โวหารการเขียน

โวหาร หมายถึง ถ้อยคำที่ใช้ในการสื่อสาร ซึ่งผ่านการเรียบเรียงเป็นอย่างดี มีวิธีการ มีชั้นเชิงและมีศิลปะ เพื่อสื่อให้ผู้รับสาร สามารถรับสารได้อย่างแจ่มแจ้ง ชัดเจนและ ลึกซึ้ง ตามวัตถุประสงค์ของผู้ส่งสาร

บรรยายโวหาร คือ การเขียนเล่า เรื่องราวหรือเหตุการณ์อย่างต่อเนื่อง สัมพันธ์กัน เพื่อให้ทราบเรื่องราวโดยรวมที่ เกิดขึ้น เช่น ให้รู้ว่า ใคร ทำอะไร ที่ไหน เมื่อไร อย่างไร ๑) บรรยายโวหาร

หลักการเขียนบรรยายโวหาร ๑) เรื่องที่เขียนต้องเป็นเรื่องจริง ผู้เขียนควรมีความรู้ เกี่ยวกับเรื่องที่จะเขียนเป็นอย่างดี โดยอาจรู้มาจากประสบการณ์ หรือการค้นคว้าก็ได้ ๒) เลือกเขียนเฉพาะสาระสำคัญ ไม่เน้นรายละเอียด แต่ เขียนตรงไปตรงมาไม่อ้อมค้อม ๓) ใช้ภาษาให้เข้าใจง่าย หากต้องการจะกล่าวให้ชัดอาจใช้ อุปมาโวหารและสาธกโวหารเข้าช่วยได้บ้าง แต่ต้องไม่มากจนส่วนที่ เป็นสาระสำคัญกลายเป็นส่วนด้อยไป ๔) เรียบเรียงความคิดให้ต่อเนื่อง และสัมพันธ์กัน

ช้างยกขาหน้าให้ควาญเหยียบขึ้นนั่ง บนคอ ตัวมันสูงใหญ่ ใบหูไหวพะเยิบ หญิงบน เรือนลงบันไดมาข้างล่าง เธอชูแขนยื่นผ้าขาวม้า และข้าวห่อใบตองขึ้นมาให้เขา “ ” ตัวอย่าง บรรยายโวหาร

อธิบายโวหาร คือ การเขียนไขความหรือ ขยายความ เพื่อให้เข้าใจประเด็นใดประเด็นหนึ่งอย่าง แจ้งชัด โดยผู้เขียนต้องเขียนให้ผู้รับสารเกิดความ เข้าใจที่ถูกต้องตรงกัน ได้แก่ การยกตัวอย่าง การให้ นิยาม การขยายความโดยให้เหตุผล ๒) อธิบายโวหาร

๑) กำหนดวัตถุประสงค์ในการเขียนให้ชัดเจนว่า ต้องการ เขียนอธิบายเรื่องอะไร ๒) เตรียมเนื้อเรื่องหรือข้อมูล โดยศึกษาค้นคว้าจาก หนังสือหรือสื่ออื่น ๆ เช่น หนังสือ คู่มือ ตำรา และอินเทอร์เน็ต ๓) กำหนดโครงเรื่องที่จะเขียน เพื่อเรียบเรียงความคิดและ ข้อมูลให้มีความต่อเนื่องและน่าสนใจ ๔) เลือกวิธีการอธิบายให้เหมาะสมกับเรื่อง ในบางครั้ง อาจจะต้องใช้วิธีอธิบายมากกว่า 1 วิธีในการเขียน ๕) ควรใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย กระชับ รัดกุม และ ตรงไปตรงมา เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจเรื่องได้อย่างชัดเจนที่สุด หลักการเขียนอธิบายโวหาร

ปรากฏการณ์ธรรมชาติคือ การเปลี่ยนแปลง ของธรรมชาติ ทั้งในระยะยาวและระยะสั้น สภาพแวดล้อมของโลกเปลี่ยนแปลงไปตามเวลา ทั้ง เป็นระบบและไม่เป็นระบบ เป็นสิ่งที่อยู่รอบตัวเรา เช่น ฟ้าร้อง ฟ้าผ่า ไฟไหม้ป่า น ้าท่วม ภูเขาถล่ม แผ่นดินไหว ตัวอย่าง อธิบายโวหาร การยกตัวอย่าง “ ”

ผ้าเช็ดหน้า หมายถึง ผืนผ้ารูปสี่เหลี่ยม จัตุรัส ทำขึ้นอย่างประณีต มีขนาดพอเหมาะ มีหลากสี สำหรับใช้ติดตัวเพื่อประโยชน์ต่างๆ เช่น ใช้เช็ดหน้า ใช้ซับเหงื่อ หรือเหน็บกระเป๋าเพื่อความ สวยงาม ตัวอย่าง อธิบายโวหาร การใช้นิยาม “ ”

พรรณนาโวหาร คือ การเขียนที่มุ่งให้ รายละเอียดภาพอย่างละเอียด เพื่อให้ผู้อ่านเห็นภาพ และรู้สึกคล้อยตามได้หรือเกิด "จินตภาพ" ใช้คำ ประณีต สละสลวย ละเอียดลออ ๓) พรรณนาโวหาร

๑) การใช้คำให้เหมาะสมทั้งเสียงและความหมาย ๒) การแฝงความ คือ ผู้เขียนจะไม่ส่อเนื้อความ ตรงๆ ผู้อ่านต้องตีความเอง ๓) การใช้สำนวน คือ กลวิธีการเขียนพรรณนาอีก ประเภทหนึ่ง ที่จะทำให้ผู้อ่านเกิดจินตนาการ และเข้าใจ เนื้อหา ๔) การเน้นข้อความโดยใช้คำซ ้า คำซ้อน คือ กลวิธี การเขียนพรรณนาที่ช่วยเน้นย ้าอารมณ์ ความรู้สึกของ ผู้อ่านให้เกิดจินตนาการให้เด่นชัดขึ้น หลักการเขียนพรรณนาโวหาร

แม่น ้าบางปะกงยามสนธยา เป็นภาพอันน่าประทับใจ อย่างยิ่ง ดวงอาทิตย์อัสดงลับทิวไม้ ไปแล้ว ลมเย็นพัดโบกโบยมา อากาศบริสุทธิ์ ไร้มลพิษ ระลอกน ้าในแม่น ้าไหลเรื่อยเอื่อย สองฟากฝั่งแม่น ้าเต็มไปด้วยต้นลำพูนและกอจาก มองดูเขียวขจีสดชื่น ตัวอย่าง พรรณนาโวหาร “ ”

สาธกโวหาร คือ การเขียนที่มีการยกตัวอย่าง เหตุการณ์ เรื่องราวหรือสิ่งต่างๆ เช่น นิทาน ตำนาน ประสบการณ์ ขึ้นมาเปรียบเทียบ เพื่อสนับสนุน ข้อเท็จจริงหรือเหตุผลต่าง ๆ ให้มีความน่าเชื่อถือ และหนักแน่นมากยิ่งขึ้น ๔) สาธกโวหาร

๑. การเขียนสาธกโวหารจะเขียนควบคู่กับเทศนา โวหาร หรือบรรยายโวหาร โดยการยกตัวอย่างประกอบ ๒. ตัวอย่างที่ยกมาประกอบต้องสอดคล้อง สัมพันธ์กับเนื้อความในเทศนาโวหารหรือบรรยายโวหาร ๓. ต้องยกตัวอย่างชัดเจนใช้ถ้อยคำง่าย และควร สรุปหลังจากยกตัวอย่างประกอบแล้ว ให้เห็นความสำพันธ์ ของเทศนาโวหารกับสาธกโวหารหรือบรรยายโวหารกับ สาธกโวหาร หลักการเขียนสาธกโวหาร

อำนาจความสัตย์เป็นอำนาจอันศักดิ์สิทธิ์ ไม่เพียงแต่จับหัวใจคน แม้แต่สัตว์ก็ยังมีความรู้สึกในความสัตย์ซื่อ เมื่อกวนอูตายแล้ว ม้าของกวนอูก็ไม่ยอมกิน หญ้ากินน ้าและตายตามเจ้าของไปในไม่ช้า ไม่ยอมให้ หลังของมันสัมผัสกับผู้อื่นนอกจาก นายของมัน ตัวอย่าง สาธกโวหาร “ ”

เทศนาโวหาร คือ การเขียนที่มุ่งเน้นไปที่การ สั่งสอน โน้มน้าวใจให้ผู้อ่านอยากปฏิบัติตาม โดย ยกตัวอย่างหลักฐาน ข้อมูล ข้อเท็จจริง สุภาษิต คติ ธรรม และสัจธรรมต่าง ๆ มาแสดง มักแทรกอยู่ใน โวหารชนิดอื่นๆ ๕) เทศนาโวหาร

๑) การเขียนเทศนาโวหารต้องใช้โวหาร ประเภท ต่างๆ มาประกอบ เพื่อให้ใจความชัดเจน จนเกิดความรู้สึก นึกคิดคล้อยตามผู้เขียน ๒) หากเป็นการแสดงความคิดเห็น ควรอธิบายทั้ง ด้านที่เป็นประโยชน์และโทษ หรือแสดงเหตุและผล ๓) ผู้เขียนต้องมีความรู้เกี่ยวกับเรื่องที่เขียนเป็น อย่างดี สามารถอธิบายได้ชัดเจน ควรพรรณนาให้เกิด ความเข้าใจอย่างลึกซึ้ง หลักการเขียนเทศนาโวหาร

การทำความดีนั้น เมื่อทำแล้วก็แล้วกัน อย่าได้นำมาคิดถึงบ่อย ราวกับว่าการทำความดีนั้น ช่างยิ่งใหญ่นัก ใครก็ทำไม่ได้เหมือนเรา ถ้าคิดเช่นนั้นความดีนั้นก็จะเหลือเพียงครึ่งเดียวแต่ ถ้าทำแล้ว คิดแต่จะทำอะไรต่อไปอีกจึงจะดี จึงจะเป็นการทำความดีที่สมบูรณ์ ไม่ตกไม่หล่น ตัวอย่าง เทศนาโวหาร “ ”

อุปมาโวหาร คือ การเขียนเพื่อเปรียบเทียบ สิ่งใดสิ่งหนึ่งว่าเหมือนกับอีกสิ่งหนึ่ง มักปรากฏคำว่า เหมือน ดุจ ดัง ดั่ง เฉกเช่น คล้าย เท่า ประหนึ่ง ราว กับ แม้น เทียบ ปาน คือ หรือคำอื่น ๆ มักใช้เสริมกับ โวหารชนิดอื่น ๆ ๖) อุปมาโวหาร

๑) เปรียบเทียบสิ่งที่เหมือนกันสองสิ่ง มักมีคำว่า เหมือน ดุจ คล้าย เปรียบอย่าง ดัง เป็นตัวเชื่อมคำ อุปมาอุปไมยให้สอดคล้องกัน ๒) เปรียบเทียบโดยการโยงความคิดจากสิ่งหนึ่งไป ยังสิ่งหนึ่ง เป็นการเปรียบโดยนัย ต้องอาศัยการตีความ ประกอบ ๓) เปรียบความขัดแย้งหรือเปรียบสิ่งที่อยู่ตรงกัน ข้าม คือ การนำสิ่งที่ตรงกันข้าม มาเปรียบกัน หลักการเขียนอุปมาโวหาร

ผิวนางขาวราวกับไข่ต้ม นัยน์ตาคม ขลับ แวววับดังนัยน์ตากวาง ดวงหน้า นางผ่องสว่างดั่งดวงจันทร์วันเพ็ญ ความ งามของนางเปรียบได้ดั่งนางฟ้านาง สวรรค์ ตัวอย่าง อุปมาโวหาร “ ” อุปมาแบบร้อยแก้ว

อสุรีผีเสื้อเหลือจะอด เเค้นโอรสราวกับไฟไหม้มังสา ช่างหลอกหลอนผ่อนผันจำนรรจา เเม้นจะว่าโดยดีมิเห็นฟัง ตัวอย่าง อุปมาโวหาร “ ” อุปมาแบบร้อยกรอง