หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เรื่อง ทรัพยากรธรรมชาติในทวีปอเมริกาใต้

ทรัพยากรธรรมชาติ
ในทวีปอเมริกาใต้

โดย คุ ณครู กมลวรรณ จั นดิ บ
กลุ่ มสาระการเรี ยนรู้ สั งคมศึ กษา ฯ

โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยขอนแก่น

ลักษณะทั่วไป
ทวีปอเมริกาใต้

ทวีปอเมริกาใต้ตั้งอยู่ระหว่างละติจูด 12 องศา 25 ลิปดาเหนือ ถึง 53 องศา 54 ลิปดาใต้ และระหว่างลองจิจูด 34 องศา
57 ลิปดาตะวันตกถึง 81 องศา 20 ลิปดาตะวันตก มีดินแดนต่อเนื่องมาจากทวีปอเมริกาเหนือ โดยมีคอคอดปานามาค่อ

เชื่อมพื้นที่ของทั้งสองทวีปเข้าด้วยกัน และมีมหาสมุทรล้อมรอบ คือ
มหาสมุทรแอตแลนติก ขนาบด้านตะวันออก และมหาสมุทรแปซิฟิก ขนาบด้านตะวันตก
มีจำนวนประชากรประมาณ 415 ล้านคน มีประเทศสมาชิกที่นานาชาติให้การรับรอง 13 ประเทศ

ดินแดนที่ขึ้นอยู่กับชาติยุโรปอีก
3 แห่ง ได้แก่ หมู่เกาะฟอล์กแลนด์
(อังกฤษ) เฟรนซ์เกียนา (ฝรั่งเศส)

และหมู่เกาะเนเธอแลนด์
(เนเธอร์แลนด์)

จัดทำโดย คุณครูกมลวรรณ จันดิบ

ทรัพยากรธรรมชาติ

ในทวีปอเมริกาใต้

ทวีปอเมริกาใต้ ได้ชื่อว่าเป็นอีกทวีปหนึ่งที่มี
ทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ ไม่ว่าจะเป็น
ดิน ป่าไม้ แร่ น้ำ และด้วยสภาพภูมิประเทศที่
เป็นเทือกเขา ที่ราบสูง และที่ราบลุ่ม มีป่าดิบ
กว้างขวาง เส้นทางคมนาคมยังมีไม่ทั่วถึง
ทำให้ยังคงรักษาสภาพความอุดมสมบูรณ์
ทรัพยากรธรรมชาติไว้ได้

โดยทรัพยากรธรรมชาติสามารถ
แบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่

ดิน ป่าไม้และสัตว์ป่า
แร่และพลังงาน น้ำ

จัดทำโดย คุณครูกมลวรรณ จันดิบ

ทรัพยากรดิน

ทวีปอเมริกาใต้ มีพื้นที่ขนาดใหญ่มาก ดินที่พบเป็นดินบนพื้นที่ดอน ดินสีแดงที่มี
ปริมาณเหล็กออกไซต์มาก ดินผ่านการชะล้างมานาน มีความอุดมสมบูรณ์ของดินต่ำมาก

พบกระจายทางตอนบน ตอนกลาง
และทางตะวันออกของทวีป เป็นดินป่าไม้
แต่มีการนำมาใช้เพื่อการปลูกพืชไร่

การใช้ทรัพยากรดินในการปลูกพืชไร่

ทางตะวันตกของทวีป รวมทั้ง
เทือกเขาแอนดีสเป็นภูเขาตื้น ดินภูเขาไฟ
และดินทรายที่มีความอุดมสมบูรณ์ของดินต่ำ

บริเวณริมน้ำขนาดใหญ่มีพื้นที่ราบเกิดจากการ
ทับถมของตะกอนลำน้ำ ดินมีความอุดมสมบูรณ์สูง

จึงเหมาะกับการเกษตรกรรม

การเพาะปลูกพืชในเปรู

อย่างไรก็ตาม ดินของทวีปอเมริกาใต้ที่ใช้เพื่อการเกษตรมักประสบ
ปัญหาการถูกทำลายค่อยข้างสูง อันเนื่องมากจากการบุกเบิกพื้นที่เพื่อ
ทำการเกษตร ประชาชนขาดความรู้ความเข้าใจในการดูแลรักษาดิน




จัดทำโดย คุณครูกมลวรรณ จันดิบ

ทรัพยากร

ป่าไม้และสัตว์ป่า

พื้นที่ป่าไม้แหล่งใหญ่ที่สุดของทวีปอเมริกาใต้ คือ ป่าฝนเขตร้อนหรือป่าดิบชื้นแถบลุ่ม
น้ำแอมะซอนและสาขา ครอบคลุมพื้นที่ตั้งแต่ตอนบนลงมาถึงตอนกลางทวีป มีอาณา
บริเวณประมาณ 5.4 ล้านตารางกิโลเมตร หรือร้อยละ 54 ของพื้นที่ป่าฝนเขตร้อนของโลก
มีลักษณะเป็นป่าดิบ หรือ "ป่าเซลวาส"

มีพันธุ์ไม้ชนิดต่าง ๆ มากมาย เป็น
ป่าไม้ลำต้นสูงใหญ่ ใบหนาชนิดต่าง ๆ โดย
มีพันธุ์ไม้ที่ขึ้นทะเบียนแล้วประมาณ
438,000 สายพันธุ์

ป่าแอมะซอน

บริเวณอื่นจะพบทุ่งหญ้าชนิดต่าง ๆ เช่น
ทุ่งหญ้ายาโนส ทุ่งหญ้ากรันชาโก ทุ่งหญ้ากัมโป

และทุ่งหญ้าปัมปัส

สัตว์ป่า พบสัตว์ป่าหายากอยู่มาก และหลาก
หลายสายพันธุ์ ทั้ง ปลา นก สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก และสัตว์เลื้อยคลาน ไม่

ต่ำกว่าชนิดละ 2,000 สายพันธุ์

สัตว์พื้นเมืองของทวีปอเมริกาใต้
เช่น ปลาปิรันย่า งูยักษ์อนาคอนด้า

อิกัวนา กบพิษ

นกแก้วมาร์คอ ลิงชนิดต่าง ๆ

จัดทำโดย คุณครูกมลวรรณ จันดิบ

ทรัพยากร

แร่ธาตุและพลังงาน

ทวีปอเมริกาใต้เป็นทวีปที่มีแร่ธาตุหลายชนิดที่มีคุณค่าทางเศรษฐกิจกระจายอยู่ใน
พื้นที่ทั่วทั้งทวีป แม้แต่ในบริเวณชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิกก็มีแหล่งแร่อยู่หลายชนิด

แร่สำคัญของทวีปอเมริกาใต้ เช่น
เหล็ก ทองแดง ทองคำ บ็อกไซต์ นิกเกิล
พลวง ดีบุก สังกะสี ตะกั่ว เพชร ถ่านหิน
ฟอสเฟต เป็นต้น

แร่ที่ผลิตได้มากเกินความต้องการ จะมี
การส่งออกไปต่างประเทศ ตลาดที่สำคัญ คือ

สหรัฐอเมริกา ยุโรป จีน และญี่ปุ่น

พลังงาน มีแหล่งปิโตรเลียมและแก๊สธรรมชาติใน
ปริมาณมาก แหล่งสำคัญอยู่ในเวเนซุเอลา ซึ่งเป็น

สมาชิกกลุ่มโอเปก ยังมีการผลิตใน บราซิล
อาร์เจนตินา และโบลิเวีย

ปัจจุบันประเทศที่มีการผลิต
น้ำมันและแก๊สธรรมชาติเพื่อ

การส่งออกมากขึ้น คือ
ประเทศโคลอมเบีย

จัดทำโดย คุณครูกมลวรรณ จันดิบ

ทรัพยากรน้ำ

แหล่งน้ำที่มีความสำคัญต่อทวีปอเมริกาใต้ คือ แม่น้ำแอมะซอน และสาขา มีความยาว
ประมาณ 6,400 กม. ครอบคลุมพื้นที่ 8 ประเทศ ได้แก่ ประเทศบราซิล เปรู โบลิเวีย
โคลอมเบีย เอกวาดอร์ เวเนซุเอลา กายอานา ซูรินาเม และดินแดนเฟรนช์เกียนา

แม่น้ำแอมะซอน ช่วยให้มีน้ำจืดไหล
ลงสู่มหาสมุทรแอตแลนติกในปริมาณ

ที่มากที่สุด เป็นบริเวณที่มีความ
อุดมสมบูรณ์มากที่สุดในทวีป

แม่น้ำสายรองลงมา ได้แก่ แม่น้ำมักดาเลนา
แม่น้ำโอรีโนโก แม่น้ำเมตา แม่น้ำปารานา แม่น้ำ

ปารากวัย แม่น้ำอุรุกวัย แม่น้ำโคโลราโด

มีน่านน้ำขนาดใหญ่อยู่ล้อมรอบทวีป ได้แก่ แหล่งน้ำที่เป็นทะเลสาบขนาดใหญ่หลายแห่ง เช่น
อ่าวปานามา ทะเลแคริบเบียน มหาสมุทร ทะเลสาบตีตีกากา ทะเลสาบโปโอโป ซึ่งอยู่บน
แอตแลนติก และมหาสมุทรแปซิฟิก
เทือกเขาแอนดีส
ปริมาณน้ำฝนในทวีปมีไม่ทั่วถึง
เพราะได้รับความชุ่มชื้นจาก จัดทำโดย คุณครูกมลวรรณ จันดิบ
ทะเลไม่ทั่วถึง และมีแนวเทือก
เขาแอนดีสขวางกั้นเอาไว้

แนวทางการอนุรักษ์

ทรัพยากรธรรมชาติ

การแก้ไขปัญหาทรัพยากรธรรมชาติในทวีปอเมริกาใต้ แม้รัฐบาลของทุกประเทศจะให้
ความสำคัญกับประเด็นนี้ แต่ในทางปฏิบัติยังขาดประสิทธิภาพอันเนื่องมาจากผลของความ
ยากจน แนวทางการอนุรักษ์ที่หลายประเทศในทวีปอเมริกาใช้ในการดำเนินการ ดังนี้

ให้ความรู้ความเข้าใจแก่
ประชาชน

ดึงประชาชนให้เข้ามามีส่วน
ร่วมในการอนุรักษ์

บังคับใช้กฎหมายอย่าง ใช้นโยบายลดมลพิษ
เคร่งครัด ร่วมมือกับองค์กรนานาชาติ

จัดทำโดย คุณครูกมลวรรณ จันดิบ