ไวรัสและไวรอยด์ศัตรูพืชควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจีน(e-book)

คู่มอื
บัญชรี ายชอื่ ศัตรูพืชควบคมุ สำหรบั พชื นำเข้า

แห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน

中华人民共和国进境植物检疫性有害生物名录

Catalogue of quarantine pests for import plants
to the People’s Republic of China

จัดทำโดย
นางสาวสุภาพร ฟ้าเลิศ ผูช้ ว่ ยนายตรวจพชื
นางสาวศภุ สิริ เชวงเผา่ พนั ธ์ุ นักวิชาการเกษตรปฏบิ ัตกิ าร

ไวรัสและไวรอยด์ศัตรพู ชื ควบคมุ สาธารณรฐั ประชาชนจนี ก

ฝา่ ยวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

คำนำ

คู่มือบัญชีรายชื่อศัตรูพืชควบคุมสำหรับพืชนำเข้าแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน
คณะผู้จัดทำอยู่ใน ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน ได้จัดทำขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์
เผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับชนิดศัตรูพืชกักกันของประเทศจีนให้กับพนักงานเจ้าหน้าที่เพื่อใช้
ประกอบในการตรวจสอบศตั รูพืชท่ีอาจตดิ ไปกับสินคา้ เกษตรทต่ี อ้ งการส่งออกไปยังประเทศ
จนี หากจีนมกี ารตรวจพบศตั รพู ืชควบคุมดังกล่าวติดไปกบั สินคา้ จนี จะทำหนังสือแจ้งเตือน
(notification) มายังประเทศไทย และ/หรือ มีมาตรการด้านสขุ อนามัยพืชเพ่ิมข้ึน เช่น การ
ทำทรตี เมนท์ การปฏิเสธการนำเขา้ สินค้าหรือส่งกลับ ซงึ่ ทำใหส้ นิ ค้าส่งถึงมือผู้รับปลายทาง
ลา่ ชา้ หรือเกดิ ความเสยี หายรวมถึงเกิดผลกระทบในการส่งออกของประเทศไทยในคร้งั ถัดไป

รายชือ่ ทั้งหมดของศตั รูพืชควบคุมสำหรับพชื นำเข้าแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน
ทค่ี ณะผู้จดั ทำฯ ไดร้ วบรวมนี้ มาจากเอกสารของสำนกั งานที่ปรึกษาการเกษตรต่างประเทศ
ประจำกรุงปักกิ่ง ซึ่งเป็นหน่วยงานท่ีได้ติดตามและตรวจสอบการประกาศปรับปรุงรายช่ือ
บัญชีรายชื่อศัตรูพืชควบคุมสำหรับพืชนำเข้าแหง่ สาธารณรัฐประชาชนจีนบนเว็บไซต์ กรม
กักกันพืชและสัตว์ สำนักงานการศุลกากรแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน ( General
Administration of Customs of People’s Republic of China: GACC) เมื่อวันที่ 9
เมษายน 2564 ตามประกาศเลขที่ 413 ทก่ี ระทรวงเกษตรและกิจการชนบทแห่งสาธารณรัฐ
ประชาชนจีน (Ministry Agriculture and Rural Affairs of the People’s Republic of
China: MARA) และสำนักงานการศุลกากรแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน ได้ร่วมกันกำหนด
ขึ้นและประกาศให้มีผลบังคับใช้ ชนิดศัตรูพืชแบ่งออกเป็น 7 ประเภท ได้แก่ 1) ศัตรูพืช
ประเภทแมลง จำนวน 148 รายการ 2) ศัตรูพืชประเภทสัตว์อ่อน จำนวน 9 รายการ 3)
ศัตรูพืชประเภทเชื้อรา จำนวน 127 รายการ 4) ศัตรูพืชประเภทโพรคาริโอติก จำนวน 59
รายการ 5) ศัตรูพืชประเภทไส้เดือนฝอย จำนวน 20 รายการ 6) ศัตรูพืชประเภทไวรสั และ
ไวรอยด์ จำนวน 41 รายการ และ 7) ศตั รูพืชประเภทวัชพืช จำนวน 42 รายการ รวมท้ังส้ิน
446 รายการ

คู่มือที่จัดทำในครั้งนี้ส่วนหนึ่ง ได้รับการสนับสนุนงบจากแผนการใช้จ่ายเงิน
ตามระเบยี บกรมวิชาการเกษตร ว่าด้วยคา่ ตรวจสอบศตั รพู ชื พ.ศ.2563 มีทง้ั หมด 7 เล่ม
และในรอบนี้เผยแพร่ความรู้ในเล่มท่ี 1 คือ ไวรัสและไวรอยด์ ส่วนคู่มืออืน่ ๆ จะเผยแพร่ใน

ไวรสั และไวรอยด์ศัตรพู ชื ควบคุมสาธารณรฐั ประชาชนจนี ก

ฝ่ายวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

ลำดับถัดไปและหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะเป็นประโยชน์แก่ตัวผู้อ่านไม่มากก็น้อย และโปรด
ตดิ ตามฉบับตอ่ ไปจนครบท้ังหมดเพ่อื ประโยชน์ทางดา้ นกักกนั พืช

คณะผู้จัดทำ
ดา่ นตรวจพชื เชียงแสน เดอื นกุมภาพันธ์ 2565

ไวรัสและไวรอยด์ศตั รพู ชื ควบคมุ สาธารณรฐั ประชาชนจีน ข

ฝา่ ยวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

สารบาญ หน้า
ก
เรอ่ื ง ข
คำนำ 1
สารบาญ
รายชือ่ ไวรสั และไวรอยด์ 5
และคำอา่ นภาษาจีน 6
Virus and Viroid 7
8
病毒及类病毒 9
10
1. African Cassava Mosaic Virus, ACMV 11
2. Apple Stem Grooving Virus, ASPV 12
3. Arabis Mosaic Virus, ArMV 13
4. Banana Bract Mosaic Virus, BBrMV 14
5. Bean Pod Mottle Virus, BPMV 15
6. Broad Bean Stain Virus, BBSV 16
7. Cacao Swollen Shoot Virus, CSSV 17
8. Cotton Leaf Crumple Virus, CLCrV 18
9. Cotton Leaf Curl Virus, CLCuV 19
10. Cucumber Green Mottle Mosaic Virus, CGMMV 20
11. Maize Chlorotic Dwarf Virus, MCDV 21
12. Maize Dwarf Mosaic Virus, MDMV
13. Oat Mosaic Virus, OMV
14. Peanut Stunt Virus, PSV
15. Plum Pox Virus, PPV
16. Potato Mop-Top Virus, PMTV
17. Potato Virus V, PVV

ไวรสั และไวรอยดศ์ ัตรูพชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจนี ค

ฝา่ ยวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

สารบาญ (ตอ่ ) หนา้
22
เรือ่ ง 23
18. Potato Yellow Dwarf Virus, PYDV 24
19. Prunus Necrotic Ringspot Virus, PNRSV 25
20. Southern Bean Mosaic Virus, SBMV 26
21. Strawberry Latent Ringspot Virus, SLRSV 27
22. Tomato Black Ring Virus, TBRV 28
23. Tomato Brown Rugose Fruit Virus, ToBRFV 29
24. Tomato Ringspot Virus, ToRSV 30
25. Tomato Spotted Wilt Virus, TSWV 31
26. Wheat Streak Mosaic Virus, WAMV 32
27. Apple Fruit Crinkle Viroid, AFCVd 33
28. Avocado sunblotch viroid, ASBVd 34
29. Coconut Cadang-Cadang Viroid, CCCVd 35
30. Coconut Tinangaja Viroid, CTiVd 36
31. Hop Latent Viroid, HLVd 37
32. Pear Blister Canker Viroid, PBCVd 38
33. Potato Spindle Tuber Viroid, PSTVd 38
34. Carnation Ringspot Virus, CRSV 39
35. Cowpea Severe Mosaic Virus, CPSMV 39
36. Maize Chlorotic Mottle Virus, MCMV 40
37. Peach Rosette Mosaic Virus, PRMV 40
38. Potato Virus A, PVA
39. Sowbane Mosaic Virus, SoMV

ไวรสั และไวรอยด์ศตั รูพชื ควบคุมสาธารณรฐั ประชาชนจีน ง

ฝา่ ยวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

สารบาญ (ต่อ) หน้า
41
เรือ่ ง 41
40. Sugarcane Streak Virus, SSV 42
41. Tobacco Ringspot Virus, TRSV
เอกสารอ้างอิง

ไวรสั และไวรอยด์ศัตรูพชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจนี จ

ฝ่ายวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

รายชอ่ื ไวรัสและไวรอยดศ์ ตั รูพชื ควบคมุ สำหรบั พืชนำเขา้ สู่

สาธารณรฐั ประชาชนจนี

Virus and Viroid 病毒及类病毒 (ป้ิงตู๋จ๋ีเล่ยป้งิ ต)ู๋

ลำดับ Scientific name Chinese name

1 African Cassava Mosaic Virus, 非洲木薯花叶病毒
ACMV (เฟยโจวมฉู่ วู๋ฮวาเย่ปง้ิ ต)ู๋

2 Apple Stem Grooving Virus, ASPV 苹果茎沟病毒
(ผง๋ิ กว๋าจิงกวาป้งิ ต)ู๋

3. Arabis Mosaic Virus, ArMV 南芥菜花叶病毒

(หนานเจี๊ยะชา่ ยฮวาเยป่ ิง้ ตู๋)

4. Banana Bract Mosaic Virus, BBrMV 香蕉苞片花叶病毒

(เซียงเจียวเปาเพีย่ นฮวาเย่ปิง้ ตู๋)

5. Bean Pod Mottle Virus, BPMV 菜豆英斑驳病毒

(ซ่ายโตว้ ยิงปานโบว๋ ปงิ้ ตู๋)

6. Broad Bean Stain Virus, BBSV 蚕豆染色病毒

(ซา่ ยโตว้ ยา๋ นเซ่อปง้ิ ต)ู๋

7. Cacao Swollen Shoot Virus, CSSV 可可肿枝病毒
(เคอ๋ เค๋อจง๋ จอื ป้งิ ตู๋)

8. Cotton Leaf Crumple Virus, 棉花皱叶病毒
CLCrV (เม๋ยี นฮวาโจว้ เย่ปิ้งต)ู๋

9. Cotton Leaf Curl Virus, 棉花曲叶病毒
CLCuV
(เม๋ยี นฮวาชวเู ยป่ ิง้ ตู๋)

10. Cucumber Green Mottle 黄瓜绿斑驳花叶病毒
Mosaic Virus, CGMMV
(ฮวางกวาลว่ีปานโป๋วปิง้ ต๋)ู

11. Maize Chlorotic Dwarf Virus, 玉米褪绿矮缩病毒
MCDV (ยวู้ หม๋ที ุ้ยลว่ีอา๋ ยโซวป้ิงตู๋)

ไวรสั และไวรอยด์ศัตรูพชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจนี 1

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

รายช่ือไวรสั และไวรอยด์ศตั รูพชื ควบคมุ สำหรบั พืชนำเข้าสู่

สาธารณรฐั ประชาชนจีน (ต่อ)

Virus and Viroid 病毒及类病毒 (ปิ้งต๋จู ีเ๋ ล่ยป้ิงต)ู๋

ลำดับ Scientific name Chinese name

12. Maize Dwarf Mosaic Virus, 玉米矮花叶病毒
MDMV
(ยู้วหมอ๋ี า๋ ยฮวาเย่ปง้ิ ตู๋)

13. Oat Mosaic Virus, OMV 燕麦花叶病毒

(ยา้ นมา้ ยฮวาเย่ป้ิงตู๋)

14. Peanut Stunt Virus, PSV 花生矮化病毒

(ฮวาเชิงอา๋ ยฮวา่ ปงิ้ ตู)๋

15. Plum Pox Virus, PPV 李痘病毒

16. Potato Mop-Top Virus, PMTV (หลโี๋ ด้วป้ิงต)ู๋

17. Potato Virus V, PVV 马铃薯帚项病毒

18. Potato Yellow Dwarf Virus, (หม๋าหลงิ ฉ๋วู โจว๋ เซ่ยี งปิง้ ต๋)ู
PYDV 马铃薯 V 病毒
(หม๋าหลิงฉวู๋ V ปิง้ ตู๋)
19. Prunus Necrotic Ringspot
Virus, PNRSV 马铃薯黄矮病毒

20. Southern Bean Mosaic Virus, (หมา๋ หลงิ ฉู๋วฮวา๋ งอ๋ายปิ้งต)ู๋
SBMV
李属坏死环斑病毒
21. Strawberry Latent Ringspot
Virus, SLRSV (หลีฉ๋ วู๋ ฮว้ายฉ๋ือฮวา๋ นปานปิง้ ตู๋)

南方菜豆花叶病毒

(หน๋านฟางช่ายโต้วฮวาเย่ป้ิงตู๋)

草莓潜隐环斑病毒

(ฉ๋าวเหมย๋ เฉยี นย๋ินฮวา๋ นปาน
ป้ิงต๋)ู

ไวรสั และไวรอยดศ์ ัตรพู ชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจนี 2

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

รายชื่อไวรสั และไวรอยด์ศัตรพู ชื ควบคมุ สำหรบั พืชนำเขา้ สู่

สาธารณรัฐประชาชนจนี (ต่อ)

Virus and Viroid 病毒及类病毒 (ปิ้งตูจ๋ ี๋เลย่ ปง้ิ ต๋)ู

ลำดบั Scientific name Chinese name

22. Tomato Black Ring Virus, 番茄黑环病毒
TBRV (ฟานเฉ๋ียเฮยฮว๋านปิง้ ตู๋)

23. Tomato Brown Rugose Fruit 番茄褐色皱果病毒
(ฟานเฉย๋ี เหอ๋ เซ่อโจ้วกวา๋ ปิ้งต)ู๋
Virus, ToBRFV

24. Tomato Ringspot Virus, 番茄环斑病毒
ToRSV
(ฟานเฉย๋ี ฮว๋านปานปิง้ ตู๋)

25. Tomato Spotted Wilt Virus, 番茄班萎病毒
TSWV (ฟานเฉ๋ียปานเวย๋ ป้งิ ตู๋)

26. Wheat Streak Mosaic Virus, 小麦线条花叶病毒 (เซย่ี ว

WAMV ม่ายเซี่ยนท๋าวฮวาเย่ปงิ้ ตู๋)

27. Apple Fruit Crinkle Viroid, 苹果皱果类病毒
AFCVd
(ผง๋ิ กว๋าโจ้วกว๋าเลย่ ป้ิงตู๋)

28. Avocado sunblotch viroid, 鳄梨日斑类病毒
ASBVd
(เอ๋อหลยี ือ่ ปานเล้ยปง้ิ ต๋)ู

29. Coconut Cadang-Cadang 椰子死亡类病毒
Viroid, CCCVd
(เยจฉึ ื๋อหว๋างเลย้ ป้ิงต)ู๋

30. Coconut Tinangaja Viroid, 椰子败生类病毒
CTiVd
(เยจปึ ้ายเชิงเล่ยป้ิงตู๋)

31. Hop Latent Viroid, HLVd 啤酒花潜隐类病毒

(ผจี ิว่ ฮวาเฉยี นยน๋ิ เล่ยป้ิงตู๋)

ไวรสั และไวรอยด์ศตั รูพชื ควบคมุ สาธารณรัฐประชาชนจนี 3

ฝ่ายวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

รายชื่อไวรสั และไวรอยดศ์ ัตรูพชื ควบคมุ สำหรบั พืชนำเข้าสู่

สาธารณรัฐประชาชนจนี (ต่อ)

Virus and Viroid 病毒及类病毒 (ปง้ิ ตู๋จี๋เล่ยปิ้งต)ู๋

ลำดบั Scientific name Chinese name

32. Pear Blister Canker Viroid, 莉疱症溃疡类病毒
PBCVd (หลีเผา้ เจงิ้ คว้ายหย๋างเลย่ ปิ้งตู)๋

33. Potato Spindle Tuber Viroid, 马铃薯纺锤块茎类病毒
PSTVd
(หม๋าหล๋งิ ฉู๋วฝา๋ งชว้ ยควา้ ยจงิ

เลย่ ปง้ิ ตู๋)

36. Maize Chlorotic Mottle Virus, 玉米褪绿斑驳病毒
MCMV (ยวู้ หมีท๋ ยุ้ ลว่ีปานโปว๋ ป้งิ ตู๋)

37. Peach Rosette Mosaic Virus, 桃丛簇花叶病毒
PRMV (ถา๋ วฉง๋ ชู่ฮวาเยป่ ้ิงต)ู๋

38. Potato Virus A, PVA 马铃薯 A 病毒

(หมา๋ หลิงฉู๋ว A ปิ้งต๋)ู

39. Sowbane Mosaic Virus, SoMV 蒙草花叶病毒
(เมง๋ิ ฉ๋าวฮวาเยป่ ง้ิ ต๋)ู

40. Sugarcane Streak Virus, SSV 甘蔗线条病毒
(กานเจอ้ เซ่ียนท๋าวป้ิงตู)๋

41. Tobacco Ringspot Virus, TRSV 烟草环斑病毒
(ย๋านฉ๋าวฮวา๋ นปานป้งิ ต)ู๋

ไวรัสและไวรอยด์ศตั รพู ชื ควบคมุ สาธารณรฐั ประชาชนจีน 4

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

1. ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name): African Cassava Mosaic Virus,
ACMV
ช่อื วทิ ยาศาสตรข์ องจีน (Chinese name): 非洲木薯花叶病毒
พชื อาศยั (host): มนั สำปะหลงั (cassava)
ลักษณะอาการ (symptom): ลักษณะอาการทีส่ ามารถพบได้ในมันสำปะหลัง
ได้แก่ จุดเนื้อเยื่อตายบนใบ ใบฟอกสีเป็นสีซีดถึงขาว เป็นด่างบนใบ พื้นที่
คลอโรฟลิ ลล์ ดน้อยลง มีผลให้กระบวนการสงั เคราะหแ์ สงลดนอ้ ยลง (ภาพที่ 1)
การถา่ ยทอด (transmission): แมลงหวขี่ าว (whitefly; Bemisia tabaci
Gennadius) [1]

ภาพที่ 1 ลักษณะอาการของต้นมันสำปะหลังที่ถกู เข้าทำลายโดย African cassava mosaic
virus, ACMV [2]

ไวรสั และไวรอยด์ศตั รพู ชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจีน 5

ฝา่ ยวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

2. ชื่อวทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Apple Stem Grooving Virus,
ASPV
ชื่อวทิ ยาศาสตรข์ องจนี (Chinese name): 苹果茎沟病毒
พืชอาศัย (host): แอปเปิล (apple), แพร์ (pear), มะตูม (quince)
ลักษณะอาการ (symptom): เชื้อสาเหตุเข้าทำลายเนื้อเยื่อพืชทำให้เนื่อเยื่อ
พืชตายเป็นเส้นสีน้ำตาล เรียกว่า “apple junction necrotic pitting” หรือ
“top working” (ภาพที่ 2) หากนำชิ้นส่วนของพืชที่เป็นโรคมาทำการ
ขยายพันธุ์ต่อ เช่น การต่อกิ่ง (graft union) จะมีผลทำให้ต้นแอปเปิลส่วนท่ี
เปน็ โรคเน้ือเยื่อถูกทำลายอยา่ งรวดเร็วและตาย [3]
การถ่ายทอด (transmission): วัสดุทางการเกษตร และการดูแลรักษาใน
โรงเพาะชำ

ภาพที่ 2 ลักษณะอาการบนลำตน้ แอปเปลิ ท่ีเกดิ จากการเข้าทำลาย
ของ Apple Stem Grooving Virus, ASPV [4]

ไวรสั และไวรอยดศ์ ตั รพู ชื ควบคมุ สาธารณรัฐประชาชนจนี 6

ฝ่ายวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

3. ชอ่ื วทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Arabis Mosaic Virus, ArMV
ชื่อวทิ ยาศาสตรข์ องจนี (Chinese name): 南芥菜花叶病毒
พืชอาศัย (host): สามารถเข้าทำลายพืชได้หลายชนิด ได้แก่ สตรอว์เบอร์รี,
ฮ็อพ, กัญชง, องุ่น, สกุลพีลาโกเนียม, แรสเบอร์รี, ผักกาดฝรั่ง, ขึ้นฉ่าย,
ฮอสแรดิช,ไลลกั , พชี และผักกาดหอม
ล ั ก ษ ณ ะ อ า ก า ร ( symptom): ใ น White clover (Trifolium repens)
เส้นกลางใบจะมีลักษณะใส หรือมีลักษณะเป็นจุดเนื้อเยื่อตายสีเหลือง
แต่พืชอื่นมักไม่ค่อยพบเจอ หรืออาจพบเจออาการแคระแกร็น ใบเหลือง
ส่วนรากของพืชส่วนใหญ่ที่ถูกการเข้าทำลายโดยไส้เดือนฝอยจะมีอาการ
รากบวมรว่ มด้วย [5]
การถา่ ยทอด (transmission): ไสเ้ ดือนฝอย Xiphinema spp. และ
Longidorus spp.

ภาพท่ี 3 ลักษณะอาการของผักกาดหอมท่ถี ูกเข้าทำลายโดยเชอื้ Arabis Mosaic Virus,
ArMV

ไวรสั และไวรอยดศ์ ตั รพู ชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจนี 7

ฝ่ายวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

4. ชือ่ วิทยาศาสตร์ (Scientific name): Banana Bract Mosaic Virus,
BBrMV
ชื่อวทิ ยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 香蕉苞片花叶病毒
พืชอาศัย (host): พืชตระกลู กล้วย (Musaceae plant family)
ลักษณะอาการ (symptom): เป็นขีดสีเขียวหรือสีน้ำตาลแดงหรือมีแผลเปน็
รูปคล้ายเข็มบริเวณก้านใบ และบางครั้งอาจพบบริเวณเส้นกึ่งกลางใบของ
ใบใหม่ บริเวณลำต้นที่แตกแขนงออกมาอาจพบจุดขดี เนอื้ เยื่อตายสีเหลืองอ่อน
หรือสีเหลืองขาว [6]
การถา่ ยทอด (transmission): เพลี้ยอ่อน 4 ชนิด ที่ระบาดในออสเตรเลีย
ได้แก่ banana aphid (Pentalonia nigronervosa), corn aphid
(Rhopaloshiphum maidis), cotton หรอื melon aphid
(Aphis gossypii) และ cowpea aphid (Aphis craccivora)

ภาพท่ี 4 ลักษณะอาการของตน้ กล้วย และลักษณะอาการของปลที เี่ กดิ จากการเขา้ ทำลาย
ของ Banana Bract Mosaic Virus, BBrMV

ไวรัสและไวรอยด์ศตั รูพชื ควบคมุ สาธารณรัฐประชาชนจนี 8

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

5. ชอ่ื วิทยาศาสตร์ (Scientific name): Bean Pod Mottle Virus, BPMV
ชื่อวทิ ยาศาสตรข์ องจีน (Chinese name): 菜豆英斑驳病毒
พชื อาศยั (host): ถั่วเหลือง (soybean; Glycine max L.)
ลักษณะอาการ (symptom): สามารถพบอาการจุดเนื้อเยื่อตายบนใบ
จากนัน้ จดุ เนือ้ เยอื่ รวมตวั กนั ทำใหม้ ีลกั ษณะเปน็ ด่างๆ ซึง่ ลกั ษณะอาการมักพบ
บนใบอ่อน ทั้งน้ีลักษณะอาการขึ้นอยู่กบั สายพันธุ์ของถ่ัวเหลือง ต้นถั่วอาจพบ
เป็นจุดเนื้อเยื่อเป็นสีเหลืองถึงสีน้ำตาล และกลายเป็นจุดเนื้อเยื่อตายในที่สุด
ในถั่วเหลืองหาก BPMV เข้าทำลายมีผลให้ลำต้นแก่ช้า เรียก “green stem”
ถั่วแขกพบลักษณะอาการจุดเนื้อเยื่อตายบนฝักแต่อาการไม่เด่นชัดเนื่องจาก
มลี ักษณะของขนปกคลมุ อยู่ [7]
การถ่ายทอด (transmission): bean leaf beetle (Cerotoma trifurcata)

ภาพที่ 5 ลกั ษณะอาการของพืชตระกูลถ่วั ทถี่ ูกเขา้ ทำลายโดย Bean Pod Mottle Virus,
BPMV

ไวรสั และไวรอยดศ์ ัตรูพชื ควบคุมสาธารณรฐั ประชาชนจนี 9

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

6. ช่ือวิทยาศาสตร์ (Scientific name): Broad Bean Stain Virus, BBSV
ช่อื วิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 蚕豆染色病毒
พืชอาศยั (host): ถวั่ ปากอ้า (Broad bean; Vicia faba L.)
ลักษณะอาการ (symptom): พบจุดเนื้อเยื่อตายบนเมล็ด ขนาดของเมล็ด
ลดลง และรูปรา่ งของเมล็ดเปลี่ยนแปลงไป (ภาพท่ี 6) [8]
การถา่ ยทอด (transmission): เพล้ียอ่อน

ภาพท่ี 6 ลกั ษณะอาการของเมลด็ ถัว่ ปากอ้าทีถ่ กู เขา้ ทำลายโดย Broad Bean Stain Virus,
BBSV

ไวรัสและไวรอยดศ์ ัตรูพชื ควบคมุ สาธารณรัฐประชาชนจีน 10

ฝา่ ยวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

7. ชอ่ื วทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Cacao Swollen Shoot Virus,
CSSV
ชอื่ วทิ ยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 可可肿枝病毒
พชื อาศยั (host): โกโก้ Theobroma cocoa L.
ลักษณะอาการ (symptom): เชอื้ สาเหตุสามารถเขา้ ทำลายได้ทุกสว่ นของพืช
หากเข้าทำลายบริเวณลำต้นและรากจะพบอาการบวม ใบออ่ นมกั พบเป็นสีแดง
ทัง้ ใบ สว่ นใบแกม่ ักมีลักษณะเป็นขดี สีแดงตามเส้นใบ หรือเปน็ สซี ีดตามขอบใบ
ผลโกโกเ้ ปลยี่ นรปู กลายเปน็ กลมขึน้ เล็กลง และผิวเรยี บมากขึน้ [9]
การถา่ ยทอด (transmission): เพลี้ยแป้งมะมว่ ง (mealybug) 10 ชนดิ ได้แก่
Planococcoides nja-lensis, Planococcus citri, Planococcus kenyae,
Phenacoccus hargreavesi, Planococcus sp. Celtis, Pseudococcus
concavocerrari, Ferrisia virgata, Pseudococcus longispinus,
Delococcus tafoensis และ Paraputo anomalus

ภาพที่ 7 ลกั ษณะสว่ นต่างๆของโกโก้ทถี่ ูกเขา้ ทำลายโดย Cacao Swollen Shoot Virus,
CSSV

ไวรัสและไวรอยดศ์ ตั รพู ชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจีน 11

ฝ่ายวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

8. ชอื่ วิทยาศาสตร์ (Scientific name): Cotton Leaf Crumple Virus,
CLCrV
ช่ือวิทยาศาสตร์ของจนี (Chinese name): 棉花皱叶病毒
พืชอาศยั (host): ฝา้ ย (Gossypium hirsutum L.)
ลักษณะอาการ (symptom): ใบมีลกั ษณะยน่ หรอื มว้ นงอ หรืออาจพบบนใบ
มีจุดสีขาวถึงเหลอื ง หากอาการรุนแรงจะทำให้ใบกลายเป็นสีขาวหรือสีเหลือง
ส่วนอาการบนผลจะพบมีลักษณะอาการเป็นปื้นๆ สีขาวซีดถึงเหลืองทำให้
ดเู หมือนผลยังไมส่ ุก [10]
การถา่ ยทอด (transmission): whitefly (Bemisia tabaci)

ภาพท่ี 8 ลักษณะอาการของฝ้ายทถ่ี กู เขา้ ทำลายโดย Cotton Leaf Crumple Virus,
CLCrV

ไวรัสและไวรอยดศ์ ัตรพู ชื ควบคุมสาธารณรฐั ประชาชนจีน 12

ฝา่ ยวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

9. ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name): Cotton Leaf Curl Virus, CLCuV
ช่อื วิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 棉花曲叶病毒
พืชอาศัย (host): ฝ้าย (Gossypium hirsutum L), ถั่วเหลือง (soyabean),
กระเจีย๊ บ (okra), มะเขือยาว (eggplant), มะเขือเทศ (tomato), พริก (chilli),
ถั่วพุ่ม (cowpea), แรดิช (radish), ยาสูบ (tobacco), แตงกวา (cucumber),
เมล่อน (melons) และสกุลชบา (hibiscus)
ลกั ษณะอาการ (symptom): ขอบใบมว้ นลง เสน้ ใบบวม เปน็ สเี ขม้ ใบเลก็
เปน็ สีเหลืองจนถึงขาว [11]
การถ่ายทอด (transmission): แมลงหวขี่ าว (whitefly; Bemisia tabaci)

ภาพที่ 9 ลกั ษณะอาการของใบฝ้ายทถ่ี กู เข้าทำลายโดย cotton leaf curl virus, CLCuV

ไวรัสและไวรอยดศ์ ัตรพู ชื ควบคมุ สาธารณรฐั ประชาชนจนี 13

ฝา่ ยวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

10. ช่ือวทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Cucumber Green Mottle
Mosaic Virus, CGMMV
ชื่อวิทยาศาสตรข์ องจนี (Chinese name): 黄瓜绿斑驳花叶病毒
พชื อาศัย (host): ตระกูลแตง (cucurbit species)
ลกั ษณะอาการ (symptom): พบจดุ สีเหลืองออ่ นรวมตวั กันกลายเป็นลกั ษณะ
ด่างบนใบ ในผลแตงเนื้อจะเป็นสีเหลืองและเป็นรูพรุน มีอาการเนื้อตายเป็น
ลำต้นและกิง่ ก้าน (ภาพที่ 10) [12]
การถ่ายทอด (transmission): การสัมผสั หรอื เคร่อื งมือทางการเกษตร

ภาพท่ี 10 ลักษณะอาการของพชื ตระกลู แตงทถี่ กู เข้าทำลายโดย Cucumber Green
Mottle Mosaic Virus, CGMMV

ไวรัสและไวรอยดศ์ ตั รูพชื ควบคุมสาธารณรฐั ประชาชนจีน 14

ฝา่ ยวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

11. ชือ่ วิทยาศาสตร์ (Scientific name): Maize Chlorotic Dwarf Virus,
MCDV
ชอ่ื วิทยาศาสตร์ของจนี (Chinese name): 玉米褪绿矮缩病毒
พชื อาศัย (host): ข้าวโพด
ลักษณะอาการ (symptom): แคระแกร็น ข้อต่อสั้น ใบมีลักษณะสีแดง
หรือเหลอื ง ใบบิดและฉีกขาด มีจุดเนือ้ เย่อื ตายหรอื กลางเส้นใบเป็นลักษณะใส
สามารถเห็นได้ หรืออาจพบใบมีลักษณะอาการเป็นรอยย่น เรียกว่า
“corduroy” ผิวใบหยาบไม่เรียบ อย่างไรก็ตามอาการแตกต่างกันไปตาม
แตล่ ะสายพนั ธขุ์ องเชือ้ ไวรสั [13]
การถ่ายทอด (transmission): เพลี้ยจักจั่น (leafhopper; Graminella
nigrifrons)

ภาพที่ 11 ลักษณะอาการของข้าวโพดหวานทถ่ี ูกเขา้ ทำลายด้วยสายพนั ธ์ทุ ีร่ นุ แรงของเชอื้
Maize Chlorotic Dwarf Virus, MCDV

ไวรสั และไวรอยดศ์ ัตรูพชื ควบคมุ สาธารณรัฐประชาชนจีน 15

ฝ่ายวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

12. ชอ่ื วทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Maize Dwarf Mosaic Virus,
MDMV
ชอื่ วิทยาศาสตร์ของจนี (Chinese name): 玉米矮花叶病毒
พืชอาศยั (host): ข้าวโพด (Maize; Zea mays)
ลักษณะอาการ (symptom): ลักษณะอาการทั่วไปที่สามารถพบเห็นได้คือ
เกิดจุดประสีเหลืองซีดบนใบ หรือฐานของใบอ่อน ต่อมาจุดประจะขยาย
ออกเป็นขีดๆตามแนวเส้นใบ ต้นแคระแกร็น ติดเมล็ดน้อย น้ำหนักฝักลดลง
การแก่ของฝกั ข้าวโพดชา้ ลง [14]
การถ่ายทอด (transmission): แมลงพาหะ 3 ชนิด ไดแ้ ก่ เพลีย้ ออ่ นข้าวโพด
(Corn leaf aphid; Rhopalosiphum maidis Fitch.), เพลยี้ ขา้ วสาลี
(greenbug; Schizaphis graminum) และ เพลยี้ ออ่ นยาสบู (green peach
aphid; Myzus persicae) การสมั ผสั การตดิ ไปกบั เครอื่ งมอื การเกษตร และ
เมลด็ พันธุ์

ภาพท่ี 12 ลกั ษณะอาการของใบข้าวโพดทีถ่ กู เขา้ ลายโดย Maize Dwarf Mosaic Virus,
MDMV และแมลงพาหะ

ไวรสั และไวรอยด์ศัตรพู ชื ควบคมุ สาธารณรฐั ประชาชนจนี 16

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

13. ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name): Oat Mosaic Virus, OMV
ชอ่ื วทิ ยาศาสตรข์ องจีน (Chinese name): 燕麦花叶病毒
พชื อาศยั (host): ขา้ วโอด๊ (Oat; Avena sativa) และพืชตระกลู หญ้า
(Poaceae)
ลักษณะอาการ (symptom): มีลักษณะเป็นจุดเนื้อเยือ่ ตายหรือเป็นขดี บนใบ
ซึ่งลักษณะอาการมักจะปรากฏในช่วงเริ่มแรกของฤดูใบไม้ผลิ หลังจากนั้น
จะพัฒนากลายเป็นลักษณะด่าง สีเหลือง หรือจุดเนื้อเยื่อตายบนใบแก่
แคระแกร็น และสามารถลดปริมาณของผลผลิตลงไปได้ถึง 25-50 เปอร์เซ็นต์
[15]
การถ่ายทอด (transmission): Polymyxa graminis

ภาพท่ี 13 ลักษณะอาการของโอด๊ ท่ถี กู เขา้ ทำลายโดย Oat Mosaic Virus, OMV
เปรียบเทียบกบั ตน้ โอ๊ดปกติ [16]

ไวรสั และไวรอยดศ์ ตั รพู ชื ควบคมุ สาธารณรัฐประชาชนจีน 17

ฝ่ายวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

14. ชอื่ วิทยาศาสตร์ (Scientific name): Peanut Stunt Virus, PSV
ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 花生矮化病毒
พืชอาศยั (host): โคลเวอร์ (clover), อัลแฟลฟา (alfalfa) หรอื perennial
peanuts
ลักษณะอาการ (symptom): ลักษณะอาการมคี วามหลากหลาย สามารถพบ
อาการดา่ ง ใบผิดรูป มจี ดุ เน้ือเยื่อตาย เสน้ ใบใส แคระแกรน็ [17]
การถา่ ยทอด (transmission): เพลย้ี ออ่ น (aphids)

ภาพท่ี 14 ลักษณะอาการของพชื ตระกลู ถ่ัวทถ่ี กู เข้าทำลายโดย Peanut Stunt
Virus, PSV

ไวรัสและไวรอยด์ศตั รูพชื ควบคุมสาธารณรฐั ประชาชนจนี 18

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

15. ช่อื วทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Plum Pox Virus, PPV
ชือ่ วทิ ยาศาสตรข์ องจีน (Chinese name):李痘病毒
พืชอาศัย (host): พลัม (plum)
ลักษณะอาการ (symptom): รูปร่างของผลบิดเบี้ยว สีไม่สม่ำเสมอ ทำให้ดู
เหมือนผลยงั ไมส่ กุ (ภาพที่ 15) บนใบพชื จะมลี ักษณะด่างเป็นวง [18]
การถ่ายทอด (transmission): เพล้ียออ่ น (aphis) หลายชนดิ สามารถ
ถ่ายทอด PPV

ภาพที่ 15 ลกั ษณะอาการของผลท่เี กิดจากการเข้าทำลายของ Plum Pox Virus, PPV

ไวรัสและไวรอยดศ์ ตั รูพชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจีน 19

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

16. ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name): Potato Mop-Top Virus, PMTV
ชอื่ วิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 马铃薯帚项病毒
พชื อาศัย (host): มนั ฝร่ัง (Potato; Solanum tuberosum)
ลักษณะอาการ (symptom): ลักษณะอาการแตกต่างกันไปตามแต่ละ
สายพันธุ์ และบางสายพันธุ์ติดเชื้อโดยไม่แสดงอาการ บนผลมีเสน้ โค้งสีนำ้ ตาล
บางครั้งมลี กั ษณะเปน็ วงแหวนยกตัวขน้ึ เล็กน้อย [19]
การถา่ ยทอด (transmission): เชอื้ รา Spongospora subterranean

ภาพที่ 16 ลกั ษณะอาการของมันฝร่ังทถี่ กู เขา้ ทำลายโดย Potato Mop-Top Virus, PMTV

ไวรัสและไวรอยดศ์ ตั รูพชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจีน 20

ฝา่ ยวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

17. ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name): Potato Virus V, PVV
ชอ่ื วทิ ยาศาสตรข์ องจีน (Chinese name): 马铃薯 V 病毒
พชื อาศยั (host): Solanaceae
ลักษณะอาการ (symptom): หัวมันฝรั่งพันธุ์ British พบว่ามีจุดเนื้อเย่ือ
แห้งตายบนหัวมัน ลักษณะอาการปกติทั่วไปสามารถพบใบด่างเขียวอ่อนถึง
เหลือง หรือใบสามารถลดขนาดไปจากเดิม ในสายพันธุ์ที่อ่อนแอจะพบอาการ
ด่างและจุดเนื้อเยื่อตายในบริเวณใบล่าง อย่างไรก็ตามลักษณะอาการมีความ
คล้ายคลึงกับมันฝรั่งที่ถูกเข้าทำลายโดย PVA หรือ PVY ทำให้ยากต่อ
การวินิจฉยั [20, 21]
การถ่ายทอด (transmission): เพล้ียอ่อน 4 ชนิด ไดแ้ ก่ Myzus persicae,
Brachycaudus helichrysi, Macrosiphum euphorbiae และ
Rhopalosiphoninus latysiphon).

ภาพที่ 17 ลกั ษณะอาการของใบมันฝรั่งพันธ์ุพื้นบ้านของอหิ รา่ นทีถ่ กู เข้าทำลายโดย Potato
Virus V, PVV

ไวรสั และไวรอยด์ศตั รพู ชื ควบคมุ สาธารณรัฐประชาชนจนี 21

ฝา่ ยวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

18. ชอ่ื วิทยาศาสตร์ (Scientific name): Potato Yellow Dwarf Virus,
PYDV
ช่ือวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 马铃薯黄矮病毒
พืชอาศยั (host): Solanaceae
ลักษณะอาการ (symptom): แคระแกร็น ตาที่ซอกใบมีจุดเนื้อเยื่อตาย
ปรากฏ ก้านกลายเป็นสีเหลืองอ่อน ใบขนาดเล็กและงอขึ้นด้านบน โดยจะงอ
บริเวณปลายใบ โดยทั่วไปใบล่างจะเป็นสีเขียวซีดจากนั้นจะกลายเป็น
สีเหลืองอ่อนถึงสีขาว คอร์เทกซ์และพิธเมื่อทำการผ่าดูจะพบว่ากลายเป็นสี
น้ำตาลสนมิ หวั มันฝรง่ั มขี นาดเล็กลง รปู รา่ งผิดรูป และไหลสั้น [22]
การถา่ ยทอด (transmission): เพลย้ี จกั จนั่ 2 ชนิด ได้แก่ Aceratagallia
sanguinolenta และ Agallia constricta

ภาพที่ 18 ลักษณะอาการของหัวพันธุ์มันฝรั่งที่ถูกเข้าทำลายโดย Potato Yellow Dwarf
Virus, PYDV [23]

ไวรสั และไวรอยดศ์ ตั รูพชื ควบคุมสาธารณรฐั ประชาชนจีน 22

ฝา่ ยวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

19. ชอ่ื วทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Prunus Necrotic Ringspot
Virus, PNRSV
ชอื่ วทิ ยาศาสตรข์ องจนี (Chinese name): 李属坏死环斑病毒
พชื อาศยั (host): Prunus spp, แอปเปิล (Malus pumila), พลมั
(P. domestrica), อัลมอลด์ (P.armeniaca), และพีช (P. persica) พืชอน่ื ๆ
ได้แก่ ฮอ๊ พ (Humulus lupulus) และกหุ ลาบ (Rosa spp.)
ลักษณะอาการ (symptom): ใบมีจุดเนื้อเยื่อตาย มีรอยรูพรุนแบบสุ่ม
บางครั้งใบอ่อนมีลักษณะบิดเบี้ยวไม่ปกติ ผลเจริญเติบโตช้าและชะลอการสกุ
ของผล ท้ายทส่ี ดุ มีผลให้ผลผลติ ลดลง [24]
การถา่ ยทอด (transmission): เมล็ดพนั ธุ์ และเกสรดอกไม้

ภาพท่ี 19 ลักษณะอาการของ Cherry (Prunus spp.) ท่ีถูกเข้าทำลายโดย Prunus
Necrotic Ringspot Virus, PNRSV [25]

ไวรัสและไวรอยดศ์ ัตรพู ชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจนี 23

ฝา่ ยวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

20.ชอ่ื วิทยาศาสตร์ (Scientific name): Southern Bean Mosaic Virus,
SBMV
ชอื่ วิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 南方菜豆花叶病毒
พชื อาศัย (host): ถ่วั พุม่ (cowpea)
ลักษณะอาการ (symptom): .ใบมลี กั ษณะเป็นด่าง และเสน้ ใบมีลักษณะเป็น
สเี หลอื งใส ใบม้วน ใบแคบ [26]
การถ่ายทอด (transmission): beetles

ภาพที่ 20 ลักษณธของใบถวั้ ท่ถี กู เข้าทำลายโดย Southern Bean Mosaic Virus, SBMV

ไวรัสและไวรอยดศ์ ัตรูพชื ควบคมุ สาธารณรัฐประชาชนจนี 24

ฝา่ ยวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

21. ชอ่ื วิทยาศาสตร์ (Scientific name): Strawberry Latent Ringspot
Virus, SLRSV
ช่อื วิทยาศาสตรข์ องจีน (Chinese name): 草莓潜隐环斑病毒
พชื อาศัย (host): สตรอว์เบอรร์ ี
ลักษณะอาการ (symptom): มีลักษณะอาการท่ีแตกตา่ งกันไป ได้แก่ เหลือง
ระหว่างเสน้ กลางใบ เป็นจุดวงแหวนบนดอกหรอื ใบย่นรปู ร่างคล้ายถ้วย ใบบิด
เบยี้ ว ขอบใบเหลือง แคระแกร็น
การถ่ายทอด (transmission): วธิ ีกล และไส้เดือนฝอย Xiphinema
diversicaudatum [27]

ภาพที่ 21 ลักษณะอาการของใบสตอร์เบอร์รีที่ถูกเข้าทำลายโดย Strawberry Latent
Ringspot Virus, SLRSV

ไวรสั และไวรอยด์ศัตรพู ชื ควบคมุ สาธารณรัฐประชาชนจีน 25

ฝ่ายวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

22. ช่อื วทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Tomato Black Ring Virus,
TBRV
ชอื่ วิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 番茄黑环病毒
พชื อาศัย (host): Solanaceae
ลกั ษณะอาการ (symptom): ใบมีลักษณะเปน็ ด่าง ใบม้วน ผดิ รูป ใบอ่อนเปน็
สเี หลอื ง เส้นใบซีด รูปดอกสีซีด มจี ุดบนผล และผลผิดรูป [28]
การถ่ายทอด (transmission): วีธีกล เมล็ด เกสร และไส้เดือนฝอย 2 ชนิด
คือ Longidorus attenuatus และ L. elongatus

ภาพที่ 22 ลกั ษณะอาการของต้นและผลของมะเขือเทศที่ถกู เขา้ ทำลายโดย Tomato Black
Ring Virus, TBRV

ไวรสั และไวรอยดศ์ ตั รูพชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจนี 26

ฝ่ายวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

23. ช่ือวิทยาศาสตร์(Scientific name): Tomato Brown Rugose Fruit
Virus, ToBRFV
ชอ่ื วิทยาศาสตรข์ องจีน (Chinese name): 番茄褐色皱果病毒
พชื อาศยั (host): มะเขือเทศ และพรกิ
ลักษณะอาการ (symptom): อาการไม่แน่ชัด อาจมีหลายลักษณะ เช่น ผลมี
จุดเนื้อเยื่อตายมีรอยย่นสีน้ำตาล มีจุดสีเหลืองแทรกทำให้ผลด่างไม่สม่ำเสมอ
ผลออ่ นผดิ รูปและสกุ ไมส่ มำ่ เสมอ [29]
การถ่ายทอด (transmission): เพลย้ี ออ่ น เพลย้ี จักจั่น และแมลงหวข่ี าว

ภาพท่ี 23 ลักษณะอาการของพืชตระกลู แตงทถี่ กู เข้าทำลายโดย Tomato Brown Rugose
Fruit Virus, ToBRFV

ไวรัสและไวรอยดศ์ ัตรพู ชื ควบคมุ สาธารณรฐั ประชาชนจนี 27

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

24. ช่ือวิทยาศาสตร์ (Scientific name): Tomato Ringspot Virus,
ToRSV
ชอื่ วิทยาศาสตร์ของจนี (Chinese name): 番茄环斑病毒
พชื อาศยั (host): มีพชื อาศยั หลากหลาย เชน่ ไมผ้ ล แอปเปลิ องนุ่ พีช
ไมด้ อก เช่น แดนดไิ ลออน (dandelion)
ลักษณะอาการ (symptom): เชื้อไวรัสสามารถเข้าทำลายพืชได้หลายชนิด
และมอี าการแตกต่างกนั ไป เชน่ แอปเปลิ พบวา่ มลี ักษณะเปน็ จดุ สีเขียวซดี ถึงสี
เหลืองซดี เส้นใบเป็นสีเหลือง บนผลมะเขือเทศพบเป็นจุดเนื้อเยื่อตายสีเหลือง
เป็นวง มีผลใหส้ ผี ิวของมะเขือเทศไมส่ มำ่ เสมอ [30]
การถา่ ยทอด (transmission): การขยายพนั ธพุ์ ชื เชน่ การทาบ-ก่ิง และ
ไสเ้ ดือนฝอย Xiphinema spp.

ภาพท่ี 24 ลักษณะอาการของมะเขอื เทศท่ถี กู เขา้ ทำลายโดย
Tomato Ringspot Virus, ToRSV

ไวรัสและไวรอยด์ศัตรูพชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจีน 28

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

25. ชอ่ื วทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Tomato Spotted Wilt Virus,
TSWV
ชอื่ วทิ ยาศาสตร์ของจนี (Chinese name): 番茄班萎病毒
พชื อาศยั (host): Solanum
ลักษณะอาการ (symptom): บนใบมะเขือเทศจะพบมีจุดสีน้ำตาลเข้มถึงดำ
อย่บู ริเวณใบบน แคระแกร็น ต้นมะเขือเทศมลี กั ษณะอาการคลา้ ยอาการแห้งๆ
[31]
การถา่ ยทอด (transmission): เมลด็ และเพลย้ี ไฟ

ภาพท่ี 25 ลักษณะอาการของมะเขือเทศทน่ี ำมาปลกู เชอ้ื Tomato Spotted Wilt Virus

ไวรสั และไวรอยด์ศัตรูพชื ควบคมุ สาธารณรัฐประชาชนจีน 29

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

26. ชือ่ วทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Wheat Streak Mosaic Virus,
WAMV
ชื่อวทิ ยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 小麦线条花叶病毒
พืชอาศัย (host): ธญั พชื
ลักษณะอาการ (symptom): บนใบจะพบลักษณะอาการเป็นขีดซีดสีเขียว
ออ่ นซดี ถึงเหลือง หลังจากนน้ั จะพัฒนากลายเป็นลกั ษณะด่าง ในกรณีที่รุนแรง
จดุ ขีดสีเหลืองจะรวมตวั กนั กลายเป็นจุดขดี ขนาดใหญ่ แคระแกร็น ตาย [32]
การถา่ ยทอด (transmission): wheat curl mite (ceria tosichella)

ภาพที่ 26 ลักษณะของใบข้าวสาลีท่ีถูกเข้าทำลายโดย Wheat Streak Mosaic Virus, WAMV และ
wheat curl mite

ไวรสั และไวรอยดศ์ ัตรูพชื ควบคมุ สาธารณรฐั ประชาชนจีน 30

ฝา่ ยวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

27. ชือ่ วทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Apple Fruit Crinkle Viroid,
AFCVd
ช่ือวิทยาศาสตร์ของจนี (Chinese name): 苹果皱果类病毒
พชื อาศัย (host): แอปเปิล
ลักษณะอาการ (symptom): บนผิวของแอปเปิลมีลักษณะผิวเป็นรอยย่น
หรืออาจพบลักษณะเป็นจุดซีดเนื้อเยื่อตายสีน้ำตาลซีดบนผล ผลร่วงเร็วก่อน
กำหนดหรือผลมีขนาดเล็ก หากเป็นสายพันธุ์ที่อ่อนแอเปลือกผิวของลำต้นจะ
สามารถเจออาการพพุ องได้ [33]
การถา่ ยทอด (transmission): การทาบก่งิ

ภาพที่ 27 ลักษณะอาการของแอปเปิล 2 สายพันธุ์ ที่เข้าทำลายโดย Apple Fruit Crinkle
Viroid, AFCVd

ไวรสั และไวรอยด์ศตั รูพชื ควบคมุ สาธารณรฐั ประชาชนจีน 31

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

28. ชือ่ วิทยาศาสตร์ (Scientific name): Avocado sunblotch viroid,
ASBVd
ช่ือวทิ ยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 鳄梨日斑类病毒
พชื อาศัย (host): อบเชย (Cinnamomum zeylanicum), อะโวคาโด
(Persea schiedeana), ไมย้ นื (Ocotea bullata) และการบรู
(Cinnamomum camphora)
ลักษณะอาการ (symptom): มีบริเวณยุบตัวไม่สม่ำเสมอเป็นสีขาว สีเหลือง
หรือสีแดงบนผล บริเวณลำต้นพบเป็นขีดยาวสีน้ำตาลเข็มถึงดำ เส้นบริเวณ
กลางใบมีลกั ษณะเน้อื เย่อื แหง้ ตายสนี ้ำตาล [34]
การถา่ ยทอด (transmission): ผ้ึงน้ำหวาน เมลด็ พันธุ์ กง่ิ กา้ น ละอองเกสร
และเคร่ืองมือทางการเกษตร

ภาพท่ี 28 ลกั ษณะอาการของผลอโวคาโดทีเ่ ข้าทำลายโดย Avocado Sunblotch Viroid,
ASBVd

ไวรสั และไวรอยด์ศัตรูพชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจนี 32

ฝา่ ยวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

29. ชือ่ วทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Coconut Cadang-Cadang

Viroid, CCCVd

ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 椰子死亡类病毒

พืชอาศยั (host): coconut palms; Cocos nucifera L.

ลักษณะอาการ (symptom): ลูกมะพร้าวจะมีลักษณะกลมขึ้น ขนาดเล็กลง
ใบมีจุดเนื้อเยื่อสีเหลืองแห้งตาย ใบอาจขยายใหญ่ขึ้น แคระแกร็น ในต้น
มะพร้าวที่เปน็ ระยะพัฒนาสุดท้ายจะพบวา่ ใบมีขนาดและจำนวนลดลง และใบ
เปราะ [35]
การถา่ ยทอด (transmission): เกสร เมลด็ และวธิ ีกล

ภาพท่ี 29 ลกั ษณะอาการของต้นมะพรา้ วท่ีถูกเขา้ ทำลายโดย Coconut Cadang-Cadang
Viroid, CCCVd

ไวรัสและไวรอยดศ์ ัตรูพชื ควบคมุ สาธารณรฐั ประชาชนจนี 33

ฝา่ ยวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

30. ชอื่ วทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Coconut Tinangaja Viroid,
CTiVd
ชื่อวิทยาศาสตร์ของจนี (Chinese name): 椰子败生类病毒
พืชอาศัย (host): มะพรา้ ว
ลักษณะอาการ (symptom): ลักษณะอาการในช่วงเริ่มต้นมีความคล้ายคลงึ
กับ CCCVd มีผลให้จำแนกโรคได้ยากมากขึ้น ในประเทศฟิลิปิน ผลมะพร้าว
สว่ นใหญ่จะมีลักษณะยอดยาวผดิ ปกติ [36]
การถ่ายทอด (transmission): ยงั ไม่พบการรายงาน

ภาพท่ี 30 ลกั ษณะอาการของต้นมะพรา้ วท่ถี กู เขา้ ทำลายโดย Coconut Tinangaja Viroid,
CTiVd

ไวรัสและไวรอยด์ศตั รพู ชื ควบคุมสาธารณรฐั ประชาชนจีน 34

ฝา่ ยวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

31. ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name): Hop Latent Viroid, HLVd
ชือ่ วทิ ยาศาสตร์ของจนี (Chinese name): 啤酒花潜隐类病毒
พชื อาศัย (host): ตระกลู สม้ และฮอ็ พ
ลักษณะอาการ (symptom): มีอาการที่รุนแรงหรือไม่ ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์
โดยทั่วไปสามารถพบอาการเป็นจุดเนื้อเยื่อตายสีน้ำตาลถึงน้ำตาลเข้ม ผลเล็ก
ผลผดิ รปู ไม่ปกติ [37]
การถ่ายทอด (transmission): วิธกี ล, การขยายพนั ธุพ์ ชื เช่น การทาบก่ิง
หรือการสืบพันธแุ์ บบไม่อาศยั เพศ และการสมั ผสั

ภาพที่ 31 ลกั ษณะอาการของผลฮ็อพทถ่ี ูกเข้าทำลายโดย Hop Latent Viroid, HLVd

ไวรัสและไวรอยดศ์ ัตรูพชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจนี 35

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

32. ชอ่ื วทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Pear Blister Canker Viroid,
PBCVd
ช่ือวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 莉疱症溃疡类病毒
พืชอาศัย (host): แอปเปลิ และสาล่ี
ลักษณะอาการ (symptom): ไม่แสดงอาการในต้นอ่อน ใบมีอาการด่าง
เหลืองหรือด่างเขียวอ่อน ลำต้นและผลมักจะสีเปลี่ยนไป ดอกและผลออกช้า
กวา่ ปกติ [38]
การถ่ายทอด (transmission): นำ้ คนั้ เกสร และเมลด็

ภาพท่ี 32 ลกั ษณะอาการลำตน้ ของต้นแอปเปิลทีถ่ กู เขา้ ทำลายโดย Pear Blister Canker
Viroid, PBCVd

ไวรัสและไวรอยด์ศัตรพู ชื ควบคุมสาธารณรฐั ประชาชนจนี 36

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

33. ชอ่ื วิทยาศาสตร์ (Scientific name): Potato Spindle Tuber Viroid,
PSTVd
ชอื่ วิทยาศาสตรข์ องจีน (Chinese name): 马铃薯纺锤块茎类病毒
พชื อาศยั (host): มันฝรง่ั
ลกั ษณะอาการ (symptom): ใบมีขนาดเล็ก แคระแกร็น หวั แตก ผิดรปู มีผล
ทำใหท้ งั้ ปรมิ าณและคุณภาพของผลผลติ ลดลง [39]
การถ่ายทอด (transmission): ถ่ายทอดได้ด้วยการสัมผัสจากต้นที่เป็นโรค
ไปสู่ตน้ ปกตไิ ด้ และเครือ่ งมือทางการเกษตร

ภาพที่ 33 ลักษณะของหัวมันฝรัง่ ที่ถูกเขา้ ทำลายโดย Potato Spindle Tuber Viroid,
PSTVd

ไวรสั และไวรอยดศ์ ตั รพู ชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจีน 37

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

34. ช่ือวิทยาศาสตร์ (Scientific name): Carnation Ringspot Virus,
CRSV
ชือ่ วทิ ยาศาสตรข์ องจีน (Chinese name): 香石竹环斑病毒
พชื อาศัย (host): คารเ์ นชนั่ และ Dianthus barbatus
ลักษณะอาการ (symptom): ใบเป็นจุดด่างดำ เป็นวงแหวน ใบและดอกมี
ลักษณะอาการผิดรูป บางครั้งอาจพบอาการสีซีดปริเวณปลายใบ ต้นแคระ
แกร็น [40]
การถ่ายทอด (transmission): ไสเ้ ดือนฝอย 3 ชนิด ได้แก่
Longidorus elongatus, L. macrosoma และ
Xiphinema diversicaudatum

35. ชอื่ วทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Cowpea Severe Mosaic Virus,
CPSMV
ชอ่ื วทิ ยาศาสตรข์ องจนี (Chinese name): 豇豆重花叶病毒
พืชอาศัย (host): ถว่ั พมุ่ (cowpea; Vigna unguiculata)
ลกั ษณะอาการ (symptom): ใบมลี ักษณะอาการดา่ งเขียวเหลือง ใบย่น พ้ืนที่
ใบหรือขนาดของใบเลก็ ลง [41]
การถา่ ยทอด (transmission): bean leaf beetle (Ceraloma trifurcate)

ไวรสั และไวรอยดศ์ ัตรพู ชื ควบคมุ สาธารณรฐั ประชาชนจนี 38

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

36. ชอ่ื วทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Maize Chlorotic Mottle Virus,
MCMV
ชอ่ื วิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 玉米褪绿斑驳病毒
พืชอาศัย (host): ข้าวโพด (maize; Zea mays)
ลักษณะอาการ (symptom): มีจุดสีเหลือง ถึงสีน้ำตาล และกลายเป็นจุด
เนื้อเยื่อตายในที่สุด แต่อย่างไรลักษณะอาการขึ้นอยู่กับสายพันธุ์และอายุของ
ข้าวโพดที่เชื้อเข้าทำลาย อาการที่สามารถพบได้ เช่น แคระแกร็น ใบเป็นขีด
เสน้ ๆ รูปรา่ งผดิ ปกติ ช่อดอกเพศผอู้ าจผิดปกติ [42]
การถ่ายทอด (transmission): Chrysomelid beetles และ เพลย้ี ไฟ
(thrips) 2 ชนดิ ได้แก่ Frankliniella williamsii Hood และ
F. occidentalis Pergande

37. ชอ่ื วิทยาศาสตร์ (Scientific name): Peach Rosette Mosaic Virus,
PRMV
ชอื่ วทิ ยาศาสตรข์ องจีน (Chinese name): 桃丛簇花叶病毒
พชื อาศยั (host): องนุ่ 2 สายพันธ์ุ Concord และ Catawba
ลักษณะอาการ (symptom): ลักษณะอาการจะแสดงออกเมื่อเชื้อเขา้ ทำลาย
แล้วเป็นเวลา 3-4 ปี ทรงพุ่มคล้ายร่ม ปล้องสั้น คดเคี้ยว ใบผิดรูป และมี
ลกั ษณะแบน [43]
การถ่ายทอด (transmission): ไสเ้ ดอื นฝอย Xiphinema americanum

ไวรสั และไวรอยดศ์ ัตรูพชื ควบคมุ สาธารณรัฐประชาชนจีน 39

ฝ่ายวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

38. ช่ือวทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Potato Virus A, PVA
ชือ่ วทิ ยาศาสตร์ของจนี (Chinese name): 马铃薯 A 病毒
พชื อาศัย (host): มนั ฝร่งั (Potato; Solanum tuberosum)
ลักษณะอาการ (symptom): ลักษณะอาการสามารถพบ ด่าง ใบซีดเป็นปื้น
หรือมีบางส่วนแห้งตาย ใบผิดรูปไปจากปกติ หากเป็นสายพันธุ์ที่รุนแรงมากก็
สง่ ผลให้พชื ตาย ทำใหผ้ ลผลติ ลดลง สามารถพบ PVA ในทวีปอเมริกา[44]
การถ่ายทอด (transmission): เพล้ยี อ่อน (aphid)

39. ชอ่ื วิทยาศาสตร์ (Scientific name): Sowbane Mosaic Virus, SoMV
ชือ่ วิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 蒙草花叶病毒
พืชอาศยั (host): คีนวา (Chenopodium amaranticolor)
ลักษณะอาการ (symptom): เป็นจุดเนื้อเยื่อตายแพร่กระจายเล็กๆ แผลมี
ลกั ษณะคลา้ ยรปู ดาว ยอดปลายใบมีลกั ษณะเนื้อเย่อื ตาย แคระแกรน็ [45]
การถ่ายทอด (transmission): เมล็ด

ไวรสั และไวรอยดศ์ ัตรพู ชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจนี 40

ฝา่ ยวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

40. ชือ่ วทิ ยาศาสตร์ (Scientific name): Sugarcane Streak Virus, SSV
ชอื่ วิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 甘蔗线条病毒
พชื อาศยั (host): อ้อย และข้าวฟา่ ง
ลักษณะอาการ (symptom): เชื้อไวรัส SSV ได้มีการรรายงานแล้วในหลาย
พื้นที่ของแถบแอฟริกา อินเดีย และปากีสถาน ซึ่งเมื่อเชื้อไวรัสเข้าทำลาย
ผลผลิตแล้วสามารถลดปริมาณของผลผลิตลงได้ถึง 90 เปอร์เซ็นต์ โดยเฉพาะ
อย่างยิ่งอ้อยที่เป็นสายพันธุ์ที่อ่อนแอ และตัวเชื้อสาเหตุเป็นสายพันธุ์ที่รุนแรง
[46]
การถ่ายทอด (transmission): เพลีย้ อ่อน 2 ชนิด ไดแ้ ก่
Rhopalosiphum maidis และ Aphis gossypii

41. ชอ่ื วิทยาศาสตร์ (Scientific name): Tobacco Ringspot Virus,
TRSV
ชอ่ื วิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 烟草环斑病毒
พชื อาศยั (host): พืชอาศยั กว้าง ได้แก่ กลมุ่ พืชดอก ถั่วเหลอื ง องนุ่ บลูเบอร์รี
และพืชตระกลู แตง
ลักษณะอาการ (symptom): หากเข้าทำลายในถั่วเหลืองจะเรียก bud
blight disease ฝักถั่วและดอกร่วงก่อนกำหนด แคระแกรน ผลผลิตสามารถ
ลดลงได้ถงึ 25-100 เปอรเ์ ซน็ ต์ หากเขา้ ทำลายในต้นออ่ น [47
การถา่ ยทอด (transmission): ไส้เดือนฝอย แมงมุม ไร เพลยี้ อ่อน และผึ้ง

ไวรสั และไวรอยดศ์ ตั รพู ชื ควบคมุ สาธารณรฐั ประชาชนจนี 41

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

เอกสารอ้างอิง

[1] Mwaba I., and Rey M. E. C. 2017. Nitric oxide associated protein
1 is associated with chloroplast perturbation and disease symptoms
in Nicotiana benthamiana infected with South African cassava
mosaic virus. Virus Research, 238, 75–83. doi:10.1016/j.virusres.
2017.05.022

[2] Huiping B., Mahender A., and Peng Z. 2010. Evaluation of cassava
varieties for cassava mosaic disease resistance jointly by agro-
inoculation screening and molecular markers. African Journal of
Plant Science Vol. 4(9), pp. 330-338

[3] Yoshikawa N. 2008. Capillovirus, Foveavirus, Trichovirus, Vitivirus.
Encyclopedia of Virology, 419–427. doi:10.1016 /b978-012374410-
4.00362-9

[4] Martelli G. P., and Uyemoto J. K. 2008. Plant Virus Diseases: Fruit
Trees and Grapevine. Encyclopedia of Virology, 201–207.
doi:10.1016/b978-012374410-4.00727-5.

[5] Spielmann A., Krastanova S., Douet-Orhant V., and Gugerli P.
2000. Analysis of transgenic grapevine (Vitis rupestris) and Nicotiana
benthamiana plants expressing an Arabis mosaic virus coat protein
gene. Plant Science, 156(2), 235–244. doi:10.1016/s0168-
9452(00)00259-4

ไวรัสและไวรอยด์ศตั รูพชื ควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจนี 42

ฝ่ายวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน

[6] Department of primary industries. Biosecurity and food safety.
Banana bract mosaic virus. แหลง่ ขอ้ มลู : https://www.dpi.nsw.gov.au/
biosecurity/plant/insect-pests-and-plant-diseases/banana-bract-
mosaic-virus. 2 กุมภาพนั ธ์ 2565.

[7] Loren J. G., Said A. G., and John H.H. 2002. Bean pod mottle
virus. A Threat to U.S. Soybean Production. Plant Disease, 86(12).
[9] Muller E. 2008. Cacao Swollen Shoot Virus. Encyclopedia of
Virology, 403–409. doi:10.1016/b978-012374410-4.00698-1

[8] Wolcan S. M., Malbrán I., Mourelos C. A., Sisterna M. N., González
M. del P., Alippi A. M., and Lori G. A. 2016. Diseases of Carnation.
Handbook of Florists’ Crops Diseases, 1–61. doi:10.1007/978-3-319-
32374-9_14-1

[9] Pan L.-L., Cui X.-Y., Chen Q.-F., Wang X.-W., and Liu, S.-S. 2018.
Cotton Leaf Curl Disease: Which Whitefly Is the Vector?
Phytopathology, PHYTO–01–18–001. doi:10.1094/ phyto-01-18-
0015-r

[10] Noronha Souza P. F., Abreu Oliveira J. T., Vasconcelos I. M.,
Magalhães V. G., Albuquerque Silva F. D., Guedes Silva R. G., and
Leite Carvalho, F. E. 2019. H2O2 Accumulation, Host Cell Death and
Differential Accumulation of Proteins Related to Photosynthesis and
Redox Homeostasis Required for Viral Replication: Explaining the
Resistance of EMS-mutagenized Cowpea to Cowpea Severe Mosaic

ไวรัสและไวรอยด์ศัตรูพชื ควบคมุ สาธารณรัฐประชาชนจีน 43

ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน

Virus. Journal of Plant Physiology, 153110. doi:10.1016/j.
jplph.2019.153110

[11] Ohio State University Extension. Maize Chlorotic Dwarf of Maize.
แหล่งอ้างอิง: https://ohioline.osu.edu/factsheet/plpath-cer-08. 2
กมุ ภาพนั ธ์ 2565.

[12] Guadie D., Knierim D., Winter S., Tesfaye K., and Abraham, A.
2018. Survey for the identification and geographical distribution of
viruses and virus diseases of maize (Zea mays L.) in Ethiopia.
European Journal of Plant Pathology. doi:10.1007/s10658-018-1568-
7

[13] Clover G. R. G., Ratti C., Rubies-Autonell C., and Henry, C. M.
(2002). European Journal of Plant Pathology, 108(1), 87–91.
doi:10.1023/a:1013932527163

[14] IPM images. oat mosaic virus (OMV) Bymovirus OMV. แหล่งอ้าง:
https://www.ipmimages.org/browse/ subthumb.cf m?sub=9461. 2
กุมภาพันธ์ 2565.

[15] Michigan state university. Integrated pest management. Peach
rosette mosaic decline. แ ห ล ่ ง อ ้ า ง อ ิ ง : https://www.
canr.msu.edu/ipm/diseases/peach_rosette_mosaic_decline#galler
y. 2 กมุ ภาพันธ์ 2565.

[16] Diseases: Fruit Trees and Grapevine. Encyclopedia of Virology,
201–207. doi:10.1016/b978-012374410-4.00727-5

ไวรัสและไวรอยด์ศตั รูพชื ควบคุมสาธารณรฐั ประชาชนจนี 44

ฝ่ายวิชาการ ดา่ นตรวจพืชเชียงแสน