หัวใจชายหนุ่ม

หัวใจชายหนุม

ที่ มาของเรื่ อง

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงสร้างตัวละครเอกขึ้นโดย
สมมติให้มีตัวตนจริง คือ “ประพันธ์ ประยูรสิริ” เป็นผู้ถ่ายทอดความนึกคิดและ
สภาพของสังคมของไทยผ่านมุมมองของ “ชายหนุ่ม” (นักเรียนนอก) ในรูป
แบบจดหมายที่ส่งถึงเพื่อนชื่อ “ประเสริฐ สุวัฒน์” โดยทรงพระราชนิพนธ์ชี้แจง
ไว้ในคำนำนวนิยายเรื่องนี้

หัวใจชายหนุ่ม เป็นบทพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้า
เจ้าอยู่หัว โดยใช้พระนามแฝงว่า “รามจิตติ” เพื่อพระราชทานลงพิมพ์ใน
หนังสือพิมพ์ “ดุสิตสมิต” เมื่อ พ.ศ. 2464 ลักษณะการพระราชนิพนธ์เป็นรูป
แบบของจดหมาย มีจำนวน 18 ฉบับ รวมระยะเวลาที่ปรากฏตามจดหมาย
ทั้งหมด 1 ปี 7 เดือน

ผู้ แต่ ง

พระบาทสมเด็จพระมงกฎุ เกล้าเจ้าอย่หัว (ร.๖) สมภพเมื่อ ๑
มกราคม พ.ศ.๒๔๒๓ ขึ้นครองราชย์ ๒๓ ตุลาคม พ.ศ.๒๔๕๓
ทรงใช้นามปากกาว่า“รามจิตติ’’ เพื่อพระราชทานลงพิมพ์ใน
หนังสือพิมพ์ “ดุสิตสมิต” เมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๔

ลั กษณะคำประพั นธ์

(บันเทิงคดีนวนิยาย) โดยใช้การเขียนจดหมายเล่าเรื่อง
เป็นตอนๆต่อเนื่องกันไป เป็นจดหมาย ๑๘ ฉบับ รวม
ระยะเวลาที่ปรากฏตามจดหมายทั้งหมด ๑ ปี ๗ เดือน

จุ ดประสงค์ ในการเเต่ ง

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นพระมหากษัตริย์ไทยพระองค์แรกที่ได้ไปศึกษาต่อยังที่สหราชอาณาจักร
และทรงศึกษาอยู่ที่อังกฤษเป็นระยะเวลานานกว่า 9 ปี ด้วยเหตุนี้พระองค์จึงเข้าใจความแตกต่างของวัฒนธรรมไทยและ
ตะวันตกเป็นอย่างดี นอกจากนี้ในสมัยรัชกาลที่ 5 ประเทศไทยก็มีการเปิดประเทศมากขึ้น ทำให้มีนักเรียนไทยไปศึกษา ณ
ต่างประเทศเป็นจำนวนมาก และเมื่อ ‘นักเรียนนอก’ เหล่านี้กลับมายังประเทศไทยจึงรู้สึกไม่สะดวกไม่สบายกับความ
‘อันศิวิไลซ์’ หรือความไม่เจริญของประเทศไทย สภาพแวดล้อมทางสังคมเหล่านี้ทำให้นวนิยายเรื่อง ‘หัวใจชายหนุ่ม’ ถือ
กำเนิดขึ้น โดยวัตถุประสงค์ในการแต่งมีดังนี้

๑. เพื่อสะท้อนให้ผู้อ่านเห็นภาพสังคมไทยในขณะนั้น

๒. เพื่อสะท้อนมุมมองความรู้สึกนึกคิดของคนรุ่นใหม่ (นักเรียนนอก) ที่มีต่อวัฒนธรรมและสังคมไทยในด้านต่าง ๆ

นอกจากนี้พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยหวยงสอดแทรก “ความเหนสวนพระองค” ในกรณตาง ๆ ลงไปในนว
นยายเรองนดวย โดยเฉพาะแนวคดเกยวกบการรบเอาวฒนธรรมตะวนตกมาปรบใชในสงคมไทย ยกตวอยางเชรนเรองธร
รมเนยม ‘ผวเดยวเมยเดยว’ ซงปกตชายไทยสมยกอน ๆ จะนยมมภรรยาหลายคน แตเมอมการรบแนวคดแบบคสมรสคน
เดยว มาปรบใชในไทยมากขนและไมคอยประสบความสำเรจ พระองคทรงแสดงความเหนผานตวละคร ‘ประพนธ’

จดหมายทั้ง ๑๑ ฉบับ ฉบั บที่ ๔

ฉบั บที่ ๑ จดหมายในฉบับที่สี่นี้กล่าวถึงการกลับมาถึงประเทศไทยและการเข้ารับ
ราชการซึ่งใช้เส้นแต่ไม่สำเร็จผลนอกจากนี้คุณพ่อของนายประพันธ์ได้หา
นายประพันธ์ประยูรศิริได้ส่งจดหมายถึงนายประเสริฐสุวัจน์ซึ่งเป็น ภรรยาไว้ให้นายประพันธ์แล้วหล่อนชื่อกิมเนยเป็นลูกสาวของนายอากรเพ้ง
เพื่อนรักกันเป็นฉบับแรกเนื้อความในจดหมายกล่าวถึงการเดินทาง ซึ่งพ่อของนายประพันธ์รับรองว่าเป็นคนดีสมควรแก่นายประพันธ์ด้วยการ
กลับมายังประเทศจะลอนดอนของนายประพันธ์นอกจากนั้นยัง ทั้งปวงแต่นายประพันธ์เป็นนักเรียนนอกจึงไม่ยอมรับเรื่องการคุมถุงชนจึง
บรรยายถึงความเสียใจที่ได้กลับประเทศไทยและการดูถูกบ้านเกิด ได้ขอดูตัวแม่กิมเนยก่อน นอกจากนั้นในจดหมายได้เล่าถึงการพบปะกับผู้
เมืองนอนของตนเองและได้เล่าถึงเหตุการณ์ที่ เกิดขึ้นระหว่างการเดิน หญิงคนหนึ่งที่ตนถูกใจที่โรงพัฒนากรด้วย
ทางกลับภายในเรือโดยสารคือได้พบปะกับผู้หญิงคนหนึ่งที่ตนเอง
สนใจแต่ต้องผิดหวังเนื่องจากหล่อนมีหวานใจมารอรับที่ท่าเรืออยู่แล้ว

จดหมายทั้ง ๑๑ ฉบับ ฉบั บที่ ๖

ฉบั บที่ ๕ จดหมายฉบับที่ ๖ กล่าวถึงการได้นัดพบแม่อุไรการไปเที่ยวในระหว่าง
งานฤดูหนาวทุกวัน ทุกคืน และได้บรรยายถึงรูปร่างลักษณะของแม่
จดหมายฉบับที่ห้ากล่าวถึงการได้เข้ารับราชการของนายประพันธ์นาย อุไรว่า เป็นคนสวยน่ารักและกล่าวว่า แม่อุไรงามที่สุดในกรุงสยาม แม่
ประพันธ์ได้เข้ารับราชการในกรมพาณิชย์และสถิติพยากรณ์และนาย อุไรมีลักษณะเหมือนฝรั่งมากกว่าคนไทย มีการศึกษาดีโดยสิ่งที่นาย
ประพันธ์ได้พอกลับแม่กิมเนยหน้าตาของหล่อนเหมือนนายซุนฮูหยิน ประพันธ์ชอบมากที่สุดคือ การเต้นรำ ซ่ึ่งแม่อุไรก็เต้นรำเป็นอีกด้วย
แต่ก็ยังไม่เป็นที่ถูกใจของนายประพันธ์นอกจากนั้นนายประพันธ์ได้
เล่าถึงผู้หญิงที่เจอในโรง พัฒนากร หล่อนชื่อนางสาวอุไร พรรณ คำทับศัพท์ : ปอปูล่าร์ สัปเป้อร์ เอดูเคชั่น โช สำนวนที่ได้ : ทำตัวเป็น
โสภณเป็นลูกสาวของพระพินิจพัฒนากร หอยจุ๊บแจง ค้อนเสียสามสี้วง

คำทับศัพท์ : ปอปูลาร์/สัปเปัอร์/เอดูเคชั่น/โช
สำนวนที่ได้ : ทำตัวเป็นหอย/จุ๊บแจงค้อนเสียงสามสี้วง

จดหมายทั้ง ๑๑ ฉบับ

ฉบั บที่ ๙ ฉบั บที่ ๑๑

จดหมายฉบับที่เก้ากล่าวถึงการแต่งงานกันแม่อุไรรีบรัดเนื่องจากสาเหตุ ประพันธ์กลับกรุงเทพได้สามอาทิตย์มาอยู่ที่บ้านใหม่บ้านใหม่ที่เค้าคิด
การนัดพบเจอกันบ่อยครั้งจนทำให้แม่อุไรตั้งครรภ์ขึ้นมาการสู่ขอนั้นคุณพ่อ ว่าไม่มีความสุขเลยประพันธ์ได้เราให้พ่อประเสริฐฟังถึงตอนที่อยู่
ได้ไปขอให้ท่านเจ้าคุณมหาดเล็กไปสู่ขอหลังจากแต่งงานทั้งคู่ได้ไปฮันนีมูนที่ เพชรบุรีว่าได้ทะเลาะกับแม่อุไรแล้วเลยกลับกรุงเทพมีเรื่องขัดใจมี
หัวหินด้วยกัน ปากเสียงกันตลอดขากลับเมื่อมาถึงที่บ้านใหม่ก็ต้องมีเรื่องให้ทะเลาะ
กันไม่โอเลยไม่อยากจะบ้านขนของเพราะถือว่าตนเป็นลพบุรีและ
คำทับศัพท์: ฮันนีมูน นอกจากนั้นก็มีเหตุให้ขัดใจกันได้เรื่อยไม่ว่าประพันธ์จะทำอะไรแม่อุไร
สำนวนที่ได้ : โรงเรียนฝึกหัดเจ้าชู้/ชิงสุกก่อนห่าม ก็มองว่าผิดเสมอ คำทับศัพท์:หัวเมือง/หน้ามู่ทู/บ่าว

จดหมายทั้ง ๑๑ ฉบับ

ฉบั บที่ ๑๒

แม่อุไรได้แท้งลูกและสิ้นรักประพันธ์แล้ว แต่ประพันธ์ก็ยังทนอยู่กับแม่อุไรยอมฝืนรับชะตากรรม แม่อุไรชอบไปเที่ยวและชอบไปคนเดียว พอประพันธ์ถาม
ว่าไปไหน แม่อุไรก็โกรธฉุนเฉียว นานเข้าห้าง ร้านต่างๆก็ส่งใบทวงเงินมาที่ประพันธ์ประพันธ์จึงเตือนแม่อุไรแต่แม่อุไรกลับ สวนกลับมาวาประพันธ์ ไม่สืบ
ประวัติของเธอให้ดีก่อนและเธอก็จะไม่ปรับเปลี่ยนตัวเอง ประพันธ์จึงต้องไปขอเงินพ่อ เพื่อใช้หนี้ ต่อมาพ่อของประพันธ์จึงลงแจ้งความในหนังสือพิมพ์เรื่อง
จะไม่ชดใช้หนี้ให้แม่อุไร เมื่อแม่อุไรเห็นแจ้งความ จึงลงย้อนกลับบ้างแล้วแม่อุไรก็กลับไปอยู่บ้านพ่อของเธอคุณหลวงเทพปัญหามาหาประพันธ์ คุยเรื่อง
ต่างๆกัน รวมถึงเรื่องแม่อุไร ที่เที่ยวอยู่กับพระยาตระเวนนคร ด้วยความเป็นห่วงแม่อุไรจึงส่ง จดหมายไปกล่าวเตือน แต่ถูกฉีกเป็นชิ้นๆกลับมา ต่อมา
หลวงเทพก็มาหาประพันธ์เพื่อบอกว่าแม่อุไรไปค้างบ้านพระยาตระเวนนครแล้วและหลวงเทพก็รับธุระเรื่องขอหย่า ตอนนี้ประพันธ์จึงกลับมาโสดอีกคร้ั้ง
สำนวนที่ได้ : เมฆทุกก้อนมีซับในเป็นเงิน อุทิศตัวเป็นพรหมจรรย์
คำศัพท์ : ฉิว

จดหมายทั้ง ๑๑ ฉบับ

ฉบั บที่ ๑๕ ฉบั บที่ ๑๗

ประพันธ์คิดว่างานเฉลิมฉลองพระชนมพรรษาคงจะสนุกมาก พระยาตระเวนก็
ประพันธุ์ไปอยู่ที่ค่ายตอนนี้ได้เลื่อนยศเป็นนายหมู่ใหญ่ขึ้น พอกลับบ้าน แม่
สนุกเหมือนกัน เพราะไปไหนมาไหนี้เป็นชายโสดเนื่องจากพระยาตระเวนกับแม่ อุไรก็มาหาประพันธุ์ที่บ้าน หล่อนมาง้อประพันธุ์ให้ชุบเลี้ยงหล่อนอีกครั้ง
อุไรยังไม่ได้เป็นผัวเมียกัน ตามกฎหมาย ตอนนี้พระยาตระเวนติดผู้หญิงที่ชื่อ เพราะหล่อนไม่มีที่ไป บ้านที่หล่อนเคยอยู่พระยาตระเวนก็ยกให้แม่สร้อยจะ
สร้อยู่แต่แม่อุไรก็ยังได้แต่นิ่งเฉยไม่สามารถทำอะไรได้ ไปหาพ่อก็เคยพูดอวดดีกับพ่อไว้แต่ประพันธุ์เห็นว่า ให้หล่อนกลับไปง้อพ่อจะ
ดีกว่า หล่อนจึงไปง้อพ่อ แล้วก็ไปอยู่กับพ่อ
สำนวนที่ได้ : ขนมปังครึ่งก้อนดีกว่า ไม่มีเลย
คำศัพท์ : ฉุน แตรตรวจ หัวนอก สำนวนที่ได้ : ขุด อู่
คำศัพท์ : เรี่ยม

จดหมายทั้ง ๑๑ ฉบับ

ฉบั บที่ ๑๘

แม่อุไรได้แต่งงานกับ หลวงพิเศษผลพานิช พ่อค้ามั่งมีประพันธุ์จึงคลายห่วง
ส่วนประพันธุ์ก็ได้รักชอบพอกับนางสาวศรีสมาน ลูกสาวพระยาพิสิฐเสวก
สำนวนที่ได้ : เทวดาถอดรูป
คำศัพท์ : เพื่อนบ่าว

วิจารณ์ตัวละครในเรื่อง

หัวใจชายหนุ่ม เป็นนวนิยายร้อยแก้วในรูปแบบของจดหมาย โดย
มีข้อควรสังเกตสำหรับรูปแบบจดหมายทั้ง 18 ฉบับในเรื่อง ดังนี้

เเม่ อุ ไร แม่ กิ มเน้ ย พระพิ นิ ฐ

สาวฮอตประจำเมืองลูกสาวของคุณพระพินิฐ หญิงสาวเชื้อสายจีนลูกสาวของอากรเพ้งโดยพ่อของ พ่อค้าซึ่งมีฐานะดี แม้จะบุคลิกลักษณะไม่ดีนักแต่
พัฒนากร อุไรเป็นคนสวยและเป็นผู้หญิงอย่าง ประพันธ์หวัง จะให้กิมเนยหมั้นหมายกับประพันธ์แต่ ก็มีจิตใจที่ดีและได้แต่งงานกับอุไรในภายหลัง
สมัยใหม่ ได้รับการศึกษา อ่านเขียนภาษาไทย ประพันธ์ไม่ค่อยชอบกินเลยนะเพราะเธอใส่เครื่อง
และภาษาอังกฤษได้ ด้วยเหตุนี้เธอจึงเป็นที่ เพชรรุงรังและมีหน้าตาแบบสาวหมวยประพันธ์
หมายปองของชายหนุ่มมากหน้าหลายตา และ กล่าวว่าหน้าตาโจ้ก่อนเหมือนนางซุนฮูหยิน และ
ขึ้นชื่อว่าเป็น ‘โรงเรียนฝึกหัดเจ้าชู้’ ประพันธ์ก็ไม่ชอบการคลุมถุงชนแบบธรรมเนียม
โบราณของไทยจึงไม่ยอมแต่งงานครั้งนี้ขาด

วิจารณ์ตัวละครในเรื่อง

หัวใจชายหนุ่ม เป็นนวนิยายร้อยแก้วในรูปแบบของจดหมาย โดยมีข้อควรสังเกตสำหรับ
รูปแบบจดหมายทั้ง 18 ฉบับในเรื่อง ดังนี้

พระยาตระเวร นายประพั นธ์ นายประเสริ ฐ

เสือผู้หญิงและเพลย์บอยประจำเมือง เป็นคนมี นายประพันธ์ ประยูรศิริ นายประเสริฐ สุวัฒน์
ฐานะร่ำรวยและมีชื่อเสียง พระยาตระเวนนครถือ หนุ่มไทยดีกีนักเรียนนอกจากอังกฤษที่เดินทางกลับ เพื่อนของนายประพันธ์ที่อยากศึกษาอยู่ที่อังกฤษ
เป็นตัวแทนของความนิยม “มีเมียคราวละมาก ๆ” ไทยต่อมาได้เข้ารับราชการในกรมพาณิชย์และสถิติ
เพราะมีเมียอยู่แล้วถึง 7 คนก่อนที่จะมาพบกับอุไร พยากรณ์และได้เลื่อนขั้นเป็นหลวงบริบาลบรมสัก
ประพันธ์เป็นคนหัวนอกพื้นมีความคิดก้าวหน้า
อย่างคนหนุ่มสาวเนื้อความที่เพิ่งกลับจากนอก
จดหมายของประพันธ์จะติดการใช้สแลงและคำทับ
ศัพท์บางกฤษอยู่เสมอ

คำทั บศั พท์ ที่ ปรากฏ ฟรี FREE

๑ เป็นอิสระ

๒ แฟชั่น FASHION
รสนิยม

๓ ปอปูลาร์ POPULAR
เป็นที่นิยม

๔ สัปเปอร์ SUPPER

อาหารเย็นที่รับประทานหัวค่ำ

๕ เอดูเคชั่น EDUCATION
การศึกษา

คำทั บศั พท์ ที่ ปรากฏ อินเตอร์เร็สต์ INTEREST

๖ ความสนใจ

๗ เร็สตอรังต์ RESTAURANT
ร้านอาหาร

๘ ฮันนีมูน HONEYMOON

การไปเที่ยวด้วยกันของคู่แต่งงานใหม่

๙ แบชะเล่อร์ BACHELOR
ชายโสด

๑๐ ดิโปลแม็ต DIPLOMAT
นักการทูต

บรรดาศั กดิ์ ขุ นนาง เเบ่ งเป็ น ๘ บรรดาศั กดิ์
ไทยในอดี ต
๑.เจ้าพระยา
๒.พระยา
๓.พระ
๔.หลวง
๕.ขุน
๖.หมื่น
๗.พัน
๘.นาย หรือ หมู่

ข้ อคิ ดที่ นำมาใช้ ในชี วิ ตประจำวั น

๑. พฤติกรรมของนายประพนธุ์เป็นพฤติกรรมที่เลียนแบบพฤติกรรมของปุถุชนที่มีทั้งข้อดีและข้อเสียทั้งความถูกต้อง
และผิดพลาดเปรียบเสมือนกับ มนุษย์ท์สามารถผิดพลาดได้ตลอดเวลา แต่อย่าลืมนำความผิดพลาดนันมาใช้ในการ
แก้ไขตนเอง และปรับทัศนคติที่ผิดอยู่ให้ดีขึ้น จนสามารถอยู่ร่วมกับ ผูอื่นใน สังคมได้อย่างมีความสุขต่อไป

๒. อย่าหลงวัฒนธรรมตะวันตกจนลืมจิตสำนึกแห่งความเป็นไทยควรเก็บสิ่งที่ดีมาปฏิบัติแล้วเก็บสิ่งที่ไม่ดีไว้เป็น
อุทาหรณ์ขณะเดียวกันอย่าดูถูกบ้านเกิดเมืองนอนว่าหัวโบราณเก่าคร่าครึเพราะวัฒนธรรมที่ดีงามของไทยนี้แลจึง
สามารถจรรโลงประเทศให้อยู่ได้สืบทุกวัน

๓. การแต่งงานของหนุ่มสาวที่มาจากการชอบพอกัน แค่เพียงเปลือกนอก ขาดการรู้จักและเข้าใจกัน อย่างแท้จริงย่อมไม่
ยั่งยืน และอับปางลงอย่างง่ายดาย เช่นกรณีของประพันธุ์ และแม่อุไรที่รักเร็วใจเร็ว ทำให้ความรักนั้นจบลงในเวลาอัน
สั้น

บรรณานุ กรม

1. หัวข้อ: บรรดาศักดิ์ขุนนางไทยในอดีต
HTTP://WWW.LERTCHAIMASTER.COM/FORUM/INDEX.PHP?TOPIC=385.0
เขียนโดยเลิศชาย ปานมุข วันที่ กรกฎาคม 30, 2015

2. สรุปใจความสำคัญจดหมาย เรื่อง หัวใจชายหนุ่ม
HTTPS://PUBHTML5.COM/XVVO/KOVP/BASIC
เขียนโดยอิสรา บัวทั่ง วันที่ 2021-09-22

3. หัวใจชายหนุ่ม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 วิชาภาษาไทย
HTTPS://BLOG.STARTDEE.COM/%E0%B8%A14-
%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2-
%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B9%83%E0%B8%88%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B
8%A2%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1
เขียนโดยLAKSANA KACHABAN วันที่มี.ค. 10, 2020

รายชื่ อสมาชิกกลุ่ม

๑.นายเกรียงไกร ศาสตราชัย เลขที่๖
๒.นายชนกันต์ สุระมล เลขที่๗
๓.นายธนกฤต เรือนศรี เลขที่๘
๔.นายภูรินท์ อินทวงศ์ เลขที่๑๐
๕.นายศุภวิชญ์ ยมใหม่ เลขที่๑๑
๖.นางสาวกชกร เอี่ยมใหญ่ เลขที่๓๑
๗.นางสาววรรณิษา จันทร์คำ เลขที่๓๕
๘.นางสาวกมลพรรณ หลิวชาญพิมพ์ เลขที่๔๒
๙.นางสาวฐิติรัตน์ สว่างสุวรรณ เลขที่๔๔

THANK YOU

ขอบคุณที่รับชมและรับฟังครับ / ค่ะ