การสำรวจธรณีฟิสิกส์เพื่อหาลักษณะโครงสร้างทางธรณีวิทยา และลักษณะชั้นดิน/ชั้นหิน พื้นที่สวนป่าจำปีสิรินธร ตำบลซับจำปา และพื้นที่อ่างเก็บน้ำ ตำบลแก่งผักกูด อำเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี

รายงานการสำรวจ
ฉบับที่ กทธ. 11/2564

การสำรวจธรณีฟิสิกส์เพื่อหาลักษณะโครงสร้าง

ทางธรณีวิทยา และลักษณะชั้นดิน/ชั้นหิน

พื้นที่สวนป่าจำปีสิรินธร ตำบลซับจำปา และพื้นที่อ่างเก็บน้ำ
ตำบลแก่งผักกูด อำเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี

กรมทรัพยากรธรณี
กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

รายงานการสารวจ
ฉบับท่ี กทธ. 11/2564

การสารวจธรณฟี ิสิกส์เพอื่ หาลักษณะโครงสรา้ ง
ทางธรณวี ิทยา และลกั ษณะชั้นดิน/ช้นั หนิ
พนื้ ทีส่ วนปา่ จาปสี ริ ินธร ตาบลซับจาปา
และพ้นื ท่ีอ่างเก็บน้า ตาบลแก่งผักกดู
อาเภอท่าหลวง จงั หวัดลพบุรี

ถนดั สร้อยซา
ธญั รัตน์ วนิ ยั พานชิ
พลอยไพลิน เอียดเสน
ฐานนั ตร์ สูนยส์ าทร

กองเทคโนโลยธี รณี
กรมทรัพยากรธรณี

อธบิ ดีกรมทรพั ยากรธรณี
นายสมหมาย เตชวาล

ผอู้ านวยการกองเทคโนโลยีธรณี
นายสุวภาคย์ อ่มิ สมุทร

ผูอ้ านวยการส่วนธรณีเทคนิค
นายอภิชาติ ไพยารมณ์

จัดพมิ พ์โดย กองเทคโนโลยีธรณี กรมทรัพยากรธรณี
ถนนพระรามที่ 6 เขตราชเทวี กรุงเทพฯ 10400
โทรศพั ท์ 02-6219614 โทรสาร 02-6219612

พิมพ์คร้ังท่ี 1 กันยายน 2564
จานวน 40 เล่ม

ข้อมลู การลงรายการบรรณานุกรม

ถนดั สรอ้ ยซา
การสารวจธรณีฟสิ ิกส์เพื่อหาลกั ษณะโครงสร้างทางธรณีวิทยา และลักษณะช้ันดิน/ชั้นหิน

พน้ื ที่สวนป่าจาปสี ิรินธร ตาบลซบั จาปา และพื้นที่อ่างเก็บน้า ตาบลแก่งผักกูด อาเภอท่าหลวง
จังหวัดลพบุรี / โดย ถนัด สร้อยซา ธัญรัตน์ วินยั พานิช พลอยไพลิน เอียดเสน และฐานันตร์
สนู ยส์ าทร : กองเทคโนโลยธี รณี กรมทรพั ยากรธรณี, 2564.

56 หน้า : 53 ภาพประกอบ : แผนที่ : 1 ตาราง ; 30 ซม.
รายงานการสารวจ ฉบับท่ี กทธ. 11/2564

III

สารบญั

สารบัญ ..................................................................................................................................................................III
สารบัญรูป .............................................................................................................................................................. IV
สารบัญตาราง........................................................................................................................................................ VII
บทคดั ยอ่ ..............................................................................................................................................................VIII
คาขอบคณุ ..............................................................................................................................................................IX
บทที่ 1 บทนา.........................................................................................................................................................1

1.1 ความเป็นมา......................................................................................................................... 1
1.2 วัตถปุ ระสงค์ ........................................................................................................................ 2
1.3 ระยะเวลาดาเนินการและเจ้าหน้าทป่ี ฏบิ ัตงิ าน..................................................................... 3
1.4 พืน้ ที่สารวจ.......................................................................................................................... 3

1.4.1 บรเิ วณสวนป่าจาปสี ริ นิ ธร ตาบลซบั จาปา อาเภอทา่ หลวง จงั หวดั ลพบรุ ี....................3
1.4.2 บรเิ วณอา่ งเกบ็ นา้ ตาบลแกง่ ผกั กูด อาเภอท่าหลวง จงั หวดั ลพบุรี..............................6
1.5 รายงานการศึกษาทเี่ กย่ี วข้อง ............................................................................................... 7
บทที่ 2 ธรณีวิทยาทั่วไป.......................................................................................................................................14
2.1 ลกั ษณะทางภมู ศิ าสตร์....................................................................................................... 14
2.2 ลักษณะธรณีวทิ ยาท่วั ไป..................................................................................................... 15
2.2.1 หินยคุ เพอรเ์ มยี น (P).....................................................................................................15
2.2.2 ตะกอนรว่ นยคุ ควอเทอรน์ ารี (Q)..................................................................................15
2.2.3 หินอัคน.ี .........................................................................................................................18
2.3 ธรณีวทิ ยาโครงสรา้ ง........................................................................................................... 19
2.4 ธรณวี ทิ ยาพนื้ ทีส่ ารวจสวนปา่ จาปสี ริ ินธร........................................................................... 19
2.5 ธรณีวทิ ยาพื้นทส่ี ารวจอา่ งเกบ็ น้าแกง่ ผักกดู ....................................................................... 20
บทท่ี 3 การสารวจธรณีฟสิ กิ ส์ .............................................................................................................................22
3.1 หลักการสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟา้ ......................................................................... 22
3.2 การดาเนนิ การสารวจวดั ค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า................................................................ 26
3.2.1 บรเิ วณสวนป่าจาปสี ิรินธร ตาบลซบั จาปา อาเภอท่าหลวง จงั หวัดลพบรุ ี..................26

3.2.1.1 การสารวจธรณีฟิสิกสด์ ว้ ยวิธีวดั ค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหยง่ั ลึก.........26
3.2.1.2 การสารวจโดยวิธีวัดคา่ สภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวาง.....................26
3.2.2 บรเิ วณอ่างเกบ็ นา้ ตาบลแกง่ ผกั กูด อาเภอทา่ หลวง จงั หวดั ลพบรุ ี............................27
3.2.2.1 การสารวจธรณฟี ิสกิ สด์ ้วยวิธีวดั ค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบหยง่ั ลึก.........27

IV

3.2.2.2 การสารวจโดยวิธวี ัดคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวาง.....................27
3.3 เครอื่ งมอื การสารวจวดั คา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ .................................................................. 29
3.4 การประมวลผลข้อมลู การสารวจวัดคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ ............................................... 30
3.5 สมมตฐิ านการสารวจ ......................................................................................................... 31
บทที่ 4 ผลการสารวจ...........................................................................................................................................33
4.1 พื้นทีส่ วนปา่ จาปีสริ ินธร ตาบลซบั จาปา อาเภอทา่ หลวง จังหวดั ลพบรุ ี............................... 33

4.1.1 การสารวจวดั ค่าสภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวาง 2 มิติ ...................................33
4.1.2 การสารวจวัดคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบหยง่ั ลกึ ......................................................36
4.2 พื้นทีอ่ า่ งเกบ็ น้า ตาบลแกง่ ผกั กดู อาเภอทา่ หลวง จังหวดั ลพบรุ ี......................................... 41
4.2.1 การสารวจวัดค่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวาง 2 มติ ิ ...................................41
4.2.2 การสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟา้ แบบหยัง่ ลกึ ......................................................43
บทที่ 5 อภิปรายผล สรปุ ผล และข้อเสนอแนะ ..................................................................................................51
5.1 อภิปรายผลการสารวจ ....................................................................................................... 51
5.1.1 พื้นทส่ี วนปา่ จาปสี ริ ินธร ตาบลซบั จาปา อาเภอท่าหลวง จงั หวดั ลพบรุ ี.....................51
5.1.2 พื้นทอี่ ่างเกบ็ น้า ตาบลแก่งผกั กดู อาเภอทา่ หลวง จงั หวดั ลพบรุ ี ...............................52
5.2 สรุปผลการสารวจ.............................................................................................................. 52
5.2.1 พื้นทสี่ วนปา่ จาปสี ริ ินธร ตาบลซบั จาปา อาเภอทา่ หลวง จงั หวดั ลพบรุ ี.....................52
5.2.2 พ้ืนที่อ่างเกบ็ น้า ตาบลแกง่ ผกั กดู อาเภอท่าหลวง จังหวดั ลพบรุ ี ...............................52
5.3 ขอ้ เสนอแนะ...................................................................................................................... 53
เอกสารอ้างองิ .......................................................................................................................................................56

สารบัญรูป

รูปที่ 1.1 แผนท่ีแสดงพืน้ ท่สี ารวจธรณีฟิสิกส์บรเิ วณสวนป่าจาปสี ริ ินธร ตาบลซับจาปา และอา่ งเก็บน้า ตาบล
แกง่ ผกั กูด อาเภอทา่ หลวง จังหวัดลพบุรี...............................................................................................4

รูปท่ี 1.2 แผนทีแ่ สดงเส้นทางการเข้าพื้นท่แี ละลักษณะภูมปิ ระเทศบริเวณสวนป่าจาปสี ริ ินธร ตาบลซบั จาปา
อาเภอทา่ หลวง จังหวดั ลพบรุ ี (กรอบสีแดงแสดงพ้ืนทสี่ ารวจธรณฟี สิ ิกส)์ ...........................................4

รูปท่ี 1.3 แสดงสระกระจายน้าจุดท่ี 3 ของโครงการพัฒนาแหล่งน้า 6 ตาบลในพื้นทอ่ี าเภอทา่ หลวงจังหวัด
ลพบรุ ี........................................................................................................................................................5

รูปที่ 1.4 แสดงลักษณะพ้ืนทล่ี ูกคล่ืนลอนลาดเล็กน้อย ลาดชนั เลก็ น้อย บรเิ วณตาบลซับจาปา อาเภอท่าหลวง
จงั หวัดลพบรุ ี............................................................................................................................................5

รูปท่ี 1.5 แสดงลักษณะของน้าซึมและน้าซับ บริเวณสวนป่าจาปีสิรินธร ตาบลซับจาปา อาเภอท่าหลวง
จงั หวัดลพบรุ ี............................................................................................................................................5

V

รปู ที่ 1.6 แผนทแี่ สดงเสน้ ทางการเขา้ พน้ื ท่แี ละลักษณะภูมิประเทศบรเิ วณอา่ งเกบ็ นา้ ตาบลแกง่ ผกั กดู อาเภอ
ทา่ หลวง จังหวัดลพบุรี (กรอบสีแดงแสดงพน้ื ทสี่ ารวจธรณฟี สิ กิ ส์)......................................................6

รปู ที่ 1.7 แสดงสถานีสบู นา้ P1 ตาบลแกง่ ผกั กูด ของโครงการพฒั นาแหล่งนา้ 6 ตาบลในพนื้ ที่อาเภอทา่ หลวง
จงั หวดั ลพบรุ ี............................................................................................................................................7

รูปที่ 1.8 แสดงลักษณะภูมิประเทศเป็นท่ีลุ่ม บริเวณอ่างเก็บน้า ตาบลแก่งผักกูด อาเภอท่าหลวง จังหวัด
ลพบุรี........................................................................................................................................................ 7

รูปที่ 1.9 แสดงค่าสนามแม่เหล็กโลกท่ีแปลงสัญญาณที่ข้ัวโลก (Reduction to the pole, RTP) บริเวณ
จงั หวัดลพบุรี (คัดลอกจาก วันวษิ า บุญสูงเนนิ และคณะ, 2557)......................................................11

รูปที่ 1.10 แสดงแผนท่ีค่าผิดปกติบูเกร์ตกค้างครอบคลุมพ้ืนท่ีจังหวัดลพบุรี เส้นประแดงเป็นตัวแทนแนว
รอยเลื่อนจากการแปลความหมายค่าผิดปกติบูเกร์ตกค้าง เส้นประดาเป็นตัวแทนแนวรอยเล่ือน
จากการแปลความหมายค่าผิดปกติสนามแม่เหล็กโลก (คัดลอกจาก วันวิษา บญุ สูงเนิน และคณะ,
2557)......................................................................................................................................................12

รูปที่ 2.1 ลักษณะสภาพภูมปิ ระเทศท่รี าบลุ่มต่าบริเวณพื้นท่ีสารวจตาบลแก่งผักกดู อาเภอท่าหลวง จงั หวัด
ลพบุรี (ภาพถ่ายมองไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ตาแหน่งพิกัดทางภูมิศาสตร์ 722827E/
1662828N 47P, UTM WGS1984) .....................................................................................................14

รูปท่ี 2.2 ลักษณะสภาพภูมิประเทศที่ราบลุ่ม โดยมีการลาดเอียงไปทางทิศตะวันตก ตาบลซับจาปา อาเภอ
ท่าหลวง จังหวัดลพบุรี (ภาพถ่ายมองไปทางทิศเหนือ ตาแหน่งพิกัดทางภูมิศาสตร์ 740932E/
1664131N 47P, UTM WGS1984).......................................................................................................15

รูปท่ี 2.3 แผนท่ีธรณีวิทยาบริเวณพน้ื ทสี่ ารวจ (ดดั แปลงจาก กรมทรพั ยากรธรณ,ี 2555)..............................16
รปู ที่ 2.4 ลักษณะหินปูนหมวดหินเขาขวาง พื้นที่ทางตะวันออกของพื้นท่ีสารวจสวนป่าจาปีสิรินธร ตาบล

ซับตะเคียน อาเภอชัยบาดาล จังหวัดลพบุรี หมวดหินเขาขวาง ลักษณะเน้ือหินสีเทาเข้ม สีผุ
สเี ทาออ่ น................................................................................................................................................16
รูปที่ 2.5 ลักษณะของหินปูนหมวดหินเขาขวาง ลักษณะเนื้อหินสีเทา มีซากดึกดาบรรพ์จาพวกหอย
ไครนอยด์ และฟูซูลนิ ดิ ..........................................................................................................................17
รูปที่ 2.6 ลักษณะตะกอนพวกดินปนทราย ดินเคลย์ปนกรวด และดินมาร์ล บริเวณพื้นทสี่ ารวจสวนป่าจาปี
สริ ินธร ตาบลซบั จาปา อาเภอทา่ หลวง จังหวัดลพบรุ ี ........................................................................17
รูปที่ 2.7 ลักษณะหน่วยหินอัคนี โผล่ปรากฎทางด้านทิศตะวันออกของพ้ืนที่สารวจสวนป่าจาปีสิรินธร
ตาบลซับตะเคียน อาเภอชัยบาดาล จังหวัดลพบุรี หินอัคนีชนิดหินแกรโนไดออไรต์ แทรกดัน
อยู่ใต้หินปูนหมวดหินเขาขวาง (ตาแหน่งพิกัดทางภูมิศาสตร์ 751825E/1671608N 47P, UTM
WGS1984).............................................................................................................................................18

VI

รปู ท่ี 2.8 ลกั ษณะช้นั ตะกอนคละขนาด (ก) ตะกอนคละขนาดประกอบด้วย กรวด ทราย ทรายแป้ง ดนิ เหนียว
มีการคัดขนาดของชั้นตะกอนไม่ดี ความกลมมนดี (ข) ลักษณะเน้ือประสานตะกอนเป็นเน้ื อ
คาร์บอเนตเน้ือแน่น (ค) ชั้นดินมาร์ลสีขาว เน้ือละเอียด ส่วนใหญ่เน้ือดินมาร์ลเน้ือประสานจับ
ตัวแน่น ...................................................................................................................................................20

รปู ที่ 2.9 ลักษณะดินท่ีปกคลุมพื้นทีบ่ ริเวณอ่างเก็บน้าแกง่ ผกั กูด (ก) ดินเหนียวสีเทาดามีก้อนมวลสารพอก
สีขาวและน้าตาลปะปนเล็กน้อยในช้ันดิน (ข) พ้ืนท่ีชุ่มน้าบริเวณอ่างเก็บน้าและมีคันดินรอบพ้ืนที่
และคันดนิ มีความสูงประมาณ 2 เมตร จากพื้นทช่ี ุ่มชนื้ และมีนา้ ขัง (ค) ลักษณะชนั้ ดินของหลมุ เจาะ
KPK-01 ความลกึ 2.6 เมตร (จาก สทข. 3)..........................................................................................21

รูปที่ 3.1 ภาพจาลองหลักพ้ืนฐานการปล่อยกระแสไฟฟ้าแสดงเส้นสมมติข้ัวกระแสไฟฟ้า (current) และ
ข้ัวศักย์ไฟฟ้า (voltage) โดยผ่านเคร่ืองมือวัดค่าความต่างศักย์ไฟฟ้า (volt meter) และเครื่องวัด
ค่ากระแสไฟฟา้ (current meter) (คัดลอกจาก ASTM International, 2018)...............................23

รูปที่ 3.2 วิธกี ารจัดวางขว้ั ไฟฟ้าแบบมาตรฐาน (ก) การจัดวางข้วั รูปแบบเวนเนอร์ (Wenner) (ข) การจดั วาง
ข้วั รูปแบบชลัมเบอรเ์ จอร์ (Schlumberger) และ (ค) การจดั วางข้ัวรูปแบบไดโพล-ไดโพล (Dipole-
dipole) (คัดลอกจาก ASTM International, 2018)..........................................................................23

รูปที่ 3.3 ตัวอย่างการสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบ 1 มิติ และการแปลความหมาย (คัดลอกจาก
Mishra, A. K., 2018)............................................................................................................................24

รปู ที่ 3.4 คุณสมบัติทางไฟฟา้ ของวตั ถปุ ระเภทตา่ งๆ (คดั ลอกจาก Palacky, 1998) ......................................24
รปู ที่ 3.5 แผนท่ีแสดงตาแหนง่ พื้นทส่ี ารวจธรณีฟิสกิ ส์ และแนวสารวจธรณีฟสิ กิ ส์ บริเวณสวนป่าจาปีสิรินธร

ตาบลซับจาปา อาเภอท่าหลวง จงั หวัดลพบรุ ี .....................................................................................26
รปู ที่ 3.6 แผนที่แสดงตาแหนง่ พน้ื ที่สารวจธรณีฟิสิกส์ และแนวสารวจธรณีฟิสิกส์ บรเิ วณอ่างเก็บน้า ตาบล

แกง่ ผักกดู อาเภอท่าหลวง จังหวดั ลพบรุ ี.............................................................................................28
รปู ที่ 3.7 เครื่องมือสารวจวดั คา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบหยง่ั ลกึ ....................................................................29
รูปที่ 3.8 เคร่ืองมอื สารวจวดั ค่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตดั ขวาง ...........................................................30
รูปท่ี 3.9 (ก) สภาพภูมิประเทศแนวสารวจ SKM2 ติดต่อกับบริเวณขอบภูเขาหินปูน มีทิศทางตะวันออก-

ตะวนั ตก พืน้ ที่บา้ นซับเคา้ แมว อาเภอทา่ หลวง จงั หวัดลพบรุ ี (ข) ผลการสารวจวดั ค่าสภาพตา้ นทาน
ไฟฟ้าแนวสารวจ SKM2 จากการศกึ ษาของ ศภุ วชิ ญ์ ยอแสงรตั น์ และคณะ (2559) .......................32
รูปท่ี 3.10 (ก) ผลการสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าจากการวางแนวสารวจซ้อนทับบริเวณแนวสารวจ
SKM2 ของ ศุภวิชญ์ ยอแสงรัตน์ และคณะ (2559) และ (ข) ภาพจาลองลักษณะธรณวี ิทยา ใตผ้ วิ ดิน
จากผลการสารวจวัดคา่ สภาพต้านทานแนวสารวจ SKM2..................................................................32
รูปที่ 4.1 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบภาพตดั ขวางแนวสารวจ SJP01...33
รูปท่ี 4.2 ผลการสารวจและแปลความหมายคา่ สภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตดั ขวางแนวสารวจ SJP02...34
รปู ท่ี 4.3 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตดั ขวางแนวสารวจ SJP03...34
รูปท่ี 4.4 ผลการสารวจและแปลความหมายคา่ สภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตดั ขวางแนวสารวจ SJP04...35

VII

รูปที่ 4.5 ผลการสารวจและแปลความหมายคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบภาพตดั ขวางแนวสารวจ SJP05...35
รปู ท่ี 4.6 ผลการสารวจและแปลความหมายคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบหยัง่ ลกึ จดุ สารวจ SJP-S1 .............36
รูปท่ี 4.7 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหยง่ั ลกึ จุดสารวจ SJP-S2 .............37
รูปที่ 4.8 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพต้านทานไฟฟา้ แบบหย่งั ลึกจุดสารวจ SJP-S3 .............38
รปู ที่ 4.9 ผลการสารวจและแปลความหมายคา่ สภาพต้านทานไฟฟา้ แบบหย่ังลกึ จุดสารวจ SJP-S4 .............39
รูปท่ี 4.10 ผลการสารวจและแปลความหมายคา่ สภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหยัง่ ลกึ จดุ สารวจ SJP-S5...........40
รูปที่ 4.11 ผลการสารวจและแปลความหมายคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตดั ขวางแนวสารวจ KPK01...41
รปู ที่ 4.12 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตดั ขวางแนวสารวจ KPK02...41
รูปที่ 4.13 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบภาพตดั ขวางแนวสารวจ KPK03...42
รปู ท่ี 4.14 ผลการสารวจและแปลความหมายคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางแนวสารวจ KPK04...42
รูปท่ี 4.15 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหย่ังลึกจดุ สารวจ KPK-S1..........43
รูปที่ 4.16 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบหย่งั ลกึ จดุ สารวจ KPK-S2..........44
รปู ที่ 4.17 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบหยง่ั ลึกจดุ สารวจ KPK-S3..........45
รูปที่ 4.18 ผลการสารวจและแปลความหมายคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบหยง่ั ลกึ จุดสารวจ KPK-S4..........46
รูปที่ 4.19 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบหยัง่ ลกึ จุดสารวจ KPK-S5..........47
รูปที่ 4.20 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบหยั่งลึกจุดสารวจ KPK-S6..........48
รูปที่ 4.21 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบหย่ังลึกจดุ สารวจ KPK-S7..........49
รปู ท่ี 4.22 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพต้านทานไฟฟา้ แบบหย่ังลึกแนวสารวจ KPK-S8........50
รูปที่ 5.1 ข้อมูลผลการสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวางแสดงในรูปแบบก่ึง 3 มิติ

พ้ืนทส่ี วนปา่ จาปสี ิรนิ ธร ตาบลซบั จาปา อาเภอทา่ หลวง จงั หวัดลพบรุ ี ..................................... 54
รูปที่ 5.2 ข้อมูลผลการสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวางแสดงในรูปแบบกึ่ง 3 มิติ

พืน้ ท่ีอา่ งเกบ็ น้า ตาบลแกง่ ผกั กดู อาเภอทา่ หลวง จงั หวดั ลพบุรี.....................................................55

สารบญั ตาราง

ตารางท่ี 3.1 คา่ สภาพต้านทานไฟฟ้าของดินและหิน (ดัดแปลงจาก เพยี งตา สาตรกั ษ์ และคณะ, 2550).....25

VIII

การสารวจธรณฟี สิ ิกส์เพ่ือหาลักษณะโครงสร้างทางธรณีวทิ ยา
และลกั ษณะช้ันดิน/ช้ันหนิ พื้นทสี่ วนป่าจาปีสิรินธร ตาบลซบั จาปา
และพื้นทีอ่ ่างเกบ็ นา้ ตาบลแก่งผกั กดู อาเภอท่าหลวง จังหวดั ลพบุรี

โดย ถนัด สร้อยซา ธญั รตั น์ วนิ ัยพานชิ พลอยไพลนิ เอียดเสน และ ฐานันตร์ สูนย์สาทร

บทคดั ย่อ

การดาเนินงานสารวจธรณีฟิสิกส์ในครั้งน้ีมีวัตถุประสงค์เพ่ือศึกษาลักษณะธรณีวิทยา
โครงสรา้ งทางธรณวี ทิ ยาใตด้ ิน เพ่ือเปน็ ข้อมลู ทางวชิ าการสนับสนุนการพฒั นาเพื่อแกป้ ัญหาการขาดแคลนนา้
ขอบเขตการดาเนนิ งานแยกเปน็ 2 พื้นที่ ได้แก่ 1) พื้นท่ีสวนป่าจาปีสิรินธร ตาบลซับจาปา พบปญั หาน้าซึม
นา้ ซับหายไปจากพน้ื ที่ ซ่งึ ดาเนินการสารวจดว้ ยวิธวี ดั คา่ สภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตดั ขวาง 2 มิติ จานวน
5 แนวสารวจ และวิธีวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหย่ังลึก จานวน 5 จุดสารวจ จากผลการดาเนินงาน
สารวจ สามารถจาแนกลักษณะธรณวี ิทยาใตผ้ ิวดินได้เป็น 4 ชน้ั ประกอบด้วย ชั้นที่ 1 เป็นดินตะกอนปกคลุม
ชนั้ บนจาพวกกรวด ทราย ทรายแป้ง และดินเหนียว ชั้นท่ี 2 เป็นช้ันทูฟา (tufa) ช้ันท่ี 3 เป็นชั้นหินดนิ ดาน
ชน้ั ดินมารล์ ชัน้ ที่ 4 เปน็ ช้ันหินปนู ทร่ี องรบั อยดู่ ้านลา่ ง โดยบางบรเิ วณหินปนู มีการผุพงั จากผลการสารวจพบ
ลักษณะความไม่ต่อเน่ืองของชั้นหิน แสดงลักษณะแนวรอยแตกหรือแนวรอยเล่ือนท่ีชัดเจน เม่ือเช่ือม
ความสัมพนั ธ์ของตาแหน่งผดิ ปกติของแนวรอยแตกหรอื แนวรอยเลอ่ื นในทกุ แนวสารวจ พบว่ามกี ารวางตัวใน
ทิศเหนือ-ใต้ 2) พ้ืนที่อ่างเก็บนา้ ตาบลแก่งผกั กดู ซงึ่ พบปัญหาการร่ัวซมึ ของสระน้า ดาเนินการสารวจดว้ ยวิธี
วดั ค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวาง 2 มิติ จานวน 4 แนวสารวจ และวธิ ีวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า
แบบหย่ังลึก จานวน 8 จุดสารวจ จากผลการดาเนนิ งานสารวจ พบว่าลกั ษณะธรณวี ิทยาบริเวณพื้นท่ีศึกษา
ประกอบด้วยชั้นที่ 1 เป็นช้ันดินเหนียว ชั้นที่ 2 เป็นชั้นทรายแป้ง/ชั้นทราย ช้ันที่ 3 เป็นชั้นดินเหนียว โดย
ลกั ษณะช้ันดิน/ชั้นหนิ ในพื้นที่นีม้ ีการสะสมตวั ต่อเนื่องเป็นช้ันดี ไมพ่ บบริเวณท่ีสันนิษฐานว่าเป็นตาแหน่ง
รอยแตกหรือรอยเลื่อนของชั้นต่าง ๆ จากผลการดาเนนิ งานสารวจธรณีฟิสิกส์ได้ขอ้ มลู ลักษณะธรณีวิทยาใต้
ผิวดนิ ท่สี ามารถเป็นประโยชน์นาไปสนับสนุนการพฒั นาแหลง่ น้า แต่ยังไม่สามารถหาสาเหตทุ ี่แทจ้ รงิ ดงั กลา่ ว
ได้โดยตรง ซ่ึงอาจจะมีสาเหตุและปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมต่าง ๆ ที่ยังต้องดาเนินการศึกษาในขั้น
รายละเอยี ดตอ่ ไป

คาสาคญั : สวนปา่ จาปีสริ ินธร, อ่างเก็บน้าตาบลแก่งผกั กูด, การวดั สภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบ 2 มิติ,
การวัดสภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบหยั่งลึก

IX

คาขอบคณุ

คณะผู้จัดทาขอขอบคุณ คุณสุวภาคย์ อิ่มสมุทร ผู้อานวยการกองเทคโนโลยีธรณี และ
คณุ อภิชาติ ไพยารมณ์ ผูอ้ านวยการสว่ นธรณเี ทคนิค กองเทคโนโลยีธรณี ทีม่ อบหมายให้ดาเนนิ การสารวจ
และใหแ้ นวทางสาหรบั การปฏบิ ตั ิงานในคร้งั นี้ ขอขอบคุณ คณุ ศุภวิชญ์ ยอแสงรัตน์ คุณวชริ าชัย ศักด์ิอาภา
และคณุ วนิดา ระงับพศิ ม์ ทใ่ี ห้คาแนะนาและเป็นทป่ี รึกษาตลอดระยะเวลาการดาเนนิ งาน รวมถึงเจา้ หนา้ ท่ี
สานักงานทรัพยากรธรณีเขต 3 (ปทุมธานี) สาหรับข้อมูลการสารวจในเบื้องต้น และเจ้าหน้าท่ีโครงการ
อนรุ ักษพ์ นั ธกุ รรมพืชอนั เนื่องมาจากพระราชดาริ จังหวัดลพบรุ ี คณุ เนตรนรนิ ทร์ คาเรอื งบญุ นายกองคก์ าร
บรหิ ารส่วนตาบลซับจาปา คุณฐิตพิ งศ์ พรเดชศรจี าปา นายกองค์การบรหิ ารสว่ นตาบลแก่งผักกูด รวมถึง
เจ้าหน้าที่ทุกท่านที่ให้การสนับสนุนเอื้อเฟ้ือตลอดจนอานวยความสะดวกในเรื่องของข้อมูลต่าง ๆ และ
การเข้าถึงพน้ื ที่สารวจในครั้งน้ี

ท้ายทส่ี ุดขอขอบคุณ เจ้าหน้าท่ีกองเทคโนโลยีธรณี กรมทรัพยากรธรณที ุกท่านสาหรับ
การอานวยความสะดวกในการประสานงาน ดาเนินการจัดทาเอกสาร และร่วมปฏิบัติงานสารวจอย่าง
เต็มกาลัง จนทาให้การปฏิบัตงิ านลลุ ่วงตามวัตถุประสงค์ ขอขอบคณุ ทกุ ท่านไว้ ณ ท่ีนี้

บทท่ี 1
บทนา

1.1 ความเปน็ มา

โครงการพัฒนาแหล่งน้า 6 ตาบลในพ้ืนทอี่ าเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี ไดเ้ ร่มิ ดาเนนิ การ
มาต้ังแต่ พ.ศ. 2561 เป็นหนง่ึ ในโครงการประชารัฐตามนโยบายรฐั บาลทไ่ี ด้ดาเนินการพัฒนาแหล่งน้าแบบ
บูรณาการ เพ่ือการแก้ไขปัญหาการขาดแคลนนา้ โดยดาเนินการพัฒนา ฟน้ื ฟูแหล่งนา้ และสร้างระบบ
กระจายน้า เพ่ือจัดสรรน้าถึงประชาชนรวมถึงสนับสนุนน้าเพ่ือระบบนิเวศท่ีสมดุลอย่างย่ังยืน โดยได้
ดาเนนิ การก่อสรา้ งสถานสี ูบนา้ จานวน 3 สถานี จัดทาอาคารและระบบท่อส่งนา้ ระยะทาง 52,117 เมตร
สร้างสระกระจายน้า จานวน 6 สระ และพัฒนาระบบไฟฟ้าพร้อมเครื่องกล ทาให้ประชาชนในพื้นท่ี
6 ตาบลของอาเภอท่าหลวง ได้รับประโยชน์และมีน้าใช้ในพื้นที่อย่างเพียงพอ ท้ังน้ี 6 ตาบล ดังกล่าว
ประกอบด้วย ตาบลแก่งผกั กูด จานวน 5,000 ไร่ ตาบลทะเลวังวัด จานวน 8,000 ไร่ ตาบลซบั จาปา จานวน
6,500 ไร่ ตาบลท่าหลวง จานวน 10,000 ไร่ ตาบลหนองผกั แว่น จานวน 2,500 ไร่ และตาบลหัวลา จานวน
500 ไร่ เพ่ือการแก้ไขปญั หาการขาดแคลนน้าโดยการมีส่วนร่วมของหน่วยงานท้ังภาครฐั และภาคเอกชน
ซ่ึงกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยกรมทรัพยากรน้า ร่วมกับหน่วยงานในพ้ืนที่ เช่น
กรมชลประทาน กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน สมาคมชาวไร่อ้อย
โรงงานน้าตาล และประชาชนจงั หวดั ลพบุรี ดาเนนิ การพฒั นาแหล่งน้า 6 ตาบล เพอื่ เปน็ การเพม่ิ น้าต้นทุน
เตรียมแก้ไขปัญหาภัยแล้งและขาดแคลนน้าซึ่งครอบคลุมต้ังแต่ต้นน้าไปจนถึงปลายน้า ส่งเสริมการทา
เกษตรกรรมในพ้ืนที่ นอกจากน้ี โครงการดังกล่าวยังสามารถฟ้ืนฟูระบบนิเวศบริเวณสวนป่าจาปีสิรินธร
บา้ นซับจาปา ในพ้ืนทีโ่ ครงการอนุรกั ษ์พันธุกรรมพืชอนั เน่ืองมาจากพระราชดารไิ ดอ้ ีกด้วย

นายวราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
พร้อมดว้ ย นายจตพุ ร บุรุษพฒั น์ ปลดั กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ ม และผู้บรหิ ารระดบั สงู
ได้ตรวจติดตามการดาเนินงานของหน่วยงานในสังกัดกระทรวงทรัพยากรธรรม ชาติและสิ่งแวดล้อม
ในพื้นท่ีจังหวัดลพบุรี จังหวัดอ่างทอง และจังหวัดสิงห์บุรี เม่ือวันพุธที่ 3 มีนาคม 2564 พบว่าจากการ
ตรวจเยี่ยมโครงการพัฒนาแหลง่ น้า 6 ตาบล ในพื้นทจ่ี งั หวัดลพบุรี บริเวณจุดสูบนา้ ตาบลแก่งผกั กดู อาเภอ
ท่าหลวง จังหวัดลพบุรี มีปัญหาสระน้าที่ขุดได้นั้นมีการร่ัวซึม ส่งผลให้ระดับน้าไม่เพียงพอต่อ การสูบ
รัฐมนตรวี า่ การกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ มจึงได้มขี ้อส่ังการให้มกี ารปรับปรุงสระใหล้ ึกข้ึน
โดยขุดแบบลักษณะเป็นสะดือสระ และให้กรมทรัพยากรธรณีสารวจลักษณะชั้นดิน ช้ันหินเพิ่มเติม
ในบริเวณดังกลา่ ว เพือ่ วางแผนการขดุ ปรับปรงุ สระให้สามารถกกั เก็บน้าได้อย่างมีประสทิ ธิภาพมากยงิ่ ขนึ้

2

จากการตรวจราชการตามแผนการตรวจราชการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและ
ส่งิ แวดลอ้ ม ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 รอบท่ี 1 ในพื้นทเี่ ขตตรวจราชการที่ 2 ตามบันทึกข้อความท่ี
ทส 0206.3/880 ลงวันท่ี 23 กุมภาพันธ์ 2564 สานักงานปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติแล ะ
สิ่งแวดล้อม ได้เรียนเชิญผู้ตรวจราชการกรม และผู้อานวยการสานักงานทรัพยากรธรณีเขต 3 เข้าร่วม
ประชมุ ทางไกลผ่านระบบ Video Conference เม่ือวนั พฤหัสบดีที่ 4 มีนาคม 2564 น้นั เป็นการประชุม
ในพ้ืนท่ีตรวจราชการที่ 2 (นนทบุรี ปทุมธานี นครปฐม สมุทรปราการ) นายบุญชอบ สุทธมนัสวงษ์
ผตู้ รวจราชการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม ได้เสนอให้กรมทรัพยากรธรณชี ่วยให้ความ
อนุเคราะห์ในการสารวจลักษณะธรณีวิทยาใตด้ ิน เพื่อหาสาเหตุท่นี า้ ซมึ น้าซับ ในบรเิ วณดงั กลา่ วท่ีหายไป
จนกระทบต่อสวนปา่ จาปสี ริ ินธร ตาบลซับจาปา อาเภอทา่ หลวง จังหวัดลพบุรี

กรมทรัพยากรธรณีได้รับมอบหมายจากกระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ใหด้ าเนนิ การสารวจลกั ษณะชนั้ ดิน ชน้ั หิน และลักษณะทางธรณวี ิทยาใตด้ นิ เพื่อหาสาเหตทุ ่ีน้าซึมน้าซับ
บริเวณดังกล่าวหายไป บริเวณสวนป่าจาปีสิรินธร ตาบลซับจาปา อาเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี และ
บริเวณอา่ งเก็บน้า ตาบลแก่งผักกูด อาเภอท่าหลวง จงั หวัดลพบรุ ี เพื่อวางแผนในการบรหิ ารจดั การนา้ ได้
อย่างมปี ระสทิ ธิภาพมากยง่ิ ขน้ึ

ในส่วนของกองเทคโนโลยีธรณี ตามบันทึกข้อความท่ี ผตร./15 ลงวันท่ี 22 มีนาคม 2564
รายงานการตรวจราชการตามแผนการตรวจราชการของกระทรวงทรั พยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม
ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 รอบที่ 1 ในพนื้ ท่ีเขตตรวจราชการที่ 2 ได้รบั มอบหมายให้ดาเนินการ
สารวจลักษณะทางธรณีวิทยาใตด้ ิน เพื่อหาสาเหตุทีน่ ้าซึมนา้ ซับหายไปบริเวณสวนป่าจาปสี ิรนิ ธร ตาบล
ซับจาปา อาเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี และตามบันทึกข้อความที่ สทข.3 01/763 ลงวันท่ี 8 มีนาคม
2564 รายงานการตรวจติดตามการดาเนินงานของหนว่ ยงานในสงั กัด ทส. ในพื้นทีจ่ งั หวดั ลพบรุ ี อ่างทอง
และสิงห์บุรี โดยได้รับมอบหมายให้สารวจธรณีฟิสิกส์เพ่ือหาโครงสรา้ งและลักษณะชนั้ ดนิ ช้นั หินในระดบั ลึก
บรเิ วณอา่ งเกบ็ นา้ ตาบลแก่งผักกดู อาเภอท่าหลวง จังหวดั ลพบุรี โดยดาเนนิ การสารวจธรณีฟสิ กิ สด์ ้วยวธิ ี
วัดค่าสภาพต้านทานไฟฟา้ แบบหยัง่ ลกึ (Vertical Electrical Sounding, VES) และวิธวี ัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า
แบบภาพตดั ขวาง 2 มิติ (2D Electrical Resistivity Imaging, ERI)

1.2 วัตถุประสงค์

เพือ่ สารวจหาลกั ษณะทางธรณวี ทิ ยาใต้ดิน โครงสร้างทางธรณีวิทยา และลักษณะชัน้ ดิน
ช้ันหินในระดับลึก ด้วยการสารวจธรณีฟิสิกส์ด้วยวิธีวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหย่ังลึก และวิธีวัด
คา่ สภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวาง 2 มิติ

3

1.3 ระยะเวลาดาเนนิ การและเจา้ หนา้ ทปี่ ฏิบัตงิ าน

ดาเนินการสารวจธรณีฟิสิกส์ระหว่างวันท่ี 10 พฤษภาคม – 29 พฤษภาคม 2564

รวมระยะเวลา 20 วัน โดยมีเจ้าหน้าที่ปฏบิ ตั ิงานดงั ต่อไปนี้

1. นายถนดั สรอ้ ยซา นกั ธรณวี ทิ ยาชานาญการ

2. นางสาวธญั รัตน์ วินยั พานิช นกั ธรณีวิทยาปฏิบัติการ

3. นางสาวพลอยไพลนิ เอียดเสน นกั ธรณวี ทิ ยาปฏบิ ัติการ

4. นายฐานันตร์ สูนย์สาทร นักธรณีวิทยา

5. นายธนากรณ์ โถตันคา นายช่างเครื่องกลปฏบิ ตั งิ าน

6. นายชชู ีพ สกลุ พราหมณ์ พนกั งานขบั เครือ่ งจักรกลขนาดกลาง ช.2

7. นายศรายธุ ทองกรณ์ พนกั งานจา้ งเหมา (ขับรถยนต์)

1.4 พนื้ ทสี่ ารวจ

พ้ืนท่ีสารวจธรณีฟิสิกส์ประกอบด้วย 2 พ้ืนท่ี คือ บริเวณ สวนป่าจาปีสิรินธร ตาบล
ซับจาปา อาเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี และบริเวณอ่างเก็บน้า ตาบลแก่งผักกูด อาเภอท่าหลวง จังหวัด
ลพบรุ ี ดังรูปท่ี 1.1 โดยมีรายละเอียดดังน้ี

1.4.1 บริเวณสวนป่าจาปสี ิรนิ ธร ตาบลซับจาปา อาเภอท่าหลวง จังหวดั ลพบุรี

พ้นื ทีส่ ารวจสวนป่าจาปีสริ นิ ธร ตาบลซับจาปา อาเภอท่าหลวง จังหวดั ลพบรุ ี ปรากฏใน
แผนท่ีภูมิประเทศของกรมแผนที่ทหาร มาตราส่วน 1:50,000 ระบบพิกัด WGS 84 ลาดับชุด L7018
ระวางอาเภอชยั บาดาล 5239 III ดังรปู ท่ี 1.2 ซ่ึงอยใู่ กลเ้ คียงกบั สระกระจายน้าจุดที่ 3 ของโครงการพัฒนา
แหล่งน้า 6 ตาบลในพื้นที่อาเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี พิกัด 739887E/1665048N ดังรูปท่ี 1.3
มีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบสูง เนินเขาเต้ีย และท่ีราบลุ่ม โดยพบทูฟา (Tufa) อยู่บริเวณผิวดิน
ดงั รูปที่ 1.4 สภาพดินเป็นดินร่วนปนดินเหนียว มีความสมบูรณ์ของแร่ธาตุท่ีจาเป็นต่อพืช บริเวณที่เป็น
ที่ราบสูงมีน้าซึมและน้าซับจานวนมาก ท้ังยังมีต้นไม้หนาแน่นที่เป็นแหล่งต้นน้าลาธาร ได้แก่ น้าซับใน
สวนป่าจาปีสิรินธร ซึ่งเป็นพื้นท่ีป่าพรุน้าจืดแห่งเดียวในประเทศไทยท่ีมีความอุดมสมบูรณ์ บริเวณน้ีมี
น้าท่วมขัง และมีน้าซับตลอดทั้งปี (รูปที่ 1.5) ทาให้สามารถรกั ษาสภาพป่าและต้นจาปีสิรินธรท่ีเหลอื อยู่
18 ต้น

4

รูปท่ี 1.1 แผนท่ีแสดงพื้นท่ีสารวจธรณีฟิสิกส์บริเวณสวนป่าจาปีสิรินธร ตาบลซับจาปา และอ่างเก็บน้า
ตาบลแกง่ ผกั กูด อาเภอท่าหลวง จังหวดั ลพบุรี

รูปท่ี 1.2 แผนท่แี สดงเส้นทางการเข้าพ้ืนทแี่ ละลักษณะภมู ปิ ระเทศบริเวณสวนปา่ จาปีสริ ินธร ตาบลซบั จาปา
อาเภอทา่ หลวง จงั หวัดลพบุรี (กรอบสแี ดงแสดงพน้ื ท่ีสารวจธรณฟี ิสกิ ส)์

5

รูปท่ี 1.3 แสดงสระกระจายนา้ จุดที่ 3 ของโครงการพัฒนาแหล่งนา้ 6 ตาบลในพ้นื ทอี่ าเภอทา่ หลวงจงั หวัด
ลพบุรี

รปู ท่ี 1.4 แสดงลกั ษณะพน้ื ท่ีลูกคลื่นลอนลาดเล็กนอ้ ย ลาดชันเล็กนอ้ ย บรเิ วณตาบลซบั จาปา อาเภอทา่ หลวง
จังหวดั ลพบุรี

รูปท่ี 1.5 แสดงลักษณะของน้าซึมและน้าซับ บริเวณสวนป่าจาปีสิรินธร ตาบลซับจาปา อาเภอท่าหลวง
จังหวัดลพบรุ ี

6

1.4.2 บรเิ วณอา่ งเกบ็ น้า ตาบลแกง่ ผักกดู อาเภอทา่ หลวง จังหวดั ลพบรุ ี

พ้ืนทีส่ ารวจบริเวณอา่ งเก็บนา้ ตาบลแก่งผักกูด อาเภอทา่ หลวง จงั หวัดลพบุรี ปรากฏใน
แผนท่ีภูมิประเทศของกรมแผนที่ทหาร มาตราส่วน 1:50,000 ระบบพิกัด WGS 84 ลาดับชุด L7018
ระวางอาเภอชัยบาดาล 5239 III ดังรปู ท่ี 1.6 อา่ งเก็บน้าดังกลา่ วเปน็ ส่วนหน่งึ ของโครงการพัฒนาแหล่งนา้
แบบบรู ณาการ เพอื่ การแกไ้ ขปัญหาการขาดแคลนน้า มกี ารตดิ ตั้งสถานสี ูบน้า P1 เพอ่ื สง่ นา้ ไปตามคลองสง่ นา้
พกิ ัด 739887E/1665048N ดังรปู ท่ี 1.7 โดยมกี ารสร้างคันดนิ ก้ันเป็นอ่างเก็บน้า 2 อ่าง ภายในพ้ืนท่รี ับน้า
ของเข่ือนป่าสักชลสิทธ์ิ ซ่ึงระดับความสูงของพื้นที่ไม่แตกต่างกันมาก ระดับความสูง 36 – 38 เมตร
(จากระดับน้าทะเลปานกลาง) มลี กั ษณะภูมปิ ระเทศเปน็ ที่ราบลุม่ ถูกล้อมรอบด้วยภูเขาท้ัง 2 ด้าน และมี
แม่น้าป่าสกั ไหลอยู่ตรงกลางจากทิศเหนือลงทิศใต้ (รูปที่ 1.8) โดยมีตน้ กาเนดิ มาจากเทือกเขาเพชรบรู ณ์
ในเขตอาเภอดา่ นซา้ ย ซง่ึ อยู่ทางตอนใตข้ องจงั หวดั เลย จากนนั้ ไหลผ่านจังหวดั เพชรบรู ณ์ ลพบุรี และสระบุรี
จนมาบรรจบกับแม่นา้ เจา้ พระยา

รูปท่ี 1.6 แผนทีแ่ สดงเส้นทางการเขา้ พื้นท่ีและลกั ษณะภูมปิ ระเทศบริเวณอ่างเกบ็ นา้ ตาบลแก่งผกั กดู อาเภอ
ทา่ หลวง จังหวัดลพบรุ ี (กรอบสีแดงแสดงพื้นท่สี ารวจธรณีฟิสิกส์)

7

รปู ท่ี 1.7 แสดงสถานีสบู น้า P1 ตาบลแก่งผักกูด ของโครงการพฒั นาแหล่งน้า 6 ตาบลในพนื้ ทอี่ าเภอท่าหลวง
จงั หวดั ลพบุรี

รูปท่ี 1.8 แสดงลักษณะภูมิประเทศเป็นท่ีลุ่ม บริเวณอ่างเก็บน้า ตาบลแก่งผักกูด อาเภอท่าหลวง จังหวัด
ลพบุรี

1.5 รายงานการศึกษาท่ีเกีย่ วขอ้ ง

ในบริเวณพื้นท่ีสารวจได้มีการดาเนินการศึกษา สารวจ และวิจัยด้านธรณีวิทยา และ
ธรณีวิทยาแหล่งแร่ในบริเวณนี้อย่างต่อเนื่องและเป็นระบบมาโดยตลอด ทาให้ได้ข้อมูลพ้ืนฐานท่ีเป็น
ประโยชน์อย่างย่ิงเพ่ือมาประกอบการดาเนินงานสารวจธรณีฟิสิกส์และแปลความหมายถึงลักษณะ
ธรณีวิทยาในพื้นท่ี การดาเนินงานสารวจธรณีฟิสิกส์บริเวณพื้นท่ีซับจาปา ตาบลซับจาปา และ พ้ืนท่ี
อ่างเกบ็ น้า ตาบลแกง่ ผักกดู อาเภอทา่ หลวง จังหวดั ลพบรุ ี ดาเนินงานสารวจครอบคลุมพ้นื ที่สว่ นใหญ่เปน็
แปลงการเกษตร แหล่งอนุรักษ์พนั ธุ์ไม้ และพน้ื ทอ่ี ่างเก็บน้าเขือ่ นป่าสักชลสทิ ธิ์ ซึ่งบริเวณพนื้ ท่ีดาเนินการ
ได้มีคณะผู้ศึกษาหลายหน่วยงานศึกษาด้านธรณีวิทยา อุทกธรณีวิทยา และลักษณะชนิดของช้ันดินเพ่ือ
การบริหารจดั การรวมถึงการนาขอ้ มลู ใช้ประโยชน์ในดา้ นตา่ ง ๆ ที่เก่ียวขอ้ ง

ชัยยันต์ หินทอง (2524) ดาเนินการสารวจธรณีวิทยาและแหล่งแร่ระวางจังหวัด
พระนครศรีอยุธยา (ND47-8) ได้ทาการอธิบายและจาแนกหน่วยหินโดยอ้างอิงจากการสารวจของ
สงัด ปิยะศิลป์ ท่ีดาเนินการสารวจหินต่างๆ ในยุคเพอร์เมียนบริเวณจังหวัดลาปาง ซึ่งเรียกชื่อเป็น

8

“หินชดุ ราชบุรี” และชัยยนั ต์ หินทอง ได้ทาการแบ่งหน่วยหนิ เทยี บเคียงกบั หินชุดราชบุรใี นแผนที่ระวาง
พระนครศรีอยุธยาได้เป็น 6 หน่วยหิน ได้แก่ หน่วยหินภูเพ หน่วยหินเขาขวาง หน่วยหินหนองโป่ง
หน่วยหินปางอโศก หน่วยหินเขาขาด และหน่วยหินซับบอน นอกจากน้ียังพบว่าปัญหาอุปสรรคของ
การศึกษาในการแบ่งหน่วยหนิ ดงั กล่าวมลี ักษณะโครงสร้างทางธรณีวิทยาที่คอ่ นขา้ งซับซ้อนและหน่วยหิน
ยังคงมีความคลา้ ยคลงึ กัน

นิคม จึงอยุส่ ขุ และ ปัญญา สรุ ิยะฉาย (2530) ดาเนนิ การศกึ ษาธรณวี ิทยาระวางอาเภอ
ชัยบาดาล ระวางบ้านเพนียด ระวางบ้านมหาโพธิ์ และระวางอาเภอศรีเทพ ได้อธิบายถึงลักษณะ
ธรณวี ิทยาหนิ ควอเทอรน์ ารี (Quaternary) ประกอบด้วยกรวด ทราย ดนิ ลกู รัง และทฟู า พบอยตู่ ามทรี่ าบ
ระหว่างเขาและตามลุ่มแมน่ ้า ซ่ึงได้จดั แบ่งเป็น 2 ประเภท ไดแ้ ก่ ตะกอนทางนา้ ปจั จบุ ันและตะกอนตะพกั
ลาน้า โดยได้แบ่งตามเส้นระดับความสูงภูมิประเทศจากที่ราบสูงบริเวณฝ่ังตะวันออกของแม่น้าป่าสัก
ไปจนถงึ เขาสมโภชน์ ส่วนใหญ่เปน็ ดนิ ร่วนสีดาและพบทูฟาอยทู่ ว่ั ไป ไมพ่ บหินบะซอลต์ในบริเวณดังกลา่ ว

ไวยพจน์ วรกนก (2536) ดาเนินการแปลความหมายข้อมูลกมั มนั ตรังสที างอากาศและ
การติดตามผลภาคพื้นดนิ ในพื้นท่ีด้านตะวันตกของแผนที่ระวางอาเภอบา้ นหม่ี (ND 47-4) พบวา่ ลักษณะ
ขอบเขตค่ากัมมันตรังสีสัมพันธ์กับลักษณะธรณีวิทยาอย่างชัดเจนในพ้ืนท่ีศึกษาและสามารถจาแนก
ลกั ษณะธรณีวิทยาออกเป็นสองกลุ่มคอื กลุ่มท่ีมีคา่ กัมมันตรังสีตา่ เป็นพวกหนิ ยุคเพอร์เมยี น หินยคุ จูแรสซิก
หินแอนดีไซต์ และหนิ บะซอลต์ ส่วนกล่มุ มีค่ากัมมันตรังสีสงู เปน็ พวกหินไรโอไลต์และหนิ แกรนิต รวมถึง
สามารถจาแนกพื้นท่ศี ักยภาพแรท่ องคาได้ 2 พืน้ ท่ี และแรเ่ หล็ก 3 พ้ืนท่ี

เมธา ยังสนอง (2548) ได้ดาเนินการสารวจธรณีวิทยาแหลง่ ดินมาร์ลบรเิ วณจังหวดั ลพบุรี
พบวา่ ลกั ษณะพ้ืนทส่ี ารวจโดยส่วนใหญ่เปน็ ตะกอนท่ยี ังไมแ่ ข็งตวั ประกอบดว้ ย ทราย ทรายแปง้ ดนิ โคลน
ดินเหนียว ศิลาแลง และช้ันกรวด ซึ่งเป็นตะกอนที่น้าพัดพามาสะสมตัว สามารถจาแนกลักษณะการ
สะสมตัวของดินมาร์ลในพื้นที่ได้ 3 แหล่ง โดยช้ันดินมาร์ลมีการสะสมตัวในระดับความลึกประมาณ
0.8-1.5 เมตร มีความหนาเฉล่ียไม่ต่ากว่า 5 เมตร โดยใช้ข้อมูลการเจาะสารวจแบบมือหมนุ และข้อมูล
หลุมเจาะนา้ บาดาลในพนื้ ที่สารวจ

ห้างหุ้นส่วนจากัด โอ.พี. ธรณสี ารวจ (2548) ดาเนินการสารวจภายใต้โครงการสารวจ
และประเมินศักยภาพทรัพยากรแร่ กรมทรัพยากรธรณี สัญญาเลขที่ 21/2548 พ้ืนท่ีแปลงที่ 3/2548
“ไพศาลี” ครอบคลุมแผนทีภ่ ูมิประเทศ มาตราส่วน 1:50,000 ของกรมแผนท่ีทหาร ลาดับชดุ ท่ี L7017
จานวน 6 ระวาง คือ 5140 II (บา้ นซับอโศก) ระวาง 5139 I (กง่ิ อาเภอโคกเจรญิ ) ระวาง 5139 II (อาเภอ
สระโบสถ)์ ระวาง 5239 III (อาเภอชัยบาดาล) ระวาง 5239 IV (อาเภอศรีเทพ) ระวาง 5240 III (อาเภอ
วิเชียรบุรี) และอยู่ในแผนที่มาตราส่วน 1:250,000 ลาดับชุดที่ L5015 ระวางแผนท่ี ND47-4 ของ
กรมแผนท่ีทหารระวางบ้านหมี่ ระบุว่า ท่ีราบบริเวณอาเภอท่าหลวง ทางด้านตะวันออกของเขื่อน
ปา่ สักชลสิทธิ์ มีลักษณะเปน็ พ้นื ที่ราบปกคลุมด้วยตะกอนยุคควอเทอร์นารี ได้แก่ ตะกอนธารน้าพา และ
ตะกอนตะพักลานา้ มีหินดานซงึ่ เปน็ หินปูนโผลใ่ นบางบริเวณ และจากการสารวจภาคสนามพบว่า ในบาง
บริเวณของอาเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี มีสารคาร์บอเนตท่ีละลายมาจากหินปูน ( CP 1) เน่ืองจาก

9

กระบวนการนา้ ร้อนอุณหภูมติ า่ คือการแทนทเี่ น้ือหินภูเขาไฟ ที่มีศักยภาพของคา่ ผิดปกติของธาตุทองคา
และเงิน และจากผลการสารวจธรณเี คมขี ั้นเบื้องตน้ ในพื้นที่หินปนู ทง้ั หินปูน (CP 1) คือ หมวดหนิ ตากฟา้ ,
หมวดหินผานกเค้า ยุคคาร์บอนิเฟอรัส-เพอร์เมียน และหินปูน (T 1) คือ หินปูนสีขาว ยุคเทอร์เชียรี
มีปริมาณธาตุ CaO มากกว่าร้อยละ 53 และมีปริมาณธาตุ K2O, Al2O3 และ SiO2 ต่าเหมาะสาหรับ
อุตสาหกรรมปนู ซีเมนต์

กรมทรพั ยากรน้าบาดาล (2550) ทาการสารวจและจัดทาแผนท่นี ้าบาดาลในชัน้ หนิ ปูน
พื้นท่ี 2 จังหวดั ลพบุรี โดยการวเิ คราะห์ข้อมูลจากบ่อน้าบาดาล การเก็บตัวอย่างนา้ บาดาลเพ่ือวเิ คราะห์
คุณภาพ และการสารวจธรณีฟิสกิ สด์ ว้ ยวธิ วี ดั ค่าความต้านทานไฟฟา้ จาเพาะแบบหย่ังลึก พบช้นั หินอ้มุ น้า
หนิ คาร์บอเนต อายเุ พอร์เมียนในบรเิ วณอาเภอเมือง อาเภอพฒั นานิคม อาเภอท่าหลวง อาเภอชัยบาดาล
อาเภอหนองม่วง อาเภอโคกเจรญิ อาเภอสระโบสถ์ อาเภอโคกสาโรง และอาเภอบ้านหม่ี ปริมาณการสูบน้า
ให้น้าปริมาณต้ังแต่ <2-20 ลูกบาศก์เมตรต่อช่ัวโมง ที่ความลึก 20-60 เมตร คุณภาพน้าดี โดยสามารถ
แบ่งแหล่งน้าบาดาลในชน้ั หินอมุ้ น้าได้ 2 ประเภท คือ 1) แหลง่ นา้ บาดาลในตะกอนรว่ น หมายถึง นา้ บาดาล
ท่ีถูกกักเก็บอยู่ภายในช่องว่างระหว่างเม็ดกรวด ทราย ทรายแป้ง และดินเหนียวของตะกอนน้าพาหรือ
ที่ราบลุ่มน้าหลาก และตะกอนตะพักลุ่มน้าทย่ี ังไม่มกี ารประสานและจบั ตวั เปน็ ช้ันแขง็ ประกอบด้วย ชัน้ หิน
อุม้ น้าตะกอนตะพักลาน้า (Qt) เกิดจากการสะสมตัวของตะกอนทางน้ายุคเก่าของแม่น้าเจ้าพระยาและ
แม่น้าปา่ สัก ประกอบด้วย กรวด ทราย ดนิ เหนียว และดินเหนียวปนทราย ครอบคลุมบริเวณบางสว่ นของ
อาเภอท่าวุ้ง น้าบาดาลจะเกิดอยใู่ นรพู รุนระหว่างเม็ดกรวด ทราย ซึ่งวางตัวสลบั อยู่กับชั้นดินเหนยี วหรือ
ดินเหนียวปนทรายที่ระดับความลึกต้ังแต่ 20-40 เมตร ปริมาณน้าท่ีได้อยู่ในเกณฑ์ระหว่าง <2-10
ลูกบาศก์เมตรต่อชั่วโมง และชั้นหินอุ้มนา้ ตะกอนตะพกั นา้ ยุคเก่า (Qot) เปน็ ชน้ั น้าทีเ่ กิดจากการสะสมของ
ตะกอนทางนา้ ยุคเก่า ซึง่ มักจะเกดิ อยูในบรเิ วณขอบแอ่งของทรี่ าบภาคกลางตอนเหนอื และตอนใต้ในพนื้ ท่ี
จังหวัดลพบุรี ชั้นนา้ ชนิดนี้จะปรากฏอยูในแนวเหนือ-ใต้ โดยอยู่ทางด้านทิศตะวันตกของพ้ืนท่ีนับต้ังแต่
อาเภอเมอื ง อาเภอท่าวุง้ และอาเภอบ้านหมี่ ตะกอนทส่ี ะสมตวั ส่วนใหญ่จะเป็นดินมาร์ล ดินเหนียว หรือ
ดินปนทรายเปน็ ชั้นหนา ๆ และมชี ั้นกรวด ทราย บาง ๆ แทรกสลบั อยู่ ชน้ั น้าบาดาลในบรเิ วณนจ้ี ะได้นา้ จาก
ชนั้ กรวดทราย ทีร่ ะดับความลึกเฉล่ีย 20-40 เมตร ซ่ึงให้น้าในปรมิ าณตง้ั แต่ <2-20 ลูกบาศก์เมตรตอ่ ช่วั โมง
2) แหล่งน้าบาดาลในหินแขง็ น้าบาดาลในหินแข็งจะเกดิ อยู่ในรพู รนุ ระหวา่ งเมด็ แร่หรือเม็ดกรวด ทราย
ซ่งึ เปน็ ส่วนประกอบของหนิ และในช่องว่างซึ่งเป็นรอยแตก รอยแยก รอยเลื่อน หรือโพรงถา้ ของหินแข็ง
ท่ีเกิดขึ้นเนื่องจากกระบวนการทางกายภาพและเคมีซ่ึงในรูพรุนหรือช่องว่างดังกล่าวน้ันจะกักเก็บ
นา้ บาดาลไวไ้ ด้ สว่ นปริมาณและคุณภาพของน้าข้ึนอยู่กับขนาดของรูพรนุ หรือชอ่ งว่างและชนิดของช้นั หิน
เปน็ สาคญั

วนั วิษา บุญสูงเนิน วชิราชัย ศักด์ิอาภา และพงษ์ทรัพย์ จันทร์งู (2557) ทาการสารวจ
ธรณวี ทิ ยาใต้ผิวดนิ บรเิ วณจังหวัดลพบรุ ี โดยการแปลผลการบินสารวจวดั ค่าสนามแม่เหลก็ โลกและวธิ ีการ
วัดคา่ ความโน้มถ่วงโลก สาหรับการประมวลผลการบินสารวจวัดค่าสนามแมเ่ หล็กโลก ด้วยวธิ ีการแปลง
ค่าแม่เหล็กไปยังขั้วโลก (Reduction to the pole) วิธีวิเคราะห์สัญญาณ วิธีอนุพันธ์แนวราบรวม

10

อนุพันธ์เอียง และอนุพันธ์แนวราบรวมของผลอนุพันธ์เอียง เพื่อหาขอบเขตของมวลแม่เหล็กตลอดจน
โครงสร้างทางธรณีวิทยา พบว่าค่าสนามแม่เหล็กในบริเวณจังหวัดลพบุรี ส่วนใหญ่อยู่ในโซนค่า
สนามแม่เหล็กความยาวคลน่ื ส้ัน และแสดงความสูงต่าของค่าแม่เหล็กมาก (โซน 2) มีบางส่วนทางด้าน
ตะวันตกเฉียงใต้ให้อยู่ในโซนที่ 1 และทางด้านตะวันออกเฉียงเหนือให้อยู่ในโซนที่ 3 ซึ่งปรากฏหินอัคนี
หลายชนิดทั้งหินภูเขาไฟและหินอัคนีแทรกซอน สอดคล้องกับแนวรอยคดโค้งเลย-เพชรบูรณ์ พบ
โครงสร้างทีแ่ สดงลักษณะแนวเส้นบง่ ช้ีวา่ เป็นแนวรอยเลือ่ นใน 3 ทิศทาง คอื แนวตะวนั ออกเฉียงเหนือ –
ตะวนั ตกเฉียงใต้ ซ่ึงพบได้บริเวณตะวันตกและตอนใต้ของพน้ื ท่ี แนวตะวันตกเฉียงเหนอื – ตะวนั ออกเฉียงใต้
พบบริเวณตอนกลางและตะวันออกของพ้ืนที่ และแนวเหนือ - ใต้ พบบริเวณตะวันตกของพื้นท่ี ในส่วน
ของการอนุพันธ์ข้อมูลสนามแม่เหล็กโลกน้ัน ไม่สามารถระบุขอบเขตของหินอัคนีพุได้อย่างชัดเจน
เนอื่ งจากในบริเวณดงั กลา่ วมีการซ้อนทับกันของหนิ อัคนีพุหลายชนิด ดงั รปู ท่ี 1.9 และการวดั คา่ ความโนม้
ถว่ งโลกในภาคสนาม จานวน 550 จุดสารวจ พบค่าผิดปกตบิ ูเกร์ตา่ ในบริเวณตอนกลางของพน้ื ท่สี ารวจ
บรเิ วณอาเภอสระโบสถ์ (L1) และบริเวณตอนเหนือของอาเภอชัยบาดาล (L2) แสดงลกั ษณะธรณวี ทิ ยาใต้
ผิวดินที่เป็นแอ่งสะสมตะกอนทีม่ ชี ้ันตะกอนหนา ลึก และมขี อบเขตของแอง่ ชดั เจน บริเวณคา่ ผิดปกติบเู กร์
ปานกลาง (M1) พบบริเวณอาเภอสระโบสถ์ ท่าหลวง และชัยบาดาล แต่บริเวณท่ีมีค่าผิดปกติบูเกร์
ปานกลาง (M2) ซึ่งพบบริเวณตะวันออกของอาเภอลาสนธนิ ั้น มีการสันนิษฐานว่าเกิดจากมวลหินอัคนี
ขนาดใหญ่ท่ีมวลเนื้อแทรกเข้าไปในชั้นเปลือกโลกตอนล่างจนถึงชั้นแกนโลก มากกว่าจะเป็นขอบแอ่ง
สะสมตวั ตะกอน นอกจากน้ยี ังพบบริเวณที่พบค่าผดิ ปกตบิ ูเกร์สูง 2 บริเวณ คือบริเวณตะวนั ตกของอาเภอ
ลาสนธิ (H1) ซ่ึงมีความสัมพันธ์โดยตรงกับบริเวณที่กลุ่มหินสระบุรีปรากฏบนผิวดิน ซ่ึงคาดว่ากลุ่มหิน
สระบุรถี ูกปิดทับด้วยกลุ่มหนิ โคราช และบรเิ วณที่กระจายเปน็ หยอ่ ม ๆ ทางดา้ นตะวนั ตกของจังหวัด (H2)
ซึ่งเปน็ ผลเนอ่ื งจากหนิ ภเู ขาไฟและหนิ ปนู ท่ีโผลป่ รากฏและรองรบั ในระดับตนื้ ดังรปู ที่ 1.10

11

รูปท่ี 1.9 แสดงค่าสนามแม่เหล็กโลกที่แปลงสัญญาณท่ีข้ัวโลก (Reduction to the pole, RTP) บริเวณ
จังหวัดลพบรุ ี (คดั ลอกจาก วนั วิษา บุญสงู เนิน และคณะ, 2557)

12

รูปที่ 1.10 แสดงแผนท่ีค่าผิดปกติบูเกร์ตกค้างครอบคลุมพ้ืนที่จังหวัดลพบุรี เส้นประแดงเป็นตัวแทนแนว
รอยเล่ือนจากการแปลความหมายค่าผิดปกติบูเกร์ตกคา้ ง เส้นประดาเป็นตัวแทนแนวรอยเลื่อน จาก
การแปลความหมายคา่ ผดิ ปกตสิ นามแม่เหลก็ โลก (คดั ลอกจาก วันวิษา บุญสงู เนนิ และคณะ, 2557)

13

กรมทรัพยากรธรณี (2559) ดาเนินการประเมินศักยภาพแหล่งน้าใต้ดนิ ในโพรงหินปูน
ภายใต้โครงการนาร่องเพอ่ื การสารวจโพรงน้าใตด้ ินในพืน้ ท่หี นิ ปูน พบวา่ ในส่วนของการสารวจธรณวี ิทยา
ข้ันรายละเอียด เพื่อตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงทางลักษณะธรณีวิทยาและธรณีวิทยาโครงสร้าง
ให้ครอบคลุมพื้นที่ศักยภาพโพรงนา้ ใต้ดิน ระวางบ้านหนองใหญ่ (5239 II) ซ่ึงครอบคลุมการแผก่ ระจาย
ของช้ันหินของกลุ่มหินสระบุรี ซ่ึงเป็นกลุ่มหินเป้าหมายหลักในการหาศักยภาพโพรงน้าใต้ดินในครั้ งน้ี
ชนั้ หินของกลมุ่ หินสระบุรสี ว่ นใหญ่ พบแผ่กระจายบรเิ วณทางตอนกลางของพ้นื ที่สารวจ ชั้นหินส่วนใหญ่
วางตวั เอียงเทดว้ ยมุมชันปานกลางไปทางทศิ ตะวนั ออก นอกจากนีย้ งั พบหนิ ชนิดอนื่ ๆ เชน่ กลุ่มหนิ โคราช
(Khorat Group) ประกอบดว้ ยหนิ ทราย หินทรายแป้ง หินโคลน และหินกรวดมน ยุคไทรแอสซิก-จูแรสซิก
(Triassic-Jurassic) ทางต้านทิศตะวันออกของพ้นื ทีส่ ารวจ นอกเหนอื จากน้ียงั ประกอบดว้ ยตะกอนตะพัก
ลาน้า (Terrace deposits, Qt) และตะกอนน้าพัดพา (Alluvial, Qa) อายุควอเทอร์นารี และหินอัคนี
นอกจากน้ียังมีการสารวจธรณีฟิสิกส์เพ่ือศึกษาลักษณะธรณีวิทยาโครงสร้างใต้ผิวดิน ซึ่งเป็นการศึกษา
ข้ันรายละเอียดในพื้นที่บางส่วนของจังหวัดลพบุรี ระวางบ้านหนองใหญ่ 5239 II ด้วยการสารวจธรณี
ฟสิ ิกส์ 2 วิธี คือ การสารวจวัดคา่ สภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหยัง่ ลกึ ใช้รูปแบบการวางข้วั แบบชลมั เบอรเ์ จร์
และการสารวจวดั คา่ ความตา้ นทานไฟฟ้าแบบภาพตดั ขวาง ใช้รปู แบบการวางข้วั แบบเวนเนอร์-ชลัมเบอร์เจร์
โดยทาการสารวจท้ังหมด 4 พ้ืนท่ีหลัก คือ 1) พื้นที่บ้านป่าสัก (นาโสม-หนองยายโต๊ะ-ซับตะเคียน)
พบว่ามีหนิ ปูนรองรบั ที่ระดบั ลกึ ประมาณ 40 เมตร 2) พนื้ ทบ่ี า้ นซับเคา้ แมว พบหนิ ปนู ระดบั ต้นื บริเวณเชงิ เขา
สมโภชน์ พ้ืนทีส่ ่วนใหญเ่ ป็นตะกอนตะพักนา้ เก่า 3) พื้นท่ีบา้ นวังอ่าง พบพื้นทีศ่ ักยภาพโพรงน้าในหินปูน
ที่ระดับลึกประมาณ 60 เมตรจากผิวดิน 4) พื้นที่บ้านเขาตะแคงพบพื้นท่ีศักยภาพโพรงน้าในหินปูน
2 พ้นื ทไ่ี ด้แก่ พ้ืนท่ี A บริเวณไรม่ นั สาปะหลงั หน้าบ่อเจาะน้าเก่า พบรอยแตก/โพรงในหนิ ปูน ทร่ี ะดับลึก
ประมาณ 50 เมตรจากผวิ ดิน และ พ้ืนที่ B บรเิ วณดา้ นหนา้ สวนยาง กอ่ นถงึ วดั เทพมงคลวนารามประมาณ
50 เมตร พบรอยแตก/โพรงในหินปูนทีร่ ะดบั ลกึ ประมาณ 40 เมตร และ 110 เมตรจากผิวดนิ

บริษัท ทีม คอนซัลต้ิง เอนจิเนียร่ิง แอนด์ แมเนจเมนท์ จากัด (2561) ทาการศึกษา
ลุ่มน้าป่าสัก พบว่าลุ่มน้าป่าสักมีพื้นท่ีประมาณ 15,623 ตร.กม. ตั้งอยู่ทางตอนกลางของประเทศไทย
ลักษณะโดยรวมของลุ่มน้าจะถูกล้อมรอบด้วยภูเขาท้ัง 2 ด้าน และมีแม่น้าป่าสักไหลอยู่ตรงกลางจาก
ทิศเหนือลงทิศใต้ โดยมีต้นกาเนิดมาจากเทือกเขาเพชรบูรณ์ ในเขตอาเภอด่านซ้าย จากนั้นไหลผ่าน
จังหวัดเพชรบูรณ์ ลพบุรี และสระบุรี จนมาบรรจบกับแม่น้าเจ้าพระยา ซึ่งลุ่มน้าป่าสัก ประกอบด้วย
ลมุ่ นา้ สาขา 8 สาขา ได้แก่ (1) ลมุ่ นา้ สาขาแม่นา้ ปา่ สัก (2) ล่มุ น้าสาขาหว้ ยน้าพุง (3) ลุ่มน้าสาขาแมน่ ้าป่าสัก
ส่วนท่ี 2 (4) ล่มุ น้าสาขาแม่น้าป่าสักส่วนท่ี 3 (5) ลุม่ น้าสาขาห้วยเกาะแก้ว (6) ลุ่มน้าสาขาลาสนธิ (7) ลุม่ น้า
สาขาแม่น้าป่าสกั ตอนลา่ ง และ (8) ลุ่มน้าสาขาห้วยหมวกเหล็ก ลักษณะอุทกธรณีวทิ ยาและน้าใต้ดินของ
ล่มุ นา้ ป่าสกั นน้ั ช้ันนา้ บาดาลพบอยู่ในตะกอนหินร่วน ตะกอนหนิ ร่วนกงึ่ แขง็ และหินแข็ง

บทท่ี 2
ธรณวี ทิ ยาทัว่ ไป

พื้นที่ศึกษาต้ังอยู่ในขอบเขตตาบลซับจาปา และตาบลแก่งผักกูด อาเภอท่าหลวง
จงั หวัดลพบุรี ภูมิประเทศและธรณสี ัณฐานส่วนใหญ่เป็นท่ีราบล่มุ พื้นที่ลุ่มต่าบรเิ วณอ่างเก็บน้าทางด้าน
ทิศตะวันตกของพ้ืนท่ี มีแนวเขาอยูท่ างทิศตะวันออก และภูมิประเทศแบบภูเขา โดยสภาพภูมิประเทศ
บริเวณพ้ืนท่ีศึกษา ถูกควบคุมด้วยลักษณะธรณีวิทยาโครงสรา้ งจากกระบวนการทางเทคโทนิคหรือกระ
บวนการแปรสัณฐานและกระบวนการสะสมตวั ของตะกอนตามลกั ษณะสภาพแวดลอ้ มต่าง ๆ ซ่ึงพบหนว่ ย
หนิ ปรากฏในพื้นทศ่ี ึกษาตงั้ แตอ่ ายมุ หายคุ พาลโี อโซอกิ ตอนปลาย ถึงควอเทอร์นารี

2.1 ลักษณะทางภูมิศาสตร์

สภาพภูมิประเทศของพ้ืนที่สารวจบริเวณอาเภอท่าหลวง ประกอบด้วย ท่ีราบลุ่ม
ทรี่ าบลุม่ ต่า และภูมิประเทศภเู ขาทางดา้ นทิศตะวนั ออกของพืน้ ท่ี โดยมียอดเขาสงู ต้ังแต่ 300 – 500 เมตร
เหนือระดับนา้ ทะเลปานกลาง บริเวณตอนกลางของพื้นท่ี เปน็ ที่ราบสลับกับเนิน มีความสงู เฉลี่ย 160 เมตร
โดยลาดลงสู่พน้ื ท่ีลุ่มต่าทางด้านตะวันตก ในบริเวณพน้ื ที่สารวจตาบลแก่งผกั กูด (รูปท่ี 2.1) ซึ่งมีความสูง
เฉลี่ย 40 เมตร เหนือระดบั น้าทะเลปานกลาง ส่วนบรเิ วณพื้นท่ีสารวจตาบลซบั จาปา มีลักษณะเป็นท่ีราบสูง
เนินเขาเต้ีย และทร่ี าบลุม่ (รปู ที่ 2.2) ลักษณะการใช้ประโยชนพ์ ้นื ที่สว่ นใหญ่เปน็ แปลงเกษตรกรรม ป่าไม้
และท่ีอยอู่ าศยั โดยลักษณะและทิศทางการไหลของทางนา้ ในพื้นทส่ี ่วนใหญ่มีทิศทางไหลจากทิศตะวันออกไป
ทิศตะวันตก

รปู ท่ี 2.1 ลักษณะสภาพภูมิประเทศท่ีราบลมุ่ ตา่ บรเิ วณพืน้ ที่สารวจตาบลแกง่ ผักกูด อาเภอทา่ หลวง จงั หวดั ลพบรุ ี
(ภาพถ่ายมองไปทางทิศตะวนั ออกเฉียงเหนอื ตาแหน่งพิกดั ทางภูมิศาสตร์ 722827E/1662828N 47P,
UTM WGS1984)

15

รูปท่ี 2.2 ลักษณะสภาพภูมปิ ระเทศที่ราบลุ่ม โดยมีการลาดเอียงไปทางทิศตะวันตก ตาบลซับจาปา อาเภอท่าหลวง
จงั หวัดลพบุรี (ภาพถ่ายมองไปทางทิศเหนือ ตาแหน่งพิกัดทางภูมิศาสตร์ 740932E/1664131N 47P,
UTM WGS1984)

2.2 ลกั ษณะธรณีวิทยาทั่วไป

ลักษณะธรณีวิทยาบริเวณพ้ืนที่สารวจ (รูปที่ 2.3) ตามแผนทธ่ี รณีวทิ ยา (กรมทรัพยากรธรณี,
2555) มรี ายละเอียด ดังนี้

2.2.1 หนิ ยคุ เพอรเ์ มยี น (P)

หมวดหินเขาขวาง ประกอบด้วย หินปูน และหินโดโลไมต์ แทรกสลับด้วยหินดินดาน
หนิ ทราย หินทรายปนทัฟฟ์ และหนิ ภูเขาไฟ ลกั ษณะหินปูนมีสดี าและสีเทา (รปู ท่ี 2.4 และ 2.5) มีหนิ เชิร์ต
แทรกเปน็ กระเปาะ พบซากดึกดาบรรพ์จาพวกฟิวซูลินดิ แบรคิโอพอด ปะการัง ไครนอยด์และสาหร่าย
หินดินดาน หนิ ทราย และหินทรายปนทฟั ฟม์ ีสีน้าตาลอ่อน และสีเทาแกมเขียว

2.2.2 ตะกอนรว่ นยคุ ควอเทอรน์ ารี (Q)

ตะกอนตะพัก (Qt) ประกอบดว้ ย กรวด และทราย เกิดจากแมน่ ้ากดั เซาะทางดิ่งมากข้นึ
ปรากฏเปน็ ภมู ิประเทศแบบข้ันบนั ได ดนิ มแี ร่ธาตุอดุ มสมบรู ณ์ ปลกู พืชไดบ้ างชนดิ พนื้ ท่บี ริเวณนี้ไมอ่ ย่ใู น
เขตนา้ ทว่ มขงั เหมาะสาหรบั เปน็ ทีอ่ ยูอ่ าศยั แตอ่ าจประสบกบั การไหลหลากของทางนา้ (รปู ที่ 2.6)

ตะกอนนา้ พา (Qa) ประกอบดว้ ย กรวด ทราย ทรายแป้ง และดนิ เหนยี ว เกดิ จากน้าพัดพา
กรวด หิน ดิน ทราย ไปสะสมตัวอย่างไม่เปน็ ระบบ มีอิทธิพลของความลาดชนั และน้าผิวดนิ ชะลา้ งและ
พัดพา จึงได้ตะกอนหลากหลายชนิดปนกัน ลักษณะเป็นภูมิประเทศที่ราบริมแม่น้า พ้ืนที่ราบนี้มักเป็น
แหล่งสะสมตัวของช้ันทรายแม่น้า บางแห่งสามารถหาแหล่งทรายก่อสร้างและดินเหนียวสาหรับเป็น
วตั ถดุ ิบในอุตสาหกรรมเคร่อื งปัน้ ดินเผา โดยท่ัวไปสภาพดินเป็นดนิ รว่ นทม่ี ีแร่ธาตุทจี่ าเปน็ ตอ่ พืช

16

รูปที่ 2.3 แผนทธี่ รณวี ิทยาบริเวณพ้ืนท่สี ารวจ (ดดั แปลงจาก กรมทรัพยากรธรณี, 2555)

รูปท่ี 2.4 ลักษณะหินปูนหมวดหินเขาขวาง พื้นที่ทางตะวันออกของพ้ืนที่สารวจสวนป่าจาปีสิรินธร ตาบล
ซับตะเคียน อาเภอชัยบาดาล จังหวัดลพบุรี หมวดหินเขาขวาง ลักษณะเนื้อหินสีเทาเข้ม สีผุ
สีเทาออ่ น

17

รูปที่ 2.5 ลักษณะของหินปูนหมวดหินเขาขวาง ลกั ษณะเน้ือหินสเี ทา มซี ากดึกดาบรรพ์จาพวกหอย ไครนอยด์
และฟูซูลนิ ิด

รปู ที่ 2.6 ลักษณะตะกอนพวกดินปนทราย ดินเคลย์ปนกรวด และดนิ มารล์ บริเวณพื้นท่ีสารวจสวนป่าจาปี
สิรินธร ตาบลซับจาปา อาเภอท่าหลวง จงั หวัดลพบรุ ี

18

2.2.3 หนิ อคั นี

หน่วยหินภูเขาไฟยุคเทอร์เชียรี (Tqte, Tbsa, Tv) ประกอบด้วยหินควอตซ์เทรไคร์
หินแอนดีไซต์เนื้อบะซอลต์ หินไรโอไลต์ หินแอนดีไซต์ หินควอตซ์เลไทต์ และหินทัฟฟ์เน้ือไรโอไลต์
หินควอตซ์เทรไคต์มีสีเทาดาถึงสีแดงแกมเทา เนื้อละเอยี ดมาก เน้อื เป็นดอก แตกเป็นเหล่ียม หนิ แอนดีไซต์
เนื้อบะซอลต์มีสีเขียวแกมเทาเป็นรูพรุน ปกติก่อตัวเป็นท่ีสูง หินไรโอไลต์มีสีแดงแกมเทาถึงสีมารูน
เนื้อละเอียดและเน้ือดอก หินแอนดีไซต์เนื้อดอกมีสีเขียวแกมเทา หินควอตซ์เลไทต์และหินทัฟฟ์เน้ือ
ไรโอไลต์ทีสขี าวถึงสีขาวแกมเทา เนื้อละเอียดมาก หินยุคนี้อายุประมาณ 65-1.8 ล้านปี พบกระจายตัว
เป็นกลมุ่ เขาทางด้านตะวนั ออกของอาเภอชัยบาดาล (รปู ที่ 2.7)

หน่วยหินบะซอลต์ปลายยคุ เทอร์เชียรีถึงควอเทอร์นารี (Bs) ประกอบด้วย หินบะซอลต์
สีเทาเข้มถึงสีดา มีเน้ือละเอียดถึงเน้ือดอก เป็นรูพรุน มีผลึกของแร่โอลิวีน และมักมีโพรงท่ีมีแร่โอปอ
ตกผลึกอยู่ บางแห่งแสดงรอยแตกแบบเสา หินยุคนี้อายุประมาณ 20 – 0.8 ล้านปี พบกระจายตัวเป็น
บรเิ วณกวา้ งทางตะวันออกของพ้นื ที่

รปู ท่ี 2.7 ลักษณะหนว่ ยหินอคั นี โผล่ปรากฎทางด้านทิศตะวันออกของพ้นื ทสี่ ารวจสวนป่าจาปีสิรินธร ตาบล
ซับตะเคียน อาเภอชัยบาดาล จังหวัดลพบุรี หนิ อัคนชี นดิ หนิ แกรโนไดออไรต์ แทรกดนั อยู่ใต้หนิ ปูน
หมวดหินเขาขวาง (ตาแหนง่ พกิ ดั ทางภมู ิศาสตร์ 751825E/1671608N 47P, UTM WGS1984)

19

2.3 ธรณวี ทิ ยาโครงสรา้ ง

จากการสารวจของกรมทรัพยากรธรณี (2550) และจากการแปลความหมายโครงสร้าง
แนวเส้นในพืน้ ทีศ่ ึกษา พบลักษณะโครงสร้างทางธรณวี ิทยา ประกอบดว้ ยการวางตัวของช้นั หนิ แนวแตกเรียบ
รอยแตก รอยแยก และรอยเล่อื น

การวางตัวของชน้ั หิน หมวดหินเขาขวาง มีแนวการวางตวั ในแนวตะวันตกเฉียงเหนอื –
ตะวนั ออกเฉยี งใต้ และเอียงเทไปทางทิศใต้

รอยแตก กลุ่มหินภูเขาไฟที่อยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของพ้ืนท่ี รอยแตกจะอยู่ใน
ทิศทางเกือบเหนือ - ใต้

2.4 ธรณวี ิทยาพ้นื ทส่ี ารวจสวนป่าจาปสี ริ นิ ธร

ลกั ษณะธรณวี ิทยาบริเวณพน้ื ทีด่ าเนินงานสารวจธรณีฟสิ กิ สส์ วนป่าจาปีสิรนิ ธร ส่วนใหญ่
เปน็ พื้นทแ่ี ปลงเกษตรกรรม และเขตสวนปา่ โครงการอนรุ ักษพ์ ันธ์ไม้ ปกคลุมด้วยดินตะกอนสีน้าตาลแดง
ดินสนี ้าตาลเข้ม และดินสีเทา-ดา ลักษณะดินเปน็ ดนิ ตะกอนดินเหนียวปนทราย มีเศษหลงเหลือของทฟู า
ปกคลุมหน้าดินและกระจัดกระจายปรากฏพบตามแปลงเกษตรกรรม ส่วนใหญ่เป็นทูฟาหรือตะกอนปูน
มวลอัดแน่น (Caliche) ขนาดเล็กถึงขนาดมากกว่า 1 เมตร บางบริเวณพบมีการวางตัวเป็นช้ันวางตัว
ปิดทบั ชั้นตะกอนคละขนาด ประกอบด้วยกรวด ทราย ทรายแป้ง ดินเหนียว มีการคัดขนาดของชน้ั ตะกอน
ไม่ดี ตะกอนมีความกลมมนดี มีเน้ือประสานตะกอนเปน็ เนื้อคาร์บอเนต เนื้อแน่น (รูปที่ 2.8 ก และ ข)
บางบริเวณพบมีการรองรับด้วยช้นั ดินมาร์ลสขี าว เน้ือละเอยี ด ส่วนใหญ่เนอ้ื ดินมาร์ลเน้อื ประสานจับตัวแน่น
(รปู ที่ 2.8 ค) และจากการตรวจสอบในภาคสนาม พบว่า ในบริเวณตอนเหนือของพ้ืนท่สี วนปา่ จาปีสิรนิ ธร
ปรากฏมบี อ่ ดนิ เกา่ ลึกประมาณ 7 เมตร แสดงลกั ษณะชนั้ ดินมาร์ลและตะกอนกรวดทราย จากการสารวจ
ในบริเวณใกล้เคียงไม่พบหินโผล่และร่องรอยของรอยเล่ือนหรือโพรงปรากฏให้เห็นบนผิวดินในบริเวณ
ดังกล่าว

ลกั ษณะพื้นที่บริเวณภายในเขตสวนปา่ จาปสี ริ นิ ธร เปน็ พืน้ ที่ปา่ ชุม่ ช้ืนมตี น้ ไมข้ ้นึ ปกคลุม
หนาแน่น มีน้าซมึ หรอื น้าผดุ ไหลซึมออกส่ผู วิ ดนิ บรเิ วณดงั กล่าวส่วนใหญ่ปกคลมุ ด้วยเศษวัสดุจากการผุพัง
ของซากพืชเป็นส่วนใหญ่ ลักษณะดินเป็นดินสีน้าตาล-เทา-ดา มีการเกาะตัวของเนื้อดินแบบหลวมและ
ปะปนด้วยตะกอนปนู มวลอัดแน่นตามชัน้ ดินในบรเิ วณดังกลา่ ว

20

รปู ที่ 2.8 ลักษณะชน้ั ตะกอนคละขนาด (ก) ตะกอนคละขนาดประกอบด้วย กรวด ทราย ทรายแป้ง ดินเหนียว
มกี ารคัดขนาดของชัน้ ตะกอนไม่ดี ความกลมมนดี (ข) ลักษณะเน้ือประสานตะกอนเปน็ เนือ้ คารบ์ อเนต
เนอ้ื แน่น (ค) ชนั้ ดนิ มารล์ สีขาว เน้ือละเอียด สว่ นใหญเ่ นอ้ื ดินมาร์ลเนือ้ ประสานจบั ตวั แนน่

2.5 ธรณีวิทยาพ้ืนที่สารวจอ่างเกบ็ น้าแก่งผกั กดู

จากรายงานการตรวจสอบลักษณะธรณีวิทยาบริเวณพ้ืนที่อ่างเก็บน้าแก่งผักกูด โดย
สานักงานทรัพยากรธรณเี ขต 3 (สทข.3) พบวา่ บริเวณพนื้ ท่ีสารวจโดยทวั่ ไปปกคลุมดว้ ยตะกอนตะพักลานา้
(Qt) ประกอบดว้ ย กรวด ทราย ทรายแป้ง ศลิ าแลง ดินเหนียว และมีลักษณะเป็นท่ีลุ่มเพื่อรบั น้าในเขื่อน
ปา่ สักชลสทิ ธิ์ ซ่งึ มีการสรา้ งคนั ดนิ กักเก็บนา้ 2 อ่าง มีขนาดโดยประมาณ กวา้ ง 250 เมตร ยาว 405 เมตร
และ กว้าง 715 เมตร ยาว 405 เมตร ความลึกอ่างเก็บน้าจากคันดินประมาณ 3 เมตร ลักษณะการใช้
ประโยชน์ของพ้ืนที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่เกษตรกรรม โดยได้ดาเนินการเจาะสารวจชั้นดินแบบมือหมุน
(hand auger drilling) ผลการดาเนนิ งานพบว่าหลุมเจาะ KPK-01 ความลกึ 2.6 เมตร มีลักษณะชั้นดิน 4 ชั้น
ประกอบด้วย ชน้ั ดิน A (0.0-0.1 เมตร) เป็นดินเหนียวสีดาปนเขียวมะกอก (olive black) มีจุดประสขี าวเหลือง
20% ช้นั ดิน B (0.1-0.3 เมตร) เปน็ ดนิ เหนียวสีเทาน้าตาล (brownish gray) มจี ุดประสีขาวเหลอื ง 20%
ชน้ั ดิน C (0.3-1.0 เมตร) ดนิ เหนียวปนทรายขนาดหยาบ สีเทาอมเขียวมะกอก (olive gray) จุดประสีขาวเหลือง
30% ชั้นดิน D (1.0-2.6 เมตร) เป็นดินเหนียวปนทรายขนาดหยาบ เนื้อแน่น สีเทาเขียวมะกอกอ่อน
(pale olive gray) จุดประสีขาวเหลอื ง 10-30% (รปู ท่ี 2.9)

21

รูปที่ 2.9 ลักษณะดินท่ีปกคลุมพื้นท่ีบริเวณอ่างเก็บน้าแก่งผักกูด (ก) ดินเหนียวสีเทาดามีก้อนมวลสารพอก
สีขาวและน้าตาลปะปนเล็กน้อยในชั้นดิน (ข) พื้นที่ชุ่มน้าบริเวณอ่างเก็บน้าและมีคันดินรอบพื้นท่ี
และคันดินมคี วามสูงประมาณ 2 เมตร จากพื้นที่ชุ่มชื้นและมีน้าขัง (ค) ลักษณะชั้นดินของหลมุ เจาะ
KPK-01 ความลกึ 2.6 เมตร (จาก สทข. 3)

บทที่ 3

การสารวจธรณฟี สิ กิ ส์

3.1 หลักการสารวจวดั คา่ สภาพต้านทานไฟฟา้

การสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าปัจจุบันมีการสารวจต้ังแต่ 1 มิติ 2 มติ ิ และ 3 มติ ิ
โดยท่ีการสารวจแบบ 1 มิติ เป็นการสารวจแบบหย่ังลึก เพื่อให้ได้ข้อมูลธรณีวิทยาใต้ผิวดินในแนวดิ่ง
ส่วนการสารวจแบบ 2 มติ ิ เป็นการสารวจเพ่อื สร้างภาพตดั ขวางธรณวี ิทยาใตผ้ วิ ดิน (Electrical Profiling)
ในแนวดิ่งและแนวนอน การสารวจแบบ 3 มติ ิ เป็นการสารวจแบบสร้างสภาพใตผ้ ิวดินเสมือนเปน็ กล่อง
สี่เหลี่ยมท่ีมีขนาด กว้าง ยาว และลึก จึงสามารถสร้างภาพตัดขวางได้ในทุก ๆ แนว และสามารถแสดง
สภาพการเปลีย่ นแปลงของคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ จาเพาะไดท้ ุกระดบั ความลกึ โดยท่ัวไปการสารวจโดย
วิธีวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าจะมีหลักหรือข้ัวไฟฟ้า 4 ขั้ว ซึ่งประกอบด้วย ข้ัวปล่อยกระแสไฟฟ้า
(Current electrode) 2 ขัว้ และข้ัววัดความต่างศักย์ไฟฟ้า (Potential electrode) 2 ขวั้ วิธีการจัดวาง
ข้วั ไฟฟา้ ทงั้ 4 หลัก มีหลายวธิ ี (Electrode configuration หรือ Electrode array) การเลอื กรปู แบบการ
สารวจว่าควรทาการสารวจแบบ 1 มิติ 2 มิติ หรือ 3 มติ ิ และ การเลือกจดั วางรูปแบบขัว้ ไฟฟา้ ขนึ้ อยู่กับ
สภาพธรณีวิทยาใตผ้ วิ ดินและระยะเวลาการสารวจ โดยท่วั ไปการสารวจในแบบ 1 มิติ และ 2 มติ ิ จะเป็น
ท่นี ิยมในปจั จุบนั เน่ืองจากสามารถทาได้รวดเรว็ แต่สาหรับการแปลความหมายแล้ว การสารวจแบบ 2
มิติ แปลความหมายได้งา่ ยกว่าการสารวจแบบ 1 มิติ คอ่ นข้างมากเพราะมีการเก็บข้อมูลท่ีทาให้ได้เป็น
ภาพตัดขวาง สามารถมองเห็นค่าความผิดปกติชัดเจนและต่อเนื่องกว่าการสารวจแบบ 1 มิติ ที่เป็นการ
สารวจแบบหย่งั ลกึ ไดข้ อ้ มูลเปน็ ตวั แทนเพียงตาแหน่งเดียว

การสารวจโดยการวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าจะปล่อยกระแสไฟฟ้าผ่านคู่ขั้วปล่อย
กระแสไฟฟ้าลงไปในชัน้ ดนิ /ชน้ั หนิ จากนนั้ วดั คา่ ความตา่ งศกั ยไ์ ฟฟ้า ดว้ ยคู่ขว้ั วดั ศักยไ์ ฟฟา้ ดงั รปู ที่ 3.1 – 3.2
เครื่องมือจะนาค่ากระแสไฟฟ้าท่ีปล่อยลงไปคานวณกับค่าความต่างศักย์ไฟฟ้าที่วัดได้ รวมถึงคานวณ
ค่าคงที่ (K) จากระยะห่างของข้ัวไฟฟา้ ทง้ั 4 จะใหผ้ ลเปน็ คา่ สภาพต้านทานไฟฟ้า (ρ, ohm.m) ของแตล่ ะ
ระดับความลึก ดังรูปที่ 3.3 ท้ังนี้ค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าจะแปรผันตามค่าตัวแปรต่าง ๆ ซ่ึงค่าดังกล่าวจะ
แตกต่างกันมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับ ชนิดของหิน ความหนาแน่น ความพรุน คุณภาพของน้า และอุณหภูมิ
ปกตหิ ินหรอื แร่ประกอบหินโดยทวั่ ๆ ไป เช่น ควอตซ์ เฟลด์สปาร์ และไมกา จะนาไฟฟา้ ไมด่ ี ทาหน้าท่เี ป็น
ฉนวนไฟฟ้า (insulator) แตเ่ นื่องจากหนิ มชี อ่ งว่างหรอื รอยแตก ซ่งึ อาจมีนา้ หรือสารละลายอเิ ล็กโทรไลต์
กักเก็บอยู่ อาจเป็นเพียงบางส่วนหรืออ่ิมตัวทั้งหมด สารละลายเหล่าน้ีจึงเป็นตัวกลางท่ีสามารถนา
กระแสไฟฟ้าใหไ้ หลผา่ นในตัวหินได้ ส่วนแรบ่ างชนิดที่เป็นตัวนาไฟฟ้า แสดงวา่ กระแสไฟฟ้าสามารถไหล
ผ่านเข้าไปในเนอื้ แร่ได้ดี เช่น กราไฟต์ ไพไรต์ กาลีนา และ แร่ดินเหนียว ซ่งึ ในธรรมชาติ แร่ดนิ เหนยี วจะ
พบกระจายตัวมากทีส่ ดุ โดยคุณสมบัตทิ างไฟฟา้ ของวัตถุประเภทตา่ ง ๆ แสดงไว้ในรูปท่ี 3.4 และตารางท่ี 3.1

23

รูปท่ี 3.1 ภาพจาลองหลักพื้นฐานการปล่อยกระแสไฟฟ้าแสดงเส้นสมมติข้ัวกระแสไฟฟ้า (current) และ
ขวั้ ศักย์ไฟฟา้ (voltage) โดยผา่ นเครือ่ งมือวัดคา่ ความตา่ งศกั ย์ไฟฟ้า (volt meter) และเคร่ืองวัด
ค่ากระแสไฟฟา้ (current meter) (คัดลอกจาก ASTM International, 2018)

รูปท่ี 3.2 วธิ ีการจัดวางขัว้ ไฟฟา้ แบบมาตรฐาน (ก) การจัดวางขั้วรปู แบบเวนเนอร์ (Wenner) (ข) การจดั วาง
ข้ัวรูปแบบชลัมเบอรเ์ จอร์ (Schlumberger) และ (ค) การจัดวางข้ัวรปู แบบไดโพล-ไดโพล (Dipole-
dipole) (คดั ลอกจาก ASTM International, 2018)

24

รูปท่ี 3.3 ตัวอย่างการสารวจวัดคา่ สภาพต้านทานไฟฟ้าแบบ 1 มิติ และการแปลความหมาย (คัดลอกจาก
Mishra, A. K., 2018)

รปู ท่ี 3.4 คุณสมบตั ิทางไฟฟ้าของวัตถุประเภทตา่ งๆ (คัดลอกจาก Palacky, 1998)

25

ตารางท่ี 3.1 ค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าของดนิ และหนิ (ดดั แปลงจาก เพยี งตา สาตรกั ษ์ และคณะ, 2550)

หนิ อคั นี คา่ สภาพต้านทานไฟฟา้ (โอหม์ -เมตร)

แกรนติ (granite) × −
แกรนิตเนอื้ ดอก (granite porphyry) . × (เปยี ก) − . × (แห้ง)
อัลไบต์ (albite) × (เปียก) − . × (แหง้ )
ไซยไี นต์ (syenite)
ไดออไรต์ (diorite) −
ไดออไรต์เน้อื ดอก (diorite porphyry) −
ควอตซ์ไดออไรต์ (quartz diorite) . × (เปยี ก) − . × (แห้ง)
แอนดไี ซต์ (andesite) × (เปียก) − . × (แหง้ )
แกบโบร (gabbro) . × (เปียก) − . × (แหง้ )
บะซอลต์ (basalt) −
เพริโดไทต์ (peridotite) − . × (แหง้ )
× (เปยี ก) − . × (แห้ง)

หนิ แปร คา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ (โอหม์ -เมตร)

ฮอร์นเฟลส์ (hornfels) × (เปยี ก) − × (แหง้ )
ชสี ต์ (schists) ×
ชนวน (slate)
ไนส์ (gneiss) × − ×
หินอ่อน (marble) . × (เปยี ก) − × (แหง้ )
ควอร์ตไซต์ (quartzite)
− . × (แหง้ )
− ×

หนิ ตะกอน คา่ สภาพต้านทานไฟฟา้ (โอห์ม-เมตร)

หินดินดาน (shale) − ×
หินกรวดมน (conglomerate) − ×
หินทราย (sandstone) − . ×
หินปนู (limestone)
หนิ โดโลไมต์ (dolomite) −
. × − ×

ตะกอน คา่ สภาพต้านทานไฟฟ้า (โอหม์ -เมตร)

ตะกอนท่ยี งั ไมแ่ ขง็ ตัว − ? ?
ดนิ เหนียว (clays) −
ทรายแม่นา้ (alluvium sands) −
ดินทรายปนดนิ เหนยี วมีน้าเค็มแทรกแอ่งสกลนคร . − .

26

3.2 การดาเนนิ การสารวจวดั คา่ สภาพต้านทานไฟฟ้า
3.2.1 บริเวณสวนปา่ จาปีสริ นิ ธร ตาบลซบั จาปา อาเภอทา่ หลวง จงั หวดั ลพบุรี

3.2.1.1 การสารวจธรณฟี สิ ิกสด์ ้วยวธิ วี ัดค่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบหยั่งลึก
การสารวจธรณีฟสิ กิ ส์ดว้ ยวิธวี ดั ค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบหยั่งลกึ ดว้ ยชดุ เครอ่ื งมอื

AGI SuperStingTM R8/IP Wi-Fi ซ่ึงมีจุดสารวจท้ังหมด 5 จุดสารวจ โดยมีการกาหนดจุดสารวจให้
ครอบคลุมในบริเวณสวนปา่ จาปสี ิรนิ ธร ดงั รปู ที่ 3.5

3.2.1.2 การสารวจโดยวิธวี ัดค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวาง
การสารวจโดยวธิ ีวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวาง ดว้ ยชุดเครื่องมือ

AGI SuperStingTM R8/IP Wi-Fi ซ่งึ ไดม้ ีการวางแนวสารวจทงั้ หมด 5 แนวสารวจ โดยมีการวางแนวสารวจ
บริเวณสระกระจายน้าจุดที่ 3 ของโครงกาพัฒนาแหล่งน้า 6 ตาบลในพื้นที่อาเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี
จานวน 1 แนวสารวจ บรเิ วณพน้ื ที่โดยรอบสวนป่าจาปีสิรินธร จานวน 3 แนวสารวจ และบริเวณที่ราบลอน
คล่ืน บริเวณสวนมันสาปะหลัง จานวน 1 แนวสารวจ ระยะความยาวแนวสารวจรวม 4,552 เมตร ดังรูปท่ี
3.5 โดยมรี ายละเอยี ดดงั น้ี

รปู ท่ี 3.5 แผนทแ่ี สดงตาแหน่งพนื้ ทส่ี ารวจธรณีฟิสกิ ส์ และแนวสารวจธรณีฟิสิกส์ บรเิ วณสวนป่าจาปีสริ นิ ธร
ตาบลซบั จาปา อาเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี

27

แนวสารวจ SJP01 อยู่บรเิ วณที่ราบบริเวณสระกระจายน้าจุดที่ 3 ของโครงการพัฒนา
แหล่งน้า 6 ตาบลในพื้นท่ีอาเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี ต่อเนื่องไปยังตอนใต้ของเมืองโบราณซับจาปา
วางตัวในแนวตะวันตก - ตะวันออก ระยะห่างระหว่างขั้วสารวจ 8 เมตร ความยาวแนวสารวจ 1,560
เมตร ใช้วิธีการวางขั้วแบบเวนเนอร์ - ชลัมเบอร์เจร์ โดยได้ข้อมูลระดับลึกจากผิวดินจนถึง 90 เมตร
โดยประมาณ

แนวสารวจ SJP02 อยู่บริเวณที่ราบเชิงเขา ลอนคล่ืน บริเวณตอนใต้ของสวนป่าจาปี
สริ ินธร วางตวั ในแนวตะวนั ตก - ตะวนั ออก ระยะห่างระหวา่ งขว้ั สารวจ 8 เมตร ความยาวแนวสารวจ 522
เมตร ใช้วิธีการวางข้ัวแบบเวนเนอร์ - ชลัมเบอร์เจร์ โดยได้ข้อมูลระดับลึกจากผิวดินจนถึง 90 เมตร
โดยประมาณ

แนวสารวจ SJP03 อยูบ่ รเิ วณท่ีราบเชิงเขา ลอนคลื่น บรเิ วณสวนมันสาปะหลัง วางตัว
ในแนวตะวันตก - ตะวันออก ระยะห่างระหว่างขั้วสารวจ 8 เมตร ความยาวแนวสารวจ 644 เมตร
ใชว้ ธิ ีการวางข้ัวแบบเวนเนอร์ - ชลัมเบอร์เจร์ โดยไดข้ อ้ มลู ระดับลกึ จากผวิ ดินจนถงึ 90 เมตรโดยประมาณ

แนวสารวจ SJP04 อยู่บริเวณแนวถนนตัดผ่านพื้นท่ีด้านตะวันตกของสวนป่าจาปี
สิรินธร วางตัวในแนวเหนือ - ใต้ ระยะห่างระหว่างข้ัวสารวจ 8 เมตร ความยาวแนวสารวจ 644 เมตร
ใช้วธิ กี ารวางข้วั แบบเวนเนอร์ - ชลมั เบอร์เจร์ โดยไดข้ ้อมลู ระดับลึกจากผิวดนิ จนถึง 90 เมตรโดยประมาณ

แนวสารวจ SJP05 อยู่บริเวณดา้ นตะวันออกของสวนป่าจาปสี ิรนิ ธร วางตัวในแนวเหนือ
- ใต้ ระยะหา่ งระหว่างข้ัวสารวจ 8 เมตร ความยาวแนวสารวจ 1,112 เมตร ใช้วิธกี ารวางขั้วแบบเวนเนอร์
- ชลัมเบอรเ์ จร์ โดยไดข้ อ้ มูลระดบั ลกึ จากผิวดนิ จนถงึ 90 เมตรโดยประมาณ

3.2.2 บรเิ วณอา่ งเกบ็ น้า ตาบลแกง่ ผกั กดู อาเภอท่าหลวง จังหวดั ลพบรุ ี

3.2.2.1 การสารวจธรณีฟสิ ิกส์ด้วยวธิ ีวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟา้ แบบหยั่งลึก

การสารวจธรณีฟิสิกส์ด้วยวิธีวดั คา่ สภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหยั่งลกึ ชุดเครื่องมือ
AGI SuperStingTM R8/IP Wi-Fi ซ่งึ มีจุดสารวจทั้งหมด 8 จดุ สารวจ โดยมีกาหนดจดุ สารวจใหค้ รอบคลุม
ในบรเิ วณอา่ งเกบ็ นา้ ตาบลแก่งผักกูด อาเภอท่าหลวง จงั หวดั ลพบุรี ดงั รปู ท่ี 3.6

3.2.2.2 การสารวจโดยวธิ ีวดั คา่ สภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบภาพตดั ขวาง

การสารวจโดยวิธีวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวาง วยชุดเครื่องมือ
AGI SuperStingTM R8/IP Wi-Fi ซ่ึงได้มีการวางแนวสารวจท้ังหมด 4 แนวสารวจ โดยวางแนวสารวจใน
บริเวณท่ีราบลุ่มภายในอ่างเก็บน้า ตาบลแก่งผักกูด อาเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี จานวน 2 แนวสารวจ
และบริเวณที่ราบในบริเวณใกล้เคียง จานวน 2 แนวสารวจ ระยะความยาวแนวสารวจรวม 3,328 เมตร
งรูปที่ 3.6 โดยมีรายละเอยี ดดังนี้

28

รปู ที่ 3.6 แผนทแ่ี สดงตาแหน่งพื้นที่สารวจธรณีฟิสกิ ส์ และแนวสารวจธรณฟี ิสิกส์ บริเวณอา่ งเกบ็ นา้ ตาบล
แก่งผักกดู อาเภอทา่ หลวง จงั หวัดลพบรุ ี
แนวสารวจ KPK01 อยบู่ ริเวณถนนลาดยางเข้าสพู่ ้นื ท่ีโครงการพัฒนาแหลง่ น้า 6 ตาบล

ในพ้นื ท่อี าเภอทา่ หลวง วางตวั ในแนวตะวันตก - ตะวันออก ระยะห่างระหว่างขว้ั สารวจ 8 เมตร ความยาว
แนวสารวจ 776 เมตร ใช้วิธีการวางขั้วแบบเวนเนอร์ - ชลัมเบอร์เจร์ โดยได้ข้อมูลระดับลึกจากผิวดิน
จนถึง 90 เมตรโดยประมาณ

แนวสารวจ KPK02 อยบู่ ริเวณโครงการพัฒนาแหลง่ น้า 6 ตาบลในพน้ื ทีอ่ าเภอทา่ หลวง
วางตัวในแนวใต้ - เหนือ ระยะห่างระหว่างข้ัวสารวจ 8 เมตร ความยาวแนวสารวจ 664 เมตร ใช้วธิ ีการวาง
ขั้วแบบเวนเนอร์ - ชลมั เบอร์เจร์ โดยไดข้ อ้ มูลระดับลกึ จากผิวดนิ จนถึง 90 เมตรโดยประมาณ

แนวสารวจ KPK03 อยู่บริเวณท่ีราบลุ่มภายในอ่างเก็บน้า วางตัวในแนวตะวันตก -
ตะวันออก ระยะหา่ งระหวา่ งขัว้ สารวจ 8 เมตร ความยาวแนวสารวจ 776 เมตร ใชว้ ธิ กี ารวางขวั้ แบบเวนเนอร์
- ชลมั เบอร์เจร์ โดยไดข้ อ้ มูลระดบั ลึกจากผวิ ดนิ จนถงึ 90 เมตรโดยประมาณ

แนวสารวจ KPK04 อยู่บริเวณที่ราบลุ่มภายในอ่างเก็บน้า วางตัวในแนวใต้ - เหนือ
ระยะห่างระหว่างขั้วสารวจ 8 เมตร ความยาวแนวสารวจ 1112 เมตร ใช้วิธีการวางข้ัวแบบเวนเนอร์ -
ชลัมเบอรเ์ จร์ โดยได้ขอ้ มูลระดับลกึ จากผิวดนิ จนถงึ 90 เมตรโดยประมาณ

29

3.3 เครอ่ื งมือการสารวจวดั คา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้

เครอื่ งมอื ทใี่ ชใ้ นการสารวจวดั คา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบหยัง่ ลกึ (รูปท่ี 3.7) ประกอบดว้ ย

1. เครอื่ งวดั ค่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ รุ่น SuperStingTM R8/IP Wi-Fi 1 เครื่อง

2. กล่อง adapter box และ transfer cable 1 ชุด

3. ม้วนสายไฟ 4 ม้วน

4. แท่งสเตนเลส ความยาว 60 เซนติเมตร 4 แท่ง

5. แบตเตอร่ี 12 V 1 ลกู

6. คอ้ น 4 อัน

7. ตลบั เมตร 2 ม้วน

8. วิทยรุ บั สง่ สญั ญาณเสียง 5 เครอ่ื ง

9. จพี เี อส (GPS) 1 เคร่อื ง

รปู ที่ 3.7 เครื่องมอื สารวจวดั คา่ สภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหย่ังลกึ

เคร่ืองมือที่ใช้ในการสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวาง (รูปที่ 3.8)

ประกอบด้วย

1. เครอ่ื งวัดคา่ สภาพต้านทานไฟฟ้า ร่นุ SuperStingTM R8/IP Wi-Fi 1 เครอ่ื ง

2. กลอ่ ง switch box และ transfer cable 1 ชุด

3. สายเคเบิ้ลแบบ multi-electrode 14 ช่องสญั ญาณ 4 เส้น

4. แทง่ สแตนเลสความยาว 60 เซนตเิ มตร 56 แท่ง

30

5. แบตเตอร่ี 12 V 1 ลกู
6. ค้อน 4 อนั
7. ตลบั เมตร 2 ม้วน
8. ยางรัด 56 เสน้

รปู ที่ 3.8 เคร่ืองมอื สารวจวดั คา่ สภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตดั ขวาง

3.4 การประมวลผลขอ้ มลู การสารวจวดั ค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้า

ขอ้ มูลการสารวจของแต่ละแนวสารวจจะถูกเกบ็ ไว้ในเคร่ือง (SuperStingTM R8/IP Wi-Fi)
สามารถนาเข้าข้อมลู โดยใช้โปรแกรม AGISSAdminTM แลว้ นามาเขา้ โปรแกรมประมวลผล EarthImager1DTM
และ EarthImager2DTM เพื่อสร้างแบบจาลองคุณสมบัตทิ างไฟฟ้าของชั้นดิน/หนิ ให้สอดคลอ้ งกับสภาพ
ทางธรณวี ทิ ยาในพืน้ ท่ี โดยในเบ้อื งต้นจะพจิ ารณาจากค่าความผิดพลาด (RMS error) ท่คี านวณได้จากการ
ประมวลผลเป็นหลัก ซ่ึงแบบจาลองดงั กล่าวจะนาเสนอในรูปแบบของกราฟระหว่างระยะหา่ งของข้วั สารวจ
และค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า เมือ่ ประมวลผลข้อมูลท่ีดาเนนิ การสารวจด้วยวธิ ีวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า
แบบหยั่งลกึ ผา่ นโปรแกรม EarthImager1DTM และนาเสนอในรปู แบบของภาพตัดขวางเสมือนทางไฟฟ้า
2 มิติ เม่ือประมวลผลข้อมูลที่ดาเนินการสารวจด้วยวิธีวัดค่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางผ่าน
โปรแกรม EarthImager2DTM

31

3.5 สมมตฐิ านการสารวจ

การดาเนินงานสารวจธรณีฟิสิกส์ด้วยวิธีวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า เพื่อสารวจหา
ลักษณะธรณีวิทยาและโครงสร้างทางธรณีวิทยาใต้ดินท้ังสองพื้นที่ดังกล่าวนี้ มีระยะห่างประมาณ
17 กิโลเมตร โดยการเร่ิมต้นดาเนินงานสารวจในคร้ังน้ียังไม่สามารถระบุลักษณะธรณีวิทยาใต้ดินอย่าง
แน่ชัดในการอธิบายปัญหาการขาดหายไปของน้าท่ีเกี่ยวข้องกับปัจจัยทางธรณีวิทยา ซ่ึงการดาเนินงาน
จาเป็นต้องดาเนินการสารวจในบริเวณพื้นท่ที ีเ่ คยมีการดาเนินการศึกษามาก่อนในบรเิ วณใกลเ้ คียงเพอื่ เปน็
ขอ้ มูลเชื่อมโยงความสัมพันธ์ของลักษณะธรณีวิทยาใต้ดินและอธิบายลักษณะผิดปกติของผลการสารวจ
ให้เกิดเป็นแนวทางในการประมวลผลและแปลความหมายให้มคี วามถูกต้องและแมน่ ยา

การดาเนนิ งานได้มสี มมตฐิ านเบ้ืองตน้ ถึงลกั ษณะธรณวี ทิ ยาในพ้ืนที่ดาเนนิ งานสนั นษิ ฐาน
ว่าน่าจะมีความใกล้เคียงกับผลการดาเนินงานของ ศุภวิชญ์ ยอแสงรัตน์ ท่ีได้ดาเนินงานสารวจวัดค่า
สภาพต้านทานไฟฟา้ โครงการประเมนิ ศักยภาพแหล่งน้าใตด้ ินในโพรงหินปนู (กองธรณีวทิ ยา และคณะ,
2559) ในพ้ืนท่บี ้านซับเค้าแมว ซ่ึงอยู่ห่างจากพ้ืนทีส่ ารวจในคร้ังน้ีประมาณ 15 กิโลเมตร (รูปท่ี3.9 (ก))
ซ่ึงได้อธิบายลักษณะธรณีวิทยาบริเวณพ้ืนที่บ้านซับเค้าแมว พบหินปูนอยู่ในระดับตื้นบริเวณเชิงเขา
สมโภชน์ และสว่ นใหญ่เปน็ ตะกอนตะพักน้าเก่า

จากผลการสารวจท่ีพบของ ศุภวิชญ์ ยอแสงรัตน์ และคณะ (2559) ดังรูปท่ี 3.9 (ข)
พบว่าค่าสภาพต้านทานไฟฟา้ บริเวณชน้ั ผิวดนิ จนถงึ ระดบั ความลึกประมาณ 10 เมตร มีคา่ ปานกลางถึงสูง
มากกว่า 100 โอห์ม-เมตร สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นช้ันตะกอนตะพักทางน้าปิดทับด้านบน จาพวก
กรวด ทราย ทรายแปง้ หรอื ตะกอนท่ีพดั พาบริเวณเชิงเขา ส่วนชัน้ ถัดลงไปประมาณ 10-40 เมตร ปรากฏ
ค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าต่าน้อยกว่า 30 โอห์ม-เมตร สันนิษว่าน่าจะเป็นชั้นน้าใต้ดินที่สะสมตัวในช้ัน
ตะกอนหรือในชั้นหินปูนผุหรือในชั้นหินปูนท่ีมีรอยแตกและโพรง ส่วนลักษณะค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า
ระดบั ลึกมากกวา่ 40 เมตร มีค่าคอ่ นข้างสูงเมื่อเปรียบเทยี บกับชัน้ ทปี่ ดิ ทับดงั ทีก่ ลา่ วมา สนั นษิ ฐานว่าเป็น
ชน้ั หินปูนเนอื้ แน่นและมรี อยแตกเลก็ นอ้ ย จากผลการดาเนนิ งานท่ีมีมาก่อนทไี่ ดด้ ังกล่าว การดาเนนิ การ
สารวจครั้งนี้ได้วางแนวสารวจซอ้ นทบั กับตาแหน่งแนวสารวจ ศุภวิชญ์ ยอแสงรัตนแ์ ละคณะ (2559) เพื่อ
เปรียบเทียบค่าของข้อมูลการสารวจดงั ที่ได้กล่าวมา ซึ่งผลการสารวจที่ได้แสดงในรูปท่ี 3.10 (ก) พบว่า
ลกั ษณะขอ้ มูลท่ีได้จากผลการสารวจมีความสอดคลอ้ งกันและไม่มีความแตกต่างกัน โดยปรากฏค่าสภาพ
ต้านทานไฟฟ้าสูงรองรับด้านล่างไดแ้ ปลความว่าเปน็ ชัน้ หนิ ปนู และด้านบนปดิ ทับดว้ ยชัน้ คา่ สภาพต้านทาน
ไฟฟา้ ตา่ จาพวกตะกอนท่ยี ังไม่แข็งตวั (รูปที่ 3.10 (ข)) จากผลการสารวจที่ได้ดงั กล่าวทาใหก้ ารดาเนนิ งาน
เปรียบเทียบข้อมูลการสารวจในคร้ังน้ีสามารถนาข้อมูลและผลการแปลความหมายท่ีได้จากสมมติฐาน
เบื้องต้นดังกล่าวไปเป็นเป็นแนวทางการแปลความหมายผลการสารวจใหเ้ กดิ ความถูกต้องมากยิ่งข้นึ

32

รูปท่ี 3.9 (ก) สภาพภูมิประเทศแนวสารวจ SKM2 ติดต่อกับบริเวณขอบภเู ขาหินปูน มีทิศทางตะวันออก-
ตะวันตก พ้ืนที่บ้านซับเค้าแมว อาเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี (ข) ผลการสารวจวัดค่าสภาพ
ตา้ นทานไฟฟ้าแนวสารวจ SKM2 จากการศกึ ษาของ ศุภวิชญ์ ยอแสงรตั น์ และคณะ (2559)

รูปท่ี 3.10 (ก) ผลการสารวจวัดคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ จากการวางแนวสารวจซ้อนทับบริเวณแนวสารวจ
SKM2 ของ ศุภวิชญ์ ยอแสงรัตน์ และคณะ (2559) และ (ข) ภาพจาลองลักษณะธรณีวิทยา
ใต้ผวิ ดนิ จากผลการสารวจวดั คา่ สภาพต้านทานแนวสารวจ SKM2

บทที่ 4
ผลการสารวจ

การดาเนินการสารวจธรณีฟิสิกส์ เพ่ือจัดทาข้อมูลธรณีวิทยาท่ีแสดงโครงสร้างทาง
ธรณีวิทยาใต้ผิวดิน บริเวณพื้นที่สวนป่าจาปีสิรินธร ตาบลซับจาปา และพื้นท่ีอ่างเก็บน้า ตาบลแก่งผักกูด
อาเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี โดยใช้วิธีการสารวจทางธรณีฟิสิกส์ ประกอบด้วย การสารวจวัดค่า
สภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหย่ังลึก จานวน 13 จุดสารวจ และการสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบ
ภาพตัดขวาง 2 มิติ จานวน 9 แนวสารวจ รวมทั้งสิ้น 7,880 เมตร โดยมีรายละเอียดของผลการสารวจและ
การแปลความหมาย ดังนี้

4.1 พน้ื ท่ีสวนปา่ จาปีสริ นิ ธร ตาบลซบั จาปา อาเภอท่าหลวง จงั หวัดลพบุรี

4.1.1 การสารวจวดั ค่าสภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตดั ขวาง 2 มติ ิ

แนวสารวจ SJP01
ผลการสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวาง (รูปที่ 4.1) ได้ข้อมูลจาก
ผวิ ดินถึงความลึกประมาณ 90 เมตร จากผลการแปลความหมายของค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า โดยเมื่อนามา
เปรียบเทียบกับข้อมูลทางธรณีวิทยาในพื้นที่ และข้อมูลผลเจาะบ่อบาดาลของกรมทรัพยากรน้าบาดาล
หมายเลขบอ่ 5803D017 ซ่งึ อยู่ห่างจากจดุ สารวจไปทางทศิ ใต้ประมาณ 450 เมตร สามารถแบ่งช้ันดนิ ช้ันหิน
ได้เป็น 4 ชั้น จากผิวดินลึกลงไปยังใต้ดิน ดังน้ี ชั้นที่ 1 มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 10-20 โอห์ม-เมตร
ความหนาเฉล่ีย 1-2 เมตร แปลความหมายเป็นดินช้ันบนหรือช้ันตะกอนท่ีผุพังจากหินในพ้ืนท่ี โดยเป็น
ช้ันดินเหนียว ช้ันที่ 2 มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 20-200 โอห์ม-เมตร พบที่ระดับความลึก 2-40 เมตร
แปลความหมายเป็นชั้นทูฟา พบเป็นช้ันหนาบริเวณด้านทิศตะวันตกของแนวสารวจและบางลงทางด้าน
ทิศตะวันออกของแนวสารวจ ชั้นที่ 3 มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 1-10 โอห์ม-เมตร ความหนา 40 เมตร
โดยประมาณ แปลความหมายเป็นชั้นดินดาน พบยาวตลอดแนวสารวจ โดยทางด้านตะวันออกของแนว
สารวจจะพบท่ีระดับตน้ื กวา่ ทางดา้ นตะวันตกออกของแนวสารวจ ชั้นท่ี 4 มคี ่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้ามากกว่า
10 โอห์ม-เมตร แปลความหมายเป็นชั้นหินปูนที่รองรับอยู่ด้านล่าง โดยพบลักษณะความไม่ต่อเนื่องของ
ค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าบริเวณตอนกลางของแนวสารวจ จึงสันนิษฐานว่าเป็ นบริเวณท่ีมีแนวรอยแตก
(เสน้ สแี ดง)

รูปท่ี 4.1 ผลการสารวจและแปลความหมายคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตดั ขวางแนวสารวจ SJP01

34

แนวสารวจ SJP02
ผลการสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตดั ขวาง (รปู ที่ 4.2) ได้ข้อมูลจากผวิ ดิน
ถงึ ความลึกประมาณ 90 เมตร จากผลการแปลความหมายของค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า สามารถแบ่งช้ันดิน
ชั้นหินได้เป็น 4 ช้ัน จากผิวดินลึกลงไปยังใต้ดิน ดังน้ี ชั้นที่ 1 มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 10-20 โอห์ม-เมตร
ความหนาเฉล่ีย 1-2 เมตร แปลความหมายเป็นดินชั้นบนหรือช้ันตะกอนที่ผุพังจากหินในพ้ืนที่ โดยเป็น
ช้ันดินเหนียว ชั้นที่ 2 มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 20-200 โอห์ม-เมตร พบท่ีระดับความลึก 2-10 เมตร
แปลความหมายเป็นช้ันทูฟา พบเป็นช้ันหนาประมาณ 10 เมตร เป็นช้ันต่อเนื่องยาวตลอดแนวสารวจ
ชน้ั ท่ี 3 มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 1-10 โอหม์ -เมตร มีความหนา 15-40 เมตรโดยประมาณ แปลความหมาย
เป็นช้ันหินดินดาน พบเป็นช้ันหนาทางด้านทิศตะวันออกของแนวสารวจและบางลงทางทิศตะวันตกของ
แนวสารวจ ช้ันท่ี 4 มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้ามากกว่า 10 โอห์ม-เมตร แปลความหมายเป็นชั้นหินปูน
(limestone) หรือหินปูนผุ (weathered limestone) ท่ีรองรับอยู่ด้านล่าง จากค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าที่มี
ความไม่ต่อเน่ืองบริเวณตอนกลางของแนวสารวจจึงสันนิษฐานว่าเป็นบริเวณที่มีแนวรอยแตก (เส้นสีแดง)
ซึง่ ส่งผลให้ชน้ั หนิ บริเวณดังกล่าวมีการผพุ งั

รูปที่ 4.2 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบภาพตดั ขวางแนวสารวจ SJP02
แนวสารวจ SJP03
ผลการสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตดั ขวาง (รูปที่ 4.3) ได้ข้อมูลจากผวิ ดิน

ถงึ ความลกึ ประมาณ 90 เมตร จากผลการแปลความหมายของค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า สามารถแบ่งชั้นดิน
ชัน้ หินได้เป็น 4 ช้ัน จากผิวดินลึกลงไปยังใต้ดิน ดังน้ี ช้ันที่ 1 มคี ่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 10-20 โอห์ม-เมตร
ความหนาเฉลี่ย 1-2 เมตร แปลความหมายเป็นช้ันดินหรือช้ันตะกอนท่ีผุพังจากหินในพื้นที่ โดยเป็น
ช้ันดินเหนียว ช้ันท่ี 2 มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 20-200 โอห์ม-เมตร พบที่ระดับความลึก 2-20 เมตร
แปลความหมายเป็นช้ันทูฟา พบเปน็ ช้ันหนาประมาณ 20 เมตร บริเวณด้านทิศตะวันตกของแนวสารวจและ
บางลงทางด้านทิศตะวันออกของแนวสารวจ ช้ันท่ี 3 มคี ่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 1-10 โอห์ม-เมตร ความหนา
20-30 เมตรโดยประมาณ แปลความหมายเป็นชั้นหินดินดาน ช้ันที่ 4 มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้ามากกว่า
10 โอห์ม-เมตร แปลความหมายเป็นชั้นหินปูนท่ีรองรับอยู่ด้านล่าง พบที่ความลึกประมาณ 30 เมตรจาก
ผิวดิน โดยบริเวณด้านตะวันออกของแนวสารวจเป็นหินปูนท่ีมีการผุพัง ซ่ึงจากค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าที่มี
ความไม่ตอ่ เนื่องบริเวณตอนกลางของแนวสารวจจงึ สันนิษฐานว่าเปน็ บรเิ วณท่ีมแี นวรอยแตก (เสน้ สีแดง)

รปู ที่ 4.3 ผลการสารวจและแปลความหมายคา่ สภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางแนวสารวจ SJP03

35

แนวสารวจ SJP04
ผลการสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตดั ขวาง (รูปท่ี 4.4) ได้ข้อมูลจากผวิ ดิน
ถึงความลึกประมาณ 90 เมตร จากผลการแปลความหมายของค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า สามารถแบ่งชั้นดิน
ช้ันหินได้เป็น 4 ช้ัน จากผิวดินลกึ ลงไปยังใต้ดิน ดังน้ี ช้ันท่ี 1 มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 10-20 โอห์ม-เมตร
แปลความหมายเป็นช้ันดินหรือชั้นตะกอนท่ีผุพังจากหินในพื้นที่ โดยเป็นชั้นดินเหนียว ความหนาประมาณ
1 เมตร พบบริเวณด้านทิศใต้ของแนวสารวจ ชั้นท่ี 2 มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 20-200 โอห์ม-เมตร พบท่ี
ระดบั ความลึก 1-30 เมตร แปลความหมายเป็นชั้นทฟู า พบเป็นช้ันบางบริเวณด้านทิศเหนือของแนวสารวจ
และหนาข้ึนทางด้านทิศใต้ของแนวสารวจ โดยมีความหนาประมาณ 30 เมตร ช้ันที่ 3 มีค่าสภาพต้านทาน
ไฟฟ้า 1-10 โอห์ม-เมตร ความหนา 20-40 เมตรโดยประมาณ แปลความหมายเป็นช้ันหินดินดาน ช้ันท่ี 4
มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้ามากกว่า 10 โอห์ม-เมตร แปลความหมายเป็นชั้นหินปูนที่รองรับอยู่ด้านล่าง
จากค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าที่มีความไมต่ ่อเน่ืองที่คาดว่าเป็นแนวรอยแตกบรเิ วณตอนกลางของแนวสารวจ
(เส้นสีแดง) ส่งผลใหห้ นิ ปนู บริเวณขา้ งเคยี งมีการผุพงั

รูปที่ 4.4 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางแนวสารวจ SJP04
แนวสารวจ SJP05
ผลการสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตดั ขวาง (รูปท่ี 4.5) ได้ข้อมูลจากผวิ ดิน

ถงึ ความลึกประมาณ 90 เมตร จากผลการแปลความหมายของค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า สามารถแบ่งชั้นดิน
ช้นั หินได้เป็น 4 ช้นั จากผิวดินลึกลงไปยังใต้ดิน ดังน้ี ช้ันที่ 1 มคี ่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 10-20 โอห์ม-เมตร
ความหนาเฉลี่ย 1 เมตร แปลความหมายเป็นช้ันดินหรือชัน้ ตะกอนที่ผพุ ังจากหินในพ้ืนที่ เป็นชน้ั ดินเหนียว
ชัน้ ที่ 2 มคี ่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้า 20-200 โอห์ม-เมตร พบท่รี ะดบั ความลึก 2-20 เมตร แปลความหมายเป็น
ชั้นทูฟา พบเป็นช้ันหนาทางด้านทิศเหนือถึงตอนกลางและบางลงทางดา้ นทิศใต้ของแนวสารวจ โดยมีความหนา
ประมาณ 20 เมตร ช้ันที่ 3 มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 1-10 โอห์ม-เมตร ความหนาประมาณ 30-50 เมตร
แปลความหมายเป็นชนั้ หนิ ดินดาน ชนั้ ที่ 4 มีค่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ มากกวา่ 10 โอห์ม-เมตร แปลความหมาย
เปน็ ชน้ั หนิ ปนู ทร่ี องรบั อยู่ด้านล่าง และมบี ริเวณท่ีคาดว่าจะเปน็ แนวรอยแตกหลายแนว (เสน้ สีแดง)

รปู ที่ 4.5 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวางแนวสารวจ SJP05

36

4.1.2 การสารวจวดั คา่ สภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหยั่งลกึ

จดุ สารวจ SJP-S1
จดุ สารวจ SJP-S1 ดาเนนิ การสารวจบริเวณพิกัดตาแหน่ง 739887E/1665048N ทาการ
ประมวลด้วยโปรแกรม EarthImager 1D (รูปท่ี 4.6) เม่ือนามาเปรียบเทียบกับข้อมูลทางธรณวี ิทยาในพืน้ ท่ี
และข้อมลู ผลเจาะบ่อบาดาลของกรมทรัพยากรน้าบาดาล หมายเลขบ่อ 5803D017 ซึง่ อย่หู ่างจากจดุ สารวจ
ไปทางทิศใต้ประมาณ 450 เมตร สามารถจาแนกชนั้ ดิน/ช้ันหนิ ออกเป็น 4 ชั้น จากผิวดินลึกลงไปยังใต้ดิน
ได้ดังนี้
ชั้นที่ 1 ความลึกต้ังแต่ผิวดิน ถึง 1.2 เมตร มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 16.0 โอห์ม-เมตร
มีความหนา 1.2 เมตร แปลความหมายเป็นดินชั้นบน หรือชั้นตะกอนท่ีผุพังจากหินในพ้ืนท่ี โดยเป็นช้ัน
ดินเหนยี ว
ชน้ั ที่ 2 ความลึกตั้งแต่ 1.2 เมตร ถึง 9.5 เมตร มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 40.8 โอห์ม-เมตร
มีความหนา 8.3 เมตร แปลความหมายเปน็ ชั้นทูฟา
ช้นั ที่ 3 ความลึกต้ังแต่ 9.5 เมตร ถึง 60.9 เมตร มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 29.9 โอห์ม-เมตร
มีความหนา 51.4 เมตร แปลความหมายเปน็ ชน้ั หินปนู ผุ และมรี อยแตกในชน้ั หิน
ช้ันท่ี 4 ความลึกตั้งแต่ 60.9 เมตรเป็นต้นไป มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 6.6 โอห์ม-เมตร
แปลความหมายเปน็ ช้ันหนิ ดนิ ดาน

คา่ สภาพตา้ นทานไฟฟ้า ความหนา ความลึก การแปลความหมาย
(โอหม์ -เมตร) (เมตร) (เมตร)
16.0 1.2 0.0-1.2 Topsoil
40.8 8.3 1.2-9.5 Tufa
29.9 51.4 9.5-60.9 Weathered limestone
6.6 >60.9 Shale

รปู ที่ 4.6 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพต้านทานไฟฟา้ แบบหย่ังลกึ จดุ สารวจ SJP-S1

37

จุดสารวจ SJP-S2
จุดสารวจ SJP-S2 ดาเนินการสารวจบริเวณพิกดั ตาแหน่ง 740892E/1664967N เมอื่ ทา
การประมวลดว้ ยโปรแกรม EarthImager 1D (รปู ท่ี 4.7) เมอ่ื นามาเปรียบเทียบกับข้อมลู ทางธรณีวทิ ยาใน
พ้ืนที่ สามารถจาแนกชน้ั ดิน/ช้นั หิน ออกเป็น 4 ชน้ั จากผิวดนิ ลกึ ลงไปยงั ใต้ดินได้ดงั น้ี
ชน้ั ท่ี 1 ความลึกต้ังแต่ผิวดิน ถึง 3.2 เมตร มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 103.7 โอห์ม-เมตร
มีความหนา 3.2 เมตร แปลความหมายเป็นดินชั้นบน หรือชั้นตะกอนที่ผุพังจากหินในพื้นที่ โดยเป็นช้ัน
ดนิ ปนทราย
ชั้นท่ี 2 ความลึกตั้งแต่ 3.2 เมตร ถึง 11.0 เมตร มคี ่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 122.7 โอห์ม-เมตร
มีความหนา 7.8 เมตร แปลความหมายเปน็ ชนั้ ทูฟา
ชน้ั ที่ 3 ความลึกตงั้ แต่ 11.0 เมตร ถงึ 89.4 เมตร มีคา่ สภาพต้านทานไฟฟา้ 4.8 โอหม์ -เมตร
มีความหนา 78.4 เมตร แปลความหมายเปน็ หินดนิ ดาน
ชั้นที่ 4 ความลกึ ต้ังแต่ 89.4 เมตรเปน็ ตน้ ไป มคี า่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ 86.2 โอห์ม-เมตร
แปลความหมายเปน็ ชั้นหินปูน

คา่ สภาพตา้ นทานไฟฟ้า ความหนา ความลกึ การแปลความหมาย
(โอห์ม-เมตร) (เมตร) (เมตร)
103.7 3.2 0.0-3.2 Topsoil
122.7 7.8 3.2-11.0 Tufa
4.8 78.4 11.0-89.4 Shale
86.2 >89.4 Limestone

รปู ที่ 4.7 ผลการสารวจและแปลความหมายคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบหยงั่ ลึกจุดสารวจ SJP-S2

38

จดุ สารวจ SJP-S3
จุดสารวจ SJP-S3 ดาเนนิ การสารวจบริเวณพิกัดตาแหน่ง 740551E/1664558N เมอ่ื ทา
การประมวลด้วยโปรแกรม EarthImager 1D (รูปที่ 4.8) เมอื่ นามาเปรยี บเทยี บกับข้อมูลทางธรณวี ทิ ยาใน
พนื้ ที่ สามารถจาแนกชัน้ ดิน/ชั้นหนิ ออกเปน็ 4 ช้ัน จากผวิ ดินลึกลงไปยงั ใต้ดนิ ได้ดังนี้
ชนั้ ท่ี 1 ความลึกตงั้ แต่ผิวดิน ถึง 1.1 เมตร มีคา่ สภาพต้านทานไฟฟ้า 48.5 โอห์ม-เมตร
มีความหนา 1.1 เมตร แปลความหมายเปน็ ดินช้ันบน หรือชัน้ ตะกอนทผ่ี พุ งั จากหินในพนื้ ที่ โดยเป็นตะกอน
ดนิ ปนทราย
ช้นั ที่ 2 ความลกึ ต้ังแต่ 1.1 เมตร ถงึ 5.1 เมตร มีคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟ้า 83.9 โอห์ม-เมตร
มคี วามหนา 3.9 เมตร แปลความหมายเปน็ ชน้ั ทูฟา
ชน้ั ที่ 3 ความลึกต้ังแต่ 5.1 เมตร ถึง 142.1 เมตร มคี ่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 20.7 โอห์ม-เมตร
มีความหนา 137.0 เมตร แปลความหมายเปน็ ชัน้ หนิ ดนิ ดาน
ชน้ั ท่ี 4 ความลึกตั้งแต่ 142.1 เมตรเปน็ ต้นไป มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 4.4 โอห์ม-เมตร
แปลความหมายเปน็ ชั้นหินปูนผุ และมีรอยแตกในชนั้ หิน

คา่ สภาพตา้ นทานไฟฟ้า ความหนา ความลกึ การแปลความหมาย
(โอหม์ -เมตร) (เมตร) (เมตร)
48.5 1.1 0.0-1.1 Topsoil
83.9 3.9 1.1-5.1 Tufa
20.7 137.0 5.1-142.1 Shale
4.4 >142.1 Weathered limestone

รูปท่ี 4.8 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหยง่ั ลกึ จุดสารวจ SJP-S3

39

จดุ สารวจ SJP-S4
จดุ สารวจ SJP-S4 ดาเนินการสารวจบริเวณพิกดั ตาแหน่ง 741276E/ 1664615N เม่ือ
ทาการประมวลดว้ ยโปรแกรม EarthImager 1D (รปู ที่ 4.9) เม่ือนามาเปรยี บเทียบกบั ขอ้ มลู ทางธรณวี ิทยา
ในพืน้ ที่ สามารถจาแนกชัน้ ดิน/ชน้ั หิน ออกเป็น 5 ช้นั จากผิวดินลึกลงไปยงั ใตด้ ินได้ดังน้ี
ช้ันที่ 1 ความลึกต้ังแต่ผิวดิน ถึง 0.4 เมตร มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 20.0 โอห์ม-เมตร
มีความหนา 0.5 เมตร แปลความหมายเปน็ ดนิ ชัน้ บนหรอื ช้นั ตะกอนท่ีผุพงั จากหินในพน้ื ที่ เป็นชนั้ ดินเหนียว
ช้นั ที่ 2 ความลึกตัง้ แต่ 0.4 เมตร ถึง 2.3 เมตร มีค่าสภาพต้านทานไฟฟา้ 249.9 โอห์ม-เมตร
มีความหนา 1.8 เมตร แปลความหมายเป็นช้นั ทูฟา
ชนั้ ท่ี 3 ความลึกตง้ั แต่ 2.3 เมตร ถึง 28.5 เมตร มคี า่ สภาพต้านทานไฟฟา้ 54.1 โอห์ม-เมตร
มีความหนา 26.3 เมตร แปลความหมายเปน็ ชัน้ หินดินดาน
ชน้ั ที่ 4 ความลึกต้งั แต่ 28.5 เมตร ถงึ 88.5 เมตร มคี ่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ 7.7 โอห์ม-เมตร
มคี วามหนา 60.0 เมตร แปลความหมายเป็นชนั้ หนิ ปนู ผุ และมรี อยแตกในช้ันหิน
ชน้ั ที่ 5 ความลึกตั้งแต่ 88.5 เมตรเป็นต้นไป มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า 38.2 โอห์ม-เมตร
แปลความหมายเป็นช้นั หนิ ปูน

ค่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ ความหนา ความลกึ การแปลความหมาย
(โอห์ม-เมตร) (เมตร) (เมตร)
20.0 0.4 0.0-0.4 Topsoil
249.9 1.8 0.4-2.3 Tufa
54.1 26.3 2.3-28.5 Shale
7.7 60.0 28.5-88.5 Weathered limestone
38.2 >88.5 Limestone

รูปที่ 4.9 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบหย่งั ลกึ จดุ สารวจ SJP-S4

40

จุดสารวจ SJP-S5
จุดสารวจ SJP-S5 ดาเนนิ การสารวจบริเวณพิกัดตาแหนง่ 740914E/1664060N เมือ่ ทา
การประมวลดว้ ยโปรแกรม EarthImager 1D (รปู ท่ี 4.10) เมือ่ นามาเปรียบเทยี บกับขอ้ มูลทางธรณีวิทยา
ในพน้ื ท่ี สามารถจาแนกชัน้ ดิน/ชนั้ หนิ ออกเป็น 4 ชนั้ จากผวิ ดนิ ลกึ ลงไปยงั ใตด้ ินได้ดงั น้ี
ชน้ั ท่ี 1 ความลึกต้ังแต่ผิวดิน ถึง 1.2 เมตร มคี ่าสภาพต้านทานไฟฟา้ 35.5 โอห์ม-เมตร
มีความหนา 1.2 เมตร แปลความหมายเป็นดินช้ันบน หรือช้ันตะกอนที่ผุพังจากหินในพื้นที่ โดยเป็นช้ัน
ดนิ เหนยี ว
ช้นั ที่ 2 ความลกึ ตัง้ แต่ 1.2 เมตร ถึง 4.9 เมตร มีคา่ สภาพต้านทานไฟฟ้า 72.9 โอหม์ -เมตร
มคี วามหนา 3.7 เมตร แปลความหมายเปน็ ชน้ั ทูฟา
ชั้นที่ 3 ความลกึ ตัง้ แต่ 4.9 เมตร ถึง 102.4 เมตร มคี า่ สภาพต้านทานไฟฟา้ 5.1 โอหม์ -เมตร
มีความหนา 97.5 เมตร แปลความหมายเปน็ ชั้นหินดินดาน
ชั้นที่ 4 ความลกึ ตง้ั แต่ 102.4 เมตรเปน็ ต้นไป มีค่าสภาพต้านทานไฟฟา้ 17.8 โอห์ม-เมตร
แปลความหมายเปน็ ชนั้ หนิ ปูนผุ และมรี อยแตกในชน้ั หนิ

ค่าสภาพต้านทานไฟฟา้ ความหนา ความลึก การแปลความหมาย
(โอห์ม-เมตร) (เมตร) (เมตร)
35.5 1.2 0.0-1.2 Topsoil
72.9 3.7 1.2-4.9 Tufa
5.1 97.5 4.9-102.4 Shale
17.8 >102.4 Weathered limestone

รูปท่ี 4.10 ผลการสารวจและแปลความหมายค่าสภาพต้านทานไฟฟา้ แบบหยง่ั ลกึ จุดสารวจ SJP-S5