ราชาศัพท์

ราชาศัพท์

จุดประสงค์ ๑. ให้ผู้อ่านรอธิบายและรู้จักคำ ราชาศัพท์มากขึ้น ๒. ให้ผู้อ่านได้รู้จักคำ ราชาศัพท์ตามพระราชอิสริยยศ ๓. ให้ผู้อ่านใช้คำ ราชาศัพท์ตามพระราชอิสริยยศได้อย่าง ถูกต้อง

คำ ราชาศัพท์ถ้าแปลตามรูปศัพท์ หมายถึงศัพท์สำ หรับพระมหา กษัตริย์ คำ ราชาศัพท์ใช้กับระมหากษัตริย์ เจ้านายหรือพระบรมวงศานุ วงศ์ พระสงฆ์และคนสุภาพ ราชาศัพท์เป็นวัฒนธรรมทางภาษาที่ชาว ไทยใช้สื่อสารกับบุคคลดังกล่าวด้วยความเชื่อและการยกย่องมาแต่ โบราณกาล จำ แนกเป็น ๕ ประเภท คือ ๑. พระมหากษัตริย์ ๒. พระบรมวงศานุวงศ์ ๓. พระสงฆ์ ๔. ข้าราชการชั้นสูงหรือขุนนาง ๕. สุภาพชนทั่วไป คำ ราชาศัพท์แบ่งได้ ๖ หมวด คือ ๑. หมวดร่างกาย ๒. หมวดเครือญาติ ๓. หมวดเครื่องใช้ ๔. หมวดกริยา ๕. หมวดสรรพนาม ๖. หมวดคำ ที่ใช้กับพระสงฆ์ ราชาศัพท์

คำ ราชาศัพท์สำ หรับพระมหากษัตริย์ และพระบรมวงศานุวงศ์ ลำ ดับพระราชอิสริยศักดิ์พระบรมราชวงศ์ •พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว,สมเด็จพระบรมราชินีนาถ •สมเด็พระบรมราชินี,สมเด็จพระยุพราช,สมเด็จพระสยามบรมราชกุมารี •สมเด็จเจ้าฟ้า •พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้า •พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า •พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า •หม่อมเจ้า ราชาศัพท์สำ หรับพระมหากษัตริย์ - คำ นามที่เป็นชื่อสิ่งของสำ คัญที่ควรยกย่อง มีคำ เติมหน้า ได้แก่ พระบรม มหาราช พระบรมหา พระบรมราช พระบรม พระอัคราช พระอัคร และพระมหา เช่น พระบรมมหาราชวัง พระบรมมหาชนกพระบรมราชชนนี พระบรมราชวงศ์ เป็นต้น - คำ นามเป็นชื่อสิ่งสำ คัญรองลงมา นำ หน้าด้วยคำ“พระราช”เช่น พระราชวัง พระราชวงศ์ พระราชทรัพย์ พระราชลัญจกร เป็นต้น - คำ นามเป็นชื่อของสิ่งสามัญทั่วไปที่ไม่ถือว่าสำ คัญส่วนใหญ่เป็นคำ บาลี สันสกฤต เขมร และคำ ไทยเก่า แต่บางคำ ก็เป็นคำ ไทยธรรมดานำ หน้าด้วยคำ “พระ”เช่น พระกร พระบาทพระโรค พระฉาย พระแท่น พระเคราะห์ เป็นต้น คำ นามใดที่เป็นคำ ประสม มีคำ“พระ” ประกอบอยู่แล้ว ห้ามใช้คำ“พระ”นำ หน้าซ้อนอีก เช่น พานพระศรี (พานหมาก)

- ใช้พระราชนำ หน้า เช่น พระราชเสาวนีย์ พระราชประวัติ พระราชดำ รัlส พระราชกุศล พระราโชวาท พระราโชบาย เป็นต้น - ใช้พระนำ หน้า เช่น พระเศียร พระองค์ พระหัตถ์ พระทัย พระบาท เว้นแต่หม่อมเจ้าไม่ใช้ “ พระ ” นำ หน้า ใช้ว่า เศียร องค์ หัตถ์ หทัย บาท เป็นต้น - คำ นามราชาศัพท์สำ หรับเจ้านายอยู่ในตัว ไม่ต้องใช้คำ นำ หน้า หรือคำ ต่อท้าย เช่น วัง ตำ หนัก ดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้น - คำ นามที่เป็นชื่อสิ่งไม่สำ คัญและคำ นั้นมักเป็นคำ ไทย ลงท้ายด้วยคำ ว่า“ต้น” เช่น ม้าต้น ช้างต้น เรือนต้น และลงท้ายด้วย“หลวง”เช่น ลูกหลวง หลานหลวง รถหลวง เรือหลวง สวนหลวง ส่วน“หลวง”ที่แปลว่าใหญ่ ไม่จัดว่าเป็นราชาศัพท์ เช่น ภรรยาหลวง เป็นต้น ศัพท์สำ หรับพระบรมวงศานุวงศ์ คือตั้งแต่ สมเด็จพระบรมราชินีลงไปถึงหม่อมเจ้า

คำ สามัญ คำ ราชาศัพท์ คำ สามัญ คำ ราชาศัพท์ ยา พระโอสถ หน้าต่าง พระบัญชร กระจก พระฉาย เตียงนอน พระแท่นบรรทม ตุ้มหู พระกุณฑล ผ้านุ่ง พระภูษาทรง ประตู พระทวาร เหล้า น้ำ จัณฑ์ ฟูก พระบรรจถรณ์ ข้าว พระกระยาเสวย ผ้าห่มนอน ผ้าคลุมบรรทม หวี พระสาง น้ำ พระสุธารส หมวก พระมาลา ช้อน พระหัตถ์ ช้อน ร่ม พระกรด แว่นตา ฉลองพระเนตร อาวุธ พระแสง น้ำ หอม พระสุคนธ์ มุ้ง พระวิสูตร แหวน พระธำ มรงค์ ผ้าเช็ดหน้า ผ้าซับพระพักตร์ ของกิน เครื่อง หมาก พระศรี คำ ราชาศัพท์ที่ควรทราบ - คำ ราชาศัพท์หมวดเครื่องใช้

คำ สามัญ คำ ราชาศัพท์ คำ สามัญ คำ ราชาศัพท์ ปู่,ตา พระอัยกา พ่อ พระชนก,พระ บิดา ย่า,ยาย พระอัยยิกา,พระ อัยกี แม่ พระบรมราชชนนี, พระชนนี,พระมารดา ลุง,อา พระปิตุลา ลูกชาย พระนัดดา ลุง,น้า พระมาตุลา ลูกสาว พระราช ธิดา,พระธิดา ป้า,อา พระปิตุจฉา ลูกเขย พระชามาดา ป้า,น้า พระมาตุจฉา ลูกสะใภ้ พระสุณิสา คำ ราชาศัพท์ที่ควรทราบ - คำ ราชาศัพท์หมวดขัตติยตระกูล

คำ สามัญ คำ ราชาศัพท์ คำ สามัญ คำ ราชาศัพท์ หัว(พระมหากษัตริย์) พระเจ้า หัว พระเศียร ผม(พระมหา กษัตริย์) เส้นพระเจ้า ผม พระเกศา, พระเกศ,พระศก หน้าผาก พระนลาฎ คิว พระขนง,พระภมู ขนระหว่างคิว พระอุณาโลม ดวงตา พระจักษุ, พระนัยนา,พระเนตร จมูก พระนาสา, พระนาสิก แก้ม พระปราง ปาก พระโอษฐ์ ฟัน พระทนต์ ลิ้น พระชิวหา คาง พระหนุ คำ ราชาศัพท์ที่ควรทราบ - คำ ราชาศัพท์ที่ใช้เป็นคำ นาม

สรรพนาม ผู้พูด ผู้ฟัง ข้าพระพุทธเจ้า บุคคลทั่วไป พระมหากษัตริย์, เจ้านายชั้นสูง เกล้ากระหม่อมฉัน บุคคลทั่วไป(หญิง) เจ้านายชั้นรองลงมา เกล้ากระหม่อม บุคคลทั่วไป(ชาย) เกล้ากระผม บุคคลทั่วไป คำ ราชาศัพท์ที่ควรทราบ - คำ ราชาศัพท์ที่ใช้เป็นคำ สรรพนาม บุรุษที่ ๑

สรรพนาม ผู้พูด ผู้ฟัง ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท เจ้านายหรือบุคคลทั่วไป พระมหากษัตริย์,พระบรม ราชินีนาถ ใต้ฝ่าละอองพระบาท เจ้านายหรือบุคคลทั่วไป พระบรมโอรสาธิ ราช,พระบรมราชกุมารี ใต้ฝ่าพระบาท เจ้านายหรือบุคคลทั่วไป เจ้านายชั้นสูง ฝ่าพระบาท เจ้านายที่เสมอกันเหรือผู้น้อย เจ้านายชั้นหม่อมเจ้าถึงพระ เจ้าวรวงศ์เธอ สรรพนาม ผู้พูด ใช้กับ พระองค์ บุคคลทั่วไป พระมหากษัตริย์,เจ้านาย ชั้นสูง ท่าน บุคคลทั่วไป เจ้านาย คำ ราชาศัพท์ที่ควรทราบ - คำ ราชาศัพท์ที่ใช้เป็นคำ สรรพนาม บุรุษที่ ๒ - คำ ราชาศัพท์ที่ใช้เป็นคำ สรรพนาม บุรุษที่ ๓

คำ ราชาศัพท์ที่ควรทราบ - คำ ราชาศัพท์ที่ใช้เป็นคำ ขานรับ สรรพนาม ผู้พูด ใช้กับ พระพุทธเจ้าข้าขอรับใส่เกล้าใส่ กระหม่อม ชาย พระมหากษัตริย์ เพคะใส่เกล้าใส่กระหม่อมหรือ เพคะ หญิง พะมหากษัตริย์ พระพุทธเจ้าข้า ขอรับ,พระพุทธเจ้าข้า ชาย เจ้านายชั้นสูง เพค่ะกระหม่อม หญิง เจ้านายชั้นสูง -คำ กริยาที่ประสมขึ้นใช้เป็นราชาศัพท์ตามลำ ดับชั้นบุคคล กริยา ราชาศัพท์ ชั้นบุคคล เกิด พระราชสมภพ พระมหากษัตริย์,พระบรม ราชินี ประสูติ เจ้านาย ตาย สวรรคต พระมหากษัตริย์,พระบรม ราชินี ทิวงคต พระยุพราชหรือเทียบเท่า สิ้นพระชนม์ พระองค์เจ้าหรือเจ้านายชั้นสู ถึงชีพิตักษัย,สิ้นชีพิตักษัย หม่อมเจ้า ถึงแก่อสัญกรรม นายกรัฐมนตรี

คำ ราชาศัพท์ที่ควรทราบ - คำ ราชาศัพท์ที่เป็นคำ ขึ้นต้นและคำ ลงท้ายในการกราบ บังคมทูล กราบทูล และทูลด้วยวาจา ฐานันดรของผู้ฟัง คำ ขึ้นต้น คำ ลงท้าย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว , สมเด็จพระบรมราชินีนาถ ขอเดชะฝ่าละอองธุลีพระบาท ปกเกล้าปกกระหม่อม ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม ขอเดชะ สมเด็จพระบรมราชินี , สมเด็จพระบรมราชชนนี , สมเด็จพระยุพราช , สมเด็จ พระสยามบรมราชกุมารี ขอพระราชทานกราบบังคมทูล ทราบฝ่าละอองพระบาท ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม ควรมี ควรแล้วแต่จะทรงพิจารณา โปรดเกล้าโปรดกระหม่อม สมเด็จเจ้าฟ้า ขอพระราชทานกราบทูลทราบ ฝ่าพระบาท ควรมีควรแล้วแต่จะทรง พิจารณาโปรดเกล้าโปรด กระหม่อม พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์ เจ้า ขอประทานกราบทูลทราบฝ่า พระบาท ควรมีควรแล้วแต่จะทรง พิจารณาโปรดเกล้าโปรด กระหม่อม พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า กราบทูลฝ่าพระบาท ควรมีควรแล้วแต่จะโปรด หม่อมเจ้า ทูลฝ่าพระบาททรงทราบ แล้วแต่จะโปรด

๒.คำ ใดเป็นคำ ประกอบหลังคำ ราชาศัพท์เพื่อ เป็นคำ นามราชาศัพท์? ชวนคิด ๑.คำ ใดคือคำ ที่ใช้ในการประกอบหน้าคำ ราชาศัพท์ ว่าสำ คัญยิ่งในกรณีต้องการเชิดชูพระราชอำ นาจ?

แบบฝึกหัด

๑.https://www.kroobannok.com/1435 ๒.https://www.trueplookpanya.com/learning/de tail/182 ๓.https://www.thairath.co.th/lifestyle/life/22 14560 ขอขอบคุณ

สมาชิก นางสาว นภาพร กุนเสนชัย เลขที่ ๔ ม.๖ นางสาว สุพรรษา โพธิ์ถนอม เลขที่ ๕ ม.๖ นายพลสิทธิ์ วงศ์พรนิมิตร เลขที่ ๗ ม.๖ นายธนดล ยี่สุ่นน้อย เลขที่๒ ม.๖ นางสาวอรวรรณ เฮงสงวน เลขที่ ๑๑ ม.๖ นางสาวธิดารัตน์ ภู่ทอง เลขที่ ๓๐ ม.๖