จุลสาร

จลุ สารจลุ สาร ศูนย์การศกึ ษาพิเศษ เขตการศึกษา 1 จงั หวดั นครปฐม บทความวชิ าการ 1

ฉบับ 1 เดอื น กันยายน พ.ศ. 2564

รูปแบบ การจัดการศกึ ษาสำหรับ
เด็กทีม่ คี วามตอ งการจำเปนพิเศษ
โดย นายธีระวฒั น คลองจรงิ ครผู ูส อน

จลุ สาร ศูนย์การศกึ ษาพิเศษ เขตการศึกษา 1 จังหวดั นครปฐม บทความวชิ าการ 2

รปู แบบ การจดั การศึกษาส�ำ หรบั เดก็ ทมี่ คี วามต้องการจำ�เปน็ พเิ ศษ

Educational management model for children with special needs

นายธีระวัฒน์ คล่องจริง ครูผู้สอน

บทนำ�

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณจกั รไทย พทุ ธศกั ราช 255- มาตรา ศึกษาโดยไม่เสียค่าใช้จ่ายต้ังแต่แรกเกิดหรือพบความพิการจนตลอด
49 ระบุว่า บคุ คลยอ่ มมสี ิทธิเสมอกนั ในการรบั การศึกษาไมน่ ้อยกวา่ ชีวติ พรอ้ มทั้งได้รับเทคโนโลยี สงิ่ อ�ำ นวยความสะดวก ส่อื บรกิ าร
สิบสองปีท่ีรัฐจะต้องจัดให้อย่างท่ัวถึงและมีคุณภาพ โดยไม่เก็บค่า และความช่วยเหลืออื่นใดทางการศึกษา และมีสิทธิเลือกบริการ
ใชจ้ ่าย วรรคสอง ผู้ยากไร้ ผูพ้ กิ ารหรือทุพลภาพ หรือผ้อู ยูใ่ นสภาวะ ทางการศกึ ษา สถานศึกษา ระบบและรูปแบบการศึกษาโดยค�ำ นึงถึง
ยากลำ�บาก ต้องได้รับสิทธิตามวรรคหนึ่งและการสนับสนุนจากรัฐ ความสามารถ ความสนใจ ความถนัด และความตอ้ งการจำ�เปน็ ของ
เพื่อให้ไดร้ ับการศึกษาโดยทัดเทยี มกับบุคคลอน่ื มาตรา 5- ระบุว่า บุคคลนนั้ รวมถึงได้รับ
บุคคลย่อมมเสรีภาพทางวิชาการ การศกึ ษาอบรม การเรยี นการสอน การศึกษาท่มี ีมาตรฐานและประกันคณุ ภาพการศึกษา รวม
การวิจยั และการเผยแพร่งานวิจยั ตามหลักวชิ าการยอ่ มไดร้ ับการ ท้ังการจัดหลกั สตู ร กระบวนการเรียนรู้ การทดสอบทางการศกึ ษา ท่ี
คุ้มครอง ทัง้ นี้ เท่าทไี่ มข่ ดั ต่อหนา้ ที่ของพลเมืองหรือศลี ธรรมอนั ดขี อง เหมาะสมสอดคล้องกับความต้องการจำ�เป็นพิเศษของคนพิการแต่ละ
ประชาชน มาตรที่ 52 ระบวุ า่ เดก็ และเยาวชนมีสิทธใิ นการอยรู่ อด ประเภทและบุคคล
และได้รับการพฒั นาด้านรา่ งกาย จิตใจ และสติปัญญาตามศักยภาพ
ในสภาพแวดลอ้ มทีเ่ หมาะสม โดยค�ำ นงึ ถึงการมีส่วนร่วมของเดก็ และ
เยาวชนเปน็ สำ�คญั วรรคสี่ มาตรา 80 กำ�หนดใหร้ ัฐต้องดำ�เนินการ
นโยบายดา้ นสงั คม การสาธารณสุข การศึกษาและวัฒนธรรม
การฟ้ืนฟสู มรรถภาพคนพิการแหง่ ชาติ ฉบับที่ 8 พ.ศ.
2540-2544 จากการฟน้ื ฟูสมรรถภาพคนพกิ ารดา้ นการศึกษา คน
พิการได้เข้ามามีส่วนร่วมมากข้ึนในเร่ืองการจัดการศึกษาสำ�หรับคน
พกิ ารในปีพ.ศ. 2542 กระทรวงศึกษาธกิ ารได้ประกาศให้เป็นปีการ
ศกึ ษาเพื่อคนพกิ าร โดยประกาศเปน็ นโยบายวา่ ผู้พิการทกุ คนที่อยาก
เรียน ต้องไดเ้ รียนมีการเร่งขยายโอกาส เพอ่ื พัฒนาตนเองและสงั คม
และไดอ้ อกกฎกระทรวง ก�ำ หนดหลกั เกณฑแ์ ละวิธีการใหค้ นพิการมี
สิทธไิ ดร้ ับสิ่งอ�ำ นวยความสะดวก ส่ือ บริการและความชว่ ยเหลอื อ่นื
ใดทางการศึกษา พ.ศ. 2542 เพอ่ื เร่งขยายโอกาสทางการศกึ ษาและ
ในการจัดการเรียนรหู้ ลักสูตรกอ่ นประถมศึกษา อายุระหวา่ ง 3-6 ปี
พุทธศกั ราช2540 ได้เสนอแนะกิจกรรมหลักทค่ี วรจัดเป็นประจำ�ทุก
วนั มีกิจกรรมเสรี กิจกรรมสร้างสรรคก์ จิ กรรมการเคลอ่ื นไหวและ
จงั หวะ กจิ กรรมเสรมิ ประสบการณ์ กิจกรรมกลางแจง้ และกจิ กรรม
เกมการศกึ ษาเปน็ ตนั (สำ�นักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน,
2549)
การให้บริการทางการศึกษาสำ�หรับเด็กที่มีความต้องการ
พเิ ศษน้นั มีรปู แบบทห่ี ลากหลาย ซึ่งในแตล่ ะรปู แบบกม็ คี วามสำ�คัญ
การจัดรูปแบบการศึกษาสำ�หรับเด็กท่ีมีความต้องการ
และจำ�เป็นท่ีแตกต่างกันไปข้ึนอยู่กับความต้องการจำ�เป็นในการเข้า จำ�เป็นพิเศษ มีความสำ�คัญและจำ�เป็นอย่างย่ิงท่ีจะต้องเนินการ
รับการศึกษาของเด็กแต่ละบุคคล ซ่ึงสอดคล้องกบั พระราชบัญญตั ิ วางแผนและพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนให้มีความเหมาะ
การจดั การศกึ ษาส�ำ หรับคนพิการ พ.ศ. 2551 ได้กลา่ วถึงสิทธแิ ละ สมกับความต้องการจำ�เป็นพิเศษ และทันต่อการเปลี่ยนแปลงใน
หนา้ ท่ีทางการศึกษาส�ำ หรบั คนพิการไวว้ า่ คนพิการมีสทิ ธิได้รับการ สภาพปจั จบุ ัน

จลุ สาร ศนู ย์การศกึ ษาพิเศษ เขตการศึกษา 1 จังหวดั นครปฐม บทความวชิ าการ 3

ความหมายเดก็ ที่มีความตอ้ งการจำ�เป็นพิเศษ อารมณ์ สังคม ภาษา หรอื สตปิ ัญญา และไมส่ ามารถปฏบิ ตั งิ านใน
ชีวติ ประจำ�วันไดด้ ังเชน่ เดก็ ปกติทว่ั ๆ ไป รวมถึงทางด้านการจดั การ
ศกึ ษาซง่ึ ต้องจดั ใหม้ กี ารเรียนการสอนทตี่ า่ งไปจากเด็กปกติ เพอื่ ให้
ผดงุ อารยะวญิ ญู (2542, หน้า 13) ได้ใหค้ วามหมายของ สอดคล้องและเหมาะสมกับสภาพของความบกพร่องของเด็กและ
เด็กท่ีมีความต้องการจำ�เป็นพิเศษ หมายถึง เด็กท่ีมีความต้องการ ประเภทด้วย
พเิ ศษต่างไปจากเด็กปกติ การใหก้ ารศึกษาสำ�หรบั เด็กเหล่าน้จี ึงควร สรุปได้ว่า เด็กท่ีมีความต้องการจำ�เป็นพิเศษ หมายถึง
มีลักษณะแตกต่างไปจากเด็กปกติ ในด้านเน้ือหาวิธีการและการ เดก็ ท่ีมีความบกพรอ่ งหรอื มขี ้อจำ�กัดในด้านต่าง ๆ ไม่สามารถปฏิบัติ
ประเมินผล กิจกรรมตา่ งๆไดเ้ สมือนเด็กปกติ โดยเฉพาะการจดั การศกึ ษาตอ้ งจดั
สริ ิมา หมอนไหม (2543, หน้า 6) ไดใ้ ห้ความหมายของ ให้สอดคล้องกับความบกพร่องและขอ้ จ�ำ กัดของแต่ละบคุ คล
เดก็ ทีม่ คี วามต้องการจ�ำ เป็นพิเศษ หมายถงึ เด็กทม่ี คี วามต้องการ
ทางการศึกษา และความต้องการความช่วยเหลือแตกต่างไปจาก
เด็กปกติ เนือ่ งจากเหตุบกพรอ่ งทางร่างกาย สตปิ ัญญา จติ ใจและ ประเภทของ
อารมณ์ ความดอ้ ยโอกาสต่าง ๆ รวมถึงเด็กทมี่ ีความต้องการพเิ ศษ เดก็ ทม่ี ีความตอ้ งการจำ�เปน็ พเิ ศษ
กมลทรรศน์ ใสสงู เนนิ (2548, หนา้ 11) ไดใ้ ห้ความหมาย
ของเด็กที่มคี วามตอ้ งการจ�ำ เปน็ พเิ ศษ หมายถงึ เด็กทม่ี ีความพกิ าร
หรือความบกพรอ่ งในด้านต่าง ๆ เด็กทมี่ คี วามต้องการเฉพาะในการ ส�ำ นกั งานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พืน้ ฐาน ไดก้ ล่าวถึง
เรยี นรู้ตามสภาพความสามารถในการเรยี นเชน่ เด็กท่ัว ๆ ไป เพอื่ นำ� ลักษณะของเดก็ ที่มีความต้องการพิเศษหรือผดิ ปกตทิ างรา่ งกาย
ความรูไ้ ปพัฒนาตนเองในการด�ำ รงชีวติ ในสังคมอย่างมปี ระสทิ ธิภาพ สตปิ ัญญา และทางจติ ใจ แบ่งออกเปน็ ประเภทต่าง ๆ 9 ประเภทคอื

และมีคณุ ภาพชวี ิตทีด่ เี ท่าทียมกบั บคุ คลทั่วไปในสังคม 1. เดก็ ที่มคี วามบกพร่องทางสติปัญญา
ขวญั ใจ ธรรมขนั โท (2548, หนา้ 5) ไดใ้ ห้ความหมายของ 2. เด็กท่มี คี วามบกพร่องทางการได้ยนิ
เดก็ ทม่ี คี วามตอ้ งการจ�ำ เปน็ พเิ ศษ หมายถงึ เดก็ ทต่ี อ้ งการการชว่ ยเหลอื 3. เดก็ ท่มี ีความบกพรอ่ งทางการเห็น
พิเศษท่ีแตกต่างไปจากเด็กปกติหรือบุคคลปกติ และรวมถึงเด็กที่มีความ 4. เด็กท่ีมคี วามบกพรอ่ งทางรา่ งกายและสขุ ภาพ
บกพร่องทางร่างกาย อารมณ์ สังคม สติปัญญา การเรียนรู้ ตลอด 5. เด็กท่ีมีความบกพร่องทางการพูดและภาษา
จนพฤติกรรมท้งั นตี้ ้องได้รับการชว่ ยเหลอื ในด้านต่าง ๆ ทัง้ ทางการ 6. เด็กท่มี ีปัญหาทางพฤติกรรมและอารมณ์
แพทย์ การศกึ ษา และการปรบั ตัวเข้าสังคม 7. เดก็ ทม่ี ปี ัญหาทางการเรยี นรู้
ณชั พร ศภุ สมุทร์ (2553, หน้า 14) ไดใ้ หค้ วามหมาย 8. เดก็ พิการซ้อน
ของเดก็ ที่มคี วามตอ้ งการจำ�เปน็ พิเศษ หมายถงึ เด็กท่ีมีสภาพความ 9. เด็กออทสิ ตกิ
บกพร่องในลักษณะต่าง ๆ ไม่ว่าจะทางด้านพัฒนาการทางร่างกาย

จลุ สาร ศนู ย์การศกึ ษาพิเศษ เขตการศึกษา 1 จังหวัดนครปฐม บทความวิชาการ 4

แนวคิดการจดั การศึกษาสำ�หรับ ตอ้ งการคล้ายคลึงกัน และอยู่ในระดบั ความสามารถที่ใกล้เคียงกนั
เดก็ ท่ีมีความตอ้ งการจ�ำ เป็นพเิ ศษ พัทธนนั ท์ วงษ์วิชยุตม์ (2550, หนา้ 4) ไดเ้ สนอปรัชญาและ
แนวคิดทางการศึกษาพิเศษไว้ว่า ปรัชญาและแนวคิดทางการศึกษา
พิเศษ ควรต้ังอยบู่ นพ้นื ฐานของการเทา่ เทียมกนั แห่งโอกาสทางการ
ศรียา นิยมธรรม (2546, หนา้ 6-7) ได้เสนอแนวความคดิ ศกึ ษา ท�ำ ใหเ้ กิดการตอบสนองความต้องการระหวา่ งบคุ คล และการ
และหลักการจัดการศกึ ษาพิเศษไว้ ดงั น้ี มุ่งเน้นให้มนุษย์ทุกคนได้อยู่ร่วมกันอย่างเป็นธรรมชาติซ่ึงจะทำ�ให้
1. ทุกคนมีโอกาสเท่าเทียมกันในการที่จะได้รับบริก การจัดการศกึ ษาพิเศษมปี ระสทิ ธิภาพและเกิดประโยชนส์ งู สุด
าร ทางการศึกษา ไม่วา่ จะเป็นคนพิการหรอื คนปกติ เมอื่ รฐั จัดการ สรปุ ไดว้ า่ แนวคดิ การจดั การศกึ ษาส�ำ หรบั เดก็ ท่ี
ศกึ ษาให้แกเ่ ด็กปกตแิ ลว้ กค็ วรจัดการศึกษาใหแ้ กเ่ ดก็ พิเศษดว้ ย หาก มคี วามตอ้ งการจ�ำ เปน็ พเิ ศษควรไดร้ บั การการจดั การ
เด็กพิเศษไม่สามารถเรียนในโปรแกรมการศึกษาที่รัฐจัดให้เด็กปกติ ศึกษาให้ท่วั ถึงและเท่าเทียมกันอย่างมีประสิทธิภาพ
ได้ กเ็ ปน็ หน้าทีข่ องรัฐทจ่ี ะจัดการศึกษาให้สนองตอ่ ความต้องการของ ต า ม รู ป แ บ บ ก า ร จั ด ก า ร ศึ ก ษ า สำ � ห รั บ เ ด็ ก ท่ี มี
เด็กพิเศษ ความตอ้ งการจำ�เปน็ พเิ ศษ
2. เด็กพิเศษควรได้รับการศึกษาควบคู่ไปกับการบำ�บัด 1.การจัดการศึกษาแบบโรงเรียนเฉพาะความพิการการ
ฟื้นฟูสมรรถภาพทุกด้านโดยเร็วที่สุด ในทันทีที่ทราบว่าเด็กความ จัดการศึกษาแบบโรงเรียนเฉพาะความพิการ เป็นรูปแบบในการ
ต้องการพิเศษ ท้ังนี้เพื่อเป็นการเตรียมเด็กให้พร้อมท่ีจะเรียนต่อไป ให้การศึกษาโดยจัดการศึกษาสำ�หรับเด็กที่มีความต้องการพิเศษ
และมีพฒั นาการทุกดา้ นถงึ ขีดสูงสดุ ประเภทใดประเภทหน่ึงหรือหลายประเภท โรงเรียนศึกษาพิเศษ
3. การจดั การศกึ ษาควรค�ำ นึงถึงการอยรู่ ว่ มกันในสงั คมกับ เฉพาะความพกิ าร เปน็ การจดั การศึกษาในรปู แบบของโรงเรยี นศึกษา
คนปกติได้อย่างมีประสิทธิภาพ การเรียนการสอนเด็กเหล่าน้ีจึงควร พิเศษเฉพาะประเภทความพิการแต่ละประเภทโดยจัดในทุกระดับ
จัดให้มีการเรียนร่วมกับเด็กปกติให้มากที่สุดเท่าที่จะทำ�ได้เว้นแต่เด็ก ตงั้ แต่ชน้ั เรียนเตรยี มความพร้อมก่อนประถมศกึ ษา และมัธยมศึกษา
พิเศษผนู้ ้ัน มสี ภาพความพิการ หรือความบกพรอ่ งในขัน้ รุนแรง จนไม่ มีทง้ั การศกึ ษาสายสามญั และสายอาชพี มกี ารจัดท�ำ หลักสตู รเฉพาะ
อาจเรียนร่วมได้ อย่างไรก็ตามควรจัดให้เด็กพิเศษได้สัมผัสกับสังคม ประเภทความพิการที่สอดคล้องกับความต้องการจำ�เป็นของแต่ละ
ปกติ กลุ่มมีการจัดการโปรแกรมการศึกษาเฉพาะบุคคล การมีบุคลากรท่ี
4. การจัดการศึกษาพิเศษต้องปรับให้เหมาะสมกับสภาพค เช่ียวชาญ รวมทั้งมสี ือ่ เทคโนโลยี สงิ่ อ�ำ นวยความสะดวกและบรกิ าร
วามเสียเปรียบของเด็กพิเศษแต่ละประเภท โดยใช้แนวการศึกษาขอ ทีเ่ พียงพอและมีคุณภาพ
งเดก็ ปกติ 2. การจัดการศึกษาโดย
5. การศึกษาพิเศษ และการฟ้ืนฟูบำ�บัดทุกด้านควรจัด ศูนย์การศึกษาพิเศษ ศูนย์การศึกษา-
โปรแกรมให้เป็นรายบุคคลในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนบาง พิเศษ ประจำ�เขตการศึกษา จำ�นวน
อย่าง อาจจดั เป็นกลุม่ เลก็ สำ�หรบั เด็กท่มี ีความบกพร่อง หรือมีความ

จุลสาร ศูนยก์ ารศึกษาพเิ ศษ เขตการศึกษา 1 จังหวดั นครปฐม บทความวิชาการ 5

13 แหง่ ท�ำ หน้าท่ีบริหารจดั การการศกึ ษาเพ่ือคนพกิ าร ท�ำ หน้าทน่ี ำ� ไม่ได้รับประโยชน์อย่างเต็มท่ีหากเรียนท่ีช้ันเรียนปกติ สำ�หรับการ
นโยบายไปสกู่ ารปฏบิ ัติ และดแู ลงานวิชาการการศกึ ษาพิเศษ ส่วน ศึกษาแบบเรียนรวมเด็กที่มีความต้องการพิเศษต้องได้รับประโยชน์
ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจำ�จังหวดั ท�ำ หน้าท่ีใหบ้ ริการชว่ ยเหลือ จากการอยู่ในช้ันเรียนปกติมันไม่ใช่การท่ีต้องเก็บเด็กไว้กับเด็กปกติ
ระยะแรกเริม่ แก่เดก็ พิการ และครอบครวั และเตรียมความพรอ้ มแก่ และการศึกษาแบบเรียนรวมเป็นรูปแบบการให้บริการทางการศึกษา
คนพกิ าร รวมทั้งการด�ำ เนินการคดั แยก ฟน้ื ฟสู มรรถภาพ และสง่ ตอ่ ทใ่ี หม่กว่าการเรียนรว่ ม ซึ่งคำ�วา่ “การเรียนรวม” นน้ั ดเู หมือนว่า
คนพกิ ารไปยงั สถานศึกษา การจดั ในศูนยก์ ารศกึ ษาพิเศษ เป็นการ จะเป็นคำ�ใหม่สำ�หรับวงการศึกษาในบ้านเรา และยิ่งเม่ือมองวิธีการ
จัดให้บริการช่วยเหลือระยะแรกเริ่มแก่เด็กพิการและครอบครัว และ จดั การแล้ว คณุ ครูหลายคนอาจจะพบว่ายิ่งใหม่กวา่ ทค่ี ดิ ไวเ้ สียอีก ค�ำ
เตรียมความพร้อมแก่เด็กพิการวัยก่อนเข้าเรียนหรือผู้พิการภายหลัง ว่าการเรียนรวมนี้ เป็นการจัดการเรียนการสอนโดยให้เด็กที่มีความ
ก่อนส่งกลับไปเรียนร่วม โดยศูนย์การศึกษาระดับจังหวัดและระดับ บกพร่องหรือเด็กที่มีความต้องการพิเศษเข้าเรียนรวมกับเด็กปกติโดย
เขตการศกึ ษา มีการช่วยเหลือสนับสนุนให้เด็กท่ีมีความต้องการพิเศษสามารถมีส่วน
3. การจัดการศึกษาแบบเรียนร่วม การเรียนร่วม หมายถึง ร่วมในการทำ�กิจกรรมต่างๆร่วมกบั เพอ่ื น ๆ ที่เป็นเด็กปกติ การชว่ ย
การจัดให้เด็กที่มีความต้องการพิเศษเข้าไปในระบบการศึกษาทั่วไป เหลอื อาจมหี ลายระดบั เริ่มต้งั แตก่ ารปรบั ส่ิงแวดลอ้ มง่ย ๆ เชน่ การ
การเรียนร่วมในแนวคิดใหม่เป็นความร่วมมือและรับผิดชอบร่วมกัน จดั ที่นง่ั ใหอ้ ยู่ใกล้ครู ทนี่ ่ังท่หี ่างไกลส่งิ เรา้ ทท่ี �ำ ให้เด็กวอกแวกได้งา่ ย
(Collaboration) ระหวา่ งครทู ว่ั ไปและครูการศึกษาพเิ ศษในโรงเรยี น เชน่ ใกล้ประตู หนา้ ตา่ ง การยืดขยายเวลาในการทำ�งานท่ีมอบหมาย
เพอ่ื ดำ�เนนิ กจิ กรรมการเรยี นการสอนและบรกิ ารต่างๆ ให้กับนกั เรียน หรือการสอบ การปรับสื่ออปุ กรณก์ ารสอนให้ชดั เจนมากขึน้ ตลอด
ในความดูแลการเรยี น ไปจนถึงการช่วยเหลือที่ชับซ้อนมากข้ึน ได้แก่ การปรับหลักสูตร
4. การจัดการศึกษาแบบเรียนรวม การศึกษาแบบเรียนรวม การปรบั เนื้อหาท่ีสอน การจดั ทำ�แผนการศึกษาเฉพาะบคุ คล การมี
เป็นการจัดการเรียนการสอนให้เด็กที่มีความต้องการพิเศษ ได้อยู่ใน ครผู ชู้ ่วยในการช่วยเหลือในชั้นเรียน เปน็ ต้น ซึง่ ในการจัดการศึกษา
ชั้นเรยี นปกตติ ลอดวนั กับเพือ่ น ๆ ในวัยเดยี วกนั ท่ีโรงเรียนการศกึ ษา สำ�หรับเดก็ ทีม่ คี วามตอ้ งการพเิ ศษแบบเรยี นรวมน้ี เปดิ โอกาสให้เดก็
ทวั่ ไปการใหบ้ รกิ ารชว่ ยเหลือสนบั สนุนต่าง ๆ ตอ้ งสนองตอบความ ทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษได้เรยี นรู้กับเพอื่ นในวยั เดียวกันรว่ ม
ตอ้ งการของเด็กได้ ครชู น้ั เรยี นปกติคือ ตัวหลกั ในการรบั ผิดชอบเดก็ 5. การจัดการศึกษาโดยสถานพยาบาลศูนย์การเรียน
พิการที่เรียนช้ันเรียนปกติซ่ึงถือว่าเป็นสถานท่ีหลักของนักเรียนที่มี ส�ำ หรบั เดก็ เจบ็ ป่วยเร้อื รงั โรงพยาบาลชลบุรี ไดก้ ลา่ วถึง การจัดการ
ความตอ้ งการพิเศษ ในเชิงอุดมคติมกั จะกลา่ วว่านักเรียนทกุ คนควร ศกึ ษาโดยสถานพยาบาล ไว้ว่า ความเป็นมา ด้วยรฐั บาลมนี โยบายท่ี
ไดเ้ รยี นรวมกับเพอื่ น ๆ ในโรงเรยี นการศึกษาท่วั ไปแต่มหี ลายคนทคี่ ิด จะส่งเสริมการนำ�เทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้ปรับปรุงประสิทธิภาพ
วา่ นักเรียนบางคนอาจไม่เหมาะกับการเรียนรูปแบบนี้ เพราะเด็กอาจ ของระบบราชการการพัฒนาประเทศโดยรวม เพ่ือให้สามารถ

จุลสาร ศูนยก์ ารศกึ ษาพิเศษ เขตการศึกษา 1 จงั หวดั นครปฐม บทความวิชาการ 6

แข่งขันเชิงเศรษฐกิจท้ังภายในและระหว่างประเทศ ทั้งเป็นการ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย พ.ศ.2551
พัฒนาคุณภาพชีวิตและการกระจายความเจริญออกสู่ชนบทด้วย ได้ให้ความสำ�คัญกับคนพิการและได้กำ�หนดวิสัยทัศน์ท่ีสอดคล้อง
จงึ ประกาศใหป้ พี ุทธศกั ราช 2538 เป็นการเฉลิมพระเกยี รตพิ ระบาท กับการจัดการศึกษาตลอดชีวิตโดยกำ�หนดให้สำ�นักงานการศึกษา
สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในฐานะทรงเป็นพระมหากษัตริย์นักพัฒนา นอกโรงเรียน เป็นองค์กรหลักในการสร้างสังคมอุดมปัญญา เพ่ือ
และนักเทคโนโลยีสารสนเทศ ที่ได้ทรงใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ ใน สร้างการศึกษาตลอดชีวิตให้กับประชาชนอย่างมีคุณภาพและท่ัวถึง
การสร้างเสริมศักยภาพของประทศไทยในการแข่งขันระดับภูมิภาค ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยกลุ่มเป้าหมาย
และระดับโลก การดำ�เนินโครงการปีแห่งเทคโนโลยีสารสนเทศ พิเศษ (ศกพ.) ได้รับมอบหมายจากส�ำ นักงานการศึกษานอกโรงเรียน
ไทยน้ัน รัฐบาลได้มอบหมายให้ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และ ให้ส่งเสริม สนับสนุนการจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษา
คอมพิวเตอรแ์ ห่งชาติ สำ�นกั งานเลขานกุ ารคณะกรรมการเทคโนโลยี ตามอัธยาศัยสำ�หรับคนพิการ ตามประเภทความพิการท่ีกระทรวง
สารสนเทศแหง่ ชาติ เป็นแกนกลางประสานกิจกรรมท่เี กี่ยวข้อง ศึกษาธิการได้แบง่ ไว้ 9 ประเภท คือ บคุ คลท่มี ีความบกพรอ่ งทางการ
6. การจัดการศึกษาโดยชุมชน กลุ่มงานปฏิรูป มองเห็น บุคคลท่ีมีความบกพร่องทางการได้ยิน บุคคลที่มีความ
การจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้กล่าวถึง การจัดการศึกษาสำ�หรับ บกพรอ่ งทางสติปัญญา บุคคลทีม่ ีความบกพรอ่ งทางรา่ งกาย ฯ บคุ คล
คนพิการ โดยครอบครัวชุมชนและองค์กรเอกชน ไว้ว่า ตาม ที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ บุคคลที่มีความบกพร่องทางการ
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 รับรองสิทธิการ พูดและภาษา บคุ คลที่มีความบกพร่องทางพฤตกิ รรม หรอื อารมณ์
ทางการศึกษาของคนไทยทุกคน โดยการจัดการศึกษาต้องจัดให้ บุคคลออทิสติก บุคคลพิการซ้อน โดยมีเป้าหมายในการพัฒนา
บุคคลมีสิทธิและโอกาสเสมอกันในการรับการศึกษาขั้นพ้ืนฐานไม่ คุณภาพชีวิตคนพิการซึ่งมีองคป์ ระกอบทส่ี ำ�คญั 3 ประการ คือ คน
น้อยกว่าสิบสองปีที่รัฐต้องจัดให้อย่างทั่วถึงและมีคุณภาพโดยไม่ พิการได้รับการคุ้มครองสิทธิ การมีส่วนร่วมในสังคมด้วยความเสมอ
เก็บค่าใช้จ่ายการจัดการศึกษาสำ�หรับบุคคลซึ่งมีความบกพร่องทาง ภาคและมีสภาพแวดล้อมท่ีปราศจากอุปสรรค ส่ิงที่สำ�คัญต้องปรับ
รา่ งกาย จติ ใจ สตปิ ัญญา อารมณ์ สงั คม การส่ือสารและการเรียน เปล่ียนความคิดมมุ มองคนพิการจากแนวเวทนานิยมหรอื ความเมตตา
รู้หรือมีร่างกายพิการหรือทุพพลพลภาพ หรือบุคคลซึ่งไม่สามารถ สงสาร เป็นคนพิการได้รับการสงเคราะห์บนพื้นฐานตามสิทธิ โดย
พ่ึงตนเองได้ หรือไม่มีผู้ดูแลหรือด้อยโอกาส ต้องจัดให้บุคคลดัง ได้กำ�หนดวิสัยทัศน์ไว้ว่า คนพิการทุกประเภทได้รับการศึกษาตลอด
กล่าวมีสิทธิและโอกาสได้รับการศึกษาขั้นพ้ืนฐานเป็นพิเศษการ ชีวิตท่ีมีคุณภาพอย่างทั่วถึง และเท่าเทียมเพื่อให้เกิดสังคมแห่งการ
จัดการศึกษาสำ�หรับคนพิการ ตามรรคสอง ให้จัดต้ังแต่แรกเกิด เรียนรู้ และกำ�หนดพันธกจิ ไว้วา่ มุ่งส่งเสรมิ สนับสนนุ ให้ทกุ ภาคสว่ น
หรือพบความพิการโดยไม่เสียค่าใช้จ่ายและให้บุคคลดังกล่าวมีสิทธิ เข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม
ไดร้ ับสิ่งอำ�นวยความสะดวก ส่ือ บริการ และความช่วยเหลอื อ่ืนใด อัธยาศัยสำ�หรับคนพิการได้อย่างท่ัวถึงและมีคุณภาพ และพัฒนา
ทางการศึกษา ตามหลักเกณฑ์และวิธีการท่ีกำ�หนดในกฎกระทรวง ส่งเสริม และสนับสนุนขยายโอกาสด้านการจัดการศึกษานอกระบบ
(มาตรา 10) และการศกึ ษาตามอธั ยาศัยสำ�หรับคนพิการ และพัฒนา สง่ เสรมิ และ
7. การจัดการศึกษาโดยครอบครัว กลุ่มงานปฏิรูปการ สนับสนุนการนำ�เทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาและเทคโนโลยีสารสนเทศ
จัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้กล่าวถึง การจัดการศึกษาในลักษณะ และการสอ่ื สารเพื่อใหค้ นพิการเขา้ ถงึ ได้ รวมท้งั พฒั นา สง่ เสรมิ และ
ศูนย์การเรียนสำ�หรับกลุ่มคนพิการโดยจัดในลักษณะศูนย์การเรียน สนับสนุนระบบการบริหารจัดการเพ่ือให้สามารถดำ�เนินงานการ
ครอบครัว หรือ บ้านเรียน (Home School) ศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยสำ�หรับคนพิการได้อย่าง
8. การจัดการศึกษาโดยศูนย์การศึกษานอกโรงเรียน มปี ระสทิ ธิภาพและประสทิ ธิผล
และการศึกษาตามอัธยาศัย ตามพระราชบัญญัติส่งเสริม

จลุ สาร ศูนย์การศึกษาพเิ ศษ เขตการศกึ ษา 1 จังหวัดนครปฐม บทความวชิ าการ 7

บรรณานกุ รม

กมมลทรรศ ใสสูงเนนิ . (2548). การศึกษาการจัดการศึกษา ผดุง อารยะวิญญู. (2542). การศึกษาสำ�หรับเด็กที่มี
พิเศษรูปแบบการเรียนร่วมสำ�หรับเด็กท่ีมีความ ต้องการพิเศษของ ความตอ้ งการพเิ ศษ. กรงุ เทพมหานคร : สำ�นกั พิมพแ์ ว่นแกว้ .
สถานศึกษาข้ันพื้นฐานสังกัดสำ�นักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาสุรินทร์. สริ มิ า หมอนไหม. (2543). การศึกษาพิเศษ : องค์ความรู้
วิทยานิพนธ์ ค.ม. สรุ นิ ทร.์ : มหาวทิ ยาลัยราชภัฏสุรนิ ทร.์ และกระบวนทศั น.์ กรุงเทพมหานคร :การศาสนา.
ขวญั ใจ ธรรมขันโท. (2548). การจดั การศึกษาแบบเรียน สำ�นักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2549).
รว่ มของเด็กทีม่ คี วามตอ้ งการพิเศษทางการศึกษา ในโรงเรียนจังหวัด แนวทางการประเมินตามสภาพจริง. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชุมนุม
เชยี งใหม.่ วทิ ยานิพนธ์ ศษ.ม. เชยี งใหม:่ มหาวทิ ยาลัยราชภฏั เชยี งใหม.่ สหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
ณัชพร ศุภสมทุ ร์. (2553). การบริหารจัดการเรยี นร่วมโดย ศรียา นิยมธรรม. (2546). การศึกษาพิเศษ. โครงการ
ใช้โครงสร้างชที ส�ำ นกั งานคณะกรรมการ การศึกษาขนั้ พ้ืนฐานกรณี สารานุกรมศึกษาศาสตร์ คณะศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัย
ศึกษาโรงเรียนวดั อทุ ยั ธาราม ส�ำ นักงานเขตพื้นท่กี ารศกึ ษา ประถม ศรนี ครนิ ทรวิโรฒ. กรุงเทพฯ : คณะศกึ ษาศาสตร์ มหาวิทยาลัย
ศึกษา. กรุงเทพฯ: สถาบันราชานุกูล กรมสุขภาพจิต กระทรวง ศรนี ครินทรวโิ รฒ.
สาธารณสุข. อนุชา ภูมิสิทธิพร. (2554). เอกสารประกอบการสอนรา
พทั ธนนั ท์ วงษว์ ิชยตุ ม์. (2550). การศึกษาความพงึ พอใจ ยวิชาความรูเ้ กี่ยวกบั การศึกษาพิเศษ. วิทยานพิ นธ์ ค.ม. พษิ ณโุ ลก:
ของผู้ปกครองเด็กท่ีมีความต้องการพิเศษที่มีต่อการรับบริการ มหาวิทยาลยั ราชภฏั พิบูลสงคราม.
ของศูนย์การศึกษาพิเศษ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏ
พิบูลสงคราม. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัย
ราชภัฎพบิ ลู สงคราม.