SALMA BT MOHD YUSSOFF

Kemahiran abad ke-21

Apabila anda dengar mengenai “kemahiran abad
ke-21”, apakah yang terlintas dalam fikiran anda?
Apakah kemahiran abad ke-21 yang perlu dipelajari
di sekolah?
Apakah pendekatan atau model yang dapat
membangunkan kemahiran ini dalam pendidikan
sains?

PUSAT STEM NEGARA, BAHAGIAN PERANCANGAN DAN PENYELIDIKAN DASAR PENDIDIKAN, KPM

Objektif

Di akhir slot ini, peserta dapat:

1. Memahami kemahiran abad ke-21.
1. Mengenal pasti kemahiran abad ke-21 dalam

standard pembelajaran sains.

1. Menjelaskan bahawa pembelajaran berasaskan

inkuiri menyokong pembelajaran abad ke-21.

PUSAT STEM NEGARA, BAHAGIAN PERANCANGAN DAN PENYELIDIKAN DASAR PENDIDIKAN, KPM

Profil murid Penerangan
Berdaya tahan Mereka mampu menghadapi dan mengatasi kesukaran, mengatasi cabaran dengan kebijaksanaan,
Mahir berkomunikasi keyakinan, toleransi, dan empati.
Pemikir
Mereka menyuarakan dan meluahkan fikiran, idea dan maklumat dengan yakin dan kreatif secara lisan dan
Kerja sepasukan bertulis, menggunakan pelbagai media dan teknologi.

Bersifat ingin tahu Mereka berfikir secara kritikal, kreatif dan inovatif; mampu untuk menangani masalah yang kompleks dan
membuat keputusan yang beretika. Mereka berfikir tentang pembelajaran dan diri mereka sebagai pelajar.
Berprinsip Mereka menjana soalan dan bersifat terbuka kepada perspektif, nilai dan tradisi individu dan masyarakat
Bermaklumat lain. Mereka berkeyakinan dan kreatif dalam menangani bidang pembelajaran yang baharu.
Mereka boleh bekerjasama secara berkesan dan harmoni dengan orang lain. Mereka mengalas
Penyayang / Prihatin tanggungjawab bersama serta menghormati dan menghargai sumbangan yang diberikan oleh setiap ahli
Patriotik pasukan. Mereka memperoleh kemahiran interpersonal melalui aktiviti kolaboratif, dan ini menjadikan
mereka pemimpin dan ahli pasukan yang lebih baik.

Mereka membangunkan rasa ingin tahu semula jadi untuk meneroka strategi dan idea baru. Mereka
mempelajari kemahiran yang diperlukan untuk menjalankan inkuiri dan penyelidikan, serta menunjukkan
sifat berdikari dalam pembelajaran. Mereka menikmati pengalaman pembelajaran sepanjang hayat secara
berterusan.
Mereka berintegriti dan jujur, kesamarataan, adil dan menghormati maruah individu, kumpulan dan
komuniti. Mereka bertanggungjawab atas tindakan, akibat tindakan serta keputusan mereka.
Mereka mendapatkan pengetahuan dan membentuk pemahaman yang luas dan seimbang merentasi
pelbagai disiplin pengetahuan. Mereka meneroka pengetahuan dengan cekap dan berkesan dalam konteks
isu tempatan dan global. Mereka memahami isu-isu etika / undang-undang berkaitan maklumat yang
diperoleh.
Mereka menunjukkan empati, belas kasihan dan rasa hormat terhadap keperluan dan perasaan orang lain.
Mereka komited untuk berkhidmat kepada masyarakat dan memastikan kelestarian alam sekitar.

Mereka mempamerkan kasih sayang, sokongan dan rasa hormat terhadap negara.

Kementerian Pendidikan Malaysia (2016)

PUSAT STEM NEGARA, BAHAGIAN PERANCANGAN DAN PENYELIDIKAN DASAR PENDIDIKAN, KPM





SLOT 11

SLOT 11

Raising Question

Bengkel Kerja

Inquiry-Based Science
Education (IBSE)

RAISING QUESTIONS

BAGAIMANAKAH ANDA
MENGEMUKAKAN SOALAN?

Anjuran

Pusat STEM Negara

PUSAT STEM NEGARA, BAHAGIAN PERANCANGAN DAN PENYELIDIKAN DASAR PENDIDIKAN, KPM

FASA IBSE

Langkah 1 Engagement (Pelibatan)

5E Langkah 02 Explore (Penerokaan)
Langkah 03 Explain (Penerangan)
Langkah 04 Elaborate (Pengembangan)

Langkah 05 Evaluation (Penilaian )

PUSAT STEM NEGARA, BAHAGIAN PERANCANGAN DAN PENYELIDIKAN DASAR PENDIDIKAN, KPM

Engagement :

• Soalan adalah asas kepada aktiviti inkuiri.
• Bagaimanakah kita boleh memberi galakan kepada murid-murid

untuk menanyakan soalan?
Salah satu cara ialah dengan menunjukkan situasi yang berunsur
seronok/ kejutan.

Contoh: Aktiviti dengan “Cartesian diver” .



Antara soalan-soalan yang saya terima

“Boleh ke cartesian diver tenggelam dan terapung
kalau kita ubahkan suhu sekeliling?"
“Apakah tekanan dari genggaman tangan yang
menyebabkan cartesian diver jadi lebih tumpat?"
“Kenapa nak kena genggam botol, barulah cartesian
diver boleh tenggelam?"

“Apa sebabnya plastisin kena dipasang pada belon
plastik berisi air?"

“Kenapa nak kena tekan dinding botol untuk buat diver
tenggelam?"

“Adakah ketumpatan diver berubah-ubah disebabkan
oleh isipadu udara dalam belon plastik yang melekat
pada ketulan plastisin?"

Contoh jawapan

TIDAK BOLEH DISIASAT BOLEH DISIASAT

Kenapa bila botol digenggam, cartesian diver Adakah genggaman pada botol mempengaruhi
turun? pergerakan cartesian diver?

Kenapa bila genggaman botol dilepaskan, diver Sama seperti di atas
naik semula?

Kenapa diver hanya boleh tenggelam dengan Apakah faktor-faktor yang boleh menyebabkan cartesian
menggenggam botol kuat-kuat? diver tenggelam?

Kenapa nak kena tekan dinding botol untuk buat Sama seperti di atas
diver tenggelam?

Kenapa cartesian diver boleh tenggelam dan Soalan tidak cukup pembolehubah.
timbul?

SLOT 12

SLOT 12

Teachers Question

ENGAGEMENT ( PENGLIBATAN )

Mengapa soalan guru adalah penting dalam
Proses pengajaran IBSE ?

Apabila soalan diajukan dengan berkesan

1. Mereka mengarahkan pembelajaran pelajar

2. Mereka merangsang murid untuk membina pengetahuan
mereka secara aktif.

PUSAT STEM NEGARA, BAHAGIAN PERANCANGAN DAN PENYELIDIKAN DASAR PENDIDIKAN, KPM

EXPLORATION

Apakah soalan produktif ?

Perbandingan 3 Tindakan
(Comparison 4 (Action Q)
Q)

Mengukur dan mengira 2 Jenis 5 Mengemukakan masalah
(Measuring and counting Q) Soalan (Problem –Posing Q)
Produktif

Menarik perhatian 1 6 Penaakulan
(Reasoning Q)
(Attention-focusing Q)

PUSAT STEM NEGARA, BAHAGIAN PERANCANGAN DAN PENYELIDIKAN DASAR PENDIDIKAN, KPM

ATTENTION-FOCUSING Q 3

Menarik perhatian

12

Apakah yang anda Apa yang anda Apa yang anda
lihat….? perhatikan…..? buat?

Bagaimanakah bau/ rasa/ rupa…..?

Membantu murid untuk menumpukan perhatian mereka pada perincian yang signifikan

PUSAT STEM NEGARA, BAHAGIAN PERANCANGAN DAN PENYELIDIKAN DASAR PENDIDIKAN, KPM

SLOT 13

SLOT 13

Projek Interdisiplin

TENGGELAM DAN TERAPUNG

Persoalan:
Apa yang fikirkan apabila plastisin yang
lebih ringan tenggelam dan limau/
lemon yang lebih besar dan lebih berat
terapung?

PUSAT STEM NEGARA, BAHAGIAN PERANCANGAN DAN PENYELIDIKAN DASAR PENDIDIKAN, KPM

• Hubungan antara jisim objek dan saiznya.
• Hubungan antara ketumpatan, jisim dan isipadu (jumlah

ruang yang diisi oleh objek).

• Bagaimana ketumpatan mempengaruhi tenggelam atau
terapung sesuatu objek?
PUSAT STEM NEGARA, BAHAGIAN PERANCANGAN DAN PENYELIDIKAN DASAR PENDIDIKAN, KPM

• Pada pendapat anda, yang manakah lebih tumpat, lemon atau
plastisin?

• Mengapa?
• Mereka boleh menjalankan aktiviti untuk membandingkan

ketumpatan lemon dengan ketumpatan air.

• Boleh gunakan pengetahuan berkaitan dengan Prinsip

Archimedes atau yang sesuai.

PUSAT STEM NEGARA, BAHAGIAN PERANCANGAN DAN PENYELIDIKAN DASAR PENDIDIKAN, KPM

Bil Tajuk/projek Mata Pelajaran Terlibat
1 Cahaya Bergerak Lurus
Matematik
2. Ketumpatan Sains
3. Luas Permukaan Teknologi
Bahasa Melayu
4 Litar Elektrik
Matematik
Bahasa Melayu
Sais Sosial

Matematik
RBT
Bahasa Melayu
Teknologi

Teknologi
RBT
Matematik

SLOT 14

SLOT 14

Modelling

Gambar

Model

Tajuk Model : Sistem Suria
Tahun/Tingkatan : Tahun 3
Bahan yang digunakan :Plastisin, kadbod, warna air, beras,
lidi satey
Langkah-langkah : 1. Lakar orbit sistem suria
2. Plastisin di bentuk menjadi planet-planet
3. Kamudian di susun pada garis orbit
Impak : Murid berminat kerana bentuknya yang menarik

MODEL SISTEM SURIA

Teachers Question based on
Modelling

Bina 6 soalan produktif berdasarkan model
yang di bina.

• 1. Meminta murid menutup langsir dan menutup lampu di dalam bilik sains –

menarik perhatian.

• 2. Berapa banyak planet dalam system suria . – mengukur dan mengira
• 3. Antara planet Utarid dan planet Bumi, manakah lebih panas . –Perbandingan
• 4. Apakah yang akan berlaku jika Bumi berada dikedudukan Zuhrah. –Tindakan
• 5. Bolehkan anda bayangkan jika tiada garis orbit dalam sistem suria. –

mengemukakan masalah

• 6. Apakah sebab anda kata demikian. -Penaakulan

•SEKIAN,TERIMA KASIH.