ชีวประวัติคือ งานเขียนชนิดหนึ่งที่เป็นการกล่าวถึง เรื่องราวของบุคคลในช่วงชีวิต ชีวประวัติของบุคคลหนึ่งๆ ไม่เพียงแต่กล่าวถึง วันเกิด อาชีพ การศึกษา แต่จะมีการถึง เรื่องราวของแต่ละช่วงชีวิต และเหตุการณ์สำคัญที่เกิดขึ้นในชีวิต หากเป็นประวัติของผู้เขียนเอง เรียกว่า อัตชีวประวัติ
๑. เป็นงานเขียนที่นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับบุคคล ๒. นำเสนอเรื่องราวหรือประสบการณ์ มุมมองของ บุคคล รวมทั้งเกร็ดต่างๆในชีวิต เนื้อหาประกอบด้วย ประวัติส่วนตัว การศึกษา การทำงาน ความสัมพันธ์ การเสียชีวิต เรื่องที่มีความสำคัญ
๑. เป็นงานเขียนที่นำเสนอเรื่องราวของตัวของผู้เขียนเอง เป็นการนำเสนอประสบการณ์ชีวิต และอาจเล่าถึง ชีวิตที่ไม่มีใครเคยรู้มาก่อน โดยมากการเขียนอัตชีวประวัติ จะเขียนจากความทรงจำของตัวผู้เขียนเอง ลักษณะของงานเขียน อัตชีวประวัติ เนื้อหาประกอบด้วย ประวัติส่วนตัว การศึกษา การทำงาน ความสัมพันธ์ ชีวิตของผู้เขียน เล่าความประทับใจ
ศึกษาข้อมูลหรือค้นคว้า เอกสารที่เกี่ยวข้องกับประวัติ ของผู้ที่เราจะเขียนประวัติ ใช้ภาษาระดับทางการหรือ กึ่งทางการ เนื้อหาเสนอแง่มุมที่น่าสนใจ ทั้งในอดีต ปัจจุบัน โดยอาจจะเพิ่ม ทัศนะความเห็นไปด้วย เลือกใช้ภาษาในการนำเสนอที่ น่าสนใจมีการเรียบเรียงลำดับ อย่างละเอียด ชัดเจน ๑ ๒ ๓ ๔
๑. ศึกษาข้อมูลหรือค้นคว้าเอกสารที่ เกี่ยวข้องกับประวัติของผู้ที่เราจะเขียนประวัติ หัวข้อการเขียน : ชีวประวัติสุนทรภู่ ข้อมูลส่วนตัวของสุนทรภู่ ชีวิตในวัยเด็กของสุนทรภู่ ประวัติการศึกษา ประวัติการทำงาน ผลงานสำคัญของสุนทรภู่ บั้นปลายชีวิตของสุนทรภู่
๒. ใช้ภาษาระดับทางการหรือกึ่งทางการ “ประวัติของท่านสุนทรภู่ ท่านเป็นกวีเอกคนหนึ่ง ของกรุงรัตนโกสินทร์ เกิดเมื่อวันจันทร์ เดือน ๘ ขึ้น ๑ ค ่า ปีมะเมีย ตรงกับวันที่ ๒๖ มิถุนายน พ.ศ. ๒๓๒๙ ซึ่งตรงกับรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้า จุฬาโลก (รัชกาลที่ ๑) บิดาเป็นชาวบ้านกร ่า อำเภอแกลง จังหวัดระยอง มารดาเป็นคนจังหวัดไหนไม่ปรากฏ” ตัวอย่างการเขียนชีวประวัติ
๓. เนื้อหาเสนอแง่มุมที่น่าสนใจ ทั้งในอดีต ปัจจุบันและ แนวโน้มในอนาคตของเขา โดยอาจจะเพิ่มทัศนะความเห็นไปด้วย สุนทรภู่ก็ได้เข้ารับราชการกับพระบาทสมเด็จ พระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ ๒) เป็นที่โปรดปราน มากจดได้รับการแต่งตั้งให้เป็น ขุนสุนทรโวหาร เวลาที่ทรง พระราชนิพนธ์บทกลอนติดขัดก็มักให้สุนทรภู่แต่งต่อให้ คราวหนึ่งสุนทรภู่เมาสุรา แล้วทำร้ายญาติผู้ใหญ่ จนบาดเจ็บจึงถูกจำคุก ในระหว่างต้องโทษนี้เองที่สุนทรภู่ แต่งนิทานเรื่อง พระอภัยมณี
๔. เลือกใช้ภาษาในการนำเสนอที่น่าสนใจ มีการเรียบเรียงลำดับอย่างละเอียด ชัดเจน “พอสิ้นรัชกาลที่ ๒ สุนทรภู่ก็บวชเป็นพระภิกษุ รวมเวลาบวชเป็นพระภิกษุประมาณ ๒0 ปี เมื่อปลาย รัชกาลที่ ๓ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศเรศรังสรรค์โปรดฯ ให้ สุนทรภู่ไปอยู่ที่ราชวังของพระองค์ ต่อมาทรงโปรดเกล้า ให้สุนทรภู่เข้ารับราชการเป็นเจ้ากรมอาลักษณ์ มี บรรดาศักดิ์เป็น “พระสุนทรโวหาร” รับราชการเพียง ๕ ปี สุนทรภู่ก็ถึงแก่กรรม พ.ศ. ๒๓๙๘ รวมอายุได้ ๖๙ ปี”
หลักการเขียนอัตชีวประวัติ ใช้ภาษาระดับทางการหรือกึ่งทางการ เขียนเกี่ยวกับครอบครัวของตน การศึกษา การทำงาน เขียนครอบคลุมทั้งเรื่องในอดีต ปัจจุบัน และอนาคตหรืออาจจะเล่าเหตุการณ์ คติ ประจำใจ หรือเหตุการณ์ที่ตนประทับใจ ๓ ๒ ๑
๑. ใช้ภาษาระดับทางการหรือกึ่งทางการ “ข้าพเจ้า เกิดเมื่อ วันเสาร์ ที่ ๒๘ มีนาคม ๒๔๕๐ ที่วังปารุสกวัน กรุงเทพฯ ก่อนที่ข้าพเจ้าจะบรรยายถึง กำเนิดของข้าพเจ้า และเรื่องราวที่เกี่ยวกับตัวข้าพเจ้าเอง เมื่อยังเป็นเด็กเล็กๆ อยู่ ข้าพเจ้าเห็นว่าควรจะอธิบาย เสียก่อน ว่าใครเป็นบิดาของข้าพเจ้า เพราะว่าท่านทั้งสอง ย่อมสำคัญกว่าข้าพเจ้าเป็นอันมากในวาระนั้น” เกิดวังปารุสก์ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์
๒. เขียนเกี่ยวกับครอบครัวของตน การศึกษา การทำงาน …บิดาของข้าพเจ้า คือ สมเด็จเจ้าฟ้า จักรพงษ์ภูวนาถ นริศรราชมหามกุฏวงศ์ จุฬาลงกรณ์นรินทร์สยามพิชิติทรวรางกูร สมบูรณ์พิสุทธิชาติ วิมโลภาสอุภัยปักษ์อรรควรรัตน์ ขัตติราชกุมาร กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ … แม่ของข้าพเจ้าชื่อ คัทริน เดสนิตสกี (Desnjtski) บิดา ของแม่ซึ่งตายเสียแต่เมื่ออายุยังไม่ถึง ๑ ขวบ คือ อิวาน เดสนิตสกี ได้รับราชการในกระทรวงยุติธรรม…
๓. เขียนครอบคลุมทั้งเรื่องในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต หรือเหตุการณ์ที่ตนประทับใจ “เมื่อเด็กๆ ข้าพเจ้าเคยเห็นว่างานฤดูหนาว เป็นเวลาที่สนุกที่สุดในชีวิต ยิ่งเมื่ออยู่ในบริเวณ สวนดุสิตยิ่งน่าตื่นเต้นสำหรับข้าพเจ้ายิ่งขึ้น เพราะ ใกล้กับบ้านที่อยู่คือวังปารุกส์ที่จริงการอยู่วังปารุสก์ใน สมัยนั้นเคราะห์ดีมากเพราะนอกจากงานวัดแล้ว ยังมี งานฉลองพระบรมรูปทรงม้าอีกด้วย ซึ่งในสมัยข้าพเจ้า เป็นเด็กเคยมีดอกไม้ไฟอย่างใหญ่โตวิเศษที่พระลาน”