ประวัติร่มบ่อสร้าง

ประวัติร่มบ่อสร้าง

คำนำ

หนังสือเล่มนี้จัทำขึ้นเพื่อ เป็นส่วนหนึ่งในการเก็
รวบรวมข้อมูล กับประวัติร่มบ่อสร้าง ในอำเภอบ่อสร้าง
จังหวัดเชียงใหม่ จากแหล่งความรู้ในรูปแบบใหม่ที่ให้ความ
น่าสนใจ และเป็นส่วนหนึ่งในการอณุรักษ์ร่มบ่อสร้าง

ทั้งนี้"ร่มบ่อสร้าง"ซี่งเป็นภูมิปัญญาของคนบ่อสร้าง
ในอดีตที่สืบต่อกันมา นับร้อยปี อาจสูญหายหรืออาจลืมเลือน
หลงลืมไปตามเวลา ซึ่งพวกเราจัดทำหนังสือเล่มนี้ไว้เพื่อ
สืบสาน และอณุรักษ์ร่มบ่อสร้าง

พวกเราหวังว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็นประโยชน์ กับผู้
อ่านที่กำลังศึกษาหาข้อมูลเรื่องนี้อยู่และหากมีข้อแนะนำหรือ
ข้อผิดพลาดประการใด คณะผู้จัดทำจะน้อมรับไว้และขออภัย
มา ณ ที่นี้ด้วย

คำนำ หน้า
สารบัญ
บทนำ N
ประวัติความเป็นมา N
แหล่งติดต่อสอบถาม 1
บรรณานุกรม 2-3
4
5

บทนำ 1

หลายคนคงพอคุ้นหน้าคุ้นตากับ ร่มบ่อสร้าง ร่มสีสันสดใส ผลิตภัณฑ์ขึ้นชื่อจาก
เชียงใหม่ กันมาบ้างไม่มากก็น้อย วันนี้เราจะพาทุกคนไปเที่ยว หมู่บ้านหัตถกรรม
ร่มบ่อสร้าง ที่เที่ยวเชียงใหม่ หมู่บ้านที่เต็มไปด้วยร่มสีสันสดใส จนกลายเป็นกิม
มิกให้นักท่องเที่ยวไปเดินเล่น ถ่ายรูป และชมขั้นตอนในการผลิตอย่างประณีตจน
กลายมาเป็น ร่มบ่อสร้าง ที่มีเอกลักษณ์ สะท้อนให้เห็นถึงศิลปะวัฒนธรรมของ

ภูมิปัญญาท้องถิ่นได้เป็นอย่างดี

ประวัติ 2

ร่มบ่อสร้าง ในสมัยโบราณมีพระธุดงค์รุปหนึ่งมาปักกลดที่บ้านบ่อสร้าง ตำบลต้น
เปา อำเภอสันกำแพงจังหวัดเชียงใหม่ปรากฎว่ามีลมแรงพัดกลดเสียหายใช้การไม่
ได้ ชายชราชื่อนายเผือกเป็นชาวบ้านบ่อสร้างได้ซ่อมให้ แล้วก็เกิดความคิดว่าถ้า
กลดมีคันยาวก็้จะใช้ถือไปไหนมาไหนได้สะดวกจึงคิดดัดแปลงจากกลดโดยใส่คัน
ร่มเข้าไปจนกลายเป็นร่มในสมัยแรกๆ ก็ใช้สีของเปลือกไม้ทาเป็นลักษณะสีพื้นสี
เดียวคือสีแดงครั้นต่อมาได้วิวัฒนาการเขียนลวดเป็นดอกไม้โดยทาพื้นเป็นสีต่างๆ
ตั้งแต่อดีตจนปัจจุบันหมู่บ้านบ่อสร้างก็ยังคงทำร่มกันทุกครัวเรือนและเป็นหมู่บ้าน

เดียวในประเทศไทยที่ยังรักษาเอกลักษณ์ในการทำร่มนี้ไว้

ร่มบ่อสร้าง จึงเป็นสินค้าที่สร้างชื่อเสียงให้แก่จังหวัดเชียงใหม่มาช้านานหลายชั่ว
อายุคนแล้ว อีกทั้งยังถือเป็นสินค้า OTOP ที่สร้างมูลค่ารายได้ให้แก่ชาวบ้านบ่อ
สร้างกันอีกด้วย ด้วยเหตุนี้นักท่องเที่ยวจึงเดินทางไปแวะเวียนเที่ยวที่อำเภอ

สันกำแพงเพื่อชม และเลือกซื้อร่มบ่อสร้างที่บ้าน
บ่อสร้างเพื่อเป็นที่ระลึกและซื้อเป็นของฝาก

3
ชาวบ่อสร้างทั้งตำบลรวมไปถึงอีก 8 หมู่บ้านในตำบลใกล้เคียงของพื้นที่อำเภอ
สันกำแพง และอำเภอดอยสะเก็ด ในจังหวัดเชียงใหม่ล้วนแต่เป็นแหล่งผลิตร่มด้วย
กันทั้งสิ้น เพียงแต่ว่างานทำมือของชาวบ้านได้กลายเป็นโรงงาน อุตสาหกรรมที่
ครอบคลุมพื้นที่หลายร้อยครัวเรือนในหลายๆ หมู่บ้าน การผลิตชิ้นส่วนร่มเป็นหน้าที่
ของแรงงานที่เป็นชาวบ้านในแต่ละหมู่บ้านตั้งแต่รุ่นพ่อเฒ่าแม่เฒ่าลงมาจนถึงคน
หนุ่มสาวนับพันๆ คน ดังนั้นบ่อสร้างจึงเป็นเพียงหมู่บ้านประกอบร่มโดยมีชิ้นส่วน
ต่างๆ ของร่มเดินทางมาจากต่างหมู่บ้าน ซึ่งส่วนประต่างๆ ของร่มที่เกิดจากแรงงาน
ใต้ถุนบ้านและกระจายกันอยู่ทั่วไปก็จะมารวมกันอยู่ที่นี่เป็นจุดสุดท้าย การทำร่มบ่อ
สร้างมีมานับร้อยปี ชาวบ้านส่วนใหญ่จึงมีความถนัดในการทำร่มแตกต่างกันไปตาม
ชิ้นส่วนที่ได้รับมอบหมายในการผลิต เช่นหมู่บ้านสันพระเจ้างาม ผลิตหัวร่มและตุ้ม
ร่ม บ้านออนทำโครงร่ม บ้านหนองโค้งหุ้มร่ม และลงสี บ้านแม่ฮ้อยเงิน อำเภอ
ดอยสะเก็ดผลิตด้ามร่ม บ้านต้นเปาผลิตกระดาษสาแต่การประกอบชิ้นส่วนของ ร่ม
ทั้งหมดจะมารวมกันอยู่ที่บ่สร้าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการระบายลวดลาย และสีสันบน
ผืนร่มที่ถือว่าเป็นสัญลักษณ์อันเลื่องชื่อของร่มบ่อสร้าง มีกลเม็ดเคล็ดลับในการทำร่ม
อยู่ที่การใช้แป้งเปียกผสมน้ำมะโก้ติดผ้า หรือกระดาษเข้ากับร่มทำให้ติดทนนานไม่
หลุดร่อนก่อนเวลาอันควร และเวลาลงสีน้ำมันที่ต้องผสมกับน้ำมันมะมื้อ หรือน้ำมัน
ตังอิ๊วที่ทำให้ร่มทนแดด ทนฝน และใช้งานได้จริงไม่ว่าหน้าฝนหรือหน้าร้อนเพราะ
ฉะนั้น นอกจากร่มบ่อสร้างจะเป็นของที่ระลึกสวยงามแล้วยังสามารถคุ้มแดดคุ้มฝน

ได้เป็นอย่างดี

หมู่บ้านทำร่มบ่อสร้าง ตั้งที่อยู่ ต.ต้นเปา ริมถนนสายเชียงใหม่-สันกำแพง พอ 4
เข้าไปถึงก็จะเห็นสัญลักษณ์เป็นร่มสีสันสะดุดตาและสวยงาม หากเห็นนั่นก็
แปลว่ามาถึงแล้วคะ หรือสอบถามข้อมูลได้ที่ ชมรมส่งเสริมอาชีพการทำร่มผู้

สูงอายุบ้านบ่อสร้าง โทร. 08-4687-3373 หรือ 08-1179-3536

จักทำโดย 5

1. นาย ธีรเมธ ปัญญา
2. นาย ตะวัน ยอดเงิน
3. นาย วีรภาพ สาวชาวนา

ครูที่ปรึกษา

นายตระการ ทนานทอง