้จักเปนอย่างดี โดยเฉพาะชนชาติอินเดีย ซึงได้มา ถึงเมืองนีก่อนชนชาติอืนๆ ดังปรากฏหลักฐานใน หนังสือมิลินทปญหาซึงได้เขียนไว้เมือประมาณ พ.ศ. 500 ว่าชาวอินเดียเรียกเมือง
ตะกัว ปาว่า "เมืองตกุโกล" หรือ "ตกโกล" ใน ภาษาบาลีและตกุลในภาษาสิงหล แปลว่า กระวาน เหตุผลทีได้เรียกชือดังนี น่าจะสืบเนืองมาจากเปน ดินแดนทีอุดมสมบูรณ์ด้วยเครืองเทศ และในเวลา ต่อมาชาวกรีก อาหรับและเปอร์เซียเข้ามาทําการ ค้าขายติดต่อด้วย ปรากฏตามจดหมายเหตุของปโต เลมี เรียกเมืองนีว่า "ตะโกลา" อาหรับเรียกว่า "กะกุ ละ" หรือ "กะโกละ" นอกจากนี ยังมีชาวจีนได้นําเอา เครืองกระเบืองเข้ามาค้าขายยังถิน ฐานนีตัง แต่ 1,600 ปมาแล้ว และก็มีชนชาติต่างๆ เข้ามาติดต่อ ค้าขายในพื นทีแห่งนี
เมืองตะกัว ปาหรือเมืองตะโกลานัน เดิมขึนอยู่ใน ปกครองของเมืองนครศรีธรรมราชซึงเปน เมือง เอกราชของประเทศศรีวิชัย แต่เมือประมาณ พ.ศ. 1832 ชนชาติไทยได้อพยพมาตัง ถิน ฐานในแคว้น สุวรรณภูมิ และมีอํานาจมากขึนจนตีได้เมือง นครศรีธรรมราชและเมืองตะกัว ปา ต่อมาเมือ พ.ศ. 2437 ได้แบ่งการปกครองหัวเมืองต่างๆ ออกเปน มณฑลและจังหวัด เมืองตะกัว ปาจึงมีฐานะเปน จังหวัดขึนกับมณฑลภูเก็ต และต่อมาในสมัย รัชกาลที 7 เกิดภาวะเศรษฐกิจตกตํา เมือง
ตะกัว ปาจึงถูกลดลําดับความสําคัญจากจังหวัด ตะกัว ปาลงมาเปนอําเภอตะกัว ปาขึนกับจังหวัด พังงา เมือป พ.ศ. 2475 โดยศูนย์กลางการ ปกครองได้ย้ายไปอยู่ทีอําเภอเมือง
เมืองตะโกลา | หน้า 03

“ถนนศรีตะกัวปา”
ถนนสายวัฒนธรรมเมืองเก่าตะกัวปา
องค์การบริหารส่วนจังหวัดพังงา ร่วมกับการท่องเทียวแห่งประเทศไทย สํานักงานพังงา เทศบาล เมืองตะกัว ปา และชุมชนตลาดใหญ่ จัดโครงการถนนสายวัฒนธรรมจังหวัดพังงา โดยใช้ชืองานว่า "ถนนสายวัฒนธรรมเมืองเก่าตะกัว ปา" มีพิธีเปดในวันอาทิตย์ที 6 ธันวาคม 2563 ณ บริเวณสาม แยกหน้าศาลเจ้าพ่อกวนอู ถนนศรีตะกัว ปา อําเภอตะกัว ปา จังหวัดพังงา สําหรับโครงการถนนสาย วัฒนธรรมจังหวัดพังงา (ถนนสายวัฒนธรรมเมืองเก่าตะกัว ปา) กําหนดจัดงานทุกวันอาทิตย์ ระหว่างวันอาทิตย์ที 1 พฤศจิกายน 2563 ทีผ่านมา จนถึงวันอาทิตย์ที 29 สิงหาคม 2564 ตัง แต่ เวลา 15.00 น. จนถึง 20.00 น. ณ บริเวณถนนศรีตะกัว ปา และถนนอุดมธารา อําเภอตะกัว ปา จังหวัดพังงา โดยมีวัตถุประสงค์เพือส่งเสริมดํารงรักษาวิถีชีวิต วัฒนธรรมและภูมิปญญาท้องถิน ของจังหวัดพั งงา ส่งเสริมการท่องเทียว ทําให้มีนักท่องเทียวทัง ชาวไทยและชาวต่างประเทศเข้ามา ท่องเทียวในจังหวัดพังงามากขึน สร้างอาชีพและรายได้ให้แก่กลุ่มอาชีพและคนในชุมชน เพือเปนการ อนุรักษ์วัฒนธรรมทีสะท้อนถึงวิถีการดํารงชีวิตของชาวตะกัว ปา และเพือให้เด็กและเยาวชนได้เรียนรู้ และสืบทอดวัฒนธรรมให้คงอยู่สืบไป
เมืองตะโกลา | หน้า 04

“ถนนศรีตะกัว ปา ”
สถานทีตัง ของ “ถนนคนเดินตะกัว ปา” ในอดีตเคยเปนถนนสายที คึกคักทีสุดในจังหวัดพังงานัน เพราะย่านนีมีคนจีนเข้ามาทํา เหมืองแร่ดีบุกเปนจํานวนมาก เมืองจึงก่อร้างสร้างตัวขึน และมี ความคึกคักตลอด 24 ชัว โมง
ส่วนสองฟากฝ งถนนก็เต็มไปด้วยตึกแถวสไตล์ชิโนโปรตุกีสที แต่ละหลังเต็มไปด้วยเอกลักษณ์จากลวดลายปูนป น ซุ้มประตูโค้ง ลายแกะสลักไม้ และตัวตึกสีสันสวยงาม จวบจนถึงปจจุบันทียัง คงเสน่ห์และมนต์ขลังไว้ในบรรยากาศแบบเก่าๆ ไม่เสือมคลาย เมือหมดยุคทองของการทําเหมืองแร่
ถนนศรีตะกัว ปาจึงเงียบลงไปถนัดตา เพราะชาวพืนทีต่างเก็บตัว อยู่ในบ้าน จนเมือไม่กีปมานี ทีถนนสายนีกลับมามีชีวิตชีวาอีก ครัง โดยเฉพาะวันอาทิตย์ทีมีถนนคนเดิน สองข้างทางจะเต็มไป ด้วยลูกค้า ทีพ่อค้าแม่ขายต่างก็ยิม แย้มทักทายลูกค้า และตักนู้น หยิบนีให้ชิมกันก่อนตัดสินใจซือ และมิตรภาพของคนในพื นทีอัน น่ารัก เพราะคุณตา คุณยาย คุณปา คุณอา ต่างรู้จักกันหมด จึงได้ยินเสียงพู ดคุยทักทายอยู่ไม่ขาดสาย
นักท่องเทียวสามารถเดินเทียวชมตึกรามบ้านช่องที ถนนคนเดินตะกัว ปาเพือให้ได้เห็นบรรยากาศของวิถี ชีวิตเก่า ๆ ภายในบ้านสไตล์ชิโนโปรตุกีส ทีเด่นด้วย ตัวบ้านลึกยาวและแบ่งพืนทีใช้สอยไว้เปนตอน ๆ กลางบ้านจะมีบ่อนําทียังคงมีนําให้ใช้สอยไม่ขาด และ บ้านบางหลังยังมีช่องเพดานอยู่ด้านบน เขาเอาไว้ ให้หญิงสาวสมัยก่อน แอบดูชายหนุ่มทีเข้ามาในบ้าน เดินชมภายในระหว่างบ้านก็สะดุดตาเข้ากับภาพถ่าย เก่าแก่ ซึงคนในภาพแต่งกายในชุดแปลกตา สอบถามจากเจ้าบ้านจึงได้ความว่า คนแถบนีส่วน หนึงเปนชาว “บ้าบ๋าย่าหย่า” กลุ่มชนชาวจีน-มลายู ซึงมีประเพณี วัฒนธรรม และเครืองแต่งกายอัน เปนเอกลักษณ์เฉพาะตัว ยิง ได้พูดคุยก็ยิง รู้สึก สนุกสนานไปกับคําบอกเล่า และเรืองราววิถีชีวิตของ คนในอดีต
เมืองตะโกลา | หน้า 05

การเดินทาง
เมืองตะโกลา | หน้า 06
SCAN FOR YOUTUBE
ถนนสายวัฒนธรรมเมืองเก่าตะกัว ปา เปนถนนคนเดินทีมีชือเสียงในระดับ ต้น ๆ ของภาคใต้ มีเสน่ห์ในเรือง ของอาหารพืนถิน ของเมืองตะกัว ปา สองข้างทางจะมีตัวอาคารแบบเก่าใน สไตล์ชิโน-ยูโรเปยน

โรงพระตลาดใต้
ศาลเจ้าพ่ อกวนอูตะกัวปา (ซิน ใช่ตึง)
เจ้าพ่อกวนอู ศาลเจ้าซิน ไซ่ตึง อ๊ามใต้ ตะกัว ปา รุ่นแรก เนือทองเหลือง พ.ศ 2516 ถือเปน วัตถุมงคลสายพระจีนของจ.พั งงา ทีหาพบเจอยากมากและมีหมุนเวียนในวงการน้อยมากใครมี ต่างก็หวงแหนโอกาสทีจะ เปลียนมือยากมากและยังเปนทีต้องการของคนในพื นที อ.ตะกัว ปาและ คนพังงาแต่ก็หาได้ยากยิง ศาลเจ้าพ่อกวนอู” (ซิน ใช่ตึง) หรือ “อ๊ามใต้” ตัง อยู่ทีตลาดเก่า มี 2 ฝ ง มีศาลเจ้าใหม่และศาลเจ้าเก่า ศาลเจ้าแห่งนีมีอายุประมาณ 170 ป เปนทีเคารพศรัทธาของชาว ตะกัว ปาเปนอย่างมากในทุกๆป จะมีการจัดงานเทศกาลถือศีลกินผัก โดยศาลเจ้าพ่ อกวนอูถูกใช้ เปนสถานทีประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ มากมาย บรรยากาศช่วงนัน ผู้คนก็มีความคึกคักมาก
เมืองตะโกลา | หน้า 07

ความเปน มา
ศาลเจ้ากู่ใช่ตึง (ศาลเจ้าพ่อกวนอู) ตัง อยู่ที ต.ตะกัว ปา อ.ตะกัว ปา จ.พังงา เปนศาลเจ้าแรก ของอําเภอตะกัว ปา ทีเชิญดวงวิญญาณเทพเจ้า มาจาก เมืองจีน มีองค์เทพเจ้านาจาเปนที เคารพ สักการะ และมีองค์เทพเจ้าอืน ๆ ศาลเจ้าพ่อ กวนอูถือเปนศาลเจ้าหลักๆทีทุกคนมักจะมาเทียว ชมใน ทีเทียวตะกัว ปา ร่วมพิธีถือศีลกินผักประจํา และเมือถึงวันกินเจ ศาลเจ้าพ่อกวนอู ศาลเจ้ากู่ใช่ ตึง หรือ อ๊ามใต้ เปนศาลเจ้าเก่าแก่ ประจําเมือง ตะกัว ปา มาอย่างช้านาน ศาลเจ้าพ่อกวนอู ”กู่ใช่ ตึง” ตัง อยู่ทีตรงย่านตลาดเก่า ศาลเจ้าแห่งนี มีอายุประมาณ 170 ปแล้ว ในทุก ๆ ปจะมีการจัด งานเทศกาลถือศีลกินผัก การถือศีลกินผักเปน ประเพณีของชาวจีนฮกเกียนทีได้รับอิทธิพลเข้า มาพร้อมกับชาวจีนอพยพตัง แต่ยุคแรกๆ ซึงต่อ มามีการรวมตัวกันทําพิธีกินผัก โดยตาม สมมุติฐานทีมีการบันทึกไว้ของโรงพระตลาดใต้ ระบุว่ามีการเริม ทําพิธีกินผัก 9 วัน 9 คืน เมือ พ.ศ. 2386 โดยใช้ไม้ไผ่ทําเสาแขวนตะเกียง 9 ดวง เรียกว่า “กิว อ๋องเต้ง” ซึงปจจุบันในอําเภอ ตะกัว ปามีศาลเจ้าทัง หมด 13 แห่ง โดยแห่งแรก คือโรงพระตลาดเหนือโดยศาลเจ้าพ่อกวนอู เปน ทีเคารพศรัทธาของชาวตะกัว ปาเปนอย่างมาก จะ คึกคักตลอดเวลา ไม่ว่าจะร้านอาหารต่างๆทัง แบบนัง ทานหรือซือไปทานไปเดินไป จนกระทัง ซุ้ม เครืองเล่นหลังศาลเจ้า ถือเปนเทศกาลทีสนุกอีก เทศกาลหนึง และยังมีพิธีกรรมทรงพระทีขาดไม่ ได้ เดินข้ามสะพานสะเดาะเคราห์ ถือศีลกินผัก เปนสิง ทีชาวตะกัว ปาไม่พลาด นอกเหนือจาก เทศกาลกินเจ ทุกวันอาทิตย์ก็จะมีตลาดนัดเปด คือถนนสายวัฒนธรรมตะกัว ปา
เมืองตะโกลา | หน้า 08

เจ้าพ่ อกวนอู
“ กวนอู ” หรือ “ กวนกง ” เปนวีรบุรุษจากยุคราชวงศ์ตงฮัน ของจีน ใบหน้าของกวนอูเปนสีแดงกํา ท่านได้รับการบูชาใน ฐานะของเทพเจ้าแห่งความซือสัตย์ ความยุติธรรม มนุษยธรรม และความกล้าหาญ พวกเราเชือว่า การบูชา เทพเจ้ากวนอูจะนํามาซึงโชคลาภและความรํารวย “คนจีนก่อน ออกเดินทางไปค้าขายในต่างประเทศต้องบูชาสิง ศักดิส ิทธิ มี เทพเจ้าอย่างน้อย 2 องค์ทีคนจีนนับถือสูงสุด คือ เทพเจ้า กวนอู ทีเฟอ งฟูมากในสมัยราชวงศ์ชิง อีกองค์ทีคนไทยเรียก เจ้าแม่ทับทิม แต่คนจีนเรียกว่า หม่าโจ้ว (แต้จิว ) หรือ จุ้ย บ้วยเนีย(ไหหลํา) คนจีนถือว่าเปนเทพเจ้าผู้คุ้มครองทางทะเล
หากศึกษาวรรณกรรมสามก๊กจะทราบว่าพอกวนอูเสีย ชีวิตโจโฉ ซุนกวนก็ยกย่อง ประชาชนก็ยกย่อง”ทีเปน เช่นนัน เพราะ “ความเชือของ คนจีนโดยเฉพาะคนจีนในไทย ประกอบไปด้วย
3 หลักความเชือ ได้แก่ พุทธศาสนานิกายมหายาน ลัทธิเต๋าและขงจือ ความเชือลัทธิขงจือทําให้กวนอูได้รับ การยกย่องบูชาขึนเปนเทพ ขงจือคืออะไร ไหว้อากง อาม่า คือ ขงจือ - หลักกตัญู คุณธรรมบูชา บรรพบุรุษ ผู้ปกครองเมือง บูชาระเบียบแบบแผน ต่างๆ วัฒนธรรมขงจือคือจุดแรกเริม ทีทําให้กวนอูได้ ขึนมาเปนเทพ คือบูชาคุณธรรม ความซือสัตย์ ความ กตัญู นําใจรักญาติมิตร รักพีน้องของกวนอู
ศาลกวนอูต่อมาจึงเปนการรวมความเชือทางเต๋า ขงจือ และพุทธ คนจีนก่อนออกทะเลบูชาเจ้าแม่หม่าโจ้ว ขอให้ เดินทางปลอดภัยเรือไม่ล่ม ไม่อับปาง และอัญเชิญความ ศรัทธาในองค์กวนอูมาด้วย เพราะคนสมัยก่อนบูชากวนอู ว่าเปนเทพแห่งความซือสัตย์ กล้าหาญทรงคุณธรรม
มีคํากล่าวว่า ออกเรือเดินทะเลสิบครัง อาจล่มสักเจ็ดครัง การนําความกล้าหาญของกวนอูมาเปนสิง ยึดมัน นําความ ซือสัตย์มายึดเหนียวว่าจะไม่ลืมบ้านเกิดเมืองนอน ไม่ทํา อะไรผิดทํานองคลองธรรม ด้วยเหตุนีจึงยึดมัน ใน คุณธรรมของกวนอู” ปญญภัทร อรรถาธิบาย เมือได้ตัง ถิน ฐานขึนทีใดจึงตัง ศาลกวนอูขึนบูชา
เมืองตะโกลา | หน้า 09

การเดินทาง
เมืองตะโกลา | หน้า 10
SCAN FOR YOUTUBE
ศาลเจ้ากู่ใช่ตึง (ศาลเจ้าพ่อกวนอู) เปนศาลเจ้าแรกของอําเภอตะกัว ปา ทีเชิญดวงวิญญาณเทพเจ้ามาจาก เมืองจีน มีองค์เทพเจ้านาจาเปนที เคารพสักการะและมีองค์เทพเจ้าอืนๆ

บ้านขุนอินทร์
ตึกขุนอินทร์ สไตล์ชิโนโปรตุกีส
ตึกขุนอินทร์ สร้างขึนเมือประมาณ พ.ศ. 2460 เปนบ้านอยู่อาศัยของ ร.อ.ท. ขุนอินทร์คีรี ( ช้อย ณ นคร ) หลานพระยาเสนานุชิต ( นุช ณ นคร ) ผู้สําเร็จราชการเมืองตะกัว ปา และดํารงตําแหน่งนาย อําเภอตะกัว ปา ในระหว่างป พ.ศ. 2464 – 2469 อาคารแห่งนีก่อสร้างโดยช่างฝมือชาวจีน ปจจุบัน อยู่ในความดูแลของตระกูล ณ นคร ตึกขุนอินทร์เปนโบราณสถานทีมีคุณค่าด้านสถาปตยกรรม คือ เปนอาคารรูปทรงชิโนโปรตุกีสประยุกต์ เดิมหลังคามุงด้วยกระเบืองหลังเต่า ภายหลังตึกแห่งนีชํารุด ทรุดโทรมลง ประมาณป พ.ศ. 2524 ตระกูล ณ นคร ได้ดําเนินการซ่อมแซมตามรูปแบบเดิมและมุง หลังคาด้วยกระเบืองลอน ซึงเปนรูปแบบทรงชิโนโปรตุกีสประยุกต์ สมัยก่อนเกิดทรุดโทรมแต่ตอนนี ได้รับการซ่อมแซมเรียบร้อยแล้วในปจจุบัน หากใครขับผ่านไปทางตลาดเก่าของตะกัว ปาก็จะเห็นบ้าน ขุนอินทร์ตัง เด่นเปนสง่าอยู่ตลอด รอบบ้านปลกคลุมด้วยสนามหญ้าเขียวขจีทีตัดอย่างสวยงาม
เมืองตะโกลา | หน้า 11

ความเปน มา
ตึกขุนอินทร์ หรือ บ้านขุนอินทร์ เปนแหล่งท่อง เทียวน่าสนใจอีก 1 แห่ง ของตะกัว ปา อยู่ใกล้สี แยกหมอพิทักษ์ ตึกขุนอินทร์ หรือ บ้านขุน อินทร์เปนสถานทีเปนศิลปะ วัฒนธรรม และ แหล่งมรดก ลักษณะเปนอาคารสองชัน สถาปตยกรรมชิโนโปรตุกีสแบบประยุกต์ทีสร้าง โดยช่างชาวจีน สร้างขึนประมาณ พ.ศ.2460 เปนบ้านทีอยู่อาศัยของ ร.อ.ท. ขุนอินทรคีรี (ช้อย ณ นคร) หลานพระยา เสนานุชิต (นุช ณ นคร) ถือเปนโบราณสถานทีทรงคุณค่าทางด้าน รูปแบบสถาปตยกรรมอีกแห่งหนึงของตะกัว ปา แม้ว่าวันนีจะได้รับการต่อเติม เปลียนจากรูป แบบเก่าไปบ้างแต่บ้านขุนอินทร์ก็ยังคงกลิน อาย ของความเก่าทีดูมีมนต์ขลังไม่เสือมคลาย
บ้านขุนอินทร์เปนโบราณสถานทีทรงคุณค่า เนืองจากเปนอาคารรูปทรงชิโนโปรตุกีสประยุกต์ ปจจุบันตัวอาคารได้รับการบํารุงรักษาจนอยู่ใน สภาพสมบูรณ์ นอกจากนี ต้นไม้และสนามหญ้า รอบอาคารยังสะอาดตาและเรียบร้อยในทุกจุด บน – บ้านขุนอินทร์มีบรรยากาศไม่ต่างอะไรจาก คําโปรยเลย ทุกอย่างเรียบร้อยและสมบูรณ์ทุก กระเบียดนิว (จากภาพ สถาปตยกรรมของบ้าน ขุนอินทร์เปนอาคารรูปทรงชิโนโปรตุกีสประยุกต์ แต่เดิมมุงหลังคาด้วยกระเบืองหลังเต่า ภาย หลังอาคารชํารุดทรุดโทรมลง ประมาณป พ.ศ.2524 ตระกูล ณ นคร จึงดําเนินการ ซ่อมแซมตามรูปแบบเดิมและมุงหลังคาด้วย กระเบืองลอน) บ้านหลังนีถือเปนสถานทีสําคัญ ของ ทีเทียวตะกัว ปา บ้านขุนอินทร์สร้างขึนโดย ชาวจีน
ซึงเปนรูปแบบทรงชิโนโปรตุกีสประยุกต์ สมัยก่อน เกิดทรุดโทรมแต่ตอนนีได้รับการซ่อมแซมเรียบร้อย แล้วในปจจุบัน หากใครขับผ่านไปทางตลาดเก่าของ ตะกัว ปาก็จะเห็นบ้านขุนอินทร์ตัง เด่นเปนสง่าอยู่ ตลอด รอบบ้านปกคลุมด้วยสนามหญ้าเขียวขจีที ตัดอย่างสวยงาม ถือว่าสถานทีแห่งนีมีความสําคัญ อย่างมาก
เมืองตะโกลา | หน้า 12

ขุนอินทรคีรี
ช้อย ณ นคร
ร.อ.ท. ขุนอินทร์คีรี (ช้อย ณ นคร) หลานพระยาเสนานุชิต (นุช ณ นคร) หลานพระยาเสนานุชิต (นุช ณ นคร) ผู้สําเร็จ ราชการเมืองตะกัว ปาและดํารงตําแหน่งนายอําเภอตะกัว ปา ในระหว่างป พ.ศ. 2464 – 2469 ปจจุบันอยู่ใน ความดูแล ของตระกูล ณ นคร
ฮวงซุ้ยขุนอินทรคีรี
ตัง อยู่ที ตําบลบางไทร อําเภอตะกัว ปา จังหวัดพั งงา
การเดินทาง
SCAN AND GO
เมืองตะโกลา | หน้า 13

การเดินทาง
เมืองตะโกลา | หน้า 10
SCAN FOR YOUTUBE
บ้านขุนอินทร์ เปนสถานทีเปนศิลปะ วัฒนธรรม และแหล่งมรดก ลักษณะ เปน อาคารสองชัน สถาปตยกรรมชิ โนโปรตุกีสแบบประยุกต์ทีสร้างโดย ช่างชาวจีน สร้างขึนประมาณ พ.ศ.2460

วัดเสนานุชรังสรรค์
สร้างขึนเมือวันที 20 พฤษภาคม พ.ศ. 2390 โดยพระยาเสนานุชิต (นุช ณ นคร) ผู้สําเร็จราชการ เมืองตะกัว ปา เดิมชาวบ้านเรียกว่า “วัดใหม่กําแพง” เนืองจากกําแพงด้วยอิฐถือปูน สูง 2 เมตร ทัง 4 ด้าน และสร้างพระอุโบสถขึนตอนกลางตามแบบของวัดมหรรณพาราม ในอดีตวัดแห่งนีเปน วัดหลวงซึงเปนสถานทีถือนําพิ พั ฒน์สัตยาตลอดมาในสมัยก่อนการเปลียนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 วัดเสนานุชรังสรรค์สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ได้รับวิสุงคามสีมาเมือวันที 5 มกราคม พ.ศ. 2449 ปจจุบันมีพระอธิการเอือน ขนฺติสาโร ดํารงตําแหน่งเจ้าอาวาส
เมืองตะโกลา | หน้า 15
วัดเสนานุชรังสรรค์

ความ เปน มา
วัดเสนานุชรังสรรค์ เดิมชาวบ้านเรียกวัดใหม่ กําแพง ต่อมาเปลียนชือเปนวัดเสนานุชรังสรรค์ พระยาเสนานุชิต (นุช ณ นคร) ผู้สําเร็จราชการ เมืองตะกัว ปา และเปนผู้สร้างเมือป พ.ศ.2390 มีเรืองเล่าว่า เมือท่านพระยาเสนานุชิต (นุช ณ นคร) ได้สร้างเมือง ทีว่าการ และทีสํานักแล้ว ก็ ดําริทีจะสร้างวัดเพือเปนเกียรติยศ และเพือสืบ อายุพระพุทธศาสนาให้ถาวรในเมืองตะกัว ปา และ เห็นว่าพืนทีเชิงเขาฉมังคีรี ตําบลตลาดเหนือ ใกล้สํานักสงฆ์ วัดควนปอมเปนทีว่างเปล่า มี อาณาบริเวณกว้างพอสมควร จึงจัดการขุดดิน เกลียพืนทีควนทางด้านตะวันออกให้ราบลง ก่อ กําแพงด้วยอิฐถือปูนสูง 2 เมตร มีประตู 4 ประตู คือ ทางด้านตะวันตก ตะวันออก ด้านละ 2 ประตู แล้วสร้างพระอุโบสถขึนตอนกลางตาม แบบของวัดมหรรณพาราม และพระประธานองค์ หนึงหล่อด้วยโลหะ หน้าตักกว้างประมาณ 2 ศอกคืบ และศาลาการเปรียญ 2 หลัง สร้างกึง ถาวร พืนก่อด้วยอิฐ เสาไม้แก่น มุงสังกะสี
ปจจุบันศาลาทางด้านใต้ ดัดแปลงเปนศาลา บําเพ็ญกุศล ส่วนด้านทิศเหนือสร้างเปน กุฏิ สงฆ์สองชัน กึงถาวรเฉพาะอุโบสถครัง แรกมุง ด้วยกระเบืองเกล็ด 3 ชัน ต่อมาหลังคาพัง ทลายลง ทางวัดจึงได้ซ่อมหลังคาใหม่ โดยมุง ด้วยสังกะสีมาจนถึงปจจุบัน
เมืองตะโกลา | หน้า 16

พระยาเสนานุชิต
พระยาเสนานุชิต (นุช) มีนามเดิมว่า นุช เปน บุตรของเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อย ณ นคร) ทีเกิดจากภรรยาน้อย เกิดทีเมือง นครศรีธรรมราช ราว พ.ศ. 2350 ขณะทีบิดา เปนผู้ช่วยราชการเมืองนครศรีธรรมราช ด้าน การศึกษาคงศึกษาเล่าเรียนเบืองต้นที นครศรีธรรมราช เมือย่างวัยรุ่นจึงได้ถวายตัว เปนมหาดเล็กแล้วกลับไปช่วยเหลือพี ชายคือ พระภักดีบริรักษ์ (แสง ณ นคร) ในระยะทีออก ไปรักษาราชการในเมืองไทรบุรี เปนปลัด ระหว่าง พ.ศ. 2364–2383 และติดตามพีชายไปเปนผู้ ช่วยราชการเมืองพังงาระยะหนึง จนเมือพระยศ ภักดี ผู้ว่าราชการเมืองตะกัว ปาถึงแก่ อสัญกรรม จึงได้เลือนยศจากพระเสนานุชิต (นุช) เปน พระยาเสนานุชิต (นุช) ผู้ว่าราชการ เมืองตะกัว ปา ขึนตรงต่อเมืองพังงา
เมือ พ.ศ. 2404 พระยาบริรักษ์ภูธร (แสง) ผู้ สําเร็จราชการเมืองพังงา และหัวเมืองชายฝ ง ตะวันตกถึงแก่อสัญกรรม ทางฝายรัฐบาลกลาง จึงแต่งตัง พระยาเสนานุชิต (นุช) เจ้าเมือง อาวุโสสูงสุด ในหัวเมืองแถบนัน ขึนดํารง ตําแหน่งแทน ยศยังคงเดิมแต่เลือนศักดินา สูง ขึนเปน 10,000 มีเครืองยศเทียบเท่าเสนาบดี พระยาเสนานุชิต (นุช) ไม่ไปรับตําแหน่งทีเมือง พังงา แต่ขอรับทีเมืองตะกัว ปา โดยอ้างว่า เคยชินกับตะกัว ปา จึงโปรดเกล้าฯ ให้ยกเมือง ตะกัว ปาขึนเปนเมืองโท ในระหว่างเปนเจ้าเมือง ตะกัว ปา ท่านเปนนักปกครองคนด้วยความ ซือสัตย์ กล้าหาญ ปราบอัง ยี เก็บภาษีแร่ได้ สูงสุด สร้างความมัง คัง ความเจริญ ในช่วงยุค ทองของตะกัว ปา พระยาเสนานุชิต (นุช) ถึงแก่ อสัญกรรมราว พ.ศ. 2424
รัชสมัยของรัชกาลที 3 (พระบาทสมเด็จพระนัง เกล้าอยู่หัว ครองราชย์ 2367-2411) จึงโปรด เกล้าให้พระเสนานุชิต (นายนุช ณ นคร) ปลัด เมืองพั งงา มาเปนผู้รักษาราชการ (เจ้าเมือง) เมืองตะกัว ปาในป พ.ศ.2386 พระเสนานุชิต (นุช) เห็นว่าเมืองตะกัว ปา เดิมถูกพม่าเผาทําลายจน ยากทีจะบูรณะให้กลับคืนดังเดิมได้ จึงได้ย้ายเมือง ตะกัว ปาไปตัง ขึนใหม่ ทางด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ ของเมืองตะกัว ปาเดิม คือ ทีบริเวถนนอุดมธารา ในปจจุบัน
เมืองตะโกลา | หน้า 17

การเดินทาง
SCAN FOR YOUTUBE
วัดเสนานุชรังสรรค์ คนทัว ไปเรียกว่า วัดใหม่กําแพงแลง พระยาเสนานุชิต (นุช) เปนผู้สร้างขึน มีพระอุโบสถ ขนาดใหญ่ทีเปนสถาปตยกรรมทีได้ รับอิทธิพลจากแบบของจีน ได้รับการ ขึนทะเบียนโดยกรมศิลปากร เมือป พ.ศ. 2539
เมืองตะโกลา | หน้า 18

วัดพระธาตุคีรีเขต
วัดพระธาตุคีรีเขต (วัดลุ่ม) วัดเก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองชาวตะกัว ปา
วัดพระธาตุคีรีเขตถือเปนวัดคู่ชาวตะกัว ปามานาน โดยชาวบ้านมักจะเรียกว่า วัดลุ่ม ถือเปนวัด ศักดิส ิทธิ ทีเทียวตะกัว ปา ทีหนึงทีมีประวัติความเปนมาอย่างยาวนาน โดยหากพูดถึง
วัดลุ่ม ทุกคนก็จะนึกถึงพระบรมธาตุเจดีย์ ซึงสร้างอยู่บนยอดเขา ซึงหากเดินเท้าไปคงต้องเหนือย เพราะจากพืนด้านล่างขึนไปข้างบนแล้วค่อนข้างจะไกลมาก แต่ถ้าหากได้ขึนไปแล้วก็จะพบกับพระธาตุ เจดีย์สวยๆ แค่มองจากด้านล่างก็เห็น นอกจากนียังมีอุโบสถรูปศิลปกรรมปกษ์ใต้อีกด้วย
เมืองตะโกลา | หน้า 19

ความเปน มา
วัดคีรีเขต ตัง อยู่ทีตําบลตะกัว ปา อ.ตะกัว ปา จ.พังงา เปนวัดแห่งแรกของเมืองตะกัว ปา สร้างขึนเมือวันที 15 พฤษภาคม 2436 แต่ เติมนัน เปนเพียงทีพํานักของพระภิกษุสงฆ์ ต่อมาจึงได้พัฒนาจนมีฐานะเปนวัด และมีผู้ เรียกชือหลายชือ เช่น วัดควรปอม, วัดควน ชายเขา, วัดควนเจดีย์, วัดลุ่ม, วัดตลาดใต้ กระทัง ในปจจุบันใช้ชือ วัดคีรีเขต และเปน สถานทีประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุประจํา เมืองตะกัว ปา ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมือวันที 25 สิงหาคม 2462 สิง สําคัญภายใน วัดได้แก่ อิฐปูนเรียบง่ายแบบท้องถิน มี หลังคาซ้อนกัน 2 ชัน มุงด้วยกระเบืองว่าว ซีเมนต์ ภายในประดิษฐานพระพุทธรูป ทอง เหลือง รอบอุโบสถมีใบเสมาทําเปนรูปสีเหลียม ทรงดอกบัวตูม และยังมีเนินโบราณสถานรูป สีเหลียมจตุรัส ฐานก่อด้วยปูนและทรายอัด เปนชัน เช่นเดียวกับกําแพงจวนเจ้าเมือง ตะกัว ปา
วัดพระธาตุคีรีเขตถือเปนวัดคู่ชาวตะกัว ปามา นาน โดยชาวบ้านมักจะเรียกว่า วัดลุ่ม ถือเปน วัดศักดิส ิทธิ ทีเทียวตะกัว ปา ทีหนึงทีมีประวัติ ความเปนมาอย่างยาวนาน โดยหากพูดถึง วัดลุ่ม ทุกคนก็จะนึกถึงพระบรมธาตุเจดีย์ ซึง สร้างอยู่บนยอดเขา ซึงหากเดินเท้าไปคงต้อง เหนือย เพราะจากพืนด้านล่างขึนไปข้างบนแล้ว ค่อนข้างจะไกลมาก แต่ถ้าหากได้ขึนไปแล้วก็จะ พบกับพระธาตุเจดีย์สวยๆ แค่มองจากด้าน ล่างก็เห็น นอกจากนียังมีอุโบสถรูปศิลปกรรม ปกษ์ใต้อีกด้วย
เมืองตะโกลา | หน้า 20

องค์พระบรมธาตุเจดีย์
สร้างในแบบ ศิลปะศรีวิชัย เจดีย์เปนรูป ทรงเจดีย์สีเหลียม ย่อมุม มีประตูเข้าออกสี ทิศ ด้านบนองค์พระบรมธาตุเจดีย์ออกแบบ เปนรูปบาตรซ้อนกัน 5 ใบ ถัดไปเปนปล้อง ไฉนและยอดฉัตร ภายในองค์พระบรมธาตุ เจดีย์ออกแบบเปนห้องโถงมีเจดีย์องค์เล็ก จําลองแบบมาจาก พระบรมธาตุไชยา ตัง อยู่ กลางห้องวางปดทับบริเวณอุโมงค์ ประดิษฐาน พระบรมสารีริกธาตุ
เมืองตะโกลา | หน้า 21

การเดินทาง
SCAN FOR YOUTUBE
วัดพระธาตุคีรีเขต (วัดลุ่ม) ชาวบ้าน เรียกกันในชือ วัดลุ่ม เปนวัดเก่าแก่คู่ บ้านคู่เมืองชาวตะกัว ปาเปนที ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ ชม พระพุทธบาทจําลอง พ่อท่านแก่นรัก ศักดิส ิทธิ
เมืองตะโกลา | หน้า 22

โรงเรียนเต้าหมิง
โรงเรียนเต้าหมิง โรงเรียนสอนภาษาจีน แห่งแรก และแห่งเดียวในเมืองเก่าตะกัว ปา
อาคารโรงเรียนเต้าหมิง สร้างขึนเมือ ป พ.ศ. 2465 เปนอาคาร รูปทรงชิโนโปรตุกีสประยุกต์ หลังคา มุงสังกะสี โดยช่างฝมือชาวจีน ปจจุบันโรงเรียนได้ถูกยกเลิกไปแล้ว เหลือเพียงอาคารโรงเรียนซึง อยู่ใน ความดูแลของมูลนิธิโรงเรียนเต้าหมิง ตะกัว ปา สร้างโดยการเรียไรเงินทุน จากเศรษฐีเหมือง แร่และพ่อค้าชาว จีนในตลาดเก่า ตลาดย่านยาว จังหวัดระนอง และจังหวัดภูเก็ต เพือให้บุตรหลาน ของคนอืนทีอาศัย อยู่ในเมืองตะกัว ปาได้เรียนหนังสือ จัดการศึกษาในระดับประถมศึกษา
เมืองตะโกลา | หน้า 23

ความเปน มา
โรงเรียนเต้าหมิง สร้างขึนเมือประมาณ ป พ.ศ. 2465 โดยการเรียไรเงินทุนจากเศรษฐีเหมืองแร่ และพ่ อค้าชาวจีนในตลาดเก่าตลาดย่านยาว จังหวัดระนองและภูเก็ตเพื อให้บุตรหลานของคน จีนทีอาศัยอยู่ในเมืองตะกัว ปาได้เล่าเรียนหนังสือ โดยจัดให้มีการสอนภาษาจีนใช้เงินทุนในการปลูก สร้างอาคารประมาณ 20,000 บาท สร้างโดย ช่างฝมือชาวจีนเปนโบราณสถานทีมีคุณค่าด้าน สถาปตยกรรมอาคารรูปทรงชิโนโปรตุกีส ประยุกต์ หลังคามุงสังกะสี ถือว่าเปนโบราณ สถานทีมีคุณค่าด้านสถาปตยกรรมอย่างมาก และเปนอาคารรูปทรงชิโนโปรตุกีสประยุกต์ สร้างขึนโดยชาวจีน โรงเรียนได้ถูกยกเลิกไป แล้วเหลือเพียง อาคารโรงเรียนซึงอยู่ในความ ดูแลของมูลนิธิ โรงเรียนเต้าหมิง ตะกัว ปา สร้างโดยการเรียไรเงินทุน จากเศรษฐีเหมืองแร่ และพ่อค้าชาว จีนในตลาดเก่า ตลาดย่านยาว จังหวัดระนอง และจังหวัดภูเก็ต เพือให้บุตร หลานของคนอืนทีอาศัยอยู่ในเมืองตะกัว ปา ได้ เรียนหนังสือจัดการศึกษาในระดับประถมศึกษา ปจจุบันถือเปนโบราณสถานแห่งนียังมีคุณค่า ด้านสถาปตยกรรม อาคารรูปทรง ชิโนโปตุกีส ประยุกต์ ตัวอาคารเปนคอนกรีตเครืองบนเปน ไม้หลังคามุงสังกะสีและทีน่าสนใจคือบริเวณหน้า จัว ด้านหน้า มีลายปูนป นเปนภาพ “ตะวันฉาย”
เมืองตะโกลา | หน้า 24

ตะวันฉาย
“ตะวันฉาย” เปล่งรัศมีเปน 12 แฉกเปนแบบ เดียวกัน กับทีปรากฏบนผืนธงชาติสาธารณรัฐ จีน ( ) หรือทีเรียกว่า “ ,
,,”
ความหมาย
, ฟา ใส
, ตะวันฉาย
, แผ่นดินอุดม , ธงแดง
Blue Sky, White Sun, and a Wholly Red Earth)
“ตะวันฉาย”เปล่งรัศมีเปน 12 แฉกปรากฏในผืน ธง เปนภาพดวงอาทิตย์สีขาวอยู่บนพืนสีนําเงิน เรียกว่า “ตะวันฉาย ฟา ใส ( : the Blue Sky with a White Sun flag)” ออกแบบโดย โดยเขาได้เสนอแบบธงนี แก่กองทัพปฏิวัติในพิธีเปดสมาคมเพือการฟน ฟู จีน( ) แบบธงดังกล่าวนี ได้รับการ ยอมรับให้ใช้เปนธงประจําพรรคก๊กมินตัง และ ตราแผ่นดินของสาธารณรัฐจีน ในเวลาต่อมา : ส่วนพืนสีแดง “แผ่นดินอุดมสีแดง”เพือหมาย ถึงเลือดของนักปฏิวัติ ผู้เสียสละตนเองเพือโค่น ล้มรัฐบาลของราชวงศ์ชิง และสถาปนา สาธารณรัฐจีนนอกจากนัน ธงนียังได้สือ ความ หมายของหลักลิทธิไตรราษฎ ของ ดร. ซุนยัต เซ็นไว้ในปค.ศ.1906(พ.ศ.2449)ทําให้ธงนีมี ลักษณะ ดังทีปรากฏในปจจุบัน
เมืองตะโกลา | หน้า 25
白 天⻘
旗紅
地滿
日白
天⻘
旗紅 地滿 日
旗國 國⺠華中
旗日白天⻘
會中興
東皓陸

การเดินทาง
เมืองตะโกลา | หน้า 26
SCAN FOR YOUTUBE
โรงเรียนเต้าหมิง โรงเรียนสอนภาษา จีนแห่งแรก และแห่งเดียวในเมืองเก่า ตะกัว ปา

สะพานเหล็กบุญสูง
สะพานเหล็กบุญสูง ย้อนอดีตพั งงายุคเหมืองแร่
สะพานเหล็กบุญสูง ตัง อยู่ทีบ้านโคกขนุน ต.บางนายสี อ.ตะกัว ปา จ.พังงา สะพานแห่งนีมีความยาว ประมาณ 200 เมตร ตามประวัติบอกว่าบริษัท จุติ บุญสูง โคกขนุน จํากัด สร้างขึนในป พ.ศ. 2511 จากเหล็กเรือขุดแร่ เพือให้ความสะดวกแก่คนงานและประชาชน ก่อนทีจะหยุดกิจการไป สังเกตให้ดี ๆ บริเวณโดยรอบสะพาน ล้อมรอบด้วยทัศนียภาพทีสวยงาม และกลายเปนอีกหนึงสัญลักษณ์สําคัญ ของเมืองขุดแร่ตะกัว ปา
เมืองตะโกลา | หน้า 27

ความเปน มา
สะพานเหล็กบุญสูง หรือ สะพานเหล็กโคกขนุน ตัง อยู่ใน อําเภอตะกัว ปา จังหวัดพังงา เปนสะพาน ขนาดเล็กๆ แต่มีเรืองราวในอดีตทีอยู่คู่อําเภอ
ตะกัว ปามาอย่างยาวนาน เมือก่อนนัน ทีนีเคยได้ชือ ว่าเปนสถานทีทีเฟอ งฟูในการทําเหมืองแร่ดีบุกอย่าง มาก
แต่ต่อมาเมือหมดยุครุ่งเรืองของเหมืองแล้ว ในป พ.ศ.2511 ก็ได้มีการนําเหล็กจากเรือขุดแร่ มาสร้าง เปนสะพานเหล็กโคกขนุนแห่งนี สะพานเหล็ก คุณจุติ บุญสูง เจ้าของกิจการบริษัท ประธานบริษัทเรือขุด แร่ จุติบุญสูง จํากัด ได้ก่อตัง บริษัทเมือป ค.ศ.1960 (พ.ศ.2503)
โดยซือกิจการบริษัทเรือขุดแร่ตะกัว ปาวาเลย์ ได้เล็ง เห็นถึงความยากลําบากของคนงานในบริษัท และ ประชาชนในระแวกใกล้เคียง ทีเดินทางสัญจรไปมาระ หว่างตัวเมืองตลาดเก่ามาบริษัทเรือขุดแร่บุญสูง จํากัด ทียากลําบากเพราะมีคลองตะกัว ปาขวางกัน มีความกว้างกว่า 40 เมตร
และมีความลึกทําให้คนงานเดินทางสัญจรไปมา ทํางานระหว่างบริษัทฯ และตัวเมืองตะกัว ปาต้องข้าม เรือแจวจากฝงตะกัว ปามาบริษัทเรือขุดแร่บุญสูง จํากัด บ้านโคกขนุน ตําบลบางนายสี และ ตําบลโคก เคียน ไม่สะดวกในการเดินทางและจะยิง ลําบากมาก ขึนในช่วงนําท่วมใหญ่ เมืองตะกัว ปา กระแสนําไหล เชียวแรงมาก คนงานและชาวบ้านไม่สามารถนัง เรือ ข้ามฟากได้
คุณจุติ บุญสูง เจ้าของกิจการบริษัทฯ จึงได้คิด สร้างสะพานไม้ขึนเพือให้คนงานได้เดินข้าม และขี จักรยานผ่านไปมาได้ (สมัยก่อนไม่มีรถ จักรยานยนต์) จึงเปนเส้นทางสัญจรไปมาของคน งานบริษัทและชาวบ้านทัว ไปก็ใช้สะพานนีข้ามฟาก เพือขายสินค้าไปในตัวด้วย สะพานเหล็กบุญสูง นัน จะเปนภาพของสะพานทีทอดยาวผ่านทุ่งสีเขียวขจี สามารถมองเห็นได้ทัง ต้นไม้นานาชนิดและทิวเขาไกล สุดลูกหูลูกตา เปนจุดเช็คอินทีมีทัง ความทรงจําและ วิวสวยๆ แบบนี ไม่แปลกใจเลยทีใครมาเยือน
ตะกัว ปา ก็ต้องมาแวะถ่ายภาพสวยๆ กันกลับไป
เมืองตะโกลา | หน้า 28

เรือขุดแร่ บุญสูง
เรอื ขดุ แร่ 1 ใน 5 ลํา ของบรษิ ทั จตุ ิ เทคโนโลยอี นั ทนั สมยั ในการขดุ แรข่ องพังงาในอดตี (ภาพจากคณุ สมชาย บํารงุ วงศ)์ ปจ จบุ นั สะพานบญุ สงู แหง่ นไี ดก้ ลายมาเปน แหลง่ ทอ่ งเทยี วสําคญั ของจงั หวดั พังงา และถอื ไดว้ า่ เปน สถานทที อ่ งเทยี วปฐมฤกษก์ อ่ นเดนิ ทางเขา้ สเู่ มอื งเกา่ ตะกวั ปา นกั ทอ่ งเทยี วทมี าทนี นี ยิ ม เดนิ ชมความงามของธรรมชาตแิ ละถา่ ยภาพเชค็ อนิ กบั สะพานเหลก็ อนั นา่ มหศั จรรยแ์ หง่ นเี หลก็ แตล่ ะแผน่ ทเี ชอื มรอ้ ยขนึ เปน สะพานนี ครงั หนงึ เคยเปน ชนิ สว่ นของเรอื ขดุ แรด่ บี กุ บรษิ ทั จตุ ิ ของตระกลู บญุ สงู ซงึ กจิ การเหมอื งแรด่ บี กุ ถอื เปน เศรษฐกจิ หลกั ทสี รา้ งความมงั คงั ใหก้ บั เมอื งพังงามาตงั แตอ่ ดตี เมอื เรอื ขดุ แรล่ ํานปี ลดระวางลงในชว่ งป พ.ศ.2511 จงึ มกี ารนําชนิ สว่ นเหลก็ ทยี งั ดอี ยู่ มาประกอบใหม่ สรา้ งเปน ส ะ พ า น ท ด แ ท น ส ะ พ า น ไ ม เ ้ ด ม ิ เ พ ื อ ใ ห ช ้ า ว บ า ้ น ไ ด ส ้ ญั จ ร ข า ้ ม ไ ป ม า ไ ด ส ้ ะ ด ว ก ข น ึ
เมืองตะโกลา | หน้า 29

นายจุติ บุญสูง
ในป พ.ศ.2481 บดิ าของนายจตุ ิ บญุ สงู ถงึ แก่ กรรม นายจตุ ิ บญุ สงู จงึ รบั มรดกกจิ การตา่ งๆ ของบดิ าสว่ นหนงึ และไดด้ ําเนนิ การจนทําให้
กจิ การตา่ ง ๆ เหลา่ นนั เจรญิ ขนึ เรอื ยๆ จน สามารถตงั เปน บรษิ ทั ดําเนนิ การธรุ กจิ การคา้ และ อตุ สาหกรรมขนึ มากมาย เชน่ บรษิ ทั อซี ซู บุ อดี จํากดั บรษิ ทั นปิ ปอนด์ เดนโซเ่ ซลล์ จํากดั
บรษิ ทั จตุ พิ านชิ จํากดั
นายจตุ ิ บญุ สงู เปน นายเหมอื งแรเ่ ปน นกั ธรุ กจิ ทสี ําคญั คนหนงึ ของภาคใต้ เปน บตุ รของนายเองเซง่ นางฟุง หงี บญุ สงู เกดิ เมอื วนั ที 17มกราคม พ.ศ.2452 ทอี ําเภอ ตะกวั ปา จงั หวดั พังงา
นายจตุ ิ บญุ สงู เปน คนเฉลยี วฉลาด เงยี บขรมึ รกั สงบ และกระตอื รอื รน้ ในการทํางานมาตงั แตเ่ ดก็ สําเรจ็ การ ศกึ ษาระดบั ประถมศกึ ษาจากโรงเรยี นเตา้ หมงิ (โรงเรยี น สอนภาษาจนี ) อําเภอตะกวั ปา จบระดบั มธั ยมศกึ ษาจาก โรงเรยี นตะกวั ปา เสนานกุ ลู จงั หวดั พังงาเมอื อายุ 13 ป
ตอ่ มาในป พ.ศ.2465 ไดไ้ ปศกึ ษาตอ่ ที Penang Free School ณ รฐั ปน งั ประเทศมาเลเซยี ระหวา่ งศกึ ษาอยใุ่ น โรงเรยี นนไี ดส้ รา้ งเกยี รตปิ ระวตั ไิ วโ้ ดยสอบไลไ่ ดเ้ ปน ที 1 ของชนั อกี ดว้ ย ศกึ ษาอยใู่ นโรงเรยี นนี 7 ป จบการศกึ ษา ชนั High School ไดร้ บั ประกาศนยี บตั ร Senior Cambribge จงึ ไดเ้ ดนิ ทางกลบั ภมู ลิ ําเนาเมอื ป พ.ศ.2472
ภาพตัวหนังโรงภาพยนต์จุติเปนตัวโรง ภาพยนตร์ของนายจุติ บุญสูง ทีมีราคา 20 บาท ในสมัยตอนทีนายจุติยังมีชีวิตอยู่
เมืองตะโกลา | หน้า 30
พิ พิ ธภัณฑ์เหมืองแร่ปากถัก อธิบายราย ละเอียดของแผนทีแสดงแหล่งแร่ของ บริษัทเรือขุดแร่จุติ จํากัด

การเดินทาง
เมืองตะโกลา | หน้า 31
SCAN FOR YOUTUBE
สะพานเหล็กบุญสูง ตัง อยู่ทีบ้านโคก ขนุน ต.บางนายสี อ.ตะกัว ปา จ.พังงา สะพานแห่งนีมีความยาว ประมาณ 200 เมตร ตามประวัติ บอกว่าบริษัท จุติ บุญสูง โคกขนุน จํากัด สร้างขึนในป พ.ศ. 2511 จาก เหล็กเรือขุดแร่

บรรณานุกรม
สํานักงานเทศบาลเมืองตะกัว ปา. (2561). ประวัติเมืองตะกัว ปา. สืบค้น 25 กรกฎาคม 2565. จาก https://www.takuapacity.go.th
สยามรัฐ.(2563). อบจ.พังงา จัดงาน"ถนนสายวัฒนธรรมเมืองเก่าตะกัว ปา". สืบค้น 25 กรกฎาคม 2565. จาก https://siamrath.co.th/n/202727
TripPacker. (2556). ถนนคนเดินตะกัว ปา รอยยิม และขนมหวาน ในถนนสายวัฒนธรรม. สืบค้น 25 กรกฎาคม 2565. จาก https://m.thetrippacker.com/th/review/ location/6487
แหล่งศิลปกร.(2563).ศาลเจ้ากู่ใช่ตึง.สืบค้น 25 กรกฎาคม 2565. จาก https://culturalenvi.onep.go.th/site/detail/4411
รัตนโกสิเนหา. (2563). บ้านขุนอินทร์ภาพก่อนบูรณะ. สืบค้น25 กรกฎาคม 2565. จาก https://www.facebook.com/Rattanakosineha/
ThaiTour. (2563). ตึกขุนอินทร์พังงา. สืบค้น 25 กรกฎาคม 2565. จาก https://www.thai-tour.com/place/4207
Travel. (2563). ตึกขุนอินทร์แหล่งโบราณ. สืบค้น 25 กรกฎาคม 2565. จาก https://groottravel.com
ThaiTour. (2563). วัดเสนานุชรังสรรค์. สืบค้น 25 กรกฎาคม 2565. จาก https://www.thai-tour.com/place/4210
สิง แวดล้อมศิลปกรรม. (2558). ประวัติพระยาเสนานุชิต. สืบค้น 25 กรกฎาคม 2565. จาก https://culturalenvi.onep.go.th/site/detail/4424
ThaiTour. (2563). วัดคีรีเขต. สืบค้น 25 กรกฎาคม 2565. จาก https://www.thai-tour.com/place/4209
สํานักงานเทศบาลเมืองตะกัว ปา. (2561). โรงเรียนเต้าหมิง. สืบค้น 25 กรกฎาคม 2565. จาก https://www.takuapacity.go.th
สํานักงานเทศบาลเมืองตะกัว ปาแหล่งท่องเทียว. (2561). สะพานเหล็กบุญสูง สืบค้น 25 กรกฎาคม 2565. จาก https://www.phangngapao.go.th /travel/detail/99
เมืองตะโกลา | หน้า 32

หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ นวัตกรรมส่งเสริมการอ่าน
จดั ทําโดย
นางสาวจไุ รรตั น์ ทองเลก็ นางสาวนนั ทนชั ขํากมิ
สาขาวิชาสารสนเทศศาสตร์และบรรณารักศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต
สนบั สนนุ โดย
กศน. อําเภอตะกวั ปา จงั หวดั พังงา