KOSEN

1

การบรหิ ารจัดการหลักสูตรโคเซน็

(KOSEN Management)

สานกั มาตรฐานการอาชีวศกึ ษาและวชิ าชีพ

สานักงานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา

กระทรวงศกึ ษาธิการ

ก2

คานา

รายงานการบริหารจัดการหลักสูตรโคเซ็นฉบับน้ีจัดทาขึ้น เน่ืองจากสานักงานคณะกรรมการการ
อาชีวศึกษา ได้ลงนามความร่วมมอื กับสถาบนั National Institute of Technology (NIT) ประเทศญ่ปี ุ่น และ
กาหนดให้มีโครงการอบรมหลักสูตร KOSEN Management ให้แก่ผู้บริหารจากสานักงานคณะกรรมการการ
อาชีวศึกษา และผู้บริหารจากสถานศึกษานาร่อง โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือให้ผู้บริหารได้รับความรู้ในการบริหาร
จัดการหลกั สูตร KOSEN เพ่ือนามาประยุกต์ใช้ในการบรหิ ารจดั การสถานศึกษาต่อไป โดยสถาบันฯ ได้แนะนา
ให้ผู้เข้าร่วมประกอบด้วย ผู้อานวยการสานักมาตรฐานการอาชีวศึกษาและวิชาชีพ ผู้อานวยการสถานศึกษา
รองผู้อานวยการสถานศึกษา หัวหนา้ แผนกวิชา และเจ้าหน้าท่ีท่ีเก่ียวข้อง เข้ารว่ มการอบรมหลักสูตร KOSEN
Management ในระหว่างวันที่ 6 – 13 มกราคม 2561 ณ National Institute of Technology, Nagano
College ประเทศญ่ปี ุ่น

บัดน้ีการดาเนินการฝึกอบรมการบริหารจัดการหลักสูตรโคเซ็นได้เสร็จส้ินลงแล้ว คณะผู้เดินทางและ
ผู้จัดทาจึงได้จัดทารายงานการบริหารจัดการหลักสูตรโคเซ็นขึ้น เพ่ือใช้เป็นข้อมูลและแนวทางในการ
ดาเนินงานการพัฒนาหลักสูตรโคเซ็นของสถานศึกษาที่เข้าร่วมโครงการฯ และสานักงานคณะกรรมการ
อาชีวศึกษา ในอนาคตต่อไป

สานักมาตรฐานการอาชีวศึกษาและวิชาชพี
2561

สารบัญ ข3

บทท่ี 1 ขอ้ มูลพนื้ ฐานเก่ียวกับหลักสูตรโคเซ็น หน้า
1. ข้อมูลเก่ยี วกบั หลักสตู รโคเซน็
2. โครงสร้างหลกั สตู รโคเซ็น 1
3. ระบบการจดั การเรียนการสอนของหลักสูตรโคเซ็น 1
4. จุดเดน่ ของหลักสตู รโคเซ็น 2
3
บทที่ 2 การบริหารจัดการหลกั สตู รโคเซ็น 4
1. ปรชั ญาของหลักสตู รโคเซ็น 6
2. นโยบายของหลักสูตรโคเซน็ 6
3. การแนะแนวการศึกษาของหลักสตู รโคเซ็น 6
4. ระบบการคัดเลอื กนกั เรยี นเข้าศกึ ษาของหลักสูตรโคเซน็ 6
5. การบริหารจัดการฝา่ ยกจิ การนกั เรยี น 6
6. หลักสตู รศกึ ษาตอ่ ในระดับปริญญาตรี 6
7. บนั ทึกข้อตกลง 3 ฝา่ ย 7
8. การบรหิ ารจดั การหอพักนกั เรียน 8
9
บทที่ 3 หลกั สตู รโคเซน็ 10
1. คณะวศิ วกรรมเครื่องกล 10
2. คณะวศิ วกรรมไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ 10
3. คณะวศิ วกรรมควบคุมและอิเล็กทรอนิกส์ 10
4. คณะวิศวกรรมวทิ ยาศาสตรค์ อมพิวเตอร์และอิเล็กทรอนกิ ส์ 11
5. คณะวศิ วกรรมโยธาและสิ่งแวดลอ้ ม 11
6. การศกึ ษาท่วั ไป 11
7. การฝึกงาน 11
12
บทท่ี 4 การวดั และการประเมินผลของหลกั สูตรโคเซน็
บทท่ี 5 แนวทางการพัฒนาสถานศกึ ษาในอนาคต 13
13
1. เพิม่ การจัดการเรียนการสอนในรายวชิ าคณิตศาสตร์ 13
2. นกั เรยี นแลกเปลีย่ นเพอ่ื ทาหน้าท่ผี ู้ชว่ ยสอนจากโคเซ็น 13
3. พัฒนาหนงั สอื แบบเรยี นเปน็ ภาษาอังกฤษ 13
4. ความร่วมกับสถานประกอบการญีป่ ่นุ ในประเทศไทย
5. การขอวุฒิการศึกษา

สารบญั ภาพ ค4

ภาพท่ี 1 ระบบการศกึ ษาของประเทศญี่ปุน่ หน้า
ภาพท่ี 2 เส้นทางการศึกษาของหลักสูตรโคเซน็
ภาพที่ 3 รูปแบบการจัดการเรยี นการสอนของหลักสตู รโคเซน็ 1
ภาพท่ี 4 รูปแบบการจดั การสอนจาแนกตามชั้นปี 2
ภาพที่ 5 ระบบการศึกษาหลักสูตรโคเซ็นเปรียบเทียบหลักสูตรปรญิ ญาตรี 3
ภาพท่ี 6 รปู แบบการจดั ทาบันทึกข้อตกลง 3 ฝ่าย 4
8
8

1

บทที่ 1
ข้อมลู พ้ืนฐานเกยี่ วกบั หลกั สตู รโคเซ็น

1.ข้อมลู เกี่ยวกับหลักสตู รโคเซ็น
ภายหลักจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ประเทศญ่ีปุ่นได้มีการพัฒนาอุตสาหกรรมเป็นจานวนมาก แต่

ปัญหาท่ีพบคือ ขาดบุคลากรทางด้านวิศวกรรม เน่ืองจากการท่ีวิศวกรจะสาเร็จการศึกษาได้น้ันต้องใช้ระยะ
เวลานาน ซึง่ ตามการจัดการเรยี นการสอนถ้าสาเรจ็ การศึกษาและสามารถท่จี ะประกอบอาชีพวศิ วกรไดน้ ั้นต้อง
ใชร้ ะยะเวลาในการศึกษาในช้นั มธั ยมปลายและในระดบั มหาวทิ ยาลัยรวมทั้งสนิ้ ต้องใช้ระยะเวลาไม้น้อยกว่า 7
ปี ซ่ึงเป็นระยะเวลาท่ีนานไม่ทันต่อความต้องการของการพัฒนาอุตสาหกรรม จึงก่อให้เกิดเป็นการจัด
การศึกษาในรูปแบบโคเซน็ ขน้ึ ซ่ึงการจัดการศึกษารปู แบบโคเซ็นจะใชร้ ะยะเวลาผลิตวิศวกรน้อยกว่าการศกึ ษา
ในระบบปกติ เพราะการศึกษาในระบบโคเซ็นจะใช้ระยะเวลา 5 ปี ก็ผลิตผู้สาเร็จการศึกษาที่เป็นวิศวกรที่
พร้อมต่อการรองรบั การพัฒนาอตุ สาหกรรม

ภาพท่ี 1 ระบบการศึกษาของประเทศญี่ปุ่น

2
หลักสูตรโคเซ็นรับนักเรียนท่ีจบการศึกษาในระดับมัธยมต้น เพื่อศึกษาต่อในระบบโคเซ็น ซึ่งจะใช้
ระยะเวลาจานวน 5 ปี จะได้วุฒิการศึกษาวิศวกรรม โดยในหลักสูตร 5 ปีนั้น สาหรับนักเรียนท่ีเรียนที่จบ
การศึกษาในชั้นมัธยมปลายสามารถเข้ามาศกึ ษาต่อในระบบโคเซ็นได้ โดยจะเขา้ ศกึ ษาต่อในระบบโคเซน็ ในช้ัน
ปีที่ 4 และศึกษาตอ่ อีก 2 ปี กจ็ ะจบการศกึ ษาในระบบโคเซน็
หลกั สูตรโคเซ็นเป็นการจัดการศกึ ษาทส่ี รา้ งบุคลากร ทางเทคนคิ ท่สี ามารถปฏบิ ัติงานไดจ้ ริง ผเู้ รยี นจะ
ได้เรียนรู้เทคโนโลยี การทดลองและการปฏิบัติจริง พร้อมปูทางพื้นฐานทฤษฎีขั้นสูงควบคู่กันไป หลักสูตรโค
เซ็นจะใช้ระยะเวลาในการศึกษา 5 ปี เม่ือจบแล้วจะได้วุฒิการศึกษาอนุปริญญา และสามารถต่อหลักสูตร
ระดบั สูงอีก 2 ปี กจ็ ะไดว้ ุฒิการศึกษาระดับปรญิ ญาตรี
สาหรับทางเลือกผู้ท่ีจบการศึกษาในระบบโคเซ็น สามารถศึกษาต่อในระดับในระดับปริญญาใน
มหาวิทยาลัย หรือจะศึกษาต่อในหลักสูตรที่สูงขึ้นของโคเซ็นได้ โดยจะใช้ระยะเวลาในการศึกษาต่อจานวนไม่
น้อยกว่า 2 ปี

ภาพที่ 2 เส้นทางการศึกษาของหลกั สูตรโคเซ็น
2.โครงสร้างหลกั สูตรโคเซ็น

การดาเนินการขอวุฒิการศึกษาโคเซ็นของประเทศญี่ปุ่น จะดาเนินการได้หรือไม่ต้องอยู่ท่ีกับโคเซ็น
สว่ นกลางทีท่ าหน้าท่ีบรหิ ารจดั การ

3
หลักสูตรโคเซน็ ที่วทิ ยาลัยนะกะโน จดั การเรียนการสอน 5 หลกั สตู ร ประกอบดว้ ยวศิ วกรรมเครือ่ งกล
วิศวกรรมไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ วิศวกรรมควบคุมและอิเล็กทรอนิกส์ วิศวกรรมอิเล็กทรอนิกส์และ
วทิ ยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ วิศวกรรมโยธาและสง่ิ แวดล้อม
นกั เรยี นทจี่ ะสาเรจ็ การศึกษาได้ต้องเรียนจานวน 167 หนว่ ยกติ และผลสอบจะตอ้ งไม่ตา่ กว่าร้อยละ
60 หลักสตู รโคเซ็นจะใชร้ ะยะเวลาในการศึกษา อยา่ งน้อย 5 ปี แตไ่ มเ่ กนิ 8 ปี
3.ระบบการจดั การเรยี นการสอนของหลักสูตรโคเซ็น
ลักษณะการจัดการเรียนการสอนจะมีท้ังการบรรยาย การทดลอง และการปฏิบัติ ซึ่งสัดส่วนก็จะ
แตกต่างกันไปตามแต่ละชั้นปี โดยนักเรียนในชั้นปีที่ 1 จะเรียนวิชาทฤษฎีมากกว่าวิชาปฏิบัติและจะค่อยๆ
น้อยลงไปจนถงึ ชั้นปีท่ี 5 ทจ่ี ะมวี ิชาปฏบิ ัติมากกว่าวชิ าทฤษฎี

ภาพท่ี 3 รปู แบบการจดั การเรียนการสอนของหลักสตู รโคเซน็
นักเรียนท่ีเข้ามาเรียนในหลักสูตรโคเซ็นจะสอบเลือกสาขาวิชาตั้งแต่แรกเข้าศึกษา โดยในช้ันปีที่ 1
และ 2 นักเรียนจะเรียนร่วมกันโดยไม่แยกสาขาวิชาเพ่ือให้นักเรียนได้ปรับตัว ซึ่งมีข้อดีคือนักเรียนได้เรียน
นอกเหนือจากสาขาวชิ าท่ีตนเองไดเ้ ลือกเรียน และได้พบกับเพ่ือนที่หลากหลายสาขาเพอ่ื ทจ่ี ะสร้างเครือขา่ ยใน
อนาคต สาหรับข้อเสียจะข้ึนอยู่ตอนจัดหลักสูตรจะทาได้ยากเนื่องจากแต่ละสาขาวิชามีการจัดการเรียนการ
สอนทไ่ี ม่ตรงกนั จงึ ตอ้ งหาเวลาท่ีวา่ งพรอ้ มกันทกุ สาขาวิชา เช่น จัดการเรียนการสอนในวนั เสารห์ รืออาทติ ย์

4
หลักสูตรโคเซ็นในชั้นปีที่ 1 และ 2 เน้นการจัดการเรียนการสอนด้านศิลปกรรม วรรณกรรม และ
วิชาพ้ืนฐาน ในหมวดวิชาท่ัวไป รายวิชาพ้ืนฐานเน้นการสร้างมนุษย์ให้เป็นคนดีและเรียนวิชาสามัญ วิชา
พ้ืนฐานด้านวิชาชีพ เช่น วิชาฟิสิกส์ท่ีจัดการเรียนการสอนเป็นฐานกิจกรรมจานวน 11 ฐานการเรียนรู้และ
ผลัดเปล่ียนหมุนกันโดยให้ผู้เรียนอยู่เป็นผู้รูใ้ นแตล่ ะฐานและหมุนจนครบ 1 ภาคเรยี น วิชาคณิตศาสตร์จัดการ
เรียนการสอนเก่ียวข้องกับการคานวนพื้นฐานวิชาชีพและการคานวนคอมพิวเตอร์ที่ใช้แต่ละสาขาวิชา มุ่งเน้น
ให้ผูเ้ รียนเป็นคนดมี วี นิ ยั รบั ผดิ ชอบอยรู่ ่วมกันในสงั คม
สาหรับช้ันปีที่ 3 และ 4 จะเน้นการจัดการเรียนการสอนตามสาขาวิชาท่ีนักเรียนได้เลือกเรียน เน้น
การเรียนวิชาช่าง การทดลอง การปฏิบัติการในห้องปฏิบัติการ เรียนรู้วิชาชีพเน้นการทดลองและลงมอื ปฏิบัติ
ทาซ้าๆ จนเกิดความชานาญ รวมถึงสอดแทรกความรู้เรื่องความปลอดภัยและการรักษาความสะอาด และให้
นักเรียนได้เตรียมพร้อมเก่ยี วกับหัวขอ้ งานวิจัย
สาหรับในปี 5 จะเน้นให้นักเรียนได้สร้างผลงานวิจัย เน้นนวัตกรรมที่เป็นหัวข้อท่ีประเทศต้องการ
ภาคอุตสาหกรรมตอ้ งการโดยเฉพาะท้องถิน่ เพื่อตอบโจทย์แก้ปญั หาให้กบั ทุกภาคส่วนทีต่ ้องการใชแ้ ละชิ้นงาน
สามารถนาไปใช้ได้จริง ภาคเอกชนมีส่วนร่วมสนับสนุนทุนการทาวิจัยโดยเจ้าของสถานประกอบการจะจัด
event บอกโจทย์ให้ผู้เรียนคิดโครงการนามาเสนอ ถ้าเจ้าของสถานประกอบการหรือรัฐบาลสนใจก็สนับสนุน
งบประมาณในการดาเนนิ การศึกษาวจิ ยั

ภาพที่ 4 รูปแบบการจดั การสอนจาแนกตามช้ันปี

4.จุดเด่นของหลกั สตู รโคเซ็น
หลักสูตรโคเซ็นมีความแตกต่างจากมหาวิทยาลัย เน่ืองจากหลักสูตรโคเซ็นจะรับนักเรียนต้ังแต่อายุ

15 ปี ใช้ระบบโรงเรียนประจา และมีครูประจาช้ันเรียน เป็นหลักสูตรท่ีเสริมสร้างระเบียบวินัย ด้านจิตใจ
ควบคู่กบั การพัฒนาด้านด้านเทคโนโลยี มกี ารจัดการเรียนการสอนด้านศิลปศาสตร์และวรรณกรรม ระบบการ

5

ดแู ลทางดา้ นจิตใจใหก้ ับนักเรียน มกี ิจกรรมเสรมิ หลักสตู รและการส่งเสริมการแขง่ ขันระหวา่ งวิทยาลยั มีการใช้
เทคนิคขัน้ สูงในการจัดการเรียนการสอน มุ่งเน้นการสร้างวิศวกรที่ใส่ใจการการวิจยั ไม่เพยี งแต่มคี วามชานาญ
ดา้ นวิชาชีพเท่านั้น

สาหรับอาจารย์ผู้สอนที่ใช้ในการจัดการเรียนการสอนหลักสูตรโคเซ็น เป็นอาจารย์ผู้สอนท่ีมีตาแหน่ง
ทางวิชาการ ศาสตราจารย์ รองศาสตรจารย์ ส่วนใหญ่จบการศึกษาในระดับปริญญาเอก ที่มีความเช่ียวชาญ
และความชานาญในสาขาวิชาท่ีสอน เก่งเทคโนโลยี เน้นการทาวิจัย สาหรับการใช้ห้องปฏิบัตกิ ารของนักเรียน
จะจากัดท่ีนักเรียน 5 - 10 คนต่อห้องเรียนซึ่งต่างจากมหาวิทยาลัยที่จานวนนักเรียน 10 – 30 คนต่อ
ห้องเรียน ซ่ึงจะทาให้นักเรียนได้ใช้วัสดุอุปกรณ์อย่างเพียงพอและอาจารย์ผู้สอนดูแลนักเรียนได้อย่างท่ัวถึง
หลักสูตรโคเซ็นเมื่อเรียนจบแล้วไม่ได้รับปริญญา แต่มีความรู้ความสามารถระดับวิศวกร ซ่ึงเป็นหลักสูตร ที่
ตอบสนองต่อความต้องการของภาคอุตสาหกรรม

มกี ารจดั ต้ังศนู ยป์ ระสานงานอุตสาหกรรมท้องถ่ินในวิทยาลัย เพมิ่ ระบบท่จี ะสร้างเครือข่ายการทางาน
กบั ภาคอตุ สาหกรรมในท้องถน่ิ

มีห้องปฏิบัตกิ ารเทคโนโลยี ที่นักเรียนสามารถไปศึกษาค้นคว้าข้อมลู ในประเดน็ ทเ่ี ก่ียวข้องกับงานวิจัย
หรอื เพม่ิ เตมิ การเรียนรู้ในหอ้ งเรยี น

วิธีการจัดการเรียนการสอนเน้น active learning เน้นการเรียนรู้ท่ีเน้นการค้นคว้าทดลองและสร้าง
ชน้ิ งานตลอดจนสอนให้คิดวิเคราะห์แสวงหาคาตอบภายใต้การแนะนาให้คาปรึกษาจากอาจารย์ที่ปรึกษามีการ
แบง่ กลุม่ ช่วยกนั วิเคราะห์ หาคาตอบให้ประเด็นตา่ งๆ

ห้องปฏิบัติการทดสอบคอมพิวเตอร์ (Computer Based Testing CBT) ที่นักเรียนสามารถเข้าไป
ทดสอบตัวเอง และมีระบบออนไลน์ (Tele lecture) ในการพัฒนาครูด้านเทคนิคการสอนและเทคโนโลยีใหม่
และระบบการทดสอบ ซ่ึงเป็นระบบท่สี ่งข้อมูลมากจาก KOSEN headquarter

หลักสูตรโคเซ็นในช้ันปีท่ี 1 และ 2 เน้นการจัดการเรียนการสอนในรายวิชาพื้นฐานเน้นการสร้าง
มนุษย์ให้เป็นคนดแี ละเรียนวิชาสามัญ วิชาพื้นฐานดา้ นวิชาชพี เป็นการจัดการเรียนการสอนให้นักเรียนมีความ
พร้อมก่อนที่จะได้เรยี นการศึกษาดา้ นวิชาชีพ ดังปรัชญาของวิทยาลยั ที่ว่า วิศวกรท่ีดีควรเป็นพลเมืองท่ีดีมาก่อน
เมื่อนักเรียนพร้อมแล้วจึงได้เรียนรู้ในวิชาชีพในชั้นปีที่ 3 4 และ 5 แต่การเรียนในช้ันปีที่ 4 นักเรียนจะต้อง
เตรียมพร้อมหวั ขอ้ เรื่องทจี่ ะดาเนนิ การทาวจิ ยั และตอ้ งเสนอหัวข้อวจิ ัยให้ผา่ นก่อนทจ่ี ะไดท้ าการวิจยั ในช้นั ปีท่ี 5

ผลงานวิจัยของนักเรียน เน้นนวัตกรรมเป็นหัวข้อท่ีประเทศต้องการ ภาคอุตสาหกรรมต้องการ
โดยเฉพาะท้องถิ่น เพื่อตอบโจทย์แก้ปัญหาให้กับทุกภาคส่วนที่ต้องการใช้และชิ้นงานสามารถนาไปใช้ได้จริง
ภาคเอกชนมีส่วนร่วมสนับสนุนทนุ การทาวจิ ัยโดยเจ้าของสถานประกอบการจะจัด event บอกโจทยใ์ ห้ผู้เรยี น
คิดโครงการนามาเสนอ ถ้าเจ้าของสถานประกอบการหรือรัฐบาลสนใจก็สนับสนุนงบประมาณในการ
ดาเนินการศึกษาวจิ ยั

6

บทที่ 2
การบรหิ ารจัดการหลักสตู รโคเซน็

1.ปรชั ญาของหลกั สตู รโคเซน็
“วิศวกรท่ดี ีควรเป็นพลเมืองท่ีดมี าก่อน”

2.นโยบายของหลกั สตู รโคเซ็น
1.เนน้ การจดั การเรยี นการสอนด้วยรูปแบบวิจัย ศกึ ษาทดลอง และม่งุ การสร้างนวัตกรรม
2.เน้นความรว่ มมอื กับกลุ่มบริษทั โรงงานในท้องถิน่ และมีองค์กรกลุ่มโรงงาน อตุ สาหกรรมหลายแห่ง

ท่ใี ห้การสนบั สนนุ ช่วยเหลือ และให้คาปรึกษากบั วิทยาลยั ฯ
3.นักเรยี นทีจ่ บหลกั สตู รโคเซ็นจะเปน็ ผู้ท่มี ีคุณภาพตามมาตรฐานโคเซน็

3.การแนะแนวการศึกษาของหลกั สูตรโคเซน็
การแนะแนวการศึกษาของหลักสูตรโคเซ็น สามารถดาเนินการไดด้ ังตอ่ ไปนี้
1.ให้อาจารย์ในสถานศึกษาออกไปแนะแนวหลกั สตู รโคเซ็นในสถานศกึ ษาระดบั มัธยมต้น
2.ใหอ้ าจารย์ในสถานศึกษาออกไปแนะแนวหลักสูตรโคเซน็ ในสถาบนั กวดวชิ าตา่ งๆ
3.จัดสัมมนาวชิ าการหลกั สตู รโคเซน็ ให้กบั ครูในสถานศึกษาระดบั มธั ยมต้น
4.จัดงาน OPEN HOUSE

4.ระบบการคัดเลอื กนกั เรียนเขา้ ศกึ ษาของหลักสูตรโคเซ็น
ระบบการคัดเลอื กนกั เรียนเข้าศึกษาของหลกั สูตรโคเซ็น สามารถแบง่ ออกเปน็ 3 กรณี ไดด้ ังนี้
1.การสอบคัดเลือกสาหรับนักเรียนท่ีได้รับการแนะนาจากโรงเรียนมัธยมต้น เม่ือโรงเรียนมัธยมต้น

เสนอเสนอรายช่ือมาแล้ววิทยาลัยจะดาเนินการคัดเลือกโดยการสอบความถนัดทางวิชาการ และการสอบ
สัมภาษณ์ ซงึ่ นักเรยี นกลุ่มน้ีจะเป็นนักเรียนทมี่ ีความรู้ความสามารถด้านวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และมีคะแนน
ทส่ี ูงกวา่ มาตรฐานปกติ

2.การสอบคดั เลือกท่ัวไป จะใช้ความรู้ความสามารถทางด้านวชิ าการเป็นตัววัด โดยจะนาผลการเรียน
ในระดับมัธยมต้นมาเป็นเกณฑ์ในการเข้ารับการศึกษาต่อในระบบโคเซ็นด้วย ในสัดส่วน ร้อยละ 40 สาหรับ
อีกร้อยละ 60 จะเป็นการสอบคดั เลอื ก

3.การสอบคัดเลือกด้วยกรณีพิเศษ จะเป็นการคัดเลือกโดยการเขียนเรียงความ และการสอบ
สัมภาษณ์

5.การบรหิ ารจัดการฝา่ ยกิจการนักเรียน
การแนะแนวนักเรียน สาหรบั การแนะแนวนกั เรียนจะเป็นการแนะนาเพ่อื แกป้ ัญหาต่างๆ ของนักเรยี น

เช่น การลดอุบัตเิ หตุทางจราจร การลดจานวนทรัพยส์ นิ สญู หาย การสร้างเครือข่ายสงั คม ซง่ึ หวั ใจหลักของการ
การแนะแนวนักเรยี น คือความร่วมมอื ระหว่างโรงเรียนและนักเรียน

7

สภานกั เรยี น นักเรยี นเป็นผ้ดู าเนินการเอง โดยจะเลอื กจากหวั หนา้ หอ้ งของแต่ละห้องมาเปน็ ผู้แทน
แลว้ จะดาเนินการคดั เลอื กประธานและตาแหน่งอน่ื ๆ ต่อไป โดยสภานักเรียนจะต้องเป็นผู้จัดงานต่างๆ ของ
โรงเรียน เชน่ งานเทศกาลตา่ งๆ ของโรงเรียน การแข่งขันกีฬาระหว่างชน้ั เรียน งานโรงเรียน และกิจกรรม
ชมรมหลังเลิกเรียน

งานเทศกาลของนกั เรียน เป็นงานประจาปขี องโรงเรียนทจี่ ดั ข้ึนโดยนักเรียน จะมีการนาเสนอผลงาน
ของนักเรียน ชมรมต่างๆ ซ่ึงแต่ละปีจะมีการใชช้ ือ่ งานที่แตกต่างกนั ไป

การแนะแนวอาชพี การแนะนาถึงสถานประกอบการ บริษัทตา่ งๆ ที่เก่ียวข้องกบั สาขาวิชาท่ตี นเองได้
ศึกษามา เป็นตน้

มศี ูนยค์ อมพวิ เตอร์ ไวบ้ ริการให้กับครู และนักเรยี น เอื้อต่อการศึกษางานวิจัย
มีกจิ กรรมการศึกษาดงู านนอกสถานที่ สาหรบั นกั เรียนในชน้ั ปที ่ี 2 กอ่ นที่นักเรียนจะแยกย้ายไปเรยี น
ตามสาขาวชิ าตนเองในชัน้ ปีท่ี 3 เปน็ การสร้างความสมั พนั ธ์ให้นกั นกั เรยี น
มโี รงยมิ สนามกีฬาตา่ งๆ ไวบ้ รกิ ารให้กบั นักเรยี นที่สนใจ รวมถงึ กรองรับการจดั กจิ กรรมของชมรม
ตา่ งๆ ของโรงเรียน
หอ้ งใหค้ าปรกึ ษาของนักเรยี น โดยในห้องให้คาปรึกษานักเรียนจะมนี กั จติ วทิ ยา ครู และพยาบาลท่ีจะ
สลับเปล่ียนหมนุ เวียนมาให้คาแนะนาแกน่ กั เรียน เชน่ การวางแผนอาชีพในอนาคต การวางแผนการเรยี น
มนษุ ยสัมพนั ธร์ ะหวา่ งเพื่อนในชนั้ เรยี น รวมท้ังให้คาปรึกษากับนักเรยี นใหม่
นักเรียนสามารถใสช่ ุดสภุ าพมาเข้าเรยี น เนอื่ งจากทางวทิ ยาลยั ไม่มเี คร่ืองแบบนักเรยี น

6.หลกั สตู รศึกษาต่อในระดบั ปรญิ ญาตรี
หลกั สตู รศึกษาต่อในระดับปรญิ ญาตรี จัดทาขึน้ เพอื่ รองรับนักเรียนท่ีจบการศกึ ษาในระบบโคเซ็น 5 ปี

เปน็ การศกึ ษาตอ่ เพ่ือให้ไดป้ ริญญา โดยหลักสูตรปรญิ ญาตรปี จั จุบันมี 2 หลักสูตร คอื
1.หลักสูตรระดับสูงด้านการผลิตและส่ิงแวดล้อม รับสาหรับผู้ที่สาเร็จการศึกษาในระบบโคเซ็น 5 ปี

ในหลักสตู รวิศวกรรมเครื่องกล วิศวกรรมควบคมุ และอเิ ล็กทรอนกิ ส์ และวศิ วกรรมก่อสร้าง
2.หลักสูตรระดับสูงด้านไฟฟ้าและระบบสารสนเทศ รับสาหรับผู้ท่ีสาเร็จการศึกษาในระบบโคเซ็น 5

ปี ในหลักสูตรวศิ วกรรมไฟฟา้ และอิเลก็ ทรอนิกส์ และวิศวกรรมอิเลก็ ทรอนิกสแ์ ละวิทยาศาสตรค์ อมพิวเตอร์
โดยหลักสูตรในระดับปริญญาตรี จะต้องได้รับการรับรองจากสถาบันพัฒนาคุณภาพการศึกษา

ระดับสูงของประเทศญี่ป่นุ (NIAD-QE) หลักสูตรจะเน้นไปที่วิชาเลือกเสรีมากกว่าวิชาบังคับ เน่ืองจากนักเรียน
จะใช้เลือกเรียนวิชาเลอื กเสรีตามหัวข้อวิจัยท่ีนกั เรยี นทา และนักเรียนส่วนใหญจ่ ะทางานวิจัยต่อยอดจากที่ทา
ตอนเรยี นหลักสตู รโคเซ็น 5 ปี และปริญญาท่ีไดร้ ับจะเป็นปรญิ ญาตรที างวศิ วกรรม

8

ภาพท่ี 5 ระบบการศกึ ษาหลักสูตรโคเซ็นเปรยี บเทียบหลักสตู รปริญญาตรี
7.บันทกึ ขอ้ ตกลง 3 ฝา่ ย

บันทกึ ข้อตกลง 3 ฝา่ ย ประกอบดว้ ย 1.นะกะโนโคเซ็น 2.บรษิ ัทท้องถ่ิน หน่วยงานราชการท้องถิ่น
3.กลมุ่ องค์กรบรษิ ทั ท่ีเปน็ สมาชิกของวิทยาลัย โดยนะกะโนโคเซน็ จะเป็นศนู ย์กลาง มีบริษัทถ้องถิ่นหรือหนว่ ย
ราชการท้องถิน่ ทเี่ ป็นสามาชกิ ของวทิ ยาลัยและไมไ่ ดเ้ ป็นสมาชิกของวิทยาลัย ทาหนา้ ที่สนบั สนุนงบประมาณ
และถ่ายทอดเทคโนโลยี เป็นศูนยก์ ลางระหว่างวทิ ยาลัยกบั สถานประกอบการ โดยมีหนว่ ยงานยอ่ ยในวทิ ยาลัย
เป็นผดู้ าเนินการ

ภาพท่ี 6 รูปแบบการจดั ทาบันทกึ ข้อตกลง 3 ฝา่ ย

9

8.การบรหิ ารจัดการหอพักนักเรยี น
หอพักจาแนกเป็นหอพกั ชาย และหอพกั หญิงในสดั สว่ นที่เหมาะสม มโี รงอาหารส่วนกลาง มีหอ้ งนา้

ประจาหอพักแบ่งแยกชายและหญิง
มีครูท่ีปรึกษาอยู่เวรประจาหอพักทุกอาคาร
มีระบบความปลอดภัย ดว้ ยยามรกั ษาการตลอด 24 ชั่วโมง
มรี ะบบการบริหารจัดการเวลาเขา้ ออกหอพกั ของนักเรยี น เวลา 8.00 – 21.00 น.
มีครูให้คาปรึกษาด้านจิตวทิ ยา
ใหน้ กั เรยี นรว่ มกนั ทาความสะอาดหอพัก เพื่อความสะอาดเรยี บรอ้ ยของหอพัก
มีหอ้ งท่ีไวใ้ หน้ กั เรยี นผ่อนคลายหลงั เลิกเรยี น เชน่ ห้องดูทวี ี เปน็ ต้น
มีการซ้อมแผนฉุกเฉนิ กรณไี ฟไหม้อาคาร หรือเกิดแผน่ ดินไหว เป็นต้น
ถา้ นกั เรียนทาผดิ มาก ๆ จะมีการพิจารณาใหอ้ อกจากหอพัก
ค่าใชจ้ า่ ยภายในหอพกั จะมีค่าใช้จา่ ยถกู กวา่ หอพักภายนอกวทิ ยาลัย ซง่ี ค่าใชจ้ า่ ยภายในหอพัก

ประกอบดว้ ย ค่าอาหาร ค่าไฟฟา้ ค่าใช้จ่ายอืน่ ๆ

10

บทที่ 3
หลักสูตรโคเซ็น

1.คณะวิศวกรรมเคร่ืองกล
การเรียนการสอนของครู เน้นการจัดการเรียนการสอนวิชาเขียนแบบพ้ืนฐานของวิศวกรรม เพื่อการ

ออกแบบ การเขียนแบบและการออกแบบผลิตภัณฑ์ เน้นการจัดการเรียนการสอนแบบกลุ่ม การเรียนแบบ
สถานี ครูมีใบงานหรือกิจกรรมให้นักเรียนคิดและแก้ไขปัญหา โดยจะแบ่งกลุ่มนักเรียนกลุ่มละ 4 – 5 คน ให้
นกั เรียนระดมสมองร่วมกันคิดร่วมกันทาและสรา้ งผลงาน มีการบันทึกและนาเสนอ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน
ก่อนนกั เรียนสาเรจ็ การศกึ ษาต้องมกี ารทาวิจัยนาเสนอตอ่ คณะกรรมการ 10 คน นกั เรียนตอ้ งใช้ทนุ ของตนเอง
ในการทาวิจัย หรือนักเรียนสามารถยน่ื ขอเสนอการทาวิจัยเพื่อของบประมาณสนบั สนนุ จากสถานประกอบการ
หรอื รฐั บาลไดข้ ึน้ อยูก่ บั หัวขอ้ ในการทาวิจัย

นักเรียนชั้นปที ี่ 1 จะแบง่ กลุม่ 4 – 5 คน โดยจะมีโจทย์หรือใบงานใหท้ า
นกั เรยี นช้ันปที ่ี 2 -3 จะเรียนเขียนแบบด้วยมือ
นักเรยี นชัน้ ปที ่ี 4 -5 จะเรยี นเขยี นแบบด้วยคอมพวิ เตอร์ ใชโ้ ปรแกรม CAD-CAE

2.คณะวศิ วกรรมไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์
หลกั สูตรนี้ นักเรยี นจะได้เรยี นรู้เก่ยี วกบั การกาเนดิ ไฟฟ้า การใช้พลังงานไฟฟ้า ไฟฟ้าใช้ในบ้าน การใช้

สมารท์ โฟน ทีวี วทิ ยุ การใช้ซอฟแวร์ เป็นตน้ โดยหลักสูตรจะแบง่ ออกเป็น 3 สาขาวิชายอ่ ย ประกอบดว้ ย
1. วศิ วกรรมไฟฟ้าพลังงาน
2. วศิ วกรรมไฟฟ้าอเิ ล็กทรอนิกส์
3. วศิ วกรรมส่ือสารและสารสนเทศ
คณะวิศวกรรมไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ จะมลี ักษณะพเิ ศษที่แต่ละชน้ั ปีในหลกั สูตรจะกาหนดหวั ขอ้

การทดลองใหก้ บั นักเรียน

3.คณะวิศวกรรมควบคมุ และอิเล็กทรอนกิ ส์
จะแบ่งออกเปน็ 4 สาขาวิชาย่อย ประกอบดว้ ย
1. วศิ วกรรมเมคคานิกส์
2. วิศวกรรมไฟฟ้าและอิเล็กทรอนกิ ส์
3. วิศวกรรมคอมพวิ เตอร์และการควบคมุ
4. วศิ วกรรมทีเ่ ก่ยี วข้อง
คณะวิศวกรรมควบคุมและอิเล็กทรอนิกส์ จะมีลักษณะพิเศษที่เน้นการเรียนภาคทฤษฎีในห้องเรียน

มีการจัดการเรียนการสอนที่ให้นักเรียนได้ยืนยันทฤษฎีท่ีได้เรียนในชั้นเรียนด้วยการลงมือปฏิบัติ มีการจัดการ
สอนการสอนในทักษะท่ีจาเปน็ และฝึกให้ผเู้ รยี นได้คิดค้นและแก้ปญั หา ซึ่งนักเรยี นจะได้ทดลองและปฏิบัติทุก
คนเนอื่ งจากเปน็ รายวิชาทีบ่ งั คับ

11

4.คณะวศิ วกรรมวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอรแ์ ละอิเล็กทรอนกิ ส์
หลกั สตู รวศิ วกรรมวทิ ยาศาสตรค์ อมพิวเตอร์และอเิ ลก็ ทรอนิกส์ จะมุ่งเน้นให้นักเรยี นมีความรคู้ วาม

ชานาญดา้ นโปรแกรมคอมพวิ เตอร์และตวั เคร่ืองคอมพิวเตอร์ ซ่ึงถา้ นักเรยี นมีความรุ้ความเขา้ ใจทั้งสองสว่ นนี้
นักเรยี นกจ็ ะเกดิ ความชานาญในอิเล็กทรอนิกส์

5.คณะวิศวกรรมโยธาและส่ิงแวดล้อม
หลักสูตรวศิ วกรรมโยธาและสง่ิ แวดลอ้ ม ม่งุ เนน้ ให้นกั เรยี นสร้างสง่ิ ท่ีท่เี ปน็ มิตรต่อสิง่ แวดลอ้ ม คานงึ ถงึ

การก่อสรา้ งท่ีอยู่รว่ มกนั ในสงั คม ให้นักเรียนไดศ้ ึกษาเรยี นรู้เกี่ยวกับความต้องการของสังคม การวางแผน การ
ออกแบบ การก่อสรา้ ง การบารุงรกั ษา และการประเมินผล

6.การศกึ ษาทัว่ ไป
การศึกษาทั่วไป จะเป็นรายวิชาพื้นฐาน ที่ส่วนใหญ่จะใช้จัดการเรียนการสอนกับนักเรียนช้ันปีท่ี 1

และ 2 เป็นรายวิชาพ้ืนฐานเน้นการสร้างมนุษย์ให้เป็นคนดีและเรียนวิชาสามัญ วิชาพ้ืนฐานด้านวิชาชีพ เช่น
วิชาฟิสิกส์ท่ีจัดการเรียนการสอนเป็นฐานกิจกรรมจานวน 11 ฐานการเรียนรู้และผลัดเปลี่ยนหมุนกันโดยให้
ผเู้ รียนอยเู่ ปน็ ผรู้ ู้ในแต่ละฐานและหมุนจนครบ 1 ภาคเรียน วิชาคณติ ศาสตร์จดั การเรยี นการสอนเกยี่ วข้องกับ
การคานวนพ้ืนฐานวิชาชีพและการคานวนคอมพิวเตอร์ที่ใช้แต่ละสาขาวิชา มุ่งเน้นให้ผู้เรียนเป็นคนดีมีวินัย
รับผิดชอบอยู่ร่วมกันในสังคม รวมท้ังวิชาทางด้านศิลปศาสตร์ วรรณกรรม เป็นรายวิชาที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนมี
ความรู้ความสามารถเกี่ยวกับการดารงชีวติ ประจาวันร่วมกับผอู้ ื่นในสังคมอยา่ งเปน็ สขุ ถา้ เป็นนักเรยี นต่างชาติ
จะไดเ้ รยี นในวชิ าภาษาญ่ปี ุ่น และวรรณกรรมญปี่ นุ่

7.การฝกึ งาน

การฝึกงานของนักเรียนโคเซ็นจะฝึกงานในชั้นปีท่ี 4 ซ่ึงการฝกึ งานจะเป็นการฝกึ งานเพื่อการศกึ ษา

ไม่ใช่เป็นการฝกึ งานเพ่ือหางาน แต่บริษัททรี่ บั นักศึกษาฝกึ งานในญป่ี นุ่ สว่ นใหญหวังวา่ นักเรียนท่ีผ่านการ

ฝึกงานในบรฺษัทจะไปร่วมทางานกับบริษัท และผลของการฝกึ งานจะไม่มีผลต่อการเขา้ รับทางานของบริษทั ใน

ประเทศญปี่ ุน่ ซงึ่ ส่ิงทีน่ ักเรยี นจะได้รับจาการฝกึ งาน ประกอบด้วย ความร้เู ก่ียวกับธรุ กิจ ความรู้เก่ยี วกับความ

ปลอดภัย ระบบเทคโนโลยขี องเคร่อื งจักรและวธิ กี ารพัฒนา การบรหิ ารจัดการเวลา การให้คาแนะนาและให้

คาปรึกษาจากผู้รว่ มงาน ทัศนะคติต่ออาชีพท่ีไดไ้ ปฝึกงานเป็นต้น

เกณฑ์การให้คะแนนฝึกงาน

สถานประกอบการให้คะแนน 70 % ดจู ากรายงานการฝกึ งานตามแบบฟอร์มของวทิ ยาลัยโดย

สถานประกอบการจะเปน็ ผูเ้ ขียนผลการรายงาน

ครูผ้สู อนให้คะแนน 30 % ดจู ากรายงานท่ีนักเรยี นเขยี นตามแบบฟอรืมของวิทยาลัย

และผลการนาเสนอการฝกึ งานหน้าช้นั เรียน โดยทนี่ ักเรยี นนาเสนอผลการฝกึ งานนนั จ้ ะใหน้ กั เรยี นในชนั้ ปอี นื่ ๆ

มาเข้าร่วมรบั ฟงั ผลการนาเสนอของรนุ่ พ่ี เพอื่ จะได้ใชเ้ ป็นแนวทางในการฝึกงานของตนเองในอนาคต

12

บทที่ 4
การวดั และการประเมนิ ผลของหลักสตู รโคเซ็น

การวดั และการประเมนิ ผลของหลักสูตรโคเซน็ จะดาเนนิ การโดยผเู้ ช่ียวชาญจากโคเซน็ ประเทศญ่ปี ุ่น
ซ่งึ รายละเอยี ดการดาเนินการจะหารือในโอกาสต่อไป

13

บทที่ 5
แนวทางการพฒั นาสถานศกึ ษาในอนาคต

ระบบโคเซ็นได้รับการรับรองจากรัฐบาลญี่ปุ่น ว่าเป็นการจัดการศึกษาท่ีมีคุณภาพ ถ้าสถานศึกษา
ต้องการนาระบบโคเซ็นไปใช้ต้องนาไปปรับใช้ให้เข้ากับบริบทของแต่ละประเทศ ขึน้ อยู่กับภาคอุตสาหกรรมว่า
มีความคิดเห็นอย่างไร ซ่ึงภาคอุตสาหกรรมของประเทศญี่ปุ่นเช่ือมั่นว่า เม่ือผู้เรียนท่ีจบการศึกษาในระบบ
โคเซ็นแล้ว จะเป็นวิศวกรที่มีความรู้ความสามารถ มีคุณภาพ ซ่ึงไม่คานึงถึงการศึกษาในระดับปริญญา ระบบ
โคเซน็ จึงเปน็ การผลิตวิศวกรท่มี ีคุณภาพในระยะเวลาท่รี วดเร็ว

1.เพมิ่ การจัดการเรยี นการสอนในรายวิชาคณิตศาสตร์
สืบเนื่องจากการวัดผลการสอบจากนักเรียนในโครงการวิทยาลัยฐานวิทยาศาสตร์ ท่ีผลการสอบของ

นักเรียนในรายวิชาคณิตศาสตร์มีคุณภาพต่ากว่ามาตรฐาน โดยนักศึกษาช้ันปีท่ี ๑ มีคะแนนเฉลี่ยอยู่ท่ีร้อยละ
36.7 และนักศึกษาชั้นปีที่ ๒ มีคะแนนเฉลี่ยอยู่ท่ีร้อยละ 36.9 น้ัน เป็นผลทาให้ตอ้ งเพิ่มศักยภาพผู้เรียนด้าน
วิทยาศาสตร์ โดยเสนอให้จัดการเรียนการสอนในรายวิชาวิทยาศาสตร์ จากเดมิ 5 ชัว่ โมงต่อสัปดาห์ ขยายเป็น
10 ชวั่ โมงตอ่ สปั ดาห์ ตลอดระยะเวลา 2 ปี (นกั ศึกษาช้ันปที ี่ 1 และ 2)

2.นักเรียนแลกเปลย่ี นเพ่ือทาหน้าที่ผชู้ ่วยสอนจากโคเซน็
รับนักเรียนโคเซ็นแลกเปลี่ยนจากประเทศญี่ปุ่นท่ีจะไปทาหน้าท่ีผู้ช่วยสอนในสถานศึกษาในประเทศ

ไทย เปน็ ระยะเวลา 3 เดอื น ซึง่ จะฝกึ งาน ๓ วันตอ่ สปั ดาห์

3.พัฒนาหนงั สอื แบบเรียนเปน็ ภาษาอังกฤษ
ให้สถานศึกษาดาเนินการพัฒนาหนังสือแบบเรียนที่ใช้ในการจัดการเรียนการสอนโคเซ็นเป็น

ภาษาอังกฤษ

4.ความร่วมกับสถานประกอบการญี่ป่นุ ในประเทศไทย
ให้สถานศึกษาดาเนินการพฒั นาความร่วมกับสถานประกอบการญป่ี ุ่นในประเทศไทย เรือ่ งการฝึกงาน

ของนกั เรยี นโคเซ็นจากประเทศญ่ีปุ่นที่จะไปฝกึ งานในสถานประกอบการญ่ีปุ่นในประเทศไทยเป็นระยะเวลา 3
เดอื น ซึ่งจะฝกึ งาน ๒ วนั ต่อสปั ดาห์

5.การขอวุฒิการศกึ ษา
ให้ดาเนนิ การเสนอใหน้ ักเรยี นท่จี บการศกึ ษาหลักสูตรโคเซ็นในประเทศไทย ได้รบั วุฒิการศึกษา 2 วุฒิ

คือ วุฒิการศึกษาในระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพช้ันสูง (ปวส.) และวุฒิโคเซ็นของประเทศญี่ปุ่น รวมถึง
สง่ เสริมให้นกั เรยี นท่ีจบหลกั สูตรโคเซน็ ในประเทศไทยสามารถไปศึกษาตอ่ ในระดับปริญญาตรีหลักสูตรโคเซน็ ที่
ประเทศญ่ปี ุ่น

14

คณะผจู้ ดั ทา ผู้อานวยการสานักมาตรฐานการอาชีวศกึ ษาและวิชาชีพ
1) นางเจิดฤดี ชินเวโรจน์ ผูอ้ านวยการวิทยาลัยเทคนิคสุรนารี
2) นายธนภัทร แสงจันทร์ ผู้อานวยการวิทยาลยั อาชีวศึกษาเทคโนโลยฐี านวทิ ยาศาสตร์ (ชลบรุ ี)
3) นายพีรพงษ์ พันธ์โสดา รองผู้อานวยการวิทยาลัยเทคนคิ สรุ นารี
4) นายสมศกั ดิ์ มาตรทะเล รองผอู้ านวยการวทิ ยาลัยเทคนคิ สรุ นารี
5) นายสุริยา พงษ์ศิรริ ักษ์ รองผู้อานวยการวิทยาลัยอาชีวศึกษาเทคโนโลยีฐานวทิ ยาศาสตร์ (ชลบุร)ี
6) นายสมยศ ตรเี พช็ ร์ ครวู ิทยาลยั วทิ ยาลัยเทคนิคสุรนารี
7) นายชัยวัฒน์ ณ ระนอง ครูวิทยาลยั อาชีวศกึ ษาเทคโนโลยฐี านวิทยาศาสตร์ (ชลบุร)ี
8) นายสุรชยั เสาหงษ์ สานกั มาตรฐานการอาชีวศึกษาและวิชาชพี
9) นางสาววภิ าดา ตระกลู โต สานักมาตรฐานการอาชวี ศึกษาและวิชาชีพ
10) นายโชคอนนั ต์ รกั ษาภกั ดี ครูวทิ ยาลยั อาชวี ศกึ ษาอุดรธานี
11) Mr.Rhian Salcedo สานักมาตรฐานการอาชีวศกึ ษาและวิชาชพี
12) นางสาววรรณธดิ า พวยพุ้ง