แผนการสอน การจำแนกพืชดอก (รูปแบบการสอน 5E+บอร์ดเกม)

แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี 1

กลุ่มสาระการเรยี นร้วู ิทยาศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 4

รหสั วชิ า ว14101 รายวิชาวิทยาศาสตร์ ภาคเรียนที่ 1 ปีการศกึ ษา 2564

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 1 ส่งิ มีชีวิตรอบตวั เวลา 24 ชั่วโมง

แผนการจดั การเรยี นรู้ เร่ืองการจำแนกพืชดอก เวลาสอน 2 ช่ัวโมง

ผู้สอน นายนนทวัฒน์ สขุ สมาน สอนวนั ท่.ี ...........เดือน.....................................พ.ศ. …………..

1. สาระที่ 1 : วิทยาศาสตรช์ ีวภาพ
2. มาตรฐานการเรยี นรู/้ ตัวช้ีวัด

2.1 มาตรฐาน ว 1.3 เข้าใจกระบวนการและความสำคัญของการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
สารพนั ธุกรรม การเปลี่ยนแปลงทางพนั ธุกรรมที่มีผลต่อส่งิ มีชวี ิต ความหลากหลายทางชวี ภาพและววิ ัฒนาการ
ของส่ิงมชี ีวติ รวมทัง้ นำความรไู้ ปใช้ประโยชน์

2.2 ตวั ชว้ี ดั ว 1.3 ป.4/2 จำแนกพืชออกเป็นพืชดอกและพืชไม่มีดอกโดยใชก้ ารมีดอกเปน็ เกณฑ์
จากข้อมูลท่รี วบรวมได้

3. สาระสำคญั
พืชดอกจำแนกเป็น 2 กลุ่ม โดยแบ่งจากการใช้ใบเป็นเกณฑ์ ได้แก่ พืชใบเลี้ยงคู่และพืชใบเลี้ยงเดี่ยว

พืชใบเลี้ยงเดี่ยวเป็นพืชที่เมล็ดเร่ิมงอก จะมีใบเลี้ยงเดี่ยวงอกออกมาเป็นใบแรกของพืช พืชใบเลี้ยงคู่เป็นพืชที่
เมอ่ื เมลด็ เริ่มงอก จะมีใบเลี้ยง 2 ใบ งอกออกมาเปน็ คู่แรก

4. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
1) อธิบายความหมายของพชื ใบเล้ียงคูแ่ ละพชื ใบเล้ยี งเด่ยี วได้ (K)
2) จดั กลมุ่ ของพชื ดอก โดยใช้ลักษณะภายนอกเป็นเกณฑ์ (K)
3) สามารถจำแนกเกย่ี วกับพืชใบเลย้ี งค่แู ละพชื ใบเล้ียงเดยี่ วได้ (P)
4) ทำงานรว่ มกบั ผ้อู ื่นอยา่ งสรา้ งสรรค์ (A)

5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรยี น
5.1) ความสามารถในการคิด
- ทกั ษะการสงั เกต
- ทักษะการจำแนกประเภท
- ทักษะการจัดทำและสื่อความหมายข้อมลู
- ทักษะการตีความหมายขอ้ มูลและลงข้อสรุป
- ทักษะการลงความเห็นจากข้อมูล
5.2) ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ

6. คุณลักษณะอันพงึ ประสงค์
6.1) ใฝ่เรยี นรู้
6.2) มีวนิ ยั
6.3) มุ่งมั่นในการทำงาน

7. กระบวนการจัดการเรยี นรู้ ( การสอนแบบสบื เสาะหาความรู้ : 5Es )
ขน้ั ที่ 1 ขนั้ สร้างความสนใจ

1) ครทู บทวนบทเรียนเรื่อง การจำแนกพืชโดยใชด้ อกเป็นเกณฑ์ โดยใชก้ ารถาม-ตอบ ว่า
“แบง่ กลุ่มพืชจากการใชด้ อกเป็นเกณฑ์ ได้กก่ี ลุ่ม อะไรบ้าง” (แนวคำตอบ : ได้ 2 กลุ่ม คอื พชื ดอก

และพชื ไม่มีดอก)
“เราสามารถแบง่ กลมุ่ พชื ดอกและพชื ไมม่ ดี อกได้อีกหรือไม่” (แนวคำตอบ : นกั เรียนตอบตามความ

เข้าใจ)
2) ครูให้นกั เรยี นจบั กลุ่ม กลมุ่ ละ 4 คน คละกนั โดย 1 กลมุ่ จะต้องมีนักเรยี น เกง่ ปานกลาง พอใช้

ออ่ น อยู่ร่วมกนั 4 คน จากน้ันครใู ห้นกั เรียนตงั้ ช่ือกลุม่ คิดทา่ ทางประจำกลุม่ และแนะนำให้เพ่ือนๆรู้จกั
ขั้นท่ี 2 ขั้นสำรวจและค้นหา

1) ครูให้นักเรยี นแต่ละกลุ่มออกไปสำรวจและเกบ็ ตัวอยา่ งใบของพืชท่มี ดี อกแต่ละชนดิ ให้ไดม้ ากทีส่ ดุ
โดยให้เวลา 20 นาที จากนัน้ ให้นักเรียนแตล่ ะกล่มุ นำพชื ทส่ี ำรวจมาจดั จำแนกออกเปน็ หมวดหมู่ ตามเกณฑ์ท่ี
นกั เรียนแต่ละกลมุ่ รว่ มกนั คิดข้นึ มา

2) ครใู หน้ ักเรยี นแตล่ ะกลุ่มนำขอ้ มลู ทีไ่ ด้มาอภปิ รายหน้าช้ันเรียน จากนน้ั ครไู ด้ใหน้ กั เรยี นจัดจำแนก
พืชดอก โดยใช้ลกั ษณะของใบเปน็ เกณฑ์ โดยครนู ำใบไม้ 2 ชนิด (ใบเล้ียงเด่ียว ใบเล้ียงคู่) มาอธบิ ายใหน้ กั เรียน
เหน็ ถงึ ความแตกต่าง จากน้ันใหน้ กั เรียนจดั จำแนกพชื ตามลักษณะของใบรวมถึงบอกลกั ษณะของสว่ นตา่ งของ
ต้นพืชแต่ละชนดิ
ขน้ั ท่ี 3 ขนั้ อธิบายและลงข้อสรปุ

1) ครใู หน้ ักเรียนทำกจิ กรรมถอดบทเรียน เรื่อง “นกั สำรวจตัวน้อย” โดยการใหน้ ักเรยี นนำในไม้ท่ี
นกั เรยี นเกบ็ มาได้ จดั เป็นจำแนกตามลักษณะใบ และติดลงบนกระดาษบรูฟ

2) ครูให้แตล่ ะกลมุ่ ออกมาอภิปรายการหนา้ ชั้นเรยี น
3) ครูและนักเรียนรว่ มกนั อภิปราย การจัดจำแนกพืชโดยใช้ลกั ษณะของใบเป็นเกณฑ์จำแนกได้ 2
ประเภท ได้แก่พชื ใบเลีย้ งเดย่ี วและพืชใบเล้ียงคู่ โดยมลี ักษณะที่แตกต่างกนั ดังน้ี

ลำดบั ลกั ษณะของพืช พชื ใบเลยี้ งเดยี่ ว พชื ใบเล้ยี งคู่

1 จำนวนใบเลยี้ ง 1 ใบ 2 ใบ

2 ข้อและปล้อง มองเหน็ ชัดเจน มองเหน็ ไม่ชดั เจน

3 โครงรา่ งใบ เรียงตัวขนานกัน เป็นร่างแห

4 ระบบราก รากฝอย รากแกว้

5 จำนวนกลีบดอก 3 กลบี หรอื ทวคี ณู ของ 3 4-5 กลีบ หรือทวคี ูณ 4-5 กลีบ

6 ตัวอยา่ ง ขา้ วโพด อ้อย ตะไคร้ ขนุน มะม่วง มะนาว

ข้นั ท่ี 4 ขน้ั ขยายความรู้
1) ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปประโยชน์ของการจำแนกพืชตามลักษณะของใบเป็นเกณฑ์ โดยได้

ข้อสรุปดงั นี้
- การเลือกปลูกพืชให้เหมาสมกับพื้นที่การปลูก ดินปลูก และสภาพอากาศ เช่น การปลูกทุเรียนควร

เป็นดนิ ร่วน ดินรว่ นปนทราย ดินเหนียวปนทรายที่มีการระบายน้ำไดด้ ี และมหี นา้ ดินลกึ เพราะทุเรียนเป็นพืช
ที่อ่อนแอต่อสภาพน้ำขัง และความเป็นกรดด่างของดินอยู่ระหว่าง 5.5 ถึง 6.5 การปลูกทุเรียนในสภาพดิน

ทราย ต้องนำหน้าดินจากแหล่งอื่นมาเสริม ต้องใส่ปุ๋ยคอกรวมถึงต้องมีการดูแลเรื่องการให้น้ำ และแหล่งน้ำ
ต้องเพียงพอ

- การขยายพันธุ์ พืชแต่ละชนิดมีการขยายพันธุ์ที่เหมือนและแตกต่างกัน การขยายพันธุ์พืชมี 2 วิธี
ไดแ้ ก่ การสืบพันธุแ์ บบอาศยั เพศ และการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ ซึง่ พืชแต่ละชนิดมีวิธีขยายพันธ์ุที่แตกต่าง
กนั เช่น ต้นกล้วย ขยายพนั ธุ์ดว้ ยวิธีการแตกหนอ่ เพาะเลยี้ งเนื้อเย่อื , ต้นขนุน ขยายพนั ธุด์ ว้ ยวธิ ีการเพาะเมล็ด
ปักชำ ตอนกงิ่
ขน้ั ที่ 5 ขั้นประเมนิ ผล

1) ครูใหน้ ักเรยี นแตล่ ะกลุ่มเล่นเกม ผจญภัยในป่า Amazon ทคี่ รูจดั เตรยี มไว้ให้ เพื่อตรวจสอบความ
เข้าใจของนักเรยี น

2) ครูสอบถามนักเรยี นเก่ียวกับเน้ือหาตา่ งๆในบทเรยี น หากนกั เรียนยังไมเ่ ข้าใจ ครูอธบิ ายเนอ้ื หา
เพม่ิ เติม หากนกั เรยี นเขา้ ใจ ครปู ระเมินความเขา้ ใจของนักเรยี น โดยการใช้คำถามดังนี้

- การจัดจำแนกต้นพืชโดยใช้ลักษณะของใบเป็นเกณฑ์มีกี่ประเภท (แนวคำตอบ : 2 ประเภท
ได้แก่ พชื ใบเล้ยี งเด่ยี วและพืชใบเลยี้ งค)ู่
- พืชทม่ี ีใบเล้ียง 1 ใบ คือพชื ประเภทใด (แนวคำตอบ : 2 พืชใบเลยี้ งเด่ยี ว)
- พชื ทีม่ ีรากแก้วคือพืชประเภทใด (แนวคำตอบ : พืชใบเลี้ยงค่)ู
- ประโยชน์ของการจำแนกพืชตามลักษณะของใบเป็นเกณฑ์ (แนวคำตอบ : การเลือกปลูกพืชให้
เหมาสมกบั พื้นท่ีการปลูก)
- การขยายพนั ธุ์พืชมีกวี่ ิธี (แนวคำตอบ : 2 วธิ ี ไดแ้ ก่ การสบื พนั ธุ์แบบอาศัยเพศ และการสืบพันธุ์
แบบไมอ่ าศัยเพศ)
- ต้นขนุนมีวธิ กี ารขยายพนั ธุด์ ว้ ยวธิ กี ารใด (แนวคำตอบ : วิธีการเพาะเมลด็ ปกั ชำ ตอนกิง่ )
3) ครูให้นักเรียนแต่ละคนเขียนชื่อต้นไม้ที่รู้จัก คนละ 10 ชนิด และจัดจำแนกต้นพืชโดยใช้ลักษณะ
ของใบเปน็ เกณฑ์ ลงสมุด

8. สือ่ และแหล่งการเรยี นรู้
8.1) แหล่งเรียนรู้รอบโรงเรียน
8.2) บัตรภาพ
8.3) บอร์ดเกม

9. การวัดผลประเมนิ ผลการเรียนรู้

การวดั ผล สง่ิ ท่ีต้องการวัด วิธวี ัด เครอ่ื งมือ เกณฑ์
1) ตอบคำถาม
ประเมินผล 1) แบบสังเกต ระดบั คุณภาพ 2
2) การนำเสนอ พฤติกรรมการ ผา่ นเกณฑ์
1) อธิบายความหมายของพชื ใบ ทำงานรายบคุ คล
2) แบบประเมนิ ผ่านเกณฑ์
เล้ียงคแู่ ละพชื ใบเลีย้ งเด่ยี วได้ การนำเสนอผลงาน การประเมินร้อย
3) แบบสังเกต ละ 80 ขึ้นไป
2) จดั กลุม่ ของพืชดอก โดยใช้ พฤติกรรมการ
ทำงานกลุ่ม ระดบั คุณภาพ 2
ด้านความรู้ ลักษณะภายนอกเป็นเกณฑ์ 1) สมุด ผา่ นเกณฑ์

ความเขา้ ใจ (K) 2) แบบสงั เกต
นักเรยี นรายบคุ คล
1) สามารถจำแนกเกยี่ วกับพืชใบ 1) การเลน่ เกม
1) แบบประเมิน
ด้านทักษะ (P) เลี้ยงคแู่ ละพืชใบเล้ียงเดยี่ วได้ คุณลกั ษณะอนั พงึ
ประสงค์
2) การเล่นเกม ผจญภยั ในป่า 2) การตอบคำถาม

Amazon

3) การเลือกตอบคำถามในบัตร

คำ

ด้านเจตคติ 1) ทำงานร่วมกับผู้อื่นอยา่ ง 1) สงั เกตพฤติกรรม

คณุ ธรรม สร้างสรรค์ การทำงาน

และจริยธรรม

(A)

ขอ้ เสนอแนะ (ถา้ มี)
............................................................................................................................. .................................................
.................................................................................. ............................................................................................
............................................................................................................................. .................................................

ลงชื่อ.....................................................ครูผู้สอน
(นายนนทวัฒน์ สขุ สมาน)

วนั ที่………เดอื น…………………พ.ศ. …………

บันทึกหลังการจดั การเรียนรู้
ผลการจดั การเรยี นรู้

ด้านความรู้ (K) ............................................................................................................................. .........
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................

ดา้ นทกั ษะ (P) .......................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

ด้านเจตคติ (A) ......................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
ปัญหา/อุปสรรค
............................................................................................................................. .................................................
.................................................................................................................................................................... ..........
......................................................................................................................... .....................................................
แนวทางการแก้ไขปัญหา
............................................................................................................................. .................................................
.................................................................................. ............................................................................................
............................................................................................................................. .................................................

ลงชอื่ .........................................................ผู้สอน
(นายนนทวัฒน์ สขุ สมาน)
ตำแหน่ง ครผู ูส้ อน

วันท่ี………เดือน…………………พ.ศ. ……………

ข้อเสนอแนะของผู้อำนวยการสถานศึกษา
............................................................................................................................. .................................................
.................................................................................. ............................................................................................
............................................................................................................................. .................................................

ลงชอื่ ………………………………ผบู้ ริหารสถานศึกษา
(………………………………………)

วันที่………เดือน…………………พ.ศ. ……………

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานรายบุคคล
คำชี้แจง : ให้ ผูส้ อน สงั เกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหวา่ งเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้วขดี ✓ ลงในชอ่ ง

ทีต่ รงกับระดับคะแนน

เกณฑ์การประเมนิ : การผา่ นเกณฑ์การประเมินต้องได้คะแนนคุณภาพระดบั 2 ขึน้ ไปถือวา่ ผ่านเกณฑ์

ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 4 รายการประเมนิ

เลข ความมี ความมี การรบั ฟงั การแสดง การตรง
ที่ ชอื่ – สกลุ วนิ ยั นำ้ ใจ ความ ความ ต่อเวลา

1 เอ้อื เฟอื้ คดิ เห็น คิดเห็น
2
3 3 3 3 3 3 15 2 ผา่ น/ไมผ่ ่าน
4 รวม
ระดับ ุคณภาพ
ผลการประเมิน

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน

ผลงานหรือพฤติกรรมสมบรู ณ์ชดั เจนให้ 3 คะแนน

ผลงานหรือพฤตกิ รรมมขี ้อบกพร่องบางสว่ นให้ 2 คะแนน

ผลงานหรอื พฤติกรรมมขี ้อบกพรอ่ งเปน็ ส่วนใหญ่ให้ 1 คะแนน

เกณฑ์การตัดสนิ คุณภาพ ระดับคุณภาพ
ชว่ งคะแนน ดี (3)
12 - 15
8 - 11 พอใช้ (2)
ตำ่ กว่า 8 ปรับปรุง (1)

เกณฑก์ ารผา่ น
ผผู้ า่ นเกณฑ์ต้องได้ระดับคณุ ภาพ พอใช้ (2) ขึ้นไปถือว่าผา่ นเกณฑ์

ลงช่อื ...................................................ผู้ประเมนิ
(นายนนทวฒั น์ สขุ สมาน)
ตำแหนง่ ครูผสู้ อน

วันท่ี………เดอื น…………………พ.ศ. ……………

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานกลุ่ม
คำช้ีแจง : ให้ ผ้สู อน สังเกตพฤตกิ รรมของนักเรียนในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขีด ✓ ลงในช่อง

ทต่ี รงกบั ระดบั คะแนน

เกณฑก์ ารประเมนิ : การผ่านเกณฑ์การประเมนิ ต้องได้คะแนนคุณภาพระดับ 2 ขึน้ ไปถือวา่ ผา่ นเกณฑ์

ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี 4 ความ รายการประเมิน การแกไ้ ข รวม
รว่ มมือ ปญั หา/หรอื ระดับ ุคณภาพ
เลข กันทำ การแสดง การรับฟัง ความ การปรบั ปรงุ ผลการประเมิน
ที่ ช่อื – สกลุ กจิ กรรม ความ ความ ต้ังใจ ผลงานกลมุ่
คดิ เหน็ คิดเห็น ทำงาน
1
2 3 3 3 3 3 15 2 ผา่ น/ไมผ่ ่าน
3
4

เกณฑ์การให้คะแนน

ผลงานหรือพฤติกรรมสมบรู ณ์ชัดเจนให้ 3 คะแนน

ผลงานหรอื พฤตกิ รรมมีข้อบกพร่องบางส่วนให้ 2 คะแนน

ผลงานหรอื พฤติกรรมมีข้อบกพรอ่ งเปน็ ส่วนใหญ่ให้ 1 คะแนน

เกณฑ์การตัดสนิ คณุ ภาพ ระดบั คุณภาพ
ชว่ งคะแนน ดี (3)
12 - 15
8 - 11 พอใช้ (2)
ต่ำกว่า 8 ปรับปรงุ (1)

เกณฑก์ ารผ่าน
ผ้ผู า่ นเกณฑต์ ้องได้ระดับคุณภาพ พอใช้ (2) ข้ึนไปถอื วา่ ผา่ นเกณฑ์

ลงช่ือ...................................................ผปู้ ระเมิน
(นายนนทวฒั น์ สุขสมาน)
ตำแหน่ง ครูผู้สอน

วนั ท่ี………เดือน…………………พ.ศ. ……………

แบบประเมนิ การนำเสนอผลงาน
คำชแ้ี จง : ให้ผสู้ อนประเมนิ การนำเสนอผลงานของนกั เรยี นตามรายการท่ีกำหนด แลว้ ขีด ✓ ลงในช่อง ที่

ตรงกับระดับคะแนน

เกณฑ์การประเมนิ : การผา่ นเกณฑ์การประเมินต้องไดค้ ะแนนคุณภาพระดบั 2 ข้ึนไปถือว่าผา่ นเกณฑ์

ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 4 รายการประเมนิ รวม
ระดับ ุคณภาพ
เลข นำเสนอ การลำดบั การ การมสี ่วน การตรง ผลการประเมิน
ที่ ชอ่ื – สกุล เน้ือหาใน ขัน้ ตอน นำเสนอมี รว่ มของ ต่อเวลา
สมาชิกใน
1 ผลงานได้ ของเน้อื ความ
2 ถกู ตอ้ ง เร่ือง นา่ สนใจ กลุ่ม
3
4 3 3 3 3 3 15 2 ผ่าน/ไม่ผา่ น

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน

ผลงานหรือพฤตกิ รรมสมบูรณ์ชดั เจนให้ 3 คะแนน

ผลงานหรือพฤตกิ รรมมีข้อบกพร่องบางสว่ นให้ 2 คะแนน

ผลงานหรอื พฤตกิ รรมมีข้อบกพร่องเปน็ สว่ นใหญ่ให้ 1 คะแนน

เกณฑก์ ารตดั สินคณุ ภาพ

ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ

12 - 15 ดี (3)

8 - 11 พอใช้ (2)

ตำ่ กวา่ 8 ปรับปรงุ (1)

เกณฑ์การผ่าน

ผผู้ า่ นเกณฑต์ ้องได้ระดับคณุ ภาพ พอใช้ (2) ขึ้นไปถอื วา่ ผา่ นเกณฑ์

ลงชอ่ื ...................................................ผู้ประเมิน
(นายนนทวัฒน์ สขุ สมาน)
ตำแหน่ง ครผู สู้ อน

วนั ท่ี………เดอื น…………………พ.ศ. ……………

แบบประเมนิ คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์
คำช้แี จง : ให้ ผูส้ อน สงั เกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหวา่ งเรยี นและนอกเวลาเรียน แลว้ ขดี ✓ ลงในช่อง

ทตี่ รงกับระดบั คะแนน

เกณฑก์ ารประเมิน : การผา่ นเกณฑ์การประเมนิ ต้องได้คะแนนคุณภาพระดับ 2 ขนึ้ ไปถือวา่ ผ่านเกณฑ์

ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 4 การเข้า รายการประเมนิ ความ รวม
เรียน รับผิดชอบ ระดับ ุคณภาพ
เลข ชือ่ – สกุล การแตง่ ใฝเ่ รียนรู้ ม่งุ มนั่ ใน
ท่ี 3 กาย การ 3 15 ผลการ
ทำงาน ประเมิน
1
2 333 2 ผ่าน/ไมผ่ า่ น
3
4

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน

ผลงานหรือพฤตกิ รรมสมบรู ณ์ชัดเจนให้ 3 คะแนน

ผลงานหรือพฤติกรรมมีข้อบกพรอ่ งบางส่วนให้ 2 คะแนน

ผลงานหรอื พฤตกิ รรมมีข้อบกพร่องเปน็ สว่ นใหญ่ให้ 1 คะแนน

เกณฑ์การตดั สนิ คุณภาพ ระดบั คุณภาพ
ชว่ งคะแนน ดี (3)
12 - 15
8 - 11 พอใช้ (2)
ตำ่ กว่า 8 ปรับปรงุ (1)

เกณฑ์การผ่าน
ผูผ้ ่านเกณฑ์ต้องได้ระดับคุณภาพ พอใช้ (2) ขึน้ ไปถือว่าผ่านเกณฑ์

ลงชอื่ ...................................................ผปู้ ระเมิน
(นายนนทวฒั น์ สขุ สมาน)
ตำแหนง่ ครผู สู้ อน

วนั ที่………เดอื น…………………พ.ศ. ……………